ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନର ସାପ୍ତାହିକ ଆଲୋଚନାଚକ୍ର: ଭାଷା ଅଧିକାର ହେଉ ମୌଳିକ ଅଧିକାର

(ସୂତ୍ର : ଆମ ଭାଷା ଆମ ଅଧିକାର )

ରାଜ୍ୟର ଭାଷା ରାଜ୍ୟବାସୀଙ୍କ ମୌଳିକ ଅଧିକାରଭୁକ୍ତ ହେଉ ବୋଲି ଗତ ରବିବାର(୦୬/୦୯/୨୦୨୦)ସନ୍ଧ୍ୟାରେ, ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନର ଭର୍ଚୁଆଲ ସାପ୍ତାହିକ ଆଲୋଚନାଚକ୍ରରେ ପ୍ରସ୍ତାବିତ ହୋଇଛି ।ଏହି ଆଲୋଚନାଚକ୍ରରେ ଓଡ଼ିଶାର କୋଣ ଅନୁକୋଣରୁ ଭାଷାପ୍ରେମୀ ମାନେ ଅଂଶଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ।

ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନର ପ୍ରତିଷ୍ଠାତା ଶ୍ରୀଯୁକ୍ତ ସୁଭାଷ ଚନ୍ଦ୍ର ପଟନାୟକଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ଭାଷା ବନ୍ଦନାରୁ ଏହି କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମର ଶୁଭାରମ୍ଭ ହୋଇଥିଲା ।  ତତ୍ପରେ ଶ୍ରୀ ବାପିନା ପାଲଟାସିଂହ ସ୍ୱରଚିତ କବିତା ଆବୃତି କରିଥିଲେ । ଆଲୋଚନାର ମୁଖ୍ୟ ବିଷୟବସ୍ତୁ ଥିଲା,”ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନର ଇତିହାସ, ବର୍ତ୍ତମାନ ଓ ଭବିଷ୍ୟତ”। ଶ୍ରୀ ରଂଜନ କୁମାର ସାହୁ ଏହି ବିଷୟରେ ନିଜ ଆଲୋଚନା ମାଧ୍ୟମରେ ନିମ୍ନ କେତୋଟି ମୁଖ୍ୟ ଦିଗ ପ୍ରତି ଆଲୋକପାତ କରିଥିଲେ । ସେଗୁଡିକ ହେଲା-

୧.ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାର ସୁରକ୍ଷା ବିଷୟରେ ଇତିହାସକୁ ଅବଲୋକନ କଲେ, ଆମ ସାମ୍ନାକୁ ଆସନ୍ତି ଶ୍ରୀଯୁକ୍ତ ନବକୃଷ୍ଟ ଚୌଧୁରୀ, ଶ୍ରୀଯୁକ୍ତ ଲିଙ୍ଗରାଜ ମିଶ୍ର ଓ ଶ୍ରୀଯୁକ୍ତ ଜାନକୀ ବଲ୍ଲଭ ପଟ୍ଟନାୟକ।କାରଣ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାକୁ ରାଜ-ଭାଷା /ପ୍ରଶାସନିକ ଭାଷା କରିବାର ପ୍ରକ୍ରିୟା ରେ,ସେମାନଙ୍କ ଅବଦାନ ଅତୁଳନୀୟ।
୨.ବର୍ତ୍ତମାନର ସମୟ ହେଉଛି, ଓଡ଼ିଆ ଭାଷା ସୁରକ୍ଷାର ଏକ ନିର୍ଣ୍ଣାୟକ ସମୟ। ଆଜି ଯଦି ଆମ ଭାଷା ଜନନୀର ସୁରକ୍ଷା ପାଇଁ କିଛି ନକରି ପାରିବା, ତେବେ ଆମ ଜାତି ଭବିଷ୍ୟତରେ ତାର ଅସ୍ମିତା କୁ ହରାଇବ।
୩.ଆମ ଭାଷାର ସୁରକ୍ଷା ରେ ହିଁ ଆମର ସାମାଜିକ ସୁରକ୍ଷା, ଅର୍ଥନୈତିକ ପ୍ରଗତି, ବୌଦ୍ଧିକ ବିକାଶ ସମ୍ଭବ ହୋଇପାରିବ।
ଏହି ଆଲୋଚନାଚକ୍ରରେ ଭାଗ ନେଇଥିବା ଭାଷାପ୍ରେମୀ ସୌଭାଗ୍ୟ ରାଉତ,ଶଶିକାନ୍ତ ପଣ୍ଡା,ମହେନ୍ଦ୍ର ତ୍ରିପାଠୀ, ସୁଶାନ୍ତ ମାହାଳି,ସରୋଜ କୁମାର ମହାନ୍ତି , କୁନାଲ ପତ୍ରି,ଚିରଞ୍ଜୀବ ମାହାଳି ଓ ପ୍ରିୟ ନିର୍ମଳ ଭାଇ ନିଜ ନିଜ ମତାମତ ପ୍ରଦାନ କରିଥିଲେ।

ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନର ସ୍ଥିତି ସମୀକ୍ଷା ଓ ଭବିଷ୍ୟତ କାର୍ଯ୍ୟପନ୍ଥା ନିର୍ଦ୍ଧାରଣ ପରେ, ଆଲୋଚନା ଶେଷ ହେଲା।

ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନ ହିଁ ଓଡ଼ିଆ ଅସ୍ମିତା ଆନ୍ଦୋଳନ :ପ୍ରଫେସର ହରିହର କାନୁନଗୋ

ଭାଷା ଅସ୍ମିତାର କଥା କହିବାକୁଯାଇ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷା ପ୍ରତିଷ୍ଠାନର ପ୍ରାକ୍ତନ ନିର୍ଦ୍ଦେଶକ ତଥା ଜଗନ୍ନାଥତତ୍ତ୍ଵର ପ୍ରସିଦ୍ଧ ଗବେଷକ ପ୍ରଫେସର ହରିହର କାନୁନଗୋ ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନରେ ଝାସ ଦେଇ ସବୁ ଓଡ଼ିଆ ନିଜ ଭାଷା ମା ସହ ତାର ଭୟଙ୍କର ବିପତ୍ତି କାଳରେ ଠିଆ ହେବାକୁ ଆହ୍ଵାନ ଦେଇଛନ୍ତି । ସେ କହିଛନ୍ତି ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନ ହିଁ ଓଡ଼ିଆ ଅସ୍ମିତାର ଆନ୍ଦୋଳନ, ଯାହା ମଧୁବାବୁଙ୍କ ଓଡ଼ିଶା ପ୍ରଦେଶ ସୃଷ୍ଟି ଆଂଦୋଳନ ପରେ ଓଡ଼ିଆ ଅସ୍ମିତା ପାଇଁ ସର୍ବଶ୍ରେଷ୍ଠ ଆନ୍ଦୋଳନ ।

ଭାଷା ଆଂଦୋଳନର ସାପ୍ତାହିକ ବୌଦ୍ଧିକ ଅଭିଯାନରେ ଯୋଗ ଦେଇ , ଅଗଷ୍ଟ ୯ ତାରିଖରେ ଫେସ୍ ବୁକ୍ ମାଧ୍ୟମରେ ‘ଭାଷା ମା ପାଇଁ ପଦେ’ ପୃଷ୍ଠାରୁ ସିଧାପ୍ରସାରିତ ବକ୍ତବ୍ୟରେ ସେ ଓଡ଼ିଶାର ସଂସ୍କୃତିକ ଓ ଭୌଗୋଳିକ ଇତିହାସର ଗଭୀର ବିଶ୍ଳେଷଣ କରି ଓଡ଼ିଆ ଜାତିର ଗୌରବୋଜ୍ଜ୍ଵଳ ବୈଶିଷ୍ଟ୍ୟ ଉପରେ ଆଲୋକବର୍ଷୀ ଆଲୋଚନା କରିଥିଲେ ।

ବୈଦ୍ୟୁତିକ ବିଫଳତା ହେତୁ ଦୁଇଭାଗ ହୋଇଯାଇଥିବା ସିଧାପ୍ରସାରିତ ତାଙ୍କ ଭାଷଣ ନିଛିଦ୍ର ଭାବେ ୟୁଟ୍ୟୁବରେ ସ୍ଥାନିତ ହୋଇଛି । ଏହା ନିମ୍ନରେ ସ୍ଥାନିତ ହେଲା :

ଭାଷା ଅଧିକାର କ୍ଷୁର୍ଣ୍ଣ କରିବାର ଅଧିକାର ସରକାରଙ୍କର ନାହିଁ : ପ୍ରଦୀପ୍ତ ନାୟକ

ଦି ନିଉଜ ସିଣ୍ଡିକେଟ

ମାନବାଧୀକାର ବିଶେଷଜ୍ଞ ପ୍ରଦୀପ୍ତ ନାୟକ ଆଜି ପୂର୍ବାହ୍ନ ୧୦ଟାରେ ପୂର୍ବ ନିର୍ଦ୍ଧାରିତ କାର୍ଯ୍ୟ କ୍ରମ ଅନୁସାରେ ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନର ବୌଦ୍ଦିକ-ଅଭିଯାନ ମଞ୍ଚ ଫେସବୁକର ‘ଭାଷା ମା ପାଇଁ ପଦେ’ ପୃଷ୍ଠାରୁ ଓଡ଼ିଶା ସରକାରଙ୍କୁ ତାଗିଦ କରିଦେଇଛନ୍ତି ଯେ, ଓଡ଼ିଆ ଜାତିର ଭାଷା ଅଧିକାର କ୍ଷୁର୍ଣ୍ଣ କରିବାର ଅଧିକାର ତାଙ୍କର ନାହିଁ ।

ସିଧା ପ୍ରସାରିତ ତାଙ୍କ ଭାଷଣରେ ସେ ସମ୍ବିଧାନ ଓ ଆନୁଷଙ୍ଗିକ ବିଧିବ୍ୟବସ୍ଥାର ବିଶ୍ଳେଷଣ କରି ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନର ରାଜନୈତିକ ଗୁରୁତ୍ଵ ବୃଦ୍ଧି ଅବଶ୍ୟମ୍ଭାବୀ ବୋଲି ଦର୍ଶାଇଥିଲେ ଓ ସରକାରୀ ଅବିମୃଷ୍ୟତା କବଳରୁ ରାଜ୍ୟବାସୀଙ୍କୁ ରକ୍ଷା କରିବା ପାଇଁ , ଦଳମତ ନିର୍ବିଶେଷରେ ସାଧାରଣଜୀବନରେ ସମସ୍ତ ସକ୍ରିୟ ରାଜନେତା ଏହି ଆନ୍ଦୋଳନ ସହ ଜଡ଼ିତ ହୋଇ ନିଜ ମାତୃଭାଷାକୁ ବିପତ୍ତିମୁକ୍ତ କରିବାକୁ ଆହ୍ଵାନ ଦେଇଥିଲେ ।

ଯୁବ ପିଢ଼ି ହିଁ ବିପଦମୁହଁରୁ ମାତୃଭାଷାକୁ ବଞ୍ଚାଇବ : ପାଠଚକ୍ରର ନିର୍ଦ୍ଧାରଣ

(ଆମ ଭାଷା ଆମ ଅଧିକାର ସୂତ୍ରରୁ )

ଭାଷା ବଞ୍ଚିଲେ ଆମ ଅସ୍ମିତା ବଞ୍ଚିବ । ଆମ ଭାଷା ଆଜି ବିପଦରେ ଓ ଏହି ବିପଦରୁ ଉଦ୍ଧାର ପାଇଁ ଓଡ଼ିଶାର ସନ୍ତାନସନ୍ତତି ମାନେ ଆଗେଇ ଆସିବା ଆବଶ୍ୟକ । ଵିଶେଷତଃ ଯୁବସମାଜ ଆଗେଇ ଏ ଦାୟିତ୍ବ କାନ୍ଧେଇ ନେବା ଆବଶ୍ୟକ; କାରଣ ସେମାନେ ହିଁ ଆମର ଭବିଷ୍ୟତ ଓ ତାଙ୍କରି ମନଯୋଗ ଉପରେ ଆମ ଭାଷାଅସ୍ମିତା ନିର୍ଭର କରେ । ଏହିଭଳି ମତ ରଖିଥିଲେ ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନର ପ୍ରତିଷ୍ଠାତା ସୁଭାଷ ଚନ୍ଦ୍ର ପଟ୍ଟନାୟକ ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନର ଦ୍ଵିତୀୟ ସପ୍ତାହନ୍ତ ପାଠଚକ୍ରରେ  ରଖିଥିଲେ ଗତ ରବିବାର ।

ଏହି ପାଠଚକ୍ରର ତୃପ୍ତିମୟୀ ପାତ୍ର ଯୋଗ ଦେଇ ଯୁବସମାଜର ଦାୟିତ୍ୱବୋଧ ଉପରେ ଆଲୋକପାତ କରି କହିଥିଲେଯେ ଆମ ମନରେ ଆମ ଭାଷା ପ୍ରତି ଥିବା ହୀନ ଭାବନା ଦୂର ହେବା ଆବଶ୍ୟକ ଓ ତାହା କେବଳ ନିରଳସ ଭଲପାଇବା ଦ୍ୱାରା ସମ୍ଭବ ହେବ ବୋଲି ମତବ୍ୟକ୍ତ କରିଥିଲେ । ଅନୁଗୁଳରୁ ଭାଗ ନେଇଥିବା ସରୋଜ ମହାନ୍ତି ଭାଷାପ୍ରତି ଆସୁଥିବା ବିପଦ ଓ ତାର ପ୍ରତିକାର ସମ୍ବନ୍ଧରେ କହିଥିଲେ ଯେ, କିଛି ମୁଷ୍ଟିମେୟ ଯୁବକଯୁବତୀ ଏକାଠି ହେଲେ ଆମ ଭାଷା ପ୍ରତି ଆସୁଥିବା ସମସ୍ତ ବିପଦକୁ ଆମେ ପ୍ରତିହତ କରିପାରିବା ।

ଅନ୍ୟମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ସୁଶାନ୍ତ ମହାଲି, ନିର୍ମଳ କୁମାର, ମହେନ୍ଦ୍ର ତ୍ରିପାଠୀ, ରଂଜନ କୁମାର ସାହୁ ଯୋଗ ଦେଇ ନିଜନିଜର ମତ ରଖି ଆଲୋଚନାକୁ ବଳିଷ୍ଠ କରିଥିଲେ ।

ନବୀନଙ୍କ ରାଜୁତିରେ ମୃତ୍ୟୁ ମୁହଁରେ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷା: ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନର ସିଧାପ୍ରସାରଣରେ ଡଃ ଗୋବିନ୍ଦ ଭୂୟାଁ

ସୁଭାଷ ଚନ୍ଦ୍ର ପଟ୍ଟନାୟକ

ବିଶିଷ୍ଟ ଲେଖକ ଓ ସ୍ତମ୍ଭକର ଡଃ ଗୋବିନ୍ଦ ଭୂୟାଁ ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନର ‘ଭାଷା ମା ପାଇଁ ପଦେ’ ମଞ୍ଚରୁ ସିଧା ପ୍ରସାରିତ ହୋଇଥିବା ବକ୍ତବ୍ୟରେ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାର ଗରିମାମୟ ଅତୀତ ଓ ଅଗ୍ରଗତିର ଏକ ଆଲୋକବର୍ଷୀ ବର୍ଣନା ରଖି ନବୀନ ପଟ୍ଟନାୟକଙ୍କ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀତ୍ଵ କାଳରେ ଓଡ଼ିଆ ଜାତିର ମାତୃଭାଷାକୁ ମାରିଦେବାକୁ ଉଦ୍ୟମ ଚାଲିଥିବା ଦର୍ଶାଇଛନ୍ତି ।

ଉଲ୍ଲେଖନୀୟ ଯେ, କରୋନା କାଳରେ କଳାପତାକା ଅଭିଯାନ କାୟିକତଃ ସ୍ଥଗିତ ଥିବାବେଳେ ବୌଦ୍ଧିକତଃ ଅବ୍ୟାହତ ଅଛି ଓ ପ୍ରତି ସପ୍ତାହରେ ଜଣେ ବିଜ୍ଞ ଓଡ଼ିଆ ଫେସ୍ ବୁକ୍ ମାଧ୍ୟମରେ ଏହି ଭିଡ଼ିଓ ବକ୍ତୃତାମାଳାରେ ଏହି ଅଭିଯାନକୁ ସମର୍ଥନ ପ୍ରଦାନ କରୁଛନ୍ତି । ଜୁଲାଇ ୨୦ ସୋମବାର ସିଧାପ୍ରସାରିତ ହୋଇଥିଲା ଡଃ ଭୂୟାଁଙ୍କ ବକ୍ତୃତା ।

ସମୟସୀମା ଦୃଷ୍ଟିରୁ ତାହା ଅଦ୍ୟତନ କରି ନିମ୍ନରେ ପ୍ରଦତ୍ତ ହେଲା –