ଟଙ୍କା ପାଇଁ ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନକୁ ଛୁରୀ ମାରିଛନ୍ତି ପ୍ରଦ୍ୟୁମ୍ନ ଶତପଥୀ : ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ସଫେଇ ରଖନ୍ତୁ – ଦ୍ଵାତ୍ରିଂଶ ଭାଗ

ସୁଭାଷ ଚନ୍ଦ୍ର ପଟ୍ଟନାୟକ 

ଶ୍ରୀମତୀ ମାନସୀ ଷଡଙ୍ଗୀ ଯଦି ଶୁଣାଣି ବେଳେ ନିଜ ରିଟ୍ ମାମଲାରୁ ନିଜେ ମୁହଁ ମୋଡ଼ି , ତାହାକୁ ହାଇକୋର୍ଟ ନିଜେ ବିଚାର ନକରି, ଉଚ୍ଚ ଶିକ୍ଷା ସଚିବଙ୍କୁ ଏକ ସମୟସୀମା ଭିତରେ ନିଷ୍ପତ୍ତି ନେବାକୁ ନିର୍ଦ୍ଦେଶ ଦିଆଯାଉ ବୋଲି ଅନୁରୋଧ କରିନଥାନ୍ତେ, ତେବେ ୨୨.୬.୨୦୧୫ର ସମ୍ପୂର୍ଣ ଆଦେଶ ଉପରେ ହାଇକୋର୍ଟ ବିଚାର କରିଥାନ୍ତେ , କେବଳ ତହିଁର ପ୍ରଥମ ଭାଗ ଉପରେ ନୁହେଁ । ତେଣୁ ହାଇକୋର୍ଟରୁ ତାଙ୍କ ନିଷ୍ପତ୍ତି ପାଇଁ ପ୍ରେରିତ ହୋଇଥିବା ସମଗ୍ର ଆଦେଶ ଉପରେ ହିଁ ଉଚ୍ଚ ଶିକ୍ଷା ସଚିବ ନିଷ୍ପତ୍ତି ନେବାକୁ ବାଧ୍ୟ ଥିଲେ । ସେ ପ୍ରଥମ ଭାଗଟି ଉପରେ ନିଷ୍ପତ୍ତି ନେଇଥିବା ବେଳେ ଶେଷ ଭାଗଟି ଉପରେ ନୀରବ ରହି ସାବ୍ୟସ୍ତ କରିଛନ୍ତି ଯେ, ହାଇକୋର୍ଟଙ୍କୁ ମୋହରା (pawn) ବନାଇଥିଲେ ମାନସୀ ଷଡଙ୍ଗୀ ତାଙ୍କ ରିଟ୍ ମାମଲାରେ, ଯେଉଁ ଷଡଯନ୍ତ୍ରରେ ସାମିଲ ହୋଇଥିଲେ ଉଚ୍ଚ ଶିକ୍ଷା ସଚିବ ଓ ଅନ୍ୟମାନେ ।

ଦଣ୍ଡବିଧାନ ଅପରିହାର୍ଯ୍ୟ

କ’ଣ ଥିଲା ଏହି ଶେଷ ଭାଗ ? ଏହା ଥିଲା – ୨.୭.୨୦୦୮ ତାରିଖରୁ ପିଛିଲା ବେତନ ଓ ପ୍ରମୋଶନ ଇତ୍ୟାଦି ଦାବି କରିବେ ନାହିଁ ବୋଲି ତାଙ୍କଠାରୁ ସତ୍ୟପାଠ ହାସଲ କଲା ପରେ ତାଙ୍କୁ ଏକ ନୂଆ କଲେଜରେ ନିୟୋଜିତ କରି, “ଓଡ଼ିଶା ଶିକ୍ଷା (ସରକାରୀ ସାହାଯ୍ୟ ପ୍ରାପ୍ତ ଶିକ୍ଷାନୁଷ୍ଠାନର ଶିକ୍ଷକ ଓ କର୍ମଚାରୀ ନିଯୁକ୍ତି ଓ ଚାକିରି ସର୍ତ୍ତ) ନିୟମାବଳୀ, ୧୯୭୪ର ନିୟମ ୨୨ ବଳରେ ତାଙ୍କ ବିରୁଦ୍ଧରେ ଶୃଙ୍ଖଳାଗତ କାର୍ଯ୍ୟାନୁଷ୍ଠାନ ଆରମ୍ଭ ହେବ” ।

ଏହି ନିୟମରେ କାର୍ଯ୍ୟାନୁଷ୍ଠାନ ହୋଇଥିଲେ କ’ଣ ହୋଇଥାନ୍ତା? ସେ ନିୟମ ୨୦ ଅନ୍ତର୍ଗତ ଦଣ୍ଡ ସମୂହ ଭିତରୁ କେଉଁ ଦଣ୍ଡରେ ଦଣ୍ଡିତା ହେବେ ତାହା ନିର୍ଦ୍ଧାରିତ ହେବା ପାଇଁ ତଦନ୍ତର ସମ୍ମୁଖୀନ ହୋଇଥାନ୍ତେ । କାରଣ, ଏପରି ତଦନ୍ତ ଭିନ୍ନ ନିୟମ ୨୦ (୧)ର ଦଫା (ଚ) ରୁ (ଝ) ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ହୋଇଥିବା ଦଣ୍ଡଗୁଡ଼ିକ ଦିଆଯାଇପରିବନି ବୋଲି ଏହି ନିୟମରେ କୁହା ହୋଇଛି । ଏହା ହେଲା –

22. (1) No order imposing any of the penalties specified in clauses (f) to (j) of sub-rule (1) of rule 20 shall be imposed except after an enquiry held as far as may be in the manner hereinafter provided.

ଅତଏବ, ଏହି ୨୨ ନିୟମଟି ଧାରା ୨୦ରେ ଥିବା ଦଣ୍ଡବିଧାନର ପଦ୍ଧତ୍ତି ପ୍ରଦାନ କରିଛି । ମାନସୀଙ୍କ ଅପରାଧପାଇଁ ପ୍ରଯୁଜ୍ୟ ଦଫା ହେଲା ୨୦ (ଜ) – ଭବିଷ୍ୟତ ଚାକିରି ପ୍ରତି ପ୍ରତିବନ୍ଧକ ନ ଲଗାଇ ତାଙ୍କୁ ଚାକିରିରୁ ବହିଷ୍କରଣ ଓ ୨୦ (ଝ) – ଭବିଷ୍ୟତ ଚାକିରି ପ୍ରତି ପ୍ରତିବନ୍ଧକ ଲଗାଇ ତାଙ୍କୁ ଚାକିରିରୁ ବରଖାସ୍ତିକରଣ । ଏଥିରୁ କେଉଁଟି ବା ଦୁଇଟିଯାକ ତାଙ୍କପ୍ରତି ପ୍ରଯୁକ୍ତ ହେବ କେବଳ ସେତିକି ନିର୍ଦ୍ଧାରଣ କରିବା ଥିଲା ଏହି ତଦନ୍ତର ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ । ଅତଏବ, ୨୨.୬.୨୦୧୫ ତାରିଖର ଆଦେଶଟି ମାନସୀ ଷଡଙ୍ଗୀଙ୍କୁ ତାଙ୍କ ଭୟଙ୍କର ଉଛୃଙ୍ଖଳ ଆଚରଣ ହେତୁ ଚାକିରିରୁ ବହିସ୍କାର ପାଇଁ ଉଦ୍ଦିଷ୍ଟ ଥିଲା, ତାଙ୍କୁ ନିୟମିତ ନିଯୁକ୍ତି ଦେବାକୁ ନୁହେଁ ।

ମାନସୀଙ୍କ ହିତରେ ବାବୁ ବିଷ୍ଣୁପଦ

ମାନସୀଙ୍କ ହିତରେ (to her benefit) ଏହି ଆଦେଶକୁ ୧୮.୭.୨୦୧୮ ଦିନ ବଦଳାଇ ଦିଆଯାଇଥିଲା ବୋଲି ଉଚ୍ଚ ଶିକ୍ଷା ସଚିବ ଶାଶ୍ଵତ ମିଶ୍ର ୧୩.୯.୨୦୧୯ରେ ୧୮୭୫୭ ଆଦେଶାଙ୍କରେ ସ୍ଵୀକାର କରିଛନ୍ତି । ଅତଏବ ସେ ସ୍ଵୀକାର କରିଛନ୍ତି ଯେ, ତାଙ୍କ ପୂର୍ବବର୍ତ୍ତୀ ସଚିବ ବିଷ୍ଣୁପଦ ସେଠି ରାଜ୍ୟ ହିତରେ ନୁହେଁ, ମାନସୀ ଷଡଙ୍ଗୀଙ୍କ ହିତରେ ୨୨.୬.୨୦୧୫ ତାରିଖର ଆଦେଶକୁ ବଦଳାଇ ଦେଇଥିଲେ ।

ଏହି ପ୍ରେକ୍ଷାପଟରେ ୧୮.୭.୨୦୧୮ରେ ବାବୁ ବିଷ୍ଣୁପଦ ଦେଇଥିବା ଆଦେଶର ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାନ୍ତର ଦେଖାଯାଇପାରେ । ଏହା ହେଲା –

୧. କ୍ଷମତାପନ୍ନ କର୍ତ୍ତୁପକ୍ଷଙ୍କଠାରୁ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ଷମ ଥିବାର ଡାକ୍ତରୀ ପ୍ରମାଣପତ୍ର ସହ ଶ୍ରୀମତୀ ମାନସୀ ଷଡଙ୍ଗୀ ଉଚ୍ଚ ଶିକ୍ଷା ନିର୍ଦ୍ଦେଶାଳୟରେ ଅବିଳମ୍ବେ ଯୋଗଦାନ ପତ୍ର ପ୍ରଦାନ କରିବେ, ଯାହା ଉଚ୍ଚ ଶିକ୍ଷା ନିର୍ଦ୍ଦେଶକଙ୍କ ଦ୍ଵାରା ଗୃହୀତହେବ ;
୨. ଉଚ୍ଚ ଶିକ୍ଷା ନିର୍ଦ୍ଦେଶକ କୌଣସି ସମବର୍ଗୀୟ କଲେଜରେ ସ୍ଥାନ ଠାବ କରି ତାଙ୍କୁ ସେଠାରେ ସ୍ଥାନିତ କରିବେ ;
୩. ତାଙ୍କୁ ଯେଉଁ ଦିନ ଠାରୁ କର୍ତ୍ତବ୍ୟ ସମ୍ପାଦନରୁ ଦୂରେଇ ରଖାଯାଇଥିଲା ସେହିଦିନ ଠାରୁ ଅର୍ଥାତ୍ ୨.୭.୨୦୦୮ ତାରିଖଠାରୁ ସେ ଉଚ୍ଚ ଶିକ୍ଷା ନିର୍ଦ୍ଦେଶାଳୟରେ ଯୋଗଦେବା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଅନ୍ତର୍ବର୍ତ୍ତୀ ସମୟ ପାଇଁ ନିର୍ଦ୍ଦେଶାଳୟର ଉପଯୁକ୍ତ ତଦନ୍ତ ଶେଷରେ ନିଷ୍ପତ୍ତି ନିଆଯିବ । (ଆଦେଶ ସଂଖ୍ୟା ୨୦୪୪୫, ତ। ୧୮.୭.୨୦୧୮) ।

ଏହି ଆଦେଶ ବଳରେ ମାନସୀଙ୍କ ହିତରେ ଦିଆଯାଇଥିଲା ବୋଲି ବର୍ତ୍ତମାନର ଉଚ୍ଚ ଶିକ୍ଷା ସଚିବ ସ୍ଵୀକାର କରିଛନ୍ତି, କାରଣ ଏତଦ୍ଦ୍ଵାରା ଶୃଙ୍ଖଳାଗତ କାର୍ଯ୍ୟାନୁଷ୍ଠାନ କବଳରୁ, ଅର୍ଥାତ୍ ଓଡ଼ିଶା ଶିକ୍ଷା (ସରକାରୀ ସାହାଯ୍ୟ ପ୍ରାପ୍ତ ଶିକ୍ଷାନୁଷ୍ଠାନର ଶିକ୍ଷକ ଓ କର୍ମଚାରୀ ନିଯୁକ୍ତି ଓ ଚାକିରି ସର୍ତ୍ତ) ନିୟମାବଳୀ, ୧୯୭୪ର ଧାର୍ଯ୍ୟ ଦଣ୍ଡବିଧାନରୁ ତାଙ୍କୁ ବଞ୍ଚାଇ ଦିଆ ହୋଇଥିଲା:

“This order modified the condition inposed vide letter No, 13290 dt. 22.06.2015, the impunged order, to her benefit, as the direction to initiate disciplinary proceeding against her was dropped.”

ତେଣୁ, ମାନସୀ ହାଇକୋର୍ଟକୁ ଯାଇଥିଲେ କାହିଁକି ଓ ଯଦି ଗଲେ, ଆଦେଶକୁ କୋର୍ଟଙ୍କ ନଜରରୁ ଲୁଚେଇରଖିବାକୁ ବ୍ୟଗ୍ର ଥିଲେ କାହିଁକି?

କୌତୁହଳର କଥା ଯେ, ଏହି ଆଦେଶ ବଳରେ ୨୨.୬.୨୦୧୫ ତାରିଖର ସରକାରୀ ଆଦେଶକୁ କାର୍ଯ୍ୟତଃ ରଦ୍ଦ କରାଇ ସେ ବାଲିପାଟଣାରେ ଥିବା ଶିଶୁ ଅନନ୍ତ ମହାବିଦ୍ୟାଳୟରେ ଜଣେ ନିୟମିତ ଅଧ୍ୟାପିକା ଭାବେ ଯୋଗଦେଇଥିଲେ ଓ ତହିଁର ପ୍ରାୟ ସାଢେ ଚାରିମାସ ପରେ କାର୍ଯ୍ୟତଃ ରଦ୍ଦ ହୋଇସାରିଥିବା ୨୨.୬.୨୦୧୫ ତାରିଖର ସରକାରୀ ଆଦେଶକୁ ରଦ୍ଦ କରାଯାଉବୋଲି ହାଇକୋର୍ଟରେ ରିଟ୍ ମାମଲା କରିଥିଲେ । ପୁଣି କ’ଣ ହେଲା ଯେ, ମାମଲାଟିରେ ପ୍ରତିପକ୍ଷ ଥିବା ଉଚ୍ଚ ଶିକ୍ଷା ସଚିବ ସରକାରଙ୍କ ପକ୍ଷ ନରଖିଥିବା ବେଳେ, ସେହି ସଚିବ ଯେଉଁ ନିଷ୍ପତ୍ତି ନେବେ ତାହା ତାଙ୍କ ପାଇଁ ଗ୍ରହଣୀୟ ହେବ ବୋଲି କହି ସେ ଏ ମାମଲାଟିକୁ ସଚିବଙ୍କ ପାଖକୁ ପଠାଯାଉ ବୋଲି ହାଇକୋର୍ଟଙ୍କୁ କହିଲେ?

ପଶାପାଲିର ଗୋଟି ବନିଗଲେ ହାଇକୋର୍ଟ

ତାଙ୍କ ହିତରେ ତ ୧୮.୭.୨୦୧୮ର ଆଦେଶ ତ ଦିଆ ହୋଇଥିଲା । ଓଡ଼ିଶା ଶିକ୍ଷା (ସରକାରୀ ସାହାଯ୍ୟ ପ୍ରାପ୍ତ ଶିକ୍ଷାନୁଷ୍ଠାନର ଶିକ୍ଷକ ଓ କର୍ମଚାରୀ ନିଯୁକ୍ତି ଓ ଚାକିରି ସର୍ତ୍ତ) ନିୟମାବଳୀ, ୧୯୭୪ର ଦଣ୍ଡବିଧାନ ବ୍ୟବସ୍ଥାରୁ ତ ସେ ମୁକ୍ତ ହୋଇଯାଇଥିଲ୍ଲେ ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନକୁ ଭାଙ୍ଗିବା ପାଇଁ ତାଙ୍କ ସ୍ଵାମୀ ପ୍ରଦ୍ୟୁମ୍ନ ଶତପଥୀଙ୍କୁ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ଦେଇଥିବା ଅଘୋଷିତ ବିଶ୍ଵାସଘାତକ ଜାଗିରି ଅନୁରୂପେ । ସେ ଅନୁପସ୍ଥିତ ନଥିଲେ, କର୍ତ୍ତବ୍ୟ ସମ୍ପାଦନରୁ ତାଙ୍କୁ ଦୂରେଇ ରଖାଯାଇଥିଲା ବୋଲି ଏହି ଆଦେଶରେ ସ୍ପଷ୍ଟ କରା ହୋଇଥିବା ହେତୁ ତାଙ୍କ ଅନୁପସ୍ଥିତି କାଳ ପାଇଁ ସେ ତ ସମସ୍ତ ପିଛିଲା ବେତନ ପାଇବା ସୁନିଶ୍ଚିତ ଥିଲା । ଏ ସବୁ ସତ୍ତ୍ୱେ ସେ ପୁଣି କାହିଁକି ୨୨।୬।୨୦୧୫ର ଆଦେଶକୁ ରଦ୍ଦ କରାଯାଉ ବୋଲି ପ୍ରାର୍ଥନା କରି ହାଇକୋର୍ଟରେ ମାମଲା ଦାଏର କରିଥିଲେ?

ଏହାର ଉତ୍ତର ନିହିତ ଅଛି ଓଡ଼ିଶା ସରକାରଙ୍କ ଅର୍ଥ ବିଭାଗର ୯.୧୦.୨୦୦୨ ତାରିଖର ୪୭୩୫୨ ସଂଖ୍ୟକ ନିର୍ଦ୍ଦେଶରେ । ଅର୍ଥ ବିଭାଗର ଓ. ଏମ୍. ୫୭୧୧/୫.୨.୧୯୮୦ ସଂଖ୍ୟକ ନିର୍ଦ୍ଦେଶର ଅଲଙ୍ଘ୍ୟତା ଉପରେ ଗୁରୁତ୍ଵ ଦେଇ ଏହି ନିର୍ଦ୍ଦେଶ ସ୍ପଷ୍ଟ କରିଛି ଯେ, ଅନୁପସ୍ଥିତି ପରେ କୌଣସି କର୍ମଚାରୀଙ୍କ ଯୋଗଦାନ କାଳ ୬୦ ଦିନରୁ ଯଦି ଅଧିକ ହୋଇଥାଏ , ତେବେ ଅର୍ଥବିଭାଗର ଅନୁମତି / ଅନୁମୋଦନ ବ୍ୟତୀତ ତାହା ମଞ୍ଜୁର ହୋଇପାରିବ ନାହିଁ । ଏଥିପାଇଁ ସମ୍ପୃକ୍ତ ପ୍ରଶାସନିକ ବିଭାଗ କେଉଁ ପରିସ୍ଥିତିରେ ସମ୍ପୃକ୍ତ କର୍ମଚାରୀ ୬୦ ଦିନରୁ ଅଧିକ ସମୟ ଅନୁପସ୍ଥିତ ଥିଲେ ଓ ତାଙ୍କ ବିଳମ୍ବିତ ଯୋଗଦାନ କାହିଁକି ଯଥାର୍ଥ ତାହା ଓ. ଏମ୍. ୫୭୧୧/୫.୨.୧୯୮୦ରେ ଆବଶ୍ୟକୀୟ ସମସ୍ତ ଦସ୍ତାବିଜ ସହ ପଇଠ କରିବେ ଏବଂ କେବଳ ସେତିକି ନୁହଁ, ସେ ସମସ୍ତ ଦସ୍ତାବିଜକୁ ସମ୍ପୁର୍ଣ୍ଣ ଯତ୍ନ ଓ ନିୟମନିଷ୍ଠତା ସହ ଯାଞ୍ଚ କରାଯାଇ ତାହା ଠିକ୍ ଥିବା ହେତୁ ଯୋଗଦାନ ସମୟର ପରିବର୍ଦ୍ଧନ ପାଇଁ ସୁପାରିଶ କରାଯାଇଥିବା ଲିଖିତ ଭାବେ ପ୍ରମାଣୀକୃତ ବି କରିବେ । ଏହି ନିର୍ଦ୍ଦେଶନାମାର ଆବଶ୍ୟକୀୟ ଅଂଶ ଉଦ୍ଦୃତ୍ତ ହେଲା –

The Administrative Departments are, therefore, requested to scrupulously follow the instruction contained in Finance Department O.M.No.5711 dt.5.2.80 refered to above and furnish proposal to the Finance Department ffor sanction of joining time beyond 60 days with supporting documents in respect of each item as enumerated therein. While submitting the proposal the recommending authority may give a Certificate as under.

“Certified that instructions contained in Finance Department O.M.No.5711 dt. 5.2.80 have been  scrupulously followed and supporting documents have been furnished in support of the issue in question.”

ସୂର୍ଯ୍ୟ ନାରାୟଣ ମହାପାତ୍ର ନାମକ ଜଣେ ଦୁର୍ନୀତିପ୍ରବଣ ତଳିଆ ପଦଧିକାରୀଙ୍କ ଖଳବୁଦ୍ଧିର ଉପଯୋଗ କରି ଉଚ୍ଚ ଶିକ୍ଷା ବିଭାଗର ନିୟନ୍ତାମାନେ ସିନା ମାନସୀ ଷଡଙ୍ଗୀ ନିଜ ଆଡ଼ୁ ଅନୁପସ୍ଥିତ ନଥିଲେ, ବରଂ ତାଙ୍କୁ ନିକମା କରି ରଖା ହୋଇଥିଲା ବୋଲି ଗାଲୁକଳ୍ପ ସହାୟତାରେ ପିଛିଲା ବେତନ ପାଇଁ ତାଙ୍କର ହକ୍ ସୃଷ୍ଟି କରାଇଥିଲେ, କିନ୍ତୁ ଅର୍ଥ ବିଭାଗର ଉପରୋକ୍ତ ନିର୍ଦ୍ଦେଶ ମୁତବକ ଏପରି ଏକ ସାର୍ଟିଫିକେଟ ଦେବା ଶାସନ ସଚିବଙ୍କ ପକ୍ଷେ ସମ୍ଭବ ନ ଥିଲା । ତେଣୁ ବହୁ ଭାବିଛିନ୍ତି ଓଡ଼ିଶା ହାଇକୋର୍ଟଙ୍କୁ ମୋହରା (ପଶାପାଲିର ଗୋଟି) ବନାହୋଇଥିଲା ମାନସୀଙ୍କ ଟିଟ୍ ମାମଲାରେ । ତଦନୁଯାୟୀ ୧୮.୭.୨୦୧୮ର ଆଦେଶକୁ ପ୍ରଶ୍ନାତୀତ କରି ରଖି ୨୨.୬.୨୦୧୫ର ଆଦେଶକୁ ରଦ୍ଦ କରିବାକୁ ରିଟ୍ ଦାଖଲ ହୋଇଥିଲା । ତହିଁରେ ପ୍ରତିପକ୍ଷ ଥାଇ ମଧ୍ୟ ଶାସନ ସଚିବ ମୁହଁ ଖୋଲି ନଥିଲେ । ଯୋଜନା ମୁତାବକ ସେହି ମାମଲାରେ ନିର୍ବିବାଦ ଶୁଣାଣି ଆରମ୍ଭ ହେବା ପରେ, ସରକାରଙ୍କର ଯେହେତୁ ଆପତ୍ତି ନାହିଁ , ସେହେତୁ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ସମୟ ଭିତରେ ଆପତ୍ତିର ସମାଧାନ କରିବାକୁ ସଚିବଙ୍କୁ କୁହାଯାଉ ବୋଲି କହି ହାଇକୋର୍ଟଙ୍କୁ ପ୍ରବର୍ତ୍ତା ଯାଇଥିଲା ମାମଲାଟିକୁ ଶିକ୍ଷା ସଚିବଙ୍କ ପାଖକୁ ପଠାଇଦେବା ପାଇଁ ଓ ତାହା ହୋଇଥିଲା । ଏତଦ୍ଦ୍ଵାରା ଶିକ୍ଷା ସଚିବ ଯେଉଁ ଆଦେଶ ଦେବେ ତାହା ହାଇକୋର୍ଟଙ୍କ ଦ୍ଵାରା ଅଧିକୃତ ଆଦେଶ ବୋଲି ବିଚାରି ଅର୍ଥ ବିଭାଗ ତାହାକୁ ଅନୁମୋଦିତ କରିବେ ବୋଲି ସୁନିଶ୍ଚିତ ଥିଲେ ମାନସୀ ଓ ଶିକ୍ଷା ସଚିବ । ତେଣୁ ଜାଣିଶୁଣି ସେମାନେ ରାଜକୋଷ ଲୁଟ ପାଇଁ ହାଇକୋର୍ଟଙ୍କୁ ସେମାନଙ୍କ ପଶାପାଲିର ଗୋଟି ବନାଇଥିଲେ ଓ ସେମାନଙ୍କ ଚକ୍ରାନ୍ତ ବୁଝି ନପାରି ଓଡ଼ିଶା ହାଇକୋର୍ଟ ମଧ୍ୟ ୩.୪.୨୦୧୮ରେ ମାମଲାଟିକୁ ହସ୍ତାନ୍ତର କରିଦେଇଥିଲେ ଶିକ୍ଷା ସଚିବଙ୍କୁ, ଯିଏ ମାନସୀଙ୍କ “ହିତ ପାଇଁ” ବିବାଦିତ ଆଦେଶର ଶୃଙ୍ଖଳାଗତ କାର୍ଯ୍ୟାନୁଷ୍ଠାନ ବିଭାବନାକୁ ନିଶ୍ଚିହ୍ନ କରାଯାଇଥିବା ସ୍ଵୀକାର କରିଛନ୍ତି । ମାନସୀଙ୍କ ରିଟ୍ ମାମଲାକୁ ପୁନରୁଜ୍ଜୀବିତ କରି ହାଇକୋର୍ଟ ଯଦି ତାର ବିଧିବଦ୍ଧ ବିଚାର ନକରନ୍ତି, ତେବେ ଓଡ଼ିଶାର ଉଚ୍ଚ ନ୍ୟାୟାଳୟ ଉଚ୍ଚ ଶିକ୍ଷା ସଚିବ ଓ ମାନସୀ ଷଡଙ୍ଗୀଙ୍କ ପଶାପାଲିର ଗୋଟି ବନିଥିବା ଆଶଙ୍କା ବଳବତ୍ତର ହେବ ।

ଅପରାଧିକ ଷଡ଼ଯନ୍ତ୍ର ,ବିଶ୍ଵାସଘାତକତା ଓ ଦୁର୍ନୀତି

ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନକୁ ଭାଙ୍ଗିବା ପାଇଁ ପ୍ରଦ୍ୟୁମ୍ନ ଶତପଥୀଙ୍କୁ ପ୍ରୟୋଗ କରି ତାଙ୍କୁ ବିଶ୍ଵାସଘାତକ ଜାଗିରି  ସ୍ୱରୂପ ମାନସୀଙ୍କ ଚାକିରି ଉପହାର ଦିଆ ହୋଇଥିବା ହେତୁ ଓ ଏହି ଉପହାର ଦେବା ପାଇଁ ସବୁ ନିୟମକାନୁନର ସମ୍ପୂର୍ଣ ଉଲ୍ଲଂଘନ କରାହୋଇଥିବା ହେତୁ ରାଜ୍ୟପାଳ ହସ୍ତକ୍ଷେପ କରନ୍ତୁ ବୋଲି ମୁଁ ଦେଇଥିବା ଚିଠି ଉପରେ କାର୍ଯ୍ୟାନୁଷ୍ଠାନ ପାଇଁ ରାଜ୍ୟପାଳଙ୍କ ଆଦେଶ ଅବଶ୍ୟ ଓଡ଼ିଶା ରାଜକୋଷରୁ ପ୍ରାୟ ଦେଢକୋଟି ଟଙ୍କାର ଲୁଣ୍ଠନ ( ଅର୍ଥ ବିଭାଗ ଭାଷାରେ idle salary)  ଅଟକାଇ ଦେଇ ପାରିଲା , ମାତ୍ର ଗର୍ହାଜିରା ପୂର୍ବରୁ ଅଡ଼ଶପୁର କଲେଜରେ ମାସିକ ୮,୯୦୦ ଟଙ୍କା ବେତନ ପାଇଥିବା ମାନସୀ ଷଡଙ୍ଗୀ ବାଲିପାଟଣା କଲେଜରେ ଯୋଗ ଦେଇ ତାର ୫ ଗୁଣରୁ ଅଧିକ (ପ୍ରାୟ ଅଧ ଲକ୍ଷ ) ଟଙ୍କା ସର୍ବନିମ୍ନ ହାରରେ ଦରମା ବାବଦକୁ ପ୍ରତିମାସରେ ପାଉଛନ୍ତି, ଯାହା ଆମ ରାଜକୋଷର କ୍ରମାଗତ ଲୁଣ୍ଠନ ଭାବେ ବିବେଚ୍ୟ । ତେଣୁ ଏହା ହିଁ କୁହାଯିବା ଯଥାର୍ଥ ଯେ, ଆମ ରାଜକୋଷ ଲୁଣ୍ଠନରେ ମାନସୀ ଷଡଙ୍ଗୀଙ୍କ ସହ ଉଚ୍ଚ ଶିକ୍ଷା ବିଭାଗର ତଦାନୀନ୍ତନ ଅନୁଶାସନ ସଚିବ ସୂର୍ଯ୍ୟ ନାରାୟଣ ମହାପାତ୍ର, ଅତିରିକ୍ତ ଶାସନ ସଚିବ କୃପାସିନ୍ଧୁ ମିଶ୍ର, ଶାସନ ସଚିବ ବିଷ୍ଣୁପଦ ସେଠୀ, ଅତିରିକ୍ତ ମୁଖ୍ୟ ଶାସନ ସଚିବ ଆର୍. ବାଳକୃଷ୍ଣନ୍, ଓ ବର୍ତ୍ତମାନର ଶାସନ ସଚିବ ଶାଶ୍ଵତ ମିଶ୍ର ତଥା ସେତେବେଳର ଉଚ୍ଚ ଶିକ୍ଷା ମନ୍ତ୍ରୀ ଅନନ୍ତ ଦାସ ଏକତ୍ର ଓଡ଼ିଶା ରାଜକୋଷର ଲୁଣ୍ଠନ ପାଇଁ ଅପରାଧିକ ଷଡଯନ୍ତ୍ରରେ ଲିପ୍ତ ଓ ସେମାନେ ସମସ୍ତେ ବେତନପ୍ରାପ୍ତ ଲୋକସେବକ ସେବକ ହୋଇଥିବା ହେତୁ ଓଡ଼ିଶାର ଲୋକଙ୍କ ପ୍ରତି ବିଶ୍ଵାସଘାତକତା କରିଥିବା ଅପରାଧରେ ଅପରାଧୀ । ଏହା ମଧ୍ୟ ସେମାନଙ୍କ ଯୌଥ ଦୁର୍ନୀତି ପର୍ଯ୍ୟାୟଭୁକ୍ତ । ଭାରତୀୟ ଦଣ୍ଡ ସଂହିତାଡ଼ ୧୨୦ଖ, ୪୦୯, ୫୧୧ ଆଦି ଦଫାରେ ଏହି ସମସ୍ତେ ଦଣ୍ଡନୀୟ । ଅଧିକନ୍ତୁ ଏମାନଙ୍କ ପାଇଁ ଦୁର୍ନୀତି ନିବାରଣ ଆଇନର ୭(ଗ) , ୭କ ଓ ୮(୧) ଆଦି ଧାରା ବି ପ୍ରଯୁଜ୍ୟ, ଯେହେତୁ ୧୮.୭.୨୦୧୮ ତାରିଖର ଆଦେଶରେ ଗାଲୁକଳ୍ପ ପ୍ରୟୋଗ କରି ମାନସୀ ଷଡଙ୍ଗୀଙ୍କ ନଥିକୁ ତାଙ୍କ ସ୍ଥାୟୀ ଆୟପନ୍ଥା ଆଡ଼କୁ ମୁହାଁଇ ନେଇଥିବା ଅନୁଶାସନସଚିବ ସୂର୍ଯ୍ୟ ନାରାୟଣ ମହାପାତ୍ର ଓ ଶାସନ ସଚିବ ବିଷ୍ଣୁପଦ ସେଠୀଙ୍କୁ ଏକା ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ରାଜୁତିରେ ଉପର ପାହ୍ୟାକୁ ପଦୋନ୍ନତି ଦିଆ ଯାଇଛି ଓ ପଦୋନ୍ନତି ଆଶାରେ ସେମାନେ ଏପରି ଦୁର୍ନୀତିମୂଳକ କାମ କରିଥିବାର ଆଶଙ୍କା କରାଯାଉଛି ।

ମାନସୀଙ୍କ ରିଟ୍ ମାମଲା ପୁନର୍ଜୀବିତ ହେଉ

ଏହି ସବୁ ଅପରାଧରେ ଜଡ଼ିତ ଥିବା ଉପରନାମିତ ସମସ୍ତ  ପଦଧିକାରୀ ଅନୁଭୂତି ସମ୍ପନ୍ନ କର୍ମଚାରୀ ଓ ପ୍ରଶାସନିକ ବିଧିବ୍ୟବସ୍ଥା ସମ୍ପର୍କରେ ଅଭିଜ୍ଞ । ସେମାନେ ପ୍ରଚୁର ଚାପ କବଳରେ ପଡ଼ି ନଥିଲେ, ଜଣେ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ମହିଳାଙ୍କ ପାଇଁ ଏତେଗୁଡ଼େ ବେଆଇନ କାମ କାହିଁକି କରିଥାନ୍ତେ? ଏହି ପ୍ରଶ୍ନର ଉତ୍ତର ପାଇବାରେ ଓଡ଼ିଶା ହାଇକୋର୍ଟ ଆମକୁ ସାହାଯ୍ୟ କରନ୍ତୁ , କାରଣ ଏପରି ଅପରାଧିକ ପଦକ୍ଷେପ ନେଇ ଏହି ବ୍ୟକ୍ତିମାନେ ତାକୁ କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ କରିବା ପାଇଁ, ପୂର୍ବ ଆଲୋଚନାମତେ, ହାଇକୋର୍ଟଙ୍କୁ ମୋହରା ବନାଇଥିବା ଦୃଶ୍ୟମାନ ହେଉଛି । ହାଇକୋର୍ଟଙ୍କ ସମ୍ମାନ ଦୃଷ୍ଟିରୁ ମାନସୀଙ୍କ ରିଟ୍ ମାମଲା ପୁନର୍ଜୀବିତ ହେବା ଦରକାର ଓ ତହିଁରେ ନିଜ ପକ୍ଷ ରଖିବାକୁ ଉଚ୍ଚ ଶିକ୍ଷା ସଚିବଙ୍କୁ ତଥା ଉଚ୍ଚ ଶିକ୍ଷା ନିର୍ଦ୍ଦେଶକଙ୍କୁ ବାଧ୍ୟ କରାଯିବା ଦରକାର । ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନକୁ ଛୁରୀ ମାରିବା ପାଇଁ ପ୍ରଦ୍ୟୁମ୍ନ ଶତପଥୀଙ୍କୁ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ନବୀନ ପଟ୍ଟନାୟକ ଏହି ଯେଉଁ ଅଘୋଷିତ ବିଶ୍ଵାସଘାତକ ଜାଗିରି ଦେଇଛନ୍ତି , ତାହାର ସମ୍ପୂର୍ଣ ବିବସ୍ତ୍ରୀକରଣ ପାଇଁ ମାନସୀଙ୍କ ଟିଟ୍ ମାମଲାର ପୁନର୍ଜୀବନ ଅପରିହାର୍ଯ୍ୟ  । (କ୍ରମଶଃ)

ଟଙ୍କା ପାଇଁ ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନକୁ ଛୁରୀ ମାରିଛନ୍ତି ପ୍ରଦ୍ୟୁମ୍ନ ଶତପଥୀ : ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ସଫେଇ ରଖନ୍ତୁ – ଏକତ୍ରିଂଶ ଭାଗ

ସୁଭାଷ ଚନ୍ଦ୍ର ପଟ୍ଟନାୟକ 

ରାଜ୍ୟପାଳଙ୍କ ଆଦେଶ ଉପରେ ବି ଉଚ୍ଚ ଶିକ୍ଷା ବିଭାଗ ଶୋଇରହିଥିଲା । କାରଣ, ୧.୩.୨୦୧୯ ତାରିଖରେ ୫୪୭୦ ସଂଖ୍ୟକ ପତ୍ର ମାଧ୍ୟମରେ ମାନସୀ ଷଡଙ୍ଗୀଙ୍କ ଅନୁପସ୍ଥିତି ସମ୍ପର୍କରେ ସାନି ଅନୁସନ୍ଧାନ କରି ଉଚ୍ଚ ଶିକ୍ଷା ନିର୍ଦ୍ଦେଶକ ୧୪.୨.୨୦୧୯ ତାରିଖରେ ଦେଇଥିବା ରିପୋର୍ଟ (ପତ୍ରାଙ୍କ ୬୩୫୮) ବଦଳାଇବାକୁ ତୃତୀୟ ମହଲା (ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ଦପ୍ତର)ର ଚାପରେ ନୂଆ ନିର୍ଦ୍ଦେଶକ ରାଜି ହୋଇଯିବେ ବୋଲି ବିଶ୍ଵାସ କରାଯାଉଥିଲା । ଏହା କରିବାକୁ କୁଣ୍ଠିତ ହୋଇ ୪ ମାସରେ ଚାରି ଚାରି ଜଣ ଆଇ.ଏ.ଏସ୍. ଅଫିସର , ବିଶେଷ କରି ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ନିକଟ ବଳୟରେ ଥିବା ନିରଞ୍ଜନ ସାହୁ ଯେହେତୁ ନିର୍ଦ୍ଦେଶକ ପଦରୁ ବିଦା ହୋଇଯାଇଥିଲେ, ସେହେତୁ ନୂଆ ନିର୍ଦ୍ଦେଶକ (ଜଣେ ଓ. ଏ. ଏସ୍. ଅଫିସର) ସରକାରଙ୍କ ୧.୩.୨୦୧୯ ତାରିଖର ଆଦେଶ ପ୍ରତି ଅବଜ୍ଞା ପ୍ରଦର୍ଶନ କରିବାକୁ ସାହସ କରିବେ ନାହିଁ ବୋଲି ଭାବିଥିଲା ଏହି ବିଭାଗ ।

ହରଡ଼ଘଣାରେ ପଡ଼ିଲା ପରେ

ମାତ୍ର, ମୋ ଚିଠି ଉପରେ ରାଜ୍ୟପାଳ ଯେଉଁ ନିର୍ଦ୍ଦେଶ ଦେଇଥିଲେ ତଦନୁଯାୟୀ କି କାର୍ଯ୍ୟାନୁଷ୍ଠାନ ହୋଇଛି ତାହା ଜାଣିବାକୁ ମୁଁ ସୂଚନା ଅଧିକାର ପ୍ରୟୋଗ କରିବା ପରେ ସଚିବଙ୍କ ନିଦ ଭାଙ୍ଗିଲା । ଉଚ୍ଚ ଶିକ୍ଷା ନିର୍ଦ୍ଦେଶକ ୧୪.୨.୨୦୧୯ ତାରିଖରେ ମାନସୀ ଷଡଙ୍ଗୀଙ୍କ ବିରୁଦ୍ଧରେ ଦେଇଥିବା ରିପୋର୍ଟ ବଦଳାଇବାକୁ ଆଦେଶ ଦିଆଯିବା ପରେ ତତ୍କାଳୀନ ସଚିବ ବିଷ୍ଣୁପଦ ସେଠୀଙ୍କ ସ୍ଥାନରେ ଶାଶ୍ଵତ ମିଶ୍ର ନୂଆ ସଚିବ ଭାବେ ବିଭାଗର ଦାୟିତ୍ଵ ନେଇଥିଲେ । ମୋ ସୂଚନା ଅଧିକାର ବିଭାଗକୁ ହରଡ଼ଘଣାରେ ପକାଇଲା ପରେ ସେ ଆଦେଶ ଦେଲେ :

“ତା ୦୨.୦୭.୨୦୦୮ରିଖରୁ ୨୩.୦୭.୨୦୧୮ ତାରିଖ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ (ଶ୍ରୀମତୀ ମାନସୀ ଷଡଙ୍ଗୀଙ୍କର ) ଅନଧିକୃତ ଭାବେ ଅନୁପସ୍ଥିତ ଥିବା ହେତୁ ଏହି ଗର୍ହାଜିରା ସମୟ ତାଙ୍କ ଚାକିରିକାଳରୁ ବାଦ୍ ପଡ଼ିବ । କାମ ନାହିଁ ତ ମଜୁରି ନାହିଁ ନୀତିରେ ସେ ସେହି ସମୟ ପାଇଁ କୌଣସି ବେତନ ବା ଆନୁଷଙ୍ଗିକ ଫାଇଦା ପାଇବେ ନାହିଁ । ଏହି କାଳଖଣ୍ଡ ତାଙ୍କ ପଦୋନ୍ନତି ବା ପେନସନ୍ ପାଇଁ ହିସାବକୁ ଯିବ ନାହିଁ“ (ଆଦେଶାଙ୍କ ୧୮୭୫୭, ତା. ୧୩.୯.୨୦୧୯) । କାରଣ , ଅନୁସନ୍ଧାନରୁ ଜଣା ପଡ଼ିଛି ଯେ, ଶ୍ରୀମତୀ ଷଡଙ୍ଗୀ ନିଜ ଇଚ୍ଛାରେ ୧୦ ବର୍ଷ ଧରି କର୍ମକ୍ଷେତ୍ରରୁ ଅନୁପସ୍ଥିତ ଥିଲେ ।

ବିଷ୍ଣୁପଦ କ’ଣ କହିଥିଲେ?

ଏପରି ଏକ ଆଦେଶ ଦେବାକୁ ଯେ ନୂଆ ସଚିବ ଶାଶ୍ଵତ ମିଶ୍ରଙ୍କ ପାଇଁ କାଠିକର ପଥ ହୋଇଥିବ ତାହା ଅକ୍ଳେଶ ଅନୁମେୟ । କାରଣ ଏହି ଆଦେଶ ଦେଇ ସେ ସାବ୍ୟସ୍ତ କରିଦେଲେ ଯେ, ତାଙ୍କ ପୂର୍ବବର୍ତ୍ତୀ ସଚିବ ବିଷ୍ଣୁପଦ ସେଠୀ ଦେଇଥିବା ଆଦେଶ ଥିଲା ଏକ ଭୁଲ ଆଦେଶ ଯାହାର ବାସ୍ତବତା ସହ କୌଣସି ସମ୍ପର୍କ ନଥିଲା ଓ ଯାହା ମିଛ ଉପରେ ଆଧାରିତ ଥିଲା । କ’ଣ ଥିଲା ସେହି ଆଦେଶ? ପ୍ରାସଙ୍ଗିକତା ଦୃଷ୍ଟିରୁ ପୁନରାୟ ଦେଖାଯାଉ:

“ତାଙ୍କୁ (ଶ୍ରୀମତୀ ମାନସୀ ଷଡଙ୍ଗୀଙ୍କୁ) ଯେଉଁ ଦିନ ଠାରୁ ନିକମା କରି ରଖାଯାଇଥିଲା ସେହିଦିନ ଠାରୁ ଅର୍ଥାତ୍ ୨.୭.୨୦୦୮ ତାରିଖଠାରୁ ସେ ଉଚ୍ଚ ଶିକ୍ଷା ନିର୍ଦ୍ଦେଶାଳୟରେ ଯୋଗଦେବା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଅନ୍ତର୍ବର୍ତ୍ତୀ ସମୟ ପାଇଁ ନିର୍ଦ୍ଦେଶାଳୟର ଉପଯୁକ୍ତ ତଦନ୍ତ ଶେଷରେ ନିଷ୍ପତ୍ତି ନିଆଯିବ । (ଆଦେଶ ସଂଖ୍ୟା ୨୦୪୪୫, ତ। ୧୮.୭.୨୦୧୮) ।

ନୂଆ ସଚିବଙ୍କ ୧୩.୯.୨୦୧୯ ତାରିଖ ଆଦେଶରେ ସ୍ପଷ୍ଟ ହୋଇଯାଇଛି ଯେ, ମାନସୀ ଷଡଙ୍ଗୀ ନିଜ ଇଚ୍ଛାନୁଯାୟୀ ୧୦ ବର୍ଷ କାଳ କର୍ମକ୍ଷେତ୍ରରୁ ଅନୁପସ୍ଥିତ ନଥିଲେ, ବରଂ ତାଙ୍କୁ ନିକମା କରି ରଖା ହୋଇଥିଲା ବୋଲି ନିର୍ଣ୍ଣୟ ଦେଇ ବିଷ୍ଣୁପଦ ସେଠୀ ୧୮.୭.୨୦୧୮ରେ ଯେଉଁ ଆଦେଶ ଦେଇଥିଲା ତାହା ଇଚ୍ଛାକୃତ ମିଥ୍ୟା ଉପରେ ଆଧାରିତ ଥିଲା ।

ଦୁର୍ନୀତି ଓ ଦୁରାଚାର

ମୁଁ ପୂର୍ବରୁ ଦର୍ଶାଇଛି ଯେ, ଶାସନ ସଚିବଙ୍କ ଚାପରେ ନ ଦବି ଅନୁବିଭାଗୀୟ ଅଧିକାରୀ ମାନସୀଙ୍କ ବ୍ୟାପାରରେ ୨୨.୬.୨୦୧୫ ତାରିଖର ଆଦେଶ ପ୍ରତି ବାରମ୍ବାର ଦୃଷ୍ଟି ଆକର୍ଷଣ କରିବାରୁ ସେହି ଆଦେଶକୁ ମୂଲ୍ୟହୀନ କରାଇବା ପାଇଁ ଦାୟିତ୍ଵ ନେଇଥିଲେ ସୂର୍ଯ୍ୟ ନାରାୟଣ ମହାପାତ୍ର ନାମକ ଜଣେ ଅନୁଶାସନସଚିବ । ସେହି ବ୍ୟକ୍ତି କୌଣସି ଅନୁଧ୍ୟାନ ନ କରି ତାଙ୍କ ଟିପ୍ପଣୀରେ ଲେଖିଲେ, ମାନସୀ ଷଡଙ୍ଗୀଙ୍କ ଅନୁପସ୍ଥିତି ତାଙ୍କ ଇଚ୍ଛାକୃତ ନଥିଲା, ମନ୍ଦ ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟରେ ତାଙ୍କୁ କାମରେ ଯୋଗଦେବାକୁ ନ ଦେଇ ନିକମା କରି ରଖା ହୋଇଥିଲା ଓ ସେ ବିନା ଦୋଷରେ ଦଣ୍ଡିତ ହୋଇଚାଲିଥିଲେ । ମହାପାତ୍ରଙ୍କ ଏହି ଗାଲୁକଳ୍ପକୁ ଅତିରିକ୍ତ ମୁଖ୍ୟ ଶାସନ ସଚିବ ବାଳକୃଷ୍ଣାନଙ୍କ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ସମଗ୍ର ପ୍ରଶାସନ ମାନିନେଲା ପରେ ଉଚ୍ଚ ଶିକ୍ଷାମନ୍ତ୍ରୀ ଅନନ୍ତ ଦାସଙ୍କ ଅନୁମୋଦନ କ୍ରମେ ୧୮.୭.୨୦୧୮ରେ ଏହି ଆଦେଶ ଦେଇଥିଲେ । ଏହି ଗାଲୁକଳ୍ପକୁ ଉଚ୍ଚ ଶିକ୍ଷା ନିର୍ଦ୍ଦେଶକ ପରମେଶ୍ଵରମ୍ ନ ମାନି ତାଙ୍କ ଦଦନ୍ତ ରିପୋର୍ଟରେ ସତକଥା କହିବାରୁ ତାହାକୁ ବଦଳାଇବାକୁ ତାଙ୍କ ଉପରେ ଚାପ ପକାହୋଇଥିଲା ୧.୩.୨୦୧୯ର ୫୪୭୦ ସଂଖ୍ୟକ ପତ୍ର ମାଧ୍ୟମରେ । ଏହି ଗାଲୁକଳ୍ପ ଅନୁଯାୟୀ କାମ ନକରିବାରୁ ମାତ୍ର ୪ ମାସ ୬ ଦିନ ଭିତରେ ତାଙ୍କ ସମେତ କିପରି ୪ ଜଣ ନିର୍ଦ୍ଦେଶକ ଅନୁଚ୍ଚାରିତ ଦଣ୍ଡ ସ୍ୱରୂପ ବଦଳି ଆଦେଶର ଶିକାର ହୋଇଥିଲେ ତାହା ପୂର୍ବରୁ ଦର୍ଶାଯାଇଛି ।

ଯେହେତୁ ଏହି ଚାପ ପ୍ରଯୋଗରେ ନୂଆ ସଚିବଙ୍କର କୌଣସି ଭୂମିକା ନଥିଲା, ଏବଂ ସଚିବଙ୍କୁ ପଚାରି ନିର୍ଦ୍ଦେଶକଙ୍କ ବଦଳି ହୁଏନାହିଁ , ସେହେତୁ ଏହି ଗଣ୍ଡା ଗଣ୍ଡା ନିର୍ଦ୍ଦେଶକଙ୍କ ବଦଳି ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ବା ତାଙ୍କ ଦପ୍ତର ହିଁ କରାଇଥିବା ସମ୍ଭବ ।

ମୁଁ ଯଦି ରାଜ୍ୟପାଳଙ୍କ ଦୃଷ୍ଟିକୁ କଥାଟିକୁ ଆଣିନଥାନ୍ତି ତେବେ ମାନସୀଙ୍କୁ ପଦାସୀନ କରାଇବାକୁ ଆଇନ କାନୁନର ଆଖିବୁଜା ଉଲ୍ଲଂଘନ କରିଥିବା ଗ୍ୟାଙ୍ଗ ୧୪.୨.୨୦୧୯ର ତଦନ୍ତ ରିପୋର୍ଟ ବଦଳାଇବାକୁ ହୁଏତ ୫ମ ନିର୍ଦ୍ଦେଶକଙ୍କୁ ବାଧ୍ୟ କରି ନପାରିଥିଲେ ୬ଷ୍ଠ ନିର୍ଦ୍ଦେଶକଙ୍କୁ ବାଧ୍ୟ କରିଥାନ୍ତେ ଓ ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନ ପ୍ରତି ବିଶ୍ଵାସଘାତକତା କରିଥିବା ପ୍ରଦ୍ୟୁମ୍ନ ଶତପଥୀଙ୍କୁ ପୁରସ୍କାର ସ୍ୱରୂପ ତାଙ୍କ ସ୍ତ୍ରୀ ମାନସୀଙ୍କୁ ୧୦ ବର୍ଷର ସବେତନ ଚାକିରି ଦିଆଇ ବରିଷ୍ଠତା ସହ ତାଙ୍କ ଚାକିରି ନିୟମିତ କରିଥାନ୍ତେ । ତା ହୋଇଥିଲେ, ଏଇ ୧୦ ବର୍ଷର ପିଛିଲା ବେତନ ବାବଦରେ ସେ ପାଇଥାନ୍ତେ ପ୍ରାୟ ଦେଢକୋଟି ଟଙ୍କା ।

ମୋ ହେତୁ ହୁଏତ ରାଜ୍ୟ ଟ୍ରେଜେରୀର ଏହି ଲୁଟ ବନ୍ଦ ହୋଇଗଲା । ମାତ୍ର ଏହି ଲୁଟ ପାଇଁ ଏହି ଗ୍ୟାଙ୍ଗ ଯେଉଁ ଷଡଯନ୍ତ୍ର ଭିଆଇଥିଲା , ସେଥିପାଇଁ ଗ୍ୟାଙ୍ଗର ପ୍ରତ୍ୟେକ ସଦସ୍ୟ , ବିଶେଷତଃ ତତ୍କାଳୀନ ବିଭାଗୀୟ ସଚିବ ବିଷ୍ଣୁପଦ ସେଠୀ ଯେ ଦଣ୍ଡନୀୟ, ଏଥିରେ କ’ଣ କିଛି ସନ୍ଦେହ ରହିପାରେ? ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ତାଙ୍କୁ ପ୍ରମୁଖ ଶାସନ ସଚିବ ପଦକୁ ପଦୋନ୍ନତି ଦେଇ ଏହି ସମଗ୍ର ଉଦଗ୍ର ପ୍ରଶାସନିକ ଦୁର୍ନୀତି ଓ ଦୁରାଚାରରେ ନିଜ ସମ୍ପୃକ୍ତିର ଝଲକ ଦେଇଛନ୍ତି ।

ହାଇକୋର୍ଟରେ ଉଠିଥିବା ମାମଲାର ହାଲ୍

ଯେଉଁ ସରକାରୀ ଆଦେଶ ରଦ୍ଦ କରିବାକୁ ମାନସୀ ଷଡଙ୍ଗୀ ହାଇକୋର୍ଟକୁ ଯାଇଥିଲେ ସେ ଆଦେଶର ଆଦ୍ୟ ଭାଗ ହେଲା:-

“କର୍ମକ୍ଷେତ୍ରରୁ ତାଙ୍କର ଅନୁପସ୍ଥିତି କାଳ ତାଙ୍କ ଚାକିରି କାଳରୁ ବାଦ୍ ପଡ଼ିବ ଓ ସେ ସେହି ସମୟ ପାଇଁ କୌଣସି ବେତନ ବା କୌଣସି ଫାଇଦା ଦାବି କରିପାରିବେନାହିଁ “ (ପତ୍ରାଙ୍କ୧୩୨୯୦, ତା ୨୨.୬.୨୦୧୫) ।

ଅତଏବ, ଏହି ଯେଉଁ ଆଦେଶକୁ ସମ୍ପୂର୍ଣତଃ ରଦ୍ଦ କରିବା ପାଇଁ ଉଚ୍ଚ ଶିକ୍ଷା ସଚିବ ମାନସୀଙ୍କ ସହ ହାତ ମିଳାଇଥିଲେ ତାଙ୍କ ରିଟ ମାମଲାରେ, ସେହି ଆଦେଶ ଠିକ୍ ଥିଲା ବୋଲି ୧୩.୯.୨୦୧୯ ତାରିଖର ଆଦେଶରେ ଉଚ୍ଚ ଶିକ୍ଷା ବିଭାଗର ନୂଆ ସଚିବ ସ୍ଵୀକାର କରିଛନ୍ତି ।

ଏତଦ୍ୱାରା ସେ ଏକଥା ବି ସ୍ଵୀକାର କରିଛନ୍ତି ଯେ, ମାନସୀଙ୍କର କୌଣସି ଦୋଷ ନଥାଇ ତାଙ୍କୁ ନିକମା କରି ରଖାଯାଇଥିବାରୁ ତାଙ୍କ ବିରୁଦ୍ଧରେ କୌଣସି ଶୃଙ୍ଖଳାଗତ କାର୍ଯ୍ୟାନୁଷ୍ଠାନ ହେବନାହିଁ ଓ ସେ ଏକ ନୂଆ କଲେଜରେ କାମ କରିବେ ବୋଲି ଅନୁଶାସନସଚିବ ସୂର୍ଯ୍ୟ ନାରାୟଣ ମହାପାତ୍ର, ଅତିରିକ୍ତ ଶାସନ ସଚିବ କୃପାସିନ୍ଧୁ ମିଶ୍ର ଓ ଅତିରିକ୍ତ ମୁଖ୍ୟ ଶାସନ ସଚିବ ଆର୍. ବାଳକୃଷ୍ଣାନଙ୍କ ଗ୍ୟାଙ୍ଗ ସହ ମିଶି ତଦାନୀନ୍ତନ ସଚିବ ବିଷ୍ଣୁପଦ ସେଠୀ ଓ ମନ୍ତ୍ରୀ ଅନନ୍ତ ଦାସଙ୍କ ଅନୁମୋଦନରେ ୧୮.୭.୨୦୧୮ ତାରିଖରେ ଯେଉଁ ଆଦେଶ ଜାରି ହୋଇଥିଲା, ତାହା କେବଳ ଗାଲୁକଳ୍ପ ଥିଲା ଏବଂ ଥିଲା ଅତି ଜଘନ୍ୟ ପ୍ରଶାସନିକ ଉଚ୍ଛୃଙ୍ଖଳା ଓ ମାନସୀ ଷଡଙ୍ଗୀଙ୍କୁ ଓଡ଼ିଶା ରାଜକୋଷରୁ ଅତି ଅବୈଧ ଭାବେ ପ୍ରାୟ ଦେଢକୋଟି ଟଙ୍କା ଲୁଟ କରିବାରେ ସାହାଯ୍ୟ କରିବା ପାଇଁ ସରକାରୀ ପଦରେ ଥିବା ଏକ ଶକ୍ତିଶାଳୀ ଗ୍ୟାଙ୍ଗର ଅପରାଧିକ ଷଡ଼ଯନ୍ତ୍ର ।

ଏହା ଭିନ୍ନ କଥା ଯେ, ମୋ ହେତୁ ଏହି ଷଡ଼ଯନ୍ତ୍ର ଫସରଫାଟି ଯାଇଛି ଓ ଆମ ରାଜକୋଷରୁ ପ୍ରାୟ ଦେଢକୋଟି ଟଙ୍କା ଲୁଟ ହେବା ଏଯାଏଁ ସମ୍ଭବ ହୋଇନାହିଁ । ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନକୁ ଛୁରୀ ମାରି ଏହି ଅବୈଧ ଆୟ ହାସଲ ପାଇଁ ବିଷକୁମ୍ଭପୟୋମୁଖ ପ୍ରଦ୍ୟୁମ୍ନ ଶତପଥୀ ଯେଉଁ ଜାଲ ବିଛାଇଥିଲେ ତାହା ଏତଦ୍ଦୃଷ୍ଟିରୁ ଆଂଶିକ ଭାବେ ବିଫଳ ହୋଇଛି ।

କିନ୍ତୁ, ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନକୁ ଛୁରୀ ମାରିବାକୁ ସରକାରୀ ଷଡଯନ୍ତ୍ର ସହ ସାମିଲ ହୋଇଥିବା ପ୍ରଦ୍ୟୁମ୍ନ ଶତପଥୀଙ୍କୁ ତାଙ୍କ ସ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ପିଛିଲା ବେତନ ବାବଦରେ ପ୍ରାୟ ଦେଢକୋଟି ଟଙ୍କା ଓଡ଼ିଶା ରାଜକୋଷରୁ ଦିଆଇ ଦେବା ପାଇଁ ଅତିରିକ୍ତ ମୁଖ୍ୟ ଶାସନ ସଚିବ ଥିବା ଅଣଓଡ଼ିଆ ଆଇ. ଏ. ଏସ୍. ଅଫିସର ଆର୍. ବାଳକୃଷ୍ଣାନ, ଅତିରିକ୍ତ ଶାସନ ସଚିବ କୃପାସିନ୍ଧୁ ମିଶ୍ର ଓ ଅନୁଶାସନସଚିବ ସୂର୍ଯ୍ୟ ନାରାୟଣ ମିଶ୍ରଙ୍କ ସହ ମିଶି ଉଚ୍ଚ ଶିକ୍ଷା ସଚିବ ବିଷ୍ଣୁପଦ ସେଠି ଯେଉଁ ଅପରାଧିକ ଷଡଯନ୍ତ୍ର ସୃଷ୍ଟି କରିଥିଲେ, ସେହି ଷଡ଼ଯନ୍ତ୍ର ବିରୁଦ୍ଧରେ କୌଣସି କାର୍ଯ୍ୟାନୁଷ୍ଠାନ ଏ ଯାଏଁ ଅନୁଷ୍ଠିତ ହୋଇନଥିବା ହେତୁ ମାନସୀ ଷଡଙ୍ଗୀଙ୍କୁ ତାଙ୍କ ନିଯୁକ୍ତିଦାତାଙ୍କ ଆପତ୍ତି ସତ୍ତ୍ୱେ ଏକ ନୂଆ କଲେଜରେ ଯୋଗଦିଆ କରାଇ ପ୍ରତିମାସରେ ଅଧଲକ୍ଷରୁ ଅଧିକ ଟଙ୍କା ଆମ ରାଜକୋଷରୁ ବ୍ୟୟ କରାଯାଉଛି । ହାଇକୋର୍ଟଙ୍କ ନାମ ବ୍ୟବହାର କରି ଏହି ବେଆଇନ କାମ ଚାଲିଛି । ଏହା ହିଁ ମାନସୀଙ୍କ ରିଟ୍ ମାମଲାର ଉପସ୍ଥିତ ହାଲ୍ ।

କ୍ରୀଡ଼ାକନ୍ଦୁକ ହାଇକୋର୍ଟ!

ଦେଖିଲେ ଆଶ୍ଚର୍ଯ୍ୟ ହେବାକୁ ପଡ଼େ ଯେ, ଏହି ବେଆଇନ କମ ପାଇଁ ଉଚ୍ଚ ଶିକ୍ଷା ବିଭାଗ ଓଡ଼ିଶା ହାଇକୋର୍ଟଙ୍କୁ ମଧ୍ୟ ନିଜର କ୍ରୀଡ଼ାକନ୍ଦୁକ ବନାଇଛି । ହାଇକୋର୍ଟଙ୍କୁ ଚିତାକଟିବା ପାଇଁ ନିଜେ ପକ୍ଷଭୁକ୍ତ ହୋଇଥିଲେ ମଧ୍ୟ ନିଜ ପକ୍ଷ ନ ରଖି, ଏହି ବିଭାଗ କୌଶଳକ୍ରମେ ଛଡ଼ାଇ ଆଣିଛି ମାନସୀଙ୍କ ମାମଲାକୁ ହାଇକୋର୍ଟଙ୍କ ବିଚାର ବଳୟରୁ ଓ ତାହାପରେ ତାହା ହିଁ କରିଛି, ଯାହା ହାଇକୋର୍ଟ ହୁଏତ କେବେ ବି କରିନଥାନ୍ତେ ।

ଏହାଙ୍କ ଚାଲ୍ ଭିତରକୁ ପଶି ନପାରି, ଗତ ୩.୪.୨୦୧୯ ତାରିଖରେ ମାନସୀଙ୍କ ଆବେଦନ କ୍ରମେ ଉଚ୍ଚ ଶିକ୍ଷା ସଚିବଙ୍କ ପାଖକୁ ମାମଲାଟିକୁ ପଠାଇ ହାଇକୋର୍ଟ ଆଦେଶ ଦେଇଥିଲେ କି, ୨୨.୬.୨୦୧୫ ତାରିଖର ସରକାରୀ ଆଦେଶ ରଦ୍ଦ ପାଇଁ ମାନସୀଙ୍କ ଆବେଦନ ଉପରେ ସେ ୩ ମାସ ମଧ୍ୟରେ ଉପଯୁକ୍ତ ନିଷ୍ପତ୍ତି ନିଅନ୍ତୁ । ଏହି ସମୟସୀମାକୁ ବିଭାଗୀୟ ବାବୁମାନେ ସମ୍ପୂର୍ଣ ବେଖାତିର କରିଥିଲେ , ଯଦିଓ ହାଇକୋର୍ଟଙ୍କ ନିର୍ଦ୍ଧାରିତ ସମୟସୀମାକୁ ବେଖାତିର କରିବା ହାଇକୋର୍ଟଙ୍କ ଅବମାନନା ଭିନ୍ନ କିଛି ନୁହେଁ । ମାନସୀଙ୍କ କର୍ତ୍ତବ୍ୟ ଥିଲା ଏହି ଅବମାନନା ପ୍ରତି ହାଇକୋର୍ଟଙ୍କ ଦୃଷ୍ଟି ଆକର୍ଷଣ କରିବା ଓ ସଚିବଙ୍କ ବିରୁଦ୍ଧରେ ଅଦାଲତ ଅବମାନନା ମାମଲା ଦାଏର କରିବା । ସେ ତାହା କରିନଥିଲେ, କାରଣ ସେ ଜାଣିଥିଲେ ଯେ, ନିର୍ଦ୍ଦେଶକଙ୍କ ୧୪.୨.୨୦୧୯ ତାରିଖର ରିପୋର୍ଟ ବଦଳିଗଲେ ସମ୍ପୂର୍ଣତଃ ତାଙ୍କ ସପକ୍ଷରେ ଏକ ଆଦେଶ ଦେବାକୁ ସଚିବ ସକ୍ଷମ ହେବେ, ଏବଂ ଏଥିପାଇଁ ଯେତେ ବିଳମ୍ବ ହେଲେ ବି ତାଙ୍କ ନିଜର ହିଁ ଲାଭ ହେବ । ମାମଲାଟିକୁ ସମାପ୍ତ କରିସାରିଥିବା ହେତୁ ହାଇକୋର୍ଟ ମଧ୍ୟ ଏହି ଭୟଙ୍କର କାରସାଦି ସମ୍ପର୍କରେ କିଛି ଜାଣିପାରିବେ ନାହିଁ । ତେଣୁ ଏହାହିଁ କୁହାଯାଇ ପାରିବ ଯେ, ହାଇକୋର୍ଟରେ ରିଟ୍ ମାମଲା ଦାଖଲ କରି ଏହି ପ୍ରଶାସନିକ ଉଚ୍ଛୃଙ୍ଖଳାକୁ ନିରଙ୍କୁଶ କରିବା ପାଇଁ ହାଇକୋର୍ଟଙ୍କୁ କ୍ରୀଡ଼ନକ କରାଯାଇଥିଲା ।

ଯେହେତୁ ଉଚ୍ଚ ଶିକ୍ଷା ନିର୍ଦ୍ଦେଶକଙ୍କ ତଦନ୍ତ ରିପୋର୍ଟ ବଦଳାଯାଇ ପାରିଲାନି, କାରଣ ରାଜ୍ୟପାଳଙ୍କ ନିକଟରେ ମୋ ଅଭିଯୋଗ ତହିଁର ପଥ ଓଗାଳିଲା, ଉଚ୍ଚ ଶିକ୍ଷା ସଚିବ ନିରୂପାୟ ଅବସ୍ଥାରେ ୨୨.୬.୨୦୧୫ର ସରକାରୀ ଆଦେଶର ଆଦ୍ୟଭାଗ ଅନୁଯାୟୀ ତାଙ୍କ ୧୩.୯.୨୦୧୯ ତାରିଖର ଆଦେଶ ପ୍ରଦାନ କରିଛନ୍ତି । କିନ୍ତୁ ହାଇକୋର୍ଟଙ୍କ ଦ୍ଵାରା ପ୍ରେରିତ ହୋଇଥିବା ସେହି ଆଦେଶର ପ୍ରାନ୍ତଭାଗକୁ ସେ ଅନଧିକୃତ ଭାବେ କବର ଦେଇଛନ୍ତି, ଯାହା ଓଡ଼ିଆ ଜାତୀୟ ସ୍ଵାର୍ଥର ପରିପନ୍ଥୀ ଓ ହାଇକୋର୍ଟଙ୍କ ଆଦେଶର ବିରୁଦ୍ଧାଚରଣ । (କ୍ରମଶଃ)

ଶୁଣିବା ହୁଅନ୍ତୁ ସମ୍ପଦକେ – ବନ୍ଧୁ ଗୋପାଳକୃଷ୍ଣ ଓ ବାବୁ ସୌମ୍ୟ ରଞ୍ଜନ !

ସୁଭାଷ ଚନ୍ଦ୍ର ପଟ୍ଟନାୟକ

ଲେଖାଟି ଦୁଇଜଣ ଦୈନିକ ଖବରକାଗଜ ସମ୍ପାଦକଙ୍କ ପାଇଁ ଉଦ୍ଦିଷ୍ଟ । ସେମାନେ ହେଲେ ପ୍ରମେୟ ସମ୍ପାଦକ ବାବୁ ଗୋପାଳକୃଷ୍ଣ ମହାପାତ୍ର ଓ ସଂବାଦ ସମ୍ପାଦକ ବାବୁ ସୌମ୍ୟରଞ୍ଜନ ପଟ୍ଟନାୟକ ।

ବିଦାୟୀ ବର୍ଷର ବିଶେଷ ଘଟଣା ଉପସ୍ଥାପନ କରିବାକୁ ଯାଇ ଏ ଉଭୟେ ୨୦୧୯ରେ କିପରି ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାରେ ଓଡ଼ିଶା ପରିଚାଳନା ପାଇଁ ରାଜ୍ୟ ସରକାର ବିଧାନ ସୃଷ୍ଟି କରିଛନ୍ତି ତାହା ପରିବେଷଣ କରିଛନ୍ତି । ଆମ ଭାଷା ଅଧିକାରକୁ ସଂହାର କରିବାକୁ ଚକ୍ରାନ୍ତ କରି ବିଧାନ ପ୍ରଣୟନ ଆଳରେ ଓଡ଼ିଶା ସରକାରୀ ଭାଷା ଆଇନ, ୧୯୫୪କୁ ପଙ୍ଗୁ କରିଦେଇଥିବା ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ନବୀନ ପଟ୍ଟନାୟକ କଳା ପତାକାର ଲହର ଦାଉରୁ ନିଜ ଚର୍ମ ରକ୍ଷା କରିବାକୁ ନାନା କୁତ୍ସିତ କୌଶଳ ପ୍ରୟୋଗ କରି ଚାଲିଛନ୍ତି ଓ ଦଲାଲମାନଙ୍କ ମୁଁହରେ କୁହା କରାଉଛନ୍ତି କି ଭାଷା ଆଇନର ଯେପରି ସଂଶୋଧନ ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନ ଦାବି କରିଥିଲା ସେପରି ସଂଶୋଧନ ହୋଇସାରିଛି । ଏହି ଦଲାଲୀ କାମରେ ଏହି ଉଭୟ ସମ୍ପାଦକ ନିୟୋଜିତ । ଏମାନଙ୍କ ସଦ୍ୟ ପରିବେଷଣ ପ୍ରେକ୍ଷାପଟରେ ତାହା ମୁଁ ଆଲୋଚନା କରିବି

ପ୍ରମେୟର  ୨୭.୧୨.୨୦୧୯ ପରିବେଷଣ

“ଓଡ଼ିଆ ଭାଷା ବ୍ୟବହାର ନକଲେ ଦଣ୍ଡ” ଶୀର୍ଷକରେ ଏହା ଲେଖିଛି, “ଓଡ଼ିଆ ସରକାରୀ ଭାଷା ଆଇନ ସଂଶୋଧନ ବିଲରେ ରାଜ୍ୟପାଳ ମୋହର ମାରିବା ପରେ ବିଧିବଦ୍ଧ ଭାବେ ୧୪ ଅଗଷ୍ଟଠାରୁ ସଂଶୋଧିତ ଆଇନ ରାଜ୍ୟରେ ଲାଗୁ ହୋଇଛି । ୧୯୫୪ ଭାଷା ଆଇନ ଥିଲେ ବି ତାହା ସମ୍ପୂର୍ଣ ଦନ୍ତହୀନ ଥିଲା । ଆଇନରେ ଖିଲାପ କଲେ ସରକାରୀ ଅଧିକାରୀଙ୍କ ବିରୋଧରେ କୌଣସି କାର୍ଯ୍ୟାନୁଷ୍ଠାନ ବ୍ୟବସ୍ଥା ନଥିଲା । ମାତ୍ର ସଂଶୋଧିତ ଆଇନରେ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାର ବହୁଳ ପ୍ରଚାର ଓ ପ୍ରସାରକୁ ଦୃଷ୍ଟିରେ ରଖି ସରକାର ଦଣ୍ଡ ବିଧାନ ସହ ପୁରସ୍କୃତ କରିବାକୁ ବି ବ୍ୟବସ୍ଥା ରଖିଛନ୍ତି । ପଞ୍ଚାଯତ ସ୍ତରରୁ ଆରମ୍ଭ କରି ସଚିବାଳୟ ଯାଏଁ ସରକାରୀ ନଥିପତ୍ର , ଚିଠି ଆଦି ଓଡ଼ିଆରେ ଲେଖାଯିବ । ଯେଉଁ ବିଭାଗର ଅଧିକାରୀମାନେ ଏଥିରେ ଖିଲାପ କରିବେ ସେମାନଙ୍କ ବିରୁଦ୍ଧରେ ଆଇନରେ ଦଣ୍ଡବିଧାନର ପ୍ରବଧାନ ରହିଛି । ଯେଉଁ ଅଧିକାରୀମାନେ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାର ବହୁଳ ବ୍ୟବହାର କରିବେ ସରକାରଙ୍କ ତାଙ୍କୁ ଚିହ୍ନଟ କରି ପୁରସ୍କୃତ ମଧ୍ୟ କରିବେ ।  ପ୍ରଥମ ଥର ସରକାରୀ କର୍ମଚାରୀଙ୍କୁ  ଓଡ଼ିଆ ଭାଷା ବ୍ୟବହାର ଶିଖାଇଥିଲା ଓଡ଼ିଆ ଭାଷା ପ୍ରତିଷ୍ଠାନ । ଅକ୍ଟୋବର ମାସରେ ୫ ଦିନ ବ୍ୟାପୀ ଆୟୋଜିତ ହୋଇଥିଲା ଓଡ଼ିଆ ଭାଷା ବ୍ୟବହାର ପ୍ରଶିକ୍ଷଣ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ । ଏଥିରେ ସରକାରଙ୍କ ୧୫ଟି ବିଭାଗରୁ ୩ ଜଣ ଲେଖାଏଁ ମୋଟ ୪୫ ଜଣ ପ୍ରଶିକ୍ଷଣ ନେଇଥିଲେ ।”

ଗୋଟିଏ ମିଛ କହିବାକୁ ଚେଷ୍ଟାକଲେ ବିଭିନ୍ନ ମିଛର ଆଶ୍ରୟ ନେବାକୁ ହୁଏ। ତେଣୁ “ଭାଷା ଆଇନ ସଂଶୋଧନ ବିଲରେ ରାଜ୍ୟପାଳ ମୋହର ମାରିବା ପରେ ୧୪ ଅଗଷ୍ଟଠାରୁ ସଂଶୋଧିତ ଆଇନ ରାଜ୍ୟରେ ଲାଗୁ ହୋଇଛି” ବୋଲି ଏଥିରେ ଲେଖା ଅଛି । ଏହା ମିଛ କଥା । ଭାଷା ଆଇନ ୨୦୧୯ରେ ସଂଶୋଧନ ହୋଇନାହିଁ କି ଭାଷା ଆଇନର ସଂଶୋଧନ ଉପରେ ରାଜ୍ୟପାଳ ୨୦୧୯ରେ “ମୋହର” ଲଗାଇନାହାନ୍ତି କି “ସଂଶୋଧିତ ଆଇନରେ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାର ବହୁଳ ପ୍ରଚାର ଓ ପ୍ରସାରକୁ ଦୃଷ୍ଟିରେ ରଖି ସରକାର ଦଣ୍ଡ ବିଧାନ ସହ ପୁରସ୍କୃତ କରିବାକୁ ବି ବ୍ୟବସ୍ଥା ରଖି” ନାହାନ୍ତି । “ବିଧିବଦ୍ଧ ଭାବେ ୧୪ ଅଗଷ୍ଟଠାରୁ ସଂଶୋଧିତ ଆଇନ ରାଜ୍ୟରେ ଲାଗୁ ହୋଇଛି” ବୋଲି ପ୍ରମେୟ ଯାହା କହିଛି , ତାହା ବି ମିଛ ।

ଓଡ଼ିଶା ସରକାରୀ ଭାଷା ଆଇନ ୨୦୧୮ର ପ୍ରମାଦପୂର୍ଣ ଭାବେ  ଦୁଇ ଥର ସଂଶୋଧିତ ହୋଇଥିଲା , ଯାହା ଆମ ଦାବିର ସମ୍ପୂର୍ଣ ପରିପନ୍ଥୀ ହୋଇଥିବା ହେତୁ ଏବଂ ଆମ ମୂଳ ଭାଷା ଆଇନର ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ପଣ୍ଡ କରିଥିବା ହେତୁ ଆମେ ପ୍ରତ୍ୟାଖ୍ୟାନ କରିଛୁ ଓ ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନ ଚାଲିଛି । ପ୍ରଶିକ୍ଷଣ ନେଇଥିବା କର୍ମଚାରୀଙ୍କ ସଂଖ୍ୟା ବି ପ୍ରମେୟ ଠିକ୍ ଭାବେ ନ ଲେଖି ବଢେଇକରି ଲେଖିଛି । ଅତଏବ ସେହିପରି ବାରାଙ୍ଗନା ସାଜିଛି ପ୍ରମେୟ, ଯେପରି ହେବାକୁ ଜଟାଧାରୀ ବତାଇଛନ୍ତି ! ଲଜ୍ଜା !

ଆହୁରି ଲାଜର କଥା , ଏହି କାଗଜ ଏ ସବୁ କଥା କହିଲା ବେଳେ ଯେଉଁ ସଂଶୋଧନର କଥା କହିଛି ତାହା ଉପରେ କୌଣସି ବିଧିକ ଆଲୋଚନା କରିନି , ଯଦିଓ ଜନସ୍ବାର୍ଥ ଦୃଷ୍ଟିରୁ ଏହା ତାର କର୍ତ୍ତବ୍ୟ ଥିଲା । ଏହି କାଗଜର କୌଣସି ସମ୍ପାଦକୀୟରେ କେବେ ବି ଆଲୋଚିତ ହୋଇନି ଭାଷା ଆଇନର ସଂଶୋଧନ ଉପରେ ଏବଂ ସଂଶୋଧନର ଆବଶ୍ୟକତା ଓ ସଂଶୋଧିତ ସ୍ଥିତିରେ ତହିଁର ବିଧିକ ଶକ୍ତି ଓ ଉପଯୋଗୀତା ସମ୍ପର୍କରେ । ଭାଷା ଆଇନର ଭୁଲ ସଂଶୋଧନ କରି ଓଡ଼ିଆ ଜାତିର ଭାଷା ଅଧିକାରକୁ ଖର୍ବ କରିବା ପାଇଁ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ନବୀନ ପଟ୍ଟନାୟକ କ୍ୟାବିନେଟ୍ ସ୍କାମ୍ ପରି  ଜଘନ୍ୟ ଅପରାଧ କଲେ । ତାହା ଉପରେ ମତ ରଖିବାକୁ ଯେଉଁ କାଗଜର ସାହସ ହେଲାନାହିଁ , ସେହି କାଗଜ ବର୍ଷ ସରିଗଲା ବେଳେ ମିଛ କଥା କହି ଓଡ଼ିଆ ଲୋକଙ୍କୁ ଭୁଆଁ ବୁଲାଇବାକୁ ହୀନ ଉଦ୍ୟମ କରିଛି , ଦେହ ବିକି ଦେଇଥିବା ବାରନାରୀ ପରି । ଏହାଠୁ ବଳି ଲଜ୍ଜାର କଥା ଆଉ କ’ଣ ଥାଇପାରେ? ସୁପାରିଖିଆ ଦଲାଲମାନଙ୍କ ସବୁ ଷଡଯନ୍ତ୍ର ସତ୍ତ୍ୱେ ଅବିଚଳିତ ଭାବେ ଚାଲିଥିବା କଳାପତାକା ଅଭିଯାନର ଚାପ ହେତୁ ଲୋକଙ୍କୁ ଜଣାଇବା ପାଇଁ ଯେ, ସରକାର ଭାଷା ପ୍ରୟୋଗ ପାଇଁ ଆଗ୍ରହୀ , ଭାଷା ପ୍ରତିଷ୍ଠାନକୁ ବ୍ୟବହାର କରି ଯେଉଁ ପଞ୍ଚଦିନିଆ ଭାଷା ପ୍ରଶିକ୍ଷଣ ଶିବିର ଅକ୍ଟୋବର ମାସରେ ହୋଇଥିଲା , ସେଠାରେ ଯେ ସରକାରୀ ପଇସା ଓ ମାନବ ଦିବସ ନଷ୍ଟ କରି ବାଛୁରୀକୁ ହମ୍ମା ଶିଖେଇବାର ନାଟକ ହେଉଥିଲା , ତାହା ଉପରେ ଆଲୋକପାତ କରିଥିଲେ କାଗଜଟି ହୁଏତ କିଛି ପରିମାଣରେ ସମ୍ବାଦିକୀୟ ଦାୟିତ୍ଵ ନିର୍ବାହ କରିପାରିଥାନ୍ତା । ସେଠାରେ ଆସି ପଲାଉଥିବା ସ୍ୱଳ୍ପ ସଂଖ୍ୟକ ତଳିଆ ଓଡ଼ିଆ କର୍ମଚାରୀଙ୍କୁ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାରେ କିପରି ନଥିକାମ କରିବାକୁ ହେବ ତାହା ଶିକ୍ଷା ଦେଉଥିଲେ କିଛି ବ୍ୟକ୍ତି , ଯେଉଁମାନେ ଜୀବନରେ କେବେ ଓଡ଼ିଆରେ କୌଣସି ନଥି କାମ କରିନାହାନ୍ତି । କୌଣସି ଜଣେ ହେଲେ ଅଣଓଡ଼ିଆ ଏ ପ୍ରଶିକ୍ଷଣ ପାଇଁ ଆଦ୍ଦିଷ୍ଟ ହୋଇନଥିଲେ । ଯେଉଁମାନେ ଯୋଗଦେଇଥିଲେ ସେମାନେ ସବୁ ତଳିଆ ଓଡ଼ିଆ ଅମଲା । ସେମାନେ ଉପର ହାକିମମାନଙ୍କୁ , ବିଶେଷକରି ଅଣଓଡ଼ିଆ ପଦଧିକାରୀମାନଙ୍କୁ ଓଡ଼ିଆରେ ନଥିକାମ କରିବାକୁ ବାଧ୍ୟ କରିପାରିବେ କି? ଯେଉଁଦିନଠାରୁ ସେମାନେ ପ୍ରଶିକ୍ଷଣ ପାଇଲେଣି, ସେହି ଦିନ ଠାରୁ କେଉଁ କେଉଁ ନଥି ଓଡ଼ିଆରେ ହେଲାଣି ପ୍ରମେୟ ସମ୍ପାଦକ ତାଙ୍କ ସମ୍ବାଦଦାତାମାନଙ୍କୁ ତାହା ଅବଗତ ହେବାକୁ କହିଛନ୍ତି କି? ଯଦି ହଁ, ତେବେ ସେହି ଉପଲବ୍ଧି କ’ଣ, ତାହା କହିବାକୁ ତାଙ୍କୁ ଲାଜ କାହିଁକି? ଏ ନିର୍ଲ୍ଲଜ ଚାଟୁକାରୀତା କ’ଣ ସମ୍ବାଦିକତା?

ସମ୍ବାଦର ୨୯.୧୨.୨୦୧୯ ପରିବେଷଣ

ପ୍ରମେୟର ଦି ଦିନଠି “ଓଡ଼ିଆରେ ଶାସନ” ଶୀରୋନାମାରେ ସମ୍ବାଦ ଲେଖିଛି, “୮୭୮ ଦିନର ଐତିହାସିକ ଭାଷା ଆଂଦୋଳନର ଫଳଶ୍ରୁତି ସ୍ୱରୂପ ତୁରନ୍ତ ନିଯମାବଳୀ ପ୍ରଣଯନ କରି ଓଡ଼ିଆରେ ଶାସନ ବା ସେବା ପ୍ରଦାନ କରିବା ନେଇ ହୋଇଥିବା ଦାବି କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ ହେବାକୁ ଯାଉଛି । କ୍ୟାବିନେଟ ବୈଠକରେ ନିୟମାବଳୀ ପ୍ରଣୟନ ପାଇଁ ଯେଉଁ ନିଷ୍ପତ୍ତି ନିଆଯାଇଥିଲା ସେଥିରେ ଅଗଷ୍ଟ ୧୩ରେ ରାଜ୍ୟପାଳ ପ୍ରଫେସର ଗଣେଶୀ ଲାଲ୍ ମୋହର ମାରିଛନ୍ତି । ସରକାର ଏହାକୁ ଗେଜେଟରେ ପ୍ରକାଶ କରିଛନ୍ତି । ରାଜ୍ୟରେ ଓଡ଼ିଆରେ ସମସ୍ତ ନଥିପତ୍ର ପ୍ରଚଳନ ପାଇଁ ନିୟମାବଳୀ  ପ୍ରଣଯନ ହୋଇଛି । ଏଥିପାଇଁ ସରକାରୀ ବାବୁମାନଙ୍କୁ ବି ଓଡ଼ିଆରେ ପ୍ରଶିକ୍ଷଣ ଦିଆଯାଇଥିଲା ।”

ଭାଷା ଆଂଦୋଳନର ଦାବି ଅନୁରୂପ ବିଧାନ ସଂଶୋଧନ ହୋଇନଥିବା ହେତୁ ଯେତେବେଳେ  ଆନ୍ଦୋଳନ ଅବ୍ୟାହତ ଅଛି , ସେତେବେଳେ ବାବୁ ସୌମ୍ୟରଞ୍ଜନ କିପରି ଜାଣିଲେ ଯେ, “ଆଂଦୋଳନର ଫଳଶ୍ରୁତି ସ୍ୱରୂପ ତୁରନ୍ତ ନିୟମାବଳୀ ପ୍ରଣଯନ କରି ଓଡ଼ିଆରେ ଶାସନ ବା ସେବା ପ୍ରଦାନ କରିବା ନେଇ ହୋଇଥିବା ଦାବି କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ ହେବାକୁ ଯାଉଛି”?  ସରକାରଙ୍କ ଭାଷା ଆଇନ ସଂଶୋଧନ ସହ ଏକମତ ହେବାକୁ ସୌମ୍ୟବାବୁଙ୍କ ଚାପ ପ୍ରୟୋଗକୁ ମୁଁ ଯେଉଁ ଦିନ ପ୍ରତ୍ୟାଖ୍ୟାନ କଲି , ସେହିଦିନଠାରୁ ତାଙ୍କ ଧମକ ଅନୁଯାୟୀ  ତାଙ୍କ କାଗଜରେ ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନ ସମ୍ପର୍କୀୟ ସମ୍ବାଦ ପ୍ରକାଶ ପାଉନାହିଁ । କିନ୍ତୁ ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନ ମୂଳରେ ମୋର ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ କଣ ଥିଲା ତାହା ସେ ଜାଣନ୍ତି । ସେ ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ସାଧିତ ହୋଇଛି କି? ଏପରି ଏକ ସମ୍ବାଦ ପରିବେଷଣ କରି ଓଡ଼ିଆ ଜାତିକୁ ବିଭ୍ରାନ୍ତ କରିବାକୁ ସେ କାହିଁକି ଉଦ୍ୟମ କରିଛନ୍ତି? ସେ କିନ୍ତୁ ପ୍ରମେୟ ପରି ଡାହା ମିଛ ପରିବେଷଣ ନକରି ଆଂଶିକ ସତ କହିଛନ୍ତି । ତାହା ହେଲା,”ନିୟମାବଳୀ ପ୍ରଣୟନ ପାଇଁ ଯେଉଁ ନିଷ୍ପତ୍ତି ନିଆଯାଇଥିଲା ସେଥିରେ ଅଗଷ୍ଟ ୧୩ରେ ରାଜ୍ୟପାଳ ପ୍ରଫେସର ଗଣେଶୀ ଲାଲ୍ ମୋହର ମାରିଛନ୍ତି । ସରକାର ଏହାକୁ ଗେଜେଟରେ ପ୍ରକାଶ କରିଛନ୍ତି ।” ଟିକେ ସତର୍କ ରହିଥିଲେ “ପ୍ରଣୟନ” ସ୍ଥାନରେ “ସଂଶୋଧନ” ଶବ୍ଦଟି ଲଗାଇପାରିଥାନ୍ତେ । କିନ୍ତୁ “ଗେଜେଟରେ ପ୍ରକାଶ” ପାଇଥିବା ଭାଷା (ସଂଶୋଧନ) ନିଯମାବଳୀ, ୨୦୧୯ ଏପରି କ’ଣ ଯେ, ସମ୍ବାଦ ତାହାକୁ “ଓଡ଼ିଆରେ ଶାସନ” ଶୀର୍ଷକ ଦେଇଛି?

ଏହି ସଂଶୋଧନର ଚିଠା ଯେତେବେଳେ ରାଜ୍ୟପାଳଙ୍କ ପାଖକୁ ଯାଇଥିଲା ମୁଁ ତାକୁ ବିରୋଧ କରିଥିଲି ଓ ତାହାକୁ ପ୍ରତ୍ୟାଖ୍ୟାନ କରିବାକୁ ରାଜ୍ୟପାଳଙ୍କୁ ଅନୁରୋଧ କରିଥିଲି । ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନ ଉପରେ ଦୃଷ୍ଟି ରଖିଥିବା ପ୍ରତ୍ୟେକ ଏହା ଜାଣନ୍ତି । ସେ ଏହା ବି ଜାଣନ୍ତି ଯେ, ଭାଷା ଆଇନ ପ୍ରୟୋଗ ପାଇଁ ନିୟମାବଳୀ ପ୍ରଣୟନ ଆବଶ୍ୟକ – ଏ କଥା ମୁଁ ହିଁ ପ୍ରଥମେ କହିଥିଲି ଓ ମୋରି ପରାମର୍ଶ ଉପରେ ନିୟମାବଳୀ ପ୍ରଣୟନ ପାଇଁ ୨୦୧୬ରେ ଭାଷା ଆଇନ ସଂଶୋଧନ ହୋଇଥିଲା । ଏହି ସଂଯୋଗ ସରଣୀରେ ତାଙ୍କ ଭାଷଣ ଅନୁଧ୍ୟେୟ । ଭାଷା ଆଇନରେ ମୋ ପ୍ରସ୍ତାବିତ ସଂଶୋଧନ ତଥା ମୋ ପ୍ରସ୍ତାବିତ ନିୟମାବଳୀ କାହିଁକି ଅତ୍ୟାବଶ୍ୟକ ସେ ସମ୍ପର୍କରେ ମୁଁ ତାଙ୍କ ସହ ବହୁବାର ଆଲୋଚନା କରିଛି ।

ତେଣୁ ସେ ଜାଣନ୍ତି ଯେ, କେଉଁ ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟରେ ମୁଁ ଭାଷା ନିୟମାବଳୀର ଚିଠା ଦେଇଥିଲି ଓ ତାହା ସପକ୍ଷରେ କିପରି ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନ ଚାଲିଥିଲା ଓ ଚାଲିଛି ।  ଏ କଥା ମଧ୍ୟ ସେ ଜାଣନ୍ତି ଯେ, ୨୦୧୬ର ଆଇନ ସଂଶୋଧନରେ ଧାରା-୪ ପରି ଏକ କାରସାଦି ଖଞ୍ଜାଯାଇ ଭାଷା ଆଇନର ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ପଣ୍ଡପାଇଁ  ତଦନୁଯାୟୀ ସେ ବର୍ଷ ଅଗଷ୍ଟ ମାସରେ ଯେଉଁ ଭାଷା ନିୟମାବଳୀ ପ୍ରଣୀତ ହୋଇଥିଲା ତାକୁ ପ୍ରତ୍ୟାଖ୍ୟାନ କରି କଳା ପତାକା ଅଭିଯାନର ୨ୟ ପର୍ବ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିଲା ୧୬.୮.୨୦୧୬ ତାରିଖରୁ ଓ ସେ ତାହାକୁ ତାଙ୍କ କାଗଜରେ ଅଗ୍ରପ୍ରାଧାନ୍ୟ ଦେଇଚାଲିଥିଲେ । ରାଜନୈତିକ ପଦବୀର ଆକର୍ଷଣ ଏପରି ହୋଇଗଲା ଯେ, ସେ କେବଳ ତାଙ୍କ ଆଭିମୁଖ୍ୟ ବଦଳାଇଦେଲେ ତା ନୁହେଁ, ସରକାରୀ ଚାଟୁକାରୀତାର ଅନ୍ଧଗଳିରେ ଗଡ଼ି ଗଡ଼ି ସେହି ଭୁଲ ନିୟମାବଳୀକୁ ବୈଧ କରିବା ପାଇଁ ପ୍ରଣୀତ ଏଇ ୨୦୧୯ ସଂଶୋଧିତ ନିୟମାବଳୀକୁ ସେ ଏପରି ଶୀର୍ଷକ ଦେଇ ଓଡ଼ିଆ ଜାତିକୁ ଭୁଆଁ ବୁଲାଇବାରେ ସରକାରଙ୍କୁ ସାହାଯ୍ୟ କରିଛନ୍ତି । ଦୁର୍ଭାଗ୍ୟ ।

ଏହି  ପ୍ରେକ୍ଷାପଟରେ ଏହି ନୂଆ ବର୍ଷର ପ୍ରଥମ ଦିନରେ ଏହି ନିୟମାବଳୀ ଉପରେ ଯାହା କହିବାକୁ ଯାଉଛି ତାହା ଏହି ଉଭୟ ସମ୍ପାଦକଙ୍କୁ ମୋର ଆହ୍ଵାନ । ସେମାନେ ମୁଁ ଦେବାକୁ ଯାଉଥିବା ବିଶ୍ଳେଶଣକୁ ପାରିବେ ଯଦି ଖଣ୍ଡନ କରନ୍ତୁ ।

ଓଡ଼ିଆ ବିରୋଧୀ ନିୟମାବଳୀ

ଓଡ଼ିଆ ଜାତିର ସମସ୍ତ ଦାପ୍ତରିକ କାମ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାରେ ହେବା ସକାଶେ ଓଡ଼ିଆ ଜାତି ୧୮୭୦ରୁ ୧୯୩୬ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ସଂଗ୍ରାମ କରି ଓଡ଼ିଶା ପ୍ରଦେଶ ସୃଷ୍ଟି କରିଛି । ଓଡ଼ିଶା ପ୍ରଦେଶ ସୃଷ୍ଟିର ଏକମାତ୍ର ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ହେଲା ଓଡ଼ିଆରେ ତହିଁର ପରିଚାଳନା ।

ସେହେତୁ, ସ୍ଵାଧୀନତା ଲାଭ ପରେ ଏହି ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ କରିବାକୁ ଓଡ଼ିଶାର ପ୍ରଥମ ବିଧାନସଭା ୧୯୫୪ରେ ଓଡ଼ିଶା ସରକାରୀ ଭାଷା ଆଇନ ପ୍ରଣୟନ କରିଥିଲା । ଏହି ଆଇନର ଧାରା ୧ର ଉପଧାରା (୨) ଓ ଉପଧାରା (୩) ବଳରେ ଏହା ସମଗ୍ର ଓଡ଼ିଶାରେ ତତ୍କାଳ ବଳବତ୍ତର ହୋଇଥିଲା । ଏହାର ଧାରା ୨ର ଉପଧାରା (୧) ଅନୁସାରେ ଓଡ଼ିଶାରେ ସମ୍ପୂର୍ଣତଃ ସମସ୍ତ ଓ ଯେକୌଣସି ଦାପ୍ତରିକ କାମ  ଓଡ଼ିଆରେ ହେବା ଧାର୍ଯ୍ୟ କରା ହୋଇଥିଲା ।

ମାତ୍ର ୨୦୧୯ରେ ରାଜ୍ୟ ସରକାର ଯେଉଁ ନିୟମାବଳୀ ପ୍ରବର୍ତ୍ତନ କରିଛନ୍ତି ତାହା ମୂଳ ଭାଷା ଆଇନ ସୃଷ୍ଟି କରିଥିବା ଏହି ଭାଷା ଅଧିକାରକୁ ପଣ୍ଡ କରୁଛି । ଯଥା,  ନିୟମ ୫-କ (୧) ରେ ଅଛି, “ସରକାରୀ କାର୍ଯ୍ୟରେ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାର ବ୍ୟାପକ ବ୍ୟବହାର କରୁଥିବା କର୍ମଚାରୀଙ୍କୁ ପୁରସ୍କୃତ କରାଯିବ । ଏହାର ଅର୍ଥ ହେଲା , ଯେଉଁ କର୍ମଚାରୀମାନେ ସମ୍ପୂର୍ଣ ଭାବେ ଓଡ଼ିଆରେ କାମ ନ କରିବେ ସେମାନଙ୍କୁ ରାଜ୍ୟ ସରକାର ପୁରସ୍କାର ଦେବେ । ସେହିପରି ନିୟମ ୫-କ(୨) ଓଡ଼ିଆରେ କାମ ନକରିବା କର୍ମଚାରୀଙ୍କ ବିରୁଦ୍ଧରେ ଯେପରି କୌଣସି ଆଇନଗତ କାର୍ଯ୍ୟାନୁଷ୍ଠାନ ହୋଇନପାରେ ତାର ବ୍ୟବସ୍ଥା କରିଛି । ଏଥିରେ କୁହା ହୋଇଛି “ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାର ପର୍ଯ୍ୟାପ୍ତ ବ୍ୟବହାରରେ ବାରମ୍ବାର ଖିଲାପ କଲେ ,ଖିଲାପକାରୀ କର୍ମଚାରୀଙ୍କ ବିରୁଦ୍ଧରେ ଓଡ଼ିଶା ବେସାମରିକ ସେବା ଅଧିନିୟମ, ୧୯୬୨ ଅନୁଯାୟୀ ଆବଶ୍ୟକ କାର୍ଯ୍ୟାନୁଷ୍ଠାନ ହେବ”।  ଅଥଚ “ପର୍ଯ୍ୟାପ୍ତ ବ୍ୟବହାର” ସଜ୍ଞାୟିତ ହୋଇନାହିଁ କି “ବାରମ୍ବାର ଖିଲାପ” କାହାକୁ କୁହାଯିବ ତାହା ମଧ୍ୟ ସଜ୍ଞାୟିତ ହୋଇନାହିଁ । ଏପରି ଅବସ୍ଥାରେ , ଏହି ନିୟମାବଳୀରେ ଯେଉଁ କାର୍ଯ୍ୟାନୁଷ୍ଠାନ କଥା କୁହା ହୋଇଛି ତାହା ମଧ୍ୟ ହେବ ନାହିଁ  ।

ଅପରପକ୍ଷେ , ଯେଉଁ ନିୟମାବଳିକୁ ସଂଶୋଧିତ କରାଯାଇଛି , ସେହି ନିୟମାବଳି ଯେତେବେଳେ ଅବୈଧ , ସେତେବେଳେ ତାର ସଂଶୋଧନ ବୈଧ କିପରି ? ସଂବାଦ ସମ୍ପାଦକ କ୍ଷମତାସୀନ ଦଳର ଏବେ ଜଣେ ବିଧାୟକ । ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ପାଖଲୋକ  । ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ପାଖଲୋକ ହେବା ପାଇଁ ସେ କିପରି ଭାଷା ଆଂଦୋଳନର ସଉଦା କରୁଥିଲେ ତାହା ମୁଁ ଦର୍ଶାଇଛି । ଏହି ନିୟମାବଳି କାହିଁକି ଅବୈଧ ତାହା ସେ ଜାଣନ୍ତି । କାରଣ ଏ ସମ୍ପର୍କରେ ମୋ ସହକର୍ମୀମାନଙ୍କୁ ତଥା ତାଙ୍କୁ ମୁଁ ସବିଶେଷ ବୁଝାଇଲାପରେ  ୨୪.୫.୨୦୨୬ରୁ ସ୍ଥଗିତ ଥିବା କଳାପତାକା ଅଭିଯାନ ୧୬.୮.୨୦୧୬ ତାରିଖରେ ପୁନର୍ବାର ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିଲା ଓ ସେ ତାହାକୁ ତାଙ୍କ ସମ୍ବାଦପତ୍ରରେ ନିୟମିତ ପ୍ରକାଶ କରୁଥିଲେ । କ୍ଷମତାର ମାୟାମୃଗ ତାଙ୍କୁ ପଥହରା କରିଦେଇଥିଲେ ମଧ୍ୟ ତାଙ୍କୁ ଭଲଭାବେ ଜଣା ଅଛି ଭାଷା ଆଇନର ଧାରା ୪ ବିଲୋପ କରିବାକୁ ମୁଁ କାହିଁକି ଚାପ ପ୍ରୟୋଗ କରୁଛି ଓ ସେହି ଅବୈଧ ଧାରା ପ୍ରସୂତ ନିୟମାବଳି କାହିଁକି ଅବୈଧ । ଏକ ଅବୈଧ ନିୟମାବଳିର ପ୍ରଶାସନିକ ସଂଶୋଧନ ଯେ ସଂପୂର୍ଣ୍ଣ ଅବୈଧ ତାହା ସେ ଭଲଭାବେ  ବୁଝିଥିବା ହେତୁ ସଂଶୋଧନ ଶବ୍ଦଟି ପରିହାର କରି “ନିୟମାବଳୀ ପ୍ରଣୟନ” ପରି ମିଥ୍ୟା କଥା କହି ଲୋକଙ୍କୁ ବିଭ୍ରାନ୍ତକରିବାକୁ ଅପୋଦ୍ୟମ କରିଛନ୍ତି । କ୍ଷମତାଲୋଭ ମଣିଷକୁ କେତେ ତଳକୁ ନେଇଯାଏ ଏହା ତହିଁର ଏକ ନଗ୍ନ ନମୁନା ।

ଉପରୋକ୍ତ ଉଭୟ ସମ୍ପାଦକ ଏହା ଜାଣିବା ଉଚିତ ଯେ, “ଓଡ଼ିଶା ବେସାମରିକ ସେବା ଅଧିନିୟମ, ୧୯୬୨ ଅନୁଯାୟୀ ଆବଶ୍ୟକ କାର୍ଯ୍ୟାନୁଷ୍ଠାନ ହେବ” ବୋଲି ଯାହା କୁହା ହୋଇଛି, ତାହା ନୂଆ ବୋତଲରେ ପୁରୁଣା ମଦ । ୧୯୬୩ରେ ବିଜୁ ପଟ୍ଟନାୟକ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାକୁ ଛୁରୀମାରି  ଆମ ଭାଷା ଆଇନରେ ସଂଶୋଧନ ଦ୍ଵାରା ଇଂରାଜୀ ଭାଷାକୁ ଓଡ଼ିଶା ଉପରେ ଲଦି ଦେବା ପରେ ସରକାରୀ ଭାଷା ଭାବେ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷା ଯେଉଁ ସଙ୍କଟର ସମ୍ମୁଖୀନ ହୋଇଥିଲା ତହିଁର ପ୍ରତିକାର ପାଇଁ ରାଜେନ୍ଦ୍ରନାରାୟଣ ସିଂହ ଦେଓଙ୍କ ସରକାର ୬।୪।୧୯୬୮ ତାରିଖରେ ୭୧୧୩ ସଂଖ୍ୟକ ଅଧିସୂଚନା ଜାରିକରିଥିଲେ, ଯେଉଁଥିରେ ଲେଖା ହୋଇଥିଲା, ୧୪।୪।୧୯୬୮ ତାରିଖରୁ ଯେଉଁମାନେ ଓଡ଼ିଆରେ କାମ ନ କରିବେ ସେମାନଙ୍କ ବିରୁଦ୍ଧରେ ଓଡ଼ିଶା ବେସାମରିକ ସେବା ଅଧିନିୟମ ଅନୁସାରେ କାର୍ଯ୍ୟାନୁଷ୍ଠାନ ହେବ । ଏପରି ବହୁ ବାର ଏହି ଏକା ଆଦେଶ ହୋଇଛି । ଆଜିଯାଏଁ କାହାରି ବିରୁଦ୍ଧରେ କୌଣସି କାର୍ଯ୍ୟାନୁଷ୍ଠାନ ହୋଇନାହିଁ । କାରଣ ଆଇନ ଅମାନ୍ୟକାରୀ କୌଣସି କର୍ମଚାରୀ ନିଜକୁ ନିଜେ ଦଣ୍ଡିତ କରେନାହିଁ ।

ତେଣୁ ଓଡ଼ିଆରେ କାମ ନକରିବା କର୍ମଚାରୀଙ୍କ ବିରୁଦ୍ଧରେ କାର୍ଯ୍ୟାନୁଷ୍ଠାନର ଅଧିକାର ସାଧାରଣ ଲୋକର ରହିବା ଆବଶ୍ୟକ । ଭାଷା ଅଧିକାର ଏକ ସହଜାତ ଅଧିକାର ହୋଇଥିବା ହେତୁ , ଏହା ଏକ ଅଲିଖିତ ମୌଳିକ ଅଧିକାର । ଅନ୍ୟ ମୌଳିକ ଅଧିକାରର ସୁରକ୍ଷା ସକାଶେ ଯେକୌଣସି ବ୍ୟକ୍ତି ବିଧିକ ପଦକ୍ଷେପ ନେବା ପାଇଁ ଯେମିତି ଅଧିକୃତ, ଠିକ ସେମିତି ଭାଷା ଅଧିକାରର ଖଣ୍ଡନ ହେଲେ ତା ବିରୁଦ୍ଧରେ ବିଧିକ ପଦକ୍ଷେପ ନେବା ପାଇଁ ଯେକୌଣସି ଓଡ଼ିଆ ଆଇନତଃ ଅଧିକୃତ ହେବା ଦରକାର । ଏହି କଥାଟି ମୁଁ ମୋ ଚିଠା ବିଧାନରେ ଦେଇଥିଲି , ଯାହାକୁ କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ କରାଇ ନଦେବା ପାଇଁ ଓଡ଼ିଆ ବିଦ୍ଵେଷୀ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ଓ ଇଂରାଜିମନସ୍କ ଅମଲାତନ୍ତ୍ର ଷଡ଼ଯନ୍ତ୍ର ଚଳାଇଛି । ଭାଷା ନିୟମାବଳୀ, ୨୦୧୬ ଓ ତହିଁର ସଂଶୋଧନ, ୨୦୧୯ ଏହି ଷଡ଼ଯନ୍ତ୍ରର ଅଂଶବିଶେଷ ।

ଏହି ଦୁଇ ସମ୍ପାଦକ ଏହା ଉପରେ କି ପତିକ୍ରିୟା ରଖିବେ ତାହା ଉପରେ ନିର୍ଭର କରିବ ଅଧିକ ଆଲୋଚନା ।

 

ବିଜେଡି ଜନ୍ମଦିନରେ ଭାଷାମାରଣ: ଦି ବର୍ଷ ହୋଇଗଲା

ସୁଭାଷ ଚନ୍ଦ୍ର ପଟ୍ଟନାୟକ

ମନ୍ତ୍ରୀସ୍ତରୀୟ କମିଟିରେ ଭାଷା ଆଇନ ସଂଶୋଧନ ପାଇଁ ମୁଁ ଯେଉଁ ପ୍ରସ୍ତାବ ଦେଇଥିଲି ତାକୁ ଗ୍ରହଣ କରି ସରକାର ୨୦୧୬ରେ ନିୟମାବଳୀ ପ୍ରଣୟନ ପାଇଁ କ୍ଷମତା ଅଧିଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ ; ମାତ୍ର ଭାଷା ଆଇନର ଉଲ୍ଲଂଘନ ପାଇଁ ଦଣ୍ଡବିଧାନ ସକାଶେ ମୁଁ ଯେଉଁ ଚିଠା ଦେଇଥିଲି ତାହାକୁ ଗାଏବ କରିଦେଇଥିଲେ । ଫଳରେ କଳା ପତାକା ଅଭିଯାନ ବ୍ୟାପକ ହୋଇଥିଲା ।  ଓଡ଼ିଆ ଭାଷା ପ୍ରତି ନବୀନଙ୍କ ଏହି ବୈମାତୃକ ମନୋଭାବ ତାଙ୍କ ଦଳରେ ବି ଘୋର ଅସନ୍ତୋଷ ସୃଷ୍ଟି କରିଥିଲା । ତେଣୁ ନିଜ ଦଳର ଅସନ୍ତୋଷକୁ ପ୍ରଶମିତ କରିବା ପାଇଁ ପ୍ରତାରଣାର ଏକ ନୂଆ ଚାଲ୍ ଚଳାଇଥିଲେ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ଅଣଓଡ଼ିଆ ଅଫିସରମାନଙ୍କ ସଲାସୁତରାରେ ।

ସେଦିନ ଥିଲା ଏଇ ତାରିଖର ଦିନ । ଡିସେମ୍ବର ୨୬, ୨୦୧୭ । ବିଜେଡି ଦଳର ଥିଲା ଜନ୍ମଦିନ । ପୁରୀରେ ବସିଲା ତାର ସାଧାରଣ ଅଧିବେଶନ । ସେଇଠି ଅଭୂତପୂର୍ବ ଶୈଳୀରେ ବସିଲା ରାଜ୍ୟ ମନ୍ତ୍ରୀମଣ୍ଡଳର ବୈଠକ । ସେପରି ଏକ ବୈଠକରେ ବସି  ବିଭିନ୍ନ ବିଭାଗ ସମ୍ପର୍କିତ ୨୦ଟା ପ୍ରସ୍ତାବ ସେମାନଙ୍କୁ ଗ୍ରହଣ କରିବାକୁ ହେବ ବୋଲି ମନ୍ତ୍ରୀମାନେ ବି ଜାଣିନଥିଲେ । ସମ୍ପୃକ୍ତ ଶାସନ ସଚିବ କହିଲେ, ପ୍ରସ୍ତାବଗୁଡ଼ିକ ଭାଷା ସଙ୍କ୍ରାନ୍ତିୟ । ବିନା ଆଲୋଚନାରେ , ବିନା ମଥାଖଟଣିରେ ଏକାବେଳକେ ୨୦ଟି ଯାକ ପ୍ରସ୍ତାବ ଗୃହୀତ ହୋଇଗଲା । ପ୍ରେସ୍ ନୋଟ୍ ରୂପେ ତାକୁ ବଣ୍ଟାହେଲା ଓ ସାରା ଓଡ଼ିଶାରୁ ଆସିଥିବା କର୍ମୀମାନଙ୍କ ସହାୟତାରେ ରାଜ୍ୟ ତମାମ ଏହି ବାର୍ତ୍ତା ଚହଟିଗଲା କି, ନବୀନ ବାବୁ ଏପରି ଭୀଷଣ ଓଡ଼ିଆଭାଷାପ୍ରେମୀ ଯେ, ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାର ବିକାଶ ପାଇଁ କୋଡ଼ିଏକୋଡ଼ିଏଟା ପ୍ରସ୍ତାବ ଏକାଥରେ ଗ୍ରହଣ କରିଛନ୍ତି । ଆମକୁ କୁହାଗଲା ଯେ, ଆପଣଙ୍କର ଦାବି ତ ପୂରଣ ହୋଇଗଲା, ଆଉ ଆନ୍ଦୋଳନ କାହିଁକି?

ମୁଁ କିନ୍ତୁ ତାକୁ ବିରୋଧ କରିଥିଲି ।

ଆଖିମିଟିକା ଚଳିବନି ବୋଲି କହିଥିଲି ।

ସେଦିନ ବସ୍ତୁତଃ ନବୀନ ପଟ୍ଟନାୟକଙ୍କୁ ବ୍ୟବହାର କରି ଆମ ଭାଷା ଆଇନକୁ କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ କରାଇନଦେବାପାଇଁ ବଦ୍ଧପରିକର ଅମଲାତନ୍ତ୍ର ସରକାରୀ ଭାଷା ଭାବେ ଆମ ଭାଷା ଯେପରି ବ୍ୟବହାର ହୋଇନପାରେ ତା ପାଇଁ ପୁରୀ କ୍ୟାବିନେଟରେ ପ୍ରସ୍ତାବ ଗ୍ରହଣ କରିଥିଲା । ପ୍ରସ୍ତାବଟି କାହିଁକି ଥିଲା ଆମ ଭାଷା ପାଇଁ ଘାତକ ତାହା ମୋର ଉପରୋକ୍ତ ଦୁଇ ଲେଖାରୁ ଆପଣ ସ୍ପଷ୍ଟ ହୋଇପାରିବେ ।

ସେହି ଦିନର ସେହି ପ୍ରସ୍ତାବ ସମ୍ପୂର୍ଣ ଅବୈଧ ଥିଲା । କାର୍ଯ୍ୟ ନିୟମାବଳୀର ସମ୍ପୂର୍ଣ ଉଲ୍ଲଂଘନ କରାଯାଇ ଓଡ଼ିଆ ଜାତିକୁ ପ୍ରତାରିତ କରିବା ପାଇଁ ତାହା ଥିଲା ଏକ ଧୂର୍ତ୍ତ କୌଶଳ । ଅତ୍ୟନ୍ତ ଅବୈଧ ଶୈଳୀରେ ମଧ୍ୟ ସେହି ପ୍ରସ୍ତାବକୁ ବ୍ୟବହାର କରି ଭାଷା ଆଇନ ସଂଶୋଧନ ହୋଇଛି ଦୁଇ ଥର ୨୦୧୮ରେ । ଫଳରେ ଓଡ଼ିଆରେ କାମ ହେଉନାହିଁ । ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ପ୍ରତାରଣାକୁ ଘୋଡେଇପକାଇବାପାଇଁ ସେହି ଅବୈଧ ସଂଶୋଧନକୁ ବୈଧ ଦର୍ଶାଇ ଅବୈଧ ନିୟମାବଳୀର ସଂଶୋଧନ ହୋଇଛି ୨୦୧୯ରେ । ଏହି ଅବୈଧତାକୁ ଲୁଚାଇବା ପାଇଁ ଆମ ଭିତରୁ ଦୁଇଜଣ ଅର୍ଥଲୋଭୀଙ୍କୁ ପୋଷାମନାଇ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ସେହିମାନଙ୍କ ମାଧ୍ୟମରେ ଭାଷାଆନ୍ଦୋଳନସହ ଏକଦା ଜଡ଼ିତ ଥିବା ଲୋକମାନଙ୍କୁ କୁହା କରାଉଛନ୍ତି କି, ଭାଷା ଆଇନ ନିର୍ଭୁଲ ଭାବେ ସଂଶୋଧନ ହୋଇସାରିଛି । ଏହି ଦୁଇ ବିଶ୍ଵାସଘାତକ  – ପବିତ୍ର ମହାରଥା ଓ ପ୍ରଦ୍ୟୁମ୍ନ ଶତପଥି – ଜାଣନ୍ତି ନାହିଁ, ଯଦି ଭାଷା ଆଇନ ନିର୍ଭୁଲ ହୋଇସାରିଛି ତେବେ ତାହା କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ ହେଉନହିଁ କାହିଁକି !

ପ୍ରତାରଣାର ଏ ଦୁଇବର୍ଷ ଓଡ଼ିଆ ଜାତିର ଇତିହାସରେ ଏକ କଳଙ୍କିତ ଅଧ୍ୟାୟ ସୃଷ୍ଟି କରିଛି । ଏହି କଳଙ୍କ କବଳରୁ ଆମ ଭାଷା ମାଆକୁ ଉଦ୍ଧାର କରିବାକୁ ଚାଲିରହିଛି କଳାପତାକା ଅଭିଯାନ ।

ଟଙ୍କା ପାଇଁ ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନକୁ ଛୁରୀ ମାରିଛନ୍ତି ପ୍ରଦ୍ୟୁମ୍ନ ଶତପଥୀ : ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ସଫେଇ ରଖନ୍ତୁ – ତ୍ରିଂଶତମ ଭାଗ

ସୁଭାଷ ଚନ୍ଦ୍ର ପଟ୍ଟନାୟକ 

ସୁଭାଷ ଚନ୍ଦ୍ର ପଟ୍ଟନାୟକ ନାମକ ଜଣେ ବ୍ୟକ୍ତି ଭାବେ ମୁଁ ଦୁଃଖିତ ଯେ, ଏକଦା ମୋର ସହକର୍ମୀ ଥିବା ପ୍ରଦ୍ୟୁମ୍ନ ଶତପଥୀ ଓ ମୋର ସାନଭଉଣୀତୁଲ୍ୟା ମାନସୀ ଷଡଙ୍ଗୀଙ୍କ ଏହି ବିପୂଳ ଉପାର୍ଜନକୁ ମୁଁ ଅଟକାଇ ଦେଲି ; ମାତ୍ର ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନର ପ୍ରତିଷ୍ଠାତା ଭାବେ ମୁଁ ଖୁସି ଯେ, ଓଡ଼ିଆ ଜାତିର ଏହି ସର୍ବଶ୍ରେଷ୍ଠ ଆନ୍ଦୋଳନକୁ ଛୁରୀ ମାରି ଓଡ଼ିଶାର ଅସୀମ କ୍ଷତି ଘଟାଇଥିବା ପ୍ରଦ୍ୟୁମ୍ନ ଶତପଥୀ ସେଥିପାଇଁ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ନବୀନ ପଟ୍ଟନାୟକଙ୍କ ଠାରୁ ପାଇଥିବା ଅଘୋଷିତ ‘ବିଶ୍ଵାସଘାତକ ଜାଗିରି’ର ଏହି ପ୍ରଥମ ପ୍ରକାଣ୍ଡ ଆର୍ଥିକ ଉପଢୌକନ ରୂପାଯିତ ହେବା ପୂର୍ବରୁ ମୋ ହେତୁ ଭୁଷୁଡ଼ିପଡ଼ିଲା । କିନ୍ତୁ ଏତିକି ଯଥେଷ୍ଟ ନୁହେଁ । ଆଇନତଃ ମାନସୀ ଷଡଙ୍ଗୀ ଚାକିରି ହରାଇବାକୁ ବାଧ୍ୟ ଏବଂ ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନକୁ ଭାଙ୍ଗିବା ପାଇଁ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ତାଙ୍କ ସ୍ୱାମୀଙ୍କୁ ଦେଇଥିବା ‘ବିଶ୍ଵାସଘାତକ ଜାଗିରି’ ବାତିଲ ହେବାକୁ ବାଧ୍ୟ । ତାହା କାହିଁକି ଆମେ ଦେଖିବା ।

ହାଇକୋର୍ଟଙ୍କୁ ଆଖିଠାର

ରାଜ୍ୟ ମହାଧିବକ୍ତାଙ୍କୁ ୧୩.୯.୨୦୧୯ ତାରିଖରେ ୧୮୭୫୮ ସଂଖ୍ୟକ ସ୍ମାରକ ଦେଇ ଉଚ୍ଚ ଶିକ୍ଷା ସଚିବ ଅବଗତ କରାଇଛନ୍ତି କି, ମାନସୀଙ୍କ ମାମଲା (W.P.(C) No. 19892/2018)ରେ ମାନ୍ୟବର ହାଇକୋର୍ଟ ଦେଇଥିବା ଆଦେଶ କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ ହୋଇଛି । ସେ ମିଛ କହିଛନ୍ତି ବୋଲି ମହାଧିବକ୍ତା ତାଙ୍କ ବିରୁଦ୍ଧରେ ଅଦାଲତ ଅବମାନନା ଅଭିଯୋଗ ଆଣିବା ଉଚିତ; ମାତ୍ର ସେ ନୀରବ ! ସରକାରଙ୍କ ମତଲବ ବିରୁଦ୍ଧରେ ମହାଧିବକ୍ତା କ’ଣ ଯାଇପାରିବା ସମ୍ଭବ ?

ମାନସୀଙ୍କ ମାମଲାରେ ମହାଧିବକ୍ତା ଅଂଶଗ୍ରହଣ କରିନଥିଲେ, କାରଣ, ସରକାର ତାଙ୍କ ଦାବିକୁ ବିରୋଧ କରିବାକୁ ଚାହିଁ ନଥିଲେ । ତାହା ଥିଲା ଓଡ଼ିଆ ଜାତି ପ୍ରତି ଏକ ପ୍ରଚଣ୍ଡ ବିଶ୍ଵାସଘାତକତା । ତେଣୁ ୩.୪.୨୦୧୮ ତାରିଖରେ ମାମଲାଟିକୁ ନିର୍ବିରୋଧ ମୀମାଂସା କରି ହାଇକୋର୍ଟ ଶ୍ରୀମତୀ ଷଡଙ୍ଗୀଙ୍କ ଦରଖାସ୍ତ ଉପରେ ୩ ମାସ ମଧ୍ୟରେ ଉପଯୁକ୍ତ ଆଦେଶ ଦେବାକୁ ଉଚ୍ଚ ଶିକ୍ଷା ସଚିବଙ୍କୁ ହୁକୁମ ଦେଇଥିଲେ । ହୁକୁମଟି ନିମ୍ନରେ ଉଦ୍ଧୃତ୍ତ ହେଲା । ଏହାର କ୍ରମାଙ୍କ ୩ , ତାରିଖ ୦୩.୦୪.୨୦୧୯ ।

“Heard Mr. K.P. Mishra, learned counsel for the petitioner.
The petitioner has filed this writ petition to quash the order dated 22.06.2015 issued by opposite party no.1 in annexure-19. She further seeks for direction to the opposite parties to accept her joining report w.e.f. the date she submitted her joining report with all consequential service and monetary benefits within a stipulated period.

In course of hearing, learned counsel for the petitioner states that highlighting the grievance, the petitioner has made representation to opposite party no. 1 vide Annexure-20 series and direction may be given to consider the same within a stipulated time.

In view of the aforesaid limited grievance of the petitioner, without expressing any opinion on the merits of the case, this Court disposes of this writ petition directing opposite party no.1 to take a decision on the representation stated to have been filed by the petitioner under Annexure-20 series and pass appropriate order in accordance with law, within a period of three months from the date of production of certified copy this order.
Issue urgent certified copy as per Rules.
(DR. B.R. SARANGI)
JUDGE

ଏହି ହୁକୁମରୁ ଏକ ବିଚିତ୍ର ସ୍ଥିତିର ସ୍ୱରୂପ ଧରାପଡ଼େ । ଏଥିରୁ ଦେଖାଯାଏ , ୨୨.୦୬.୨୦୧୫ ତାରିଖରେ ସରକାର ପ୍ରଦାନ କରିଥିବା ଆଦେଶ ବାତିଲ କରିବା ପାଇଁ ମାନସୀ ଏହି ରିଟ ମାମଲା ଦାଖଲ କରିଥିଲେ । ଅଥଚ ଶୁଣାଣି ବେଳେ ଓକିଲଙ୍କ ମାଧ୍ୟମରେ ସେ ହାଇକୋର୍ଟଙ୍କୁ କହିଲେ କି, ଉପରୋକ୍ତ ଆଦେଶ ରଦ୍ଦ କରିବାକୁ ସେ ଉଚ୍ଚ ଶିକ୍ଷା ସଚିବଙ୍କୁ ଏକ ଦରଖାସ୍ତ ଦେଇଛନ୍ତି । ସେହି ଦରଖାସ୍ତକୁ ଏକ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ସମୟସୀମା ଭିତରେ ବିଚାରକୁ ନେବାକୁ ଉଚ୍ଚ ଶିକ୍ଷା ସଚିବଙ୍କୁ ନିର୍ଦ୍ଦେଶ ଦିଆଯାଉ ।

ଏଥିରୁ ଏହା ହିଁ ସ୍ପଷ୍ଟ ଯେ, ମାନସୀଙ୍କ ଏହି ମାମଲା ଏକ ନାଟକ ଥିଲା । ସେ ପ୍ରକୃତରେ ୨୨.୬.୨୦୧୫ ତାରିଖର ସରକାରୀ ଆଦେଶ ବିରୁଦ୍ଧରେ ହାଇକୋର୍ଟ ଶୁଣାଣି କରନ୍ତୁ ଓ ନ୍ୟାୟ ସଙ୍ଗତ ନିଷ୍ପତ୍ତି ପ୍ରଦାନ କରନ୍ତୁ ବୋଲି ଚାହୁଁନଥିଲେ , କାରଣ ସେ ଓ ଉଚ୍ଚ ଶିକ୍ଷା ସଚିବ ଭଲଭାବେ ଜାଣିଥିଲେ ଯେ, ହାଇକୋର୍ଟରେ ବିଚାର ହେଲେ ସେ ହାରିବେ ଓ ଚାକିରି ହରାଇବେ । ଅଧିକନ୍ତୁ ଶିକ୍ଷା ଆଇନର ସମ୍ପୂର୍ଣ ଉଲ୍ଲଂଘନ କରାଯାଇ ତାଙ୍କୁ ବିପୁଳ ଆୟ ଅର୍ଜନ ପାଇଁ ମହାପାତ୍ର-ମିଶ୍ର-ବାଳକୃଷ୍ଣନ ଗ୍ୟାଙ୍ଗ ଯେଉଁ ଗାଲୁକଳ୍ପ ପ୍ରୟୋଗ କରିଥିଲେ ତାହା ବି ସମ୍ପୂର୍ଣତଃ ଧରା ପଡ଼ିଯିବ । ତେଣୁ, ବହୁ ଭାବିଛିନ୍ତି, ମାନସୀଙ୍କ ମାଧ୍ୟମରେ ସରକାର ଏହି ଚାଲ୍ ଚଳାଇଥିଲେ । ଏହା ହେଲା, ସରକାରଙ୍କୁ ପ୍ରତିପକ୍ଷ ରଖି ସେ ହାଇକୋର୍ଟରେ ଉପରୋକ୍ତ ସରକାରୀ ଆଦେଶ ରଦ୍ଦ ପାଇଁ ମକଦ୍ଦମା କରିବେ, ହାଇକୋର୍ଟ ତାଙ୍କ ନାଟକକୁ ସତ ବୋଲି ବିଚାରି ମକଦ୍ଦମା ପଞ୍ଜୀକୃତ କରିବେ, ଶୁଣାଣି ପାଇଁ ଦିନ ଧାର୍ଯ୍ୟ ହେବ , ସରକାର ନିଜ ପକ୍ଷ ରଖିବେ ନାହିଁ, ଓ ଯେତେବେଳେ ଶୁଣାଣି ଆରମ୍ଭ ହେବ, ସେତେବେଳେ ସେ ନିଜେ ମହଲତ ନେବେ ଏବଂ ପରବର୍ତ୍ତୀ ତାରିଖରେ ଅଦାଲତଙ୍କୁ କହିବେ କି, ତାଙ୍କ ବିବାଦଭୁକ୍ତ ସରକାରୀ ଆଦେଶ ବିରୁଦ୍ଧରେ ସେ ସରକାରଙ୍କୁ ଯେଉଁ ଦରଖାସ୍ତ କରିଛନ୍ତି, ଏକ ସୀମିତ ସମୟ ଭିତରେ ସେହି ଦରଖାସ୍ତ ଉପରେ ନିଷ୍ପତ୍ତି ନେବାକୁ ଅଦାଲତ ଯଦି ସରକାରଙ୍କୁ ହୁକୁମ ଦିଅନ୍ତି, ତେବେ ତାଙ୍କ ଦୁଃଖ ଦୂରହୋଇଯିବ । ଯେହେତୁ ଅଦାଲତରେ ବିଚାରପାଇଁ ମାମଲାକାରିଣୀ ନିଜେ ଆଉ ଗୁରୁତ୍ଵ ଦେବେନାହିଁ, ସେହେତୁ ତାଙ୍କ ଶୁଣାଣିକାଳୀନ ପ୍ରାର୍ଥନା ମଞ୍ଜୁର କରି ଅଦାଲତ ନିଶ୍ଚୟ ଏକ ସମୟସୀମା ଭିତରେ ତାଙ୍କ ଦରଖାସ୍ତ ଫଇସଲା କରିବାକୁ ସରକାରଙ୍କୁ ନିର୍ଦ୍ଦେଶ ଦେବେ । ଏହା ହୋଇଗଲେ , ସରକାରଙ୍କ ବେଆଇନ ଆଚରଣ ଆଉ ଧରା ପଡ଼ିବନି ଓ ହାଇକୋର୍ଟଙ୍କ ନାମ ବ୍ୟବହାର କରି, ୨୨.୬.୨୦୧୫ର ସରକାରୀ ଆଦେଶକୁ ବିଧିବଦ୍ଧ ଭାବେ ରଦ୍ଦ କରି ସମସ୍ତ ପିଛିଲା ବେତନ ଓ ପଦୋନ୍ନତି ଇତ୍ୟାଦି ଦେଇ ମାନସୀ ଷଡଙ୍ଗୀଙ୍କୁ ଚାକିରିରେ ନିରବଚ୍ଛିନ୍ନତା ସହ ନିୟମିତ କରାଯିବ ।

ଏହି ଚାଲ୍ ସମ୍ପୂର୍ଣ ସଫଳ ହୋଇଥିଲା ଏବଂ ହାଇକୋର୍ଟଙ୍କୁ ଆଖିଠାର ମାରି ମାନସୀ ଷଡଙ୍ଗୀ ଏପରି ଏକ ଆଦେଶ ହାସଲ କରିଥିଲେ, ଯାହା ଉଚ୍ଚ ଶିକ୍ଷା ସଚିବଙ୍କୁ ଅଖଣ୍ଡ କ୍ଷମତା ଦେଇଥିଲା ନିର୍ଦ୍ଦେଶକଙ୍କ ୧୪.୨.୨୦୧୮ ତାରିଖର ତଦନ୍ତ ରିପୋର୍ଟ ସତ୍ତ୍ୱେ, ସରକାରଙ୍କ ୨୨.୬.୨୦୧୫ ତାରିଖର ଆଦେଶକୁ ବିଧିବଦ୍ଧ ଭାବେ ରଦ୍ଦ କରି ପ୍ରଦ୍ୟୁମ୍ନ ଶତପଥୀଙ୍କୁ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ଦେଇଥିବା ‘ବିଶ୍ଵାସଘାତକ ଜାଗିରି’କୁ ସମ୍ପୂର୍ଣ ନିଷ୍କଣ୍ଟକ କରିବା ପାଇଁ ।

କିନ୍ତୁ ମୋ ଚିଠି ଉପରେ କାର୍ଯ୍ୟାନୁଷ୍ଠାନ ପାଇଁ ଓ କି କାର୍ଯ୍ୟାନୁଷ୍ଠାନ ହେଲା ତାହା ମୋତେ ଜଣାଇବା ପାଇଁ ରାଜ୍ୟପାଳଙ୍କ ଆଦେଶ ଏହି ଅନ୍ଧାରୀ ଅଭିସନ୍ଧିର ଫସରଫଟାଇଦେଲା । (କ୍ରମଶଃ)