ବିଧାନସଭା// ରାଜ୍ୟପାଳଙ୍କ ହିନ୍ଦୀ ଭାଷଣ ଓଡ଼ିଆ ଅସ୍ମିତା ପ୍ରତି ଉପହାସ: ପ୍ରତିବାଦ ନକରି ନବୀନଙ୍କ ପଳାୟନ

ସୁଭାଷ ଚନ୍ଦ୍ର ପଟ୍ଟନାୟକ
ନୂଆ ବିଧାନସଭାର ପ୍ରଥମ ଅଧିବେଶନର ପ୍ରଥମ ଦିବସ ଥିଲା ଓଡ଼ିଶା ପାଇଁ ଏକ ଅପମାନଜନକ ଦିବସ । ଏଦିନ ପ୍ରଥମଥର ପାଇଁ ହିନ୍ଦୀଭାଷାରେ ଶୁଣିବାକୁ ପଡ଼ିଥିଲା ରାଜ୍ୟପାଳଙ୍କ ପାରମ୍ପାରିକ ଭାଷଣ ! ଏହା ଓଡ଼ିଆ ଅସ୍ମିତା ପ୍ରତି ଥିଲା ଏକ ଉତ୍କଟ ଉପହାସ । ଏହାର ପ୍ରତିବାଦ ନକରି, ବିରୋଧୀ ଦଳ ନେତା ବନିଥିବା ନବୀନ ପଟ୍ଟନାୟକ ପଳାୟନ କରିବା ଥିଲା ତତୋଧିକ ଅପମାନଜନକ ଓଡ଼ିଆ ଜାତି ପାଇଁ ।    

ଇତିହାସ ଜାଣେ , ବ୍ରିଟିଶ ଶାସନ କାଳରେ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷା ବିଲୋପ କରିବା ପାଇଁ ହିନ୍ଦୀ ଭାଷାଭାଷୀମାନେ ଜଘନ୍ୟ ଚକ୍ରାନ୍ତ ଚଳାଇଥିଲେ । ଓଡ଼ିଆ ଜାତି ଯଦି ସେ ଚକ୍ରାନ୍ତକୁ ପଣ୍ଡ କରିନଥାନ୍ତା, ସମଗ୍ର ସମ୍ବଲପୁର ଇଲାକା, ଯାହାକୁ ଏକ ଲାଭଲିପ୍ସୁ ଖବରକାଗଜ ସମ୍ବାଦ “ପଶ୍ଚିମ ଓଡ଼ିଶା” କହି ବିଷ ମଞ୍ଜି ବୁଣିଛି, ରହି ଯାଇଥାନ୍ତା ମଧ୍ୟପ୍ରଦେଶରେ । 

ଜାତି ଉପରେ ବିପତ୍ତି 

ବ୍ରିଟିଶ ବିରୁଦ୍ଧରେ ଭାରତର ପ୍ରଥମ ସ୍ଵାଧୀନତା ସଂଗ୍ରାମ କେବଳ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାଭାଷୀମାନେ ହିଁ କରିଥିଲେ (ସୁଭାଷ ଚନ୍ଦ୍ର ପଟ୍ଟନାୟକ, ଶ୍ରୀ ଜୟ ଦେବଙ୍କ ବାଇଶି ପାହାଚ, ଭାରତ ଭାରତୀ, କଟକ, ୨୦୦୫ ପୃଷ୍ଠା ୩୯ )।  ସେ ସଂଗ୍ରାମ ପ୍ରତ୍ଯକ୍ଷ କରିଥିବା ଜି. ଟୟନବୀ ଲେଖିଛନ୍ତି : ଆମେ ଏପରି ଏକ ଆକସ୍ମିକ ଝଡ଼ର ସମ୍ମୁଖୀନ ହୋଇଥିଲୁ ଯାହାର ଜଳନ୍ତା ନିଆଁ ପରି ଉତପ୍ତ ପ୍ରାଖର୍ଯ୍ୟ  ଆମକୁ ସମଗ୍ର ଓଡ଼ିଶାରୁ ନହେଲେ ମଧ୍ୟ ଖୁରୁଧା ମୁଲକରୁ ନିକାଲି ଦେଇ ପାରେ ବୋଲି ଆମ ମନରେ ଭୀତି ସଂଚାର ହୋଇଥିଲା  (“we had to encounter a storm which burst with so sudden furry as to threaten our expulsion, if not from the whole of Orissa, at least from the territory of Khurda” (G. Toynbee, A sketch of the history of Orissa). ବ୍ରିଟିଶ ଆଇନ ରକ୍ଷକ ଡବ୍ଲୁ ଫରେଷ୍ଟର କର୍ତ୍ତୃପକ୍ଷଙ୍କୁ ଜଣାଇଥିଲେ, ଓଡ଼ିଆ ଲୋକଙ୍କ ମିଜାଜ ଏମିତି ବୀରତ୍ଵବ୍ୟଞ୍ଜକ ଯେ, ସୈନ୍ୟବଳ ବା ପୋଲିସ ପ୍ରୟୋଗ କରି ସେମାନଙ୍କୁ ବଶୀଭୂତ କରିହେବନି ( କମିଶନର ରବର୍ଟ କେରଙ୍କୁ ଫରେଷ୍ଟରଙ୍କ ରିପୋର୍ଟ, ତ। ୯.୯.୧୮୧୮) । କିପରି ଭାବେ ଏହି ଅସାଧାରଣ ବୀର ଜାତିକୁ ଆୟତ୍ତ କରିହେବ – ଏହି ଚିନ୍ତାରେ ପଡ଼ି ବ୍ରିଟିଶ ନାନା କୂଟକୌଶଳ ପ୍ରୟୋଗ କରିଥିଲା ।  ତନ୍ମଧ୍ୟରୁ ପ୍ରଧାନ ଥିଲା ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାଭାଷୀ ଭୂଖଣ୍ଡର ବିଭାଜନ ଓ ବିଭାଜିତ ଓଡ଼ିଆ ଅଞ୍ଚଳର  ନିକଟସ୍ଥ ଅଣଓଡ଼ିଆ ପ୍ରଦେଶରେ ସଞ୍ଜୁକ୍ତିକରଣ । ତଦ୍ଦ୍ଵାରା ଓଡ଼ିଆଭାଷାଭାଷୀମାନେ ଅଣଓଡ଼ିଆ ପ୍ରଦେଶମାନଙ୍କରେ ସଂଖ୍ୟାଲଘୁ ହୋଇଗଲେ ଓ ଅପରାଜେୟ ଓଡ଼ିଆ ଜାତି ଭୟଙ୍କର ବିପତ୍ତିରେ ପଡ଼ିଗଲା । ଏ ବିପତ୍ତି ବଢିଗଲା, ଯେତେବେଳେ ସେହି ସେହି ପ୍ରଦେଶର ଭାଷା ମଧ୍ୟ କାର୍ଯ୍ୟାଳୟ- ଭାଷା ରୂପେ ଓଡ଼ିଆମାନଙ୍କ ଉପରେ ଲଦି ଦିଆଗଲା । 

ନିଜ ଭାଷା ପାଇଁ ନିଜ ରାଜ୍ୟ ଦାବି 

ଓଡ଼ିଆଙ୍କ ପ୍ରତିବାଦ ବିରୁଦ୍ଧରେ ବ୍ରିଟିଶର ଯୁକ୍ତି ଥିଲା,  ଯେଉଁ ପ୍ରଦେଶରେ ସଂଖ୍ୟାଧିକ ଲୋକଙ୍କ ଭାଷା ଯାହା ତାହା ହିଁ  ହେବ ସେହି ପ୍ରଦେଶର କାର୍ଯ୍ୟାଳୟ-ଭାଷା । ଏଥିରେ ହତାଶ ହୋଇ ନିଜ ଭାଷାକୁ କାର୍ଯ୍ୟାଳୟ- ଭାଷା କରିବା ସକାଶେ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାଭାଷୀ ଅଞ୍ଚଳସମୁଦୟକୁ ଏକତ୍ର କରି ଏକ ସ୍ଵତନ୍ତ୍ର ପ୍ରଦେଶ ଗଠନ ପାଇଁ ଓଡ଼ିଆ ଜାତି ଦାବି ତୋଳିଲା । ଏହା କରାଇ ନଦେବା ପାଇଁ ତେଲୁଗୁ, ବଙ୍ଗାଳୀ ହିନ୍ଦୀଭାଷୀମାନେ ପ୍ରବଳ ଷଡ଼ଯନ୍ତ୍ର କରିଥିଲେ । 

ହିନ୍ଦୀ ବିରୁଦ୍ଧରେ ସମ୍ବଲପୁରରେ ଓଡ଼ିଆ ଜାତୀୟତାର ଜାଗରଣ 

ଓଡ଼ିଆ ଜାତି ତେଲୁଗୁ ଓ ବଙ୍ଗାଳୀ ପ୍ରାଦୁର୍ଭାବକୁ ପ୍ରାୟତଃ ଅତିକ୍ରମ କରିଥିବା ବେଳେ, ସମ୍ବଲପୁର ଇଲାକାର କାର୍ଯ୍ୟାଳୟ-ଭାଷାଭାବେ ଓଡ଼ିଆ ସ୍ଥାନରେ ହିନ୍ଦୀ ପ୍ରଚଳନ ପାଇଁ ହିନ୍ଦୀ ଭାଷାଭାଷୀ କର୍ମଚାରୀମାନେ ମଧ୍ୟପ୍ରଦେଶର ବ୍ରିଟିଶ କମିସନରଙ୍କୁ ପ୍ରବର୍ତ୍ତାଇଲେ ।   ଏହାର ବର୍ଣ୍ଣନା କରି ସ୍ଵଭାବକବି ଗଙ୍ଗାଧର ମେହେର ‘ଉତ୍କଳ ଭାରତୀର କ୍ଷୋଭ’ ଶୀର୍ଷକରେ ଲେଖିଥିଲେ – 

“ସମ୍ବଲପୁରର ଅଧିବାସୀମାନେ ଉତ୍କଳ ଚିର ସନ୍ତାନ

ହିନ୍ଦୀ ଆଧିପତ୍ୟ ହୋଇବା ସେଠାରେ ଶୁଣି ସର୍ବେ ହତଜ୍ଞାନ ।”

ଜନସାଧାରଣଙ୍କ ପ୍ରତିବାଦ ସତ୍ତ୍ୱେ ହିନ୍ଦୀଭାଷୀମାନେ ସେଠାରେ ହିନ୍ଦୀକୁ ରାଜଭାଷା କରାଇଦେଲେ । ପୂର୍ବରୁ ଧରଣିଧର ମିଶ୍ରଙ୍କ ନେତୃତ୍ବରେ ଏକ ବିଶାଳ ଜନସଭା ହୋଇ ସ୍ପଷ୍ଟ କରାହୋଇଥିଲା ଯେ, ବେପାରବଣିଜ ପାଇଁ ଆସିଥିବା ହିନ୍ଦୀଭାଷୀମାନେ ସମ୍ବଲପୁର ଜିଲ୍ଲାରେ ବସବାସ କରିଥିଲେ ମଧ୍ୟ ସେମାନଙ୍କ ସଂଖ୍ୟା ଶତକଡ଼ା ୫ ରୁ ଅଧିକ ନୁହେଁ । ଅଧିକନ୍ତୁ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷା ସେମାନଙ୍କ ହିନ୍ଦୀ ଭାଷାକୁ ଏପରି ଗ୍ରାସ କରିଯାଇଛି ଯେ, ତହିଁରୁ ଯେଉଁ କାମଚଳା କଥିତ ଭାଷା ବାହାରିଛି ତାହା ‘ଲାରିୟା’ ଭାବେ ପରିଚିତ । ଅତଏବ, ସମ୍ବଲପୁର ଇଲାକାରେ ବେପାର କରୁଥିବା ହିନ୍ଦୀଭାଷୀଙ୍କ ମୂଳ ଭାଷା ଓଡ଼ିଆ ଭାଷା ପାଖରେ ନିଜ ଅସ୍ତିତ୍ଵ ସମର୍ପଣ କରି ଲାରିୟାରେ ପରିଣତ ହୋଇଛି ଓ ତାହାର ପରିବ୍ୟାପ୍ତି ଅତିବେଶୀରେ ପାଞ୍ଚ ଶତାଂଶ ଲୋକଙ୍କ ଭିତରେ ସୀମିତ। ଅବଶିଷ୍ଟ ଅନ୍ଯୁନ ୯୫ ଶତାଂଶ ଅଧିବାସୀଙ୍କ ଭାଷା ଓଡ଼ିଆ । ସୁତରାଂ ସେଠାରେ ଓଡ଼ିଆ ସ୍ଥାନରେ ହିନ୍ଦୀ ପ୍ରଚଳନ ଆଦୌ ଗ୍ରହଣୀୟ ନୁହେଁ । ତଥାପି ହିନ୍ଦୀଭାଷୀ କର୍ମଚାରୀମାନଙ୍କ ଷଡ଼ଯନ୍ତ୍ର ହେତୁ ମଧ୍ୟପ୍ରଦେଶ କମିଶନର ହିନ୍ଦୀକୁ ହିଁ ଓଡ଼ିଆ ମୂଳକରେ ବଳବତ୍ତର କରିଦେଲେ ।  ସ୍ଵଭାବକବି ଲେଖିଥିଲେ –

“ସମ୍ବଲପୁରରୁ ଓଡ଼ିଆ ନିର୍ମୂଳ ହେବାର କାରଣ ଏହି 

ରାଜକର୍ମଚାରୀ , ହିନ୍ଦୀ ବାନା ଧରି ମହାରାଷ୍ଟ୍ରୀ ଛନ୍ତି ରହି ।”

ଭାଷା ହିଁ ଅସ୍ତିତ୍ଵ । ନିଜ ଭାଷା ପ୍ରତି ଏହି ଭୟଙ୍କର ବିପଦରେ ନିରବ ନରହି ବ୍ରଜମୋହନ ପଟ୍ଟନାୟକ, ମଦନମୋହନ ମିଶ୍ର, ମହାନ୍ତ ବିହାରୀ ଦାସ ଓ ବଳଭଦ୍ର ସୁଆର  ବଡଲାଟ ଲର୍ଡ କର୍ଜନଙ୍କୁ ଏକ ସ୍ମାରକ ପତ୍ର ଦେଇ ଦାବି କଲେ, “ଯଦି ଏକ ପ୍ରଦେଶରେ ଗୋଟିଏ ଜିଲ୍ଲାର ଭାଷାକୁ ପ୍ରଦେଶର ରାଜଭାଷା କରିବା ସୁବିଧାଜନକ ହେଉନି, ତେବେ ଆମ ଜିଲ୍ଲାକୁ ଓଡ଼ିଶାକୁ ଫେରାଇ ଦିଆଯାଉ (“Once it is considered impossible to introduce Oriya in only one district of Central Provinces, our district should be returned to Orissa.”) ।   

ଲର୍ଡ କର୍ଜନ ମଧ୍ୟପ୍ରଦେଶ କମିଶନର ଆଣ୍ଡୃ ଫ୍ରେଜରଙ୍କୁ ନିର୍ଦ୍ଦେଶ ଦେଇଥିଲେ ସମ୍ବଲପୁର ଜିଲ୍ଲା ଗସ୍ତ କରି ଓ ସରଜମିନ ତଦନ୍ତ କରି ଜିଲ୍ଲାଟିର  ଭାଷା ପ୍ରକୃତରେ କା’ଣ ତାହା ତାଙ୍କୁ ଜଣାଇବାକୁ । ଏକଥା ୧୨.୯.୧୯୦୧ ତାରିଖରେ ମଧୁବାବୁଙ୍କୁ ଜଣାଇ ସେ କହିଥିଲେ ଯେ, ସମ୍ବଲପୁର ମଧ୍ୟପ୍ରଦେଶରେ ରହିବ କି ଓଡ଼ିଶାକୁ ଫେରିବ ତାହା ନିର୍ଭର କରିବ ଫ୍ରେଜରଙ୍କ ରିପୋର୍ଟ ଉପରେ । ଫ୍ରେଜର ସରଜମିନ ତଦନ୍ତ କରି ଜଣାଇଥିଲେ ଯେ ଜିଲ୍ଲାଟିର ଭାଷା ଓଡ଼ିଆ । ସମ୍ବଲପୁର ଓଡ଼ିଶାକୁ ଫେରିଲା । 

କିନ୍ତୁ ଆମ ଜାତୀୟ ସତ୍ତାକୁ  ସେହି ସର୍ବୋଚ୍ଚ ପାଞ୍ଚ ଶତାଂଶ ହିନ୍ଦୀଭାଷୀ ବେପାରୀ ଯେଉଁ କ୍ଷତି ପହଞ୍ଚାଇଥିଲେ , ତାହା ସେତେବେଳେ ବ୍ୟର୍ଥ ହୋଇଥିଲେ ମଧ୍ୟ ହିନ୍ଦୀଭାଷୀମାନେ ଓଡ଼ିଶାରେ ନବୀନ ପଟ୍ଟନାୟକଙ୍କ ଅଣଓଡ଼ିଆପ୍ରୀତିର ସୁଯୋଗ ନେଇ ସେ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ଥିବାବେଳେ ପୁଣି ଥରେ ପଶିମ ଓଡ଼ିଶାକୁ ଗ୍ରାସ କରି ସେଠାରେ ଓଡ଼ିଆ ଅସ୍ତିତ୍ଵ ଲୋପ କରିବା ପାଇଁ ମୁଖବ୍ୟାଦାନ କରିଛନ୍ତି । ପ୍ରଶାସନରେ ଇଂରାଜୀ ଆମପାଇଁ ଯେମିତି ବିପଦ, ଆମ ଭୌଗୋଳିକ ଓ ସାମାଜିକ ସତ୍ତାରେ ହିନ୍ଦୀ ସେମିତି ଆମ ପାଇଁ ଏକ ନୂଆ ବିପଦ ଭାବେ ଉଭା ହୋଇଛି । 

ହିନ୍ଦୀଭାଷୀ ରାଜ୍ୟପାଳ ଆମ ବିଧାନସଭାର ପ୍ରଥମ ଅଧିବେଶନର ପ୍ରଥମ ଦିନରେ ହିନ୍ଦୀରେ ଭାଷଣ ଦେଇ ଆମ ଜାତିର ଆତ୍ମସମ୍ମାନବୋଧକୁ ଉପହାସ କରିଛନ୍ତି । ଓଡ଼ିଆବିଦ୍ଵେଷୀତା ପାଇଁ କ୍ଷମତାରୁ ତଡ଼ା ଖାଇଥିବା ନବୀନ ପଟ୍ଟନାୟକ ବିରୋଧୀ ଦଳର ମୁଖ୍ୟ ଥାଇ, ରାଜ୍ୟପାଳଙ୍କ ଭାଷଣରେ ହିନ୍ଦୀ ବ୍ୟବହାରକୁ ନିନ୍ଦା କରିବା ପରିବର୍ତ୍ତେ ଅନ୍ୟ ଏକ ଆଳରେ କକ୍ଷ ତ୍ୟାଗ କରି ପଳାଇବା ଓଡ଼ିଆ ଜାତିର ମର୍ଯ୍ୟାଦା ପ୍ରତି ତାଙ୍କ ଅଭ୍ୟସ୍ତ ଅବମାନନା ଅକ୍ଷୁର୍ଣ୍ଣ ଥିବାର ଏକ ନୂଆ ପ୍ରମାଣ  ।       

ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନ ସଫଳ ହେବ – ଏ ବିଶ୍ଵାସ ବିଫଳ ନହେବା ପରି ଲାଗୁଛି

ସୁଭାଷ ଚନ୍ଦ୍ର ପଟ୍ଟନାୟକ 

ସାନି ସଂଶୋଧନ ଦ୍ଵାରା ଓଡ଼ିଶା କାର୍ଯ୍ୟାଳୟ ଭାଷା ଆଇନକୁ ନିର୍ଭୁଲ କରିବା ପାଇଁ ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନର ଦାବି ସଫଳ ହେବାର ସମ୍ଭାବନା ଦେଖାଦେଇଛି । ଓଡ଼ିଶାର ନୂଆ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ଶ୍ରୀଯୁକ୍ତ ମୋହନ ଚରଣ ମାଝୀ ଲୋକ ସେବା ଭବନରେ ଆଜି ଔପଚାରିକ ଭାବେ ତାଙ୍କ ଆସନ ଗ୍ରହଣ କଲା ପରେ ଘୋଷଣା କରିଛନ୍ତି କି, ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାରେ ଓଡ଼ିଶା ଏଥିପାଇଁ ଆବଶ୍ୟକୀୟ ଆଇନ ସଂଶୋଧନ ହେବ ।    

ପୂର୍ବବର୍ତ୍ତୀ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ନବୀନ ପଟ୍ଟନାୟକ ଭାଷା ଆଇନକୁ ଅକର୍ମଣ୍ୟ କରିଦେବା ପାଇଁ ବିଧାନ ପ୍ରଣୟନ ପ୍ରକ୍ରିୟାରେ  ଜାଲିଆତି ପ୍ରୟୋଗ କରିଥିଲେ ଓ ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନକୁ ଭାଙ୍ଗିବା ପାଇଁ ମୋର ଦୁଇଜଣ ସହକର୍ମୀଙ୍କୁ ସୁପାରି ଦେଇ କିଣିଥିଲେ । କିନ୍ତୁ ଭାଷାପ୍ରାଣ ଓଡିଆ ଜାତି ନବୀନ ପଟ୍ଟନାୟକଙ୍କ ପୋଷାମନା  ଛଦ୍ମଘାତକମାନଙ୍କ ପ୍ରବଞ୍ଚନାକୁ ପ୍ରତ୍ୟାଖ୍ୟାନ କଲା ଓ କଳାପତାକା ଅଭିଯାନ ଆଗେଇ ଚାଲି ଭାଷା ଅସ୍ମିତାର ଫଲ୍ଗୁ ପ୍ରବାହିତ କଲା ସାରା ଓଡ଼ିଶାରେ, ଯାହା ଇତିହାସର ଅଳିଆ ଭିତରକୁ ନିକ୍ଷେପ କରିଛି  ନବୀନ ରାଜୁତିକୁ । ଆଜି ଏହି ମହାନ ଅଭିଯାନ ପହଞ୍ଚିଛି ନବମ ବର୍ଷର ତିନି ମାସ  ଚାରି ଦିନରେ ।  ଆଜି ହିଁ ଶ୍ରୀଯୁକ୍ତ ମାଝୀ ଭାଷା ଆଇନ ସଂଶୋଧନ ପାଇଁ ଏକ ସମ୍ଭାବନାମୟ ଘୋଷଣା କରିଛନ୍ତି । 

ଗତ ପହିଲାରେ ନୂଆ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କୁ ଏକ ସ୍ମାରକପତ୍ର ଦେଇ ନବୀନବାବୁ ଭାଷା ଆଇନରେ ଜାଲିଆତି ଦ୍ଵାରା ଖଞ୍ଜିଥିବା ଧାରା ୪ , ଧାରା ୪କ ଓ ଧାରା ୫ ବିଲୁପ୍ତ କରିବାକୁ ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନ ପକ୍ଷରୁ ମୁଁ ଦାବି କରିଥିଲି ଏବଂ ସାନି ସଂଶୋଧନ ଦ୍ଵାରା ତାକୁ ନିର୍ଭୁଲ କରିବାକୁ ଅନୁରୋଧ ଜଣାଇଥିଲି । ଆଶା କରୁଛି ଯେ, ନୂଆ ବିଧାନସଭାର ଆଗାମୀ ଅଧିବେଶନରେ ଭାଷା ଆଇନ ସଂଶୋଧନ ହେବ ଏବଂ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାରେ ଓଡ଼ିଶାର ପରିଚାଳନା ପଥରୁ ସମସ୍ତ ଅନ୍ତରାୟ ଅପସାରିତ ହେବ । 

ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନର ଲକ୍ଷ୍ୟ ସଂପୂର୍ଣ୍ଣ ହେବା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ କଳାପତାକା ଅଭିଯାନ ଯଥାରୀତି ଚାଲିବ । 

ବିଶ୍ଵ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷା ସମ୍ମିଳନୀ ଉପରେ ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନ ଓଡ଼ିଶାର ସିଂହାବଲୋକନ: ସାଂସ୍କୃତିକ ଅସଦାଚରଣ ପାଇଁ ଦାୟୀ ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କୁ କଠିନ ଦଣ୍ଡବିଧାନ ଦାବି

ଦି ନ୍ୟୁଜ୍ ସିଣ୍ଡିକେଟ୍

ଏ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ହିସାବ ସରିନଥିବା ସରକାରୀ ‘ବିଶ୍ଵ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷା ସମ୍ମିଳନୀ’ ଓଡ଼ିଶା କାର୍ଯ୍ୟ ନିୟମାବଳୀ ଦ୍ଵାରା ସମର୍ଥିତ ହୋଇ ନଥିବା ହେତୁ, ତହିଁର ସମଗ୍ର ଖର୍ଚ୍ଚ ଉପରେ ସାମାଜିକ ଯାଞ୍ଚ (social audit ) ପାଇଁ ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନ ଓଡିଶା ଦାବି କରିଛି ।

ସୁବିଦିତ ପରିବେଶବିତ୍ ଓ ଚାଟାର୍ଡ ଆକାଉଟାଣ୍ଟ ବିଶ୍ଵଜିତ ମହାନ୍ତିଙ୍କ ସଭାପତିତ୍ଵରେ  ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନର ମାତୃଭାଷାପ୍ରେମୀ ସମ୍ମିଳନୀ -୩ ଅନୁଷ୍ଠିତ ହୋଇଯାଇଛି ଫେବୃଆରୀ ୦୭ ତାରିଖ ଅପରାହ୍ନରେ ଭୁବନେଶ୍ୱରସ୍ଥ ଲୋହିଆ ଆକାଡ଼େମୀ ସଭାକକ୍ଷରେ । ଏହି ସମ୍ମିଳନୀରେ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷା ଉପରେ ଦେଖାଦେଇଥିବା ବିପଦ ସମ୍ପର୍କରେ ବିଭିନ୍ନ ଦିଗରୁ ଆଲୋଚନା କରିଥିଲେ ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନ ପ୍ରତିଷ୍ଠାତା ସୁଭାଷ ଚନ୍ଦ୍ର ପଟ୍ଟନାୟକ, କବି ଶଙ୍କର୍ଷଣ ପରିଡ଼ା , ଭାଷାତତ୍ତ୍ଵବିତ୍ ପ୍ରଫେସର ମନୋରଞ୍ଜନ ଦାସ, ଭାଷାତତ୍ତ୍ଵବିତ୍ ଡଃ ସୁବ୍ରତ ପୃଷ୍ଟି , ସୂଚନା ଅଧିକାର ଅଭିଯାନର ମୁଖ୍ୟ ପ୍ରଦୀପ ପ୍ରଧାନ, ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନର ଅନ୍ୟତମ ତୁଙ୍ଗ ନେତା ଅଶୋକ ପରିଡ଼ା, ଅଖିଳ ଭାରତୀୟ ଛାତ୍ର ସଂଘର ଜାତୀୟ ଉପସଭାନେତ୍ରୀ ସଙ୍ଘମିତ୍ରା ଜେନା,  ଛତ୍ରମଣ୍ଡଳରୁ  ମନୋଜ କୁମାର କର,ଯୁବମଣ୍ଡଳରୁ ଦେବବ୍ରତ ବେହେରା, କୃଷକ ମଣ୍ଡଳରୁ କୃଷକ ନେତା ଅଜୟ କୁମାର  ପ୍ରମୁଖ । ଅଂଶ ଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ ବିଶିଷ୍ଟ ସାମ୍ବାଦିକ ସତ୍ୟ ପ୍ରକାଶ ନାୟକ, ସାମ୍ବାଦିକ କିଶାନ ବରାଇ, ଆଡଭୋକେଟ ଇଲା ମହାରଣା, ଶ୍ଵେତା ମିଶ୍ର, ବୈଜ୍ଞାନିକ ଡଃ ଅଶୋକ ମିଶ୍ର, ତପନ ପାଢୀ, ଜେନାମଣି ଦିଲ୍ଲୀପ କୁମାର ରାୟ , ଆମର କବି ଶତପଥୀ , ନିହାର ଶତପଥୀ , ପି. କେ. ନନ୍ଦ, ଅନିଲ କୁମାର ସାହୁ, ସନ୍ତୋଷ କୁମାର ମୁଦୁଳି, ଭକ୍ତି ରଞ୍ଜନ ପଳାଇ, ରଜନୀକାନ୍ତ ଲେଙ୍କା, ପ୍ରକାଶ ଦାସ, ବିଭୁତି ଭୂଷଣ ଚଉଧୁରୀ, ପ୍ରଦୀପ କୁମାର ସ୍ଵାଇଁ,  ଦେବ ପ୍ରସାଦ ପରିଡ଼ା, ସଚ୍ଚିକାନ୍ତ ପ୍ରଧାନ  ଇତ୍ୟାଦି । 

ବିଧାନ ପ୍ରଣୟନ ପ୍ରକ୍ରିୟାରେ ଜାଲିଆତି ପ୍ରୟୋଗ କରି ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ଓଡ଼ିଶା କାର୍ଯ୍ୟାଳୟ ଭାଷା ଆଇନକୁ ଏପରି ଅକର୍ମଣ୍ୟ କରିଦେଇଛନ୍ତି ଯେ, ଓଡ଼ିଆରେ କେଉଁଠି ବି କୌଣସି କାମ ହେଉନି । ଓଡ଼ିଆ ଭାଷା ବିରୁଦ୍ଧରେ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ଏହି ଷଡଯନ୍ତ୍ର ପ୍ରତିବାଦରେ ଓ ରାଜ୍ୟ ଭାଷା ଓଡ଼ିଆରେ ଓଡ଼ିଶାର ସାମଗ୍ରିକ ପରିଚାଳନା ସୁନିଶ୍ଚିତ କରାଯିବା ଦାବିରେ ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନର କଳା ପତାକା ଅଭିଯାନ ନିରବଚ୍ଛିନ୍ନ ଚାଲିଛି । ଏହି ଆନ୍ଦୋଳନ ହେତୁ ସମଗ୍ର ଓଡ଼ିଶାରେ ଫଲ୍ଗୁ ଧାରା ପରି ଚହଟି ଚାଲିଛି ଭାଷା ଅସ୍ମିତା, ଯାହା ଓଡ଼ିଶା ପ୍ରଦେଶ ସୃଷ୍ଟି ପରଠାରୁ ଏପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ କେବେ ଏପରି ଘଟି ନଥିଲା । ଏହି ଅସାଧାରଣ ସ୍ଥିତିରେ ନିଜକୁ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାପ୍ରେମୀ ବୋଲି ପ୍ରଚାର କରାଇବା ପାଇଁ ରାଜକୋଷରୁ ବିପୁଳ ପାଣ୍ଠି ଉଡ଼ାଇ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ବିଶ୍ଵ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷା ସମ୍ମିଳନୀର ଆୟୋଜନ କରିଥିଲେ, ଯାହା ୦୩.୦୨.୨୦୨୪ ତାରିଖରୁ ଆରମ୍ଭ ହୋଇ ୦୫.୦୨.୨୦୨୪ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଚାଲିଥିଲା । ଅଥଚ ଦେଖାଗଲା, ଏହି ସମ୍ମିଳନୀ ଥିଲା ଓଡ଼ିଆ ଭାଷା ଉପରେ ପ୍ରଶାସନିକ ପ୍ରବଞ୍ଚନାର ଏକ ଗ୍ଲାନୀକର  ଖେଳ ।

ଏ ସମ୍ପର୍କରେ ସୁବିସ୍ତିର୍ଣ୍ଣ ଆଲୋଚନା ଶେଷରେ ନିମ୍ନ ପ୍ରସ୍ତାବଗୁଡ଼ିକ ସର୍ବସମ୍ମତିକ୍ରମେ ଗୃହୀତ ହୋଇଥିଲା :

ପ୍ରସ୍ତାବ -୧

ଏହି ସମ୍ମିଳନୀ ଅନୁଭବ କରୁଛି କି ଓଡ଼ିଶା ରାଜ୍ୟ ସରକାର ଫେବୃଆରୀ ୦୩ ରୁ ୦୫ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଯେଉଁ ପ୍ରଥମ ବିଶ୍ଵ ଓଡ଼ିଆଭାଷା ସମ୍ମିଳନୀ ଆୟୋଜନ କରି ରାଜକୋଷରୁ ବିପୁଳ ଅର୍ଥ ବ୍ୟୟ କରିଛନ୍ତି, ତାହା ଓଡ଼ିଶା କାର୍ଯ୍ୟ ନିୟମାବଳୀ (Rules of Business ଦ୍ଵାରା ସମର୍ଥିତ ନୁହେଁ । ଏତଦ୍ଦୃଷ୍ଟିରୁ ଏହି ମାତୃଭାଷାପ୍ରେମୀ ସମ୍ମିଳନୀ ଦାବି କରୁଛି କି, ତଥାକଥିତ ବିଶ୍ଵ ସମ୍ମିଳନୀରେ ଅନଧିକୃତ ଭାବେ ହୋଇଥିବା ବିପୁଳ ବ୍ୟୟର ସାମାଜିକ ଯାଞ୍ଚ (social audit ) କରାଯାଉ ଓ ଅନିୟମିତତା ବିରୁଦ୍ଧରେ ଦୃଷ୍ଟାନ୍ତମୂଳକ କାର୍ଯ୍ୟାନୁଷ୍ଠାନ ହେଉ ।

ପ୍ରସ୍ତାବ -୨

ବିଶ୍ଵ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷା ସମ୍ମିଳନୀରେ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାର ମୌଳିକ ଅକ୍ଷର ସମ୍ଭାର ତଥା ଉଚ୍ଚାରଣ ବୈଶିଷ୍ଟ୍ୟ ବିପର୍ଯ୍ୟସ୍ତ କରି ଓଡ଼ିଆ ଜାତି ପ୍ରତି ତାତ୍ସଲ୍ୟ ପ୍ରଦର୍ଶନ କରିଥିବା ହେତୁ ଓ ତାହା ସମ୍ମିଳନୀ ପ୍ରବାହରେ ବାରମ୍ବାର ଘଟିଥିବା ହେତୁ ଏହି ମାତୃଭାଷାପ୍ରେମୀ ସମ୍ମିଳନୀ ତାହା ରାଜ୍ୟସରକାରଙ୍କ ସଂସ୍କୃତିକ ଅସଦାଚରଣ ବୋଲି ଅନୁଭବ କରି, ସରକାରଙ୍କୁ ଭର୍ତ୍ସନା କରୁଅଛି ଓ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାର ମୌଳିକତାର ଅବମାନନା କରିଥିବା ବ୍ୟକ୍ତିବିଶେଷଙ୍କ ବିରୁଦ୍ଧରେ କଠିନ ଦଣ୍ଡବିଧି କାର୍ଯ୍ୟାନୁଷ୍ଠାନ ଦାବି କରୁଛି ।

ପ୍ରସ୍ତାବ -୩

ଏହି ମାତୃଭାଷାପ୍ରେମୀ ସମ୍ମିଳନୀ ଅନୁଭବ କରୁଛି କି, ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାରେ ଓଡ଼ିଶାର ପରିଚାଳନା ପାଇଁ ୨୦୧୬ ଏପ୍ରିଲରୁ ଚାଲିଥିବା ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନ ଓଡ଼ିଶାରେ ସର୍ବତ୍ର ଭାଷା ଜାତୀୟତାର ଫଲ୍ଗୁ ପ୍ରବାହିତ କରିଥିବା ହେତୁ, ଓଡ଼ିଆ ଜାତିର  ରାଜନୈତିକ ନେତୃତ୍ଵ ନିଜର ଓଡ଼ିଆବିଦ୍ଵେଷ କାଳିମା ଉପରୁ ଜନ ରୋଷ ଅପସାରଣ ପାଇଁ ବିଶ୍ଵ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷା ସମ୍ମିଳନୀ ଆହୁତ କରିଥିଲେ, ଯାହା ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାର ବ୍ୟବହାର୍ଯ୍ୟତା ସୁନିଶ୍ଚିତ କରିବାପାଇଁ  କୌଣସି ଭୂମିକା ନିର୍ବାହ କରିନାହିଁ । ଏପରି ହଟଚମଟ ପରିବର୍ତ୍ତେ ଓଡ଼ିଶା କାର୍ଯ୍ୟାଳୟ ଭାଷା ଆଇନ ଅଲଙ୍ଘ୍ୟ କରିବା ପାଇଁ  ରାଜ୍ୟସରକାର ୧୪.୦୩.୨୦୧୮ ତାରିଖର ମନ୍ତ୍ରୀମଣ୍ଡଳ ପ୍ରସ୍ତାବ ଅନୁଯାୟୀ ତୁରନ୍ତ ତହିଁର ସଂଶୋଧନ କରନ୍ତୁ ଓ ଅତ୍ୟନ୍ତ ଅନଧିକୃତ ଭାବେ ନିଷିଦ୍ଧ କରାଯାଇଥିବା “ଓଡ଼ିଆରେ ଶାସନ’ ଶୀର୍ଷକ ୱେବସାଇଟକୁ ସକ୍ରିୟ କରାଯାଇ ଓଡ଼ିଶାର ଜନ ସାଧାରଣ ନିଜ ରାଜ୍ୟଭାଷାରେ ରାଜ୍ୟ ପରିଚାଳନା ଅଲଙ୍ଘ୍ୟ କରିବାକୁ ଯେପରି ସକ୍ଷମ ହେବେ, ତାହା  ସୁନିଶ୍ଚିତ କରନ୍ତୁ । 

ପ୍ରସ୍ତାବ -୪ 

ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାର ଆର୍ଯ୍ୟପୂର୍ବ ପ୍ରାଚୀନତା ଓ ମୌଳିକତା ଦୃଷ୍ଟେ ଏହି ଭାଷାକୁ ସର୍ବତ୍ର “ଆଦିମଭାଷା” ନାମରେ ପରିଚିତ ଓ ଉପସ୍ଥାପିତ କରିବା ପାଇଁ ଏହି ସମ୍ମିଳନୀ ରାଜ୍ୟ ତଥା ଭାରତ ସରକାରଙ୍କୁ ଏବଂ ଭାଷାତତ୍ତ୍ଵବିତ୍ ସମୁଦାୟଙ୍କୁ ତଥା ଶିକ୍ଷାୟତନମାନଙ୍କୁ ନିବେଦନ କରୁଛି ଓ ଓଡ଼ିଶାର ଆଦିମ ଜନଜାତିମାନଙ୍କ ମାତୃଭାଷାକୁ ରାଜ୍ୟର ଭାଷା ଭାବେ ସ୍ଵୀକୃତି ପ୍ରଦାନ ପାଇଁ ରାଜ୍ୟ ସରକାରଙ୍କୁ ଅନୁରୋଧ କରୁଛି । 

ପ୍ରସ୍ତାବ -୫ 

ରାଜକୋଷରୁ ପ୍ରଚୁର ଅର୍ଥବ୍ୟୟ କରି ସରକାରୀ ସ୍ତରରେ ବିଶ୍ଵ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷା ସମ୍ମିଳନୀ କରାଯାଇଥିଲେ ମଧ୍ୟ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷା ଉପରେ ଭାଷାତାତ୍ତ୍ଵିକ ଗବେଷଣା କରିଥିବା ଓ ଦିଗଦର୍ଶନ ଦେଇଥିବା ଓଡ଼ିଶାର ବିଶିଷ୍ଟ ଭାଷାବିଜ୍ଞାନୀମାନଙ୍କୁ ଏହି ଭାଷା ସମ୍ମିଳନୀରେ ସ୍ମରଣ ଓ ସମ୍ମାନ ପ୍ରଦର୍ଶନ କରାଯାଇନଥିବା ଘଟଣାରେ ଏହି ମାତୃଭାଷାପ୍ରେମୀ ସମ୍ମିଳନୀ ଘୋର ଉଦ୍ବେଗ ପ୍ରକାଶ କରୁଛି ଓ ଯେଉଁ ପଦଧିକାରୀଙ୍କ ତ୍ରୁଟିପୂର୍ଣ୍ଣ ନିଷ୍ପତ୍ତି ହେତୁ ଏହା ଘଟିଲା, ତାଙ୍କ ବିରୁଦ୍ଧରେ ଦୃଷ୍ଟାନ୍ତମୂଳକ କଠିନ କାର୍ଯ୍ୟାନୁଷ୍ଠାନ ପାଇଁ ଦାବି କରୁଛି । 

ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନକୁ ବ୍ୟାପକ ଓ ଶକ୍ତିଶାଳୀ କରିବା ପାଇଁ କେତେକ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ସାଙ୍ଗଠନିକ ନିଷ୍ପତ୍ତି ନିଆଯାଇଛି । ଏଥିପାଇଁ ଏକ କେନ୍ଦ୍ରୀୟ ସମିତି ଗଠନ କରାଯିବା ସଙ୍ଗେ ସଙ୍ଗେ କାର୍ଯ୍ୟ ନିର୍ବାହରେ ପରାମର୍ଶ ପାଇଁ ଏକ ଉପଦେଷ୍ଟା ମଣ୍ଡଳୀ ମଧ୍ୟ ପ୍ରସ୍ତାବିତ ହୋଇଛି । 

ସୁଖର କଥା, ଓଡ଼ିଶାର ଭାଷାପ୍ରେମୀ ଜନସାଧାରଣ ସରକାରୀ ଭାଷା ସମ୍ମିଳନୀ ଦ୍ଵାରା ପ୍ରତାରିତ ହୋଇନାହାନ୍ତି ଓ ସାମାଜିକ ଗଣମାଧ୍ୟମ ତଥା ମୁଦ୍ରିତ ଗଣମାଧ୍ୟମରେ ତହିଁର ତୀବ୍ର ସମାଲୋଚନା ଦୃଷ୍ଟିଗୋଚର ହେଉଛି । 

ସାଧାରଣ ଲୋକେ ବିଚାରୁଛନ୍ତି, ବିଶ୍ଵ ଭାଷା ସମ୍ମିଳନୀ ପରି ପ୍ରହେଳିକା ପ୍ରଦର୍ଶନ ପରିବର୍ତ୍ତେ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାରେ କିପରି ଓଡ଼ିଶାର ପରିଚାଳନା ଅଲଙ୍ଘ୍ୟ ହେବ, ତା ପାଇଁ ସରକାର ଭାଷା ଆଇନର ଅପସଂଶୋଧନ ପ୍ରତ୍ୟାହାର କରି, ତହିଁର ସାନି ସଂଶୋଧନ କରନ୍ତୁ , ଯହିଁରେ ଓଡ଼ିଆରେକାମ ନକଲେ , କଠିନ ଦଣ୍ଡବିଧାନ ସୁନିଶ୍ଚିତ ହେବ । 

ଭାଷା ଆଇନରେ ଜାଲିଆତି: ଆତ୍ମରକ୍ଷା ପାଇଁ ନବୀନଙ୍କ ନୂଆ ଫନ୍ଦି

ସୁଭାଷ ଚନ୍ଦ୍ର ପଟ୍ଟନାୟକ 
ଭାଷାଆଇନରେ ଜାଲିଆତି କରି ଖସିଯିବାକୁ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ନବୀନ ପଟ୍ଟନାୟକ ଏକ ନୂଆ ଫନ୍ଦିର ଆଶ୍ରୟ ନେଇଛନ୍ତି । ତଦନୁଯାୟୀ, ସାତଦିନ ତଳେ ଡିସେମ୍ବର ୨୩ରେ ତାଙ୍କ ଗାଦି ଥିବା ଲୋକସେବାଭବନରେ “ଭାଷା ଆଇନ” ନାମକ ଏକ ପୁସ୍ତକ ଉନ୍ମୋଚିତ କରି ସେ ଓଡ଼ିଆ ଜାତିକୁ ପୁନଶ୍ଚ ବିଭ୍ରାନ୍ତ କରିବାକୁ  ଅପଚେଷ୍ଟା କରିଛନ୍ତି । 
 
ଏପରି ଜଣେ ବ୍ୟକ୍ତି ବହିଟିର ଲେଖକ ବନିଛନ୍ତି, ଯେ କି ସରକାରଙ୍କ ବୋଲରେ ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନକୁ ଛୁରୀ ମାରିଥିଲେ ଓ ଯେଉଁମାନେ  କଳାପତାକା ଅଭିଯାନ ଚଳାଇରଖିଥିଲେ ସେମାନେ  ତାଙ୍କ ସ୍ତ୍ରୀ ଓ ଛୋଟଛୁଆର ବେକରେ ଖୋଜ ପକେଇ ସେମାନଙ୍କୁ ମାରିଦେବା କାମ କରୁଛନ୍ତି ବୋଲି ଆରୋପ କରି ଯା ଇଚ୍ଛା ତା  ଗାଳି ବର୍ଷଣ ସହ  ଧମକଚମକ ଦେଉଥିଲେ ।  
 
କବି ଗଜାନନ ମିଶ୍ର, ଯେ କି ୨୦୧୫ ଜୁଲାଇରେ ଓଡ଼ିଶା ରାଜ୍ୟଭାଷା ଆଇନର କାର୍ଯ୍ୟକାରିତା ପାଇଁ ସରକାରଙ୍କ ଲିଖିତ ପ୍ରତିଶ୍ରୁତି ପାଇବା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଆମରଣ ଅନଶନରେ ବସିଥିଲେ, ଏହାଙ୍କ ଏହି ଦୁର୍ବ୍ୟବହାରର ଶିକାର ହୋଇଥିଲେ ।  ସେ ଟିଟିଲାଗଡ଼ରୁ ଭୁବନେଶ୍ବର ଆସି କଳାପତାକା ଅଭିଯାନରେ  ସାମିଲ ହୋଇଥିଲେ ଓ ଫେରିବା ପୂର୍ବରୁ ଭାଷା ଆଂଦୋଳନର ସଭାପତି ଭାବେ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କୁ ଏକ ଚିଠି ଲେଖି ଭାଷା ଆଇନ ସଂଶୋଧନରେ ଥିବା ତ୍ରୁଟି ଅବିଳମ୍ବେ ସୁଧାରିବାକୁ ଅନୁରୋଧ କରିଥିଲେ । ଏହା ଅବଗତ ହୋଇ ପବିତ୍ର ତାଙ୍କୁ ଭୟଙ୍କର ଗାଳିଗୁଲଜ କରିଥିଲେ ଓ ସେ ତାଙ୍କ ପିଲାଛୁଆଙ୍କୁ କାହିଁକି ମାରୁଛନ୍ତି ବୋଲି ପଚାରିଥିଲେ । ଗଜାନନବାବୁ ଯେତେ ମନାକଲେ ବି ତାଙ୍କ ଗାଳି ଅଟକୁ ନଥିଲା ।  ଏଥିରେ ମର୍ମାହତ ହୋଇ ସାମାଜିକ ଗଣମାଧ୍ୟମ ‘ଫେସବୁକ’ରେ ୧୧.୧୧.୨୦୧୮ତାରିଖରେ ଗଜାନନବାବୁ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କୁ ଦେଇଥିବା ପତ୍ରଟି ସଲଗ୍ନ କରି ଯାହା ଲେଖିଥିଲେ ତାହା ନିମ୍ନରେ ଉଦ୍ଧୃତ ହେଲା:
 
“ପ୍ରିୟ ଓଡ଼ିଶାର ଜନସାଧାରଣ, ଦୟାକରି ତଳ ଚିଠିଟିକୁ ପଢନ୍ତୁ , ପଢିବା ହୁଅନ୍ତୁ । ଏହାକୁ କେମିତି କେଉଁ ସୂତ୍ରରୁ ଜାଣିଲା ପରେ ମାନ୍ୟବର ପବିତ୍ର ମହାରଥା ମୋତେ ଏବେ ଦୁଇ ମିନିଟ ପୂର୍ବରୁ ଫୋନରେ ଯାଚ୍ଛାତାଗାଳି କରି କହିଲେ ଯେ, “ମୋ ଛୁଆପିଲାଙ୍କୁ କିଆଁ ମାରୁଛନ୍ତି?” ମୁଁ ବୁଝିପାରିଲି ନାହିଁ । ଓଡ଼ିଶାର ସରକାରୀ ଭାଷା ଓଡ଼ିଆଭାଷାର ବ୍ୟବହାର ଉପରେ ଏ ଚିଠି ମାନ୍ୟବର ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କୁ ଦିଆଯାଇଛି , ଏଠି ଓଡ଼ିଶାର ଜଣେ ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କ ଛୁଆପିଲାଙ୍କୁ ମାରିବା କଥା ଆସୁଛି କୁଆଡୁ ? ତେଣୁ ମୁଁ ତାଙ୍କୁ ଯେତେ ପଚାରିଲି, ସେ କହୁଛନ୍ତି “ନାଇଁ ନାଇଁ ଆପଣ ମାରୁଛନ୍ତି ।” କେମିତି କ’ଣ ମୋ ବୁଝିବା ବାହାରେ । କାହିଁକି, କ’ଣ ପାଇଁ ଭାଷା ପାଇଁ ଲଢେଇ କଲେ ଜଣଙ୍କର ଛୁଆପିଲା ମରିବେ ଏହା ଅନୁସନ୍ଧାନ ସାପେକ୍ଷ । ବରଂ ମା ଭାଷା ରହିଲେ ପରିଚିତି ରହିବ । ଏକତା ବଢିବ । ଆଇନ ଓ ସମ୍ବିଧାନ ସମ୍ମତ ହେବ ।  ପବିତ୍ର ମହାରଥାଙ୍କଆରୋପ କରିବାର ରହସ୍ୟ ଯଦି କାହାକୁ ଜଣା ଦୟା କରି କୁହନ୍ତୁ । ମୁଁ ତାଙ୍କ ଛୁଆପିଲାଙ୍କୁ ବହୁତ ସମ୍ମାନ କରେ, କରୁଥିବୀ ବି । ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନ ସହିତ ତାଙ୍କ ଛୁଆପିଲାଙ୍କ ସମ୍ପର୍କ କ’ଣ ଜାଣିନି । ଯୋଉ ଯୋଉମାନେ ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନ କରୁଛନ୍ତି ସମସ୍ତଙ୍କୁ ପବିତ୍ର ମହାରଥା ଗାଳି କରୁଥିବାର ଖବର ବି ପାଇଲିଣି ଇତି ମଧ୍ୟରେ । ଏହା କିଆଁ କରୁଛନ୍ତି ସେ?” 
ଏଥିରୁ ସାବ୍ୟସ୍ତ ହୋଇଯାଇଛି ଯେ, ଓଡ଼ିଆ ଜାତିର ଭାଷା ଅଧିକାର ପାଇଁ ଚାଲିଥିବା କଳାପତାକା ଅଭିଯାନକୁ ଛୁରି ମାରି, ଅଭିଯାତ୍ରୀମାନଙ୍କୁ ଧମକ ଦେଇ ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନକୁ ଭଣ୍ଡୁର କରିବା କାମରେ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ନବୀନ ପଟ୍ଟନାୟକ ଏହି ମହାରଥାଙ୍କୁ କାମରେ ଲଗାକଥିଲେ । ତା ନହେଲେ, ଭାଷା ତପସ୍ଵୀ ଗଜାନନ ମିଶ୍ର ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କୁ ଦେଇଥିବା ଚିଠି ଏଙ୍କ ହାତକୁ କିପରି ଆସିଥାନ୍ତା? ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନକୁ ଭାଙ୍ଗିବା ପାଇଁ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ଯେଉଁ ସୁପାରି ଦେଇଥିଲେ ତାହାର ସବିଶେଷ  ବିବରଣୀ ‘ଦାନାର ତୋବଡ଼ା’ ବହିରେ ମୁଁ ପ୍ରକାଶ କରିଛି, ଏଙ୍କ ସମେତ ଏଙ୍କ ସହଯୋଗୀ ବିଶ୍ଵାସଘାତକ କିମ୍ବା ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ଏଯାଏଁ ଖଣ୍ଡନ କରିନାହାନ୍ତି ।    
 
ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନ ପ୍ରତିଷ୍ଠା କରି ତହିଁର କର୍ମ ସମ୍ପାଦନ ପାଇଁ ସେତେବେଳେ ମୋର ଅତ୍ୟନ୍ତ ଅନୁଗତ ଥିବା ଏହି ପବିତ୍ର ମହାରଥାଙ୍କୁ ଆବାହକ ଭାବେ ଓ ପ୍ରଦ୍ୟୂମ୍ନ ଶତପଥୀଙ୍କୁ କଳାପତାକା ଅଭିଯାନର କମାଣ୍ଡର ଭାବେ ମୁଁ  ନିଯୁକ୍ତ କରିଥିଲି । ପ୍ରାୟ ମାସକ ପରେ ଶତପଥୀଙ୍କୁ ଆଂଦୋଳନର ସଭାପତି ପଦରେ ସ୍ଥାପିତ କରିଥିଲି । ଏହି ଉଭୟେ ଅର୍ଥଲୋଭର ବଶବର୍ତ୍ତୀ ହୋଇ କିପରି ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନକୁ ଛୁରୀ ମାରିଲେ ତାହା ଏହି ନଭମଞ୍ଚରେ କ୍ରମାଗତ ପ୍ରକାଶିତ ହୋଇ  ପରିଶେଷରେ ମୋର ଉପରୋକ୍ତ  ପ୍ରାମାଣିକ ପୁସ୍ତକରେ ସନ୍ନିହିତ  ହୋଇଛି । 
 
ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନକୁ ଆଗେଇ ନେବା ପାଇଁ ମୁଁ ଉପରୋକ୍ତ ଦୁଇ ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କୁ ଆବାହକ ଓ ସଭାପତି ଭାବେ ଦୟିତ୍ଵ ଦେଇଥିଲି ଏଇଥିପାଇଁ ଯେ, ଓଡ଼ିଶା ଷ୍ଟିଭେଡ଼ର୍ସର ଲୋକସମ୍ପର୍କ କର୍ମୀ ଭାବେ ପବିତ୍ର ସମ୍ବାଦପତ୍ରମାନଙ୍କ ସହ ପରିଚିତ ଥିବା ହେତୁ କଳାପତାକା ଅଭିଯାନର ଖବର ପ୍ରତିଦିନ ଖବରକାଗଜମାନଙ୍କୁ ପଠାଇ ତହିଁର ପ୍ରକାଶନରେ ସାହାଯ୍ୟ କରିବେ ଓ  କଳାପତାକା ତୋଳିବାକୁ ଚାରିଜଣ ବନ୍ଧୁଙ୍କୁ ପ୍ରଦ୍ୟୁମ୍ନ ତାଙ୍କ ପ୍ରତିଶ୍ରୁତି ମୁତବକ  ପ୍ରତିଦିନ ଏକାଠି କରିବେ । ଫଳରେ ମୁଁ ସରକାରଙ୍କ ସହ ବୌଦ୍ଧିକ ସଂଘର୍ଷ ଚଳାଇବା ପାଇଁ ନିରଙ୍କୁଶ ସମୟ ପାଇବି । 
 
ଅର୍ଥଲୋଭ ହେତୁ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ଥୋପ ଗିଳିଲା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଏହି ଉଭୟେ ନିଷ୍ଠାର ସହ ନିଜ ନିଜ ଦାୟିତ୍ଵ ତୁଲାଉଥିଲେ । ମୁଁ ଏହି ଉଭୟଙ୍କ ଉପରେ ସଂପୂର୍ଣ୍ଣ ନିର୍ଭରଶୀଳ ଥିଲି । 
 
ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ବିଚାରିଲେ କି, ଏହି ଦୁଇଜଣଙ୍କୁ ଯଦି କିଣି ନିଆଯାଏ, ତେବେ କଳାପତାକା  ଅଭିଯାନ ବନ୍ଦ ହୋଇଯିବ । 
 
କିନ୍ତୁ କଳାପତାକା ଅଭିଯାନ ବନ୍ଦ ହେଲାନାହିଁ , ଅଧିକ ଶକ୍ତିଶାଳୀ ହେଲା । 
 

କେନ୍ଦ୍ରାପଡ଼ାର ଭାଷାପ୍ରାଣ ରଂଜନ କୁମାର ଦାସ ଏବଂ ତାଙ୍କ ସାଥୀ ସର୍ବଶ୍ରୀ ଆଳୟ ସାମନ୍ତରାୟ, ଜିତେନ୍ଦ୍ର କୁମାର ସାହୁ , ନରେଶ ବେଉରା, ନବକିଶୋର ଦାସ, ଆଶିଷ ଖଟୁଆ, ସୂର୍ଯ୍ୟପ୍ରକାଶ ପାଣି ଓ ପ୍ରତାପ ମହାନ୍ତି  ୧୭.୮.୨୦୧୮ ତାରିଖରେ ମଧୁବାବୁଙ୍କ ଜନ୍ମସ୍ଥାନ ସତ୍ୟଭାମପୁରରୁ କଳାପତାକା ସହ ଭୁବନେଶ୍ଵରରେ ପହଞ୍ଚି ଘୋଷଣା କଲେ ଯେ, ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନକୁ ଭାଙ୍ଗି ଦେବା ପାଇଁ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ଫନ୍ଦି ସତ୍ତ୍ୱେ ଓଡ଼ିଶାର ଲୋକେ  କଳାପତାକା ଅଭିଯାନ ସହ ଅଛନ୍ତି  ।

ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ସୁପରିଖିଆ ଲୋକେ କଳାପତାକା ଅଭିଯାନକୁ  ଅଟକାଇବା ଅସମ୍ଭବ ଥିଲା ବେଳେ ୪.୯.୨୦୧୮ ତାରିଖରେ ବିଧାନସଭା ଅଧିବେଶନ ଆରମ୍ଭ ହେଲା । ତହିଁ ପରଦିନ ଖୋର୍ଦ୍ଧାରୁ କଳାପତାକା ଧରି ମାତୃଭାଷାର ବିଜୟବାହିନୀର ବିଶିଷ୍ଟ ସଦସ୍ୟ ଜୟପ୍ରକାଶ ମହାପାତ୍ର,ସରୋଜ କୁମାର ପାଲଟା ସିଂହ , ଡକ୍ଟର ଅରବିନ୍ଦ ନାୟକ, ପ୍ରଭାତ କୁମାର ବେହେରା,ମାଧବାନନ୍ଦ ଭୋଇ, ନରେନ୍ଦ୍ର କୁମାର ସାହୁ , ନିରାକାର ସାହୁ ,ପ୍ରଶ୍ନଜିତ ରାୟ ପ୍ରମୁଖ ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନର ରାଜ୍ୟ ଉପସଭାପତି କମଳ ଲୋଚନ ନାୟକ ଓ ଜିଲ୍ଲା ସଭାପତି ବିଭୁଦେନ୍ଦ୍ର ବିଦ୍ୟାଧରଙ୍କ ନେତୃତ୍ଵରେ ଭୀଷଣ ବର୍ଷାକୁ ବେଖାତିର କରି ଚାଲିଚାଲି ଭୁବନେଶ୍ୱର ଆସି ନିଜ ଭାଷାଜନନୀ ପାଇଁ ଓଡ଼ିଆ ଜାତି କିପରି ଜାଗିଉଠିଲାଣି ତାହାର ଏକ ଝଲକ ଦେଲେ ଯେଉଁଥିରେ ଝଳି ଉଠିଥିଲା ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନର ଦାବି : ସରକାରୀ ଷଡଯନ୍ତ୍ର ବନ୍ଦ ହେଉ , ଭାଷା ଆଇନର ନିର୍ଭୁଲ ସଂଶୋଧନ ହେଉ ।

ସୁପାରିଖିଆ ଲୋକେ ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନକୁ ଭାଙ୍ଗିପାରୁନାହାନ୍ତି ଦେଖି ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ଶିବିରରେ ଭାଳେଣି ପଡ଼ିଯାଇଥିଲା ।  

ବିଧାନସଭାରେ ଯଦି ଏହି ପ୍ରସଙ୍ଗ ଉଠେ, କ’ଣ ଉତ୍ତର ଦେବେ ବୋଲି ଚିନ୍ତା କରିନପାରି, ୧.୫.୨୦୧୮ରେ ହୋଇଥିବା ଭାଷା ଆଇନ ସଂଶୋଧନକୁ ପୁନଃ ସଂଶୋଧିତ କରି  ୧୯.୯.୨୦୧୮ ତାରିଖରେ ୨୦୧୮ର ୨ୟ ସଂଶୋଧନ ବିଧାନସଭାରେ ପାରିତ କରାଇଲେ ନବୀନ ପଟ୍ଟନାୟକ ।

ସେ ଏତେ ଅତର୍ଚ୍ଛି ଯାଇଥିଲେ ଯେ, ତାଙ୍କ ବାପା ବିଜୁ ପଟ୍ଟନାୟକ ୧୯୬୩ରେ ଭାଷା ଆଇନର ପ୍ରଥମ ସଂଶୋଧନ କରି ଇଂରାଜୀ ଭାଷାକୁ ସରକାରୀ ଭାଷା କରାଗଲା ବୋଲି ଯେଉଁ ବ୍ୟବସ୍ଥା କରାଇଥିଲେ, ତାହାକୁ ଲୋପ କରିବା ପାଇଁ ମୁଁ ରଖିଥିବା ଦାବି ଅନୁଯାୟୀ ଏହି ୨ୟ ସଂଶୋଧନରେ କାର୍ଯ୍ୟାଳୟ ଭାଷା କହିଲେ କେବଳ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାକୁ ବୁଝାଇବ ବୋଲି ସ୍ପଷ୍ଟୀକରଣ-ବ୍ୟବସ୍ଥା ଖଞ୍ଜିବାକୁ ବାଧ୍ୟ ହୋଇଥିଲେ ଏହି ସଂଶୋଧନରେ  । ଏହାକୁ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ଓଡ଼ିଆବିଦ୍ଵେଷୀ ନାଟକ ବୋଲି ଆକ୍ଷେପ କରି ମୁଁ ବିଧାନସଭା ପ୍ରେସଗ୍ୟାଲେରୀ ପିଣ୍ଡାରେ ହିଁ ଉପସ୍ଥିତ ସମ୍ବାଦିକମାନଙ୍କୁ ଏହି ସଂଶୋଧନ ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନ ପାଇଁ ଆଦୌ ଗ୍ରହଣଯୋଗ୍ୟ ନୁହେଁ ବୋଲି କହିଥିଲି । କାରଣ: (୧) ଧାରା ୩(କ) କାର୍ଯ୍ୟାଳୟ ଭାଷା ଭାବେ ଇଂରାଜୀକୁ କେନ୍ଦ୍ରକରି ଦ୍ଵନ୍ଦ୍ଵ ସୃଷ୍ଟିକରୁଥିବା ସରକାର ସ୍ଵୀକାର କରିଥିଲେ ମଧ୍ୟ ତାହାକୁ ଲୋପ କରିନଥିଲେ  ଓ (୨) ଧାରା ୪ (କ) ଜାଲିଆତିପ୍ରସୂତ ହୋଇଥିବା କାରଣରୁ ଅବୈଧ ବୋଲି ଜାଣି ମଧ୍ୟ ତାହାକୁ ଲୋପ କରିବା ପରିବର୍ତ୍ତେ ସେହି ଅବୈଧ ଧାରାକୁ ଏହି ସାନି ସଂଶୋଧନ ମାଧ୍ୟମରେ ବୈଧ କରାଇବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କରିଥିଲେ  । ଗଣମାଧ୍ୟମରେ ଥିବା ନବୀନବାବୁଙ୍କ ପୋଷାମାନା ସାମ୍ବାଦିକମାନେ ଅବିଳମ୍ବେ ଏହା ତାଙ୍କୁ ଅବଗତ କରାଇଲେ ।  ସେହି ରାତିରେ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ମହଲା (ତୃତୀୟ ମହଲା) ସିଦ୍ଧାନ୍ତ କଲା,  ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନକୁ ଭାଙ୍ଗିବା ପାଇଁ ସୁପାରି ନେଇଥିବା ଲୋକଙ୍କୁ କୁହାଯିବ, ଆଇନର ନିର୍ଭୁଲ ସଂଶୋଧନ ହୋଇଥିବା ହେତୁ ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନ ପ୍ରତ୍ୟାହୃତ ହୋଇସାରିଛି ବୋଲି ସେମାନେ ଲେଖିକରି ଜଣାଇବେ  ଏବଂ ତାହାର ନକଲ ପୋଲିସକୁ ଦେବେ । ତାହା ପାଇ ପୋଲିସ ତୁରନ୍ତ ହସ୍ତକ୍ଷେପ କରି କଳାପତାକା ଅଭିଯାନକୁ ଅନଧିକୃତ କହି ଭଙ୍ଗିବ । ପ୍ରଦ୍ୟୁମ୍ନ ଓ ପବିତ୍ର ଏଥିରେ ରାଜିହେଲେ । ରାଜି ନହେବା ଭିନ୍ନ ସେମାନଙ୍କ ପାଇଁ କି ଉପାୟ ବା ଥିଲା ?

ମୁଖ୍ୟ ଶାସନ ସଚିବଙ୍କୁ ସମ୍ବୋଧିତ କରି ସେମାନେ ଲେଖିଲେ: 

ବିଷୟ : ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନ ଓଡ଼ିଶାର ଚିଠି ନମ୍ବର 001 /2016 ଚରମପତ୍ର ମାଧ୍ୟମରେ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାରେ ଓଡ଼ିଶା ଶାସନ ପାଇଁ ଚାଲିଥିବା ଆନ୍ଦୋଳନ ପ୍ରତ୍ୟାହୃତ 

ମହାଶୟ

ଓଡ଼ିଶାର ଶାସନ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାରେ ଚାଲିବା ପାଇଁ ଦୀର୍ଘ 878 ଦିନର ଆନ୍ଦୋଳନ ଯୋଗୁ ସରକାର ଗତ ବିଧାନସଭା ଅଧିବେଶନ ତା 19/09/2018 ରିଖରେ ସଂପୂର୍ଣ୍ଣ ସଂଶୋଧିତ ଭାଷା ଆଇନ 2018 ପାରିତ କରିଛନ୍ତି । ତେଣୁ ଓଡ଼ିଶା ସରକାରଙ୍କୁ ତଥା ଓଡ଼ିଶାର ପ୍ରଥିତଯଶା ଓଡ଼ିଆ ପ୍ରାଣ ଭାଷା ଯୋଦ୍ଧାଙ୍କୁ ଶ୍ରେୟାର୍ପଣ କରି ଭାଷା ଆଇନ ପ୍ରଣେତା ପ୍ରାକ୍ତନ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ନବକୃଷ୍ଣ ଚୌଧୁରୀଙ୍କ ପ୍ରତିମୂର୍ତ୍ତି ସମ୍ମୁଖ (ବିଧାନସଭା ସମ୍ମୁଖସ୍ଥ) ରୁ ମଧୁବାବୁଙ୍କ ପ୍ରତିମୂର୍ତ୍ତି (ରାଜଭବନ ସମ୍ମୁଖସ୍ଥ) ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ତା 13/04/2016 ଠାରୁ 01/05/2018 (କଳାପତାକା ଅଭିଯାନ)  ଏବଂ 19/09/2018 ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନ, ଏପରିକି ସାରା ରାଜ୍ୟରେ ଭାଷା ଆଂଦୋଳନର ଓଡ଼ିଶାର ଚାଲୁଥିବା କଳାପତାକା ଅଭିଯାନକୁ ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନ, ଓଡ଼ିଶା ସେହିଦିନଠାରୁ ପ୍ରତ୍ୟାହାର କରିଅଛି । 

ଏହି ଅବସରରେ ରାଜ୍ୟସରକାର, ରାଜ୍ୟ ମନ୍ତ୍ରୀମଣ୍ଡଳ ସଦସ୍ୟ, ସମସ୍ତ ବିଧାୟକ ତଥା ସମସ୍ତ ପ୍ରଶାସନିକ ଅଧିକାରୀମାନଙ୍କୁ ଧନ୍ୟବାଦ ଅର୍ପଣ କରୁଛୁ । ଏହା ରାଜ୍ୟର ସାଢେ 4 କୋଟି ଓଡ଼ିଆଙ୍କର ନୈତିକ ବିଜୟ , ଆଗାମୀ ଦିନରେ ପାରିତ ହୋଇଥିବା ଭାଷା ଆଇନଟିକୁ ବାସ୍ତବ କ୍ଷେତ୍ରରେ କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ କରିବା ପାଇଁ ଆବଶ୍ୟକୀୟ ନିଯମାବଳୀ ପ୍ରଣୟନ ତଥା କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ କାରୀ ଓଡ଼ିଶାବାସୀଙ୍କ ଶ୍ରଦ୍ଧା ଭାଜନ ହୁଅନ୍ତୁ । 

ବନ୍ଦେ ଉତ୍କଳ ଜନନୀ । 

xxxxxxxxx 

କପି ସଲଗ୍ନ କରାଗଲା – ଡେପୁଟି କମିଶନର ପୋଲିସ, ଭୁବନେଶ୍ବର  

ଚିଠିଟିର ଫଟୋ ପାର୍ଶ୍ଵରେ ଅଛି । ଏହି ଚିଠିକୁ ଧରି ୨୪ .୯.୨୦୧୮ ସନ୍ଧ୍ୟାରେ କଳାପତାକା ଅଭିଯାନର ଯାତ୍ରାରମ୍ଭ ସ୍ଥଳକୁ ଜଣେ ବରିଷ୍ଠ ପୋଲିସ ଅଧିକାରୀ ସଦଳବଳେ ଆସି ଆନ୍ଦୋଳନ ପ୍ରତ୍ୟାହୃତ ହୋଇସାରିଥିବା ହେତୁ ଆମ୍ଭଙ୍କୁ ଆଗକୁ ଯିବାରେ ବାଧା ଦେଇଥିଲେ । ଚିଠିଟି ଯେହେତୁ ମୁଖ୍ୟ ଶାସନ ସଚିବଙ୍କୁ ସମ୍ବୋଧିତ , ସେ କିଛି ଆଦେଶ ଦେଇଛନ୍ତି କି ବୋଲି ମୁଁ ତାଙ୍କୁ ପଚାରିଲି । ସେ ମନା କଲେ  । ମୁଁ କହିଲି – ତାଙ୍କଠୁ ଆଦେଶ ଆସୁ, ତାହା ସାଙ୍ଗରେ ଆଣି ଆସିବେ ।” ସେ କହିଲେ , “ସାର୍, ଆମକୁ ବି ସେ ଏହାର ନକଲ ଦେଇଛନ୍ତି କାର୍ଯ୍ୟାନୁଷ୍ଠାନ ପାଇଁ ।” ମୁଁ କହିଲି, “ଯେଉଁଟି  ଆପଣ ମୋତେ ଦେଖାଇଲେ, ତାହା ପଢିଛନ୍ତି? ତାହା କାର୍ଯ୍ୟାନୁଷ୍ଠାନ ପାଇଁ ଆପଣଙ୍କୁ ଦିଆଯାଇଥିବା କେଉଁଠି ଲେଖା ଅଛି?” ସେ ଚିଠିଟିକୁ ଏମୁଣ୍ଡୁ ସେମୁଣ୍ଡ ସମ୍ଭବତଃ ପୁନରାୟ ପଢିଲେ ଓ କହିଲେ, “ନା, ସେପରି କିଛି ନାହିଁ ।”  ମୋର ଗୋଟିଏ ଓଡ଼ିଆ ବଖାଣି ମନେ ପଡ଼ିଲା ।  ମୁଁ କହିଲି, “ବାଳ ପୋଡ଼ିଗଲେ ଅଙ୍ଗାର ନୁହେଁ କି ପାଉଁଶ ନୁହେଁ  – ଏହା ତ ଆପଣ ଜାଣିଥିବେ ।” ସେ ଜାଣିଥିବା କହିଲେ । ମୁଁ କହିଲି – “ଏ ଚିଠିଟା ଗୋଟାଏ ବାଳଠାରୁ ବି ନାକରା । ଏହାର କୌଣସି ଗୁରୁତ୍ଵ ନାହିଁ ।” ସେ ନୀରବ ରହିଲେ । ମୁଁ ପଚାରିଲି, “ଭାରତୀୟ ଦଣ୍ଡ ସଂହିତାରେ ମିଥ୍ୟା ବୟାନ (false statement) ଦଣ୍ଡନୀୟ ତ ?”  ସେ ହଁ କଲେ । ମୁଁ କହିଲି, ଏହାର ଏକ ନକଲ ମୋତେ ଦିଅନ୍ତୁ । ଜଣେ ଅନଧିକୃତ ବ୍ୟକ୍ତି ଭାଷା ଆଂଦୋଳନର ପ୍ୟାଡ଼ ବ୍ୟବହାର କରି ଏପରି ଏକ ମିଥ୍ୟା ବୟାନ ଦେଇଥିବା ହେତୁ ତା ବିରୁଦ୍ଧରେ ମୁଁ ପୋଲିସରେ ଏକ ଏତଲା ଦେବି ; କା’ଣ ହୋଇପାରିବ ଦେଖିବା ।” 

“ସାର୍ ଆପଣ ଚାଲନ୍ତୁ” ବୋଲି କହି ସେ ଆମକୁ ବାଟ ଛାଡିଲେ ଓ ସଦଳବଲେ ଯେପରି ଆସିଥିଲେ ସେପରି ଫେରିଗଲେ । ତା ପରଠାରୁ କଳାପତାକା ଅଭିଯାନରେ କେହି ବି ହସ୍ତକ୍ଷେପ କରିନାହାନ୍ତି , କରିବାକୁ ସାହସ କରିନାହାନ୍ତି ; କାରଣ ଆମେ କୌଣସି ବେଆଇନ କରିନାହୁଁ । 

ତେବେ ହଠାତ୍ ଏ ବହି ଉନ୍ମୋଚନ ନାଟକ କାହିଁକି ? 

ଭାଷା ଆଇନ ସଂଶୋଧନ ପ୍ରକ୍ରିୟାରେ ଜାଲିଆତି ପ୍ରୟୋଗ କରି ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ନବୀନ ପଟ୍ଟନାୟକ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାକୁ ମରଣଆଘାତ ଦେଇଥିବାର ଯେଉଁ ଅକାଟ୍ୟ ପ୍ରମାଣ ମୁଁ ପ୍ରଦାନ କରିଛି ତାହା ଖଣ୍ଡନ କରିବାର ସାମର୍ଥ୍ୟ ତାଙ୍କର ନାହିଁ  ।  ତାଙ୍କ ବିଧାୟକୀୟ ଅସଦାଚରଣ (legislative misconduct) ମୁଁ ବିଧାନସଭା ଓ ରାଜ୍ୟପାଳଙ୍କୁ ତଥା ରାଜ୍ୟବାସୀଙ୍କୁ ଅବଗତ କରାଇଛି । ମୁଁ ରାଜ୍ୟପାଳଙ୍କୁ ଲେଖିଛି ଯେ, ଜାଲିଆତି ପ୍ରୟୋଗ କରି ଭାଷା ଆଇନର ତିନି ତିନି ଥର ଅପସଂଶୋଧନ କରାଯାଇଥିବା ହେତୁ ଓ ବିଧି ସଚିବ ତଥା ସାଧାରଣ ପ୍ରଶାସନ ବିଭାଗର ସଚିବଙ୍କ ଦ୍ଵାରା ମିଥ୍ୟା ପ୍ରମାଣପତ୍ର ତିଆରି କରାଯାଇ ରାଜ୍ୟପାଳଙ୍କୁ ସେହି ଶଠତାପ୍ରସୂତ ବିଧାନ (fraudulent legislation) ପ୍ରତି  ମଞ୍ଜୁରୀ (assent) ପ୍ରଦାନ କରିବାକୁ ବାଧ୍ୟ କରାଯାଇଥିବା ହେତୁ,  ସେ ଦେଇଥିବା ସାର୍ବଭୌମ ମଞ୍ଜୁରୀ ପ୍ରତ୍ୟାହାର କରିନିଅନ୍ତୁ ଓ ଏହି ଆବିଷ୍କୃତ ଅସଦାଚରଣ ପାଇଁ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ଉପରୁ ପ୍ରସନ୍ନତା (pleasure) ପ୍ରତ୍ୟାହାର କରନ୍ତୁ । ନବୀନବାବୁଙ୍କ ଅଧୀନସ୍ଥ କର୍ମଚାରୀମାନେ ରାଜଭବନରେ ମୁତୟନ ଥିବା ହେତୁ ଓ ରାଜ୍ୟପାଳ ସେମାନଙ୍କ ଉପରେ ନିର୍ଭରଶୀଳ ଥିବା ହେତୁ ଏଯାଏଁ ଅବଶ୍ୟ ସେ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ଉପରୁ ନିଜ ପ୍ରସନ୍ନତା ପ୍ରତ୍ୟାହାର କରିନାହାନ୍ତି । ମାତ୍ର ଓଡ଼ିଶାର ଜନସାଧାରଣଙ୍କ ଇଜଲାସରେ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ବିରୁଦ୍ଧରେ ଜାଲିଆତିର ଯେଉଁ ଅଭିଯୋଗ ଏହି ପ୍ରାମାଣିକ ପୁସ୍ତକ ମାଧ୍ୟମରେ ମୁଁ ରଖିଛି, ତାହାର ତୀବ୍ରତା ଅଧିକରୁ ଅଧିକ ତୀକ୍ଷ୍ନ ହେବାରେ ଲାଗିଛି; ଅଧିକରୁ ଅଧିକ ସୁଶିକ୍ଷିତ ଭାଷାପ୍ରେମୀ ଓଡ଼ିଆ ତା ଉପରେ ଆଲୋଚନା କରୁଛନ୍ତି । ଜାଲିଆତିପ୍ରସୂତ ବିଧାନ ସହ ନିଜ ସଂଯୋଗ ଛିନ୍ନ କରିବାକୁ ରାଜ୍ୟପାଳଙ୍କୁ ଅନୁରୋଧ କରାଯାଇଥିବା ସତ୍ତ୍ୱେ ସେ ଉଦାସୀନ ରହିଥିବା  କଥା ଜନସାଧାରଣଙ୍କୁ ଅବଗତ କରାଯାଇଛି ଓ  ଏହି ଜାଲିଆତି ପ୍ରତି ଅନୁରକ୍ତ ହୋଇ ନରହିବାକୁ ରାଜ୍ୟପାଳଙ୍କୁ ନିର୍ଦ୍ଦେଶ ଦେବା ପାଇଁ ରାଷ୍ଟ୍ରପତିଙ୍କୁ ନିବେଦନ କରାଯାଇଛି । 

ଓଡ଼ିଶାର ଜନସାଧାରଣ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷା ବିରୁଦ୍ଧରେ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ନବୀନଙ୍କ ଷଡଯନ୍ତ୍ରକୁ ଅଧିକରୁ ଅଧିକ ସଂଖ୍ୟାରେ ନିନ୍ଦା କରିବାରେ ଲାଗିଛନ୍ତି ସାମାଜିକ ଗଣମାଧ୍ୟମରେ, ମୁଦ୍ରିତ ଖବରକାଗଜ ପୃଷ୍ଠାରେ, ସଭାସମିତିରେ, ଓଡ଼ିଶାରେ ସର୍ବତ୍ର । 

ତେଣୁ, ଭାଷା ଆଇନ ସଂଶୋଧନରେ କୌଣସି ଜାଲିଆତି ହୋଇନି ଓ ତାଙ୍କ ହେତୁ ତାହା ନିର୍ଭୁଲ ହୋଇଛି ବୋଲି ପ୍ରଚାର କରିବା ପାଇଁ ସେ  ତାଙ୍କ ପୁରୁଣା ପ୍ରଚାରକଙ୍କୁ ପ୍ରୟୋଗ କରି ଏହି ନୂଆ ଫନ୍ଦି ଆପଣାଇଥିବା ଅନୁଭୂତ ହେଉଛି । 

 

ନବୀନ ଏଥର ଋଣ ପରିଶୋଧ କରନ୍ତୁ


ସୁଭାଷ ଚନ୍ଦ୍ର ପଟ୍ଟନାୟକ
ଓଡ଼ିଆ ଲୋକେ ପଞ୍ଚାଯତ ନିର୍ବାଚନରେ ବିଜେଡ଼ି ମୁଖ୍ୟ ତଥା ଓଡ଼ିଶା ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ନବୀନ ପଟ୍ଟନାୟକଙ୍କୁ ଯେଉଁ ଦୟା ପ୍ରଦର୍ଶନ କରିଛନ୍ତି, ତାହା ଅଭୂତପୂର୍ବ । ଅପଶାସନରେ ଭରପୁର ହୋଇଥିବା ସତ୍ତ୍ୱେ ନବୀନଙ୍କ ସପକ୍ଷରେ ଭୋଟ ଦେଇଛନ୍ତି ଗାଁ ଗହଳର ୫୩ ଶତାଂଶ ସରଳବିଶ୍ଵାସୀ ଅଶିକ୍ଷିତ ଓଡ଼ିଆ, ଯେଉଁମାନେ ନବୀନଙ୍କ ଠାରୁ ଋଣ ପରିଶୋଧ ହାସଲ କରିବାକୁ ଏତେ ବ୍ୟଗ୍ର ଯେ, ପୂର୍ବତନ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ମନମୋହନ ସିଂହ ଓ ତାଙ୍କ ଯୋତା ପିନ୍ଧି ଚାଲିଥିବା ବର୍ତ୍ତମାନର ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ନରେନ୍ଦ୍ର ମୋଦୀଙ୍କ ଦୁଇ ଜାତୀୟ ଦଳକୁ ପ୍ରତ୍ୟାଖ୍ୟାନ କରିଛନ୍ତି ।

ଯେଉଁ ପ୍ରଦେଶର ସେ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ, ସେ ପ୍ରଦେଶ ଦୟାର୍ଦ୍ର ଲୋକମାନଙ୍କ ପ୍ରଦେଶ । ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାରେ ନିଜ କାର୍ଯ୍ୟ ପରିଚାଳନା ପାଇଁ ସେମାନେ ବିଦେଶୀ ଶାସନ କାଳରେ ମଧ୍ୟ ଏହି ପ୍ରଦେଶର ଆବିର୍ଭାବ ଘଟାଇଥିଲେ । କୁଳଗୌରବ ମଧୁସୂଦନ ଦାସ ଏ ଜାତିକୁ ଏଥିପାଇଁ ନେତୃତ୍ଵ ଦେଇଥିଲେ । ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାରେ ସମସ୍ତ କାର୍ଯ୍ୟାଳୟ ପରିଚାଳନା ହେଲେ ଆମ ଜାତିର ଦୁର୍ଭାଗ୍ୟ ହଟିବ ବୋଲି ବିଶ୍ଵାସ ଥିଲା । ତେଣୁ ସ୍ୱଭାବକବି ଗଙ୍ଗାଧର ଲେଖିଥିଲେ, “ଶ୍ରୀ ମଧୁସୂଦନ ସର୍ବ ଗୁଣ ଯୁତ/ ଫିଟାଇବେ ପରା ସୌଭାଗ୍ୟର ପଥ ।”

ଏହି “ସୌଭାଗ୍ୟର ପଥ” ମଧୁବାବୁ ଫିଟାଇଥିଲେ ମଧ୍ୟ ବିଜୁ ପଟ୍ଟନାୟକ ବନ୍ଦ କରିଦେଇଥିଲେ ୧୯୬୩ରେ ଆମ ଭାଷା ଆଇନକୁ ଅବୈଧ ଭାବେ ସଂଶୋଧିତ କରି । ‘ବିଜୁଙ୍କ ଛୁରା’ ବହିରେ ମୁଁ ତାହା ସପ୍ରମାଣ ଦର୍ଶାଇଛି । ଓଡ଼ିଆ ଲୋକେ ତାଙ୍କୁ ଥରେ ଭୋଟ ଦେଲେ ପରବର୍ତ୍ତୀ ଦୁଇଥର ପ୍ରତ୍ୟାଖ୍ୟାନ କରୁଥିଲେ । କିନ୍ତୁ ନବୀନଙ୍କ ଭାଗ୍ୟ ନିଆରା । ଲୋକେ ତାଙ୍କୁ ଏ ଯାଏଁ ସେପରି ଅଭିଜ୍ଞତା ନଦେଇ ଋଣଗ୍ରସ୍ତ କରି ରଖିଛନ୍ତି ।

ନବୀନବାବୁ ଋଣଗ୍ରସ୍ତ ଅବସ୍ଥାରେ ବିଦାହେବା ଉଚିତ ନୁହେଁ । ଏହା ମନସ୍ଥ କରି ଲୋକେ ତାଙ୍କୁ ପଞ୍ଚାଯତ ନିର୍ବାଚନରେ ବିଜୟୀ କରାଇଛନ୍ତି । କ୍ଷମତାରେ ରହିଲେ ସିନା ସେ ଋଣ ଶୁଝିବେ ! ସୁତରାଂ ଉଦାରଚେତା ଓଡ଼ିଆ ଜାତି ଋଣ ପରିଶୋଧ ପାଇଁ ନବୀନଙ୍କୁ ଏହି ଶେଷ ସୁଯୋଗ ଦେଇଛି ।

କେବଳ ଗୋଟିଏ କାମ କରି ସେ ଏହି ଋଣ ଶୁଝିଦେଇପାରିବେ । ତାହା ହେଲା, ଜାଲିଆତି ଦ୍ଵାରା ସେ ଭାଷା ଆଇନର ଯେଉଁ ଅପସାଂଶୋଧନ କରିଛନ୍ତି, ତାହା ପ୍ରତ୍ୟାହାର କରିବାକୁ ଓ ଯେଉଁ ବ୍ୟକ୍ତି ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାରେ କାର୍ଯ୍ୟାଳୟ କାମ ନକରିବ, ତାକୁ ରାଜ୍ୟଦ୍ରୋହୀ ଅର୍ଥାତ୍ ଦେଶଦ୍ରୋହୀ ଘୋଷଣକରି ତଦନୁଯାୟୀ ନିର୍ଦ୍ଧାରିତ ଦଣ୍ଡ ବିଧାନ ପାଇଁ ଆଇନ ପ୍ରଣୟନ କରିବାକୁ ସେ ବିଧାନସଭାର ଆଗାମୀ ଅଧିବେଶନରେ ପ୍ରସ୍ତାବ ଦେଇ ତଦ୍ଦୃପ ଆଇନ ପ୍ରବର୍ତ୍ତନ କରିପାରିବେ ।

ନିର୍ବାଚନ ଜିଣାରେ ଉଲ୍ଲସିତ ନହୋଇ ନବୀନ ଏହି ଋଣ ପରିଶୋଧ କାମ ଯେତେଶୀଘ୍ର କରିବେ, ସେତେ ଭଲ ।