ସୁଭାଷ ଚନ୍ଦ୍ର ପଟ୍ଟନାୟକ
ନାହିଁନଥିବା ଓଡ଼ିଆ ଭାଷା ଜାତୀୟତାର ପ୍ଲାବନ ଖେଳିଗଲା ସମ୍ବଲପୁର ଅଂଚଳରେ । ଯେହେତୁ ମାତୃଭାଷା ଓଡ଼ିଆ ବଦଳରେ ହିନ୍ଦୀ ରାଜଭାଷା ହେବାରୁ ଲୋକେ ପ୍ରଶାସନିକ ନର୍କରେ ପଡ଼ିଥିଲେ; ସେହେତୁ ସେମାନଙ୍କ ଦୁର୍ଗତି ଥିଲା “ଅତ୍ୟନ୍ତ ହୃଦୟବିଦାରକ” ବୋଲି କହିଛନ୍ତି ବଡ଼ଲାଟ କର୍ଜନଙ୍କ ଦ୍ଵାରା ଆଦ୍ଦିଷ୍ଟ ହୋଇ ସମ୍ବଲପୁର ତମାମ ବୁଲି ନିଜର ପ୍ରତ୍ୟକ୍ଷଦର୍ଶୀ ବିବରଣୀ ଦେଇଥିବା କମିଶନର ଆଣ୍ଡ୍ରୁ ଫ୍ରେଜର । ତାଙ୍କ ପ୍ରଦତ୍ତ ରିପୋର୍ଟରୁ କିୟଦଂଶ:
“ଜିଲ୍ଲାଟିର ଭାଷା ଓଡ଼ିଆ । ଏହାର ପ୍ରଶାସନିକ ସମସ୍ୟା ଅସୀମ ।
“ମୁଁ ଯାହା ଦେଖିଲି ତାହା ଥିଲା ଅତ୍ୟନ୍ତ ହୃଦୟ ବିଦାରକ ।
“ମୁଁ ଦେଖିଲି , ୪୦ / ୫୦ ମାଇଲ ଦୂରରେ ରହୁଥିବା ଲୋକଙ୍କ ପାଖକୁ ହିନ୍ଦୀରେ ଲେଖା ହୋଇ ଅଦାଲତରୁ ସମନ୍ ଯାଉଥିଲା । ଯେଉଁ ଲୋକ ପାଖକୁ ଏପରି ସମନ୍ ଯାଉଥିଲା, ସେ ନିଜେ ତାହା ପଢ଼ିପାରୁନଥିଲା ବା ଗାଁରେ ମଧ୍ୟ କେହି ତାକୁ ପଢ଼ିପାରୁନଥିଲେ । ଯେଉଁ ଚଉକିଆ ଦ୍ଵାରା ସମନ୍ ଯାଉଥିଲା ସେ ମଧ୍ୟ ଥିଲା ନିରକ୍ଷର । ସୁତରାଂ ସେ ବି କହିପାରୁନଥିଲା ଯେ କେଉଁ କାରଣରୁ ଅଦାଲତରୁ ସମନ୍ ଜାରି ହୋଇଛି । ସମନ୍ ପାଇ ଅଦାଲତରେ ହାଜର ନହେଲେ ଦଣ୍ଡ ମିଳିବା ଭୟରେ ଲୋକଟି ଚାଲି ଚାଲି ବା ଶଗଡ଼ ଗାଡ଼ିରେ ଅଝାଡ଼ ଜଙ୍ଗଲ ଭିତରେ ୪୦ / ୫୦ ମାଇଲ ଆସି ଅଦାଲତରେ ହାଜର ହେଉଥିଲା ଏବଂ ଜାଣିବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କରୁଥିଲା ଯେ କାହିଁକି ତାକୁ ସମନ୍ ଜାରି ହୋଇଛି । ହୁଏତ ତାକୁ ସେତିକି ବୁଝିସାରି ମହଲତ ପାଇଁ ଦରଖାସ୍ତ କରିବାକୁ ବା ଯେଉଁ କାଗଜପତ୍ର ଦେଖାଇବାକୁ ତାକୁ ସମନ୍ ଯାଇଥିଲା ସେ କାଗଜପତ୍ର ଆଣିବାପାଇଁ ପୁଣି ଜଙ୍ଗଲେ ଜଙ୍ଗଲେ ସେହି ୪୦ / ୫୦ ମାଇଲ ବାଟ ଫେରିବାକୁ ପଡୁଥିଲା ।”
ଏପରି ନାନା “ଅତ୍ୟନ୍ତ ହୃଦୟବିଦାରକ” ପ୍ରତ୍ୟକ୍ଷଦର୍ଶୀ ଦୃଶ୍ୟରେ ଭରପୁର ଫ୍ରେଜରଙ୍କ ସଞ୍ଚିତ ବିବରଣୀ ଓଡ଼ିଆରେ ଅନୁବାଦ କରି ମୁଁ ପ୍ରକାଶ କରିଛି (‘ଓଡ଼ିଶା ପ୍ରଦେଶ ସୃଷ୍ଟିରେ ଗଣମାଧ୍ୟମ’, ସୁଭାଷ ଚନ୍ଦ୍ର ପଟ୍ଟନାୟକ, ସୌଭାଷ୍ୟ , ୨୦୦୯) । (କ୍ରମଶଃ )