ଭାଷା ଆଇନରେ ଜାଲିଆତି: ଆତ୍ମରକ୍ଷା ପାଇଁ ନବୀନଙ୍କ ନୂଆ ଫନ୍ଦି

ସୁଭାଷ ଚନ୍ଦ୍ର ପଟ୍ଟନାୟକ 
ଭାଷାଆଇନରେ ଜାଲିଆତି କରି ଖସିଯିବାକୁ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ନବୀନ ପଟ୍ଟନାୟକ ଏକ ନୂଆ ଫନ୍ଦିର ଆଶ୍ରୟ ନେଇଛନ୍ତି । ତଦନୁଯାୟୀ, ସାତଦିନ ତଳେ ଡିସେମ୍ବର ୨୩ରେ ତାଙ୍କ ଗାଦି ଥିବା ଲୋକସେବାଭବନରେ “ଭାଷା ଆଇନ” ନାମକ ଏକ ପୁସ୍ତକ ଉନ୍ମୋଚିତ କରି ସେ ଓଡ଼ିଆ ଜାତିକୁ ପୁନଶ୍ଚ ବିଭ୍ରାନ୍ତ କରିବାକୁ  ଅପଚେଷ୍ଟା କରିଛନ୍ତି । 
 
ଏପରି ଜଣେ ବ୍ୟକ୍ତି ବହିଟିର ଲେଖକ ବନିଛନ୍ତି, ଯେ କି ସରକାରଙ୍କ ବୋଲରେ ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନକୁ ଛୁରୀ ମାରିଥିଲେ ଓ ଯେଉଁମାନେ  କଳାପତାକା ଅଭିଯାନ ଚଳାଇରଖିଥିଲେ ସେମାନେ  ତାଙ୍କ ସ୍ତ୍ରୀ ଓ ଛୋଟଛୁଆର ବେକରେ ଖୋଜ ପକେଇ ସେମାନଙ୍କୁ ମାରିଦେବା କାମ କରୁଛନ୍ତି ବୋଲି ଆରୋପ କରି ଯା ଇଚ୍ଛା ତା  ଗାଳି ବର୍ଷଣ ସହ  ଧମକଚମକ ଦେଉଥିଲେ ।  
 
କବି ଗଜାନନ ମିଶ୍ର, ଯେ କି ୨୦୧୫ ଜୁଲାଇରେ ଓଡ଼ିଶା ରାଜ୍ୟଭାଷା ଆଇନର କାର୍ଯ୍ୟକାରିତା ପାଇଁ ସରକାରଙ୍କ ଲିଖିତ ପ୍ରତିଶ୍ରୁତି ପାଇବା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଆମରଣ ଅନଶନରେ ବସିଥିଲେ, ଏହାଙ୍କ ଏହି ଦୁର୍ବ୍ୟବହାରର ଶିକାର ହୋଇଥିଲେ ।  ସେ ଟିଟିଲାଗଡ଼ରୁ ଭୁବନେଶ୍ବର ଆସି କଳାପତାକା ଅଭିଯାନରେ  ସାମିଲ ହୋଇଥିଲେ ଓ ଫେରିବା ପୂର୍ବରୁ ଭାଷା ଆଂଦୋଳନର ସଭାପତି ଭାବେ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କୁ ଏକ ଚିଠି ଲେଖି ଭାଷା ଆଇନ ସଂଶୋଧନରେ ଥିବା ତ୍ରୁଟି ଅବିଳମ୍ବେ ସୁଧାରିବାକୁ ଅନୁରୋଧ କରିଥିଲେ । ଏହା ଅବଗତ ହୋଇ ପବିତ୍ର ତାଙ୍କୁ ଭୟଙ୍କର ଗାଳିଗୁଲଜ କରିଥିଲେ ଓ ସେ ତାଙ୍କ ପିଲାଛୁଆଙ୍କୁ କାହିଁକି ମାରୁଛନ୍ତି ବୋଲି ପଚାରିଥିଲେ । ଗଜାନନବାବୁ ଯେତେ ମନାକଲେ ବି ତାଙ୍କ ଗାଳି ଅଟକୁ ନଥିଲା ।  ଏଥିରେ ମର୍ମାହତ ହୋଇ ସାମାଜିକ ଗଣମାଧ୍ୟମ ‘ଫେସବୁକ’ରେ ୧୧.୧୧.୨୦୧୮ତାରିଖରେ ଗଜାନନବାବୁ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କୁ ଦେଇଥିବା ପତ୍ରଟି ସଲଗ୍ନ କରି ଯାହା ଲେଖିଥିଲେ ତାହା ନିମ୍ନରେ ଉଦ୍ଧୃତ ହେଲା:
 
“ପ୍ରିୟ ଓଡ଼ିଶାର ଜନସାଧାରଣ, ଦୟାକରି ତଳ ଚିଠିଟିକୁ ପଢନ୍ତୁ , ପଢିବା ହୁଅନ୍ତୁ । ଏହାକୁ କେମିତି କେଉଁ ସୂତ୍ରରୁ ଜାଣିଲା ପରେ ମାନ୍ୟବର ପବିତ୍ର ମହାରଥା ମୋତେ ଏବେ ଦୁଇ ମିନିଟ ପୂର୍ବରୁ ଫୋନରେ ଯାଚ୍ଛାତାଗାଳି କରି କହିଲେ ଯେ, “ମୋ ଛୁଆପିଲାଙ୍କୁ କିଆଁ ମାରୁଛନ୍ତି?” ମୁଁ ବୁଝିପାରିଲି ନାହିଁ । ଓଡ଼ିଶାର ସରକାରୀ ଭାଷା ଓଡ଼ିଆଭାଷାର ବ୍ୟବହାର ଉପରେ ଏ ଚିଠି ମାନ୍ୟବର ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କୁ ଦିଆଯାଇଛି , ଏଠି ଓଡ଼ିଶାର ଜଣେ ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କ ଛୁଆପିଲାଙ୍କୁ ମାରିବା କଥା ଆସୁଛି କୁଆଡୁ ? ତେଣୁ ମୁଁ ତାଙ୍କୁ ଯେତେ ପଚାରିଲି, ସେ କହୁଛନ୍ତି “ନାଇଁ ନାଇଁ ଆପଣ ମାରୁଛନ୍ତି ।” କେମିତି କ’ଣ ମୋ ବୁଝିବା ବାହାରେ । କାହିଁକି, କ’ଣ ପାଇଁ ଭାଷା ପାଇଁ ଲଢେଇ କଲେ ଜଣଙ୍କର ଛୁଆପିଲା ମରିବେ ଏହା ଅନୁସନ୍ଧାନ ସାପେକ୍ଷ । ବରଂ ମା ଭାଷା ରହିଲେ ପରିଚିତି ରହିବ । ଏକତା ବଢିବ । ଆଇନ ଓ ସମ୍ବିଧାନ ସମ୍ମତ ହେବ ।  ପବିତ୍ର ମହାରଥାଙ୍କଆରୋପ କରିବାର ରହସ୍ୟ ଯଦି କାହାକୁ ଜଣା ଦୟା କରି କୁହନ୍ତୁ । ମୁଁ ତାଙ୍କ ଛୁଆପିଲାଙ୍କୁ ବହୁତ ସମ୍ମାନ କରେ, କରୁଥିବୀ ବି । ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନ ସହିତ ତାଙ୍କ ଛୁଆପିଲାଙ୍କ ସମ୍ପର୍କ କ’ଣ ଜାଣିନି । ଯୋଉ ଯୋଉମାନେ ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନ କରୁଛନ୍ତି ସମସ୍ତଙ୍କୁ ପବିତ୍ର ମହାରଥା ଗାଳି କରୁଥିବାର ଖବର ବି ପାଇଲିଣି ଇତି ମଧ୍ୟରେ । ଏହା କିଆଁ କରୁଛନ୍ତି ସେ?” 
ଏଥିରୁ ସାବ୍ୟସ୍ତ ହୋଇଯାଇଛି ଯେ, ଓଡ଼ିଆ ଜାତିର ଭାଷା ଅଧିକାର ପାଇଁ ଚାଲିଥିବା କଳାପତାକା ଅଭିଯାନକୁ ଛୁରି ମାରି, ଅଭିଯାତ୍ରୀମାନଙ୍କୁ ଧମକ ଦେଇ ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନକୁ ଭଣ୍ଡୁର କରିବା କାମରେ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ନବୀନ ପଟ୍ଟନାୟକ ଏହି ମହାରଥାଙ୍କୁ କାମରେ ଲଗାକଥିଲେ । ତା ନହେଲେ, ଭାଷା ତପସ୍ଵୀ ଗଜାନନ ମିଶ୍ର ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କୁ ଦେଇଥିବା ଚିଠି ଏଙ୍କ ହାତକୁ କିପରି ଆସିଥାନ୍ତା? ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନକୁ ଭାଙ୍ଗିବା ପାଇଁ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ଯେଉଁ ସୁପାରି ଦେଇଥିଲେ ତାହାର ସବିଶେଷ  ବିବରଣୀ ‘ଦାନାର ତୋବଡ଼ା’ ବହିରେ ମୁଁ ପ୍ରକାଶ କରିଛି, ଏଙ୍କ ସମେତ ଏଙ୍କ ସହଯୋଗୀ ବିଶ୍ଵାସଘାତକ କିମ୍ବା ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ଏଯାଏଁ ଖଣ୍ଡନ କରିନାହାନ୍ତି ।    
 
ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନ ପ୍ରତିଷ୍ଠା କରି ତହିଁର କର୍ମ ସମ୍ପାଦନ ପାଇଁ ସେତେବେଳେ ମୋର ଅତ୍ୟନ୍ତ ଅନୁଗତ ଥିବା ଏହି ପବିତ୍ର ମହାରଥାଙ୍କୁ ଆବାହକ ଭାବେ ଓ ପ୍ରଦ୍ୟୂମ୍ନ ଶତପଥୀଙ୍କୁ କଳାପତାକା ଅଭିଯାନର କମାଣ୍ଡର ଭାବେ ମୁଁ  ନିଯୁକ୍ତ କରିଥିଲି । ପ୍ରାୟ ମାସକ ପରେ ଶତପଥୀଙ୍କୁ ଆଂଦୋଳନର ସଭାପତି ପଦରେ ସ୍ଥାପିତ କରିଥିଲି । ଏହି ଉଭୟେ ଅର୍ଥଲୋଭର ବଶବର୍ତ୍ତୀ ହୋଇ କିପରି ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନକୁ ଛୁରୀ ମାରିଲେ ତାହା ଏହି ନଭମଞ୍ଚରେ କ୍ରମାଗତ ପ୍ରକାଶିତ ହୋଇ  ପରିଶେଷରେ ମୋର ଉପରୋକ୍ତ  ପ୍ରାମାଣିକ ପୁସ୍ତକରେ ସନ୍ନିହିତ  ହୋଇଛି । 
 
ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନକୁ ଆଗେଇ ନେବା ପାଇଁ ମୁଁ ଉପରୋକ୍ତ ଦୁଇ ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କୁ ଆବାହକ ଓ ସଭାପତି ଭାବେ ଦୟିତ୍ଵ ଦେଇଥିଲି ଏଇଥିପାଇଁ ଯେ, ଓଡ଼ିଶା ଷ୍ଟିଭେଡ଼ର୍ସର ଲୋକସମ୍ପର୍କ କର୍ମୀ ଭାବେ ପବିତ୍ର ସମ୍ବାଦପତ୍ରମାନଙ୍କ ସହ ପରିଚିତ ଥିବା ହେତୁ କଳାପତାକା ଅଭିଯାନର ଖବର ପ୍ରତିଦିନ ଖବରକାଗଜମାନଙ୍କୁ ପଠାଇ ତହିଁର ପ୍ରକାଶନରେ ସାହାଯ୍ୟ କରିବେ ଓ  କଳାପତାକା ତୋଳିବାକୁ ଚାରିଜଣ ବନ୍ଧୁଙ୍କୁ ପ୍ରଦ୍ୟୁମ୍ନ ତାଙ୍କ ପ୍ରତିଶ୍ରୁତି ମୁତବକ  ପ୍ରତିଦିନ ଏକାଠି କରିବେ । ଫଳରେ ମୁଁ ସରକାରଙ୍କ ସହ ବୌଦ୍ଧିକ ସଂଘର୍ଷ ଚଳାଇବା ପାଇଁ ନିରଙ୍କୁଶ ସମୟ ପାଇବି । 
 
ଅର୍ଥଲୋଭ ହେତୁ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ଥୋପ ଗିଳିଲା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଏହି ଉଭୟେ ନିଷ୍ଠାର ସହ ନିଜ ନିଜ ଦାୟିତ୍ଵ ତୁଲାଉଥିଲେ । ମୁଁ ଏହି ଉଭୟଙ୍କ ଉପରେ ସଂପୂର୍ଣ୍ଣ ନିର୍ଭରଶୀଳ ଥିଲି । 
 
ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ବିଚାରିଲେ କି, ଏହି ଦୁଇଜଣଙ୍କୁ ଯଦି କିଣି ନିଆଯାଏ, ତେବେ କଳାପତାକା  ଅଭିଯାନ ବନ୍ଦ ହୋଇଯିବ । 
 
କିନ୍ତୁ କଳାପତାକା ଅଭିଯାନ ବନ୍ଦ ହେଲାନାହିଁ , ଅଧିକ ଶକ୍ତିଶାଳୀ ହେଲା । 
 

କେନ୍ଦ୍ରାପଡ଼ାର ଭାଷାପ୍ରାଣ ରଂଜନ କୁମାର ଦାସ ଏବଂ ତାଙ୍କ ସାଥୀ ସର୍ବଶ୍ରୀ ଆଳୟ ସାମନ୍ତରାୟ, ଜିତେନ୍ଦ୍ର କୁମାର ସାହୁ , ନରେଶ ବେଉରା, ନବକିଶୋର ଦାସ, ଆଶିଷ ଖଟୁଆ, ସୂର୍ଯ୍ୟପ୍ରକାଶ ପାଣି ଓ ପ୍ରତାପ ମହାନ୍ତି  ୧୭.୮.୨୦୧୮ ତାରିଖରେ ମଧୁବାବୁଙ୍କ ଜନ୍ମସ୍ଥାନ ସତ୍ୟଭାମପୁରରୁ କଳାପତାକା ସହ ଭୁବନେଶ୍ଵରରେ ପହଞ୍ଚି ଘୋଷଣା କଲେ ଯେ, ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନକୁ ଭାଙ୍ଗି ଦେବା ପାଇଁ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ଫନ୍ଦି ସତ୍ତ୍ୱେ ଓଡ଼ିଶାର ଲୋକେ  କଳାପତାକା ଅଭିଯାନ ସହ ଅଛନ୍ତି  ।

ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ସୁପରିଖିଆ ଲୋକେ କଳାପତାକା ଅଭିଯାନକୁ  ଅଟକାଇବା ଅସମ୍ଭବ ଥିଲା ବେଳେ ୪.୯.୨୦୧୮ ତାରିଖରେ ବିଧାନସଭା ଅଧିବେଶନ ଆରମ୍ଭ ହେଲା । ତହିଁ ପରଦିନ ଖୋର୍ଦ୍ଧାରୁ କଳାପତାକା ଧରି ମାତୃଭାଷାର ବିଜୟବାହିନୀର ବିଶିଷ୍ଟ ସଦସ୍ୟ ଜୟପ୍ରକାଶ ମହାପାତ୍ର,ସରୋଜ କୁମାର ପାଲଟା ସିଂହ , ଡକ୍ଟର ଅରବିନ୍ଦ ନାୟକ, ପ୍ରଭାତ କୁମାର ବେହେରା,ମାଧବାନନ୍ଦ ଭୋଇ, ନରେନ୍ଦ୍ର କୁମାର ସାହୁ , ନିରାକାର ସାହୁ ,ପ୍ରଶ୍ନଜିତ ରାୟ ପ୍ରମୁଖ ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନର ରାଜ୍ୟ ଉପସଭାପତି କମଳ ଲୋଚନ ନାୟକ ଓ ଜିଲ୍ଲା ସଭାପତି ବିଭୁଦେନ୍ଦ୍ର ବିଦ୍ୟାଧରଙ୍କ ନେତୃତ୍ଵରେ ଭୀଷଣ ବର୍ଷାକୁ ବେଖାତିର କରି ଚାଲିଚାଲି ଭୁବନେଶ୍ୱର ଆସି ନିଜ ଭାଷାଜନନୀ ପାଇଁ ଓଡ଼ିଆ ଜାତି କିପରି ଜାଗିଉଠିଲାଣି ତାହାର ଏକ ଝଲକ ଦେଲେ ଯେଉଁଥିରେ ଝଳି ଉଠିଥିଲା ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନର ଦାବି : ସରକାରୀ ଷଡଯନ୍ତ୍ର ବନ୍ଦ ହେଉ , ଭାଷା ଆଇନର ନିର୍ଭୁଲ ସଂଶୋଧନ ହେଉ ।

ସୁପାରିଖିଆ ଲୋକେ ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନକୁ ଭାଙ୍ଗିପାରୁନାହାନ୍ତି ଦେଖି ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ଶିବିରରେ ଭାଳେଣି ପଡ଼ିଯାଇଥିଲା ।  

ବିଧାନସଭାରେ ଯଦି ଏହି ପ୍ରସଙ୍ଗ ଉଠେ, କ’ଣ ଉତ୍ତର ଦେବେ ବୋଲି ଚିନ୍ତା କରିନପାରି, ୧.୫.୨୦୧୮ରେ ହୋଇଥିବା ଭାଷା ଆଇନ ସଂଶୋଧନକୁ ପୁନଃ ସଂଶୋଧିତ କରି  ୧୯.୯.୨୦୧୮ ତାରିଖରେ ୨୦୧୮ର ୨ୟ ସଂଶୋଧନ ବିଧାନସଭାରେ ପାରିତ କରାଇଲେ ନବୀନ ପଟ୍ଟନାୟକ ।

ସେ ଏତେ ଅତର୍ଚ୍ଛି ଯାଇଥିଲେ ଯେ, ତାଙ୍କ ବାପା ବିଜୁ ପଟ୍ଟନାୟକ ୧୯୬୩ରେ ଭାଷା ଆଇନର ପ୍ରଥମ ସଂଶୋଧନ କରି ଇଂରାଜୀ ଭାଷାକୁ ସରକାରୀ ଭାଷା କରାଗଲା ବୋଲି ଯେଉଁ ବ୍ୟବସ୍ଥା କରାଇଥିଲେ, ତାହାକୁ ଲୋପ କରିବା ପାଇଁ ମୁଁ ରଖିଥିବା ଦାବି ଅନୁଯାୟୀ ଏହି ୨ୟ ସଂଶୋଧନରେ କାର୍ଯ୍ୟାଳୟ ଭାଷା କହିଲେ କେବଳ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାକୁ ବୁଝାଇବ ବୋଲି ସ୍ପଷ୍ଟୀକରଣ-ବ୍ୟବସ୍ଥା ଖଞ୍ଜିବାକୁ ବାଧ୍ୟ ହୋଇଥିଲେ ଏହି ସଂଶୋଧନରେ  । ଏହାକୁ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ଓଡ଼ିଆବିଦ୍ଵେଷୀ ନାଟକ ବୋଲି ଆକ୍ଷେପ କରି ମୁଁ ବିଧାନସଭା ପ୍ରେସଗ୍ୟାଲେରୀ ପିଣ୍ଡାରେ ହିଁ ଉପସ୍ଥିତ ସମ୍ବାଦିକମାନଙ୍କୁ ଏହି ସଂଶୋଧନ ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନ ପାଇଁ ଆଦୌ ଗ୍ରହଣଯୋଗ୍ୟ ନୁହେଁ ବୋଲି କହିଥିଲି । କାରଣ: (୧) ଧାରା ୩(କ) କାର୍ଯ୍ୟାଳୟ ଭାଷା ଭାବେ ଇଂରାଜୀକୁ କେନ୍ଦ୍ରକରି ଦ୍ଵନ୍ଦ୍ଵ ସୃଷ୍ଟିକରୁଥିବା ସରକାର ସ୍ଵୀକାର କରିଥିଲେ ମଧ୍ୟ ତାହାକୁ ଲୋପ କରିନଥିଲେ  ଓ (୨) ଧାରା ୪ (କ) ଜାଲିଆତିପ୍ରସୂତ ହୋଇଥିବା କାରଣରୁ ଅବୈଧ ବୋଲି ଜାଣି ମଧ୍ୟ ତାହାକୁ ଲୋପ କରିବା ପରିବର୍ତ୍ତେ ସେହି ଅବୈଧ ଧାରାକୁ ଏହି ସାନି ସଂଶୋଧନ ମାଧ୍ୟମରେ ବୈଧ କରାଇବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କରିଥିଲେ  । ଗଣମାଧ୍ୟମରେ ଥିବା ନବୀନବାବୁଙ୍କ ପୋଷାମାନା ସାମ୍ବାଦିକମାନେ ଅବିଳମ୍ବେ ଏହା ତାଙ୍କୁ ଅବଗତ କରାଇଲେ ।  ସେହି ରାତିରେ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ମହଲା (ତୃତୀୟ ମହଲା) ସିଦ୍ଧାନ୍ତ କଲା,  ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନକୁ ଭାଙ୍ଗିବା ପାଇଁ ସୁପାରି ନେଇଥିବା ଲୋକଙ୍କୁ କୁହାଯିବ, ଆଇନର ନିର୍ଭୁଲ ସଂଶୋଧନ ହୋଇଥିବା ହେତୁ ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନ ପ୍ରତ୍ୟାହୃତ ହୋଇସାରିଛି ବୋଲି ସେମାନେ ଲେଖିକରି ଜଣାଇବେ  ଏବଂ ତାହାର ନକଲ ପୋଲିସକୁ ଦେବେ । ତାହା ପାଇ ପୋଲିସ ତୁରନ୍ତ ହସ୍ତକ୍ଷେପ କରି କଳାପତାକା ଅଭିଯାନକୁ ଅନଧିକୃତ କହି ଭଙ୍ଗିବ । ପ୍ରଦ୍ୟୁମ୍ନ ଓ ପବିତ୍ର ଏଥିରେ ରାଜିହେଲେ । ରାଜି ନହେବା ଭିନ୍ନ ସେମାନଙ୍କ ପାଇଁ କି ଉପାୟ ବା ଥିଲା ?

ମୁଖ୍ୟ ଶାସନ ସଚିବଙ୍କୁ ସମ୍ବୋଧିତ କରି ସେମାନେ ଲେଖିଲେ: 

ବିଷୟ : ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନ ଓଡ଼ିଶାର ଚିଠି ନମ୍ବର 001 /2016 ଚରମପତ୍ର ମାଧ୍ୟମରେ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାରେ ଓଡ଼ିଶା ଶାସନ ପାଇଁ ଚାଲିଥିବା ଆନ୍ଦୋଳନ ପ୍ରତ୍ୟାହୃତ 

ମହାଶୟ

ଓଡ଼ିଶାର ଶାସନ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାରେ ଚାଲିବା ପାଇଁ ଦୀର୍ଘ 878 ଦିନର ଆନ୍ଦୋଳନ ଯୋଗୁ ସରକାର ଗତ ବିଧାନସଭା ଅଧିବେଶନ ତା 19/09/2018 ରିଖରେ ସଂପୂର୍ଣ୍ଣ ସଂଶୋଧିତ ଭାଷା ଆଇନ 2018 ପାରିତ କରିଛନ୍ତି । ତେଣୁ ଓଡ଼ିଶା ସରକାରଙ୍କୁ ତଥା ଓଡ଼ିଶାର ପ୍ରଥିତଯଶା ଓଡ଼ିଆ ପ୍ରାଣ ଭାଷା ଯୋଦ୍ଧାଙ୍କୁ ଶ୍ରେୟାର୍ପଣ କରି ଭାଷା ଆଇନ ପ୍ରଣେତା ପ୍ରାକ୍ତନ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ନବକୃଷ୍ଣ ଚୌଧୁରୀଙ୍କ ପ୍ରତିମୂର୍ତ୍ତି ସମ୍ମୁଖ (ବିଧାନସଭା ସମ୍ମୁଖସ୍ଥ) ରୁ ମଧୁବାବୁଙ୍କ ପ୍ରତିମୂର୍ତ୍ତି (ରାଜଭବନ ସମ୍ମୁଖସ୍ଥ) ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ତା 13/04/2016 ଠାରୁ 01/05/2018 (କଳାପତାକା ଅଭିଯାନ)  ଏବଂ 19/09/2018 ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନ, ଏପରିକି ସାରା ରାଜ୍ୟରେ ଭାଷା ଆଂଦୋଳନର ଓଡ଼ିଶାର ଚାଲୁଥିବା କଳାପତାକା ଅଭିଯାନକୁ ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନ, ଓଡ଼ିଶା ସେହିଦିନଠାରୁ ପ୍ରତ୍ୟାହାର କରିଅଛି । 

ଏହି ଅବସରରେ ରାଜ୍ୟସରକାର, ରାଜ୍ୟ ମନ୍ତ୍ରୀମଣ୍ଡଳ ସଦସ୍ୟ, ସମସ୍ତ ବିଧାୟକ ତଥା ସମସ୍ତ ପ୍ରଶାସନିକ ଅଧିକାରୀମାନଙ୍କୁ ଧନ୍ୟବାଦ ଅର୍ପଣ କରୁଛୁ । ଏହା ରାଜ୍ୟର ସାଢେ 4 କୋଟି ଓଡ଼ିଆଙ୍କର ନୈତିକ ବିଜୟ , ଆଗାମୀ ଦିନରେ ପାରିତ ହୋଇଥିବା ଭାଷା ଆଇନଟିକୁ ବାସ୍ତବ କ୍ଷେତ୍ରରେ କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ କରିବା ପାଇଁ ଆବଶ୍ୟକୀୟ ନିଯମାବଳୀ ପ୍ରଣୟନ ତଥା କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ କାରୀ ଓଡ଼ିଶାବାସୀଙ୍କ ଶ୍ରଦ୍ଧା ଭାଜନ ହୁଅନ୍ତୁ । 

ବନ୍ଦେ ଉତ୍କଳ ଜନନୀ । 

xxxxxxxxx 

କପି ସଲଗ୍ନ କରାଗଲା – ଡେପୁଟି କମିଶନର ପୋଲିସ, ଭୁବନେଶ୍ବର  

ଚିଠିଟିର ଫଟୋ ପାର୍ଶ୍ଵରେ ଅଛି । ଏହି ଚିଠିକୁ ଧରି ୨୪ .୯.୨୦୧୮ ସନ୍ଧ୍ୟାରେ କଳାପତାକା ଅଭିଯାନର ଯାତ୍ରାରମ୍ଭ ସ୍ଥଳକୁ ଜଣେ ବରିଷ୍ଠ ପୋଲିସ ଅଧିକାରୀ ସଦଳବଳେ ଆସି ଆନ୍ଦୋଳନ ପ୍ରତ୍ୟାହୃତ ହୋଇସାରିଥିବା ହେତୁ ଆମ୍ଭଙ୍କୁ ଆଗକୁ ଯିବାରେ ବାଧା ଦେଇଥିଲେ । ଚିଠିଟି ଯେହେତୁ ମୁଖ୍ୟ ଶାସନ ସଚିବଙ୍କୁ ସମ୍ବୋଧିତ , ସେ କିଛି ଆଦେଶ ଦେଇଛନ୍ତି କି ବୋଲି ମୁଁ ତାଙ୍କୁ ପଚାରିଲି । ସେ ମନା କଲେ  । ମୁଁ କହିଲି – ତାଙ୍କଠୁ ଆଦେଶ ଆସୁ, ତାହା ସାଙ୍ଗରେ ଆଣି ଆସିବେ ।” ସେ କହିଲେ , “ସାର୍, ଆମକୁ ବି ସେ ଏହାର ନକଲ ଦେଇଛନ୍ତି କାର୍ଯ୍ୟାନୁଷ୍ଠାନ ପାଇଁ ।” ମୁଁ କହିଲି, “ଯେଉଁଟି  ଆପଣ ମୋତେ ଦେଖାଇଲେ, ତାହା ପଢିଛନ୍ତି? ତାହା କାର୍ଯ୍ୟାନୁଷ୍ଠାନ ପାଇଁ ଆପଣଙ୍କୁ ଦିଆଯାଇଥିବା କେଉଁଠି ଲେଖା ଅଛି?” ସେ ଚିଠିଟିକୁ ଏମୁଣ୍ଡୁ ସେମୁଣ୍ଡ ସମ୍ଭବତଃ ପୁନରାୟ ପଢିଲେ ଓ କହିଲେ, “ନା, ସେପରି କିଛି ନାହିଁ ।”  ମୋର ଗୋଟିଏ ଓଡ଼ିଆ ବଖାଣି ମନେ ପଡ଼ିଲା ।  ମୁଁ କହିଲି, “ବାଳ ପୋଡ଼ିଗଲେ ଅଙ୍ଗାର ନୁହେଁ କି ପାଉଁଶ ନୁହେଁ  – ଏହା ତ ଆପଣ ଜାଣିଥିବେ ।” ସେ ଜାଣିଥିବା କହିଲେ । ମୁଁ କହିଲି – “ଏ ଚିଠିଟା ଗୋଟାଏ ବାଳଠାରୁ ବି ନାକରା । ଏହାର କୌଣସି ଗୁରୁତ୍ଵ ନାହିଁ ।” ସେ ନୀରବ ରହିଲେ । ମୁଁ ପଚାରିଲି, “ଭାରତୀୟ ଦଣ୍ଡ ସଂହିତାରେ ମିଥ୍ୟା ବୟାନ (false statement) ଦଣ୍ଡନୀୟ ତ ?”  ସେ ହଁ କଲେ । ମୁଁ କହିଲି, ଏହାର ଏକ ନକଲ ମୋତେ ଦିଅନ୍ତୁ । ଜଣେ ଅନଧିକୃତ ବ୍ୟକ୍ତି ଭାଷା ଆଂଦୋଳନର ପ୍ୟାଡ଼ ବ୍ୟବହାର କରି ଏପରି ଏକ ମିଥ୍ୟା ବୟାନ ଦେଇଥିବା ହେତୁ ତା ବିରୁଦ୍ଧରେ ମୁଁ ପୋଲିସରେ ଏକ ଏତଲା ଦେବି ; କା’ଣ ହୋଇପାରିବ ଦେଖିବା ।” 

“ସାର୍ ଆପଣ ଚାଲନ୍ତୁ” ବୋଲି କହି ସେ ଆମକୁ ବାଟ ଛାଡିଲେ ଓ ସଦଳବଲେ ଯେପରି ଆସିଥିଲେ ସେପରି ଫେରିଗଲେ । ତା ପରଠାରୁ କଳାପତାକା ଅଭିଯାନରେ କେହି ବି ହସ୍ତକ୍ଷେପ କରିନାହାନ୍ତି , କରିବାକୁ ସାହସ କରିନାହାନ୍ତି ; କାରଣ ଆମେ କୌଣସି ବେଆଇନ କରିନାହୁଁ । 

ତେବେ ହଠାତ୍ ଏ ବହି ଉନ୍ମୋଚନ ନାଟକ କାହିଁକି ? 

ଭାଷା ଆଇନ ସଂଶୋଧନ ପ୍ରକ୍ରିୟାରେ ଜାଲିଆତି ପ୍ରୟୋଗ କରି ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ନବୀନ ପଟ୍ଟନାୟକ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାକୁ ମରଣଆଘାତ ଦେଇଥିବାର ଯେଉଁ ଅକାଟ୍ୟ ପ୍ରମାଣ ମୁଁ ପ୍ରଦାନ କରିଛି ତାହା ଖଣ୍ଡନ କରିବାର ସାମର୍ଥ୍ୟ ତାଙ୍କର ନାହିଁ  ।  ତାଙ୍କ ବିଧାୟକୀୟ ଅସଦାଚରଣ (legislative misconduct) ମୁଁ ବିଧାନସଭା ଓ ରାଜ୍ୟପାଳଙ୍କୁ ତଥା ରାଜ୍ୟବାସୀଙ୍କୁ ଅବଗତ କରାଇଛି । ମୁଁ ରାଜ୍ୟପାଳଙ୍କୁ ଲେଖିଛି ଯେ, ଜାଲିଆତି ପ୍ରୟୋଗ କରି ଭାଷା ଆଇନର ତିନି ତିନି ଥର ଅପସଂଶୋଧନ କରାଯାଇଥିବା ହେତୁ ଓ ବିଧି ସଚିବ ତଥା ସାଧାରଣ ପ୍ରଶାସନ ବିଭାଗର ସଚିବଙ୍କ ଦ୍ଵାରା ମିଥ୍ୟା ପ୍ରମାଣପତ୍ର ତିଆରି କରାଯାଇ ରାଜ୍ୟପାଳଙ୍କୁ ସେହି ଶଠତାପ୍ରସୂତ ବିଧାନ (fraudulent legislation) ପ୍ରତି  ମଞ୍ଜୁରୀ (assent) ପ୍ରଦାନ କରିବାକୁ ବାଧ୍ୟ କରାଯାଇଥିବା ହେତୁ,  ସେ ଦେଇଥିବା ସାର୍ବଭୌମ ମଞ୍ଜୁରୀ ପ୍ରତ୍ୟାହାର କରିନିଅନ୍ତୁ ଓ ଏହି ଆବିଷ୍କୃତ ଅସଦାଚରଣ ପାଇଁ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ଉପରୁ ପ୍ରସନ୍ନତା (pleasure) ପ୍ରତ୍ୟାହାର କରନ୍ତୁ । ନବୀନବାବୁଙ୍କ ଅଧୀନସ୍ଥ କର୍ମଚାରୀମାନେ ରାଜଭବନରେ ମୁତୟନ ଥିବା ହେତୁ ଓ ରାଜ୍ୟପାଳ ସେମାନଙ୍କ ଉପରେ ନିର୍ଭରଶୀଳ ଥିବା ହେତୁ ଏଯାଏଁ ଅବଶ୍ୟ ସେ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ଉପରୁ ନିଜ ପ୍ରସନ୍ନତା ପ୍ରତ୍ୟାହାର କରିନାହାନ୍ତି । ମାତ୍ର ଓଡ଼ିଶାର ଜନସାଧାରଣଙ୍କ ଇଜଲାସରେ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ବିରୁଦ୍ଧରେ ଜାଲିଆତିର ଯେଉଁ ଅଭିଯୋଗ ଏହି ପ୍ରାମାଣିକ ପୁସ୍ତକ ମାଧ୍ୟମରେ ମୁଁ ରଖିଛି, ତାହାର ତୀବ୍ରତା ଅଧିକରୁ ଅଧିକ ତୀକ୍ଷ୍ନ ହେବାରେ ଲାଗିଛି; ଅଧିକରୁ ଅଧିକ ସୁଶିକ୍ଷିତ ଭାଷାପ୍ରେମୀ ଓଡ଼ିଆ ତା ଉପରେ ଆଲୋଚନା କରୁଛନ୍ତି । ଜାଲିଆତିପ୍ରସୂତ ବିଧାନ ସହ ନିଜ ସଂଯୋଗ ଛିନ୍ନ କରିବାକୁ ରାଜ୍ୟପାଳଙ୍କୁ ଅନୁରୋଧ କରାଯାଇଥିବା ସତ୍ତ୍ୱେ ସେ ଉଦାସୀନ ରହିଥିବା  କଥା ଜନସାଧାରଣଙ୍କୁ ଅବଗତ କରାଯାଇଛି ଓ  ଏହି ଜାଲିଆତି ପ୍ରତି ଅନୁରକ୍ତ ହୋଇ ନରହିବାକୁ ରାଜ୍ୟପାଳଙ୍କୁ ନିର୍ଦ୍ଦେଶ ଦେବା ପାଇଁ ରାଷ୍ଟ୍ରପତିଙ୍କୁ ନିବେଦନ କରାଯାଇଛି । 

ଓଡ଼ିଶାର ଜନସାଧାରଣ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷା ବିରୁଦ୍ଧରେ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ନବୀନଙ୍କ ଷଡଯନ୍ତ୍ରକୁ ଅଧିକରୁ ଅଧିକ ସଂଖ୍ୟାରେ ନିନ୍ଦା କରିବାରେ ଲାଗିଛନ୍ତି ସାମାଜିକ ଗଣମାଧ୍ୟମରେ, ମୁଦ୍ରିତ ଖବରକାଗଜ ପୃଷ୍ଠାରେ, ସଭାସମିତିରେ, ଓଡ଼ିଶାରେ ସର୍ବତ୍ର । 

ତେଣୁ, ଭାଷା ଆଇନ ସଂଶୋଧନରେ କୌଣସି ଜାଲିଆତି ହୋଇନି ଓ ତାଙ୍କ ହେତୁ ତାହା ନିର୍ଭୁଲ ହୋଇଛି ବୋଲି ପ୍ରଚାର କରିବା ପାଇଁ ସେ  ତାଙ୍କ ପୁରୁଣା ପ୍ରଚାରକଙ୍କୁ ପ୍ରୟୋଗ କରି ଏହି ନୂଆ ଫନ୍ଦି ଆପଣାଇଥିବା ଅନୁଭୂତ ହେଉଛି । 

 

ନବୀନ ଏଥର ଋଣ ପରିଶୋଧ କରନ୍ତୁ


ସୁଭାଷ ଚନ୍ଦ୍ର ପଟ୍ଟନାୟକ
ଓଡ଼ିଆ ଲୋକେ ପଞ୍ଚାଯତ ନିର୍ବାଚନରେ ବିଜେଡ଼ି ମୁଖ୍ୟ ତଥା ଓଡ଼ିଶା ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ନବୀନ ପଟ୍ଟନାୟକଙ୍କୁ ଯେଉଁ ଦୟା ପ୍ରଦର୍ଶନ କରିଛନ୍ତି, ତାହା ଅଭୂତପୂର୍ବ । ଅପଶାସନରେ ଭରପୁର ହୋଇଥିବା ସତ୍ତ୍ୱେ ନବୀନଙ୍କ ସପକ୍ଷରେ ଭୋଟ ଦେଇଛନ୍ତି ଗାଁ ଗହଳର ୫୩ ଶତାଂଶ ସରଳବିଶ୍ଵାସୀ ଅଶିକ୍ଷିତ ଓଡ଼ିଆ, ଯେଉଁମାନେ ନବୀନଙ୍କ ଠାରୁ ଋଣ ପରିଶୋଧ ହାସଲ କରିବାକୁ ଏତେ ବ୍ୟଗ୍ର ଯେ, ପୂର୍ବତନ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ମନମୋହନ ସିଂହ ଓ ତାଙ୍କ ଯୋତା ପିନ୍ଧି ଚାଲିଥିବା ବର୍ତ୍ତମାନର ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ନରେନ୍ଦ୍ର ମୋଦୀଙ୍କ ଦୁଇ ଜାତୀୟ ଦଳକୁ ପ୍ରତ୍ୟାଖ୍ୟାନ କରିଛନ୍ତି ।

ଯେଉଁ ପ୍ରଦେଶର ସେ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ, ସେ ପ୍ରଦେଶ ଦୟାର୍ଦ୍ର ଲୋକମାନଙ୍କ ପ୍ରଦେଶ । ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାରେ ନିଜ କାର୍ଯ୍ୟ ପରିଚାଳନା ପାଇଁ ସେମାନେ ବିଦେଶୀ ଶାସନ କାଳରେ ମଧ୍ୟ ଏହି ପ୍ରଦେଶର ଆବିର୍ଭାବ ଘଟାଇଥିଲେ । କୁଳଗୌରବ ମଧୁସୂଦନ ଦାସ ଏ ଜାତିକୁ ଏଥିପାଇଁ ନେତୃତ୍ଵ ଦେଇଥିଲେ । ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାରେ ସମସ୍ତ କାର୍ଯ୍ୟାଳୟ ପରିଚାଳନା ହେଲେ ଆମ ଜାତିର ଦୁର୍ଭାଗ୍ୟ ହଟିବ ବୋଲି ବିଶ୍ଵାସ ଥିଲା । ତେଣୁ ସ୍ୱଭାବକବି ଗଙ୍ଗାଧର ଲେଖିଥିଲେ, “ଶ୍ରୀ ମଧୁସୂଦନ ସର୍ବ ଗୁଣ ଯୁତ/ ଫିଟାଇବେ ପରା ସୌଭାଗ୍ୟର ପଥ ।”

ଏହି “ସୌଭାଗ୍ୟର ପଥ” ମଧୁବାବୁ ଫିଟାଇଥିଲେ ମଧ୍ୟ ବିଜୁ ପଟ୍ଟନାୟକ ବନ୍ଦ କରିଦେଇଥିଲେ ୧୯୬୩ରେ ଆମ ଭାଷା ଆଇନକୁ ଅବୈଧ ଭାବେ ସଂଶୋଧିତ କରି । ‘ବିଜୁଙ୍କ ଛୁରା’ ବହିରେ ମୁଁ ତାହା ସପ୍ରମାଣ ଦର୍ଶାଇଛି । ଓଡ଼ିଆ ଲୋକେ ତାଙ୍କୁ ଥରେ ଭୋଟ ଦେଲେ ପରବର୍ତ୍ତୀ ଦୁଇଥର ପ୍ରତ୍ୟାଖ୍ୟାନ କରୁଥିଲେ । କିନ୍ତୁ ନବୀନଙ୍କ ଭାଗ୍ୟ ନିଆରା । ଲୋକେ ତାଙ୍କୁ ଏ ଯାଏଁ ସେପରି ଅଭିଜ୍ଞତା ନଦେଇ ଋଣଗ୍ରସ୍ତ କରି ରଖିଛନ୍ତି ।

ନବୀନବାବୁ ଋଣଗ୍ରସ୍ତ ଅବସ୍ଥାରେ ବିଦାହେବା ଉଚିତ ନୁହେଁ । ଏହା ମନସ୍ଥ କରି ଲୋକେ ତାଙ୍କୁ ପଞ୍ଚାଯତ ନିର୍ବାଚନରେ ବିଜୟୀ କରାଇଛନ୍ତି । କ୍ଷମତାରେ ରହିଲେ ସିନା ସେ ଋଣ ଶୁଝିବେ ! ସୁତରାଂ ଉଦାରଚେତା ଓଡ଼ିଆ ଜାତି ଋଣ ପରିଶୋଧ ପାଇଁ ନବୀନଙ୍କୁ ଏହି ଶେଷ ସୁଯୋଗ ଦେଇଛି ।

କେବଳ ଗୋଟିଏ କାମ କରି ସେ ଏହି ଋଣ ଶୁଝିଦେଇପାରିବେ । ତାହା ହେଲା, ଜାଲିଆତି ଦ୍ଵାରା ସେ ଭାଷା ଆଇନର ଯେଉଁ ଅପସାଂଶୋଧନ କରିଛନ୍ତି, ତାହା ପ୍ରତ୍ୟାହାର କରିବାକୁ ଓ ଯେଉଁ ବ୍ୟକ୍ତି ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାରେ କାର୍ଯ୍ୟାଳୟ କାମ ନକରିବ, ତାକୁ ରାଜ୍ୟଦ୍ରୋହୀ ଅର୍ଥାତ୍ ଦେଶଦ୍ରୋହୀ ଘୋଷଣକରି ତଦନୁଯାୟୀ ନିର୍ଦ୍ଧାରିତ ଦଣ୍ଡ ବିଧାନ ପାଇଁ ଆଇନ ପ୍ରଣୟନ କରିବାକୁ ସେ ବିଧାନସଭାର ଆଗାମୀ ଅଧିବେଶନରେ ପ୍ରସ୍ତାବ ଦେଇ ତଦ୍ଦୃପ ଆଇନ ପ୍ରବର୍ତ୍ତନ କରିପାରିବେ ।

ନିର୍ବାଚନ ଜିଣାରେ ଉଲ୍ଲସିତ ନହୋଇ ନବୀନ ଏହି ଋଣ ପରିଶୋଧ କାମ ଯେତେଶୀଘ୍ର କରିବେ, ସେତେ ଭଲ ।

‘I’m fighting for Odia people & pride’ – Subhas Chandra Pattanayak to The Telegraph

ସୁଭାଷ ଚନ୍ଦ୍ର ପଟ୍ଟନାୟକ 

ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନ ୫୦୦ ଦିନ ଅତିକ୍ରମ କଲାପରେ ଭାରତର ଜାତୀୟ ଖବରକାଗଜ The Telegraph ଏକ ସାକ୍ଷାତ୍କାରରେ ମୋର ମତ ନେଇଥିଲେ , ଯେଉଁଥିରେ ବୈଷ୍ଣବ ଚରଣ ପରିଡା ଓ ଡଃ ଦେବୀ ପ୍ରସନ୍ନ ପଟ୍ଟନାୟକଙ୍କ ଭୂମିକା ଓଡ଼ିଆରେ ଓଡ଼ିଶା ପରିଚାଳନା ପାଇଁ ପ୍ରତିକୂଳ ଥିବା ମୁଁ ସ୍ପଷ୍ଟ କରିଥିଲି । 

ଏହି ସାକ୍ଷାତ୍କାର ୨.୯.୨୦୧୭ରେ ପ୍ରକାଶିତ ହେବା ପରେ ନବୀନବାବୁ ଜାଣିଯାଇଥିଲେ ଯେ, ତାଙ୍କ ସେହି ଭେଦିଆମାନେ ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନକୁ ଭଣ୍ଡୁର କରିବାରେ ସଫଳ ହେବେ ନାହିଁ । ତା ପରେ ଆମ ଭାଷା ଆଇନକୁ ଅକର୍ମଣ୍ୟ କରିଦେବା ପାଇଁ ସେ ଚକ୍ରାନ୍ତ ଚଳାଇଲେ । ତଦନୁଯାୟୀ ୨୬.୧୨.୨୦୧୭ ତାରିଖରେ କାର୍ଯ୍ୟନିୟମାବଳୀର ସଂପୂର୍ଣ୍ଣ ଉଲଂଘନ କରି ପୁରୀ ଠାରେ ମନ୍ତ୍ରୀମଣ୍ଡଳ ବୈଠକର ନାଟକ କରା ହୋଇଥିଲା ଓ ସଂପୂର୍ଣ୍ଣ ଅବୈଧ ଶୈଳୀରେ ୨୦ଟି ଭାଷା ବିଷୟକ ପ୍ରସ୍ତାବ ଗ୍ରହଣ କରି ଓଡ଼ିଆ ଜାତିକୁ ବିଭ୍ରାନ୍ତ କରିବାକୁ ଅପଚେଷ୍ଟା ହୋଇଥିଲା । 

ସେହି ଅପଚେଷ୍ଟା ଉପରୁ ମୁଁ ପର୍ଦ୍ଦା ଅପସାରଣ କଲା ପରେ ମୋର ଦୁଇ ହାତ ତୁଲ୍ୟ ସହକର୍ମୀଙ୍କୁ କିପରି ସୁପାରି ଦେଇ ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନକୁ ଭାଙ୍ଗିବା ଉଦ୍ୟମ କରିଥିଲେ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ତାହା ମୋ ପୁସ୍ତକ ‘ଦାନାର ତୋବଡ଼ା’ରେ ସପ୍ରମାଣ ଲିପିବଦ୍ଧ ହୋଇଛି । ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନ ଚାଲିଛି ; ଓଡ଼ିଶାର ବିଭିନ୍ନ ସ୍ନାୟୁକେନ୍ଦ୍ରରେ ଚାଲିଛି କଳାପତାକା ଅଭିଯାନ । କିନ୍ତୁ ବେଳେବେଳେ ସାମାଜିକ ଗଣମାଧ୍ୟମରେ ମୋତେ କେତେକ ପ୍ରଶ୍ନର ସମ୍ମୁଖୀନ ହେବାକୁ ପଡୁଛି , ଯେଉଁ ପ୍ରଶ୍ନ ଏହି ସାକ୍ଷାତ୍କାର ସମୟରେ ମୋତେ ଶ୍ରଦ୍ଧେୟ ସାମ୍ବାଦିକ ଶ୍ରୀ ମହାନ୍ତି ପଚାରିଥିଲେ ଓ ଯାହାର ନୀତିନିଷ୍ଠ ଉତ୍ତର ମୁଁ ଦେଇଥିଲି । 

ସୁତରାଂ ଏହି ଆଲୋକବର୍ଷୀ ସାକ୍ଷାତ୍କାରଟି ମୁଁ ଓଡ଼ିଶାର ଜନସାଧାରଣଙ୍କ ସମ୍ମୁଖରେ ଆକ୍ଷରିକ ରଖୁଛି  । 

‘I’m fighting for Odia people & pride’

Subhashish Mohanty | Published 02.09.17, 12:00 AM

The movement to enforce Odia language in official work has crossed 500 days. Every day you organise demonstrations near Raj Bhavan pressing for the fulfilment of your demands. How do you manage to organise such protests and mobilise people for the cause on a regular basis?

I am not fighting alone for the cause. It’s for the people as well as for the Odia pride. People come on their own to register their names for these protests in which they carry black flags and march from the Assembly to Madhu Babu Square near Raj Bhavan to lodge their protest against the government’s apathetic attitude to the cause of Odia. Every day at 5pm, you will find people marching on the streets even if the weather conditions are adverse. Sometimes, police block our route to let the convoy of the chief minister and other VIPs pass. But we don’t mind. It’s a tapasya for us.

What is Bhasha Andolan demanding right now?

You must understand the sanctity of the movement. As a part of a greater strategy, the British had split the state into various parts. They took away the southern areas and merged it with Andhra Pradesh, some parts with Bengal, many parts with Bihar and Madhya Pradesh. In all these places, we turned into a linguistic minority. Later, the British ran the administrative work using English and Hindi. But sensing that Odisha was facing a major threat, one Dinabandhu Patnaik of Ghumsur called a meeting of the people residing along the Rushikulya river. They were of the view that if no action was taken to run the administration in our mother tongue, Odia would be destroyed and it would ultimately die an untimely death. Later, Madhu babu (barrister Madhusudan Das) and others set up Utkal Sammilani, which spearheaded the movement for the creation of a separate Odisha province on linguistic basis and the state was born on April 1, 1936. After Independence, freedom fighter Laxminarayan Mishra of Sambalpur, who had been to jail several times, moved a resolution in the Assembly on April 1, 1948, to declare Odia as the official language of the state. But he withdrew it because of pressure from several Odia stalwarts. In 1954, the state government, led by the first chief minister Nabakrushna Choudhury, got the bill passed (Odisha Official Language Act 1954) in the Assembly. There was a grace period of three years to implement the act. But, successive governments headed by Harekrushna Mahatab and Biju Patnaik did not implement it. I am currently exposing how Biju babu sabotaged the bid to implement the Odia language in official work through an amendment to the act in 1963.

But what is your demand?

The Odisha government, in response to our demand, has amended the act through an ordinance on May 21, 2016, so that rules can be framed for doing official work in Odia. But it has turned out to be a gimmick. We want a penalty provisions to punish those not following the law. If any government official failed to implement it, he should be heavily penalised. We have suggested a fine of Rs 10,000 for the first mistake, which may be compounded in the case of repeat offence. What is most interesting is that government accepted our demand and issued a notification. However, this notification has several loopholes that would make enforcement of penal provisions almost impossible.

You need a mindset to implement the Odia language. But do you think penal provisions will be a solution to the problem?

Most of the lower and middle-level government employees are Odias. Only a few IAS, IPS, IFS and IRS officers are non-Odias. They learn Odia before entering the regular service. It’s the officials who deal with the common people. The common people can better express their grievances in their mother tongue. We have to force officials to accept Odia but this can be achieved only through punishment. Once strict penal provision is implemented, the situation will change overnight. But in the case of people who don’t know Odia, officials can communicate with them in English. The officials must know that they are getting their salary from the tax payers’ money. We have suggested that a quasi-judicial body be set up to monitor all these things.

Former Rajya Sabha member Baishnab Parida has also launched a movement for Odia. Why don’t you two join hands?

Parida has never been in this agitation. In fact, the government used him to divert the attention of the public. One advocate Gajanan Mishra, who demanded that court work should be done in Odia language, had got two favourable orders from the high court, which said that the lower court work could be done in the Odia language. Once this was implemented, no one could stop the official work in Odia language. At this point, the Naveen Patnaik government roped in Baishnab Parida, who was earlier a communist, to divert the attention of the public on this issue. He was given a Rajya Sabha ticket. He was denied a ticket this time and he has started raising the issue that we have already raised.

But why can you not join hands with eminent linguist Debi Prasanna Pattanayak, who had worked hard for Odia language to get it the classical status?

Even though the chief minister framed wrong rules for the implementation of Odia, Pattanayak glorified the same by claiming that 84 per cent of Odias were happy with Naveen’s action. This is wrong. I can tolerate everything but not someone usurping our culture and history. He was included as a member of the committee set up by the Bhasa Pratisthana, to prepare a draft to be submitted before the Centre for giving Odia a classical status. But we were shocked to find that that the same draft was submitted by former Parliamentarian Ramachandra Khuntia before the Centre. We want to know which of the two drafts is original. Was it a case of same documents being used for making both the drafts? This is unethical.

What should be our medium of education?

It should be Odia. The students can learn and express themselves best in their mother tongue.

We are demanding implementation of Odia in official works, but we are sending our children to English medium schools. Even those in the frontline of the agitation have their children either studying in English medium schools or having passed out of them. Isn’t this hypocrisy?

We are not saying the English language should be completely banished from the state. Those who want to go abroad, they can learn English. About sending kids to English medium schools, I can say that as the government has failed to improve the standard of education in the government-run Odia medium schools, the parents have been forced to send their children to English medium schools. If the state government improves the conditions of the schools and teaching standards, there will be no problem in sending kids to Odia medium schools.

But our boys and girls cannot compete at the global level without being educated in English…

This is a wrong conception. Those who remain in the state government have to learn Odia. Those who settle abroad should learn English.

What would you have been had you not been in journalism?

I would have worked for the spread of Communism.

ଓଡ଼ିଆଭାଷାକୁ ନବୀନଙ୍କ ମରଣଆଘାତ -୨

ସୁଭାଷ ଚନ୍ଦ୍ର ପଟ୍ଟନାୟକ

ଏହି ପୁସ୍ତକର ପାଠ୍ୟ ଓଡ଼ିଆ ଜାତିର ଅବଗତି ପାଇଁ କ୍ରମାଗତ ଭାବେ ପରିବେଷଣ କରାଯିବ । ଆମ ରାଜ୍ୟଭାଷା ଭୟଙ୍କର ବିପଦରେ ।

କ୍ରମାନୁବୃତ୍ତି

ଓଡ଼ିଆ ଲୋକେ ନଜାଣିଥିବା ଭାଷାରେ ସେମାନଙ୍କ ଜମିଜମାର ରେକର୍ଡ ବି ତିଆରିହେଲା । ଦୃଷ୍ଟାନ୍ତ ସ୍ୱରୂପ ନିମ୍ନ ୩ ଗୋଟି ଦଲିଲ ଦ୍ରଷ୍ଟବ୍ୟ ।

ତେଲୁଗୁ ଅକ୍ଷରରେ ମୁଦ୍ରିତ ହୋଇଥିବା ‘କ’ ଚିହ୍ନିତ ଫର୍ମରେ ହାତରେ ଲେଖା ହୋଇଛି ଗଂଜାମ ଜିଲ୍ଲା ନିବାସୀ ଜଣେ ଓଡ଼ିଆଙ୍କ ନାମ ଓ ଠିକଣା । ଏହା କି ଫର୍ମ , କଣ ଏଥିରେ ଲେଖା ହୋଇଛି କିଏ ଜାଣେ ? ଏଇଟିକି ମୁଁ ବ୍ରହ୍ମପୁର ସହରର ଗାନ୍ଧିନଗର ୯ମ ସାହି ବାସିନ୍ଦା ଓଡ଼ିଆଭାଷାପ୍ରାଣ ଶ୍ରୀଯୁକ୍ତ ଭଗବାନ ସାହୁଙ୍କଠାରୁ ସଂଗ୍ରହ କରିଛି । ଏହା ୧୯୦୫ ମସିହାର ଏକ ଦସ୍ତାବିଜ । ଏଇଟି ତେଲୁଗୁ ଭାଷାରେ ମୁଦ୍ରିତ ହୋଇଥିବା ବେଳେ ‘ଖ’ ଚିହ୍ନିତ ଦଲିଲଟି ୧୮୯୭ର ଓ ସମ୍ପୂର୍ଣ ଓଡ଼ିଆରେ ମୁଦ୍ରିତ । ‘ଗ’ ଚିହ୍ନିତ ଦଲିଲଟି ୧୮୯୮ର । ଏଠାରେ ଓଡ଼ିଆ ଲେଖା ତଳେ ତେଲୁଗୁ ଭାଷାରେ ଲେଖା ଅଛି । ଏହାର ଅର୍ଥ ହେଲା , ୧୮୯୭ରେ ଗଞ୍ଜାମ ଜିଲ୍ଲାର ଦପ୍ତରମାନଙ୍କର ଭାଷା ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣତଃ ନିରୋଳା ଓଡ଼ିଆ ହୋଇଥିବା ବେଳେ ୧୮୯୮କୁ ଓଡ଼ିଆ ସାଙ୍ଗକୁ ତେଲୁଗୁ ଚଳାଇ ୧୯୦୫ ବେଳକୁ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ତେଲୁଗୁରେ ଶାସନ ଚାଲିଥିଲା ବ୍ରିଟିଶ ଶାସନରେ । ଏହା ଫଳରେ ଓଡ଼ିଆ ଲୋକମାନେ ଏପରି ତଳିତଳାନ୍ତ ହୋଇଗଲେ ଯେ ଗଞ୍ଜାମର ‘ଶିଷ୍ଟକରଣ’ମାନେ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାଭାଷୀ ଭାଇଭଉଣୀମାନଙ୍କୁ ଆଇନ ଅଦାଲତରେ ହେଉ ବା ଜମିଜମା ବନ୍ଦୋବସ୍ତରେ ହେଉ ସାହାଯ୍ୟ କରିବା ପାଇଁ ତେଲୁଗୁ ଭାଷା ଆୟତ୍ତ କରିବାକୁ ବାଧ୍ୟ ହେଲେ । (କ୍ରମଶଃ)

ଆମ ଭାଷାମାଆ ଏଥର କିନ୍ତୁ ହାରିବ ନାହିଁ

ସୁଭାଷ ଚନ୍ଦ୍ର ପଟ୍ଟନାୟକ

(ଫେସବୁକରେ ଥିବା ୧୩।୧୧।୨୦୧୯ ତାରିଖର ଉପସ୍ଥାପନା)

ଆମ ଭାଷାମାଆ ଏଥର କିନ୍ତୁ ହାରିବ ନାହିଁ ।

ଅଣଓଡ଼ିଆ ଆଇ.ଏ.ଏସ୍. ଅଫିସରମାନେ ଓଡ଼ିଶା ପ୍ରଶାସନରେ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ସ୍ଥାନମାନଙ୍କରେ ରହି ଓଡ଼ିଶାର ମୁଖ୍ଯମନ୍ତ୍ରୀ ଓ ମନ୍ତ୍ରୀମାନଙ୍କୁ ନିଜ କାବୁରେ ରଖି ଆମ ପ୍ରଦେଶ ସୃଷ୍ଟିର ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟକୁ ପଣ୍ଡ କରିବା ପାଇଁ ଆମ ଭାଷାକୁ କିପରି ଆମ ରାଜ୍ୟ ପରିଚାଳନାର ଭାଷା କରାଇଦେଉନାହାନ୍ତି ତାହାର ଦୃଷ୍ଟାନ୍ତ ଭାବେ ମୁଁ ଏଥିପୂର୍ବରୁ ଜି.ଭି ଭି.ଶର୍ମାଙ୍କ କଥା ଉଲ୍ଲେଖ କରିଛି । ସ୍ବାଧୀନତା ପରେ ପରେ ଏହି ଅଣଓଡ଼ିଆଙ୍କ ଷଡ଼ଯନ୍ତ୍ରର ଶିକାର ହୋଇଥିଲା ଆମ ଭାଷା ତାହାର ଏକ ଉଦାହରଣ ଦେବା ପାଇଁ ମୁଁ ଆଜି ୧୪।୯।୧୯୪୭ ତାରିଖରେ ବ୍ରହ୍ମପୁରଠାରେ ଅନୁଷ୍ଠିତ ଉତ୍କଳ ସମ୍ମିଳନୀର ବିଶେଷ ଅଧିବେଶନର ପ୍ରଥମ ପ୍ରସ୍ତାବଟିକୁ ଏଠାରେ ଉଦ୍ଧାର କରୁଛି:

“୧ମ ପ୍ରସ୍ତାବ – ଓଡ଼ିଶା ପ୍ରାଦେଶିକ ସରକାର ଗଞ୍ଜାମ ଓ କୋରାପୁଟରେ କେତେ ଅଞ୍ଚଳରେ ତେଲୁଗୁ ଭାଷାକୁ ସରକାରୀ ଭାଷା ରୂପେ ଚଳାଇବା ପାଇଁ ଯେଉଁ ଆଦେଶ କରିଛନ୍ତି ଏ ସମ୍ମିଳନୀ ତାର ତୀବ୍ର ପ୍ରତିବାଦ କରୁଅଛି । ଏହି ସମ୍ମିଳନୀ ଦୃଢ଼ ବିଶ୍ବାସ କରନ୍ତି ଯେ, ପ୍ରତ୍ୟେକ ପ୍ରଦେଶରେ କେବଳ ପ୍ରାଦେଶିକ ଭାଷା ହିଁ ସେହି ପ୍ରଦେଶର ଭାଷା ହୋଇ ରହିବା ଉଚିତ । ଓଡ଼ିଶା ପ୍ରଦେଶରେ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷା ବ୍ୟତୀତ ଅନ୍ୟ କୌଣସି ଭାଷାର ସ୍ଥାନ ନାହିଁ । ଯେଉଁ ମୁଷ୍ଟିମେୟ ଆନ୍ଧ୍ର ବିକ୍ଷିପ୍ତ ଭାବରେ ଏ ପ୍ରଦେଶରେ ଅଛନ୍ତି ସେମାନେ ଏ ପ୍ରଦେଶର ପ୍ରାଦେଶିକ ଭାଷା ଜାଣନ୍ତି । ଏହିପରି ସମସ୍ତ କାରଣରୁ ଆମ୍ଭେମାନେ ସରକାରଙ୍କ ନିକଟରେ ଦାବି କରୁଅଛୁ ଯେ, ସରକାର ତୁରନ୍ତ ତାଙ୍କର ଆଦେଶ ପ୍ରତ୍ୟାହାର କରି ଓଡ଼ିଆ ଭାଷା ସମଗ୍ର ପ୍ରଦେଶର ଏକମାତ୍ର କଚେରୀ ଭାଷା ବୋଲି ଇସ୍ତାହାର କରନ୍ତୁ” (ନବୀନ, ୧୬।୯।୧୯୪୭) ।

ସରକାର କର୍ଣ୍ଣପାତ କରି ନଥିଲେ; କାରଣ ତହିଁର ମୁଖ୍ୟ ଥିଲେ ହରେକୃଷ୍ଣ ମହତାବ । ଏ ହେଉଛନ୍ତି ସେହି ମହତାବ ଯାହାଙ୍କ ଇଙ୍ଗିତରେ ୧୯୪୮ ଏପ୍ରିଲ ପହିଲାରେ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାକୁ ସରକାରୀ ଭାଷା କରିବା ପାଇଁ ଆଇନ ପ୍ରଣୟନ ସକାଶେ ପ୍ରସ୍ତାବ ଦେଇ ପଣ୍ଡିତ ଲକ୍ଷ୍ମୀନାରାୟଣ ମିଶ୍ରଙ୍କୁ ଭୟଙ୍କର ପ୍ରତିରୋଧର ସମ୍ମୁଖୀନ ହେବାକୁ ପଡ଼ିଥିଲା । ଅତଏବ, ଦୁର୍ନୀତିଲିପ୍ତ ରାଜନେତାମାନଙ୍କୁ କବ୍ଜାରେ ରଖି ଅଣଓଡ଼ିଆ ଅଫିସରମାନେ ସ୍ୱାଧୀନତା ପରଠାରୁ ଏ ଯାଏଁ ଆମ ମାତୃଭାଷାକୁ ଆମ ରାଜ୍ୟରେ ଅକାମୀ କରିରଖିଛନ୍ତି ।

ତେଣୁ ଆମ ଭାଷାରେ ଆମ ରାଜ୍ୟ ପରିଚାଳନା ପାଇଁ ଚାଲିଥିବା ଆମ ଆନ୍ଦୋଳନ ଅଣଓଡ଼ିଆ ଅଧ୍ୟୁଷିତ ରାଜ୍ୟ ସରକାରଙ୍କ ପାଇଁ ଅସହ୍ୟ ହେଉଛି ଓ ଆମ ଭିତରୁ ଅର୍ଥଲୋଭୀମାନଙ୍କୁ ଠାବ କରି ସରକାର ପୋଷାମନେଇ ଆମ ବିରୁଦ୍ଧରେ ପ୍ରୟୋଗ କରୁଛନ୍ତି ।

ଆମ ଭାଷା ମାଆ ଏଥର କିନ୍ତୁ ହାରିବ ନାହିଁ । କାରଣ ଆମେ ତାକୁ ଅଧାବାଟରେ ଛାଡ଼ି ପଳାଇବୁ ନାହିଁ । କଳାପତାକାର ନିଶବ୍ଦ ଲହର ଓଡ଼ିଆ ଜାତିର ଆତ୍ମାରେ ପ୍ରତିଧ୍ୱନିତ ହେବା ଆରମ୍ଭ କଲାଣି । ସୁପ୍ତ ସିଂହ ଧୀରେ ଧୀରେ ଜାଗୁଛି ।