ସରିଯାଇଥିବା ବିଧାନସଭା ଓ ଆମ ଭାଷା -୧୦

ସୁଭାଷ ଚନ୍ଦ୍ର ପଟ୍ଟନାୟକ

ଆଶା ବିରୁଦ୍ଧରେ ଆଶା ପୋଷଣ କରି , ଆମ ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନକାରୀମାନଙ୍କୁ ବୁଝାଇବାକୁ ଯେ, ପାରିତ ସଂଶୋଧନ କାହିଁକି ପୁନଃ ସଂଶୋଧିତ ହେବା ଉଚିତ, ମୁଁ ଗଣମାଧ୍ୟମରେ ଚର୍ଚ୍ଚା କଲି । ତହିଁର ଏକ ନମୂନା ହେଲା, ୧୧.୫.୨୦୧୮ରେ ସେତେବେଳେ ପାଠକମାନଙ୍କ ଦ୍ଵାରା ଗମ୍ଭୀର ଭାବେ ଘେନା ହେଉଥିବା ଦୈନିକ ନିରିଦିନରେ ପ୍ରକାଶିତ ମୋ ପ୍ରବନ୍ଧ । ଶୀର୍ଷକ ଥିଲା – ଭାଷା ଆଇନ ସଂଶୋଧନ ପୁନଶ୍ଚ ସଂଶୋଧିତ ହେବା ଦରକାର

ଯେତେବେଳେ ମୁଁ ଜାଣିସାରିଥିଲି ଯେ, ମୋ ଦୁଇ ପ୍ରମୁଖ ସହକର୍ମୀ ଭିତରେ ଭିତରେ ସରକାରଙ୍କ ସହ ହାତ ମିଳାଇଛନ୍ତି , ସୁତରାଂ ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନ ପୂର୍ବପରି ଉଭା ହେବା କଷ୍ଟକର ହେବ, ମା ଓଡ଼ିଶାର ବୃହତ୍ତର ସ୍ଵାର୍ଥ ଦୃଷ୍ଟିରୁ, ପାରିତ ବିଧେୟକଟିକୁ ପ୍ରତ୍ୟାଖ୍ୟାନ କରିବାକୁ ରାଜ୍ୟପାଳଙ୍କୁ ନିବେଦନ କରିବାକୁ ଏକ ଚିଠି ପ୍ରସ୍ତୁତ କରି ଆମ ଆଂଦୋଳନର ଲେଟର ପ୍ୟାଡରେ ତାକୁ ମୁଦ୍ରିତ କରି ଆଣିବା ସକାଶେ ଏହି କାମ ଦାୟିତ୍ଵରେ ଥିବା ପବିତ୍ର ମହାରଥାଙ୍କୁ ମୁଁ ୨୨.୫.୨୦୧୮ରେ ପଠାଇଥିଲି । ତାହା ଥିଲା ଏହିପରି –

Subhas Chandra Pattanayak
May 22, 2018, 2:30 PM

to Pabitra

ପବିତ୍ର,
କୁଳପତି ସମ୍ମିଳନୀ ଚାଲିଛି । ଏହାର ଦୁଇଟି କପି ପ୍ରିଣ୍ଟ କରିବା ।
ତାରିଖ ହାତରେ ଲେଖିବା । ଏହା ପାଇଲେ ଫୋନ କରିବ ।
MEMORANDUM
DATED

To
His Excellency The Governor of Orissa,
Raj Bhawan, Bhubaneswar

Sub: Request for returning the Odisha Official Language (Amendment) Bill, 2018

Ref:
(1) The Orissa Official Language (Amendment) Act , 1963;
(2) Government Resolution No. GAD-Code-Cordes-0013-2015-18715/GA dt. 31.07.2015 creating a Ministerial Committee “for implementation of Odisha Official Language Act,1954;
(3) Draft Amendment to Odisha Official Language Act proposed by Subhas Chandra Pattanayak, Member, Ministerial Committee, on 3.9.2015;
(4) Draft Rules proposed by Subhas Chandra Pattanayak, Member, Ministerial Committee, on 3.9.2015;
(5) Letter of Subhas Chandra Pattanayak to Principal Secretary, Law on 07.03.2016 for repeal of Sec.3-A of Odisha Official Language Act inserted through Orissa Official Language (Amendment) Act , 1963;
(6) Odisha Official Language (Amendment) Ordinance, 2016
(7) Odisha Official Language (Amendment) Act, 2016;
(8) Odisha Official Language Rules, 2016;
(9) CMO Letter No.773/CM dt.19.05.2017 to Subhas Chandra Pattanayak inviting him for discussion of implementation of Odisha Official Language Act,1954;
(10) Draft Amendment to Odisha Official Language Act proposed by Subhas Chandra Pattanayak, as Chairman of Bhasha Andolan, Orissa with a delegation of Bhasha Andolan on 19.5.2017 on invitation by the Chief Minister;
(11) Cabinet Resolution dt.26.12.2018 in its 51st meeting for amendment of Odisha Official Language Act;
(12) Cabinet Resolution dt 14.3.2018 in its 52nd meeting finally formulating the amendment to Odisha Official Language Act;
(13) Odisha Official Language (Amendment) Bill, as passed by the Assembly on 2.5.2018

Sir,
The Odisha Official Language Act was made and promulgated in 1954. With “at once” effect, it made Oriya the only Language for all and any official purpose in Orissa. The State of Orissa – the first linguistic State of India – was created for this single purpose.
But it was made with two congenital defects:
1. Absence of punishment against its contravention; and
2. Absence of power for the State to frame Rules for its implementation.
When a member in the Ministerial Committee created on an Official Resolution on “implementation of the Odisha Official Language Act,1954”, Subhas Chandra Pattanayak had examined in-depth the reasons of its non-implementation and located the above two defects. He had submitted on 3.9.2015 a draft for amendment of the Act to remove these two defects and also a set of draft Rules to drive the Act ahead. On 07.03.2016 Sri Pattanayak wrote to Principal Secretary, Law, being informed that he was vetting his draft, to also repeal the Sec.3-A of the Acted inserted thereinto through an amendment in 1963.
As nothing tangible occurred, Bhasha Andolan, Odisha, in espousing the said proposal, commenced its ‘Black Flag Campaign’ on 13.04/2016 under the impact of which, specifically as repealing the 1963 amendment masterminded by Late Biju Patnaik was best to be avoided by his son, the incumbent CM, the State Government amended the Act on 21.5. 2016 by way of an Ordinance in partial acceptance of the above proposal, which equipped the Government with the power to frame the Rules. The other proposal for punishment to contraveners of the Act was not heeded to. The most peaceful and popular Black Flag Campaign, after entering into the third year, has made the Government amend the Act that provides for punishment.
It is the most noteworthy victory of a movement in Orissa. Yet, we oppose the Bill that is worded as follows:

“4A. The State Government may prescribe suitable measures in the rules to award incentives to officials or departments for extensive use of the official language and also to punish the erring officials or departments.”

We oppose it on the following grounds:
1. The words “extensive use” does not mean “Total use” for which the State was created and also gives adequate scope for the contraveners to escape punishment by invoking the free zone the word “extensive” automatically generates;
2. The words “use of the Official Language” gives scope for nonuse of Odia Language, as Odia is not the only official language. The Orissa Official Language (Amendment) Act, 1963 has promulgated English as official language in context of Orisha Legislative Assembly. As the same has not yet been repealed, the wording in this Amendment Bill needs be “use of Odia as Official language” instead of “use of Official Language”. Unless it is done, and the Sec. 3-A of the Act inserted through Amendment Act, 1963 is repealed, the present amendment is self-defeating, which the Assembly has failed to appreciate and work upon;
3. The words “to punish the erring officials or departments” make farce of this amendment. If Departments are punished for offences of Officials, it would be punishing the people, as the departments run entirely with the money the people pay.
Over and above this, the “Statement of Objects and Reasons” that forms the base of this Bill is generated evidently by blatant misuse of power by the Chief Minister, who is the Member-in-Charge of this Bill.
Your Excellency may please call for records of the 52nd meeting of the Cabinet held on 14.3.2018. It had noted in its Resolution, vide Press Note released on the same day, that the Bill must carry the provision “for imposing penalty against the Officers and employees who are violating the provisions of the notifications under the Act.” Instead of acting on this resolution which had stipulated on punishing the erring employees and Officials only, the Bill has been made to stand wrongfully on Cabinet resolution dated 26.12.2017 which was de facto superseded by the 14.3.2018 Cabinet for the wrong it was pregnant with; because that 51st meeting of the Cabinet had wrongfully resolved to punish erring officials and departments. That wrong proposal has been wrongfully used in the Statement of Objects and Reasons of this Bill by making the same further lacerated by replacing the word “and” in the said resolution with “/ “ in the wrongfully quoted resolution in the Statement and by the word “ or ” in the body of the draft.
Your Excellency shall have to look into this particular matter and decide if the Chief Minister has any rightful jurisdiction to bury the Cabinet Resolution dated 14.3.2018 under a carpet of conspiracy against the people of Orissa and make a law on the basis of a superseded resolution of the cabinet dated 26.12.2017 by tampering the same to punish the people of Orissa for the offenses the employees would be perpetrating.
Pending such inquiry, on behalf of Bhasa Andolan, Orissa, we pray your Excellency to please return the Bill sans you assent asking the Government to come out with a Statement of Objects and Reasons formulated and noted by the latest Cabinet dated 14.3.2018 in the matter and to word the section under question, i.e.Section 4A to remove the defects enumerated above.

Subhas Chandra Pattanayak
Chairman, Bhasha Andolan, Orissa.

Pradyumna Satapathy
President, Bhasha Andolan, Orissa

Pabitra Maharatha
Convener, Bhasha Andolan, Orissa

And, Eminent Activists present:

ଏହା ୨୪.୫.୨୦୧୮ର ଦାପ୍ତରିକ ସମୟ ଶେଷ ସୁଦ୍ଧା ରାଜ୍ୟପାଳଙ୍କ ନିକଟକୁ ପ୍ରେରିତ ହେବାର ଥିଲା; କାରଣ ପାରିତ ବିଧେୟକଟି ୨୫.୫.୨୦୧୮ ଦିନ ତାଙ୍କ ସମ୍ମୁଖରେ ପେଶ୍ ହୋଇପାରେ ବୋଲି ରାଜଭବନ ସୂତ୍ରରୁ ଆମେ ଜାଣିଥିଲୁ । ଏହା ଅତି କମରେ ଆମ ତିନି କର୍ମକର୍ତ୍ତାଙ୍କ ସ୍ଵାକ୍ଷରରେ ପ୍ରେରିତ ହେବାକୁ ଚିନ୍ତା କରି ମୁଁ ଚିଠାଟି ପ୍ରସ୍ତୁତ କରିଥିଲି । ଶେଷ ମୁହୂର୍ତ୍ତରେ ପବିତ୍ର ମୋତେ ଯେଉଁ ମୁଦ୍ରିତ ପତ୍ରଟି ଦେଲେ, ତହିଁରେ ତାଙ୍କର ବା ପ୍ରଦ୍ୟୁମ୍ନ ବାବୁଙ୍କ ନାମ ନ ଥିଲା । ତାଙ୍କର କୈଫିଯତ ଥିଲା, “ପ୍ରଦ୍ୟୁମ୍ନ ବାବୁ କେବଳ ଆପଣଙ୍କ ସ୍ଵାକ୍ଷରରେ ଏହା ଯାଉ ବୋଲି କହିଲେ; ତେଣୁ ମୁଁ ବି ମୋ ନାମ ଲେଖିନାହିଁ ।” ମୁଁ ଜାଣିଲି ଯେ କଦଳୀରେ ଦାଗ ଗଭୀର ହେବାରେ ଲାଗିଛି;କାରଣ ସରକାରଙ୍କୁ ଏମାନେ ତଥାପି ମଧ୍ୟ ମୋ ପନ୍ଥାରେ ଥିବା ସୂଚାଇବାକୁ ଚାହୁଁ ନଥିଲେ । କିନ୍ତୁ ମୋ ପାଇଁ ଭିନ୍ନ ପନ୍ଥା ବି ନ ଥିଲା । ମୁଁ ଏମାନଙ୍କ ଉପରେ ନିର୍ଭର କରୁଥିଲି । କଳାପତାକା ନ ଚାଲୁ ପଛେ , ପ୍ରତିଦିନ ମଧୁବାବୁଙ୍କ ସମ୍ମୁଖରେ ଯେଉଁ ସମାବେଶ ହେଉଥିଲା, ତାହା ମୋ ପାଇଁ ଆଇନର ଭୁଲ ସଂଶୋଧନକୁ ସୁଧାରିବା ପାଇଁ ଚାପ ପ୍ରୟୋଗର ଶେଷ ଆଶ୍ରା ହୋଇ ଉଭା ହୋଇଥିଲା । ମୁଁ ସ୍ଵାକ୍ଷର କରି ସେଦିନ ଦାପ୍ତରିକ ସମୟ ଶେଷ ହେବା ପୂର୍ବରୁ ସ୍ମାରକ ପତ୍ରଟି ରାଜଭବନରେ ଦାଖଲ କରିଥିଲି । ଓଡ଼ିଶାମ୍ୟାଟର୍ସ॰କମ ତହିଁ ପର ଦିନ ତାର ବିବରଣୀ ରଖିଥିଲା ଏହିପରି – Refuse assent: Bhasha Andolan Requsts the Governor

ଏଥିରେ ମୁଁ ତାଙ୍କୁ ଅନୁରୋଧ କରିଥିଲି କି, ଏହି ପ୍ରମାଦପୂର୍ଣ ସଂଶୋଧନକୁ ମଞ୍ଜୁରୀ ନ ଦେଇ ସେ ଫେରାଇ ଦିଅନ୍ତୁ । ତାହା ହେଲା ନାହିଁ । ଜଣେ ଅଣଓଡ଼ିଆ ଲୋକଠାରୁ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷା ପାଇଁ କାହିଁକି ବା ଦରଦ ଆଶା କରିବା ଯେତେବେଳେ ଆମ ବିଧାନସଭାର ଓଡ଼ିଆ ମନ୍ତ୍ରୀ ଓ ବିଧାୟକମାନେ ଆମ ଭାଷାକୁ ମାରି ଦେବା ପାଇଁ ଏପରି ଭୟଙ୍କର ଅପରାଧ ଘଟାଇଛନ୍ତି ଓଡ଼ିଆ ଜାତିର ଭାଷା ଅଧିକାର ବିରୁଦ୍ଧରେ ! ଏବଂ ଏହି ଅପରାଧରେ ସରକାରଙ୍କ ଗୁପ୍ତ ସହଯୋଗୀ ସାଜିପାରିଛନ୍ତି ମୋର କେଇଜଣ ଘନିଷ୍ଟ ସହକର୍ମୀ । (କ୍ରମଶଃ)

୧୪.୬.୨୦୧୯

ସରିଯାଇଥିବା ବିଧାନସଭା ଓ ଆମ ଭାଷା – ୯

ସୁଭାଷ ଚନ୍ଦ୍ର ପଟ୍ଟନାୟକ

ଓଡ଼ିଆରେ କାମ ନ କଲେ ଯଦି କୌଣସି କର୍ମଚାରୀ ବିରୁଦ୍ଧରେ କୌଣସି କାର୍ଯ୍ୟାନୁଷ୍ଠାନ ହୁଏ ସେ ତାର ବୈଧତାକୁ ଆହ୍ଵାନ ଦେଇପାରିବେ । ଏହା ହିଁ ପ୍ରାକୃତିକ ନ୍ୟାୟ । କିନ୍ତୁ ଧାରା ୪କ ତାଙ୍କୁ ଖସିଯିବାରେ ସାହାଯ୍ୟ କରିବ । କାରଣ ଏହି ଧାରା ସରକାରୀ କାମରେ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାର “ବ୍ୟାପକ ବ୍ୟବହାର” ପ୍ରୋତ୍ସାହନଯୋଗ୍ୟ ବୋଲି କହିଛି, ଯାହାର ଅର୍ଥ ହେଲା ସରକାରୀ କାମରେ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାର ସମ୍ପୂର୍ଣ ବ୍ୟବହାର ନ କରିବା ବି ପ୍ରୋତ୍ସାହନଯୋଗ୍ୟ । ତେଣୁ ଦଣ୍ଡବିଧାନର ଅବକାଶ କାହିଁ ?

ତଥାପି ଯଦି କେଉଁଠି ନା କେଉଁଠି ଦଣ୍ଡବିଧାନ ଉପରେ କେହି ଗୁରୁତ୍ଵ ଦେଲା,ଏହି ୪କ ଧାରାର ମୂଳରେ ଥିବା ବିଧାୟକୀୟ ଅଭିଳାଷ (legislative intention) ଖୋଜା ଯିବ ।

ପରିଭାଷା ନ ଥାଇ ଶବ୍ଦ

ସେତେବେଳେ ବିଚାରକୁ ଆସିବ ଏହି ଧାରା ସୃଷ୍ଟିର ‘ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ଓ କାରଣ କଥନ’, ଯହିଁରେ ୨୬.୧୨.୨୦୧୭ର କ୍ୟାବିନେଟ୍ ନିଷ୍ପତ୍ତି ଅନୁସାରେ ଏହି ଧାରା ତିଆରିହୋଇଥିବା କୁହାହୋଇଛି । ତେଣୁ ଖୋଜାଯିବ ସେହି କ୍ୟାବିନେଟ ନିଷ୍ପତ୍ତିକୁ ଏବଂ ଦେଖାଯିବ , “ବହୁଳ ବ୍ୟବହାର” ପରି ଏକ ସୀମାହୀନ ବିଭ୍ରାନ୍ତି ସେହି କ୍ୟାବିନେଟ୍ କେବଳ ତିଆରି କରିଛି ତା ନୁହେଁ, ବରଂ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାର “ବହୁଳ ବ୍ୟବହାର” ପାଇଁ “ବିଭାଗଗୁଡ଼ିକ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ମାନଦଣ୍ଡ ଏବଂ କ୍ଷେତ୍ର ନିର୍ଦ୍ଧାରଣ କରିବେ“ ବୋଲି ମଧ୍ୟ ଘୋଷଣା କରିଛି । ଅଥଚ “ବହୁଳ ବ୍ୟବହାର”ର ପରିଭାଷା କଣ , ତାହା ନିରୂପଣ କରିନାହିଁ । ଯେଉଁ କ୍ୟାବିନେଟ “ବହୁଳ ବ୍ୟବହାର” ପରି ନୂଆ ବିଭାବନା ତିଆରି କଲା, ସେହି କ୍ୟାବିନେଟ ଯଦି ତାର ପରିଭାଷା ପ୍ରଦାନ କଲା ନାହିଁ, ତେବେ କରିବ କିଏ? କେଉଁ ଅଧିକାର ବଳରେ?

ବିଧାନ ପ୍ରଣୟନ ପାଇଁ ବିଧାନସଭାକୁ ଯାଇଥିବା ଆମ ପ୍ରତିନିଧୀମାନେ ଏହା ଜାଣିବାକୁ ବି ଚାହିଲେ ନାହିଁ ! ସେମାନେ ଚାହିଁଥିଲେ, ୧.୫.୨୦୧୮ ତାରିଖରେ ହିଁ ୪କ ଧାରାର ଏହି ଅନ୍ତର୍ହିହିତ ଅନର୍ଥର ଅବସାନ ଘଟାଇ ପାରିଥାନ୍ତେ । ଚାହିଁଲେ ନାହିଁ ! କିନ୍ତୁ କାହିଁକି ଚାହିଁଲେ ନାହିଁ? ନିଜ ନିଜର ଅଯୋଗ୍ୟତା ହେତୁ କି କାହା ବୋଲରେ?

ଅନ୍ତର୍ହିହିତ ଅନର୍ଥ

ଅପରପକ୍ଷେ, ମୂଳ ଭାଷା ଆଇନଟି ୧୯୫୪ରେ ହିଁ ସମଗ୍ର ଓଡିଶାରେ ତତ୍କାଳ ଲାଗୁହୋଇସାରିଛି (“It extends to the whole of State of Orissa” [Sub-Section (2) of Section 1] , “It shall come into force at once” [Sub-Section (3) of Section 1 of Orissa Official Language Act, 1954]) । ଧାରା ୧ର ଏହି ଉଭୟ ଉପଧାରାକୁ ତ କୌଣସି ସମୟରେ ଆସିଦ୍ଧ ଘୋଷଣା କରାଯାଇନାହିଁ ବା ବିଲୁପ୍ତ କରାଯାଇନାହିଁ । ତେଣୁ ଭାଷା ଆଇନଟିର ସୀମା ସଂକୋଚନ କରିବାକୁ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ନବୀନ ପଟ୍ଟନାୟକ କିଏ, ରାଜ୍ୟ ମନ୍ତ୍ରୀମଣ୍ଡଳ ବା କିଏ?

ଏହି ବିଧେୟକ ୨୮.୪.୨୦୧୮ରେ ବିଧାନସଭାରେ ଥୁଆ ହେବା ପରେ କାହିଁକି ଏହା ପ୍ରତ୍ୟାଖ୍ୟାନଯୋଗ୍ୟ ତାର ସବିଶେଷ ଆଲୋଚନା ମୁଁ ବିଭିନ୍ନ ମଞ୍ଚରେ କରିଥିଲି । ତହିଁରୁ ଗୋଟିକର ଶୀର୍ଷକ ଥିଲା A fraud perpetrated by the CM on the Cabinet ଏବଂ ଏ ପରିସ୍ଥିତିରେ ବିଧାୟକମାନଙ୍କ କର୍ତ୍ତବ୍ୟ କଣ ତାହା ମୁଁ ଦର୍ଶାଇଥିଲି । ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ଭାବେ କିଛି ମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କୁ ଭେଟି କଥାଟି କହିଲାବେଳେ, କେହି କେହି ଲଜ୍ଜ୍ୟାରେ ମୁଣ୍ଡ ତଳକୁ କରିଥିଲେ, ଅସହାୟତା ପ୍ରକାଶ କରିଥିଲେ ଓ ଏମିତି କେମିତି ହେଲା ବୋଲି ଆଶ୍ଚର୍ଯ୍ୟ ପ୍ରକଟ କରିଥିଲେ । ଆଶା ଥିଲା ବିଧାୟକମାନଙ୍କ ବିବେକ ଉପରେ । ୧.୫.୨୦୧୮ରେ ସେ ଆଶା ମଉଳିଗଲା । ବିଧେୟକଟି ଯେମିତି ଆସିଥିଲା ସେମିତି ଗୃହୀତ ହେଲା । ମା ଓଡ଼ିଶା ଯଦି କାନ୍ଦିଥିବ, ଅଯୋଗ୍ୟ ପିଲାଙ୍କୁ ଜନ୍ମ ଦେଇଛି ବୋଲି କବାଟ କଣରେ କାନ୍ଦିଥିବ । ବିଧାନସଭାରୁ ଫେରି ଦେଖିଲି ଯେ, ମୋର ପ୍ରମୁଖ ସହକର୍ମୀ ପବିତ୍ରଙ୍କ ପ୍ରମୁଖତାରେ କେତେକ ଆନ୍ଦୋଳନକାରୀ ବନ୍ଧୁ ସେହି ବିଧେୟକଟି ପାରିତ ହୋଇଯାଉ ବୋଲି ମାନସିକ କରି ମଧୁବାବୁଙ୍କ ପାଖରେ ଅଖଣ୍ଡ ଦୀପ ଲଗାଇଥିଲେ । ପ୍ରଦ୍ୟୁମ୍ନ ଶତପଥୀ ଆସି ପହଞ୍ଚିଲେ ଓ ଯେହେତୁ ପାରିତ ବିଧେୟକଟିରେ ଦଣ୍ଡବିଧାନ ପାଇଁ ନିୟମାବଳୀ ପ୍ରଣୟନର ଉଚ୍ଚାରଣ ଥିଲା, ସେହେତୁ ତାହା ପାଇଁ ସରକାରଙ୍କୁ ଦୁଇମାସ ସମୟ ଦେଇ ଜୁଲାଇ ପହିଲା ଯାଏଁ କଳା ପତାକା ଅଭିଯାନ ସ୍ଥଗିତ ରଖିବାକୁ ଯିଦ୍ କଲେ । କଦଳୀରେ ଦାଗ ଲାଗିଥିବା ମୁଁ ଜାଣିଲି, ମାତ୍ର ରାଜି ହେଲି ; କାରଣ କଳା ପତାକା ଅଭିଯାନ ସେହିମାନଙ୍କ ସହାୟତାରେ ଚାଲିଥିଲା । ଏହି ଦୃଶ୍ୟପଟକୁ ପରେ ଫେରିବା । କିଛି ଆନ୍ଦୋଳନକାରୀ ଆନ୍ଦୋଳନକୁ ପଥହୁଡ଼ା କରାଇବାପାଇଁ ଯଦି ସରକାରଙ୍କ ସହ ଗୋପନ ବୁଝାବଣା କରିଥିଲେ, ତାହା କଣ ଆମ ପ୍ରତିନିଧିମାନଙ୍କ ବିଧାୟକୀୟ ବିଜ୍ଞତାକୁ ପରାଗଗ୍ରସ୍ତ କରିସାରିଥିଲା ୧.୫.୨୦୧୮ ପୂର୍ବରୁ? ନା । ତେବେ ସେମାନେ ସେମାନଙ୍କ ଦାୟିତ୍ଵ ତୁଲାଇଲେ ନାହିଁ କାହିଁକି? ଉପରୋକ୍ତ ପ୍ରତିବେଦନରେ ଯେଉଁ ଦୃଶ୍ୟପଟ ପ୍ରଦତ୍ତ କାହିଁକି ତହିଁ ଉପରେ ସେମାନଙ୍କ ପାଟି ଫିଟିଲାନି?

ବିଧାନ ଗଢ଼ିବାକୁ ଯେଉଁ ମହାମହିମମାନେ ବିଧାନସଭାକୁ ଆସୁଛନ୍ତି ଓ ଥରେ ଭୋଟ ପାଇଗଲେ ଆଉ ଥରେ ଭୋଟ ମାଗିବା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ସମ୍ରାଟ ପରି ତେଜୀୟାନ ହୋଇରହୁଛନ୍ତି , ସେମାନେ ଯଦି ଆମ ଲୋକଙ୍କ ପ୍ରତିନିଧି ଭାବେ ନିଜ ନିଜକୁ ବିଚାରିଥାନ୍ତେ ଓ ଏକ ନୂଆ ବିଧାନ ଯୋଡ଼ିବା ପୂର୍ବରୁ ସ୍ଥିତିବାନ ବିଧାନଟି କଣ କହୁଛି ତାହା ପ୍ରତି ସଚେତନ ଦୃଷ୍ଟିପାତ କରିଥାନ୍ତେ, ତେବେ ସେମାନେ ଆମ ସରକାରୀ ଭାଷା ବ୍ୟାପାରରେ “ବିଭାଗଗୁଡ଼ିକ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ମାନଦଣ୍ଡ ଏବଂ କ୍ଷେତ୍ର ନିର୍ଦ୍ଧାରଣ କରିବେ“ ବୋଲି ୨୬.୧୨.୨୦୧୭ର କ୍ୟାବିନେଟ ଯେଉଁ ନିଷ୍ପତ୍ତି ନେଇଥିଲା ତାହା ଯେ ସମ୍ପୂର୍ଣ ଅବୈଧ ଓ ଅନଧିକୃତ ଥିଲା ତାହା କହିପାରିଥାନ୍ତେ ଏବଂ ଏହି ଓଡ଼ିଆଦ୍ରୋହୀ ସଂଶୋଧନ-ବିଧେୟକକୁ ସମୂଳେ ପ୍ରତ୍ୟାଖ୍ୟାନ କରିପାରିଥାନ୍ତେ । କିନ୍ତୁ ତାହା ହେଲାନାହିଁ ।

ମନ୍ତ୍ରୀମଣ୍ଡଳର ଚାପ

୨୬.୧୨.୨୦୧୭ର କ୍ୟାବିନେଟ୍ ପ୍ରସ୍ତାବକୁ ପ୍ରତ୍ୟାଖ୍ୟାନ କରି କଳାପତାକା ଅଭିଯାନ ଜାରି ରହିଥିଲା । ମୋ ପ୍ରତିବେଦନ Bhasha Andolan refuses to be hoodwinked by the State Cabinet ଏହାର ସବିଶେଷ କାରଣ ରଖିଥିଲା ଜଗତ ସମ୍ମୁଖରେ ଏବଂ ଏହାରି ଭିତ୍ତି ଉପରେ ହିଁ ରାଜ୍ୟ ମନ୍ତ୍ରୀମଣ୍ଡଳର ଗରିଷ୍ଠ ସଦସ୍ୟମାନେ ଏହି ଅମଲାତାନ୍ତ୍ରିକ ଦୁରଭିସନ୍ଧିସମ୍ଭୁତ ପ୍ରସ୍ତାବକୁ ପରିହାର କରି ସରକାରୀ ଭାଷା ଉପରେ ଏକ ସାନି ପ୍ରସ୍ତାବ ନେବାକୁ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ଉପରେ ଚାପ ପ୍ରୟୋଗ କରିଥିଲେ । ଫଳରେ ୧୪.୩.୨୦୧୮ରେ ସାନି ପ୍ରସ୍ତାବ ନିଆଯାଇ ମୋର ଉପରୋକ୍ତ ଲେଖାରେ ପ୍ରଦର୍ଶିତ ପ୍ରମାଦଗୁଡ଼ିକ ଆପାତତଃ ହଟାଇ ଦିଆଯାଇଥିଲା ଏବଂ ଏହି ୧୪.୩.୨୦୧୮ ତାରିଖର ପ୍ରସ୍ତାବ ଅନୁସାରେ ଅବିଳମ୍ବେ ଆଇନ ସଂଶୋଧନ ପାଇଁ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କୁ ନିର୍ଦ୍ଦେଶ ଦିଆଯାଇଥିଲା ।

ଏହାକୁ ସ୍ଵାଗତ ଜଣାଇ ମୁଁ ଲେଖିଥିଲି , “ଭାଷା ଆଇନ ସଂଶୋଧନ ପାଇଁ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ବାଧ୍ୟ, କାରଣ ମନ୍ତ୍ରୀମଣ୍ଡଳ ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନ ସପକ୍ଷରେ” ।

ଏହା ସତ୍ତ୍ୱେ ଓଡ଼ିଆ ଜାତିର ଭାଷା ଅଧିକାର ଭୟଙ୍କର ଭାବେ ବିପନ୍ନ ହୋଇଗଲା ବିଧାନସଭାର ଓଡ଼ିଆଦ୍ରୋହୀ ଆଚରଣ ହେତୁ । କେହି ଜଣେ ମଧ୍ୟ ସଦସ୍ୟ ଉପରୋକ୍ତ ପ୍ରେକ୍ଷାପଟରେ ୧.୫.୨୦୧୮ ତାରିଖରେ ବିଚାରିତ ଓଡ଼ିଶା ସରକାରୀ ଭାଷା (ସଂଶୋଧନ) ବିଧେୟକ, ୨୦୧୮ର ଆଲୋଚନାରେ ଆମ ଲୋକଙ୍କ ନେତା ଓ ବିଧାନଦାତା ଭାବେ କାମ ନ କରି ଅମଲାତନ୍ତ୍ରର କ୍ରୀଡ଼ନକ ଭାବେ କାମ କଲେ । ବିଧେୟକଟି ଯଥା ଉପସ୍ଥାପିତ ପାରିତ ହୋଇଗଲା । (କ୍ରମଶଃ)

୧୨.୮.୨୦୧୯

ସରିଯାଇଥିବା ବିଧାନସଭା ଓ ଆମ ଭାଷା -୮

ସୁଭାଷ ଚନ୍ଦ୍ର ପଟ୍ଟନାୟକ

ବିଧେୟକଟି ଉପସ୍ଥାପନା କଲାବେଳେ ମନ୍ତ୍ରୀ ଦେଇଥିବା ଭାଷଣ ଓ ଉପସ୍ଥାପିତ ହୋଇଥିବା ବିଧେୟକଟିର ଭାଷା ଭିତରେ ଥିବା ଭୟଙ୍କର ଅମେଳ ପ୍ରତି ବିରୋଧୀ ଦଳର ଜଣେ ଶକ୍ତିଶାଳୀ ସଦସ୍ୟଭାବେ ଶ୍ରୀ ତାରା ପ୍ରସାଦ ବାହିନୀପତି ଗୃହର ଦୃଷ୍ଟି ଆକର୍ଷଣ କରିପାରିଥାନ୍ତେ ଓ ବିଧେୟକଟି ମାଧ୍ୟମରେ ଯେଉଁ ବିଧିକ ଜାଲିଆତି ହେବାକୁ ଯାଉଥିଲା ତାହା ବାଧା ପାଇପାରିଥାନ୍ତା । ହେଲା ନାହିଁ ।

ସେ କହିଥିଲେ ,

“ସରକାରୀ କାର୍ଯ୍ୟରେ ସରକାରୀ ଭାଷାକୁ ବ୍ୟାପକ ବ୍ୟବହାର ନିମନ୍ତେ ସରକାରୀ କର୍ମଚାରୀ ବା ବିଭାଗକୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହନ ପ୍ରଦାନ କରିବା ତଥା ଖିଲାପକରୁଥିବା ସରକାରୀ କର୍ମଚାରୀ ବା ବିଭାଗକୁ ଦଣ୍ଡବିଧାନ କରିବା ସକାଶେ (ସରକାର) ନିୟମାବଳୀରେ ଉପଯୁକ୍ତ ବିଧି ବ୍ୟବସ୍ଥା କରିପାରିବେ ।“ ବିଧେୟକଟିକୁ ବିଚାର ପାଇଁ ଉପସ୍ଥାପନ କରି ମନ୍ତ୍ରୀ କହିଥିଲେ, “ସରକାରୀ କାର୍ଯ୍ୟରେ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାର ବହୁଳ ବ୍ୟବହାର କରୁଥିବା କର୍ମଚାରୀ ଏବଂ ବିଭାଗକୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହିତ କରିବା ଏବଂ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷା ବ୍ୟବହାରରେ ଖିଲାପକାରୀ କର୍ମଚାରୀ ଏବଂ ବିଭାଗକୁ ଦଣ୍ଡିତ କରିବା ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟରେ ଆମ ରାଜ୍ୟ କ୍ୟାବିନେଟ୍ ତାଙ୍କର ତା୨୬.୧୨.୨୦୧୭ରିଖ ଦିନ ଅନୁଷ୍ଠିତ ୫୧ତମ ବୈଠକରେ ଓଡ଼ିଶା ସରକାରୀ ଭାଷା ଅଧିନିୟମ, ୧୯୫୪ରେ ଆବଶ୍ୟକୀୟ ସଂଶୋଧନ ଆଣିବାପାଇଁ ନିଷ୍ପତ୍ତି ଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ । ତଦନୁଯାୟୀ ଏହି ଓଡ଼ିଶା ସରକାରୀ ଭାଷା ସଂଶୋଧନ ବିଧେୟକ, ୨୦୧୮ ଅଣାଯାଇଛି ।”

ବାହିନୀପତିଙ୍କୁ କ’ଣ ଏବଂବା ଦୁଇଟି ସମ୍ପୂର୍ଣ ଭିନ୍ନ ଅର୍ଥସମ୍ପନ୍ନ ଶବ୍ଦ ବୋଲି ଜଣା ପଡ଼ିଲାନି ? ସେ ଏହି ଭିନ୍ନତା ଉପରେ କାହିଁକି ପ୍ରଶ୍ନ ତୋଳିଲେନି? ବିଧେୟକଟିର ଅନ୍ତନାଡ଼ି ଭାବେ ମନ୍ତ୍ରୀ ଯେଉଁ ତା୨୬.୧୨.୨୦୧୭ରିଖର କ୍ୟାବିନେଟ୍ ପ୍ରସ୍ତାବ କଥା କହିଥିଲେ ସେ ପ୍ରସ୍ତାବଟି ବାସ୍ତବରେ କଣ ଥିଲା ଏବଂ ତାହାକୁ “ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ଓ କାରଣ କଥନ”ରେ ସ୍ଥାନିତ କରି ବିଧିକ ଅଭିଳାଷ (Legislative Intention) ରୂପେ ଅପରିହାର୍ଯ୍ୟ କରାଯାଇଥିବା ହେତୁ ତା ଦ୍ଵାରା ମୂଳ ଆଇନଟି କିପରି ପ୍ରଭାବିତ ହେବାର ଥିଲା, ତାହା ତାଙ୍କ ପରି ଜଣେ ଅଭିଜ୍ଞ ବିଧାୟକ କାହିଁକି ଜାଣିବାକୁ ଚାହିଁଲେ ନାହିଁ ?

ଅନ୍ୟ କେହି କ’ଣ ଏହା ଜାଣିବାକୁ ଚାହିଁଥିଲେ? ନା । କେହି ବି ନୁହେଁ । ଓଡ଼ିଶା ପାଇଁ ଦୁର୍ଭାଗ୍ୟ ; କିନ୍ତୁ ଏହା ହିଁ ସତ୍ୟ ।

ଶ୍ରୀ ଉମେଶ ସାହୁ

ଯୁକ୍ତିକୁଶଳ ସଦସ୍ୟ ଶ୍ରୀ ଉମେଶ ସାହୁ ବିଧେୟକଟିକୁ “ସ୍ଵାଗତ” କରି କହିଥିଲେ, “ଭାଷା ପାଇଁ ଦୀର୍ଘଦିନ ଧରି ଯେଉଁ କିଛି ବ୍ୟକ୍ତି ବିଶେଷ , ଅନୁଷ୍ଠାନ ଯେଉଁ ଆନ୍ଦୋଳନ କରୁଛନ୍ତି , ମୁଁ ତାଙ୍କୁ ନିବେଦନ କରିବି , ସେମାନେ ତାଙ୍କ ଆନ୍ଦୋଳନ ସ୍ଥଗିତ ରଖନ୍ତୁ । ଯଦି ବା ଚାଲୁରଖିବା ପାଇଁ ଚାହାନ୍ତି, ତାହେଲେ ଜଗନ୍ନାଥଙ୍କ ବାନା ଧରି ବରଂ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ କରନ୍ତୁ ।“

କଳାପତାକା ଅଭିଯାନ ଯେ ଶ୍ରୀ ସାହୁଙ୍କ ଅବଚେତନରେ ପ୍ରଭାବ ବିସ୍ତାର କରିଥିଲା ତାହା ତାଙ୍କର ଏହି ଗୋଟିଏ ବାକ୍ୟରୁ ବାରିହୋଇପଡ଼େ । କିନ୍ତୁ ଏତଦ୍ଦ୍ବାରା ବିଧେୟକଟିରେ ପ୍ରସ୍ତାବିତ ଧାରା ୪କ ପ୍ରଭାବିତ ହେବାର ନଥିଲା । ଓଡ଼ିଆ ଜାତିର ଭାଷା ଅଧିକାରକୁ ଖର୍ବ କରିବା ଥିଲା ୪କ ଧାରାର ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ । ଶ୍ରୀ ସାହୁ ସେ ସମ୍ପର୍କରେ ପଟି ଫିଟାଇ ନଥିଲେ । ସେ ଶାସକ ଦଳର ଥିଲେ ଜଣେ ଟାଣୁଆ ସଦସ୍ୟ । ତା୨୬.୧୨.୨୦୧୭ରିଖର କ୍ୟାବିନେଟ୍ ପ୍ରସ୍ତାବକୁ ବସ୍ତୁତଃ ନିଶ୍ଚିହ୍ନ କରି ଭାଷା ଆଇନ ସଂଶୋଧନ କ’ଣ ହେବ ତାହା ୧୪.୩.୨୦୧୮ ତାରିଖରେ ଅନୁଷ୍ଠିତ କ୍ୟାବିନେଟ୍ ବୈଠକରେ ପ୍ରସ୍ତାବିତ ହୋଇଥିଲା । ଓଡ଼ିଶାର ସମସ୍ତ ଟେଲିଭିଜନ ଚ୍ୟାନେଲ୍, ୱେବ୍ ଚ୍ୟାନେଲ୍, ସମ୍ବାଦପତ୍ରରେ ତାହା ପ୍ରଚାରିତ ହୋଇଥିଲା ଓ ସରକାରୀ ପୋର୍ଟାଲରେ ମଧ୍ୟ ସ୍ଥାନିତ ହୋଇଥିଲା । orissamatters॰com ଏବଂ bhashaandolan॰comରେ ବି ତାହା କେବଳ ପ୍ରଚାରିତ ହୋଇଥିଲା ତା ନୁହେଁ, ଆମ ଭାଷା ଅଧିକାରକୁ ଖର୍ବ କରିବା ପାଇଁ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ କିପରି ଏହି ପ୍ରସ୍ତାବ ଉପରେ ଏକ କ୍ୟାବିନେଟ୍ ସ୍କାମ୍ ଘଟାଇବା ମତଲବରେ ଥିଲେ ତାହା ମଧ୍ୟ ଆଲୋଚିତ ହୋଇଥିଲା । ସୁତରାଂ ଏ ବିଧେୟକ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷା ଉପରେ ଯେଉଁ ସଙ୍କଟ ସୃଷ୍ଟିକରିବା ସୁନିଶ୍ଚିତ ଥିଲା ସେ ସମ୍ପର୍କରେ ଶ୍ରୀ ସାହୁ ଅବଗତ ଥିଲେ । ଅଥଚ, ବିଧେୟକଟିକୁ ସେ ସ୍ଵାଗତ କରିଥିଲେ ।

ଶ୍ରୀ ପ୍ରିୟଦର୍ଶୀ ମିଶ୍ର

“ସାଧାରଣ ଲୋକ official administrationରେ କିପରି ସୁବିଧା ପାଇପାରିବ ତା’ର ଆବଶ୍ୟକତା ଅଛି, ଯାହାକି ଏ ବିଧେୟକରେ ଉଲ୍ଲିଖିତ” ବୋଲି କହିଥିଲେ ଶ୍ରୀ ପ୍ରିୟଦର୍ଶୀ ମିଶ୍ର ।

ବିଧେୟକଟିରେ ଯେତେବେଳେ ବୁଲେଇ ବଙ୍କେଇ ଏହା ହିଁ ଲେଖା ହୋଇଛି ଯେ, କର୍ମଚାରୀମାନଙ୍କ ମର୍ଜି ଉପରେ ନିର୍ଭର କରିବ ଆମ ସରକାରୀ ଭାଷା ଆଇନର କାର୍ଯ୍ୟକାରୀତା, ଏବଂ ଆଇନଟି ଏପରି ବଦଳିଯିବ ଯେ, ସମସ୍ତ ଓ ଯେକୌଣସି କାମ ଓଡ଼ିଆରେ ହେବନାହିଁ , ସେତେବେଳେ କେଉଁ ଭିତ୍ତିରେ ଶ୍ରୀ ମିଶ୍ର ଉପରୋକ୍ତ ମତ ରଖିଥିଲେ? ମନେହୁଏ, ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ଦୃଶ୍ୟମାନ ଭୁଲ ସତ୍ତ୍ୱେ ତାଙ୍କୁ ଧନ୍ୟବାଦ ଦେବାକୁ ଶ୍ରୀ ମିଶ୍ର ଯେତେ ବ୍ୟାକୁଳ ଥିଲେ , ଭାଷା ଆଇନଟିର ନିର୍ଭୁଲ ସଂଶୋଧନ ପାଇଁ ସେତେ ଚିନ୍ତିତ ନଥିଲେ ।

ଶ୍ରୀ ଦିବ୍ୟଶଙ୍କର ମିଶ୍ର

ଯେଉଁ ଜୁନାଗଡ଼ର ପ୍ରତିନିଧି ପି॰କେ॰ଦେଓଙ୍କ ଦୃଢ଼ ସମର୍ଥନ ହେତୁ ୧୯୫୪ରେ ଓଡ଼ିଶା ସରକାରୀ ଭାଷା ଆଇନ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନସଭାରେ ପାରିତ ହେବା ସହଜ ହୋଇଥିଲା, ସେହି ଜୁନାଗଡ଼ର ପ୍ରତିନିଧିତ୍ଵ କରୁଥିବା କ୍ୟାପଟେନ୍ ଦିବ୍ୟଶଙ୍କର ମିଶ୍ର ଦର୍ଶାଇଥିଲେ କି, ଯେହେତୁ ଓଡ଼ିଶାର ୯୩ ଶତାଂଶ ବ୍ୟକ୍ତି କେବଳ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାରେ କାରବାର କରନ୍ତି ଓ ମାତ୍ର ୭ ଶତାଂଶ ଓଡ଼ିଆ ଲୋକ ବ୍ୟବହାର କରନ୍ତି ଇଂରାଜୀ ଭାଷା, ସେହେତୁ “ଏହି ବିଧେୟକଟି ଗରିବ ଲୋକମାନଙ୍କୁ ସହାୟକ ହେବ ।” ସେ ହେତୁ ସେ ଏହାକୁ ସମର୍ଥନ କରୁଛନ୍ତି ବୋଲି କହିଥିଲେ ।

କିନ୍ତୁ ଏହି ସମର୍ଥନ ଯେ ଜୁନାଗଡ଼ର ପ୍ରଥମ ସାମ୍ବିଧାନିକ ପ୍ରତିନିଧି ଶ୍ରୀ ଦେଓ ସମର୍ଥନ କରିଥିବା ଭାଷା ଆଇନର ଶିର ଛେଦ ପାଇଁ ସମର୍ଥନ ସଦୃଶ ଥିଲା ତାହା ସେ ଜାଣିପାରିଲେ ନାହିଁ !

ସେ କହିଥିଲେ,

“ଜଣେ ଗରିବ ଖଟିଖିଆ, ମଜଦୁର, ଶ୍ରମିକ, ଜଣେ ଜଙ୍ଗଲ ଅଞ୍ଚଳର ଲୋକ ତାର ଦରଖାସ୍ତଟିକୁ (ଧରି/ ପିଛାକରି) ତଳ ପାହିଆରୁ ଉପର ପାହିଆ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଯାଉଛି ।“ ଏହି ସଂଶୋଧନ କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ ହେଲେ “ତା ଉପରେ ସରକାର ନିଷ୍ପତ୍ତି କଣ ନେଲେ ସେ ଜାଣିପାରିବ ।”

ସଂଶୋଧନଟି ଯେତେବେଳେ କହୁଛି ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାରେ କେଉଁଠି କେତେ ପରିମାଣର କାମ ହେବ ତାହା କର୍ମଚାରୀମାନଙ୍କ ମର୍ଜି ଉପରେ ନିର୍ଭର କରିବ ଏବଂ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାରେ ସବୁକାମ ନ କରୁଥିବା ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କୁ ବି ପୁରସ୍କାର ମିଳିବ , ସେତେବେଳେ ସବୁ “ଗରିବ ଖଟିଖିଆ, ମଜଦୁର, ଶ୍ରମିକ, ଜଙ୍ଗଲ ଅଞ୍ଚଳର ଲୋକ”, ତାଙ୍କ ଭାଷାରେ “ଓଡ଼ିଶାର ୯୩ ଶତାଂଶ ବ୍ୟକ୍ତି”, କିପରି ଏ ସଂଶୋଧନ ଦ୍ଵାରା “ସହାୟତା” ପାଇବାର ଥିଲା?

ଶ୍ରୀ ମିଶ୍ର ଏ ପ୍ରଶ୍ନ ଯଦି ନିଜକୁ ନିଜେ ବି ପଚାରିଥାନ୍ତେ ତେବେ ହୁଏତ ନୀରବ ରହିଥାନ୍ତେ ସିନା, ଏ ବିଧେୟକକୁ ସମର୍ଥନ କରିନଥାନ୍ତେ । କାରଣ ମାତ୍ର ୭ ଶତାଂଶ ଇଂରାଜୀ ପଢୁଆଙ୍କ ପାଇଁ ୯୩ ଶତାଂଶ ଓଡ଼ିଆ ଅଡୁଆରେ ଥିବା ନେଇ ସେ ଯେଉଁ ଅଭିମତ ରଖିଥିଲେ ତାହା ଆନ୍ତରିକ ଥିଲା ।

ଶ୍ରୀ ମିଶ୍ର କହିସାରିବା ପରେ ମନ୍ତ୍ରୀ ଶ୍ରୀ ଆରୁଖ ବିତର୍କର ଉତ୍ତର ଦେଇ ବିଧେୟକଟି ସହ ଦୁରଭିସନ୍ଧି ରଖି ସଂଯୁକ୍ତ କରାଯାଇଥିବା ତା୨୬.୧୨.୨୦୧୭ରିଖର କ୍ୟାବିନେଟ୍ ପ୍ରସ୍ତାବକୁ ପୁନଃ ସଶକ୍ତୀକୃତ କରିଥିଲେ । କୌଣସି ବିଧାୟକ ତ ସେହି ପ୍ରସ୍ତାବ ଉପରେ କରାଯାଇଥିବା ଜାଲିଆତି ନେଇ କୌଣସି ପ୍ରଶ୍ନ ତୋଳିନଥିଲେ , ମନ୍ତ୍ରୀ ବା କାହିଁକି ଚିନ୍ତା କରିଥାନ୍ତେ ?

କ୍ୟାବିନେଟ୍ ପ୍ରସ୍ତାବ ବଦଳାଇଥିଲା କିଏ?

କେବଳ ଯୁକ୍ତି ପାଇଁ ଯଦି ଧରିନିଆଯାଏ ଯେ, ତା୨୬.୧୨.୨୦୧୭ରିଖର କ୍ୟାବିନେଟ୍ ପ୍ରସ୍ତାବ ଅବୈଧ ନଥିଲା, ତେବେ ସେ ପ୍ରସ୍ତାବ ବିଧାନସଭାରେ ପହଞ୍ଚିଲା ବେଳକୁ କିଏ ତାକୁ ବଦଳାଇଦେଇଥିଲା ? ପ୍ରସ୍ତାବଟିକୁ ଆଉ ଥରେ ଦେଖାଯାଉ –

“ସରକାରୀ ଭାଷା ଆଇନ ୧୯୫୪ରେ ସଂଶୋଧନ ଅଣାଯାଇ ବିହିତ ଦଣ୍ଡବିଧାନ ବ୍ୟବସ୍ଥା ସହିତ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାର ବହୁଳ ବ୍ୟବହାର କରୁଥିବା ବିଭାଗ ତଥା କର୍ମଚାରୀଙ୍କୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହିତ କରାଯିବ । ଏଥିପାଇଁ ବିଭାଗଗୁଡ଼ିକ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ମାନଦଣ୍ଡ ଓ କ୍ଷେତ୍ର ନିର୍ଦ୍ଧାରଣ କରିବେ ।”

ଏହି ଅନୁସାରେ ବିଧେୟକରେ ଖଞ୍ଜା ହୋଇଥିବା ୪କ ଧାରା ହେଲା –

“ସରକାର, ସରକାରୀ ଭାଷାର ବ୍ୟାପକ ବ୍ୟବହାର ନିମନ୍ତେ ସରକାରୀ କର୍ମଚାରୀ ବା ବିଭାଗମାନଙ୍କୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହନ ପ୍ରଦାନ କରିବା ତଥା ସେଥିରେ ଖିଲାପ କରୁଥିବା ସରକାରୀ କର୍ମଚାରୀ ବା ବିଭାଗମାନଙ୍କୁ ଦଣ୍ଡବିଧାନ କରିବା ସକାଶେ ନିୟମାବଳୀରେ ଉପଯୁକ୍ତ ବ୍ୟବସ୍ଥାମାନ ବିହିତ କରିପାରିବେ ।”

ପ୍ରଶ୍ନ ହେଉଛି, କ୍ୟାବିନେଟ୍ ପ୍ରସ୍ତାବରେ ଥିବା “ତଥା” କୁ ବିଧେୟକରେ ଥିବା “ବା”ରେ ରୂପାନ୍ତରିତ କଲା କିଏ?

ସରିଯାଇଥିବା ବିଧାନସଭାର ସଭ୍ୟମାନେ ଯଦି ଏ ପ୍ରଶ୍ନ ତୋଳିଥାନ୍ତେ, ତେବେ ଜଣାପଡିଯାଇଥାନ୍ତା ଯେ, “ବା” ଶବ୍ଦ ପ୍ରୟୋଗ କରି ବିଭାଗ ମୁଣ୍ଡରେ ଅଠା ବୋଳି ଭାଷା ଆଇନ ଉଲ୍ଲଂଘନ କରୁଥିବା କର୍ମଚାରୀମାନେ ନିରାପଦରେ ଖସିଯିବାକୁ ଷଡ଼ଯନ୍ତ୍ର ଭିଆଇଥିଲେ, ଯେଉଁଥିରେ ସହଯୋଗ କରିଥିଲେ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ । ନଚେତ୍ , ଆମ ଭାଷା ଆଇନକୁ ଉଲ୍ଲଙ୍ଘନ କରି କେମିତି ଇଂରାଜୀମନସ୍କ କର୍ମଚାରୀମାନେ ନିରାପଦ ରହିବେ ତାହା ପାଇଁ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ନିଜ ଆଡୁ ଏ ଜାଲିଆତି କରିଥିଲେ । ଆୟୁଷ ସରିଯାଇଥିବା ବିଧାନସଭାର ସଭ୍ୟମାନେ ଏ କ୍ଷେତ୍ରରେ ନିଜ ନିଜ ବିଧାୟକୀୟ ଦାୟିତ୍ଵ ନିର୍ବାହ କରିନଥିବାରୁ ୪କ ପରି ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାର ଏକ ଘୋର ହାନୀକାରକ ଧାରା ଓଡ଼ିଶା ସରକାରୀ ଭାଷା ଆଇନରେ ଖଞ୍ଜା ହୋଇଗଲା ।

ଯେଉଁ ରାଜ୍ୟରେ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ନୌକାରମାନଙ୍କ ଗୋଲମ, କେବଳ ସେହି ରାଜ୍ୟରେ ଏପରି ଜଘନ୍ୟ ଜାଲିଆତି ସମ୍ଭବ ହୁଏ । (କ୍ରମଶଃ)
୯.୬.୨୦୧୯

ସରିଯାଇଥିବା ବିଧାନସଭା ଓ ଆମ ଭାଷା -୭

ସୁଭାଷ ଚନ୍ଦ୍ର ପଟ୍ଟନାୟକ

ଯଦି ବିରୋଧୀ ଦଳର ନେତା ହୋଇ ନଥାନ୍ତେ, ତେବେ ବି ବିଧାନସଭାରେ ଜଣେ ତର୍କକୁଶଳୀ ବ୍ୟକ୍ତି ଭାବେ ଶ୍ରୀ ନରସିଂହ ମିଶ୍ର ଜାଜୁଲ୍ୟମାନ ହୋଇ ରହିବାର ଯୋଗ୍ୟତାରେ ଥିଲେ ସୁମଣ୍ଡିତ । ଯେହେତୁ ମୁଁ ଆଇନ ସଂଶୋଧନର ଆବଶ୍ୟକତା ଉପରେ ପ୍ରଥମେ ପ୍ରସ୍ତାବ ଓ ଚିଠା ଦେଇଥିଲି ଓ ଯେହେତୁ ମୋ ପ୍ରସ୍ତାବ ଅନୁସାରେ ୨୦୧୬ରେ ଆଇନ ସଂଶୋଧନ କରି ତହିଁରେ ଧାରା ୫ ଖଞ୍ଜି ଓଡ଼ିଶା ରାଜ୍ୟ ସରକାର ପ୍ରଥମଥର ପାଇଁ ନିଯମାବଳୀ ପ୍ରଣଯନ ପାଇଁ କ୍ଷମତା ଆହରଣ କରିଥିଲେ ଓ ଯେହେତୁ ମୋର ଅବଶିଷ୍ଟ ପ୍ରସ୍ତାବଗୁଡ଼ିକ ୨୦୧୮ର ଏହି ସଂଶୋଧନରେ ବିଧିଭୁକ୍ତ ହେବାର ସମ୍ଭାବନା ଥିଲା, ସେହେତୁ ଏ ସମ୍ପର୍କରେ ସରକାର କି ପଦକ୍ଷେପ ନେଉଛନ୍ତି ତହିଁ ଉପରେ ମୁଁ ଦୃଷ୍ଟି ରଖିଥିଲି । ମୁଁ ଦେଖିଲି ଯେ, ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ଗୋପନ ଇସାରାରେ ବା ତାଙ୍କୁ ପ୍ରଭାବିତ କରି ଅଣଓଡ଼ିଆ ଅଧ୍ୟୁଷିତ ଇଂରାଜିମନସ୍କ ଅମଲାତନ୍ତ୍ର ଆମ ଭାଷା ଆଇନକୁ ଚିରଦିନ ପାଇଁ ନିରର୍ଥକ କରିଦେବାକୁ ଚେଷ୍ଟାରତ । ମୁଁ ଏହା ୧୦.୪.୨୦୧୮ରେ ମୋ ନଭନିବାସରେ ରଖିଲି ଓ ଆଗଧାଡ଼ିଆ ବିଧାୟକମାନଙ୍କୁ ଅବଗତ କରାଇଲି ।

ଏହି ଲେଖାରେ ଭାଷା ଆଇନରେ ଯେଉଁ ସଂଶୋଧନ ହେବାକୁ ଯାଉଛି ତାହା କିପରି ଓଡ଼ିଆ ଭାଷା ପ୍ରତି ବିପଦ ତାହା ବୁଝାଇ, ଆମ ବିଧାୟକମାନେ କଣ କରିବା ଭଲ ହେବ ତାହା ବି ମୁଁ କହିଥିଲି ଓ ଏହି ଲେଖାର ନକଲ ଅଧିକାଂଶ ବିଧାୟକଙ୍କୁ ଦେଇଥିଲି, ଦିଆଇଥିଲି । ଦୁଃଖ ଓ ପରିତାପର କଥା, ଏହା ସତ୍ତ୍ୱେ, ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ଓ ତାଙ୍କ ବିଶ୍ଵସ୍ତ ଅମଲାମାନଙ୍କ ଏହି ଦୁରଭିସନ୍ଧି ବିଧାନସଭାରେ ଆଲୋଚିତ ହେଲା ନାହିଁ ଓ ୪କ ପରି ଏକ ସମ୍ପୂର୍ଣତଃ ଓଡ଼ିଆ ବିରୋଧୀ ଧାରା ବିଧିଭୁକ୍ତ ହୋଇଗଲା ।

ଡଃ ରମେଶ ଚନ୍ଦ୍ର ଚ୍ୟାଉ ପଟ୍ଟନାୟକ

ଏକଦା ବିଧାନସଭା ଆଦର୍ଶ କମିଟି (Ethics Committee)ର ଅଧ୍ୟକ୍ଷ ଥିବା ଡଃ ରମେଶ ଚନ୍ଦ୍ର ଚ୍ୟାଉ ପଟ୍ଟନାୟକ ଜଣେ ଅଭିଜ୍ଞ ବିଧାୟକ । ଶ୍ରୀ ମିଶ୍ରଙ୍କ ପରେ ବିତର୍କରେ ଅଂଶଗ୍ରହଣ କରି ସେ ବିଧେୟକଟି ଯେଉଁ ରୂପରେ ଆସିଥିଲା ସେହି ରୂପକୁ ସ୍ଵାଗତ ଜଣାଇଲେ ।

କଳାପତାକା ଅଭିଯାନ (ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନ) ଚାପରେ କିପରି ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ପୁରୀଠାରେ ଭାଷା ଆଇନ ସଂଶୋଧନ ପାଇଁ “ଘୋଷଣା କଲେ” ତାହାର ଉଲ୍ଲେଖ ଆମେ ଡଃ ଚ୍ୟାଉପଟ୍ଟନାୟକଙ୍କ ଭାଷଣରେ ଦେଖୁଁ । କିନ୍ତୁ ପୁରୀ ପରେ ଭୁବନେଶ୍ଵରସ୍ଥ ସଚିବାଳୟରେ ଯେ ୧୪.୩.୨୦୧୮ ତାରିଖରେ ମନ୍ତ୍ରୀମଣ୍ଡଳ ବୈଠକ ବସି ଭାଷା ଆଇନ ସଂଶୋଧନ ପାଇଁ ସମ୍ପୂର୍ଣ ଭିନ୍ନ ପ୍ରସ୍ତାବ ଯେ ଗୃହୀତ ହୋଇଥିଲା ତାହା ସେ ଉଲ୍ଲେଖ କଲେନାହିଁ ! କାହିଁକି ସେ ଜାଣିବାକୁ ଚାହିଁଲେ ନାହିଁ ଯେ, ଯଦି ବିଧେୟକଟି ୨୬.୧୨.୨୦୧୭ ତାରିଖର ପ୍ରସ୍ତାବ ଅନୁସାରେ ପ୍ରଣୀତ, ତେବେ ୧୪.୩.୨୦୧୮ ତାରିଖର ମନ୍ତ୍ରୀମଣ୍ଡଳ ପ୍ରସ୍ତାବଟି କୁଆଡ଼େ ଗଲା?

ଯେତେବେଳେ ବିଧେୟକଟିର ‘ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ଓ କାରଣ କଥନ’ରେ ଗୋଟିଏ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ମନ୍ତ୍ରୀମଣ୍ଡଳ ବୈଠକରେ ଗୋଟିଏ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ସମୟରେ ଗୃହୀତ ପ୍ରସ୍ତାବକୁ ଆଧାରଶୀଳା କରାଯାଇଛି , ସେତେବେଳେ ସେହି ପ୍ରସ୍ତାବଟି ତହିଁରେ ସଂଯୁକ୍ତ କରା ନଯାଇ ବିଧାନସଭାକୁ ସେ ସମ୍ପର୍କରେ ଅନ୍ଧାରରେ ରଖାଯିବାର କାରଣ କ’ଣ ତାହା ସେ ଜାଣିବାକୁ ଚାହିଁବା ଉଚିତ ଥିଲା । ବିଧାନସଭା ଜାଣିଥିଲେ ହିଁ ଲୋକେ ଜାଣିଥାନ୍ତେ । କିନ୍ତୁ ସେ ତାହା କଲେ ନାହିଁ ।

ଯେହେତୁ ସେ ତାଙ୍କ ଭାଷଣରେ ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନର ଚାପ କଥା କହିଛନ୍ତି, ଉପରସୂଚିତ ଲେଖାରେ ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନର ଯେଉଁ ପତିକ୍ରିୟା ଖୋଦିତ, ତାହା ତ ସେ ନିଶ୍ଚୟ ବିଚାରକୁ ନେଇଥିବା କଥା । ବିଧେୟକଟି କିପରି ପ୍ରମାଦପୂର୍ଣ ଓ ତଦ୍ଦ୍ଵାରା ଓଡ଼ିଶା କିପରି କ୍ଷତିଗ୍ରସ୍ତ ହେବ, ତାହା ସବିଶେଷ ଆଲୋଚିତ ହୋଇ ତହିଁ ଉପରେ ବିଧାୟକମାନେ କି ପଦକ୍ଷେପ ନେବା ଉଚିତ ତାହା ତ ଏହି ଲେଖାରେ ସ୍ପଷ୍ଟ କରାହୋଇଥିଲା ।

ଦୁଃଖର ସହ କହିବାକୁ ପଡ଼ୁଛି ଯେ, ଦୂଷିତ ଅଭିସନ୍ଧି ରଖି ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ତାଙ୍କ ଆଖିଆଗରେ ଏକ କ୍ୟାବିନେଟ୍ ସ୍କାମ୍ ଘଟାଉଥିଲେ ମଧ୍ୟ ଓ ତଦ୍ଦ୍ଵାରା ଓଡ଼ିଆ ଜାତିର ଭାଷା ସ୍ଵାର୍ଥ ଉଜୁଡ଼ିଯିବା ସୁନିଶ୍ଚିତ ଥିଲେ ମଧ୍ୟ, ଜଣେ ବରିଷ୍ଠ ସଦସ୍ୟ ଭାବେ ଡଃ ଚ୍ୟାଉପଟ୍ଟନାୟକ ସରିଯାଇଥିବା ବିଧାନସଭାକୁ ସେ ସମ୍ପର୍କରେ ସତ ଜାଣିବାରେ କୌଣସି ସାହାଯ୍ୟ କରିନଥିଲେ । (କ୍ରମଶଃ)
୫.୬.୨୦୧୯

ସରିଯାଇଥିବା ବିଧାନସଭା ଓ ଆମ ଭାଷା -୬

ସୁଭାଷ ଚନ୍ଦ୍ର ପଟ୍ଟନାୟକ

ବସ୍ତୁତଃ ମୁଁ ଦେଇଥିବା ଉପରୋଦ୍ଧୃତ୍ତ ପ୍ରସ୍ତାବ ଓ ଚିଠା ହେତୁ ହିଁ ଆମ ଭାଷା ଆଇନରେ ଥିବା ଆଜନ୍ମ ତ୍ରୁଟିଗୁଡ଼ିକ ଉପରେ ଓଡ଼ିଶା ସରକାର ପ୍ରଥମ ଥର ପାଇଁ ଅବଗତ ହେଲେ । ଫଳରେ ବିଧାୟକ ନବ କିଶୋର ଦାସଙ୍କ ଏକ ପ୍ରଶ୍ନର ଉତ୍ତରରେ ୧୪.୧୨.୨୦୧୫ ତାରିଖରେ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ବିଧାନସଭାକୁ କହିଥିଲେ କି, ଭାଷା ଆଇନଟିର କାର୍ଯ୍ୟକାରୀତା ପାଇଁ ଖୁବ ଶୀଘ୍ର ତହିଁର ସଂଶୋଧନ କରାଯିବ ।

ଭାଷା ଆଇନଟିର ସଂଶୋଧନ ପାଇଁ ମୁଁ ଦେଇଥିବା ଚିଠାରେ ଯେଉଁ ଧାରା ୪ର ସଂଯୋଗୀକରଣ ପ୍ରସ୍ତାବ କରିଥିଲି, ତାର ଉପଧାରା ୨ ନିମ୍ନରେ ଉଦ୍ଧୃତ୍ତ ହେଲା :

“ଏହି ଆଇନର ସମସ୍ତ ବା ଯେ କୌଣସି ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟକୁ କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ କରିବା ପାଇଁ ବା ଏହି ଆଇନର ଯେକୌଣସି ବା ସମସ୍ତ ବ୍ୟବସ୍ଥାକୁ ବାଧ୍ୟତାମୂଳକ କରିବା ପାଇଁ ବା ଏହି ଆଇନର ପ୍ରଯୁକ୍ତିସୀମା ଓ ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟକୁ ପରିବର୍ଦ୍ଧିତ କରିବାପାଇଁ ବା ଏହାର କୌଣସି ଧାରାର ଉଲ୍ଲଙ୍ଘନକୁ ଦଣ୍ଡନୀୟ କରିବା ପାଇଁ ସରକାର ନିୟମାବଳୀ ପ୍ରସ୍ତୁତ ଓ ପ୍ରବର୍ତ୍ତିତ କରିପାରିବେ ।”

ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ବିଧାନସଭାରେ ଦେଇଥିବା ପ୍ରତିଶ୍ରୁତି ପାଳନରୁ ଓହରିଯାଉଥିବା କଥା ସ୍ପଷ୍ଟ ହୋଇଯାଇଥିଲା ୧୭.୧୨.୨୦୧୫ ତାରିଖରେ । Orissa CM drifts away from the decision for governance of Orissa in Oriya ଶୀର୍ଷକ ଅଲୋଚନା ମୁଁ ରଖିଲି ବିଶ୍ଵବାସୀ ଓଡ଼ିଆଙ୍କ ସମ୍ମୁଖରେ ।

କିନ୍ତୁ ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନ ଭିଆଇ ମୋ ପ୍ରଦତ୍ତ ଉପରୋକ୍ତ ପ୍ରସ୍ତାବ ଅନୁଯାୟୀ ଆଇନ ସଂଶୋଧନ ସକାଶେ ଆମେ ତାଙ୍କୁ ବାଧ୍ୟକଲୁ । ତେଣୁ, ଓଡ଼ିଶା ସରକାରୀ ଭାଷା (ସଂଶୋଧନ) ଅଧ୍ୟାଦେଶ, ୨୦୧୬ରେ ମୋ ଚିଠାର ଧାରା ୪ (୨)କୁ ଆଇନରେ ପ୍ରବିଷ୍ଟ କରାଇ ସରକାର ତାହାକୁ ଧାରା ୫ର ନାମ ଦେଲେ । ତାହା ହେଲା :

“୫॰ ଏହି ଅଧିନିୟମର ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟଗୁଡ଼ିକୁ କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ କରିବା ସକାଶେ ରାଜ୍ୟ ସରକାର ନିଯମାବଳୀ ପ୍ରଣୟନ କରିପାରିବେ ।”

କିନ୍ତୁ ଏହି ଅଧ୍ୟାଦେଶକୁ ଆଇନତଃ ଓଡ଼ିଶା ସରକାରୀ ଭାଷା (ସଂଶୋଧନ) ଆଇନ, ୨୦୧୬ରେ ରୂପାନ୍ତରିତ କଲାବେଳେ ଆମ ବିଧାନସଭା ସଦସ୍ୟମାନେ କିପରି ଅମଲାତନ୍ତ୍ରର ହାତବାର୍ସି ଭାବେ କାମ କରିଥିଲେ ତାହା ଆମେ ପରେ ଦେଖିବା । ବର୍ତ୍ତମାନ ଦେଖିବା ଓଡ଼ିଶା ସରକାରୀ ଭାଷା (ସଂଶୋଧନ) ବିଧେୟକ, ୨୦୧୮ର ବିଚାର ବେଳେ ଶ୍ରୀ ଅମର ଶତପଥିଙ୍କ ସାଙ୍ଗକୁ ଆଉ କିଏ କଣ କହିଥିଲେ ।

ଶ୍ରୀ ନରସିଂହ ମିଶ୍ର

ବିରୋଧୀ ଦଳ ନେତା ଶ୍ରୀ ନରସିଂହ ମିଶ୍ର ଏହାକୁ ସ୍ଵାଗତ ଜଣାଇଥିଲେ ଏବଂ “ଏଥିରେ ବିରୋଧ କରିବାର କିଛି ନାହିଁ” ବୋଲି ଘୋଷଣା କରିଥିଲେ । କିନ୍ତୁ ଏଥିରେ ଆଇନଟିର ଉଲ୍ଲଂଘନ ପାଇଁ ଦଣ୍ଡବିଧାନ କଥା ଉଚ୍ଚାରିତ ହୋଇଥିବା ବେଳେ ବିଧେୟକଟିରେ ଉଲ୍ଲଙ୍ଘନର ସଜ୍ଞା ପ୍ରଦତ୍ତ ହୋଇନଥିବା ହେତୁ ପଚାରିଥିଲେ “ଉଲ୍ଲଙ୍ଘନର ଅର୍ଥ କଣ?” ସେ କହିଥିଲେ,

“ଏହି ଆଇନ ଦ୍ଵାରା ସବୁ କ୍ଷମତା ସରକାରଙ୍କୁ ଦେଇଦିଆଯାଉଛି । ସରକାର Rule (ନିଯମାବଳୀ) ତିଆରିକରିବେ । ଏବଂ Rule ତିଆରିକରି ଯେତେବେଳେ Gazette Notification କରିଦେବେ, ସେତେବେଳେ ଏହା ଲାଗୁ ହୋଇଯିବ । ତେଣୁ ଆମେ ଯଦି ଜାଣିନଥିବା ଉଲ୍ଲଂଘନ ଅର୍ଥ କଣ, ତା ହେଲେ ସେଇଟା ବିପଦ ହୋଇପାରେ ।”

ଗୋଳମାଳ ବଡ଼ ଗଭୀର

ଶ୍ରୀ ମିଶ୍ରଙ୍କ ଭାଷଣରୁ ଜାଣିହୋଇଯାଏ ଭାଷା ଆଇନକୁ ନେଇ ଗୋଳମାଳ କେତେ ଗଭୀର । ଏଥିରୁ ଜଣାପଡ଼େ ଯେ, ଉପର ସୂଚିତ ଅଧ୍ୟାଦେଶ ବଳରେ ରାଜ୍ୟ ସରକାର “ଓଡ଼ିଶା ସରକାରୀ ଭାଷା ନିଯମାବଳୀ, ୨୦୧୬ ନାମକ ଯେଉଁ ନିଯମାବଳୀ (Rules) ତିଆରି କରିଥିଲେ ଓ ଯାହାକୁ ୧୪୯୭ ସଂଖ୍ୟକ ଓଡ଼ିଶା ଅସାଧାରଣ ରାଜପତ୍ର (Extraordinary Gazette)ରେ ଅଗଷ୍ଟ ୨୨, ୨୦୧୬ରେ ପ୍ରକାଶ କରିଥିଲେ ତାହା ବିରୋଧୀ ଦଳ ନେତାଙ୍କୁ ଜଣା ନ ଥିଲା । କେମିତି ଜଣାଯାଇଥାନ୍ତା? ସରକାର ତ ସେ ସମ୍ପର୍କରେ ବିଧାନସଭାକୁ ଅବଗତ କରାଇନଥିଲେ । କିନ୍ତୁ ବିରୋଧୀ ଦଳ ନେତା ତ ଜାଣିଥିଲେ ଯେ, ଅଧ୍ୟାଦେଶ ବଳରେ ୨୦୧୬ ମେ ୨୧ ତାରିଖରେ ଓଡ଼ିଶା ସରକାରୀ ଭାଷା ଆଇନର ଯେଉଁ ମାଇଲଖୁଣ୍ଟ ସଂଶୋଧନ ହୋଇ ଧାରା ୫ ଯୋଡ଼ା ହୋଇଥିଲା, ତାହା ତ କେବଳ ନିୟମାବଳୀ ପ୍ରଣୟନର ଅତ୍ୟନ୍ତ ଜରୁରୀ ଆବଶ୍ୟକତା ଦୃଷ୍ଟିରୁ ହିଁ ଜାରିକରା ହୋଇଥିଲା । ତେଣୁ ତଦ୍ଦ୍ଵାରା କି ନିଯମାବଳୀ ତିଆରି ହୋଇଥିଲା, କ’ଣ ତାର ଭାଷା ଥିଲା, କିପରି ତାହା କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ ହେଲା ବା କ’ଣ ହେଲା ତାର କାର୍ଯ୍ୟକାରୀତାର ଫଳ, ତାହା ଜାଣିବା ପାଇଁ ଶ୍ରୀ ମିଶ୍ର ଚାହିଁଲେ ନାହିଁ କାହିଁକି? ଚାହିଁଥିଲେ ହୁଏତ ଓଡ଼ିଶା ସରକାରୀ ଭାଷା ଆଇନର ପ୍ରୟୋଗ ବ୍ୟାପାରରେ ସରକାର ଯେଉଁ ଗଭୀର ଗୋଳମାଳ ସୃଷ୍ଟିକରିଚାଲିଛନ୍ତି ତାହା ଧରା ପଡ଼ିଯାଇଥାନ୍ତା ଓ ଆଇନଟି ନିର୍ଭୁଲଭାବେ ସଂଶୋଧିତ ହୋଇଯାଇପାରିଥାନ୍ତା । (କ୍ରମଶଃ)