ସରିଯାଇଥିବା ବିଧାନସଭା ଓ ଆମ ଭାଷା -୧୩

ସୁଭାଷ ଚନ୍ଦ୍ର ପଟ୍ଟନାୟକ

ଏପରି ଭାବେ କଳାପତାକା ଅଭିଯାନ ସ୍ଥଗିତ କରିବାର କୌଣସି ଅଧିକାର ଏମାନଙ୍କର ନଥିଲା । କାରଣ ଏ ଆନ୍ଦୋଳନ ମୁଁ ପ୍ରତିଷ୍ଠା କରିଥିଲି ଭାଷା ଆଇନକୁ ନିର୍ଭୁଲ ଓ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ଷମ କରିବାକୁ ସରକାରଙ୍କୁ ଦେଇଥିବା ପ୍ରସ୍ତାବ ସପକ୍ଷରେ । ପ୍ରଦ୍ୟୁମ୍ନ ଶତପଥୀଙ୍କ ଭାଷାରେ ଏମାନେ ଥିଲେ ମୋର ସମର୍ଥକ ଓ ମୋ “ପ୍ରଜ୍ଞାଜ” (ବୁଦ୍ଧିରୁ ବାହାରିଥିବା) ଏହି ଆଂଦୋଳନର “ସଞ୍ଚାଳକ” । ଅତଏବ ଏ ଆନ୍ଦୋଳନ ସ୍ଥଗିତ ରଖିବା / ବନ୍ଦ କରିବାର ଅଧିକାର ଏମାନଙ୍କର ନଥିଲା । ମୋ ଡ୍ରାଇଭର ମୋ ମୋଟର ଯାନର ମାଲିକ ବୋଲି ନିଜକୁ କହିବା ପରି ଏହା ଥିଲା ଏମାନଙ୍କ ଅମୂଳକ ଓ ଅନଧିକୃତ ଆସ୍ଫାଳନ ।

ମୁଁ ଏମାନଙ୍କ ଏହି ଅନଧିକୃତ ଆସ୍ଫାଳନକୁ ପ୍ରତ୍ୟାଖ୍ୟାନ କରିଥିଲି ଓ ସମଗ୍ର ଓଡ଼ିଆ ଜାତି ମଧ୍ୟ ଏମାନଙ୍କୁ ପ୍ରତ୍ୟାଖ୍ୟାନ କଲା ।

ମାତୃଭାଷା ଓଡ଼ିଆର ଅନୁରକ୍ତ ସନ୍ତାନମାନେ ଯେଉଁମାନଙ୍କ ସମ୍ପର୍କରେ bhashaandolan॰com ପ୍ରକାଶିତ ଆମ ଇ-ପୁସ୍ତକ “ଆମ ଭାଷା ପାଇଁ ଆମ ଲଢ଼େଇ“ରେ ସବିଶେଷ ବିବରଣୀ ରହିଛି, ୧୭.୭.୨୦୧୮ ତାରିଖରୁ କଳାପତାକା ଅଭିଯାନ ବୀରତ୍ଵର ସହ ଚଳାଇ ଚାଲିଲେ ।

ଶତପଥୀ ଓ ପବିତ୍ର ମହାରଥାଙ୍କ ଅତର୍ଛ ବୟାନବାଜିରୁ ଜଣାପଡ଼ିଗଲା ଯେ ଅର୍ଥମନ୍ତ୍ରୀ ଶଶିଭୂଷଣ ବେହେରାଙ୍କ ମାଧ୍ୟମରେ ଏମାନେ ସୁପାରି ଖାଇଛନ୍ତି ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନକୁ ଭାଙ୍ଗିଦେବା ପାଇଁ ।

ପବିତ୍ର କହି ଚାଲିଥିଲେ ଯେ, କଳା ପତାକା ଅଭିଯାନ ଚାଲିବା ଅର୍ଥ ତାଙ୍କ ସ୍ତ୍ରୀ ଓ ଛୋଟ ଛୁଆର ବେକରେ ଖୋଜ ପକାଇ ଚାଲିବା ।

ଯେଉଁମାନେ କଳା ପତାକା ଧରୁଥିଲେ ସେମାନଙ୍କୁ ସେ ଏହି ଏକା କଥା କହି ଗାଳିଗୁଲଜ କରୁଥିଲେ । ଏପରିକି ଗଜାନନ ମିଶ୍ର ବି ତାଙ୍କ ଏହି ଗାଳିଗୁଲଜରୁ ନିସ୍ତାର ନ ପାଇ ସାମାଜିକ ଗଣମାଧ୍ୟମ ଫେସବୁକରେ ତହିଁର ଏକ ବିବରଣୀ ରଖି ଓଡ଼ିଶାର ଜନସାଧାରଣଙ୍କ ସମ୍ମୁଖରେ ତଦାନୀନ୍ତନ ଦୃଶ୍ୟପଟ ଉପସ୍ଥାପନ କରିଥିଲେ ।

ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନର ନାମ ଅନଧିକୃତ ଭାବେ ବ୍ୟବହାର କରି ସେମାନେ ତ କଳାପତାକା ଅଭିଯାନରୁ ଓହରି ଯାଇଥିଲେ, ଯେଉଁମାନେ ସେମାନଙ୍କ ପାଲରେ ନ ପଡ଼ି କଳାପତାକା ଧରିଲେ ସେମାନଙ୍କୁ ସେ ଏପରି ଧମକାଉଥିଲେ କାହିଁକି ଓ କଳାପତାକା ଚାଲିଲେ ତାଙ୍କ ସ୍ତ୍ରୀ ପିଲା ମରିଯିବେ ବୋଲି କହୁଥିଲେ କାହିଁକି ?

ସନ୍ଦେହ ଉପୁଜିବା ସ୍ଵାଭାବିକ ଯେ, ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନ ଭାଙ୍ଗିଦେବାକୁ ତାଙ୍କୁ ଯେଉଁ ସୁପାରି ଯାଚିଥିଲେ ଅର୍ଥମନ୍ତ୍ରୀ ସମ୍ଭବତଃ ତହିଁରୁ ଏକ ଛୋଟିଆ ଅଂଶ ତାଙ୍କୁ ଅଗ୍ରୀମ ଭାବେ ଦିଆ ହୋଇଥିଲା ଓ କଳା ପତାକା ସମ୍ପୂର୍ଣ ବନ୍ଦ ହୋଇଯାଇଥିଲେ ସୁପରିର ଅବଶିଷ୍ଟ ବିପୂଳ ଅଂଶ ସେ ପାଇଥାନ୍ତେ । କଳା ପତାକା ବନ୍ଦ ନ ହେବାରୁ ସୁପରିର ସେହି ବିପୂଳ ଅବଶିଷ୍ଟ ସେ ପାଇବା ସମ୍ଭାବନା ନ ଥିବା ହେତୁ ତାହାକୁ ତାଙ୍କ ସ୍ତ୍ରୀ ପିଲାଙ୍କ ବେକରେ ଖୋଜ ପକାଇବା ସହ ସେ ସମାନ ଜ୍ଞାନ କରୁଥିଲେ ।

ଓଡ଼ିଶା ପ୍ରଦେଶ ସୃଷ୍ଟିର ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ଚରିତାର୍ଥ କରିବାକୁ, ଭାଷା ଆଇନର ନିର୍ଭୁଲ ସଂଶୋଧନ ଓ କାର୍ଯ୍ୟକାରୀତା ପାଇଁ ଚାଲିଥିବା ଏକ ଅଦର୍ଶଭିତ୍ତିକ ସାମାଜିକ ଆନ୍ଦୋଳନକୁ ଭାଙ୍ଗିଦେବା ପାଇଁ ରାଜ୍ୟ ସରକାର କିଛି ଆନ୍ଦୋଳନକାରୀଙ୍କୁ ସୁପାରି ଦେବାର ସନ୍ଦେହ ହିଁ ଆମ ପାଇଁ ବ୍ୟଥାଦାୟକ ଥିଲା ଓ ଆମେ ପ୍ରକୃତ ଆନ୍ଦୋଳନକାରୀମାନେ ଅର୍ଥମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କଠାରୁ ସତକଥାଟି ଜାଣିବାକୁ ଚାହୁଁଥିଲୁ । ବସ୍ତୁତଃ ୧୬.୭.୨୦୧୮ ପୂର୍ବରୁ ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନକୁ ଛୁରି ମାରିବା ପାଇଁ ପ୍ରଦ୍ୟୁମ୍ନ ଶତପଥୀ ଜଣେ ଅଣଓଡ଼ିଆ ଅଫିସରଙ୍କ ସହ ହାତ ମିଳାଇଥିବା ସୂଚନା ମଧ୍ୟ ମୋତେ ମିଳିଥିଲା । ସେହି ଅଫିସର ସେତେବେଳକୁ ଅନ୍ୟ ସ୍ଥାନକୁ ବଦଳି ହୋଇଯାଇଥିଲେ । ତେଣୁ, କେଉଁ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ଚାପରେ ଏହି ଉଭୟ ବ୍ୟକ୍ତି ସେଦିନ ସରକାରଙ୍କ ସହ ହାତ ମିଳାଇଲେ ଓ “କୁଳ ଗଉରବ ବାରି ନ ପାରନ୍ତି ଆରତେ ଶଫରୀନୟନା” ଶୈଳୀରେ ଏପରି ଅତର୍ଛରେ ଓ ଏପରି ଅନଧିକୃତ ଭାବେ କଳାପତାକା ବନ୍ଦ ରଖାଯାଇଥିବାର ମିଛ ପ୍ରଚାର ଚଳାଇଲେ, ତାହା ଜାଣିବାକୁ , ତାଙ୍କ ନାମ ବ୍ୟବହାର କରି ସୃଷ୍ଟି କରାହୋଇଥିବା ଦୃଶ୍ୟପଟ ସହ ଅର୍ଥମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କୁ ସାମ୍ନାସାମ୍ନୀ କରାଇବାର ଆବଶ୍ୟକତା ଅନୁଭୂତ ହେଲା । ମୁଁ ତାଙ୍କ ସରକାରୀ ଇ-ମେଲ ଠିକଣାରେ ନିମ୍ନ ପତ୍ର ପଠାଇଲି, ଯାହା ପାଠ କରି ସେ କିଂ କର୍ତ୍ତବ୍ୟ ବିମୂଢ ହୋଇଗଲେ ।

ମୁଁ ଅର୍ଥମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କୁ ଦେଇଥିବା ପତ୍ରର ନକଲ

Subhas Chandra Pattanayak
Sun, Aug 26, 2018, 8:07 AM

to finmin.od, excisemin.od

ବିଷୟ – ଓଡ଼ିଶା ସରକାରୀ ଭାଷା ଆଇନରେ ବ୍ୟାପାରରେ ଆପଣଙ୍କ ଭୂମିକା

ମାନ୍ୟବର ଅବକାରୀ ଓ ଅର୍ଥ ମନ୍ତ୍ରୀ ଶ୍ରୀ ଶଶୀ ଭୂଷଣ ବେହେରା ,
ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାରେ ଓଡ଼ିଶାର ଶାସନ ପାଇଁ ମୁଁ ପ୍ରତିଷ୍ଠା କରିଥିବା ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନ ଓ କଳାପତାକା ଅଭିଯାନ ସମ୍ପର୍କରେ ଆପଣ ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ଭାବେ ଅବଗତ ଓ ଟେଲିଭିଜନ ଚାନେଲମାନଙ୍କରେ ଏକାଧିକବାର ଆଲୋଚନା କରି ଏହାକୁ ଆପଣଙ୍କ ନୈତିକ ସମର୍ଥନ ବି ଦେଇଛନ୍ତି । ଏହି ଅଭିଯାନକୁ ପ୍ରତିଦିନ ଚାରିଜଣ କଳାପତାକାଧାରୀ ଯୋଗାଇବା ଦାୟିତ୍ବରେ ଥିବା ଦୁଇଜଣ ବ୍ୟକ୍ତି – ପ୍ରଦ୍ୟୁମ୍ନ ଶତପଥୀ ଓ ପବିତ୍ର ମହାରଥା – ଯେଉଁମାନେ ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନର ଯଥାକ୍ରମେ ସଭାପତି ଓ ଆବାହକ ଭାବେ ପରିଚିତ , ଗତ ୧୬. ୭. ୨୦୧୮ ତାରିଖ ସନ୍ଧ୍ୟାରେ ଏକ ପ୍ରେସ ବିବୃତ୍ତି ଜାରି କରି କଳାପତାକା ଅଭିଯାନ ସେହିଦିନଠାରୁ ସ୍ଥଗିତ ରହିଲା ବୋଲି ଘୋଷଣା କଲେ । ସେମାନଙ୍କ ସେହି ଆଚରଣ ଅନଧିକୃତ ଥିବା ହେତୁ ଓଡ଼ିଆ ଜାତି ତାହାକୁ ପ୍ରତ୍ୟାଖ୍ୟାନ କଲା ଓ କଳାପତାକା ଅଭିଯାନ ଘୋଷିତ କାର୍ଯ୍ୟସୂଚୀ ଅନୁସାରେ ଯଥାରୀତି ଚାଲିଛି । ଯେଉଁ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ସରକାରୀ ଭାଷା ଆଇନକୁ ଆଇନତଃ ନ ହେଲେ ବି କାର୍ଯ୍ୟତଃ ନିର୍ଜୀଵ କରିଦେବାକୁ ହୋଇଥିବା ସରକାରୀ ଷଡଯନ୍ତ୍ର ପ୍ରତ୍ୟାହୃତ ନ ହୋଇଛି ଓ ଏକ ନିର୍ଭୁଲ ସଂଶୋଧନ ଦ୍ଵାରା ତାକୁ ସଶକ୍ତିକୃତ କରା ନ ଯାଇଛି ସେ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଏହା ଚାଲିବ । ମାତ୍ର ଉପରୋକ୍ତ ଦୁଇଜଣ ବ୍ୟକ୍ତି ଏହାକୁ ସ୍ଥଗିତ ରଖିବା ପାଇଁ ଯେହେତୁ ଆପଣଙ୍କ ନାମ ବ୍ୟବହାର କରିଥିଲେ , ଅଥଚ ଗତ କ୍ୟାବିନେଟ ବୈଠକରେ ଆପଣ ସେମାନଙ୍କୁ ଦେଇଥିବା ପ୍ରତିଶ୍ରୁତିର କୌଣସି ଝଲକ ବି ତହିଁରେ ଦେଖିହେଲାନାହିଁ, ସେ ହେତୁ ଆପଣଙ୍କ ନାମ ସେମାନେ ଅଧିକୃତ ଭାବେ ବ୍ୟବହାର କରିଥିଲେ କି ଅନଧିକୃତ ଭାବେ ତାହା ଜାଣିବା ପାଇଁ ସେମାନେ ଜାରିକରିଥିବା ପ୍ରେସ ବିବୃତ୍ତିର ନକଲ ମୁଁ ଏଥି ସହ ସଂଯୁକ୍ତ କଲି । ମୁଁ ଆଶା କରୁଛି ଆପଣ ଏହା ଅନୁଧ୍ୟାନ କରିବେ ଓ ନିଜ ଭୂମିକା ସ୍ପଷ୍ଟ କରି ମୋତେ ଆପଣଙ୍କ ଉତ୍ତର ଦେବେ । ଆପଣ ଯେଉଁ ଉତ୍ତର ଦେବେ ତାହା ମୁଁ ଓଡ଼ିଶାର ଜନସାଧାରଣଙ୍କ ସମ୍ମୁଖରେ ରଖିବି ଓ ଯଦି କୌଣସି ଉତ୍ତର ନ ଦିଅନ୍ତି ତାହା ବି ମୁଁ ଜନସାଧାରଣଙ୍କୁ ଜଣାଇବି । କାରଣ ପରୋକ୍ଷରେ ପବିତ୍ର ମହାରଥା ଏପରି ଏକ ଧାରଣା ସୃଷ୍ଟି କରିଛନ୍ତି ଯହିଁରୁ ଜଣା ପଡୁଛି ସତେ ଯେମିତି କଳାପତାକା ଅଭିଯାନ ବନ୍ଦ କରିବା ପାଇଁ ମୋଟା ଧରଣର ଆର୍ଥିକ ପ୍ରଲୋଭନ ଦ୍ଵାରା ତାଙ୍କୁ ପ୍ରଲୋଭିତ କରାଯାଇଥିଲା । ଏହା ଏକ ଅତ୍ୟନ୍ତ ଦୁଃଖଦାୟକ ବିଭାବନା । ଆମ ରାଜ୍ୟର କୌଣସି ମାନ୍ୟବର ମନ୍ତ୍ରୀ ଏପରି ଏକ ବିଭାବନାର ନାଭିକେନ୍ଦ୍ରରେ ସଂସ୍ଥିତା ହେବା – ତାଙ୍କ ଜ୍ଞାତସାରରେ ହେଉ ବା ଅଜ୍ଞାତରେ – ଆଦୌ କାମ୍ୟ ନୁହେଁ । ତେଣୁ, ମୋର ଅନୁରୋଧ, ଏଥି ସହ ସଂଯୁକ୍ତ ପ୍ରେସ ବିବୃତ୍ତିଟି ଅନୁଧ୍ୟାନ କରିବେ ଓ ଦୟାକରି ସ୍ପଷ୍ଟ କରିବେ କି,
(୧ ) ଏଥିରେ କୁହାହୋଇଥିବା ପରି ପ୍ରତିଶ୍ରୁତି ଆପଣ ଦେଇଥିଲେ କି ?
(୨) ଏପରି ପ୍ରତିଶ୍ରୁତି ଦେବାକୁ ଆପଣଙ୍କୁ ସମ୍ପୃକ୍ତ ଆଇନର ଦାୟିତ୍ବରେ ଥିବା ମାନ୍ୟବର ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ନିର୍ଦ୍ଦେଶ ଦେଇଥିଲେ କି ?
(୩) ଯଦି ଦେଇଥିଲେ, ଗତ କ୍ୟାବିନେଟ୍ ବୈଠକରେ ତାହା ପ୍ରସ୍ତାବିତ ନ ହେବାର କାରଣ କଣ ?
ଇତି ,
ଆପଣଙ୍କର
ସୁଭାଷ ଚନ୍ଦ୍ର ପଟ୍ଟନାୟକ ,
ଅଧ୍ୟକ୍ଷ , ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନ , ଓଡ଼ିଶା

ଲଜ୍ଜ୍ୟାର କଥା, ଅର୍ଥମନ୍ତ୍ରୀ ଶଶିଭୂଷଣ ବେହେରା ଉପର ଲିଖିତ ଅଭିଯୋଗକୁ ଖଣ୍ଡନ କରିବାକୁ ସାହସ କଲେନାହିଁ । (କ୍ରମଶଃ)
୨୧.୬.୨୦୧୯

ସରିଯାଇଥିବା ବିଧାନସଭା ଓ ଆମ ଭାଷା -୧୨

ସୁଭାଷ ଚନ୍ଦ୍ର ପଟ୍ଟନାୟକ

ସରକାରଙ୍କ ସହାୟତାରେ ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନକୁ କିପରି ଛୁରୀ ମରା ହୋଇଥିଲା ତାହା ଜାଣିନାହାନ୍ତି ବୋଲି ଯଦି ସରିଯାଇଥିବା ବିଧାନସଭାର କୌଣସି ସଭ୍ୟ କୁହନ୍ତି ତେବେ ସେ ମିଛ କହୁଛନ୍ତି ବୋଲି ମୁଁ କହିବି । ରାଜ୍ୟରେ ଘଟୁଥିବା ଗୁରୁତ୍ଵପୂର୍ଣ ଘଟଣାବଳୀ ଉପରେ , ବିଶେଷ କରି କୌଣସି ବିଧାନ ପ୍ରଣୟନ ବା ସଂଶୋଧନକୁ କେନ୍ଦ୍ର କରି ରାଜ୍ୟରେ ଯଦି କୌଣସି ଆନ୍ଦୋଳନ ଚାଲିଥାଏ ତହିଁ ଉପରେ ନିଜକୁ ଅବହିତ କରି ରଖିବା ଯେକୌଣସି ଦାୟିତ୍ଵଜ୍ଞାନସମ୍ପନ୍ନ ବିଧାୟକଙ୍କର ସର୍ବନିମ୍ନ କାମ । ରାଜ୍ୟର ପ୍ରମୁଖ ଟିଭି ଚ୍ୟାନେଲମାନଙ୍କରେ ୧୬.୭.୨୦୧୮ ତାରିଖ ରାତିରେ ଓ ତହିଁ ପରଦିନର ପ୍ରମୁଖ ଖବରକାଗଜମାନଙ୍କରେ କଳା ପତାକା ଅଭିଯାନ “ଆଗାମୀ ବିଧାନସଭା ଅଧିବେଶନ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ” ବନ୍ଦ ହୋଇଯାଇଥିବାର ସଂବାଦ ପ୍ରସାରିତ ହୋଇଥିଲା । ଏହା ତ ରାଜ୍ୟର ବିଭିନ୍ନ ଘଟଣା ଉପରେ, ବିଶେଷତଃ ବିଧାନସଭା ସଙ୍କ୍ରାନ୍ତୀୟ ଘଟଣା ଉପରେ ଗୃଧ୍ରଦ୍ରୁଷ୍ଟି ରଖିଥିବା ବିଧାୟକମାନଙ୍କ ନଜରରୁ କେବେ ବି ଖସି ନଥିବ । ପୁନଶ୍ଚ ସେମାନେ ଜାଣିଥିବେ ଯେ, ଏ ଅଭିଯାନ ସ୍ଥଗିତ ନ ରହି ଚାଲିଛି ଓ ବିଧାନସଭା ସମ୍ମୁଖରୁ ରାଜଭବନ ସମ୍ମୁଖ ଯାଏଁ ଚାଲିଛି କଳାପତାକାର ଜୟଯାତ୍ରା ପ୍ରତିଦିନ । ସେମାନଙ୍କ ବିଧାୟକୀୟ ବିଜ୍ଞତା ସେମାନଙ୍କୁ କଣ କହିଲା? ପରେ ସେଠିକି ଆସିବା । ପ୍ରଥମେ ଦେଖିବା କିପରି ଥିଲା ଏହି ସରକାରୀ ସୁପାରି ଘାତକମାନଙ୍କ ଛୁରୀ ।

ସରକାରୀ ସୁପାରୀ

ଗତ ୧.୫.୨୦୧୮ରେ ଆମ ଭାଷା ଆଇନରେ ୪-କ ଧାରା ଯୋଡ଼ି ସରକାର ତହିଁରେ ଦଣ୍ଡବିଧାନର ଯେଉଁ ବିଭ୍ରାନ୍ତିକର ଫୁତ୍କାର ଛାଡ଼ିଥିଲେ, ତାହାକୁ ମୁଁ ବିରୋଧ କରିଥିଲେ ମଧ୍ୟ ତଦନୁଯାୟୀ ନିୟମାବଳୀରେ ଦଣ୍ଡବିଧାନ ପୂର୍ଣତଃ ଉଚ୍ଚାରିତ ହେବ ବୋଲି ଆଶା ରଖି ଦୁଇମାସ ପାଇଁ କଳା ପତାକା ଅଭିଯାନ ବନ୍ଦ ରଖିବାକୁ ମୋତେ କିପରି ରାଜି ହେବାକୁ ପଡ଼ିଥିଲା ତାହା ମୁଁ ପୂର୍ବରୁ ସୂଚାଇଛି । ଉଚ୍ଚଶିକ୍ଷା ପାଇଁ ପ୍ରଦ୍ୟୁମ୍ନ ଶତପଥୀ ତାଙ୍କ ଝିଅକୁ ନେଇ ଓଡ଼ିଶା ବାହାରକୁ ଯିବାକୁ ଥିବାରୁ ତାଙ୍କ ଅନୁରୋଧକ୍ରମେ ଏହି ସ୍ଥଗିତିକରଣକୁ ୧୬.୭.୨୦୧୮ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଘୁଞ୍ଚାଇ ଦିଆ ଯାଇଥିଲା । ସେଦିନ କଳାପତାକା ଅଭିଯାନକୁ ସେ ଓ ପବିତ୍ର ମହାରଥା ଆସିଲେନାହିଁ । ମଧୁବାବୁଙ୍କ ସମ୍ମୁଖରେ ଅଭିଯାନର ପ୍ରତିଜ୍ଞା ନବୀକୃତ କରି ଆମେ ନେଉଟିବା ବେଳେ ସେମାନେ ଆସି ପହଞ୍ଚିଲେ ଓ ଏପରି ଏକ ଘୋଷଣା କଲେ ଯାହା ମୋ ପାଇଁ ଥିଲା ସବୁଠୁ ଅସହ୍ୟ ବିସ୍ମୟ । ସେଦିନ ତାଙ୍କ ଆଚରଣର ଧକ୍କାରେ ମୁଁ କିଂକର୍ତ୍ତବ୍ୟବିମୂଢ଼ ହୋଇପଡ଼ିଥିଲି । ସେହି ଦୁଃଖକୁ ଯେଉଁ ଭାଷାରେ ମୁଁ ଲେଖିଥିଲି ତାହା ଉଦ୍ଦିଷ୍ଟ ଥିଲା କେବଳ ମୋ ପରିବାର ଓ ମୋ ବନ୍ଧୁ ବାନ୍ଧବମାନଙ୍କ ପାଇଁ । ପରେ ତାକୁ ମୁଁ ଅନ୍ୟତ୍ର ପ୍ରକାଶ କରିଥିଲେ ମଧ୍ୟ ଏହି ଆଲୋଚନାରେ ପ୍ରାସଙ୍ଗିକତା ଦୃଷ୍ଟିରୁ ତାହା ଉପସ୍ଥାପିତ କରୁଛି । ପ୍ରାସଙ୍ଗିକ ଏଇଥିପାଇଁ ଯେ, ଯେଉଁ ବିଧାନସଭା ଆମ ଭାଷା ଆଇନର ଜୀବନ ନେଇ ଖେଳ ଖେଳିଲା, ସେହି ବିଧାନସଭାର ନେତାଙ୍କ ସମ୍ପୃକ୍ତି ଏହି ଘଟଣା ଘଟାଇଥିଲା । ଲେଖାଟିକୁ ଅବିକଳ ରଖିଲି –

ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନ ଛାତିରେ ଛୁରା

ସୁଭାଷ ଚନ୍ଦ୍ର ପଟ୍ଟନାୟକ
ଦୁଷ୍ଟବୁଦ୍ଧିସମ୍ପନ୍ନ ଲୋକଙ୍କ ସହ ସମ୍ପର୍କ ରଖିଲେ ଯେ ସେମାନଙ୍କଠାରୁ ମରଣାନ୍ତକ ଆଘାତ ମିଳିପାରେ ତାହା ମୁଁ ଗତକାଲି ଜୁଲାଇ ୧୬ ସନ୍ଧ୍ୟାରେ ହିଁ ଜାଣିଲି । ମୋ ପରିବାରର ସଦସ୍ୟମାନେ ଓ ମୋର ଖାସ୍ ନିଜ ଲୋକେ ଯେଉଁମାନେ ଏହି ପୃଷ୍ଠାକୁ ଆସନ୍ତି କେବଳ ସେହିମାନଙ୍କୁ ଜଣାଇବା ପାଇଁ ଯେ, ସାପ ସହ ବାସ କରିବା ନିରାପଦ ନୁହେଁ, ମୁଁ ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନର ଜୀବନରେ କାଲି ଯାହା ଘଟିଲା ତାହା ଦୁଃଖର ସହ ଏଠି ରଖୁଛି ।

ଜୁଲାଇ ୧୬ରେ କଳାପତାକା ଅଭିଯାନର ନୂଆ ପର୍ଯ୍ୟାୟ ଆରମ୍ଭ ହେବ ବୋଲି ଆମେ ଆଗରୁ ଘୋଷଣା କରିଥିଲୁ । ତଦନୁଯାୟୀ ବିଧାନସଭା ସମ୍ମୁଖରେ ଅପରାହ୍ନ ସାଢ଼େ ଚାରିଟାରେ ମୁଁ ପହଞ୍ଚିଲି । ପତାକା ଓ ଦାବିଫଳକ ଧରିବାକୁ ସାଥୀମାନେ ପହଞ୍ଚି ଥିଲେ । ପ୍ରଦ୍ୟୁମ୍ନ ଶତପଥୀ ଓ ପବିତ୍ର ମହାରଥା ନ ଥିଲେ । ଦିନଟି ଗୁରୁତ୍ବପୂର୍ଣ ହୋଇଥିବାରୁ ସେମାନଙ୍କ ଅନୁପସ୍ଥିତି ଅଡୁଆ ଲାଗୁଥିଲା । କଳାପତାକା ଅଭିଯାନ ଶେଷରେ ପବିତ୍ର ହିସାବ ଦେବାର ଥିଲା । କାରଣ ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନର ପାଣ୍ଠି ସେ ତୋଷରପାତ କରିଥିବା ଜଣା ପଡିଲା ପରେ ମୁଁ ତାଙ୍କୁ କୈଫିୟତ ମାଗିଥିଲି ଓ ଜୁଲାଇ ୧୬ରେ ଯେହେତୁ ସକ୍ରିୟ ସାଥୀମାନେ ଏକାଠି ହେବା ସୁନିଶ୍ଚିତ ସେହେତୁ ସେହିଦିନ ସମସ୍ତଙ୍କ ଆଗରେ ହିସାବ ରଖିବାକୁ ତାକୁ ସମୟ ଦେବାକୁ ମୋତେ ପ୍ରଦ୍ୟୁମ୍ନ ଶତପଥୀ ପୂର୍ବରୁ ଅନୁରୋଧ କରିଥିଲେ । ଏପରି ଅବସ୍ଥାରେ ଦିଜଣ ଯାକଙ୍କ ଅନୁପସ୍ଥିତି ମୋତେ ଅସ୍ବଭାବିକ ଲାଗିଥିଲା । ସେମାନେ କାହନ୍ତି ବୋଲି ମୁଁ ପଚାରିଲି । ପ୍ରଦ୍ୟୁମ୍ନ ବାବୁଙ୍କ ଘନିଷ୍ଠ ବନ୍ଧୁ ଚକ୍ରଧର ମହନ୍ତ ମୋତେ କହିଲେ କି , କିଛି ଗୋଟେ ଜରୁରୀ କାମରେ ସେମାନେ ବାହାରିଯାଇଛନ୍ତି ଓ ଫେରିବାକୁ ସାମାନ୍ୟ ବିଳମ୍ବ ହୋଇପାରେ । ତେଣୁ ୫ଟାରେ ଯଥା ପୂର୍ବ ମୁଁ ପତାକା ଧରାଇଲି ଓ ଅଭିଯାନ ମଧୁବାବୁଙ୍କ ପାଖକୁ ଆସି ସମାପ୍ତ ହେଲା ।

ସେଠାରୁ ଆମେ ଫେରିବାକୁ ବସିଥିବା ବେଳେ ଦିଜଣଯାକ ଆସି ପହଁଚିଲେ । ପ୍ରଦ୍ୟୁମ୍ନ ଶତପଥୀ ପ୍ରଥମେ ମୋତେ ଅଭିନନ୍ଦନ ଜଣାଇ କହିଲେ କି, “ଆପଣ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କୁ ଦେଇଥିବା ପତ୍ରରେ ଉଲ୍ଲିଖିତ ସମସ୍ତ ଦାବି ପାଳନ କରି ବିଧାନସଭାର ଆଗାମୀ ଅଧିବେଶନରେ ଭାଷା ଆଇନର ସଂଶୋଧନ ହେବ ବୋଲି ଅର୍ଥମନ୍ତ୍ରୀ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ପ୍ରତିଶ୍ରୁତି ଦେଲେ ଓ ପ୍ରତିଦାନରେ କଳାପତାକା ଅଭିଯାନ ସେଯାଏଁ ସ୍ଥଗିତ ରଖିବାକୁ ଆମେ ତାଙ୍କୁ ପ୍ରତିଶ୍ରୁତି ଦେଇଦେଲୁ ।”

“ଆପଣ ଏହା କାହିଁକି କଲେ ଓ କାହାକୁ କିଛି ନ କହି ଏପରି ଏକ ପ୍ରତିଶୃତି ଦେବାକୁ କେଉଁଠୁ ଆପଣ ଅଧିକାର ପାଇଲେ?” ବୋଲି ମୁଁ ପଚାରିଲି । “ଆପଣ ଯାହା ଯେତେବେଳେ କହିଛନ୍ତି ଆମେ ଆଜିଯାଏଁ ତାହା ମାନି ଆସିଛୁ, ଆମର ଆଜିର ଏହି ଗୋଟିଏ କଥାକୁ ଆପଣ ମାନନ୍ତୁ ବୋଲି ମୁଁ ଆପଣଙ୍କୁ ପ୍ରାର୍ଥନା କରୁଛି”, କହିଲେ ପ୍ରଦ୍ୟୁମ୍ନ ବାବୁ । “ସରକାରଙ୍କ ପାଖରୁ ବା ଅର୍ଥମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ପାଖରୁ କିଛି ନିମନ୍ତ୍ରଣ ଆସିଥିଲା କି?” – ମୁଁ ପଚାରିଲି । “ନାଁ , କେବଳ ଫୋନ ଆସିଥିଲା” ସେ କହିଲେ । “ମୋତେ କହିଲେନି?” – ମୁଁ ପଚାରିଲି । “ଆପଣଙ୍କୁ ଫୋନ କଲି, ଆପଣ ଧରିଲେନି” – ଏହା ହିଁ ଥିଲା ତାଙ୍କର ଉତ୍ତର । “ଯଦି ସରକାର ଆମ ଦାବି ମାନିନେଇ ତଦନୁଯାୟୀ ଆଇନ ସଂଶୋଧନ କରିବାକୁ ରାଜି, ତେବେ ବିଧାନସଭାକୁ ଅପେକ୍ଷା ନ କରି ଅଧ୍ୟାଦେଶ ଜାରି କରିବାକୁ ତାଙ୍କୁ କହିଲେ ନି ?” – ମୁଁ କହିଲି । “ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ନଥିଲେ ଅଧ୍ୟାଦେଶ କିପରି ହେବ?” – ସେ କହିଲେ । ଏବଂ ସେ ଯାହା କହୁଛନ୍ତି ସତ୍ୟ କହୁଛନ୍ତି ବୋଲି ଆଉ ଦି ଜଣଙ୍କୁ ସାକ୍ଷୀ ଭାବେ ଦେଖେଇଲେ । ମୁଁ କହିଲି, “ହେଉ, ମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କୁ କୁହାଯାଉ, ତୁରନ୍ତ ଏ ସମ୍ପର୍କରେ ଏକ ପ୍ରେସ ଵିଜ୍ଞପ୍ତି ଜାରିକରିବାକୁ ; ତାହାକୁ ଅନୁଧ୍ୟାନ କରି ଆସନ୍ତା କାଲି ସକାଳେ ଆମେ ସମସ୍ତେ ବସି ଯାହା ନିଷ୍ପତ୍ତି ନେବା ।”

ପ୍ରଦ୍ୟୁମ୍ନ ଶତପଥୀ ମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କୁ ଫୋନ କରୁଥିଲେ (ଏହା ହିଁ ସେ କହିଥିଲେ), ମୁଁ ଘରକୁ ଆସିଲି । ପବିତ୍ର ମହାରଥା ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନର ହିସାବ ଦେବା ପରିବେଶ ଆଉ ନଥିଲା । ପ୍ରାୟ ଘଂଟାଏ ପରେ ସେ ଗଣମାଧ୍ୟମରେ ଘୋଷଣା କଲେ କି , ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନର ନିଷ୍ପତ୍ତି ଅନୁସାରେ ଜୁଲାଇ ୧୬ରେ ଆରମ୍ଭ ହେବାକୁଥିବା କଳାପତାକା ଅଭିଯାନ ସ୍ଥଗିତ ରଖାଯାଇଛି ।

ସେ ଜାରିକରିଥିବା ଏହି ପ୍ରେସ ଵିଜ୍ଞପ୍ତି ଦେଖାଯାଉ । ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନର ଏପରି କୌଣସି ପ୍ରସ୍ତାବ ଏଥିରେ ସନ୍ନିହିତ ନୁହେଁ । କାରଣ ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନ ଏପରି କୌଣସି ପ୍ରସ୍ତାବ ଗ୍ରହଣ କରିନାହିଁ । ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନ ଏକ ସଂଗଠିତ କି ପଂଜିକୃତ ସଂଗଠନ ନୁହେଁ । ମନ୍ତ୍ରୀସ୍ତରୀୟ କମିଟି ଅପ୍ରାସଙ୍ଗିକ ହୋଇଗଲା ପରେ ମୁଁ ନିଜ ମାତୃଭାଷା ପ୍ରତି ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଥିବା ବିପତ୍ତି ସମ୍ପର୍କରେ ଜନଜାଗୃତି ପାଇଁ ମୋ ପରିସୃଷ୍ଟ ନିରବ କଳାପତାକା ଅଭିଯାନ ପଦ୍ଦତ୍ତିରେ ଏ ଆନ୍ଦୋଳନ ସୃଷ୍ଟି କରିଥିଲି । ଏଥିପାଇଁ ମନସ୍ଥିର କରିବା ପୂର୍ବରୁ, ୨୦୧୬ ଏପ୍ରିଲ ପହିଲାରେ ମୁଁ ପ୍ରଥମେ ସାମାଜିକ ଗଣମାଧ୍ୟମ ଫେସ୍ ବୁକ୍ ପୃଷ୍ଠାରେ ଏକ ନିବେଦନ ରଖି ଓଡ଼ିଶାର ଜନସାଧାରଣଙ୍କ ମତ ଲୋଡ଼ିଥିଲି । ମତ ଆସିଥିଲା ଆମରଣ ଅନଶନ କରି ଭାଷା ସଚେତନତାର ଏକ ନୂଆ ଯୁଗକୁ ଜନ୍ମ ଦେଇଥିବା ଭାଷା ତପସ୍ବୀ ଗଜାନନ ମିଶ୍ରଙ୍କ ଠାରୁ ମୋ ଫେସ୍ ବୁକ୍ ଆବେଦନ ପରେ ପରେ ସେହି ୨୦୧୬ ଏପ୍ରିଲ ପହିଲାରେ । ଏଥିରେ ନୂଆ ଆନ୍ଦୋଳନ ପାଇଁ ପୁର୍ଣ ସମର୍ଥନ ଥିବା ସଂଗେ ସଂଗେ ଇଂରାଜୀ ଭାଷାକୁ ଅସହଯୋଗ କରିବାର ପ୍ରସ୍ତାବ ଥିଲା । କିନ୍ତୁ ପ୍ରଥମ ପଥଦର୍ଶୀ ପ୍ରସ୍ତାବ ପାଇଲି ଓଡ଼ିଶାର ବିଖ୍ୟାତ ପରିବେଶବିତ , ବନ୍ୟଜନ୍ତୁମାନଙ୍କ ଅଧିକାର କ୍ଷେତ୍ରରେ ବିଶ୍ଵବିଦିତ ବନ୍ଧୁ , ଚାଟାର୍ଡ ଆକାଉଣ୍ଟାଣ୍ଟ ଶ୍ରୀ ବିଶ୍ୱଜିତ ମହାନ୍ତିଙ୍କ ଠାରୁ ତହିଁ ପରଦିନ ୨୦୧୬ ଏପ୍ରିଲ ୨ ତାରିଖରେ ।

ସେ ୭ଟି ମୁଖ୍ୟ ଯୋଜନା ଓ ୯ଟି ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ପ୍ରସ୍ତାବ ଦେଇଥିଲେ । ଅବସରପ୍ରାପ୍ତ ଏଇ.ଏ.ଏସ ଅଫିସର ପ୍ରମୋଦ ପଟ୍ଟନାୟକ , ପ୍ରଫେସର କମଳା ପ୍ରସାଦ ମହାପାତ୍ର ଆଦି ବହୁ ବନ୍ଧୁଙ୍କ ଠାରୁ ନାନା ଗୁରୁତ୍ବପୂର୍ଣ ପ୍ରସ୍ତାବମାନ ଆସିଲା । ଏଗୁଡ଼ିକ ଅନୁଧ୍ୟାନ କରି ମୋର ବିଶ୍ଵାସ ଦୃଢ଼ ହେଲା ଯେ, ମୋ ପଦ୍ଧତ୍ତିରେ ମୁଁ ଯଦି ଆନ୍ଦୋଳନ ଚଳାଏ , ତେବେ ତାହା ସାର୍ବଜନୀନ ସମର୍ଥନ ପାଇବା ସମ୍ଭବ ହେବ । ଏହି ପଦ୍ଧତ୍ତି ଉଣେଇଶ ଅଶୀ ଦଶକରେ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ଥିବା ଜାନକୀବଲ୍ଲଭ ପଟ୍ଟନାୟକଙ୍କ ବିରୁଦ୍ଧରେ ଜନଜାଗୃତି ପାଇଁ ମୁଁ ଆଠଗଡ଼ରେ ଉଦ୍ଭାବନ ଓ ପ୍ରୟୋଗ କରିଥିଲି । ବିଧାନସଭା ସମ୍ମୁଖରୁ କଳାପତାକା ଧରି ନୀରବରେ ପ୍ରତିଦିନ ଅପରାହ୍ନ ପାଞ୍ଚଟା ପରି ଏକ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ସମୟରେ ଯିବି ଓ ଯେହେତୁ ଏତଦ୍ଦ୍ଵାରା କୌଣସି ଆଇନ ଭଙ୍ଗ ହେବ ନାହିଁ ସରକାର କୌଣସି ଆଇନଗତ କାର୍ଯ୍ୟାନୁଷ୍ଠାନ କରିପାରିବେ ନାହିଁ । ଫଳରେ ଧୀରପାଣି ପଥର କାଟିବା ପରି ଏହା ଲୋକଙ୍କ ନିଦ ଭାଙ୍ଗିଦେବ ଓ ସରକାର ବାଧ୍ୟ ହେବେ ଭାଷା ଆଇନ ସଂଶୋଧନ ପାଇଁ ମୁଁ ମନ୍ତ୍ରୀସ୍ତରୀୟ କମିଟିରେ ଦେଇଥିବା ପ୍ରସ୍ତାବ ଗ୍ରହଣ କରିବାକୁ ।

ମୋ ପାଖକୁ ସେତେବେଳେ ବରାବର ଆସୁଥିବା ପବିତ୍ର ମହାରଥା ମୋ ପ୍ରସ୍ତାବରେ ରାଜି ହେଲେ ଓ ପ୍ରଦ୍ୟୁମ୍ନ ଶତପଥୀଙ୍କୁ ହଳେଇଲେ । ଏ ପଦ୍ଧତ୍ତି କିପରି ନିରାପଦ ଓ ସରକାର ଅଡୁଆରେ ପଡିବେ ସିନା , ଆମକୁ ଅଟକାଇ ପାରିବେ ନାହିଁ – ଏହା ମୁଁ ତାଙ୍କୁ ବୁଝାଇବାକୁ ଏକାଧିକ ଦିନ ଲାଗିଗଲା । ଶେଷରେ ସେ ରାଜିହେଲେ ଓ ପ୍ରତ୍ୟହ କେତେ ଲୋକ ଆବଶ୍ୟକ ହେବେ ବୋଲି ପଚାରିଲେ । “ସର୍ବୋଚ୍ଚ ଚାରିଜଣ” ମୁଁ କହିଥିଲି ।

କିଛିଦିନ ଆନ୍ଦୋଳନ ଚାଲିଲା ପରେ ବିଭିନ୍ନ ଅସାମାଜିକ ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କୁ ଲଗାଇ ଆମ ଉପରେ ସାମାଜିକ ଗଣମାଧ୍ୟମରେ ଆକ୍ରମଣ ହେଲା । ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନରେ ଜଣେ ଅଧ୍ୟକ୍ଷ ଥିବା ବେଳେ ପୁଣି ଜଣେ ସଭାପତି କାହିଁକି ଓ ଏହାର ପ୍ରକୃତ ନେତା କିଏ ବୋଲି ବି ପ୍ରଶ୍ନ ଉଠାଇଲେ ଜଣେ ବ୍ୟକ୍ତି ଯାହାଙ୍କୁ ପ୍ରଦ୍ୟୁମ୍ନ ଶତପଥୀ ହିଁ ଆମ ଆନ୍ଦୋଳନ ଭିତରକୁ ଆଣିଥିଲେ । ଅପରପକ୍ଷେ ଅତୀତର ଜଣେ ବିଶିଷ୍ଟ ଛାତ୍ରନେତା କଳାପତାକା ଅଭିଯାନରେ ସକ୍ରିୟ ଭୂମିକା ନିର୍ବାହ କରି ଅଭିଯାତ୍ରୀମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଅଧିକ ଦୃଷ୍ଟି ଆକର୍ଷକ ହେବାରୁ ପବିତ୍ର ତାଙ୍କୁ ଅଶାଳୀନ ବ୍ୟବହାର କରିଥିଲେ ଓ ନିଜର ଆବାହକ ପଦମର୍ଯ୍ୟାଦା ହାଂକି ସେ ଯାହା କରିବେ ତାଙ୍କୁ ପଚାରି କରିବେ ବୋଲି କହିଥିଲେ । ଏହା ଛାତ୍ରନେତାମାନଙ୍କ ମହଲରେ ପ୍ରତିକୂଳ ପ୍ରତିକ୍ରିୟା ସୃଷ୍ଟି କରିଥିଲା । ତେଣୁ ଏ ସମ୍ପର୍କରେ ସ୍ଥିତି ସ୍ପଷ୍ଟ କରି ପ୍ରଦ୍ୟୁମ୍ନ ବାବୁ ତାଙ୍କ ଫେସ୍ ବୁକ୍ ପୃଷ୍ଠାରେ ୧୧.୫.୨୦୧୬ ତାରିଖରେ ଲେଖିଥିଲେ, ସୁଭାଷ ଚନ୍ଦ୍ର ପଟ୍ଟନାୟକଙ୍କ ପରିପକ୍ଵ ପ୍ରଜ୍ଞାଜ ଏହି ଦର୍ଶନର ଆମେ ସମସ୍ତେ ସଞ୍ଚାଳକ, କୌଣସି ବ୍ୟକ୍ତିବିଶେଷ ନୁହନ୍ତି । ”

ବସ୍ତୁତଃ ସେ ଏତଦ୍ଦ୍ଵାରା କୌଣସି ଅତିରଂଜିତ କଥା କହିନଥିଲେ । ଏହି ଆନ୍ଦୋଳନ ସୃଷ୍ଟି କରି ଜନ ଅନ୍ଦୋଳନକୁ ମୁଁ ଏକ ସମ୍ପୂର୍ଣ ଅଭିନବ ଦର୍ଶନାତତ୍ତ୍ଵ ଦେଇଥିଲି । ମହାତ୍ମା ଗାନ୍ଧୀ, ମାର୍ଟିନ ଲୁଥର କିଙ୍ଗ (କନିଷ୍ଠ), ନେଲସନ ମଣ୍ଡେଲା ଓ ମାଲକମ ଏକ୍ସ ପ୍ରଭୃତିଙ୍କ ପଦ୍ଧତ୍ତି ଫେଣ୍ଟାଫେଣ୍ଟି କରି ତହିଁରେ ମୋ ନିଜସ୍ଵ ପ୍ରଜ୍ଞା ମିଶାଇ , କୌଣସି ସରକାରୀ ଆଇନ ଅମାନ୍ୟ ନ କରି ଏକ ଜନବିରୋଧୀ ସରକାରୀ ଆଚରଣକୁ ବଦଳାଇବାକୁ କିପରି ଏକ ଅହଙ୍କାରୀ ସରକାରଙ୍କୁ ବାଧ୍ୟ କରାଯାଇପାରେ ତାହାର ପଦ୍ଧତ୍ତି ମୁଁ ସୃଷ୍ଟି କରିଥିଲି । ଏହା ଥିଲା ନିରବ ଆନ୍ଦୋଳନ କିପରି ଏକ ଭୟଙ୍କର ବିସ୍ଫୋରକ ତୁଣ୍ଡ ବାଇଦ ସୃଷ୍ଟି କରି ଶୋଇଥିବା ଏକ ଜାତିକୁ ନିଦରୁ ଉଠାଇଦେଇପାରେ ତାହାର ଏକ ପରୀକ୍ଷଣ । ଯେପରି ପୂର୍ବରୁ କହିଛି, ଉଣେଇଶ ଅଶୀ ଦଶକରେ ତଦାନୀନ୍ତନ ପ୍ରବଳ ପରାକ୍ରମୀ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ଜାନକୀବଲ୍ଲଭ ପଟ୍ଟନାୟକଙ୍କ ନିର୍ବାଚନମଣ୍ଡଳୀ ଆଠଗଡ଼ରେ ମୁଁ ଏହି ପଦ୍ଧତ୍ତିକୁ ସଫଳତାର ସହ ପ୍ରୟୋଗ କରିଥିଲି । ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନ ବ୍ୟାପାରରେ ଏହି ସତ୍ୟକୁ ସେଦିନ ଉପରୋକ୍ତ ମତେ ସ୍ବୀକାର କରିଥିଲେ ପ୍ରଦ୍ୟୁମ୍ନ ଶତପଥୀ ଓ ସ୍ବୀକାର କରିଥିଲେ ଯେ, ମୋ ପ୍ରଜ୍ଞା ପ୍ରସୂତ ଏହି ଆନ୍ଦୋଳନରେ ସେ ଓ ପବିତ୍ର ପ୍ରଭୃତି ଥିଲେ ସଂଚାଳକ । କେବଳ ୧୧.୫.୨୦୧୬ ତାରିଖରେ ନୁହଁ, ବହୁବାର ମଧ୍ୟ ତାଙ୍କ ଫେସ୍ ବୁକ୍ ପୃଷ୍ଠାରେ ପ୍ରଦ୍ୟୁମ୍ନ ବାବୁ ଏହି ଏକା କଥା କହିଛନ୍ତି ।

ଡାହାଣପଟେ ଥିବା ତାଙ୍କ ଫେସ୍ ବୁକ୍ ଉଲ୍ଳେଖନର ଫଟୋଚିତ୍ରରେ ଏହି ଉଦ୍ଧୃତ ସ୍ବୀକାରୋକ୍ତି ରହିଛି ।

ଏକଥା ମୁଁ ଏଠି ଏଇଥିପାଇଁ କହୁଛି ଯେ, ବରଂ କହିବାକୁ ବାଧ୍ୟ ହେଉଛି ଯେ, ମୋ ଆନ୍ଦୋଳନର ଏହି ସ୍ଵୟଂସ୍ବୀକୃତ “ସଞ୍ଚାଳକ” ପ୍ରଦ୍ୟୁମ୍ନ ଶତପଥୀ ଅର୍ଥନୈତିକ ଅପରାଧ ହେତୁ ଧରା ପଡିଥିବା ପବିତ୍ର ମହାରଥାଙ୍କ ସହ ମିଶି ଜୁଲାଇ ୧୬ ତାରିଖରେ ମୋ ଅଜଣାରେ ସରକାରଙ୍କ ସହ ହାତ ମିଳାଇ ଅତି ଅନଧିକୃତ ଭାବେ ଘୋଷଣା କରିଛନ୍ତି କି, ଏହି ଦିନ ଠାରୁ କଳାପତାକା ଅଭିଯାନ ବିଧାନସଭା ଅବଧି ଶେଷ ଯାଏଁ , ଅର୍ଥାତ ଅନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ କାଳ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ , ବନ୍ଦ ହୋଇଗଲା ! ମୋ ପ୍ରତିଷ୍ଠିତ ଆନ୍ଦୋଳନର ଏହି ସବୁ “ସଞ୍ଚାଳକ”ଙ୍କୁ ଏହି ଅଧିକାର ଦେଲା କିଏ ? ସେ ଓ ପବିତ୍ର ଏବଂ ତାଙ୍କ ଗୋଷ୍ଠୀ ମୋ ଆନ୍ଦୋଳନକୁ ସଞ୍ଚାଳିତ କରୁଥିଲେ ବା ସହଯୋଗ କରୁଥିଲେ । ଏଥିରୁ ଓହରିଯିବା ତାଙ୍କର ସମ୍ପୂର୍ଣ ଇଚ୍ଛାଧୀନ ; କିନ୍ତୁ ଏହାକୁ ବନ୍ଦ କରିଦେବା ଅଧିକାର ସେ ବା ସେମାନେ କେଉଁଠୁ ପାଇଲେ ?

ମୁଁ ଯେତେବେଳେ ଏହି ଆନ୍ଦୋଳନଟି ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲି ସେତେବେଳେ ମୁଁ ହୁଏତ ଏକା ଥିଲି ଓ ପ୍ରଦ୍ୟୁମ୍ନ ବାବୁ ଏବଂ ପବିତ୍ର ଏହା ସହ ସମ୍ପୃକ୍ତ ହୋଇ ଏହାକୁ ପରିବ୍ୟାପ୍ତ କରିଥିଲେ । କିନ୍ତୁ ଏହି ଆନ୍ଦୋଳନ ଆଜି ମୋ ଆନ୍ଦୋଳନ ହୋଇ ରହିନାହିଁ କି ଏଥିରେ ପ୍ରତ୍ୟକ୍ଷ ଅଂଶଗ୍ରହଣ କରିଥିବା ଲୋକଙ୍କ ଭିତରେ ଏହା ଆଉ ସୀମିତ ହୋଇରହିନାହିଁ । ଏହି ନିରବ ଆନ୍ଦୋଳନ ପଦ୍ଧତ୍ତିରେ ଜନଜାଗରଣ ପାଇଁ ମୁଁ ଯେଉଁ ଯୋଜନା କରିଥିଲି ତାହା ସଫଳ ହୋଇଛି ଓ ସମଗ୍ର ଓଡ଼ିଆ ଜାତି ପ୍ରତ୍ୟକ୍ଷ ହେଉ ବା ପରୋକ୍ଷରେ ଏହାକୁ ନିଜ ଆନ୍ଦୋଳନ ବୋଲି ମନେ କରୁଛି ଓ ଭାଷା ଅଧିକାର ପାଇଁ ଜାଗିଉଠିଛି । ଏତିକିବେଳେ ଏମାନେ ସରକାରଙ୍କୁ ଆପ୍ୟାୟିତ କରିବାକୁ ଯାଇ ଆନ୍ଦୋଳନ ସ୍ଥଗିତ ହୋଇଗଲା ବୋଲି ଗତକାଲି ଯେଉଁ ଘୋଷଣା କରିଛନ୍ତି ତାହା ଆମ ଜାତି ବିରୁଦ୍ଧରେ ଏକ ଅପରାଧ ।

ପ୍ରତି ଅପରାଧ ମୂଳରେ ଅପରାଧିକ ଅଭିସନ୍ଧି ଥାଏ । ଅପରାଧିକ ଅଭିସନ୍ଧି କଣ ହୋଇଥାଇପାରେ ? ହୁଏତ (୧) ପବିତ୍ରଙ୍କ ଅର୍ଥନୈତିକ ଅପରାଧ ବିରୁଦ୍ଧରେ ମୁଁ ରାଜଧାନୀ ପୋଲିସ ଷ୍ଟେସନରେ ଏତଲା ଦେଇଥିବା ହେତୁ ମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ଶରଣାପନ୍ନ ହୋଇ ପୋଲିସ କାର୍ଯ୍ୟନୁଷ୍ଠାନରୁ ବର୍ତ୍ତି ଯିବା ପାଇଁ ଚେଷ୍ଟା ବା (୨) ଅର୍ଥମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ମାଧ୍ୟମରେ ସ୍ଵାର୍ଥ ହାସଲର ଲୋଭ ।

ଜଣେ ବରିଷ୍ଠ ସରକାରୀ ଅଫିସରଙ୍କ ଠାରୁ ଜାଣିଲି ଯେ ଏହି ଉଭୟେ ଜୁଲାଇ ୧୪ ତାରିଖ ସକାଳେ ଅର୍ଥମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ଘରକୁ ଯାଇଥିଲେ । କମ୍ମ୍ୟୁନିଷ୍ଟ ଗୋଷ୍ଠୀରୁ ଆସି ବିଜେଡିରେ ନେତା ବନିଥିବା ସୁବାସ ସିଂହଙ୍କ ମଧ୍ୟସ୍ଥତାରେ ସୁପାରୀ ପରିମାଣ ପକ୍କା ହୋଇଥିଲା । ଉଭୟଙ୍କୁ ସମାନ ପରିମାଣର ସୁପାରୀ ଦିଆ ହୋଇଥିବା ବେଳେ ପ୍ରଦ୍ୟୁମ୍ନ ଶତପଥୀ ବୋନସ ଭାବେ ଏକ ସରକାରୀ ଘର ତାଙ୍କ କାଗଜ ନାମରେ ନେବେ ବୋଲି ପ୍ରତିଶ୍ରୁତି ପାଇଥିଲେ । ଏହା ସତ କି ମିଛ ମୁଁ କହିପାରିବି ନାହିଁ । ଯଦି ସତ ହୋଇଥାଏ, ୧୬ ତାରିଖରେ ଦି ଜଣ ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କୁ ସାଙ୍ଗରେ ଧରି ଅର୍ଥମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କୁ ଭେଟି ତାଙ୍କ ପ୍ରତିଶ୍ରୁତି ଉପରେ କଳାପତାକା ଅଭିଯାନ ବନ୍ଦ ରଖିବାକୁ ପାଲଟା ପ୍ରତିଶ୍ରୁତି ଦେବା କେବଳ “ଦାରୀ ସାକ୍ଷୀ ମାଦଳ” (alibi) ସୃଷ୍ଟିର ନାଟକବାଜି ଛଡ଼ା କିଛି ବି ହୋଇନପାରେ ।

ଏହି ପ୍ରେକ୍ଷାପଟରେ ଏକ କୌତୁହଳୋଦ୍ଦୀପକ କଥା ଉଲ୍ଲେଖ କରାଯାଇପାରେ । ଆଜି ସକାଳେ , ଏଇ ଘଣ୍ଟେ ପୂର୍ବରୁ , ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନ ସମ୍ପର୍କରେ ଟୁଇଟ କରିଆସିଥିବା ଇଂ.ଚକ୍ରଧର ମହନ୍ତ ଆସିଥିଲେ । କଳାପତାକା ଅଭିଯାନ ବନ୍ଦ ରଖିବାକୁ ପ୍ରଦ୍ୟୁମ୍ନ ଶତପଥୀଙ୍କ ମୁହଁରୁ ଶୁଣି ମଧୁବାବୁଙ୍କ ପ୍ରତିମୂର୍ତ୍ତି ତଳେ ସେ ଖୁବ ଉତ୍କ୍ଷିପ୍ତ ହୋଇ ଉଠିଥିଲେ ଓ ପଳାଇଥିଲେ । କିନ୍ତୁ ଆଜି ସକାଳେ ଆସି ମୋତେ କହିଲେ, “ସାର୍ ! ମୁଁ ସେମାନଙ୍କୁ ଆଦୌ ସମର୍ଥନ ନ କରୁଥିଲେ ମଧ୍ୟ ସେମାନଙ୍କ ସହ ରହିବାକୁ ବାଧ୍ୟ ।” ମୁଁ କାରଣ ପଚାରିଲି । ସେ ଦୁଇଟି କାରଣ କହିଲେ । ପ୍ରଥମତଃ , ପ୍ରାୟ ବର୍ଷକ ତଳେ ପବିତ୍ର ତାଙ୍କଠାରୁ ପୈଂତ୍ରିଶ ହଜାର ଟଙ୍କା ଧାର ସୂତ୍ରରେ ନେଇ ସୁଝି ନାହାନ୍ତି ଓ ତାଙ୍କଠୁ ଦୂରେଇଗଲେ ସେ ଟଙ୍କା ଫେରିପାଇବା ଆଉ ସମ୍ଭବ ହେବନାହିଁ ; ଦ୍ବିତୀୟତଃ , ଚାକିରୀରେ ଥିବାବେଳେ ତାଙ୍କ ବିରୁଦ୍ଧରେ ଏକ ଭିଜିଲାନ୍ସ କେଶ ହୋଇଥିଲା , ଯାହା ଚାପି ହୋଇ ରହିଛି ; ଯେହେତୁ ପବିତ୍ର ଓ ପ୍ରଦ୍ୟୁମ୍ନ ବାବୁ ସରକାରଙ୍କ ସହ ହାତ ମିଳାଇଛନ୍ତି, ସେମାନଙ୍କ ସହ ରହିଲେ, ସରକାରଙ୍କୁ କହି ସେମାନେ ତାଙ୍କୁ ଭିଜିଲାନ୍ସ କବଳରୁ ଖସାଇଦେଇପାରନ୍ତି ।

ଏହା ଜାଣିବା ମୋ ପାଇଁ ଯେତିକି ଆକସ୍ମିକ ଥିଲା, ସେତିକି ଦୁଃଖଦାୟକ ଥିଲା । ସେ କହିଲେ, “ସାର୍ ! ମୋ ମନର ଦୁଃଖ ମୁଁ କାଲି ଟ୍ୱିଟରେ ଲିପିବଦ୍ଧ କରିଛି ଓ ଆପଣ ଦେଖିବେ, ମୁଁ ତାଙ୍କ ପ୍ରେସ କନ୍ଫରେନ୍ସକୁ କାଲି ସନ୍ଧ୍ୟାରେ ଯାଇନାହିଁ କି ତାଙ୍କ କାଗଜରେ ସ୍ଵାକ୍ଷର କରିନାହିଁ ।”

ମୁଁ କିଛି କହିଲିନାହିଁ । ସେ ବିଦାୟ ନେଲାପରେ ତାଙ୍କ ଟ୍ୱିଟ ଦେଖିଲି । ପ୍ରକୃତରେ ପ୍ରଦ୍ୟୁମ୍ନ ଶତପଥୀଙ୍କ ଆଚରଣକୁ ସେ ଏକପ୍ରକାର ଭର୍ତ୍ସନା କରିଛନ୍ତି ଓ କଳାପତାକା ଅଭିଯାନ ସ୍ଥଗିତ ହେବା ଓଡ଼ିଆ ଜାତିପାଇଁ ଦୁର୍ଭାଗ୍ୟଜନକ ବୋଲି କହିଛନ୍ତି । ତଳେ ତାର ଫଟୋଚିତ୍ର ରହିଲା । ମୋ ହାତରୁ କଳାପତାକା ଧରି ସେ, ଡମ୍ବରୁଧର ହରଣ ସିଂ, ପଙ୍କଜ ପୃଷ୍ଟି ଓ ଅସିତ ଦାସ ମଧୁବାବୁଙ୍କ ପ୍ରତିମୂର୍ତ୍ତି ପାଖକୁ ଆସିଥିବା ଓ ସେଠାରେ ମୋ ସହ ସେମାନେ ଓ ଅନ୍ୟମାନେ ଠିଆ ହୋଇଥିବାର ଦୃଶ୍ୟ ଏଥିରେ ଅଛି ଓ ଅଛି ମଧ୍ୟ ସେହି ଏକ ସନ୍ଧ୍ୟାରେ ସେଦିନ କଳାପତାକା ବନ୍ଦ ଥିବାର ଆସ୍ଫାଳନ ଯାହା ପ୍ରଦ୍ୟୁମ୍ନ ଶତପଥୀ ଓ ତାଙ୍କ ଗୋଷ୍ଠୀ ଗଣମାଧ୍ୟମ ସମ୍ମୁଖରେ ରଖିଥିଲେ । ଏହାକୁ ବିଚକ୍ରଧର ବାବୁ ଯଦି ଟ୍ୱିଟ କରିନଥାନ୍ତେ ତେବେ ଏହି ଗ୍ୟାଙ୍ଗର ବିଶ୍ଵାସଘାତକତାର ଚିତ୍ର ଆଉ ମିଳିପାରିନଥାନ୍ତା ।

ଆମ ବିଧାନସଭାର ବହୁ ମାନ୍ୟବର ସଦସ୍ୟ ଏହା ଜାଣିଥିଲେ । (କ୍ରମଶଃ)
୧୯.୬.୨୦୧୯

ସରିଯାଇଥିବା ବିଧାନସଭା ଓ ଆମ ଭାଷା -୧୧

ସୁଭାଷ ଚନ୍ଦ୍ର ପଟ୍ଟନାୟକ

ତଥାପି ଆଶା ବିରୁଦ୍ଧରେ ଆଶା ନେଇ ମୁଁ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ନବୀନ ପଟ୍ଟନାୟକଙ୍କୁ ୨୯.୬.୨୦୧୮ରେ ଏକ ଚିଠି ପଠାଇ ଜଣାଇଲି କି, ରାଜ୍ୟପାଳ ମଞ୍ଜୁର କରିଥିଲେ ମଧ୍ୟ ଓଡ଼ିଶା ସରକାରୀ ଭାଷା (ସଂଶୋଧନ) ବିଧାନ, ୨୦୧୮ ଏକ ସମ୍ପୂର୍ଣତଃ ଭୁଲ ବିଧାନ ଓ ଏହା ବିଲୁପ୍ତ କରାଯାଇ ମୁଁ ତାଙ୍କୁ ପୂର୍ବରୁ ଦେଇଥିବା ପ୍ରସ୍ତାବ ଅନୁସାରେ ନୂଆ ଧାରା ଦ୍ଵାରା ଭାଷା ଆଇନକୁ ସଶକ୍ତୀକୃତ କରାଯାଉ ।

ମୁଁ ଏହି ଚିଠିରେ ତାଙ୍କୁ ଏହି ଅବୈଧ ବିଧାନ ପ୍ରଣୟନ ପାଇଁ କିପରି କ୍ୟାବିନେଟ ସ୍କାମ୍ ସଂଘଟିତ କରାଯାଇଛି ଓ ୧୪.୩.୨୦୧୮ ତାରିଖରେ ମନ୍ତ୍ରୀମଣ୍ଡଳ ଗ୍ରହଣ କରିଥିବା ସଠିକ ନିଷ୍ପତ୍ତି ପରିବର୍ତ୍ତେ ୨୬.୧୨.୨୦୧୭ର ବେଠିକ ପ୍ରସ୍ତାବ ଭିତ୍ତିରେ ସଂଶୋଧନ ବିଧେୟକ ପ୍ରସ୍ତୁତ କରାଯାଇଛି ଓ ସେହି ପ୍ରସ୍ତାବକୁ ମଧ୍ୟ ଆଇନ ଉଲ୍ଲଙ୍ଘନକାରୀକୁ ସୁହାଇଲା ପରି ଅଦଳବଦଳ (tampering) କରାଯାଇଛି , ତହିଁର ସବିଶେଷ ବିବରଣୀ ଦେଇ, ସେ ନିଜେ ଯଦି ଏହି ଭୁଲ ଭିଆଇ ନଥିବେ ତେବେ କେଉଁ ପଦାଧିକାରୀ ସେପରି କରି ଓଡ଼ିଶା ସରକାରୀ ଭାଷା ଆଇନର ଶିରଛେଦ କରିଛନ୍ତି ତାହା ତଦନ୍ତ କରି ଠାବ କରନ୍ତୁ ଓ ତାଙ୍କ ବିରୁଦ୍ଧରେ ଉପଯୁକ୍ତ କାର୍ଯ୍ୟାନୁଷ୍ଠାନ କରି ସେହି ପ୍ରମାଦପୂର୍ଣ ସଂଶୋଧନକୁ ପୁନଃ ସଂଶୋଧିତ କରିବାକୁ ତୁରନ୍ତ ପଦକ୍ଷେପ ନିଅନ୍ତୁ ବୋଲି ଅନୁରୋଧ କରିଥିଲି । ନିମ୍ନରେ ତାହା ଉଦ୍ଧୃତ୍ତ ହେଲା –

Orissa official Language (Amendment) Act, 2018

Subhas Chandra Pattanayak
Fri, Jun 29, 2018, 1:47 PM

to cmo

To
The Hon’ble Chief Minister, Orissa,
Bhubaneswar.

Sub: Orissa Official Language Act violated through Amendment, 2018 : Request for re-amendment to do away with the defects and for action against the Officer(s) responsible for rendering even the Hon’ble Chief Minister inconsequential

Ref: Cabinet Resolution Dated 14.3.2018 read with the CMO letter No. 773/CM dt.19.5.2017 and Resolution No.18715/G.A. dt.31.7.2015

Hon’ble Sir,
With a heavy heart, I am writing you to say that, your noble intention to remove all defects from the Orissa Official Language Act, 1954 in order to make it flawlessly functional has been derailed by mischievous brains in bureaucracy and resultantly, its amendment passed by the Assembly and assented to by the Governor, has become a more notorious instrument to destroy the original purpose of the Act , while rendering you absolutely inconsequential in the matter of the Resolution of the Cabinet you had presided over on March 14, 2018.

In looking back to the chain of events, I may state that, against the backdrop of ‘Fast oto Death’ by famous language activist Gajanan Mishra in July 2015, the new phase of official action on working of the Official Language Act commenced with creation of a Ministerial Committee by you under the Resolution referred to above, to find out how the Act could be implemented.

You were kind enough to nominate me as a member to the said Committee and in that capacity, I had conducted a deep research into why the Act, being de jure in force since 1954, was de facto defunct and found out the following defects:
1. The Government was not empowered in the Act to frame Rules to implement the Act; and
2. (2) There was no provision of punishment against contravention of the Act.

Accordingly, I had given my advice on 3.9.2015 with draft outlines of two legislations – one, for empowering the Government to frame the Rules and the other, for provision of punishment against nonuse of Oriya as official language.

For the first time the Government could know the above two inherent defects in the Act from my communication and you were kind enough to inform the Assembly on 14.12.2015 that necessary amendment of the Act was on the anvil.

From the notes in the concerned file it transpires that, the then officer-in-charge of the aforesaid Ministerial Committee Sri G.V.V.Sharma had objected to the proposal for punishment and the file was then thus strangulated that the Committee went into oblivion.

There was no other way for us than starting a movement in the name of Bhasha Andolan and commencing a campaign known as Black-Flag-Campaign for propounding the cause.

After 39 days of this campaign, on 21.5.2016, you were kind enough to get apprised of the serious situation and appreciating the extraordinary urgency the campaign had generated for official action, you promulgated an Ordinance of Amendment to the Act that implemented my advice and empowered the Government to frame Rules to drive the Act ahead. We had postponed the Black-Flag-Campaign till August 15th, 2016, as, to our comprehension, which official indication to the Press had generated, all obstacles to implementation of the Act were to have been removed by then.

Bureaucracy foiled your noble attempt by producing a stillborn set of Rules that was so ineffectual and illcocieved that, even the Government did not prefer to apprise the Assembly of it, when the Ordinance was laid as a Bill.

As our Black Flag Campaign continued, you were kind enough to discuss the matter with us vide communication dated 19.5.2017 under reference. We appraised you of the lacunae in the Law and gave you a fresh memorandum detailing why and how the amendment, 2016 should be further amended. A draft of the proposed amendment was submitted to you on that occasion.

After lapse of a period of six months, you held a Cabinet meeting at Puri on 26.12.2017 that almost agreed with our demand and decided to provide for suitable punishment to whosoever employee and Department fail to impart service in Oriya Language. We objected to that in view of the fact that, (1) there was an attempt to reduce the scope of the Act by shrewd coinage of words like “extensive use”, (2) Departments being run with people’s money, the contemplated punishment to ‘Department’ would lead to punishing the people for offences of the employees. And, the Black-Flag Campaign continued.

The State Cabinet met again under your Presidentship on 14.3.2018. It superseded the defective Resolution dated 26.12.2017 on the Act and almost entirely agreeing to our demand, it made it clear that for nonworking in Oriya, only the erring employee and official will be punished, not the Department. In complete acceptance of our argument it resolved, “as there is no provision for imposing penalty against the Officers and employees who are violating the provisions of the notifications under the Act, Government have decided to bring the amendment immediately providing penalties for such erring Officers and employees…so that they will implement the provisions of the notification in its letter and spirit” (Para 2 and 3 of the Press Note of the GA & PG Department, dated 14.3.2018).

But, Sir, your above noble decision has been rendered inconsequential in the amendment drafted by bureaucracy and adopted by the Assembly, as detailed below:

Firstly, the Statement of Object and Reasons of the Amendment do not carry the Reasons spelt out in the above quoted resolution of the Cabinet meeting presided over by you on 14.3.2018. It is based on the superseded resolution of 26.12.2017, completely suppressing the resolution dated 14.3.2018.

Secondly, while illegally using the superseded resolution dated 26. 12. 2017, the officer concerned has also tampered with the said resolution. When, even that Resolution had laid down that for nonuse of Oriya the Department AND the employees will be suitably punished, the amendment, claiming to have been based on that resolution provides for punishment to employees OR Department, which is blatantly unauthorised and illegal.

Thirdly, the scope of the Act originally covering the whole of Orissa and all and every Office in the State of Orissa, the amendment has reduced this scope to “extensive use of Oriya Language”, which clearly means that the Act will not be used in whole of Orissa and in all and every office in the State. No amendment can kill the basic purpose of the Act.

Thus Sir, your intention to amend the Act to make it flawless for implementation of the Act “in its letter and spirit” has been brutally done away with by the mandarins while drafting the amendment.

These gross mistakes were overlooked by the Minister Mr. Arukh who moved the Bill in your absence and who just read out the reply to the debate as obviously prepared by the scheming mandarin that had drafted the amendment with a deliberate design against the people of Orissa.

On behalf of Bhasha Andolan, which has been spearheading the movement for inviolable implementation of the Act, I had brought these defects to the notice of the Governor with a request for returning the Bill for reconsideration of the Assembly to make the Law flawless. But, the anti-Oriya mentality of the bureaucracy is such that, the said memorandum was not put up properly before the Governor.

With these words, Sir, I request you on behalf of Bhasha Andolan and the people of Orissa, to please review the entire matter and take suitable and exemplary action against the Secretary concerned, who has rendered the Chief Minister of the State absolutely inconsequential in matter of amendment of the Act as per Resolution of the Cabinet on 14.3.2018;

And, to please ensure that the Amendment, 2018 is put afresh before the Assembly in its coming session for amendment thereon or for fresh amendment of the Act to do away with the defects enumerated and detailed supra.

With this hope and deep regards,
Yours,

Subhas Chandra Pattanayak,
Chairman,
Bhasha Andolan, Orissa.
28.6.2018
Bhubaneswar.

ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କଠାରୁ ମୁଁ ତ କିଛି ଉତ୍ତର ପାଇଲି ନାହିଁ , କିନ୍ତୁ ତାଙ୍କ ଅର୍ଥମନ୍ତ୍ରୀ ମୋର ଦୁଇ ଘନିଷ୍ଠତମ ସହକର୍ମୀ – ପବିତ୍ର ମହାରଥା ଓ ପ୍ରଦ୍ୟୁମ୍ନ ଶତପଥୀଙ୍କୁ ପ୍ରୟୋଗ କରି ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନକୁ ଭାଙ୍ଗିଦେବାକୁ ଷଡ଼ଯନ୍ତ୍ର ଚୂଡ଼ାନ୍ତ କଲେ । (କ୍ରମଶଃ)
୧୫.୬.୨୦୧୯

ସରିଯାଇଥିବା ବିଧାନସଭା ଓ ଆମ ଭାଷା -୧୦

ସୁଭାଷ ଚନ୍ଦ୍ର ପଟ୍ଟନାୟକ

ଆଶା ବିରୁଦ୍ଧରେ ଆଶା ପୋଷଣ କରି , ଆମ ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନକାରୀମାନଙ୍କୁ ବୁଝାଇବାକୁ ଯେ, ପାରିତ ସଂଶୋଧନ କାହିଁକି ପୁନଃ ସଂଶୋଧିତ ହେବା ଉଚିତ, ମୁଁ ଗଣମାଧ୍ୟମରେ ଚର୍ଚ୍ଚା କଲି । ତହିଁର ଏକ ନମୂନା ହେଲା, ୧୧.୫.୨୦୧୮ରେ ସେତେବେଳେ ପାଠକମାନଙ୍କ ଦ୍ଵାରା ଗମ୍ଭୀର ଭାବେ ଘେନା ହେଉଥିବା ଦୈନିକ ନିରିଦିନରେ ପ୍ରକାଶିତ ମୋ ପ୍ରବନ୍ଧ । ଶୀର୍ଷକ ଥିଲା – ଭାଷା ଆଇନ ସଂଶୋଧନ ପୁନଶ୍ଚ ସଂଶୋଧିତ ହେବା ଦରକାର

ଯେତେବେଳେ ମୁଁ ଜାଣିସାରିଥିଲି ଯେ, ମୋ ଦୁଇ ପ୍ରମୁଖ ସହକର୍ମୀ ଭିତରେ ଭିତରେ ସରକାରଙ୍କ ସହ ହାତ ମିଳାଇଛନ୍ତି , ସୁତରାଂ ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନ ପୂର୍ବପରି ଉଭା ହେବା କଷ୍ଟକର ହେବ, ମା ଓଡ଼ିଶାର ବୃହତ୍ତର ସ୍ଵାର୍ଥ ଦୃଷ୍ଟିରୁ, ପାରିତ ବିଧେୟକଟିକୁ ପ୍ରତ୍ୟାଖ୍ୟାନ କରିବାକୁ ରାଜ୍ୟପାଳଙ୍କୁ ନିବେଦନ କରିବାକୁ ଏକ ଚିଠି ପ୍ରସ୍ତୁତ କରି ଆମ ଆଂଦୋଳନର ଲେଟର ପ୍ୟାଡରେ ତାକୁ ମୁଦ୍ରିତ କରି ଆଣିବା ସକାଶେ ଏହି କାମ ଦାୟିତ୍ଵରେ ଥିବା ପବିତ୍ର ମହାରଥାଙ୍କୁ ମୁଁ ୨୨.୫.୨୦୧୮ରେ ପଠାଇଥିଲି । ତାହା ଥିଲା ଏହିପରି –

Subhas Chandra Pattanayak
May 22, 2018, 2:30 PM

to Pabitra

ପବିତ୍ର,
କୁଳପତି ସମ୍ମିଳନୀ ଚାଲିଛି । ଏହାର ଦୁଇଟି କପି ପ୍ରିଣ୍ଟ କରିବା ।
ତାରିଖ ହାତରେ ଲେଖିବା । ଏହା ପାଇଲେ ଫୋନ କରିବ ।
MEMORANDUM
DATED

To
His Excellency The Governor of Orissa,
Raj Bhawan, Bhubaneswar

Sub: Request for returning the Odisha Official Language (Amendment) Bill, 2018

Ref:
(1) The Orissa Official Language (Amendment) Act , 1963;
(2) Government Resolution No. GAD-Code-Cordes-0013-2015-18715/GA dt. 31.07.2015 creating a Ministerial Committee “for implementation of Odisha Official Language Act,1954;
(3) Draft Amendment to Odisha Official Language Act proposed by Subhas Chandra Pattanayak, Member, Ministerial Committee, on 3.9.2015;
(4) Draft Rules proposed by Subhas Chandra Pattanayak, Member, Ministerial Committee, on 3.9.2015;
(5) Letter of Subhas Chandra Pattanayak to Principal Secretary, Law on 07.03.2016 for repeal of Sec.3-A of Odisha Official Language Act inserted through Orissa Official Language (Amendment) Act , 1963;
(6) Odisha Official Language (Amendment) Ordinance, 2016
(7) Odisha Official Language (Amendment) Act, 2016;
(8) Odisha Official Language Rules, 2016;
(9) CMO Letter No.773/CM dt.19.05.2017 to Subhas Chandra Pattanayak inviting him for discussion of implementation of Odisha Official Language Act,1954;
(10) Draft Amendment to Odisha Official Language Act proposed by Subhas Chandra Pattanayak, as Chairman of Bhasha Andolan, Orissa with a delegation of Bhasha Andolan on 19.5.2017 on invitation by the Chief Minister;
(11) Cabinet Resolution dt.26.12.2018 in its 51st meeting for amendment of Odisha Official Language Act;
(12) Cabinet Resolution dt 14.3.2018 in its 52nd meeting finally formulating the amendment to Odisha Official Language Act;
(13) Odisha Official Language (Amendment) Bill, as passed by the Assembly on 2.5.2018

Sir,
The Odisha Official Language Act was made and promulgated in 1954. With “at once” effect, it made Oriya the only Language for all and any official purpose in Orissa. The State of Orissa – the first linguistic State of India – was created for this single purpose.
But it was made with two congenital defects:
1. Absence of punishment against its contravention; and
2. Absence of power for the State to frame Rules for its implementation.
When a member in the Ministerial Committee created on an Official Resolution on “implementation of the Odisha Official Language Act,1954”, Subhas Chandra Pattanayak had examined in-depth the reasons of its non-implementation and located the above two defects. He had submitted on 3.9.2015 a draft for amendment of the Act to remove these two defects and also a set of draft Rules to drive the Act ahead. On 07.03.2016 Sri Pattanayak wrote to Principal Secretary, Law, being informed that he was vetting his draft, to also repeal the Sec.3-A of the Acted inserted thereinto through an amendment in 1963.
As nothing tangible occurred, Bhasha Andolan, Odisha, in espousing the said proposal, commenced its ‘Black Flag Campaign’ on 13.04/2016 under the impact of which, specifically as repealing the 1963 amendment masterminded by Late Biju Patnaik was best to be avoided by his son, the incumbent CM, the State Government amended the Act on 21.5. 2016 by way of an Ordinance in partial acceptance of the above proposal, which equipped the Government with the power to frame the Rules. The other proposal for punishment to contraveners of the Act was not heeded to. The most peaceful and popular Black Flag Campaign, after entering into the third year, has made the Government amend the Act that provides for punishment.
It is the most noteworthy victory of a movement in Orissa. Yet, we oppose the Bill that is worded as follows:

“4A. The State Government may prescribe suitable measures in the rules to award incentives to officials or departments for extensive use of the official language and also to punish the erring officials or departments.”

We oppose it on the following grounds:
1. The words “extensive use” does not mean “Total use” for which the State was created and also gives adequate scope for the contraveners to escape punishment by invoking the free zone the word “extensive” automatically generates;
2. The words “use of the Official Language” gives scope for nonuse of Odia Language, as Odia is not the only official language. The Orissa Official Language (Amendment) Act, 1963 has promulgated English as official language in context of Orisha Legislative Assembly. As the same has not yet been repealed, the wording in this Amendment Bill needs be “use of Odia as Official language” instead of “use of Official Language”. Unless it is done, and the Sec. 3-A of the Act inserted through Amendment Act, 1963 is repealed, the present amendment is self-defeating, which the Assembly has failed to appreciate and work upon;
3. The words “to punish the erring officials or departments” make farce of this amendment. If Departments are punished for offences of Officials, it would be punishing the people, as the departments run entirely with the money the people pay.
Over and above this, the “Statement of Objects and Reasons” that forms the base of this Bill is generated evidently by blatant misuse of power by the Chief Minister, who is the Member-in-Charge of this Bill.
Your Excellency may please call for records of the 52nd meeting of the Cabinet held on 14.3.2018. It had noted in its Resolution, vide Press Note released on the same day, that the Bill must carry the provision “for imposing penalty against the Officers and employees who are violating the provisions of the notifications under the Act.” Instead of acting on this resolution which had stipulated on punishing the erring employees and Officials only, the Bill has been made to stand wrongfully on Cabinet resolution dated 26.12.2017 which was de facto superseded by the 14.3.2018 Cabinet for the wrong it was pregnant with; because that 51st meeting of the Cabinet had wrongfully resolved to punish erring officials and departments. That wrong proposal has been wrongfully used in the Statement of Objects and Reasons of this Bill by making the same further lacerated by replacing the word “and” in the said resolution with “/ “ in the wrongfully quoted resolution in the Statement and by the word “ or ” in the body of the draft.
Your Excellency shall have to look into this particular matter and decide if the Chief Minister has any rightful jurisdiction to bury the Cabinet Resolution dated 14.3.2018 under a carpet of conspiracy against the people of Orissa and make a law on the basis of a superseded resolution of the cabinet dated 26.12.2017 by tampering the same to punish the people of Orissa for the offenses the employees would be perpetrating.
Pending such inquiry, on behalf of Bhasa Andolan, Orissa, we pray your Excellency to please return the Bill sans you assent asking the Government to come out with a Statement of Objects and Reasons formulated and noted by the latest Cabinet dated 14.3.2018 in the matter and to word the section under question, i.e.Section 4A to remove the defects enumerated above.

Subhas Chandra Pattanayak
Chairman, Bhasha Andolan, Orissa.

Pradyumna Satapathy
President, Bhasha Andolan, Orissa

Pabitra Maharatha
Convener, Bhasha Andolan, Orissa

And, Eminent Activists present:

ଏହା ୨୪.୫.୨୦୧୮ର ଦାପ୍ତରିକ ସମୟ ଶେଷ ସୁଦ୍ଧା ରାଜ୍ୟପାଳଙ୍କ ନିକଟକୁ ପ୍ରେରିତ ହେବାର ଥିଲା; କାରଣ ପାରିତ ବିଧେୟକଟି ୨୫.୫.୨୦୧୮ ଦିନ ତାଙ୍କ ସମ୍ମୁଖରେ ପେଶ୍ ହୋଇପାରେ ବୋଲି ରାଜଭବନ ସୂତ୍ରରୁ ଆମେ ଜାଣିଥିଲୁ । ଏହା ଅତି କମରେ ଆମ ତିନି କର୍ମକର୍ତ୍ତାଙ୍କ ସ୍ଵାକ୍ଷରରେ ପ୍ରେରିତ ହେବାକୁ ଚିନ୍ତା କରି ମୁଁ ଚିଠାଟି ପ୍ରସ୍ତୁତ କରିଥିଲି । ଶେଷ ମୁହୂର୍ତ୍ତରେ ପବିତ୍ର ମୋତେ ଯେଉଁ ମୁଦ୍ରିତ ପତ୍ରଟି ଦେଲେ, ତହିଁରେ ତାଙ୍କର ବା ପ୍ରଦ୍ୟୁମ୍ନ ବାବୁଙ୍କ ନାମ ନ ଥିଲା । ତାଙ୍କର କୈଫିଯତ ଥିଲା, “ପ୍ରଦ୍ୟୁମ୍ନ ବାବୁ କେବଳ ଆପଣଙ୍କ ସ୍ଵାକ୍ଷରରେ ଏହା ଯାଉ ବୋଲି କହିଲେ; ତେଣୁ ମୁଁ ବି ମୋ ନାମ ଲେଖିନାହିଁ ।” ମୁଁ ଜାଣିଲି ଯେ କଦଳୀରେ ଦାଗ ଗଭୀର ହେବାରେ ଲାଗିଛି;କାରଣ ସରକାରଙ୍କୁ ଏମାନେ ତଥାପି ମଧ୍ୟ ମୋ ପନ୍ଥାରେ ଥିବା ସୂଚାଇବାକୁ ଚାହୁଁ ନଥିଲେ । କିନ୍ତୁ ମୋ ପାଇଁ ଭିନ୍ନ ପନ୍ଥା ବି ନ ଥିଲା । ମୁଁ ଏମାନଙ୍କ ଉପରେ ନିର୍ଭର କରୁଥିଲି । କଳାପତାକା ନ ଚାଲୁ ପଛେ , ପ୍ରତିଦିନ ମଧୁବାବୁଙ୍କ ସମ୍ମୁଖରେ ଯେଉଁ ସମାବେଶ ହେଉଥିଲା, ତାହା ମୋ ପାଇଁ ଆଇନର ଭୁଲ ସଂଶୋଧନକୁ ସୁଧାରିବା ପାଇଁ ଚାପ ପ୍ରୟୋଗର ଶେଷ ଆଶ୍ରା ହୋଇ ଉଭା ହୋଇଥିଲା । ମୁଁ ସ୍ଵାକ୍ଷର କରି ସେଦିନ ଦାପ୍ତରିକ ସମୟ ଶେଷ ହେବା ପୂର୍ବରୁ ସ୍ମାରକ ପତ୍ରଟି ରାଜଭବନରେ ଦାଖଲ କରିଥିଲି । ଓଡ଼ିଶାମ୍ୟାଟର୍ସ॰କମ ତହିଁ ପର ଦିନ ତାର ବିବରଣୀ ରଖିଥିଲା ଏହିପରି – Refuse assent: Bhasha Andolan Requsts the Governor

ଏଥିରେ ମୁଁ ତାଙ୍କୁ ଅନୁରୋଧ କରିଥିଲି କି, ଏହି ପ୍ରମାଦପୂର୍ଣ ସଂଶୋଧନକୁ ମଞ୍ଜୁରୀ ନ ଦେଇ ସେ ଫେରାଇ ଦିଅନ୍ତୁ । ତାହା ହେଲା ନାହିଁ । ଜଣେ ଅଣଓଡ଼ିଆ ଲୋକଠାରୁ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷା ପାଇଁ କାହିଁକି ବା ଦରଦ ଆଶା କରିବା ଯେତେବେଳେ ଆମ ବିଧାନସଭାର ଓଡ଼ିଆ ମନ୍ତ୍ରୀ ଓ ବିଧାୟକମାନେ ଆମ ଭାଷାକୁ ମାରି ଦେବା ପାଇଁ ଏପରି ଭୟଙ୍କର ଅପରାଧ ଘଟାଇଛନ୍ତି ଓଡ଼ିଆ ଜାତିର ଭାଷା ଅଧିକାର ବିରୁଦ୍ଧରେ ! ଏବଂ ଏହି ଅପରାଧରେ ସରକାରଙ୍କ ଗୁପ୍ତ ସହଯୋଗୀ ସାଜିପାରିଛନ୍ତି ମୋର କେଇଜଣ ଘନିଷ୍ଟ ସହକର୍ମୀ । (କ୍ରମଶଃ)

୧୪.୬.୨୦୧୯

ସରିଯାଇଥିବା ବିଧାନସଭା ଓ ଆମ ଭାଷା – ୯

ସୁଭାଷ ଚନ୍ଦ୍ର ପଟ୍ଟନାୟକ

ଓଡ଼ିଆରେ କାମ ନ କଲେ ଯଦି କୌଣସି କର୍ମଚାରୀ ବିରୁଦ୍ଧରେ କୌଣସି କାର୍ଯ୍ୟାନୁଷ୍ଠାନ ହୁଏ ସେ ତାର ବୈଧତାକୁ ଆହ୍ଵାନ ଦେଇପାରିବେ । ଏହା ହିଁ ପ୍ରାକୃତିକ ନ୍ୟାୟ । କିନ୍ତୁ ଧାରା ୪କ ତାଙ୍କୁ ଖସିଯିବାରେ ସାହାଯ୍ୟ କରିବ । କାରଣ ଏହି ଧାରା ସରକାରୀ କାମରେ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାର “ବ୍ୟାପକ ବ୍ୟବହାର” ପ୍ରୋତ୍ସାହନଯୋଗ୍ୟ ବୋଲି କହିଛି, ଯାହାର ଅର୍ଥ ହେଲା ସରକାରୀ କାମରେ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାର ସମ୍ପୂର୍ଣ ବ୍ୟବହାର ନ କରିବା ବି ପ୍ରୋତ୍ସାହନଯୋଗ୍ୟ । ତେଣୁ ଦଣ୍ଡବିଧାନର ଅବକାଶ କାହିଁ ?

ତଥାପି ଯଦି କେଉଁଠି ନା କେଉଁଠି ଦଣ୍ଡବିଧାନ ଉପରେ କେହି ଗୁରୁତ୍ଵ ଦେଲା,ଏହି ୪କ ଧାରାର ମୂଳରେ ଥିବା ବିଧାୟକୀୟ ଅଭିଳାଷ (legislative intention) ଖୋଜା ଯିବ ।

ପରିଭାଷା ନ ଥାଇ ଶବ୍ଦ

ସେତେବେଳେ ବିଚାରକୁ ଆସିବ ଏହି ଧାରା ସୃଷ୍ଟିର ‘ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ଓ କାରଣ କଥନ’, ଯହିଁରେ ୨୬.୧୨.୨୦୧୭ର କ୍ୟାବିନେଟ୍ ନିଷ୍ପତ୍ତି ଅନୁସାରେ ଏହି ଧାରା ତିଆରିହୋଇଥିବା କୁହାହୋଇଛି । ତେଣୁ ଖୋଜାଯିବ ସେହି କ୍ୟାବିନେଟ ନିଷ୍ପତ୍ତିକୁ ଏବଂ ଦେଖାଯିବ , “ବହୁଳ ବ୍ୟବହାର” ପରି ଏକ ସୀମାହୀନ ବିଭ୍ରାନ୍ତି ସେହି କ୍ୟାବିନେଟ୍ କେବଳ ତିଆରି କରିଛି ତା ନୁହେଁ, ବରଂ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାର “ବହୁଳ ବ୍ୟବହାର” ପାଇଁ “ବିଭାଗଗୁଡ଼ିକ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ମାନଦଣ୍ଡ ଏବଂ କ୍ଷେତ୍ର ନିର୍ଦ୍ଧାରଣ କରିବେ“ ବୋଲି ମଧ୍ୟ ଘୋଷଣା କରିଛି । ଅଥଚ “ବହୁଳ ବ୍ୟବହାର”ର ପରିଭାଷା କଣ , ତାହା ନିରୂପଣ କରିନାହିଁ । ଯେଉଁ କ୍ୟାବିନେଟ “ବହୁଳ ବ୍ୟବହାର” ପରି ନୂଆ ବିଭାବନା ତିଆରି କଲା, ସେହି କ୍ୟାବିନେଟ ଯଦି ତାର ପରିଭାଷା ପ୍ରଦାନ କଲା ନାହିଁ, ତେବେ କରିବ କିଏ? କେଉଁ ଅଧିକାର ବଳରେ?

ବିଧାନ ପ୍ରଣୟନ ପାଇଁ ବିଧାନସଭାକୁ ଯାଇଥିବା ଆମ ପ୍ରତିନିଧୀମାନେ ଏହା ଜାଣିବାକୁ ବି ଚାହିଲେ ନାହିଁ ! ସେମାନେ ଚାହିଁଥିଲେ, ୧.୫.୨୦୧୮ ତାରିଖରେ ହିଁ ୪କ ଧାରାର ଏହି ଅନ୍ତର୍ହିହିତ ଅନର୍ଥର ଅବସାନ ଘଟାଇ ପାରିଥାନ୍ତେ । ଚାହିଁଲେ ନାହିଁ ! କିନ୍ତୁ କାହିଁକି ଚାହିଁଲେ ନାହିଁ? ନିଜ ନିଜର ଅଯୋଗ୍ୟତା ହେତୁ କି କାହା ବୋଲରେ?

ଅନ୍ତର୍ହିହିତ ଅନର୍ଥ

ଅପରପକ୍ଷେ, ମୂଳ ଭାଷା ଆଇନଟି ୧୯୫୪ରେ ହିଁ ସମଗ୍ର ଓଡିଶାରେ ତତ୍କାଳ ଲାଗୁହୋଇସାରିଛି (“It extends to the whole of State of Orissa” [Sub-Section (2) of Section 1] , “It shall come into force at once” [Sub-Section (3) of Section 1 of Orissa Official Language Act, 1954]) । ଧାରା ୧ର ଏହି ଉଭୟ ଉପଧାରାକୁ ତ କୌଣସି ସମୟରେ ଆସିଦ୍ଧ ଘୋଷଣା କରାଯାଇନାହିଁ ବା ବିଲୁପ୍ତ କରାଯାଇନାହିଁ । ତେଣୁ ଭାଷା ଆଇନଟିର ସୀମା ସଂକୋଚନ କରିବାକୁ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ନବୀନ ପଟ୍ଟନାୟକ କିଏ, ରାଜ୍ୟ ମନ୍ତ୍ରୀମଣ୍ଡଳ ବା କିଏ?

ଏହି ବିଧେୟକ ୨୮.୪.୨୦୧୮ରେ ବିଧାନସଭାରେ ଥୁଆ ହେବା ପରେ କାହିଁକି ଏହା ପ୍ରତ୍ୟାଖ୍ୟାନଯୋଗ୍ୟ ତାର ସବିଶେଷ ଆଲୋଚନା ମୁଁ ବିଭିନ୍ନ ମଞ୍ଚରେ କରିଥିଲି । ତହିଁରୁ ଗୋଟିକର ଶୀର୍ଷକ ଥିଲା A fraud perpetrated by the CM on the Cabinet ଏବଂ ଏ ପରିସ୍ଥିତିରେ ବିଧାୟକମାନଙ୍କ କର୍ତ୍ତବ୍ୟ କଣ ତାହା ମୁଁ ଦର୍ଶାଇଥିଲି । ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ଭାବେ କିଛି ମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କୁ ଭେଟି କଥାଟି କହିଲାବେଳେ, କେହି କେହି ଲଜ୍ଜ୍ୟାରେ ମୁଣ୍ଡ ତଳକୁ କରିଥିଲେ, ଅସହାୟତା ପ୍ରକାଶ କରିଥିଲେ ଓ ଏମିତି କେମିତି ହେଲା ବୋଲି ଆଶ୍ଚର୍ଯ୍ୟ ପ୍ରକଟ କରିଥିଲେ । ଆଶା ଥିଲା ବିଧାୟକମାନଙ୍କ ବିବେକ ଉପରେ । ୧.୫.୨୦୧୮ରେ ସେ ଆଶା ମଉଳିଗଲା । ବିଧେୟକଟି ଯେମିତି ଆସିଥିଲା ସେମିତି ଗୃହୀତ ହେଲା । ମା ଓଡ଼ିଶା ଯଦି କାନ୍ଦିଥିବ, ଅଯୋଗ୍ୟ ପିଲାଙ୍କୁ ଜନ୍ମ ଦେଇଛି ବୋଲି କବାଟ କଣରେ କାନ୍ଦିଥିବ । ବିଧାନସଭାରୁ ଫେରି ଦେଖିଲି ଯେ, ମୋର ପ୍ରମୁଖ ସହକର୍ମୀ ପବିତ୍ରଙ୍କ ପ୍ରମୁଖତାରେ କେତେକ ଆନ୍ଦୋଳନକାରୀ ବନ୍ଧୁ ସେହି ବିଧେୟକଟି ପାରିତ ହୋଇଯାଉ ବୋଲି ମାନସିକ କରି ମଧୁବାବୁଙ୍କ ପାଖରେ ଅଖଣ୍ଡ ଦୀପ ଲଗାଇଥିଲେ । ପ୍ରଦ୍ୟୁମ୍ନ ଶତପଥୀ ଆସି ପହଞ୍ଚିଲେ ଓ ଯେହେତୁ ପାରିତ ବିଧେୟକଟିରେ ଦଣ୍ଡବିଧାନ ପାଇଁ ନିୟମାବଳୀ ପ୍ରଣୟନର ଉଚ୍ଚାରଣ ଥିଲା, ସେହେତୁ ତାହା ପାଇଁ ସରକାରଙ୍କୁ ଦୁଇମାସ ସମୟ ଦେଇ ଜୁଲାଇ ପହିଲା ଯାଏଁ କଳା ପତାକା ଅଭିଯାନ ସ୍ଥଗିତ ରଖିବାକୁ ଯିଦ୍ କଲେ । କଦଳୀରେ ଦାଗ ଲାଗିଥିବା ମୁଁ ଜାଣିଲି, ମାତ୍ର ରାଜି ହେଲି ; କାରଣ କଳା ପତାକା ଅଭିଯାନ ସେହିମାନଙ୍କ ସହାୟତାରେ ଚାଲିଥିଲା । ଏହି ଦୃଶ୍ୟପଟକୁ ପରେ ଫେରିବା । କିଛି ଆନ୍ଦୋଳନକାରୀ ଆନ୍ଦୋଳନକୁ ପଥହୁଡ଼ା କରାଇବାପାଇଁ ଯଦି ସରକାରଙ୍କ ସହ ଗୋପନ ବୁଝାବଣା କରିଥିଲେ, ତାହା କଣ ଆମ ପ୍ରତିନିଧିମାନଙ୍କ ବିଧାୟକୀୟ ବିଜ୍ଞତାକୁ ପରାଗଗ୍ରସ୍ତ କରିସାରିଥିଲା ୧.୫.୨୦୧୮ ପୂର୍ବରୁ? ନା । ତେବେ ସେମାନେ ସେମାନଙ୍କ ଦାୟିତ୍ଵ ତୁଲାଇଲେ ନାହିଁ କାହିଁକି? ଉପରୋକ୍ତ ପ୍ରତିବେଦନରେ ଯେଉଁ ଦୃଶ୍ୟପଟ ପ୍ରଦତ୍ତ କାହିଁକି ତହିଁ ଉପରେ ସେମାନଙ୍କ ପାଟି ଫିଟିଲାନି?

ବିଧାନ ଗଢ଼ିବାକୁ ଯେଉଁ ମହାମହିମମାନେ ବିଧାନସଭାକୁ ଆସୁଛନ୍ତି ଓ ଥରେ ଭୋଟ ପାଇଗଲେ ଆଉ ଥରେ ଭୋଟ ମାଗିବା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ସମ୍ରାଟ ପରି ତେଜୀୟାନ ହୋଇରହୁଛନ୍ତି , ସେମାନେ ଯଦି ଆମ ଲୋକଙ୍କ ପ୍ରତିନିଧି ଭାବେ ନିଜ ନିଜକୁ ବିଚାରିଥାନ୍ତେ ଓ ଏକ ନୂଆ ବିଧାନ ଯୋଡ଼ିବା ପୂର୍ବରୁ ସ୍ଥିତିବାନ ବିଧାନଟି କଣ କହୁଛି ତାହା ପ୍ରତି ସଚେତନ ଦୃଷ୍ଟିପାତ କରିଥାନ୍ତେ, ତେବେ ସେମାନେ ଆମ ସରକାରୀ ଭାଷା ବ୍ୟାପାରରେ “ବିଭାଗଗୁଡ଼ିକ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ମାନଦଣ୍ଡ ଏବଂ କ୍ଷେତ୍ର ନିର୍ଦ୍ଧାରଣ କରିବେ“ ବୋଲି ୨୬.୧୨.୨୦୧୭ର କ୍ୟାବିନେଟ ଯେଉଁ ନିଷ୍ପତ୍ତି ନେଇଥିଲା ତାହା ଯେ ସମ୍ପୂର୍ଣ ଅବୈଧ ଓ ଅନଧିକୃତ ଥିଲା ତାହା କହିପାରିଥାନ୍ତେ ଏବଂ ଏହି ଓଡ଼ିଆଦ୍ରୋହୀ ସଂଶୋଧନ-ବିଧେୟକକୁ ସମୂଳେ ପ୍ରତ୍ୟାଖ୍ୟାନ କରିପାରିଥାନ୍ତେ । କିନ୍ତୁ ତାହା ହେଲାନାହିଁ ।

ମନ୍ତ୍ରୀମଣ୍ଡଳର ଚାପ

୨୬.୧୨.୨୦୧୭ର କ୍ୟାବିନେଟ୍ ପ୍ରସ୍ତାବକୁ ପ୍ରତ୍ୟାଖ୍ୟାନ କରି କଳାପତାକା ଅଭିଯାନ ଜାରି ରହିଥିଲା । ମୋ ପ୍ରତିବେଦନ Bhasha Andolan refuses to be hoodwinked by the State Cabinet ଏହାର ସବିଶେଷ କାରଣ ରଖିଥିଲା ଜଗତ ସମ୍ମୁଖରେ ଏବଂ ଏହାରି ଭିତ୍ତି ଉପରେ ହିଁ ରାଜ୍ୟ ମନ୍ତ୍ରୀମଣ୍ଡଳର ଗରିଷ୍ଠ ସଦସ୍ୟମାନେ ଏହି ଅମଲାତାନ୍ତ୍ରିକ ଦୁରଭିସନ୍ଧିସମ୍ଭୁତ ପ୍ରସ୍ତାବକୁ ପରିହାର କରି ସରକାରୀ ଭାଷା ଉପରେ ଏକ ସାନି ପ୍ରସ୍ତାବ ନେବାକୁ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ଉପରେ ଚାପ ପ୍ରୟୋଗ କରିଥିଲେ । ଫଳରେ ୧୪.୩.୨୦୧୮ରେ ସାନି ପ୍ରସ୍ତାବ ନିଆଯାଇ ମୋର ଉପରୋକ୍ତ ଲେଖାରେ ପ୍ରଦର୍ଶିତ ପ୍ରମାଦଗୁଡ଼ିକ ଆପାତତଃ ହଟାଇ ଦିଆଯାଇଥିଲା ଏବଂ ଏହି ୧୪.୩.୨୦୧୮ ତାରିଖର ପ୍ରସ୍ତାବ ଅନୁସାରେ ଅବିଳମ୍ବେ ଆଇନ ସଂଶୋଧନ ପାଇଁ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କୁ ନିର୍ଦ୍ଦେଶ ଦିଆଯାଇଥିଲା ।

ଏହାକୁ ସ୍ଵାଗତ ଜଣାଇ ମୁଁ ଲେଖିଥିଲି , “ଭାଷା ଆଇନ ସଂଶୋଧନ ପାଇଁ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ବାଧ୍ୟ, କାରଣ ମନ୍ତ୍ରୀମଣ୍ଡଳ ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନ ସପକ୍ଷରେ” ।

ଏହା ସତ୍ତ୍ୱେ ଓଡ଼ିଆ ଜାତିର ଭାଷା ଅଧିକାର ଭୟଙ୍କର ଭାବେ ବିପନ୍ନ ହୋଇଗଲା ବିଧାନସଭାର ଓଡ଼ିଆଦ୍ରୋହୀ ଆଚରଣ ହେତୁ । କେହି ଜଣେ ମଧ୍ୟ ସଦସ୍ୟ ଉପରୋକ୍ତ ପ୍ରେକ୍ଷାପଟରେ ୧.୫.୨୦୧୮ ତାରିଖରେ ବିଚାରିତ ଓଡ଼ିଶା ସରକାରୀ ଭାଷା (ସଂଶୋଧନ) ବିଧେୟକ, ୨୦୧୮ର ଆଲୋଚନାରେ ଆମ ଲୋକଙ୍କ ନେତା ଓ ବିଧାନଦାତା ଭାବେ କାମ ନ କରି ଅମଲାତନ୍ତ୍ରର କ୍ରୀଡ଼ନକ ଭାବେ କାମ କଲେ । ବିଧେୟକଟି ଯଥା ଉପସ୍ଥାପିତ ପାରିତ ହୋଇଗଲା । (କ୍ରମଶଃ)

୧୨.୮.୨୦୧୯