ଭାଷା ନୀତି କୁଆଡେ ଗଲା? ପଚାରିଛନ୍ତି ଭାଷା ପ୍ରତିଷ୍ଠାନର ପୂର୍ବତନ ନିର୍ଦ୍ଦେଶିକା

ସୂତ୍ର: ଭାଷା ଅଧିକାର ଅଭିଯାନ

ଓଡ଼ିଶା କାର୍ଯ୍ୟାଳୟ ଭାଷା ଆଇନର କାର୍ଯ୍ୟକାରୀତା ପାଇଁ ଗଠିତ ମନ୍ତ୍ରୀସ୍ତରୀୟ କମିଟିରେ ତହିଁର ସଦସ୍ୟ ସୁଭାଷ ଚନ୍ଦ୍ର ପଟ୍ଟନାୟକ ୩ ସେପ୍ଟେମ୍ବର ୨୦୧୫ ତାରିଖରେ ଏକ ଲିଖିତ ଚିଠା ବିଧାନ ପ୍ରଦାନ କରି ତଦନୁଯାୟୀ ଆଇନ ସଂଶୋଧନ କରିବାକୁ ଓ ସେହି ଆଇନର ଅମାନ୍ୟକାରୀ ପ୍ରତି କଠିନ ଦଣ୍ଡବିଧାନ ସୁନିଶ୍ଚିତ କରିବାକୁ ପ୍ରସ୍ତାବ ଦେଇଥିଲେ । ମନ୍ତ୍ରୀସ୍ତରୀୟ କମିଟି ତାହାକୁ ଅନୁମୋଦନ କରିଥିଲା । ଓ ତା ପରେ ଭାଷା ଆଇନ ସଂଶୋଧନର ଯେଉଁ ନୂଆ ଯୁଗ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିଲା, ତାହା ଅଦ୍ୟାବଧି ଅବ୍ୟାହତ ଅଛି, ଯଦିଓ ସରକାର ତାହାର କାର୍ଯ୍ୟକାରୀତା ପାଇଁ ଚାଲିଥିବା ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନକୁ ଭଣ୍ଡୁର କରିବା ପାଇଁ ଅତି ଉତ୍କଟ ଷଡ଼ଯନ୍ତ୍ର ଚଳାଇଛନ୍ତି ।

ଏହି ପ୍ରେକ୍ଷାପଟରେ ମନ୍ତ୍ରୀସ୍ତରୀୟ କମିଟିରେ ସରକାରୀ ସଦସ୍ୟ ଥିବା ଓଡ଼ିଶା ସରକାରଙ୍କ ଭାଷା ପ୍ରତିଷ୍ଠାନର ପୂର୍ବତନ ନିର୍ଦ୍ଦେଶିକା ଡଃ ତମସାରାଣୀ ଦାସମହାପାତ୍ର ରଖିଥିବା ବୟାନରୁ ସ୍ପଷ୍ଟ ହୋଇଛି ଯେ, ଶ୍ରୀ ପଟ୍ଟନାୟକଙ୍କ ପ୍ରସ୍ତାବ ଅନୁରୂପ ବ୍ୟବସ୍ଥା ରଖି ପ୍ରତିଷ୍ଠାନ ବହୁ ବିଶିଷ୍ଟ ବିଷୟବିଶେଷଜ୍ଞମାନଙ୍କ ସହାୟତାରେ ଏକ ଭାଷା ନୀତିର ଚିଠା ପ୍ରଣୟନ କରି ସରକାରଙ୍କୁ ପ୍ରଦାନ କରି ଥିଲା ।

ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନର ଫେସ୍ ବୁକ୍ ମଞ୍ଚ ଭାଷା ମା ପାଇଁ ପଦେ ପୃଷ୍ଠାରୁ ଭାଷା ହିଁ ଜୀବନୀଶକ୍ତି ତତ୍ତ୍ଵ ଉପରେ ଉଦ୍ବୋଧନ ଦେଇ ଅକ୍ଟୋବର ୫ ତାରିଖରେ ଡଃ ଦାସମହାପାତ୍ର କହିଛନ୍ତି, ଏହା କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ ହୋଇଥିଲେ “ହୁଏତ ଦଣ୍ଡ ଭୟରେ ଅନ୍ତତଃ ସରକାରୀ କାର୍ଯ୍ୟ ଓଡ଼ିଆରେ ଚାଲିଥାନ୍ତା । ବର୍ତ୍ତମାନ ଭୟାନକ କୋଭିଦ-୧୯ର ବିଭିନ୍ନ ମାର୍ଗଦର୍ଶିକା ଯଦି ଓଡ଼ିଆରେ ପ୍ରକାଶ କରାଯାଇ ଗାଁଗଣ୍ଡାର ଲୋକମାନଙ୍କୁ ସଚେତନ କରାଯାଇଥାନ୍ତା , ତେବେ ହୁଏତ ଲୋକେ ଏହାର ଭୟାବହତା ବୁଝି ସାବଧାନତା ଅବଲମ୍ବନ କରିଥାନ୍ତେ ଓ ବହୁ ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କ ଜୀବନ ବଞ୍ଚିଯାଇପାରିଥାନ୍ତା ।” ଅଥଚ, ଭାଷା ପ୍ରତିଷ୍ଠାନର ପ୍ରଣୀତ ସେହି ଭାଷାନୀତି ବାତତମାନଯାଏଁ କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ ହେଲା ନାହିଁ । ତାହା କୁଆଡ଼େ ଗଲା?

ସିଧା ପ୍ରସାରିତ ହୋଇଥିବା ଡଃ ଦାସମହାପାତ୍ରଙ୍କ ଭାଷଣର ସଂପୂର୍ଣ୍ଣ ଲିଖିତ ରୂପ ପରେ ପ୍ରକାଶ ପାଇବ । ଏବେ ଏଠାରେ ଦେଖନ୍ତୁ ତହିଁର ୟୁ ଟ୍ୟୁବ୍ ସଂସ୍କରଣ :

ମାତୃଭାଷାରେ ଶିକ୍ଷା ହିଁ ଶିଶୁର ବୌଦ୍ଧିକ ବିକାଶ କରେ : ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନ ପାଠଚକ୍ରରେ ଶିକ୍ଷାବିତଙ୍କ ମତ

ସୂତ୍ର : ଆମ ଭାଷା ଆମ ଅଧିକାର 

ସେପ୍ଟେମ୍ବର ୨୭ ତାରିଖ ରବିବାର ସନ୍ଧ୍ୟାରେ ସରୋଜ କୁମାର ମହାନ୍ତିଙ୍କ ସଂଯୋଜନାରେ ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନର ସାପ୍ତାହିକ ଆଲୋଚନାଚକ୍ର ଭର୍ଚୁଆଲ ଶୈଳୀରେ ଅନୁଷ୍ଠିତ ହୋଇଯାଇଛି ।ଏହି ଆଲୋଚନାଚକ୍ରରେ ଓଡ଼ିଶାର କୋଣ ଅନୁକୋଣରୁ ଭାଷାପ୍ରେମୀମାନେ ଅଂଶଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ ।

ପ୍ରଥମେ କବି ଶ୍ୟାମଘନ ମହାରଣାଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ଭାଷା ବନ୍ଦନାରୁ, ଏହି କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମର ଶୁଭାରମ୍ଭ ହୋଇଥିଲା । ଅଲୋଚନାଚକ୍ରର ମୁଖ୍ୟ ବିଷୟ ବସ୍ତୁ ଥିଲା “ଶିଶୁର ବୌଦ୍ଧିକ ବିକାଶରେ ମାତୃଭାଷାର ଭୂମିକା”। 

ସୁଦୂର କୋଲକାତାରେ ଦୀର୍ଘ ୨୫ବର୍ଷ ଧରି ଶିକ୍ଷକତା କରିବା ସହ ସାହିତ୍ୟ ପତ୍ରିକା “ଅଭିଯାନ”ର ସମ୍ପାଦନା କରି ଆସୁଥିବା ଶ୍ରୀଯୁକ୍ତ ଶଂଭୂନାଥ ଦାସ ଆଲୋଚକ ଭାବେ, ନିଜ ବକ୍ତବ୍ୟ ଉପସ୍ଥାପନ କଲେ । ତାଙ୍କ ମତରେ,”ନବଜାତ ଶିଶୁର ଶାରୀରିକ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ପାଇଁ ମା କ୍ଷୀର ଯେପରି ସର୍ବାଧିକ ସହାୟକ, ସେହିପରି ତାର ମାନସିକ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ତଥା ଶୈକ୍ଷିକ ଓ ବୌଦ୍ଧିକ ବିକାଶ ପାଇଁ ମାତୃଭାଷା ହିଁ ସର୍ବାଧିକ ସହାୟକ ।  ଶିଶୁର ପରିବାର-ପରିବେଶ-ସାଙ୍ଗସାଥି-ବିଦ୍ୟାଳୟର ବ୍ୟବହାରିକ ଭାଷାର ପ୍ରଭାବ, ତାର ମାନସିକ-ବୌଦ୍ଧିକ-ଆବେଗିକ ବିକାଶରେ ମୁଖ୍ୟ ଭୂମିକା ଗ୍ରହଣ କରେ”।

ଏହି ଆଲୋଚନାରେ ଭାଗ ନେଇଥିବା ଓ ନିଜେ ଅଧ୍ୟାପନା ବୃତ୍ତିରେ ଥିବା ଶ୍ରୀଯୁକ୍ତ ପ୍ରକାଶ ସାମଲ କହିଥିଲେ,” ଶିଶୁର ବିକାଶରେ ସବୁଠାରୁ ଅଧିକ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଭୂମିକା ଥାଏ ଅଭିଭାବକମାନଙ୍କର । ଅଭିଭାବକମାନେ ହିଁ ଆମ ଭାଷା ସୁରକ୍ଷାର ମୂଳ ସୂତ୍ରଧର”।

ବୃତ୍ତିରେ ଜଣେ ଶିକ୍ଷକ ଓ ଶିଶୁ-ସାହିତ୍ୟିକ ଶ୍ରୀଯୁକ୍ତ ଦିଲ୍ଲୀପ କୁମାର ତ୍ରିପାଠୀଙ୍କ ମତରେ,” ପିଲାଙ୍କ ଭିତରେ ଥିବା ସୃଜନଶୀଳତାକୁ ପରିପ୍ରକାଶ କରିବାର ଉପଯୁକ୍ତ ପରିବେଶ ସୃଷ୍ଟି କରିଥାଏ ମାତୃଭାଷା । ଓଡ଼ିଆ ଶିଶୁର ମନ ଉପରେ ଓଡ଼ିଆ ଶିଶୁ-ସାହିତ୍ୟର ପ୍ରଭାବ ଅସୀମ ଓ ସେହେତୁ ଆମ ଶିଶୁ-ସାହିତ୍ୟ ଆହୁରି ଅଧିକ ସମୃଦ୍ଧ ହେବା ଉଚିତ”।

ଅଧ୍ୟାପନା ବୃତ୍ତିରେ ଥିବା, ଶ୍ରୀଯୁକ୍ତ ଅଶୋକ ମହାରଣାଙ୍କ ମତରେ, “ଶିଶୁର ବିକାଶରେ ବିଦ୍ୟାଳୟ ଓ ଶିକ୍ଷା-ବ୍ୟବସ୍ଥାର ଗଭୀର ପ୍ରଭାବ ଥାଏ । ଆଜିକାଲି ଇଂରାଜୀ ମାଧ୍ୟମ ବିଦ୍ୟାଳୟର ଶିକ୍ଷାଦାନ ପଦ୍ଧତି ,ଶିଶୁର ମସ୍ତିସ୍କ ଉପରେ ଅଧିକ ଚାପ ପ୍ରୟୋଗ କରୁଛି । ତହିଁର ପ୍ରତିବିଧାନ ପାଇଁ ବର୍ତ୍ତମାନ ସମୟରେ ବିଶେଷ କରି ଓଡ଼ିଆ ବର୍ଣ୍ଣବୋଧର ବାଧ୍ୟତାମୂଳକ ବ୍ୟବହାରର ଆଵଶ୍ୟକତା ରହିଛି।”

ଶ୍ରୀଯୁକ୍ତ ମହେନ୍ଦ୍ର ତ୍ରିପାଠୀ ନିଜ ଶିକ୍ଷକ ଜୀବନର ଅଭିଜ୍ଞତାରୁ ଅନେକ ଉପାଦେୟ ତଥ୍ୟ ଓ ମତ ଉପସ୍ଥାପନ କଲେ ।

ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନର ପ୍ରତିଷ୍ଠାତା ଶ୍ରୀଯୁକ୍ତ ସୁଭାଷ ଚନ୍ଦ୍ର ପଟ୍ଟନାୟକ କହିଥିଲେ, ଓଡ଼ିଆ ଭାଷା ପ୍ରତି ସରକାରୀ ବିମୁଖତା ଓଡ଼ିଆ ଜାତିର ଭବିଷ୍ୟ ପିଢିକୁ ମଧ୍ୟ କ୍ଷତିଗ୍ରସ୍ତ କରିବାକୁ ଯାଉଛି; କାରଣ ନିଜ ଭାଷା ପ୍ରତି ଆକର୍ଷଣ ନରହିଲେ, ଓଡ଼ିଆ ଜାତିର ଯୁଗଯୁଗର ଆହାରିତ ଜ୍ଞାନ ଓ ତାର ସ୍ଵାଭାବିକ ସୃଜନଶୀଳତା ତାକୁ ଉପଲବ୍ଧ ହେବନାହିଁ । ବୌଦ୍ଧିକ ବିକାଶ ଏକ ସ୍ଵାଭାବିକ ପ୍ରକ୍ରିୟା ଯାହା ମାତୃଭାଷାରେ ସହଜ ସମ୍ଭବ, ବିଦେଶୀ ଭାଷାରେ ନୁହେଁ ; କାରଣ ଶିଶୁ ପାଇଁ ତାର ମାତୃଭାଷା ସ୍ଵାଭାବିକ ହୋଇଥିବା ବେଳେ ଅନ୍ୟ ଭାଷା ଅସ୍ୱାଭାବିକ । ଓଡ଼ିଶାରେ ଶିଶୁର ବୌଦ୍ଧିକ ବିକାଶ ନିଷ୍କଣ୍ଟକ କରିବାକୁ ହେଲେ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାକୁ ତାର ପ୍ରଥମିକତା ଦେବାକୁ ହେବ ଓ ଓଡ଼ିଶାରେ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷା ପ୍ରଥମିକତା ପାଇବାକୁ ହେଲେ ତାହାକୁ କାର୍ଯ୍ୟାଳୟର ଭାଷା କରିବାକୁ ହେବ । ଏହା କରିବାକୁ ଓଡ଼ିଶା  କାର୍ଯ୍ୟାଳୟ ଭାଷା ଆଇନର ପୁନଃ ସଂଶୋଧନ ଉପରେ ସେ ଗୁରୁତ୍ୱାରୋପ କରିଥିଲେ।

ଏହି ଅଲୋଚନାରେ ସୁଦୂର ଗୁଜୁରାଟରୁ ବାପିନା ପାଲଟାସିଂହ ଓ ରାୟଗଡ଼ାରୁ ଶ୍ରୀଯୁକ୍ତ ସରୋଜ ମହାନ୍ତି ଯୋଗଦାନ କରିଥିଲେ । ଶ୍ରୀଯୁକ୍ତ ମହାନ୍ତି ଅଲୋଚନା ସଂଯୋଜନ କରିବା ସଙ୍ଗେ ସଙ୍ଗେ , ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନର ଦାବି ଅନୁରୂପ ରେଡିଓ ଏବଂ ଦୂରଦର୍ଶନ ମାଧ୍ୟମରେ ଶିକ୍ଷା ଦାନ ପାଇଁ ସରକାର ଘୋଷଣା କରିଥିବା ହେତୁ ସରକାରଙ୍କୁ ସାଧୁବାଦ ଜଣାଇଥିଲେ ଓ ଏଏହି ପଦକ୍ଷେପ ତଥାକଥିତ ‘ଅନଲାଇନ’ ଶିକ୍ଷାଜନିତ ଅବ୍ୟବସ୍ଥାକୁ ଲାଘବ କରିବ ବୋଲି ମତ ଦେଇଥିଲେ । 

ଆଲୋଚନା ପରେ ଶ୍ରୀଯୁକ୍ତ ଶ୍ରୀକାନ୍ତ ବେହେରା ଓ ଶ୍ରୀଯୁକ୍ତ ପ୍ରକାଶ ସାମଲ ସ୍ୱରଚିତ କବିତା ପାଠ କରି ସମଗ୍ର ପରିବେଶକୁ ମନ୍ତ୍ରମୁଗ୍ଧ କରିଦେଇଥିଲେ।

ସର୍ଵଶେଷରେ ଗୁଜୁରାଟରୁ ଶ୍ରୀଯୁକ୍ତ ସୁଶାନ୍ତ ମାହାଳୀ ସମସ୍ତଙ୍କୁ ଧନ୍ୟବାଦ ଅର୍ପଣ ସହ ସଂଯୋଜକଙ୍କ ସମ୍ମତିରେ ଆଲୋଚନା ଚକ୍ରକୁ ସମାପ୍ତ ଘୋଷଣା କରିଥିଲେ।

ଓଡ଼ିଶା ରାଜ୍ୟ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାର ରାଜ୍ୟ, ଏକୁ ରକ୍ଷା କରିବାକୁ ହେବ: ପ୍ରଫେସର ମନୋରଞ୍ଜନ ଦାସ

(ସୂତ୍ର ଆମ ଭାଷା ଆମ ଅଧିକାର)
“ଭାଷା ଯେକୌଣସି ଜାତିର ପରିଚୟ କେବଳ ନୁହେଁ , ତା’ର ପ୍ରାଣଶକ୍ତି ମଧ୍ୟ । ଅନୁରୂପ ଭାବରେ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷା ଓଡ଼ିଆ ଜାତିର ପରିଚୟ ଓ ପ୍ରାଣଶକ୍ତିର ଅଫୁରନ୍ତ ଉତ୍ସ ।” ଏହାର ଅବକ୍ଷୟ ରୋକିବା ପାଇଁ “ଆସନ୍ତୁ, କଳାପତାକାକୁ ମୁଣ୍ଡାଇ ଚାଲିବା ଲକ୍ଷ୍ୟ ସାଧନ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ” ବୋଲି କହିଛନ୍ତି ଓଡ଼ିଆଭାଷାସାହିତ୍ୟର ସୁଖ୍ୟାତ ଶିକ୍ଷାବିତ୍ ପ୍ରାଧ୍ୟାପକ ମନୋରଞ୍ଜନ ଦାସ ।

ଇଂରାଜୀ ରାଜୁତିରୁ ଓଡ଼ିଶାକୁ ମୁକ୍ତ କରି ଓଡ଼ିଆ ଜାତିର ପରିଚୟ ଓ ପ୍ରାଣଶକ୍ତି ସୁରକ୍ଷିତ କରିବା ପାଇଁ ଚାଲିଥିବା ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନ କରୋନା କାଳରେ ତାର କଳାପତାକା ଅଭିଯାନକୁ ବୌଦ୍ଧିକ ପ୍ରଦର୍ଶନରେ ପରିଣତ କରିଛି ଓ ପ୍ରତି ସୋମବାର ଜଣେ ଜଣେ ପ୍ରସିଦ୍ଧ ଓଡ଼ିଆ ଏହି କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମରେ ଅଂଶ ଗ୍ରହଣ କରି ତାଙ୍କର ବକ୍ତବ୍ୟ ରଖୁଛନ୍ତି, ଯାହାକୁ ଆଂଦୋଳନର ଫେସବୁକ ମଞ୍ଚ ଭାଷା ମା ପାଇଁ ପଦେ ପୃଷ୍ଠାରୁ ସିଧା ପ୍ରସାରିତ କରାଯାଉଛି ।

ଏହିକ୍ରମରେ ସେପ୍ଟେମ୍ବର ୨୧ ସୋମବାର ପ୍ରଫେସର ଦାସ କହିଛନ୍ତି, “ଓଡ଼ିଆ ଭାଷା ନିଷ୍ପ୍ରାଣ ହୋଇ ମୃତ୍ୟୁ ମୁଖରେ ପଡ଼ିବା ପୂର୍ବରୁ ଏହାକୁ ଜୀବନକ୍ଷମ କରାଇବାର ଏକମାତ୍ର ବାଟ ହେଉଛି ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାକୁ ଅବିଳମ୍ବେ ଓଡ଼ିଶାର ରାଜଭସ ରୂପେ ପ୍ରତିଷ୍ଠା ଦେବା ।”

ଫେସବୁକର ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳାନ ମଞ୍ଚରୁ ସିଧା ପ୍ରସାରିତ ଭାଷଣଟିକୁ ବିଶ୍ଵବାସୀ ଓଡ଼ିଆଙ୍କ ସୁବିଧା ପାଇଁ ୟୁଟ୍ୟୁବରେ ସ୍ଥାନିତ କରାଯାଇଛି । ନିମ୍ନରେ ତାହା ଉପସ୍ଥାପିତ ହେଲା – 

 

 

 

ଓଡ଼ିଆ ସାହିତ୍ୟର ବୁନିଆଦି ପୁନରୁଦ୍ଧାର ପାଇଁ ଛନ୍ଦ-କବିତା ଉପରେ ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନର ରବିବାସରୀୟ ପାଠଚକ୍ରରେ ଗୁରୁତ୍ଵ

(ସୂତ୍ର: ଆମ ଭାଷା ଆମ ଅଧିକାର)

ଗତ ରବିବାର(୧୩/୦୯/୨୦୨୦)ସନ୍ଧ୍ୟାରେ, ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନର ସାପ୍ତାହିକ ଆଲୋଚନାଚକ୍ର, ଭର୍ଚୁଆଲ ମାଧ୍ୟମରେ ଅନୁଷ୍ଠିତ ହୋଇଥିଲା।ଏହି ଆଲୋଚନାଚକ୍ରରେ ଓଡ଼ିଶାର କୋଣ ଅନୁକୋଣରୁ ଭାଷାପ୍ରେମୀ ମାନେ ଅଂଶଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ।
ଶ୍ରୀଯୁକ୍ତ ମହେନ୍ଦ୍ର ତ୍ରିପାଠୀଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ଭାଷା ବନ୍ଦନାରୁ ଏହି କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମର ଶୁଭାରମ୍ଭ ହୋଇଥିଲା ତତ୍ପରେ ଏକ କବିତା ପାଠୋତ୍ସବ ଅନୁଷ୍ଠିତ ହୋଇଥିଲା।

ସୁଷମା ମଞ୍ଜରୀ ଦାଶ,ବରଗଡ଼; ଶ୍ରୀକାନ୍ତ ବେହେରା, ଯାଜପୁର; ଶ୍ୟାମଘନ ମହାରଣା, ଭୁବନେଶ୍ୱର; ରାଜେଶ ଶତପଥୀ, ବଲାଙ୍ଗୀରରୁ ସେମାନଙ୍କ ସ୍ଵରଚିତ କବିତା ପାଠ କରିଥିଲେ। ଅଶୋକ ମହାରଣାଙ୍କ ବ୍ୟଙ୍ଗକଥା ଅତ୍ୟନ୍ତ ଚମତ୍କାର ଥିଲା।

ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନର ପ୍ରତିଷ୍ଠାତା, ଶ୍ରୀଯୁକ୍ତ ସୁଭାଷ ପଟନାୟକ , ନିଜ ଆଲୋଚନା ମାଧ୍ୟମରେ କିପରି ଭାଷା ଆଇନର ଭୁଲ ସଂଶୋଧନ ,ସାନି ସଂଶୋଧନ ଦ୍ୱାରା ସଜଡା ହୋଇପାରିବ ସେ ସମ୍ପର୍କରେ ଆଲୋକପାତ କରିଥିଲେ।

କରୋନା ସଙ୍କଟ ଟଳିଥିଲେ ଆସନ୍ତା ବିଧାନସଭା ଆରମ୍ଭରେ କଳାପତାକା ଅଭିଯାନର କାୟିକ ସଂସ୍କରଣର ପୁନରାରମ୍ଭ ପାଇଁ  ଆଲୋଚନା ମଧ୍ୟ କରାଗଲା।

ଏହି ଆଲୋଚନାଚକ୍ରରେ ରଂଜନ କୁମାର ସାହୁ, ବାପିନା ପାଲଟାସିଂହ, ଗଗନ ସ୍ୱାଇଁ,ସୁଶାନ୍ତ ମାହାଳି,ସରୋଜ ମହାନ୍ତି ଯୋଗଦାନ କରି ନିଜ  ନିଜ ମତାମତ ଉପସ୍ଥାପନ କରିଥିଲେ।

ଓଡ଼ିଆ ସାହିତ୍ୟର ବୁନିଆଦି ପୁନରୁଦ୍ଧାର ପାଇଁ ଛନ୍ଦମୟ କବିତା ରଚନା ପାଇଁ ଓଡ଼ିଶାର କବିକୁଳଙ୍କୁ ଆହ୍ଵାନ ଦେଇ , ଏଥିପ୍ରତି ବଲାଙ୍ଗୀରରେ ପ୍ରତିଷ୍ଠିତ ମହାନ ଆମ ମାତୃଭାଷା ସଂଘର ଆଭିମୁଖ୍ୟକୁ ସର୍ବାନ୍ତଃକରଣରେ ପ୍ରସଂଶା କରଯାଇଥିଲା । 

ଓଡ଼ିଆ ଭାଷା ହିଁ ଓଡ଼ିଶାର ଭିତ୍ତି : ପ୍ରଫେସର ପଞ୍ଚାନନ ମହାନ୍ତି

ଓଡ଼ିଆରେ ଓଡ଼ିଶାର ପରିଚାଳନା ପାଇଁ ଆବଶ୍ୟକୀୟ ଆଇନ ପ୍ରଣୟନ ଦାବିରେ ଚାଲିଥିବା ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନର ବୌଦ୍ଧିକ ସଂସ୍କରଣରେ ଯୋଗଦାନ କରି ପ୍ରୟୋଗାତ୍ମକ ଭାଷା ତତ୍ତ୍ଵର ସ୍ଵନାମଧନ୍ୟ ବିଶେଷଜ୍ଞ ତଥା ଭାରତର ଭାଷାତତ୍ତ୍ଵବିତ୍ ସମାଜ (Linguistic Society of India )ର ସଭାପତି, ପ୍ରଫେସର ପଞ୍ଚାନନ ମହାନ୍ତି ସୋମବାର ନିର୍ଦ୍ଧାରିତ ସମୟରେ ଉଦ୍ବୋଧନ ଦେଇ, ଓଡ଼ିଆ ଭାଷା ହିଁ ଓଡ଼ିଶାର ଭିତ୍ତି ହୋଇଥିଲେ ମଧ୍ୟ ତହିଁର ଉପସ୍ଥିତ ସ୍ଥିତି ଉପରେ ଗଭୀର ଉଦ୍ବେଗ ପ୍ରକାଶ କରିଛନ୍ତି ।

ଯୁଗାନ୍ତକାରୀ ଭାଷାତତ୍ତ୍ଵବିତ୍ ଜର୍ଜ କିଂସ୍ଲେ ଜିଫ୍ (George Kingsley Zipf)ଙ୍କ ନିରୂପଣ ସୂଚିତ କରି ପ୍ରଫେସର ମହାନ୍ତି କହିଛନ୍ତି, ଓଡ଼ିଶାର କର୍ମଚାରୀମାନେ ସବୁଠୁ କମ ପରିଶ୍ରମରେ କାମ କରିବା ନୀତି (Principle of least effort ) ଆପଣାଇବାକୁ ବ୍ୟଗ୍ର ଥାଇ, ଏଥିରେ ବାଧା ନଆସିବା ପନ୍ଥା (Principle of least resistance) ବି ଅପଣାଇଛନ୍ତି । ଏହା ହିଁ ହେଉଛି କାରଣ, ଯେଉଁଥିପାଇଁ ଓଡ଼ିଆରେ ଓଡ଼ିଶାର ଶାସନ ହୋଇପାରୁନି । ରାଜ୍ୟର କର୍ମଚାରୀ ଓ କର୍ମନିର୍ବାହିମାନଙ୍କୁ ଏହି ଆରାମ ମଣ୍ଡଳ (Comfort Zone) ପରିବର୍ତ୍ତେ ସେବା ମଣ୍ଡଳ (Service Zone )ର ଦାୟିତ୍ଵ ନିର୍ବାହ କରିବାକୁ ବାଧ୍ୟ କରାନଗଲେ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାରେ ଓଡ଼ିଶାର ପରିଚାଳନା ସମ୍ଭବ ହେବନାହିଁ ବୋଲି ଦର୍ଶାଇଛନ୍ତି ପ୍ରଫେସର ମହାନ୍ତି ।

ସେ କହିଛନ୍ତି, ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ଭାବେ ଭାଷାପ୍ରିୟ ଜାନକୀ ବଲ୍ଲଭ ପଟ୍ଟନାୟକଙ୍କ ଘୋଷଣା ସତ୍ତ୍ୱେ, ଓଡ଼ିଶାରେ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାରେ କାମ ହେଲା ନାହିଁ ; କାରଣ କିଂସ୍ଲେଙ୍କ ନିରୂପଣ ପ୍ରତି ଧ୍ୟାନ ଦେଇ ଆବଶ୍ୟକୀୟ ପଦକ୍ଷେପ ନିଆଯାଇ ପାରିଲା ନାହିଁ କି କର୍ମଚାରୀମାନଙ୍କୁ ଆରାମ ମଣ୍ଡଳରୁ ବାହାର କରାଯାଇ ପାରିଲା ନାହିଁ । ଏହାର ପ୍ରତିକାର ପାଇଁ ଓଡ଼ିଆରେ କାମ ନକରିବା କର୍ମଚାରୀଙ୍କୁ ଦଣ୍ଡବିଧାନ ଉପରେ ଗୁରୁତ୍ଵ ଦେଉଥିବା ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନକୁ ତାର ଅଭିଯାନର ୧୬୦୮ ଦିନରେ ପହଞ୍ଚିଥିବା ଅବସରରେ ସେ ପ୍ରଶଂସା କରିଛନ୍ତି ।

ଓଡ଼ିଆ ଭାଷା କିପରି ଓଡ଼ିଶା ସରକାରଙ୍କ ଅବିମୃଷ୍ୟକାରୀତାର ଶିକାର ହୋଇଛି ତାହା ଦର୍ଶାଇ ସେ କହିଛନ୍ତି, ସରକାର ପ୍ରସ୍ତୁତ କରିଥିବା ପ୍ରଶାସନିକ ଶବ୍ଦକୋଷରେ ସାର୍ବଜନୀନ ଶବ୍ଦମାନଙ୍କର ଘୋର ଅଭାବ ରହିଛି କେବଳ ନୁହେଁ, ତହିଁରେ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ସେ ସମ୍ପର୍କୀୟ ଅଭିଳାଷ ପ୍ରତିଫଳିତ ନ ହୋଇଥିବା ଏହି ସଂକେତ ଦେଉଛି କି ରାଜ୍ୟରେ କର୍ମଚାରୀ କୈନ୍ଦ୍ରିକ ଶାସନ ଚାଲିଛି , ଯାହା ଲୋକତନ୍ତ୍ର ସମର୍ଥିତ ବ୍ୟବସ୍ଥା ନୁହେଁ । ଏପରି ଏକ ସ୍ଥିତିରେ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷା ଉପରେ ଏକ ସଙ୍କଟ ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଛି । ଏହା ଏପରି  ଯେ, ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାର ଏକ ଭାଷା-ବ୍ୟାକରଣ ନାହିଁ ଓ ଯେଉଁମାନେ ଲେଖିଛନ୍ତି , ସେମାନେ ବ୍ୟାକରଣ ପ୍ରସ୍ତୁତିର ମୌଳିକ ପଦ୍ଧତ୍ତି ପ୍ରତି ଧ୍ୟାନ ନ ଦେଇଥିବା ହେତୁ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାର ସ୍ଵକୀୟତା ବ୍ୟାକରଣରେ ପ୍ରସ୍ଫୁଟିତ ହୋଇନାହିଁ । ସେ କହିଛନ୍ତି, ଭାଷାକୁ ନେଇକରି ବ୍ୟାକରଣ ଲେଖାହୁଏ । ବ୍ୟାକରଣର କାମ ହେଲା , ଆମ ମସ୍ତିଷ୍କରେ ଥିବା ଭାଷାଢାଞ୍ଚାକୁ ପଦ୍ଧତ୍ତିଭୂକ୍ତ କରିବା । ଏହା ନ ହୋଇଥିବା ଫଳରେ ଭାବ ଓ ଭାଷା ମୌଳିକ ଫରକ ଦ୍ଵାରା ଆକ୍ରାନ୍ତ ହେଉଛି, ଯାହାର ନିରାକରଣ ଏକାନ୍ତ ଆବଶ୍ୟକ ।

ସେହିପରି ଓଡ଼ିଶାର ଇଂରାଜୀ ବନାନ Orissa ପରିବର୍ତ୍ତେ Odisha କରି ଆମ ଭାଷାର ମୌଳିକତା ପ୍ରତି ଘୋର ବିପର୍ଯ୍ୟୟ ସୃଷ୍ଟିକରାହୋଇଛି । ଏହି ନୂଆ ଇଂରାଜୀ ବନାନ ହେତୁ ରାଜ୍ୟ ବାହାରର ଅନେକ ବ୍ୟକ୍ତି ଆମ ରାଜ୍ୟକୁ “ଓଦିଶ୍ୟା” ବୋଲି କହୁଛନ୍ତି , କାରଣ ଇଂରାଜୀର ‘d’ ଅକ୍ଷର ‘ଦ’ ରୂପେ ବି ଉଚ୍ଚାରିତ ହୋଇଥାଏ । ଦୁଃଖର କଥା ଯେ, ଏହି ବିପର୍ଯ୍ୟୟର ଉତ୍ସବ ମନାଇବା ପାଇଁ ଶତାଧିକ କୋଟି ଟଙ୍କା ଖର୍ଚ୍ଚ କରାହୋଇଛି ଯାହା ଜନମଙ୍ଗଳ କାମରେ ଲଗାଯାଇପାରିଥାନ୍ତା ବୋଲି କହିଛନ୍ତି ପ୍ରଫେସର ମହାନ୍ତି ।

ଆମ ଭାଷା ଉଜୁଡ଼ି ଯାଉଥିବା ବେଳେ ଅଶୁଦ୍ଧ ଇଂରାଜୀରେ ଶାସନ ଚାଲିବା ଓ ପ୍ରାଥମିକ ସ୍ତରରୁ ଇଂରାଜୀ ଶିକ୍ଷା ଉପରେ ସରକାରୀ ପ୍ରୋତ୍ସାହନ ଅଜାଡ଼ିହୋଇଚାଲିଥିବା ଆମ ଭାଷାକୁ ବିପଦଗ୍ରସ୍ତ କରିଛି । ଶାସ୍ତ୍ରୀୟ ମାନ୍ୟତା ଅର୍ଜନ କରିଛୁ ବୋଲି ଆତ୍ମସନ୍ତୋଷରେ ଆମେ ଝଲସୁଥିବା ବେଳେ ଆମ ଭାଷାର ପ୍ରାଣଶକ୍ତି (vitality) ବର୍ତ୍ତମାନ ବିପର୍ଯ୍ୟସ୍ତ ଅବସ୍ଥାରେ ପହଞ୍ଚିଛି । ଏହି ପ୍ରାଣଶକ୍ତି ହ୍ରାସ ପାଇଥିବା ହେତୁ ପ୍ରାୟ ୫ ବର୍ଷ ଖଣ୍ଡେ ବାହାରେ ରହିଗଲେ ଓଡ଼ିଆମାନେ ନିଜକୁ ଓଡ଼ିଆ ବୋଲି ପରିଚୟ ଦେବାକୁ କୁଣ୍ଠା ପ୍ରକଟ କରୁଛନ୍ତି । ନିଜ ରାଜ୍ୟରେ ଯଦି ଆମ ଭାଷା ତାର ପ୍ରାଣଶକ୍ତି ହରାଇନଥାନ୍ତା, ଏପରି କେବେ ମଧ୍ୟ ହୁଅନ୍ତା ନାହିଁ ବୋଲି ସେ କହିଛନ୍ତି ।

ସରକାରଙ୍କ ଇଂରାଜୀ ଭାଷାପ୍ରୀତିର ଆତିଶଯ୍ୟ ଉପରେ ଇଂରାଜୀ ଭାଷାତତ୍ତ୍ଵର ଏହି ବିଶ୍ଵବିଦିତ ପ୍ରଫେସର ମତ ରଖି କହିଛନ୍ତି, ଇଂରାଜୀ ଭାଷା ଆମ ଭାଷାର ବହୁ ମୌଳିକ ବିଭବକୁ ନଷ୍ଟ କରିଦେବ । ଉଦାହରଣ ସ୍ୱରୂପ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାର ପାରିବାରିକ ଶବ୍ଦ ବିଭବ ଅତି ମୂଲ୍ୟବାନ ଓ ଓଡ଼ିଆ ବୁନିଆଦିର ବୈଶିଷ୍ଟ୍ୟରେ ଭରା । ଆମର ପ୍ରତି ସମ୍ପର୍କୀୟ ପାଇଁ ଆମର ଏକ ଏକ ଭିନ୍ନ ଭିନ୍ନ ଶବ୍ଦ ଅଛି । ଯେପରି ବାପାଙ୍କ ଭାଇ ‘ବଡବାପା’ ବା ‘ଦଦା’; ମାଆର ଭାଇ ‘ମାମୁଁ’ । ସେହିପରି ସମ୍ପର୍କ ଭିତ୍ତିରେ ‘ମଉସା’, ‘ପିଇସା’ ଇତ୍ୟାଦି । କିନ୍ତୁ ଏହି ସବୁ ଶବ୍ଦ ପାଇଁ ଇଂରାଜୀରେ କେବଳ ଗୋଟିଏ ଶବ୍ଦ ଅଛି , ଯାହା ହେଲା ‘ଅଙ୍କଲ’ । ଆମ ଇଂରାଜୀ ଭାଷା ଶିକ୍ଷା ଏହି ଅଙ୍କଲ ଶବ୍ଦ ତଳେ ଚାପିଦେବ ପାରିବାରିକ ଶବ୍ଦ ଭଣ୍ଡାର , ଯାହା ସମୁଦ୍ରରୁ କେବଳ ଶଙ୍ଖେ ପାଣିର ଉଦାହରଣ ବୋଲି ସେ କହିଛନ୍ତି । 

ଇଂରାଜୀ ଶିକ୍ଷା ଦ୍ଵାରା ଏପରି ଅଜସ୍ର ଓଡ଼ିଆ ଶବ୍ଦ ବିଭବ ନଷ୍ଟ ହୋଇଯିବ । ଇଂରାଜୀ ଭାଷା ଶିକ୍ଷା ଦ୍ଵାରା ଆମର ବିକାଶ ହେବ – ଏହା ଏକ ଭୁଲ ଚିନ୍ତା ବୋଲି କହି ପ୍ରଫେସର ମହାନ୍ତି କହିଛନ୍ତି, ପିଲାର ଦୈହିକ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ପାଇଁ ଯେପରି ମା କ୍ଷୀର ଆବଶ୍ୟକ, ତାର ମାନସିକ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ପାଇଁ ସେପରି ମାତୃଭାଷା ଆବଶ୍ୟକ । ଏହି ମାନସିକ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ସୁଦୃଢ ହେଲେ ହିଁ ଭବିଷ୍ୟ ପିଢିର ଓଡ଼ିଆ ସୁଦୃଢ ହେବ , ଅନ୍ୟଥା ନୁହେଁ । ପ୍ରତି ବାପ ମା ଏଥିପାଇଁ ଧ୍ୟାନ ଦେବା ଆବଶ୍ୟକ ଓ ଘରେ ପିଲା ସହ ସବୁବେଳେ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାରେ କଥା ହେବା ଆବଶ୍ୟକ ।

ଓଡ଼ିଶାର ଭିତ୍ତି ଅଟଳ ରଖିବାକୁ ହେଲେ, ପ୍ରଫେସର ମହାନ୍ତି କହିଛନ୍ତି, ପ୍ରତ୍ୟେକ ବାପ ମା ସେମାନଙ୍କ ଶିଶୁମାନଙ୍କ କଣ୍ଠରେ କେବଳ ଗୋଟିଏ ଗୌରବଭରା ଦୁହା ଧରାନ୍ତୁ, ଯାହାକୁ ଧରି ପ୍ରତି ଓଡ଼ିଆ ସନ୍ତାନ ଗର୍ବରେ କହୁ – ଓଡ଼ିଶା ମୋ ମାତୃଭୂମି, ଓଡ଼ିଆ ମୋ ମାତୃଭାଷା । ଏଥିରେ ହିଁ ନିହିତ ଆମ ପରିଚୟ ଅକ୍ଷୁର୍ଣ୍ଣ ରହିବାର ଆଶା ।