Tag: Official Language

ସୁଭାଷ ଚନ୍ଦ୍ର ପଟ୍ଟନାୟକ 

ପୁନରାବୃତ୍ତି ହେଉଥିଲେ ମଧ୍ୟ ଉଲ୍ଲେଖନୀୟ ଯେ, ୨.୭.୨୦୦୮ ତାରିଖରୁ ଅଡ଼ଶପୁର କଲେଜରେ କାମ କରୁନଥିବା ହେତୁ ସମ୍ପୃକ୍ତ କଲେଜର ପରିଚାଳନା କମିଟି ଶ୍ରୀମତୀ ଷଡଙ୍ଗୀଙ୍କ ନିଯୁକ୍ତି ରଦ୍ଦ ପାଇଁ ୯.୧୦.୨୦୧୩ରେ ନିଷ୍ପତ୍ତି ନେଇ ତହିଁର ଅନୁମୋଦନ ସକାଶେ ଉଚ୍ଚ ଶିକ୍ଷା ନିର୍ଦ୍ଦେଶକଙ୍କୁ ୨୮.୧୦.୨୦୧୩ରେ ଶିକ୍ଷା ଆଇନର ଧାରା ୧୦-କ-୧ ଅନୁସାରେ ଚିଠି ଦେଇଥିଲେ (ପତ୍ରାଙ୍କ ୮୧୨/ୟୁ.ଏନ୍.ସି.) । ଏହି ନିଷ୍ପତ୍ତି ସହ ଏକମତ ନହୋଇଥିଲେ , ଧାରା ୧୦-କ-୨ ଅନୁସାରେ ଏହି ଚିଠି ପାଇବାର ୩ ମାସ ମଧ୍ୟରେ ଶିକ୍ଷା ନିର୍ଦ୍ଦେଶକ ଉପଯୁକ୍ତ ତଦନ୍ତ କରି ଉପଯୁକ୍ତ କାରଣ ସହ ସମ୍ପୃକ୍ତ କଲେଜକୁ ଜଣାଇପାରିଥାନ୍ତେ ଯେ, ଶ୍ରୀମତୀ ଷଡଙ୍ଗୀଙ୍କ ଚାକିରି ରଦ୍ଦ କରିବା ପ୍ରସ୍ତାବକୁ ସେ ଅନୁମୋଦନ କରୁନାହାନ୍ତି । ସେ ତାହା କଲେ ନାହିଁ । ଅର୍ଥାତ୍, ଉଚ୍ଚ ଶିକ୍ଷା ନିର୍ଦ୍ଦେଶକ କଲେଜର ପ୍ରସ୍ତାବକୁ ପ୍ରତ୍ୟାଖ୍ୟାନ କଲେନାହିଁ ।

ଅପରପକ୍ଷେ ଅନଧିକୃତ ଭାବେ ୫ ବର୍ଷରୁ ଅଧିକ ଅନୁପସ୍ଥିତି ହେତୁ ଶ୍ରୀମତୀ ଷଡଙ୍ଗୀଙ୍କ ବିରୁଦ୍ଧରେ ଓଡ଼ିଶା ସେବା ସଂହିତାର ୭୨ ଧାରାରେ ବିହିତ କାର୍ଯ୍ୟାନୁଷ୍ଠାନ ପାଇଁ ନିର୍ଦ୍ଦେଶକ ମଧ୍ୟ କଲେଜ କର୍ତ୍ତୃପକ୍ଷଙ୍କୁ ୧୯.୩.୨୦୧୩ରେ ନିର୍ଦ୍ଦେଶ ଦେଇଥିଲେ (ପତ୍ରାଙ୍କ ୧୨୯୩୪) । ସୁତରାଂ ଶ୍ରୀମତୀ ଷଡଙ୍ଗୀଙ୍କ ବିରୁଦ୍ଧରେ କଲେଜ ପରିଚାଳନା କମିଟିର ପ୍ରସ୍ତାବକୁ ନିର୍ଦ୍ଦେଶକ ପ୍ରତ୍ୟାଖ୍ୟାନ ନକରିବା ହିଁ ଥିଲା ତହିଁ ପ୍ରତି କାର୍ଯ୍ୟତଃ ଅନୁମୋଦନ (de facto approval ) । ଏ ଦୃଷ୍ଟିରୁ ଦେଖିଲେ ୨.୭.୨୦୦୮ ତାରିଖରୁ ଶ୍ରୀମତୀ ଷଡଙ୍ଗୀଙ୍କ ଚାକିରି କାର୍ଯ୍ୟତଃ ରଦ୍ଦ ହୋଇସାରିଥିଲା । ଏହି “କାର୍ଯ୍ୟତଃ ରଦ୍ଦିକରଣ” (de facto termination) କୁ “ଆଇନତଃ ରଦ୍ଦିକରଣ (de jure termination)ରେ ରୂପାନ୍ତରିତ କରିବା ପାଇଁ ଉଦ୍ଦିଷ୍ଟ ଥିଲା ସରକାରଙ୍କ ନିଷ୍ପତ୍ତି, ଯାହା ପୂର୍ବାଲୋଚିତ ୨୨.୬.୨୦୧୫ ତାରିଖରେ ଉଚ୍ଚ ଶିକ୍ଷା ନିର୍ଦ୍ଦେଶକଙ୍କୁ ଦିଆଯାଇଥିବା ୧୩୨୯୦ ସଂଖ୍ୟକ ପତ୍ରରେ ପ୍ରତିଫଳିତ ହୋଇଥିଲା ।

ପ୍ରଦ୍ୟୁମ୍ନ ଶତପଥି ଏହି ସରକାରୀ ନିଷ୍ପତ୍ତିକୁ ରଦ୍ଦ କରାଇ , ତାଙ୍କ ସ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ଚାକିରିକୁ ପୁନର୍ଜୀବନ ଦେବା ସର୍ତ୍ତରେ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ସହ ଭାଷା ଆଂଦୋଳନର ସଉଦା କଲା ପରେ, ଉଚ୍ଚ ଶିକ୍ଷା ବିଭାଗ ଏହି ସରକାରୀ ଆଦେଶକୁ କିପରି କବରଦେବା କାମ କରିଥିଲା ତାହା ପୂର୍ବରୁ ଆଲୋଚିତ ହୋଇଛି ।

ଯେହେତୁ ୫ ବର୍ଷରୁ ଉର୍ଦ୍ଧ୍ଵ ଅନଧିକୃତ ଅନୁପସ୍ଥିତି ହେତୁ ଓଡ଼ିଶା ସେବା ସଂହିତାର ଧାରା ୭୨ଅନୁଯାୟୀ କାର୍ଯ୍ୟାନୁଷ୍ଠାନ ଅପରିହାର୍ଯ୍ୟ ଥିଲା, ସେହେତୁ “ମୁଳୁ ମାଇଲେ ଯିବ ସରି” ନ୍ୟାୟରେ ଅନୁଶାସନସଚିବ , ଅତିରିକ୍ତ ଶାସନ ସଚିବ, ଅତିରିକ୍ତ ମୁଖ୍ୟ ଶାସନ ସଚିବ (ମହାପାତ୍ର-ମିଶ୍ର-ବାଳକୃଷ୍ଣାନ ଗ୍ୟାଙ୍ଗ) ନଥିରେ ଗାଲୁକଳ୍ପ ପ୍ରୟୋଗ କରି ଦର୍ଶାଇଥିଲେ ଯେ, ସେ ଆଦୌ ଅନୁପସ୍ଥିତ ନଥିଲେ, କାରଣ ତାଙ୍କୁ ଅନୁପସ୍ଥିତ ରଖା ହୋଇଥିଲା । ଯଦି ତାଙ୍କୁ ଅନୁପସ୍ଥିତ ରଖା ହୋଇଥିଲା, ତେବେ ସେ ତ ନିଜ ଆଡ଼ୁ ଅନୁପସ୍ଥିତ ନ ଥିଲେ; ସେବା ସଂହିତାର ଧାରା ୭୨ ବା ଓଡ଼ିଶା ଶିକ୍ଷା (ସରକାରୀ ସାହାଯ୍ୟ ପ୍ରାପ୍ତ ଶିକ୍ଷାନୁଷ୍ଠାନର ଶିକ୍ଷକ ଓ କର୍ମଚାରୀ ନିଯୁକ୍ତି ଓ ଚାକିରି ସର୍ତ୍ତ) ନିୟମାବଳୀ, ୧୯୭୪ର ନିୟମ ୨୨ ତାଙ୍କ ବିରୁଦ୍ଧରେ ପ୍ରୟୋଗ ହେବାର ପ୍ରଶ୍ନ ଉଠୁଥିଲା କେଉଁଠି ?

ସତ ପାତାଳରୁ ଫୁଟି ବାହାରେ

କିନ୍ତୁ ଏହି ଗ୍ୟାଙ୍ଗ ଜାଣି ନଥିଲେ ଯେ, ଉଚ୍ଚ ଶିକ୍ଷା ନିର୍ଦ୍ଦେଶକଙ୍କ ତଦନ୍ତ କାଳରେ ଏହି ଗ୍ୟାଙ୍ଗର ଜାଲିଆତିକୁ ନିଜେ ମାନସୀ ଷଡଙ୍ଗୀ ହିଁ ଧରା ପକାଇ ଦେବେ ! ଓଡ଼ିଆ ଜାତିର ପୂର୍ବପୁରୁଷେ କହିଯାଇଛନ୍ତି – ସତ ଲୁଚିବ ନାହିଁ , ପାତଳରୁ ଫୁଟି ବାହାରିବ । ତାହା ହିଁ ହେଲା । ଶ୍ରୀମତୀ ମାନସୀ ଷଡଙ୍ଗୀ ତାଙ୍କ ୪.୧୨. ୨୦୧୩ ତାରିଖର ସତ୍ୟପାଠରେ “ଅପରିହାର୍ଯ୍ୟ ପରିସ୍ଥିତିରେ ଛୁଟିରେ ଥିଲି” (Under compelling circumstances I was on leave) ବୋଲି ଘୋଷଣା କରିଥିବା ବେଳେ, ତଦନ୍ତ କାଳରେ ଦେହ ଅସୁସ୍ଥ ଥିବା ହେତୁ କଲେଜକୁ ଯାଇପାରିନଥିବା ଦର୍ଶାଇଥିଲେ ଓ ଏହି ଦାବି ସପକ୍ଷରେ କିଛି ଆବୁରୁଜାବୁରୁ ଚିକିତ୍ସା ବ୍ୟବସ୍ଥାପତ୍ର (prescription) ବି ଦେଖାଇଥିଲେ, ଯାହା ସ୍ପଷ୍ଟ କରିଦେଲା କି, ତାଙ୍କୁ କର୍ମକ୍ଷେତ୍ରରୁ ଦୂରେଇ ରଖା ହୋଇଥିଲା ବୋଲି ଉପରୋକ୍ତ ଗ୍ୟାଙ୍ଗ କରିଥିବା ଉଲ୍ଲେଖନ ଥିଲା ସମ୍ପୂର୍ଣ ଭିତ୍ତିହୀନ ଓ ମିଛ ।

ଲୋଭ ଫସାଇଲା

ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନକୁ ଛୁରୀ ମାରିବା ପାଇଁ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ସହ ସ୍ଵାମୀଙ୍କ ସଉଦା ବଳରେ ସରକାରୀ କଳକୁ କର୍ଷଣ କରି ଶ୍ରୀମତୀ ଷଡଙ୍ଗୀ ଚାକିରିରେ ୨୩.୭.୨୦୧୮ରେ ଯୋଗଦେଇସାରିଥିଲେ ମଧ୍ୟ, ପ୍ରାୟ ଦେଢକୋଟି ଟଙ୍କା ନଗଦ ହାସଲ କରିବା ଲୋଭରେ , ୪.୧୨.୨୦୧୮ରେ ହାଇକୋର୍ଟରେ ଉପରୋକ୍ତ ରିଟ୍ ମାମଲା ଦାଖଲ କଲେ , ଯାହା ସୁଚାଇଲା କି, ସଉଦା ସତ୍ତ୍ୱେ ୨୨.୬.୨୦୧୫ର ସରକାରୀ ଆଦେଶ ନାଲି ଫିତା ତଳେ କବର ପାଇଥିଲା ସିନା , ବାତିଲ ହୋଇନଥିଲା । ଶତପଥୀ ଦମ୍ପତ୍ତିଙ୍କ ନଗଦ ଅର୍ଥ ଲାଭର ଲୋଭ ତାଙ୍କୁ ସାହାଯ୍ୟ କରିବାକୁ ବାଟ ଅବାଟ ନମାନି ମାଡିଯାଇଥିବା ମହାପାତ୍ର-ମିଶ୍ର-ବାଳକୃଷ୍ଣାନ ଗ୍ୟାଙ୍ଗକୁ ମହା ଅଡ଼ୁଆରେ ପକାଇଲା ।

କଲେଜ ଅଧ୍ୟକ୍ଷଙ୍କ ପ୍ରତିବାଦ

“ଚୋର ମନ ଗଣ୍ଠିଲିରେ” ପରି ଏହି ଗ୍ୟାଙ୍ଗର ସଭ୍ୟମାନେ ମଧ୍ୟ ଜାଣିଥିଲେ ଯେ, ସେମାନେ ନଥି ପୃଷ୍ଠାରେ କବର ଦେଇଥିବା ଆଦେଶଟି ଯେହେତୁ ସରକାରୀ ଭାବେ ବାତିଲ ହୋଇନଥିଲା, ସେହେତୁ ତାହା ଜୀବନ୍ତ ଥିଲା । ଆଇନତଃ ଦେଖିଲେ, ସେହି ଆଦେଶଟି ଥିଲା ମଧ୍ୟ ବେଆଇନ । କାରଣ, କାର୍ଯ୍ୟତଃ ରଦ୍ଦ (de facto terminated) ହୋଇସାରିଥିବା ଶ୍ରୀମତୀ ଷଡଙ୍ଗୀଙ୍କୁ , ସୀମିତ ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟରେ ହେଉ ପଛେ, ଅଡ଼ଶପୁର କଲେଜରୁ ଅନ୍ୟତ୍ର ବଦଳି କରାଯିବା କଥା ତାହା କହିଥିଲା । ସୁତରାଂ ଯଥାର୍ଥତଃ କଲେଜ ଅଧ୍ୟକ୍ଷ ୮.୭.୨୦୧୫ରେ ୩୦୫ ସଂଖ୍ୟକ ପତ୍ର ଲେଖି ତହିଁର ଘୋର ଯୁକ୍ତିସମ୍ମତ ପ୍ରତିବାଦ କରିଥିଲେ, ଯାହା ସରକାରୀ ନଥିରେ ମଧ୍ୟ ଜୀବନ୍ତ ଥିଲା ।

ଅଧ୍ୟକ୍ଷଙ୍କୁ ଅନ୍ଧାରରେ ରଖି ଦୋଷାରୋପ

ଉପରୋକ୍ତ ଗ୍ୟାଙ୍ଗର ପ୍ରଥମ ଲୋକ ଭାବେ ଅନୁଶାସନସଚିବ ସୂର୍ଯ୍ୟନାରାୟଣ ମହାପାତ୍ର ୧୧.୭.୨୦୧୮ରେ ସମ୍ପୃକ୍ତ ନଥିରେ ଗାଲୁକଳ୍ପ ପ୍ରୟୋଗ କରି ଲେଖିଥିଲେ ଯେ, କଲେଜ କର୍ତ୍ତୁପକ୍ଷଙ୍କ ଭିତିରି ଅଭିସନ୍ଧି ହେତୁ (“the reason best known to the college authorities”) ଶ୍ରୀମତୀ ଷଡଙ୍ଗୀଙ୍କର କୌଣସି ଦୋଷ ନଥାଇ ବି ତାଙ୍କୁ କର୍ମକ୍ଷେତ୍ରରୁ ଦୂରେଇ ରଖାହୋଇଥିଲା (“for none of her faults she is kept out of service and has not been allowed to join her duty”) । ତାହା ବସ୍ତୁତଃ ଥିଲା କଲେଜ ଅଧ୍ୟକ୍ଷଙ୍କ ଉପରେ ଏକ ନିର୍ଘାତିଆ ଦୋଷାରୋପ  ତାଙ୍କ ଅଜ୍ଞାତରେ । ଅଧ୍ୟକ୍ଷଙ୍କ ଏହି ଗୁରୁତ୍ବପୂର୍ଣ ପତ୍ର ଉପରେ ଯଥା ସମୟରେ ଆମେ ଆଲୋଚନା କରିବା ।

ଅସଙ୍ଗତ ଚାପ

କଲେଜ ଅଧ୍ୟକ୍ଷଙ୍କ ୮.୭.୨୦୧୫ ତାରିଖର ୩୦୫ ସଂଖ୍ୟକ ପତ୍ର ଦୃଷ୍ଟିରୁ ତାଙ୍କୁ ଅନ୍ଧକାରରେ ରଖି ତାଙ୍କ ଆପତ୍ତି ଅନ୍ତର୍ଗତ ୨୨.୬.୨୦୧୫ ତାରିଖର ବିବାଦୀୟ ସରକାରୀ ଆଦେଶ ଉପରେ ହସ୍ତକ୍ଷେପ କରିବା ଓ ଅଧ୍ୟକ୍ଷଙ୍କ ଉପରେ ଦୋଷାରୋପ କରିବା ଥିଲା ସମ୍ପୂର୍ଣ ଅସଙ୍ଗତ । ଏହା ଜାଣି ମଧ୍ୟ, ଯେକୌଣସି ପ୍ରକାରେ ହେଉ ବି ଶ୍ରୀମତୀ ଷଡଙ୍ଗୀଙ୍କୁ ଚାକିରି ଦିଆଇବାକୁ ହେବ ବୋଲି ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ଚାପ ହେତୁ ଉଚ୍ଚ ଶିକ୍ଷା ବିଭାଗ ମହାପାତ୍ରଙ୍କ ଅଭିସନ୍ଧିମୂଳକ ଅବାସ୍ତବ ଟିପ୍ପଣୀକୁ ଗ୍ରହଣ କରି ‘ଶ୍ରୀମତୀ ଷଡଙ୍ଗୀ ଅନୁପସ୍ଥିତ ନ ଥିଲେ, ତାଙ୍କୁ ଅନୁପସ୍ଥିତ ରଖାଯାଇଥିଲା’ ବୋଲି ଦର୍ଶାଇ ତଦନୁଯାୟୀ ତଦନ୍ତ ରିପୋର୍ଟ ଦାଖଲ କରିବାକୁ ଉଚ୍ଚ ଶିକ୍ଷା ନିର୍ଦ୍ଦେଶକଙ୍କୁ ନିର୍ଦ୍ଦେଶ ଦେଇଥିଲା । ମାତ୍ର, ଉଚ୍ଚ ଶିକ୍ଷା ନିର୍ଦ୍ଦେଶକ ତହିଁରେ ପ୍ରଭାବିତ ହେଲେ ନାହିଁ , ଯେହେତୁ ଶ୍ରୀମତୀ ଷଡଙ୍ଗୀଙ୍କ ବୟାନ ଅନୁସାରେ ସେ ପ୍ରଥମେ ବ୍ୟକ୍ତିଗତ କାରଣରୁ ଅନୁପସ୍ଥିତ ଥିଲେ ଓ କ୍ରମେ ଅସୁସ୍ଥତା ହେତୁ ଏମୁଣ୍ଡୁସେମୁଣ୍ଡ ଛୁଟିରେ ଥାଇ ଔଷଧ ଖାଉଥିଲେ । ଶ୍ରୀମତୀ ଷଡଙ୍ଗୀଙ୍କ ଅସୁସ୍ଥତା ସମ୍ପର୍କୀୟ ଏହି  ବୟାନ ବି ମିଥ୍ୟା ଥିଲା, କାରଣ ତଦନ୍ତ ବେଳେ ସେ ଅସୁସ୍ଥତା ହେତୁ କାମ କରିବାକୁ ଅକ୍ଷମ ଥିଲେ ବୋଲି କହୁଥିବା ସତ୍ତ୍ବେ ଚିକିତ୍ସାର କୌଣସି ପ୍ରତ୍ୟୟଯୋଗ୍ୟ ପ୍ରମାଣ ଦେଇପାରିନଥିଲେ । ଏହି ସତ୍ୟର ଉଲ୍ଲେଖ କରି ଶ୍ରୀମତୀ ଷଡଙ୍ଗୀଙ୍କ ବିରୁଦ୍ଧରେ ନିୟମାନୁମୋଦିତ ଦଣ୍ଡବିଧାନ ପାଇଁ ସୁପାରିଶ କଲେ ନିର୍ଦ୍ଦେଶକ (ପତ୍ରାଙ୍କ ୬୩୫୮ , ତା ୧୪.୨.୨୦୧୯) । ମହାପାତ୍ର-ମିଶ୍ର-ବାଳକୃଷ୍ଣାନ ଗ୍ୟାଙ୍ଗ ଦେଖିଲେ ଯେ, ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ଚାପର କୌଣସି ପ୍ରମାଣ ନଥିବା ବେଳେ, ସେମାନେ ନଥିରେ ଗାଲୁକଳ୍ପ ବ୍ୟବହାର କରି ଶ୍ରୀମତୀ ଷଡଙ୍ଗୀଙ୍କ ସପକ୍ଷରେ ସରକାରଙ୍କୁ ବିଭ୍ରାନ୍ତ କରିଥିବା ନିର୍ଦ୍ଦେଶକଙ୍କ ରିପୋର୍ଟରେ ପ୍ରମାଣିତ ହୋଇଯାଇଛି । ସୁତରାଂ ସାନି ତଦନ୍ତ ଦ୍ଵାରା ଏ ରିପୋର୍ଟ ବଦଳାଇବାକୁ ନିର୍ଦ୍ଦେଶକଙ୍କ ଉପରେ ଅସଙ୍ଗତ ଚାପ ପ୍ରୟୋଗ ହେଲା (ପତ୍ରାଙ୍କ ୫୪୭୦ ତା ୧.୩.୨୦୧୯) । (କ୍ରମଶଃ)

ସୁଭାଷ ଚନ୍ଦ୍ର ପଟ୍ଟନାୟକ 

ମାନ୍ୟବର ହାଇକୋର୍ଟଙ୍କ ଆଦେଶରୁ ଆମେ ଏହି କଥାଟି ସ୍ପଷ୍ଟଭାବେ ଜାଣିଗଲେ ଯେ, ସରକାରଙ୍କ ୨୨.୬.୨୦୧୫ ତାରିଖର ୧୩୨୯୦ ସଂଖ୍ୟକ ପତ୍ରରେ ସୂଚିତ ନିଷ୍ପତ୍ତିକୁ ରଦ୍ଦ କରିବା ପାଇଁ ଓ ୨.୭.୨୦୦୮ ତାରିଖରୁ ତାଙ୍କୁ ସମସ୍ତ ପିଛିଲା ବେତନ ଓ ଆନୁଷଙ୍ଗିକ ଫାଇଦା ପାଇଁ ଶ୍ରୀମତୀ ଷଡଙ୍ଗୀ ରିଟ୍ ମାମଲାଟି ଦାଏର କରିଥିଲେ ।

ସରକାରଙ୍କ ନିଷ୍ପତ୍ତି

କଣ ଥିଲା ଏହି ନିଷ୍ପତ୍ତି? ପୁନରାବୃତ୍ତି ହେଉଥିବା ସତ୍ତ୍ୱେ ଏହା ଏଠାରେ ଉପସ୍ଥାପିତ ହେବା ଆବଶ୍ୟକ । ଇଂରାଜୀ ଭାଷାରେ ଲିପିବଦ୍ଧ ନିଷ୍ପତ୍ତିଟି ଓଡ଼ିଆରେ ହେଲା: ଆଡ଼ଶପୁରସ୍ଥ ୟୁ. ଏନ୍. (ସ୍ଵୟଂଶାସିତ) ବିଜ୍ଞାନ ଓ ବୈଷୟିକ ମହାବିଦ୍ୟାଳୟର ଉଦ୍ଭିଦବିଜ୍ଞାନ ଅଧ୍ୟାପିକା ଶ୍ରୀମତୀ ମାନସୀ ଷଡଙ୍ଗୀ ଯେହେତୁ ୨.୭.୨୦୦୮ ତାରିଖରୁ ସେହି କଲେଜରେ କାମ କରୁନାହାନ୍ତି (has not been performing her duties) ସେହେତୁ , (୧)କର୍ମକ୍ଷେତ୍ରରୁ ତାଙ୍କର (ଶ୍ରୀମତୀ ଷଡଙ୍ଗୀଙ୍କର) ଅନୁପସ୍ଥିତି କାଳ ଚାକିରି କାଳରୁ ବାଦ୍ ପଡ଼ିବ ଓ ସେ ସେହି ସମୟ ପାଇଁ କୌଣସି ବେତନ ବା ଫାଇଦା ଦାବି କରିବେ ନାହିଁ ; (୨) ଏଥିପାଇଁ ସ୍ଵୀକୃତିନାମାର ସେ ଏକ ସତ୍ୟପାଠ ଦାଖଲ କରିବେ ; (୩) ଏହି ସତ୍ୟପାଠ ହାସଲ କଳା ପରେ ଉଚ୍ଚ ଶିକ୍ଷା ନିର୍ଦ୍ଦେଶକ ତାଙ୍କୁ ଏକ ସମବର୍ଗୀୟ କଲେଜରେ ନିଯୋଜିତ କରିବେ; (୪) ସେ ସେଠାରେ ଯୋଗଦେବା ପରେ, ଓଡ଼ିଶା ଶିକ୍ଷା (ସରକାରୀ ସାହାଯ୍ୟ ପ୍ରାପ୍ତ ଶିକ୍ଷାନୁଷ୍ଠାନର ଶିକ୍ଷକ ଓ କର୍ମଚାରୀ ନିଯୁକ୍ତି ଓ ଚାକିରି ସର୍ତ୍ତ) ନିୟମାବଳୀ, ୧୯୭୪ର ନିୟମ ୨୨ ବଳରେ ତାଙ୍କ ବିରୁଦ୍ଧରେ ଶୃଙ୍ଖଳାଗତ କାର୍ଯ୍ୟାନୁଷ୍ଠାନ ଆରମ୍ଭ ହେବ ।

ନିୟମଟି କ’ଣ?

ଏହି ନିୟମଟି ହେଲା ଶୃଙ୍ଖଳାଗତ ଦଣ୍ଡବିଧାନର ନିୟମ । ଏତଦନୁସାରେ ଶ୍ରୀମତୀ ଷଡଙ୍ଗୀଙ୍କ ବିରୁଦ୍ଧରେ କାର୍ଯ୍ୟାନୁଷ୍ଠାନ ହୋଇଥିଲେ, ନିୟମ ୨୧(୧) ଅନ୍ତର୍ଗତ ବ୍ୟବସ୍ଥା ଅନୁଯାୟୀ ଉଚ୍ଚ ଶିକ୍ଷା ନିର୍ଦ୍ଦେଶକ ଶ୍ରୀମତୀ ଷଡଙ୍ଗୀଙ୍କ ପ୍ରତି ପ୍ରଯୁଜ୍ୟ ଦଣ୍ଡ ଧାର୍ଯ୍ୟ କରିଥାନ୍ତେ । ଏହି ନିୟମଟି କହିଛି , “The Director may impose any of the penalties specified in rule 20 on any employee” ଅର୍ଥାତ୍ , ନିୟମ -୨୦ରେ ଚିହ୍ନିତ କରାହୋଇଥିବା ଦଣ୍ଡ ମଧ୍ୟରୁ ହିଁ ଶିକ୍ଷା ନିର୍ଦ୍ଦେଶକ ଦଣ୍ଡ ଧାର୍ଯ୍ୟ କରିବେ ।

ନିୟମ ୨୦ ସମୁଦାୟ ୯ ଗୋଟି ଦଣ୍ଡ ଚିହ୍ନିତ କରିଛି । ତନ୍ମଧ୍ୟରୁ କେବଳ ଦୁଇଟି ଦଣ୍ଡ ଏ କ୍ଷେତ୍ରରେ ପ୍ରାସଙ୍ଗିକ । ସେଗୁଡ଼ିକ :

20 (1) (h) / ୨୦(୧) (ଜ) removal from service which shall not be a disqualification for future employment (ଚାକିରିରୁ ଅପସାରଣ, ଯାହା ଭବିଷ୍ୟତର କୌଣସି ନିଯୁକ୍ତି ପାଇଁ ଅଯୋଗ୍ୟତା ନହୋଇପାରେ); and (ଓ)
20 (1) (i)/ ୨୦(୧) (ଝ) dismissal from service which shall ordinarily be a disqualification for future employment (ଚାକିରିରୁ ବହିଷ୍କରଣ, ଯାହା ସାଧାରଣତଃ ଭବିଷ୍ୟ ନିଯୁକ୍ତି ପାଇଁ ଅଯୋଗ୍ୟତା ହୋଇପାରେ) ।

ପ୍ୟାରେ ଲାଲ୍ ଶର୍ମା ମାମଲା (1989 AIR 1854, 1989 SCR (3) 428 )ରେ ମାନ୍ୟବର ସର୍ବୋଚ୍ଚ ନ୍ୟାୟାଳୟଙ୍କ ମତ ହେଲା “ଅନଧିକୃତ ଅନୁପସ୍ଥିତି ପାଇଁ ଏକ ମାତ୍ର ଦଣ୍ଡ ହେଉଛି ଚାକିରିରୁ ବହିଷ୍କରଣ (dismissal)” । ସେ ଦୃଷ୍ଟିରୁ ଶିକ୍ଷା ନିର୍ଦ୍ଦେଶକ ହୁଏତ ଶ୍ରୀମତୀ ଷଡଙ୍ଗୀଙ୍କ ବିରୁଦ୍ଧରେ ବହିଷ୍କରଣ ଦଣ୍ଡ ଧାର୍ଯ୍ୟ କରିଥାନ୍ତେ ନିୟମ ୨୦(୧) (ଝ) ଅନୁସାରେ, ଯାହା ତାଙ୍କୁ ଅନ୍ୟତ୍ର କୌଣସି ଚାକିରି କରିବାକୁ ଅଯୋଗ୍ୟ ଦର୍ଶାଇ ପାରିଥାନ୍ତା ; କିମ୍ବା ନିୟମ ୨୦(୧) (ଜ) ଅନୁସାରେ ତାଙ୍କ ପ୍ରତି ଚାକିରିରୁ ଅପସାରଣ ଦଣ୍ଡ ଧାର୍ଯ୍ୟ କରିଥାନ୍ତେ , ଯାହା ତାଙ୍କର କୌଣସି ଭବିଷ୍ୟତ ନିଯୁକ୍ତି ପାଇଁ ପ୍ରତିବନ୍ଧକ ହୋଇନଥାନ୍ତା । ସୁତରାଂ ବହିଷ୍କରଣ ଅପେକ୍ଷା ଅପସାରଣ ଏକ କୋମଳ ଦଣ୍ଡ ଯାହା ଦେବାପାଇଁ ଶିକ୍ଷା ନିର୍ଦ୍ଦେଶକଙ୍କୁ ବି ସୁଯୋଗ ଥିଲା । ଉଲ୍ଲେଖନୀୟ ଯେ, ୯.୧୦.୨୦୧୩ ତାରିଖରେ ଅଡ଼ଶପୁର କଲେଜର ପରିଚାଳନା କମିଟି ଯେଉଁ ପ୍ରସ୍ତାବ ଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ (ପ୍ରସ୍ତାବ ନଂ ୩) ତାହା ବି ଥିଲା ତାଙ୍କୁ ଚାକିରିରୁ ଅପସାରଣ ପାଇଁ; ଯଥା –

“The Governing Body has decided to move the Director of Higher Education, Govt. of Odisha under section 10-A of Odisha Education Act ,1969 to accord approval for the removal of Smt. Manasi Sarangi, Lect. in Botany , who has unauthorisedly been absent from duty for a prolonged period of more than five years from 2 July 2008 till date.”

ଅତଏବ, ଉପର ଚର୍ଚ୍ଚିତ ନିୟମାବଳୀରେ ଶିକ୍ଷା ନିର୍ଦେଶକଙ୍କୁ ନିୟମ ୨୦ରେ ଚିହ୍ନିତ ଦଣ୍ଡଗୁଡ଼ିକ ଭିତରୁ ପ୍ରଯୁଜ୍ୟ ଦଣ୍ଡ ଧାର୍ଯ୍ୟ କରିବାକୁ କ୍ଷମତା ପ୍ରଦାନ କରାଯାଇଥିବା ବେଳେ ଓଡ଼ିଶା ଶିକ୍ଷା ଆଇନ ୧୯୬୯ର ଧାରା ୧୦-କ-(୨) ତାଙ୍କୁ ବାଧ୍ୟ କରିଛି କି, ଶିକ୍ଷା ଆଇନର ଧାରା ୧୦-କ (୧) ଅନୁସାରେ କାର୍ଯ୍ୟାନୁଷ୍ଠାନ ପାଇଁ କୌଣସି କଲେଜରୁ ତାଙ୍କୁ ପ୍ରସ୍ତାବ ଆସିଲେ ସେ ସର୍ବୋଚ୍ଚ ୩ ମାସ ଭିତରେ ସେହି ପ୍ରସ୍ତାବିତ ଦଣ୍ଡକୁ ଅନୁମୋଦିତ କରିବେ । ଯଦି ତାହା ନକରନ୍ତି, ତେବେ ନିୟମ ୨୦ରେ ଚିହ୍ନିତ କେଉଁ ଦଣ୍ଡ ସେ ଧାର୍ଯ୍ୟ କରୁଛନ୍ତି ତାହା ଜଣାଇବେ, ଯଦ୍ଦ୍ଵାରା ସମ୍ପୃକ୍ତ କଲେଜ ସେହି ଦଣ୍ଡ ପ୍ରଦାନ କରିବ ।

ସେବା ସଂହିତା

ସରକାରୀ ପାଣ୍ଠିରୁ ବେତନ ପାଉଥିବା ଘରୋଇ କଲେଜ କର୍ମଚାରୀମାନେ ସରକାରୀ ନିୟମର ଅନୁବର୍ତ୍ତୀ । ସେହେତୁ ଶୀମତୀ ଷଡଙ୍ଗୀ ମଧ୍ୟ । ସୁତରାଂ ତାଙ୍କ ପାଇଁ ଓଡ଼ିଶା ସେବା ସଂହିତାର ଧାରା ୭୨ ପୂର୍ଣତଃ ପ୍ରଯୁଜ୍ୟ । ତାହା ହେଲା :-

“72. Removal of Government servant after remaining leave for a continuous period exceeding five years.
(1) No Government servant shall be granted leave of any kind for a continuous period exceeding five years.
(2) Where a Government servant does not resume duty after remaining on leave for a continuous period of five years, or where a government servant after the expiry of his leave remains absent from duty otherwise than on foreign service or on account of suspension, for any period which together with the period of the leave granted to him exceeds five years, he shall unless Government in view of the exceptional circumstances of the case otherwise determine, be removed from service after following the procedure laid down in the Orissa Civil Services (Classifications, Control and Appeal) Rules, 1962.”

ପ୍ରଥମତଃ ଏହା ୫ ବର୍ଷରୁ ଅଧିକ କାଳ ଛୁଟି ନିଷିଦ୍ଧ କରିଛି ଓ ଦ୍ଵିତୀୟତଃ , ବିଦେଶରେ ସେବା ଦାନ ବା ନିଲମ୍ବନ ଭିନ୍ନ ୫ ବର୍ଷର ବର୍ଦ୍ଧିତ ଅନୁପସ୍ଥାନ ବା ୫ ବର୍ଷ ଛୁଟି ପରେ କର୍ମକ୍ଷତ୍ରରେ ଅନୁପସ୍ଥାନ ପାଇଁ ଯଦି କୌଣସି ଅସାଧାରଣ ପରିସ୍ଥିତି ଦାୟୀ ବୋଲି ସରକାର ନିର୍ଣୟ ନ କରନ୍ତି ତେବେ ତାଙ୍କୁ ଚାକିରିରୁ ଅପସାରଣ କରାଯିବ ।

ସେବା ସଂହିତାର ଏହି ବ୍ୟବସ୍ଥା ଦୃଷ୍ଟିରୁ ଶ୍ରୀମତୀ ଷଡଙ୍ଗୀଙ୍କର ୫ ବର୍ଷରୁ ଉର୍ଦ୍ଧ୍ଵ ଅନୁପସ୍ଥାନ ହେତୁ ତାଙ୍କ ଅପସାରଣ ପାଇଁ ପ୍ରସ୍ତାବ କରି ସେହି ପ୍ରସ୍ତାବର ଅନୁମୋଦନ ପାଇଁ ଉଚ୍ଚ ଶିକ୍ଷା ନିର୍ଦ୍ଦେଶକଙ୍କୁ ଅଡ଼ଶପୁର କଲେଜ ୨୦.୧୦.୨୦୧୩ରେ ଶିକ୍ଷା ଆଇନର ୧୦-କ (୧) ଧାରା ଅନୁଯାୟୀ ପଠାଇଥିଲେ । ଶିକ୍ଷା ଆଇନର ୧୦-କ (୨)ର ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ସମୟ ଭିତରେ ନିର୍ଦ୍ଦେଶକ ତାହାକୁ ଅନୁମୋଦିତ କରି ଶ୍ରୀମତୀ ଷଡଙ୍ଗୀଙ୍କ ଅପସାରଣ ବା ବହିଷ୍କରଣ ପାଇଁ ଦଣ୍ଡ ଧାର୍ଯ୍ୟ କରିଥାନ୍ତେ ; ତା ନହେଲେ ସେବା ସଂହିତାର ଉପରୋକ୍ତ ବ୍ୟବସ୍ଥା ଦୃଷ୍ଟେ କେଉଁ ଅସାଧାରଣ ପରିସ୍ଥିତିରେ ସେ ଏତେ ଦୀର୍ଘକାଳ ଛୁଟି ନ ନେଇ ଓ ଛୁଟି ମଞ୍ଜୂର ପାଇଁ ଦରଖାସ୍ତ ନ କରି ଅନୁପସ୍ଥିତ ଥିଲେ ତାହା ପ୍ରାଞ୍ଜଳ ଭାବେ ଉଲ୍ଲେଖ କରି ତାଙ୍କ ଅପସାରଣ ପାଇଁ କଲେଜ କମିଟିର ପ୍ରସ୍ତାବକୁ ପତ୍ୟାଖ୍ୟାନ କରିପାରିଥାନ୍ତେ । ଏବଂ ତାହା କରିବାକୁ ହେଲେ, ଅର୍ଥ ବିଭାଗ ୯.୧୦.୨୦୦୨ ତାରିଖରେ ଜାରି କରିଥିବା ୪୭୩୫୨(୪୫) ସଂଖ୍ୟକ ନିର୍ଦ୍ଦେଶ ମୁତାବକ ଶ୍ରୀମତୀ ଷଡଙ୍ଗୀଙ୍କ ଦୀର୍ଘ ଅନୁପସ୍ଥିତିର ପ୍ରତ୍ୟେକ ଅସାଧାରଣ ପରିସ୍ଥିତି ସପକ୍ଷରେ ପ୍ରମାଣ ସହ ତାଙ୍କୁ ସତ୍ୟପାଠ ତୁଲ୍ୟ ଏକ ପ୍ରମାଣପତ୍ର ଦେବାକୁ ପଡ଼ିଥାନ୍ତା, ଯହିଁରେ ଲେଖାହୋଇଥାନ୍ତା :

“Certified that instructions contained in Finance Department O.M. No.5711 dt. 5.2.1980 has been scrupulously followed and supporting documents have been furnished in support of the issue in question”.

ଏହା ସେ କରିପାରିନଥାନ୍ତେ ବୋଲି ଶ୍ରୀମତୀ ଷଡଙ୍ଗୀଙ୍କୁ ଜଣାଥିଲା । କାରଣ ସେ ଭଲଭାବେ ଜାଣିଥିଲେ ଯେ, ଉଚ୍ଚ ଶିକ୍ଷା ନିର୍ଦ୍ଦେଶକ କଲେଜ କର୍ତ୍ତୃପକ୍ଷଙ୍କ ପ୍ରସ୍ତାବ ପ୍ରତ୍ୟାଖ୍ୟାନ କରିବାକୁ ହେଲେ, ତାଙ୍କ ଅନୁପସ୍ଥିତି ପାଇଁ କେଉଁ “ଅସାଧାରଣ ପରିସ୍ଥିତି” ଦାୟୀ ତାହା ତାଙ୍କୁ ହିଁ ସପ୍ରମାଣ ରଖିବାକୁ ହେବ ନିର୍ଦ୍ଦେଶକଙ୍କ ସମ୍ମୁଖରେ, ଯାହା ସେ କରିପାରିନଥାନ୍ତେ । ସୁତରାଂ କଲେଜ ପରିଚାଳନା କମିଟିର ପ୍ରସ୍ତାବକୁ ପ୍ରତ୍ୟାଖ୍ୟାନ କରିବା ନିର୍ଦ୍ଦେଶକଙ୍କ ପକ୍ଷେ ସମ୍ଭବ ହୋଇନଥାନ୍ତା । ଏହି କାରଣ ହେତୁ ନିର୍ଦ୍ଦେଶାଳୟରେ ଧରାଧରି କରି କଲେଜ ପଠାଇଥିବା ପ୍ରସ୍ତାବକୁ ଚାପିରଖାଇ ଶ୍ରୀମତୀ ଷଡଙ୍ଗୀ ଉଚ୍ଚ ଶିକ୍ଷା ବିଭାଗର ଶରଣାପନ୍ନ ହୋଇଥିଲେ ଭୁବନେଶ୍ଵର ବା ତନ୍ନିକଟସ୍ଥ ଅନ୍ୟ କୌଣସି କଲେଜକୁ ବଦଳି ହୋଇଯିବା ପାଇଁ ।

ଦୁଃଖଦ ଦୃଶ୍ୟପଟ

ଅପରପକ୍ଷେ , ନିର୍ଦ୍ଦେଶକ ଏ ବିଷମ ସମସ୍ୟା ଉପରେ ଶୋଇନରହି ଶିକ୍ଷା ଆଇନର ୧୦-କ-(୨) ଧାରା ତାଙ୍କୁ ଦେଇଥିବା ଦାୟିତ୍ଵ ନିର୍ବାହ କରନ୍ତୁ ବୋଲି କଲେଜ ଅଧ୍ୟକ୍ଷ ୩.୯.୨୦୧୪ ତାରିଖରେ ତାଙ୍କୁ ଚେତାଇ ଦେଇଥିଲେ । ତହିଁର ଶେଷ ଅଂଶ :

“The College is suffering for the continuous unauthorized absence of a lecturer for such a long time, which the undersigned is sure that the Director shall appreciate. Secondly, the College is also losing a sanctioned post till the sanctioned post of the teacher is terminated or shifted. Lastly, the decision of approval or disapproval as statutority is required, quickly sought for”.

ଏ ଦୁଃଖଦ ଦୃଶ୍ୟପଟକୁ ବିଚାରକୁ ନେଇ ସରକାର ଦେଖିଲେ ଯେ, ଶ୍ରୀମତୀ ଷଡଙ୍ଗୀଙ୍କ ଉପରେ ଶୃଙ୍ଖଳାଗତ ଦଣ୍ଡବିଧାନ ଏକାନ୍ତ ଆବଶ୍ୟକ । ସେହେତୁ ସରକାର ତାଙ୍କ ବିରୁଦ୍ଧରେ ଓଡ଼ିଶା ଶିକ୍ଷା (ସରକାରୀ ସାହାଯ୍ୟ ପ୍ରାପ୍ତ ଶିକ୍ଷାନୁଷ୍ଠାନର ଶିକ୍ଷକ ଓ କର୍ମଚାରୀ ନିଯୁକ୍ତି ଓ ଚାକିରି ସର୍ତ୍ତ) ନିୟମାବଳୀ, ୧୯୭୪ର ନିୟମ ୨୨ ବଳରେ କାର୍ଯ୍ୟାନୁଷ୍ଠାନ ପାଇଁ ନିଷ୍ପତ୍ତି ନେଇଥିଲେ, ଯାହା ୨୨.୬.୨୦୧୫ ତାରିଖର ଆଦେଶରେ ଜାରି କରା ହୋଇଥିଲା । (କ୍ରମଶଃ)

ସୁଭାଷ ଚନ୍ଦ୍ର ପଟ୍ଟନାୟକ 

ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନକୁ ଛୁରୀ ମାରିଥିବା ହେତୁ ପ୍ରଦ୍ୟୁମ୍ନ ଶତପଥିଙ୍କୁ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ଦେଇଥିବା ଉପରୋକ୍ତ ‘ବିଶ୍ଵାସଘାତକ ଜାଗିରି’ ପକ୍କା କରିବା ପାଇଁ ମହାପାତ୍ର-ମିଶ୍ର-ବାଳକୃଷ୍ଣାନ ଗ୍ୟାଙ୍ଗ ତ ନଥି ତିଆରି କରିଦେଲେ; କିନ୍ତୁ ମାନସୀ ଷଡଙ୍ଗୀଙ୍କ ଦୀର୍ଘ ୧୦ ବର୍ଷ ବ୍ୟାପୀ ଅନୁପସ୍ଥିତି କାଳ ଉପରେ ନିଷ୍ପତ୍ତି ନେବାର ଅଧିକାର ଏହି ଗ୍ୟାଙ୍ଗର କର୍ଣଧାରଙ୍କର ମଧ୍ୟ ନଥିଲା । କାରଣ,ଏ ଅଧିକାର ଓଡ଼ିଶା ଶିକ୍ଷା ଆଇନ କେବଳ ଉଚ୍ଚ ଶିକ୍ଷା ବିଭାଗର ନିର୍ଦ୍ଦେଶକଙ୍କୁ ହିଁ ଦେଇଛି । ସୁତରାଂ, ଏ ଗ୍ୟାଙ୍ଗ ଦ୍ଵାରା ଅଧ୍ୟୁଷିତ ଉଚ୍ଚ ଶିକ୍ଷା ବିଭାଗ ମାନସୀ ଷଡଙ୍ଗୀଙ୍କ ଯୋଗଦାନ ପତ୍ର ଗ୍ରହଣ କରି ତାଙ୍କୁ ଅନ୍ୟ କୌଣସି କଲେଜରେ ଅବସ୍ଥାପିତ କରିବାକୁ ତଥା ତାଙ୍କ ଅନୁପସ୍ଥିତି କାଳ ଉପରେ ତଦନ୍ତ କରି ମତ ପ୍ରଦାନ କରିବାକୁ ନିର୍ଦ୍ଦେଶକଙ୍କୁ ଚିଠି ଲେଖିଲା (ପତ୍ରାଙ୍କ୨୦୪୪୫/ଉ.ଶି. , ତା. ୧୮.୭.୨୦୧୮) ।

ସଚିବାଳୟରେ ଜାଲିଆତି 

ଦସ୍ତାବିଜୀୟ ଗୁରୁତ୍ଵ ଦୃଷ୍ଟିରୁ ଚିଠିଟିକୁ ପୂର୍ବେ ଉଦ୍ଧାର କରାଯାଇଥିଲେ ମଧ୍ୟ ତତ୍କାଳ ଅନୁଧ୍ୟାନ ପାଇଁ ଏଠାରେ ତାହାର ଓଡ଼ିଆ ଅନୁବାଦ ପ୍ରଦାନ କରାଯାଉଛି । ତାହା ୩ ଗୋଟି ନିର୍ଦ୍ଦେଶ ବହନ କରେ :-

୧. କ୍ଷମତାପନ୍ନ କର୍ତ୍ତୁପକ୍ଷଙ୍କଠାରୁ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ଷମ ଥିବାର ଡାକ୍ତରୀ ପ୍ରମାଣପତ୍ର ସହ ଶ୍ରୀମତୀ ମାନସୀ ଷଡଙ୍ଗୀ ଉଚ୍ଚ ଶିକ୍ଷା ନିର୍ଦ୍ଦେଶାଳୟରେ ଅବିଳମ୍ବେ ଯୋଗ ଦେଇ ପାରନ୍ତି, ଯାହା ଉଚ୍ଚ ଶିକ୍ଷା ନିର୍ଦ୍ଦେଶକଙ୍କ ଦ୍ଵାରା ଗୃହୀତହୋଇପାରେ ।
୨. ଉଚ୍ଚ ଶିକ୍ଷା ନିର୍ଦ୍ଦେଶକ କୌଣସି ସମବର୍ଗୀୟ କଲେଜରେ ସ୍ଥାନ ଠାବ କରି ତାଙ୍କୁ ସେଠାରେ ସ୍ଥାନିତ କରିପାରନ୍ତି ।
୩. ତାଙ୍କୁ ଯେଉଁ ଦିନ ଠାରୁ କର୍ତ୍ତବ୍ୟ ସମ୍ପାଦନରୁ ଦୂରେଇ ରଖାଯାଇଥିଲା ସେହିଦିନ ଠାରୁ ଅର୍ଥାତ୍ ୨.୭.୨୦୦୮ ତାରିଖଠାରୁ ସେ ଉଚ୍ଚ ଶିକ୍ଷା ନିର୍ଦ୍ଦେଶାଳୟରେ ଯୋଗଦେବା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଅନ୍ତର୍ବର୍ତ୍ତୀ ସମୟ ପାଇଁ ନିର୍ଦ୍ଦେଶାଳୟର ଉପଯୁକ୍ତ ତଦନ୍ତ ଶେଷରେ ନିଷ୍ପତ୍ତି ନିଆଯିବ ।

ଉଲ୍ଲେଖନୀୟ ଯେ, ପ୍ରଦ୍ୟୁମ୍ନ ଶତପଥି ୧୬.୭.୨୦୧୮ରେ ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନକୁ ଛୁରୀ ମାରିବାର ତିଆସି ଦିନ ହିଁ ଏହି ଚିଠି ଲେଖା ହୋଇଛି, ଯାହାର ପ୍ରାରମ୍ଭରେ ଘୋଷିତ ହୋଇଛି କି, ଶ୍ରୀମତୀ ଷଡଙ୍ଗୀଙ୍କ ଯୋଗଦାନ ସମ୍ପର୍କରେ ୨୨.୬.୨୦୧୫ ତାରିଖରେ ଦିଆଯାଇଥିବା ୧୩୨୯୦ ସଂଖ୍ୟକ ପତ୍ରକୁ ନିରସ୍ତ କରାଗଲା ।

ଧୂର୍ତ୍ତ ଅମଲାମାନେ ଜାଲିଆତିରେ କେତେ ଯେ ଦକ୍ଷ, ଏହି ଚିଠିଟି ତହିଁର ଏକ ନମୂନା । ଯେଉଁ ସରକାରୀ ନିଷ୍ପତ୍ତି ସମ୍ପର୍କରେ ଏ ଚିଠିରେ ଉଲ୍ଲେଖ ଥିଲା ସେ ନିଷ୍ପତ୍ତି ନିରସ୍ତ ହୋଇନଥିବା ବେଳେ ଚିଠିଟି ନିରସ୍ତ ହେଲା ବୋଲି କହି ଅତିରିକ୍ତ ଶାସନ ସଚିବ ଉଚ୍ଚ ଶିକ୍ଷା ନିର୍ଦ୍ଦେଶକଙ୍କୁ ବିଭ୍ରାନ୍ତ କରିବାକୁ ଏଥିରେ ଯେଉଁ ଚେଷ୍ଟା କଲେ ତାହା କାହିଁକି କରିଥିଲେ ତହିଁ ଉପରେ ଆପରାଧିକ ତଦନ୍ତ ହେବା ଆବଶ୍ୟକ । ଚିଠି ସୂଚିତ ସରକାରୀ ନିଷ୍ପତ୍ତି ଯେ ନିରସ୍ତ ହୋଇନଥିଲା ତାହା ମାନସୀ ଷଡଙ୍ଗୀ ହାଇକୋର୍ଟରେ ଦାଏର କରିଥିବା ମକଦ୍ଦମାରୁ ତଥା ପରବର୍ତ୍ତୀ ସରକାରୀ ଆଦେଶମାନଙ୍କରୁ ସ୍ପଷ୍ଟ ହୋଇସାରିଛି ।

ବିଶ୍ଵାସଘାତକ ଜାଗିରି: ଏକ ଝଲକ

ଯେହେତୁ ସଚିବାଳୟ ତାର ଜାଲିଆତି ସମ୍ପର୍କରେ ସଚେତନ ଥିଲା, ସେହେତୁ ଉପରୋକ୍ତ ଚିଠିରେ ସୂଚିତ ନିଷ୍ପତ୍ତି ବିରୁଦ୍ଧରେ ଶ୍ରୀମତୀ ଷଡଙ୍ଗୀ ଦାଖଲ କରିଥିବା ମକଦ୍ଦମାରେ ଏହା ଜାଣିଶୁଣି ଅଂଶଗ୍ରହଣ କରିନଥିଲା । ଅଥଚ, ଶ୍ରୀମତୀ ଷଡଙ୍ଗୀଙ୍କୁ “କର୍ତ୍ତବ୍ୟ ସମ୍ପାଦନରୁ ଦୂରେଇ ରଖାଯାଇଥିଲା” ବୋଲି ସରକାରୀ ସିଦ୍ଧାନ୍ତ ଶୁଣାଇ ୨.୭.୨୦୦୮ ତାରିଖଠାରୁ ସେ ଯୋଗଦାନ କରିବା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ସମୟକୁ ତାଙ୍କର ସବେତନ ଚାକିରି କାଳ ବୋଲି କହିବାକୁ ଉଚ୍ଚ ଶିକ୍ଷା ନିର୍ଦ୍ଦେଶକଙ୍କୁ ଉପରୋକ୍ତ ଚିଠିରେ ହିଁ ପ୍ରଭାବିତ କରଯାଇଥିଲା । ନିର୍ଦ୍ଦେଶକ ଯଦି ତଦ୍ଦ୍ଵାରା ପ୍ରଭାବିତ ହୋଇଥାନ୍ତେ ତେବେ ତାଙ୍କର ଅନୁପସ୍ଥିତି ପାଇଁ ସେ ଦାୟୀ ନୁହନ୍ତି ଓ ସେଥିପାଇଁ ତାହା ସବେତନ ହେବ ବୋଲି ସେ ନିଶ୍ଚୟ କହିଥାନ୍ତେ । କାରଣ ବିନାଦୋଷରେ ଚାକିରିରୁ ବାହାରେ ରଖାହୋଇଥିବା ଲୋକ ବିନାବେତନରେ ରହିବା ବେଆଇନ । ଯେହେତୁ ସରକାର ସ୍ଵୟଂ କହୁଛନ୍ତି ଯେ, ଶ୍ରୀମତୀ ଷଡଙ୍ଗୀ ନିଜେ ଅନୁପସ୍ଥିତ ନଥିଲେ, ତାଙ୍କୁ “କର୍ତ୍ତବ୍ୟ ସମ୍ପାଦନରୁ ଦୂରେଇ ରଖାଯାଇଥିଲା”, ସେହେତୁ ତାହା ହିଁ ନ କହି ବିଚରା ନିର୍ଦ୍ଦେଶକ କଣ ବା କହିଥାନ୍ତେ? ସୁତରାଂ ସରକାର ଭାବୁଥିଲେ, ମାନସୀଙ୍କ ଅନୁପସ୍ଥିତି କାଳକୁ ତାଙ୍କର ସବେତନ ଚାକିରିକାଳ ବୋଲି ଧରାଯିବା ପାଇଁ ନିର୍ଦେର୍ଶକ ନିଶ୍ଚୟ ମତ ଦେବେ ଓ ଦଶବର୍ଷର ପିଛିଲା ବେତନ ଓ ଭତ୍ତା ବାବଦର ସେ ପ୍ରାୟ ଦେଢକୋଟି ଟଙ୍କା ନଗଦ ହାସଲ କରିବେ ଓ ତଦନୁଯାୟୀ ପଦୋନ୍ନତି ଓ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଆନୁଷଙ୍ଗିକ ସୁବିଧା ପାଇ ଅନତିବିଳମ୍ବେ ବହୁ ଅଧିକ ଆର୍ଥିକ ଆୟ ବି ତାଙ୍କ ପାଇଁ ସୁନିଶ୍ଚିତ ହୋଇଯିବ । ତେଣୁ, ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନକୁ ଛୁରୀ ମରିଥିବା ହେତୁ ପ୍ରଦ୍ୟୁମ୍ନ ଶତପଥୀଙ୍କୁ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ଦେଇଥିବା ‘ବିଶ୍ଵାସଘାତକ ଜାଗିରି’ ନିରଙ୍କୁଶ ହେବ ଓ ଓଡ଼ିଶାରେ ଇଂରାଜିମନସ୍କ ଅମଲାତନ୍ତ୍ରର ‘ମେରୀ ରାୟ’ ଶାସନ କାଏମ ରହିବ ।

ବିବସ୍ତ୍ର ସଚିବାଳୟ

ମାତ୍ର ଏହି ସରକାରୀ ଚାଲ୍ ଦ୍ଵାରା ବିଭ୍ରାନ୍ତ ନ ହୋଇ ଉଚ୍ଚ ଶିକ୍ଷା ନିର୍ଦ୍ଦେଶକ ଯେତେବେଳେ ଏକ ବିଧିବଦ୍ଧ ତଦନ୍ତ କରି ଦେଖିଲେ ଯେ, ଶ୍ରୀମତୀ ଷଡଙ୍ଗୀଙ୍କୁ “କର୍ତ୍ତବ୍ୟ ସମ୍ପାଦନରୁ ଦୂରେଇ ରଖାଯାଇଥିଲା” ବୋଲି ସରକାର ଗ୍ରହଣ କରିଥିବା ସିଦ୍ଧାନ୍ତ ସମ୍ପୂର୍ଣ ଭ୍ରମାତ୍ମକ ଥିଲା, ସେତେବେଳେ ସେ ତାଙ୍କ ବିରୁଦ୍ଧରେ ନିୟମାନୁଯାୟୀ ଦୃଢ କାର୍ଯ୍ୟାନୁଷ୍ଠାନ ଅତ୍ୟାବଶ୍ୟକ ବୋଲି ଉଲ୍ଲେଖ କରି ତାଙ୍କ ତଦନ୍ତ ରିପୋର୍ଟ ଉଚ୍ଚ ଶିକ୍ଷା ବିଭାଗର ଶାସନ ସଚିବଙ୍କୁ ୧୪.୨.୨୦୧୯ ତାରିଖରେ ପଠାଇଲେ (ପତ୍ରାଙ୍କ ୬୩୫୮) । ନିର୍ଦ୍ଦେଶକଙ୍କ ଏହି ତଦନ୍ତ ରିପୋର୍ଟ ମହାପାତ୍ର-ମିଶ୍ର-ବାଳକୃଷ୍ଣାନ ଗ୍ୟାଙ୍ଗର ଜାଲିଆତିକୁ ସମ୍ପୂର୍ଣ ବିବସ୍ତ୍ର କରିଦେଲା , କାରଣ ତଦନ୍ତ ବେଳେ ଶ୍ରୀମତୀ ଷଡଙ୍ଗୀ ବିଭିନ୍ନ ତାରିଖର ଡାକ୍ତରୀ କାଗଜ ଦେଖାଇ ଅସୁସ୍ଥତା ହେତୁ ସେ ଅନୁପସ୍ଥିତ ଥିବା କହିଥିଲେ । ରିପୋର୍ଟରେ ଲେଖା ଅଛି, “Smt. Sarangi submitted a written submission along with copy of some medical prescription papers and medical fitness certificate which she claimed justify her long absence from duty.” । ଯଦି ଶ୍ରୀମତୀ ଷଡଙ୍ଗୀଙ୍କ ନିଜ କହିବା ଅନୁସାରେ, ଅସୁସ୍ଥତା ହେତୁ ସେ ଅନୁପସ୍ଥିତ ଥିଲେ ଓ କର୍ତ୍ତବ୍ୟ ସମ୍ପାଦନ କରିପାରିନଥିଲେ, ତେବେ ତାଙ୍କୁ “କର୍ତ୍ତବ୍ୟ ସମ୍ପାଦନରୁ ଦୂରେଇ ରଖାଯାଇଥିଲା” ବୋଲି ସରକାରୀ ସିଦ୍ଧାନ୍ତ ଯେ ସମ୍ପୂର୍ଣ କପୋଳକଳ୍ପିତ ଓ ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟପ୍ରଣୋଦିତ ଥିଲା ତାହା ତ ସୁନିଶ୍ଚିତ ।

ଅପେକ୍ଷା ନିର୍ଦ୍ଦେଶକଙ୍କ ସାନି ତଦନ୍ତକୁ

ଏ କଥା ଧରା ପଡ଼ିଗଲା ପରେ, ନିଜର ଉଲଗ୍ନ ସ୍ଥିତିରୁ ଉଦ୍ଦାର ପାଇବା ପାଇଁ ନିର୍ଦ୍ଦେଶକଙ୍କ ଉପରେ ଉଚ୍ଚ ଶିକ୍ଷା ବିଭାଗ ଲିଖିତ ଚାପ ପ୍ରୟୋଗ କରିଥିଲା ସେ ତାଙ୍କର ନିର୍ଣୟର ପୁନର୍ବିଚାର କରିବା ପାଇଁ (ପତ୍ରାଙ୍କ ୫୪୭୦, ତା. ୧.୩.୨୦୧୯) । ନିର୍ଦ୍ଦେଶକ କୌଣସି ଉତ୍ତର ଦେବା ପୂର୍ବରୁ ମାନ୍ୟବର ହାଇକୋର୍ଟଙ୍କ ଆଦେଶ (ଆଗରେ ଉଦ୍ଧୃତ୍ତ) ଆସି ପହଞ୍ଚିଲା, ଯେଉଁଥିରେ ଲେଖାଥିଲା, ସରକାରଙ୍କ ୨୨.୬.୨୦୧୫ ତାରିଖର ୧୩୨୯୦ ସଂଖ୍ୟକ ପତ୍ରରେ ସୂଚିତ ସରକାରୀ ନିଷ୍ପତ୍ତିକୁ ରଦ୍ଦ କରିବା ପାଇଁ ଓ ୨.୭.୨୦୦୮ ତାରିଖରୁ ତାଙ୍କୁ ସମସ୍ତ ପିଛିଲା ବେତନ ଓ ଆନୁଷଙ୍ଗିକ ଫାଇଦା ପାଇଁ ଶ୍ରୀମତୀ ଷଡଙ୍ଗୀ ଯେଉଁ ରିଟ୍ ମାମଲା କରିଥିଲେ ତାହାକୁ ସରକାର ବିରୋଧ ନ କରିଥିବା ଦୃଷ୍ଟେ ସମାପ୍ତ କରାଯାଇ ସରକାରଙ୍କୁ ନିର୍ଦ୍ଦେଶ ଦିଆଗଲା କି, ସରକାର ନିଜ ସ୍ତରରେ ତହିଁ ଉପରେ ଉପଯୁକ୍ତ ଆଦେଶ ପ୍ରଦାନ କରିବେ । ମାନ୍ୟବର ହାଇକୋର୍ଟଙ୍କର ଏହି ଆଦେଶ ଉଚ୍ଚ ଶିକ୍ଷା ବିଭାଗକୁ ଅଧିକାର ଦେଇଦେଲା କି, ଯଦି ସରକାର ଚାହାନ୍ତି , ଶ୍ରୀମତୀ ଷଡଙ୍ଗୀଙ୍କ ଅନୁପସ୍ଥିତି କାଳକୁ ‘ସବେତନ ଅନୁପସ୍ଥିତି କାଳ’ ଭାବେ ନିର୍ଦ୍ଦାରଣ କରି ତାଙ୍କ ଦାବି ଅନୁରୂପ ପିଛିଲା ବେତନ ଓ ଆନୁଷଙ୍ଗିକ ଫାଇଦା ପ୍ରଦାନ କରିବାକୁ, କରିପାରିବେ । ସୁତରାଂ ଜଳଜଳ ଦିଶୁଥିଲା ଯେ, ମହାପାତ୍ର-ମିଶ୍ର-ବାଳକୃଷ୍ଣାନ ଗ୍ୟାଙ୍ଗ ସହାୟତାରେ ପ୍ରଦ୍ୟୁମ୍ନ ଶତପଥୀଙ୍କୁ ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନକୁ ଛୁରୀମାରିବା ବିନିମୟରେ  ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ଯେଉଁ ‘ବିଶ୍ଵାସଘାତକ ଜାଗିରି’ ପ୍ରଦାନ କରିଥିଲେ, ତାହା କାର୍ଯ୍ୟକ୍ଷମ ହୋଇ ସେ ଆରମ୍ଭରୁ ପ୍ରାୟ ଦେଢକୋଟି ଟଙ୍କା ହାତେଇବେ ।  କେବଳ ଅପେକ୍ଷା ରହିଥିଲା ଉଚ୍ଚ ଶିକ୍ଷା ନିର୍ଦ୍ଦେଶକଙ୍କ ସାନି ତଦନ୍ତ ରିପୋର୍ଟକୁ । (କ୍ରମଶଃ)