ଭାଷା ଅଇନକୁ ନେଇ ଅପଚର୍ଚ୍ଚା

ସୁଭାଷ ଚନ୍ଦ୍ର ପଟ୍ଟନାୟକ

ଭାଷା ଆଇନ ନିର୍ଭୁଲ ହୋଇଯାଇଛି ବୋଲି କହି ଗତବର୍ଷ ଜୁଲାଇ ୧୬ ତାରିଖରେ ଏବଂ ସେପ୍ଟେମ୍ବର ୧୯ ତାରିଖରେ ସରକାରଙ୍କ ମୁଖପାତ୍ର ଭାବେ କାମ କରିଥିବା ଜାନକୀଶ ବଡପଣ୍ଡାଙ୍କର ‘ଭାଷା ଆଇନକୁ ନେଇ ଚର୍ଚ୍ଚା’ ଶୀର୍ଷକ ଏକ ପ୍ରବନ୍ଧ ଅକ୍ଟୋବର ୧୦ ତାରିଖର ପ୍ରମେୟରେ ପ୍ରକାଶିତ ହୋଇ ମୋ ଦୃଷ୍ଟିକୁ ଆସିଛି । ଏଥିରେ ଠାଏଁ ସେ ମୋ ଦାବିକୁ ଆଂଶିକ ନକଲ କରି ଲେଖିଛନ୍ତି, “ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାର ‘ପର୍ଯ୍ୟାପ୍ତ’ ବ୍ୟବହାର ବଦଳରେ ଶତପ୍ରତିଶତ ବ୍ୟବହାର ନ କଲେ ଅନୁଶାସନିକ କାର୍ଯ୍ୟବିଧି ଅଧିନିୟମ ଅନ୍ତର୍ଗତ ଅବସ୍ଥା ଅନୁଯାୟୀ କାର୍ଯ୍ୟାନୁଷ୍ଠାନ ଗ୍ରହଣ କରାଯିବା ଆବଶ୍ୟକ ।“ ଯଦି ଏବେ ବି ସେ ସ୍ଵୀକାର କରୁଛନ୍ତି ଯେ, ଭାଷା ଆଇନ ଭୁଲ ସଂଶୋଧନର ଶିକାର ହୋଇଛି, ତେବେ ଏହା ହିଁ ସତ୍ୟ ଯେ, ପବିତ୍ର ମହାରଥା ଓ ପ୍ରଦ୍ୟୁମ୍ନ ଶତପଥୀଙ୍କ ସହ ମିଶି ଉପରୋକ୍ତ ଦୁଇଟିଯାକ ତାରିଖରେ ସମ୍ପୂର୍ଣ ମିଛ କଥା କହି ସେ ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନକୁ ଭଣ୍ଡୁର କରିବାକୁ ଅପଚେଷ୍ଟା କରିଥିଲେ। ଅତୀତର ଏହି ଅପକର୍ମ ପାଇଁ ଓଡ଼ିଆ ଜାତିକୁ କ୍ଷମା ନ ମାଗି ପୁନଶ୍ଚ ଏହି ପ୍ରବନ୍ଧରେ ଭାଷା ଆଇନ ଉପରେ ଚର୍ଚ୍ଚା ନାମରେ ସେ ଅପଚର୍ଚ୍ଚା କରିଛନ୍ତି ।

ଉପରୋକ୍ତ ଲେଖାରେ କ୍ରୀତଦାସ ତାର ମାଲିକର ମର୍ଜିରେ ମିଥ୍ୟା କହିବା ପରି ସେ ଲେଖିଛନ୍ତି, ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନର “ରୂପରେଖ ପ୍ରସ୍ତୁତ କରିଥିଲେ ଯୁବ ସଂଗଠକ ପବିତ୍ର ମୋହନ ମହାରଥା । ବାଗ୍ମୀ ପ୍ରଦ୍ୟୁମ୍ନ ଶତପଥିଙ୍କ ସଭାପତିତ୍ଵରେ ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନ, ଓଡ଼ିଶା ମୁଣ୍ଡ ଟେକିଲା ।“

ଜନକୀଶଙ୍କ ଏହି କପୋଳକଳ୍ପିତ କଥା ପଛରେ ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନକୁ ଭଣ୍ଡୁର କରିବା ପାଇଁ ଲାଗିରହିଥିବା ସୂକ୍ଷ୍ମ ସରକାରୀ ଷଡଯନ୍ତ୍ର କିପରି ନିହିତ ତାହା ଅଲୋଚନା ଶେଷରେ ମୁଁ ଦର୍ଶାଇବି । ପ୍ରଥମେ ପବିତ୍ର ଓ ପ୍ରଦ୍ୟୁମ୍ନଙ୍କ ଦସ୍ତାବିଜରୁ ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନର ଜନ୍ମ ଜାତକ ଦେଖାଯାଉ ।

“ବରେଣ୍ୟ ସୁଭାଷ ପଟ୍ଟନାୟକଙ୍କ ପରିପକ୍ଵ ପ୍ରଜ୍ଞାଜ ଏହି ଦର୍ଶନର ଆମେ ସମସ୍ତେ ସଞ୍ଚାଳକ, କୌଣସି ବ୍ୟକ୍ତିବିଶେଷ ନୁହନ୍ତି” ବୋଲି ଘୋଷଣା କରିଥିଲେ ପ୍ରଦ୍ୟୁମ୍ନ ଶତପଥୀ ତାଙ୍କ ଫେସ ବୁକ ପୃଷ୍ଠାରେ ୧୧.୫.୨୦୧୬ରେ । ଜାନକୀଶ ବାବୁଙ୍କ ଉପରୋଦ୍ଧୁତ୍ତ ମିଥ୍ୟା ଦ୍ଵାରା ଏ ସତ୍ୟ କଣ ବଦଲିଯାଇପାରିବ?

ଆନ୍ଦୋଳନର ଜନ୍ମ ସମ୍ପର୍କରେ ପବିତ୍ର ମହାରଥା କଣ କହିଛନ୍ତି ତାହା ବି ଦେଖାଯାଉ । ସେ କହିଛନ୍ତି,

“ସାମ୍ବାଦିକ ସୁଭାଷ ଚନ୍ଦ୍ର ପଟ୍ଟନାୟକ ସେଦିନ ନଣ୍ଡା ପାହାଡ଼ ପରି ଚୁପ ଚାପ ବସିଥିବା ଦେଖି ମୁଁ ଚମକି ପଡ଼ିଥିଲି । ପଚାରିଲି “କଥାକଣ ସାର୍? ଆପଣ ଏତେ ଗମ୍ଭୀର କାହିଁକି ? କିଛି ସମୟ ମୋତେ ଅନ୍ତର୍ଭେଦୀ ଆଖିରେ ଚାହିଁ ସେ ଓଲଟି ପଚାରିଲେ , “ତମେ ମୋ ସହ ରହିପାରିବ?” କିଛି ନ ବିଚାରି ସଙ୍ଗେ ସଙ୍ଗେ ଉତ୍ତର ଦେଲି , “ଅଛି ଓ ରହିବି ।“
“ଆମ ମାତୃଭାଷା ଯେଉଁ ବିପଦରେ ପଡ଼ିଛି ତାକୁ ତହିଁରୁ ମୁକ୍ତ କରିବା ପାଇଁ ଉଭୟ ଓଡ଼ିଆ ଜାତି ଓ ଓଡ଼ିଶା ସରକାରଙ୍କୁ ନିଦରୁ ଉଠେଇବାକୁ ହେବ । ଏଥିପାଇଁ କିଛି କଥା ନକହି ଗୋଟିଏ ହାତରେ ଆମେ ପ୍ଲାକାର୍ଡ଼ ଧରିବା ଯେଉଁଥିରେ ଲେଖାଥିବ ଓଡ଼ିଆରେ ଓଡ଼ିଶାର ଶାସନ ଆମର ଦାବି ଏବଂ ଦାବି, ଏଥିରେ ବାଧା ଦେବା ଲୋକକୁ ଦଣ୍ଡବିଧାନ ଓ ଅନ୍ୟ ହାତଟିରେ ଧରିବା କାଳପତାକା ଯାହାର ଲହର ଶୋଇ ରହିଥିବା ଜାତିର ଆତ୍ମାକୁ ହଲେଇ ହଲେଇ ଉଠେଇ ଦେବ ନିଦରୁ । ଆମେ ଚାଲିବା ବିଧାନସଭା ଆଗରେ ଥିବା ନବବାବୁଙ୍କ ପ୍ରତିମୂର୍ତ୍ତି ସାମନାରୁ ରାଜଭବନ ସାମନାରେ ଥିବା କୂଳଗୌରବ ମଧୁସୂଦନଙ୍କ ପ୍ରତିମୂର୍ତ୍ତି ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ପ୍ରତିଦିନ ସନ୍ଧ୍ୟାବେଳେ ସମ୍ପୂର୍ଣ ନୀରବରେ”, କହିଗଲେ ସେ ଏକ ନିଶ୍ଵାସରେ । “ସାର୍, ଏକଥା ତ ଆପଣ ଆଗରୁ କହିଥିଲେ। ସରକାରଙ୍କୁ ନୋଟିସ ମଧ୍ୟ ଡାକି ଦେଇଥିଲେ । ମାତ୍ର ୧୪୪ ଧାରା ଭୟରେ ସଂଗ୍ରାମ ସମିତିର ସାଥୀମାନେ ସହଯୋଗ କଲେନି । ସେହି ୧୪୪ ଧାରା ତ ସେହି ଅଞ୍ଚଳରେ ସବୁବେଳେ ବଳବତ୍ତର ରହିଛି ”, ମୁଁ କହିଲି ।
“ଆମେ ସେ ଧାରାର ଊଲଙ୍ଘନ କରିବାନି , କାରଣ ଆମେ ମାତ୍ର ଦୁଇଜଣ ଥିବା”, ସେ କହିଲେ (ପବିତ୍ର ମହାରଥା , ଅବାହକଙ୍କ କଲମରୁ, ଭାଷା ପାଇଁ ଗଣ ଓ ଗଣମାଧ୍ୟମ,୨୦୧୬, ପୃ॰୧୯) ।

ଏ ହେଲା ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନର ଜନ୍ମ ସମ୍ପର୍କରେ ପବିତ୍ରଙ୍କ ନିଜ ବୟାନ ।

ଅତଏବ ପବିତ୍ର ଓ ପ୍ରଦ୍ୟୁମ୍ନ ଶତପଥୀ – ଉଭୟଙ୍କ ଦ୍ଵାରା ବର୍ଣିତ ଭାଷା ଆଂଦୋଳନର ଏ ଜନ୍ମ ବୃତ୍ତାନ୍ତ କଣ ମିଥ୍ୟା ?

ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନ ଯେ ମୁଁ ଆମ ଜାତିର ଭାଷା ଅଧିକାର ପାଇଁ ତୋଳିଥିବା ଦାବି ସପକ୍ଷରେ ସୃଷ୍ଟି କରିଥିଲି – ଏକଥା କଣ ଜାନକୀଶ ବଡପଣ୍ଡା ନିଜେ ଜାଣନ୍ତି ନାହିଁ ? ତାଙ୍କରି ଭାଷାରୁ ଏହାର ଉତ୍ତର ଉଣ୍ଡାଳିବା ।

ମୋର ଏକ ପ୍ରକାଶିତ ନିବନ୍ଧର ଶୀର୍ଷକ ଥିଲା – ‘ଭାଷା ଆଇନ ସଂଶୋଧନ ପାଇଁ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ବାଧ୍ୟ,କାରଣ ମନ୍ତ୍ରୀମଣ୍ଡଳ ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନ ସପକ୍ଷରେ’ । ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନର ସୃଷ୍ଟି ସମ୍ପର୍କରେ ମୁଁ ପ୍ରସଙ୍ଗକ୍ରମେ ଏଥିରେ ଲେଖିଥିଲି,

“ଆଇନ ସଂଶୋଧନ ସକାଶେ ଜନମତ ସୃଷ୍ଟିପାଇଁ ମୁଁ ଏକ ସ୍ବତନ୍ତ୍ର ଆନ୍ଦୋଳନର ପରିକଳ୍ପନା କଲି ଓ ୧.୪.୨୦୧୬ ତାରିଖରେ ସାମାଜିକ ଗଣମାଧ୍ୟମ ଫେସ୍ ବୁକ୍ ପୃଷ୍ଠାରେ ଜନସାଧାରଣଙ୍କ ମତ ଲୋଡ଼ିଲି । ମୋତେ ଇ-ମେଲ ମାଧ୍ୟମରେ ତତ୍କାଳ ସମର୍ଥନ ଜଣାଇଲେ ଟିଟିଲାଗଡ଼ ନିବାସୀ ଗଜାନନ ମିଶ୍ର , ଯେ କି ୧.୭.୨୦୧୫ରେ ମଧୁମିତା ସାମଲ ଓ ସଂଜୀବ ପରିଡ଼ାଙ୍କ ସହ ମିଶି ଭାଷା ଆଇନର କାର୍ଯ୍ୟକାରୀତା ପାଇଁ ଅନଶନ କରିଥିଲେ । ଚାଟାର୍ଡ଼ ଅକଉଣ୍ଟାଣ୍ଟ ବିଶ୍ଵଜିତ ମହାନ୍ତି, ପ୍ରଫେସର କମଳା ପ୍ରସାଦ ମହାପାତ୍ର ଇତ୍ୟାଦି ବନ୍ଧୁମାନେ ବି ସେମାନଙ୍କ ମୂଲ୍ୟବାନ ପରାମର୍ଶ ଦେଲେ । ତହିଁରୁ ମୋର ହୃଦବୋଧ ହେଲା କି, ମୁଁ ସରକାରଙ୍କୁ ଦେଇଥିବା ପରାମର୍ଶ ସପକ୍ଷରେ ଏକ ଆନ୍ଦୋଳନ ଠିଆ କରାଯାଇପାରିବ । ୧୯୮୦ ଦଶକରେ ତଦାନୀନ୍ତନ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ବିରୁଦ୍ଧରେ ଜନଚେତନା ଜାଗ୍ରତ କରିବା ପାଇଁ ମୁଁ ସୃଷ୍ଟିକରିଥିବା ନୀରବ କଳାପତାକା ଅଭିଯାନ ପଦ୍ଧତ୍ତିରେ ଏହି ଆନ୍ଦୋଳନ ଆରମ୍ଭ କରିବାକୁ ନିଷ୍ପତ୍ତି ନେଲି ।
ସମାଜ କାଗଜରେ ଚାଲିଥିବା କର୍ମଚାରୀଶୋଷଣ ବିରୁଦ୍ଧରେ ସୃଷ୍ଟିହୋଇଥିବା ‘ସେଭ ଦି ସମାଜ ଫୋରାମ’ ହେତୁ ମୋର ନିକଟତର ହୋଇଥିବା ବିଜ୍ଞାପନ ସଂଗ୍ରାହକ ପବିତ୍ର ମୋହନ ମହାରଥା ଏ କ୍ଷେତ୍ରରେ ମୋର ପ୍ରଥମ ସହଯୋଗୀ ସାଜିଲେ । ସୁବାର୍ତ୍ତା ସମ୍ପାଦକ ପ୍ରଦ୍ୟୁମ୍ନ ଶତପଥୀ, ସ୍ତମ୍ଭକାର ତୁଷାରକାନ୍ତ ଶତପଥୀ ଓ ସାମ୍ବାଦିକ ସାଗର ଶତପଥୀ, ଯେଉଁମାନେ କି ମଧୁବାବୁଙ୍କ ବିଜେସ୍ଥଳୀରୁ ମୋଦୀ ଓ ନବୀନଙ୍କ ପ୍ରଚାର-ପ୍ରାଚୀର ହଟାଇବାରେ ମୋତେ ସାହାଯ୍ୟ କରିଥିଲେ, ସେମାନେ ଏଥିପାଇଁ ସହଯୋଗର ହାତ ବଢ଼ାଇଲେ । ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାର ମୁମୂର୍ଷୁ ଅବସ୍ଥା ଲକ୍ଷ୍ୟ କରି ଭାଷାଭିତ୍ତିକ ଜାତୀୟତା ଉଦ୍ରେକ କରିବା ସକାଶେ ‘ଓଡିଶା ପ୍ରଦେଶ ସୃଷ୍ଟିରେ ଗଣମାଧ୍ୟମ’ ଶୀର୍ଷକ ଏକ ପ୍ରାମାଣିକ ନିବନ୍ଧରେ ଆମ ଭାଷାକୁ ରକ୍ଷା କରିବା ପାଇଁ କିପରି ଆମ ସାମ୍ବାଦିକୀୟ ପୂର୍ବସୂରୀମାନେ ନେତୃତ୍ବ ଦେଇଥିଲେ ତାହାର ଅବତାରଣା କରି ଏଥିପାଇଁ ଆମ ସାମ୍ବାଦିକମାନଙ୍କୁ ଜାଗ୍ରତ କରାଇବାକୁ ମୁଁ ଚେଷ୍ଟା କରିଥିଲି ୨୦୦୯ରେ ନଭମଞ୍ଚରେ । ସୁତରାଂ ସାମ୍ବାଦିକୀୟ ବୃତ୍ତିରେ ଥିବା ଆମେ ପାଞ୍ଚଜଣ ଏକାଠି ହେବା ଥିଲା ସ୍ଵପ୍ନ ସାର୍ଥକ ହେଲାପରି ଏକ ରୋମାଞ୍ଚକର ଉପଲବ୍ଧି ।
ଇ-ମେଲ ଯୋଗେ ସଂସ୍ଥାପିତ ସମ୍ପର୍କ ପ୍ରତ୍ୟକ୍ଷ ସମାବେଶରେ ଓ କାର୍ଯ୍ୟାନ୍ତ ଅନୁମୋଦନରେ ରୁପାୟିତ ହେଲା ୮.୪.୨୦୧୬ ସନ୍ଧ୍ୟାରେ, ଯେତେବେଳେ ଆମ ସହ ଯୋଗ ଦେଲେ ଡ଼. ନିତ୍ୟାନନ୍ଦ ପଟ୍ଟନାୟକ, ଶ୍ରୀମତୀ ମଧୁମିତା ସାମଲ, କାଳିପ୍ରସାଦ ସାମନ୍ତରାୟ,ସୁବ୍ରତ ଛାଟୋଇ, କାହ୍ନୁ ବେହୁରା । ସ୍ଥାନ ଥିଲା : ପ୍ରଦ୍ୟୁମ୍ନବାବୁଙ୍କ ସୁବାର୍ତ୍ତା କାର୍ଯ୍ୟାଳୟ, କାରଣ ମୁଁ ରହୁଥିବା ସରକାରୀ ଘର ସେଥିପାଇଁ ଉପଯୁକ୍ତ ନଥିଲା । ମୌଖିକ ଅନୁମୋଦନ ଅନୁସାରେ ମୁଖ୍ୟ ଶାସନ ସଚିବଙ୍କୁ ଦିଆସରିଥିଲା ସ୍ମାରକପତ୍ର ଦିନବେଳେ ତାଙ୍କ ସଚିବାଳୟ ପ୍ରକୋଷ୍ଠରେ ।
ଆରମ୍ଭ ହେଲା ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନ ଏବଂ ଚାରି ଦିନ ପରେ ୧୩. ୪. ୨୦୧୬ (ପଣା ସଂକ୍ରାନ୍ତି – ଓଡ଼ିଆ ନୂଆ ବର୍ଷ)ରେ କଳାପତାକା ଅଭିଯାନ ।“

ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନ ମୁଁ କିପରି ପ୍ରତିଷ୍ଠା କରିଥିଲି ତାହାର ଉପରୋକ୍ତ ଚିତ୍ର ଉପରେ ମନ୍ତବ୍ୟ ରଖି ଜାନକୀଶ ବଡପଣ୍ଡା ୨୦.୪.୨୦୧୮ରେ ଲେଖିଥିଲେ

“ଭାଷା ଆଇନ ସଂଶୋଧନ ପ୍ରସଙ୍ଗରେ ଆପଣଙ୍କ ସୁଖପାଠ୍ୟ ଅଥଚ ଅତ୍ୟନ୍ତ ଗମ୍ଭୀର ପ୍ରବନ୍ଧଟି ଅତ୍ୟନ୍ତ ଉଚ୍ଚକୋଟିର। ଅତ୍ୟନ୍ତ ସାବଲୀଳ ଭାବେ ସମଗ୍ର ଭାଷାଆନ୍ଦୋଳନର ଇତିହାସ ଆପଣ ଉପସ୍ଥାପିତ କରିଛନ୍ତି ।“

ଅତଏବ , ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନ ମୋ ଦ୍ଵାରା ପରିସୃଷ୍ଟ ବୋଲି ସେ ଜାଣନ୍ତି ଓ ତାହା ସ୍ଵୀକାର ବି କରିଛନ୍ତି । ଏହି ପରିପ୍ରେକ୍ଷୀରେ ଏହି ଏକା ବ୍ୟକ୍ତି ଉପରୋଦ୍ଧୃତ୍ତ ମତେ ପ୍ରମେୟରେ ଯାହା କହିଛନ୍ତି ତାହା ଆମ ଭାଷା ଇତିହାସ ପ୍ରତି ଯେ ଅବମାନନା – ଏହା ବୁଝିବାର ଯୋଗ୍ୟତା ତାଙ୍କର ଅଛି କି ନାହିଁ , ମୋତେ ଜଣାନାହିଁ ।

ପାପ ଗର୍ଭ ଧାରଣ କରିଥିବା ନାରୀର ଅଇ ସହ ତୁଳନୀୟ ଜାନକୀଶଙ୍କ ଉଦ୍ଗାର । ସତେ ଯେମିତି ଏ ଅଇ ଭିନ୍ନ ତାଙ୍କର ଅନ୍ୟ ଗତି ନାହିଁ !

ଏହାଙ୍କୁ ମିଶାଇ ତିନି ଜଣ ଲୋକଙ୍କ ଏହି ପ୍ରକାରର ଅଇ ଏ ଭିତରେ ଓଗାଳି ହେଲାଣି । ଅନ୍ୟ ଦୁଇଜଣ ହେଲେ ଭାଗୀରଥୀ ମହାସୁଆର ଓ ଗଜାନନ ମିଶ୍ର । ସେମାନଙ୍କ କଥା ପରେ ଆଲୋଚନା କରିବା ।

ଏବ ପାଇଁ ଏତିକି କୁହାଯାଇପାରେ ଯେ, ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନକୁ ବନ୍ଦ କରିବା ପାଇଁ ଓଡ଼ିଶା ସରକାର ସବୁ ପ୍ରକାରର କୁତ୍ସିତ କଳକୌଶଳ ପ୍ରୟୋଗ କରି ବିଫଳ ହେବା ପରେ ମୋତେ ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ଭାବେ ଆକ୍ରମଣ କରିବା ଆରମ୍ଭ କରାଇଛନ୍ତି । ଏହି ସୂକ୍ଷ୍ମ ସରକାରୀ ଷଡ଼ଯନ୍ତ୍ରର ସର୍ବଶେଷ ନମୁନା ହେଲା ଜନକୀଶ ବଡପଣ୍ଡାଙ୍କ ପ୍ରମେୟ ପ୍ରବନ୍ଧ ।

ଟଙ୍କା ପାଇଁ ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନକୁ ଛୁରୀ ମାରିଛନ୍ତି ପ୍ରଦ୍ୟୁମ୍ନ ଶତପଥୀ : ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ସଫେଇ ରଖନ୍ତୁ -ଦ୍ଵିତୀୟ ଭାଗ

ସୁଭାଷ ଚନ୍ଦ୍ର ପଟ୍ଟନାୟକ

ଜି॰ଭି॰ଭି॰ ଶର୍ମା ଜଣେ ଓଡ଼ିଆ ବିଦ୍ଵେଷୀ ଅଣଓଡ଼ିଆ ଅଫିସର । ସାଧାରଣ ପ୍ରଶାସନ ବିଭାଗ ଛାଡ଼ିଥିଲେ ମଧ୍ୟ ଭାଷା ଆଇନ ସଙ୍କ୍ରାନ୍ତୀୟ ଦାୟିତ୍ଵରୁ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ଏହି ଓଡ଼ିଆବିରୋଧୀ ଅଫିସରଙ୍କୁ ବିଦାକରିନଥିଲେ । ଏହି ଅଫିସର ମୁଁ ଦେଇଥିବା ଚିଠା ବିଧାନକୁ ବିରୋଧ କେବଳ କରିଥିଲେ ତା ନୁହେଁ , ସମ୍ପୃକ୍ତ ନଥିଟିକୁ ଗାଏବ ମଧ୍ୟ କରିଦେଇଥିଲେ । ମନ୍ତ୍ରୀସ୍ତରୀୟ କମିଟିର ଦାୟିତ୍ଵରେ ରହି ସେହି କମିଟିକୁ ଗୁଳାହରା କରାଇ ଶେଷରେ ପବନରେ ଉଡ଼ାଇଦେବାରେ ତାଙ୍କର ସଫଳତା ଦୃଷ୍ଟିରୁ ସେ କେବଳ ଅଣଓଡ଼ିଆ ଅଫିସରମାନଙ୍କ ପାଇଁ ନିର୍ଭରଯୋଗ୍ୟ ଥିଲେ ତାହା ନୁହେଁ, ଆମ ଓଡ଼ିଆ କୁଳସମ୍ଭୁତ ଦେଶୀଇଂରେଜିଆ ନେତା ଓ ଅମଲା ପଲଙ୍କ ପାଇଁ ବି ମାନ୍ୟ ହୋଇଉଠିଥିଲେ ।

ନିୟମାବଳୀ ପ୍ରଣୟନ ପାଇଁ ପ୍ରଥମେ ଭାଷା ଆଇନରେ ବ୍ୟବସ୍ଥା ରଖାଯାଉ ଓ ସେଥିପାଇଁ ଏକ ନୂଆ ଧାରା (ଧାରା ୪) ତହିଁରେ ଖଞ୍ଜାଯାଉ ବୋଲି ମୁଁ ଯେଉଁ ପ୍ରସ୍ତାବ ଦେଇଥିଲି ତାହାକୁ ଲୁଚାଇ ରଖି ଆଇନ ବିଭାଗ ସହ ଏ ବହୁ ଖେଳ ଖେଳିଲା ପରେ ବାଧ୍ୟ ହୋଇଥିଲେ ତାହାକୁ ବିଧି ବିଭାଗକୁ ପଠାଇବାପାଇଁ । ବିଧି ବିଭାଗ ତାହାକୁ ପେନସିଲ୍ ମାର୍ଜନ କରି ନିଜ ଅନୁମୋଦନ ସହ ସାଧାରଣ ପ୍ରଶାସନ ବିଭାଗକୁ ନଥିଟିକୁ ପଠାଇଦେଲାପରେ ଏହି ବ୍ୟକ୍ତି ୨୧.୫.୨୦୧୬ରେ ଅଧ୍ୟାଦେଶ ଜାରି ପାଇଁ ଏକ ତରବାରିଆ ପରିସ୍ଥିତି ସୃଷ୍ଟି କରାଇ ସେହି ତରବରିଆମୀ ଭିତରେ ଜାଲିଆତି କରି ମୁଁ ଦେଇଥିବା ଓ ଆଇନ ବିଭାଗ ଅନୁମୋଦନ କରିଥିବା ଧାରା-୪କୁ ଧାରା-୫ରେ ପରିବର୍ତ୍ତିତ କରି ଧାରା ୪ ଭାବେ ଏକ ଅନଧିକୃତ ବ୍ୟବସ୍ଥା ଖଞ୍ଜି ଆମ ଭାଷା ଆଇନକୁ ଅବମାନନା କରିଆସିଥିବା ପଦଧିକାରୀ ବିଶେଷତଃ ଅଣଓଡ଼ିଆ ପଦାଧିକାରୀମାନଙ୍କ ମର୍ଜିଭୁକ୍ତ କରିଦେଲେ ।

ଏହାର ପ୍ରତିକାର ପାଇଁ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ହାତରେ ମୁଁ ଦେଇଥିବା ସ୍ମାରକପତ୍ର କିପରି ଆଉ ଜଣେ ଅଣଓଡ଼ିଆ ପଣ୍ଡିଆନଙ୍କ ମାର୍ଫତରେ ନଷ୍ଟ ହୋଇଗଲା ତାହାର ବିବରଣୀ ମୁଁ ପୂର୍ବରୁ ଦେଇଛି । ଶୀର୍ଷକ: Predicament over Pandian: Need is Governor’s Intervention  ।

ଅତଏବ , ଅଣଓଡ଼ିଆ ଅଫିସରମାନେ ଆମ ଭାଷା ଅଧିକାରକୁ ଖତମ କରିବା ପାଇଁ ଗଭୀର ଷଡ଼ଯନ୍ତ୍ର ଚଳାଇଥିଲେ ଓ ଚଳାଇଛନ୍ତି । ସେମାନଙ୍କ ପ୍ରଭାବ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ଉପରେ ପ୍ରଚୂର ଥିବା ହେତୁ ଆମ ଦେଶୀଇଂରାଜିଆ ଓଡ଼ିଆ ଅଫିସରମାନେ ନିରବଦ୍ରାଷ୍ଟା ହୋଇ ରହୁଛନ୍ତି ବା ସେମାନଙ୍କୁ ନିଜ ସ୍ଵାର୍ଥ ଦୃଷ୍ଟିରୁ ସହଯୋଗ କରୁଛନ୍ତି ।

ଏହି ଦୃଶ୍ୟପଟ ସ୍ପଷ୍ଟ କରେ , ସାଧାରଣ ପ୍ରଶାସନ ବିଭାଗ ଛାଡି ଥିଲେ ମଧ୍ୟ ଭାଷା ଆଇନ ସଂଶୋଧନ ଦାୟିତ୍ଵ ଶର୍ମାଙ୍କ ହେପାଜତରେ କାହିଁକି ଚାଲିଥିଲା ।

ମୁଁ ୧୯.୫.୨୦୧୭ ତାରିଖରେ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ନିମନ୍ତ୍ରଣକ୍ରମେ ତାଙ୍କୁ ମୋର ଦୁଇଜଣ ସହକର୍ମୀଙ୍କ ସହ ଭେଟି ଶର୍ମା ଜାଲିଆତି କରି ଖଞ୍ଜିଥିବା ୪ ଧାରାକୁ ବଦଳାଇବାକୁ ଦେଇଥିବା ସ୍ମାରକପତ୍ରକୁ ଗାଏବ କରାଯାଇଥିଲେ ମଧ୍ୟ ତାଙ୍କ ଜାଲିଆତି ଯେ ମୋ ନଜରରେ ଧରାପଡ଼ିଯାଇଛି, ଏହା ଜାଣିଯାଇଥିଲେ ଶର୍ମା ଓ ଓଡ଼ିଆବିରୋଧୀ ଅମଲା ପଲ ।

ତେଣୁ ଭାଷା ଆଇନଟିରେ ଏପରି ସଂଶୋଧନ ହେବ , ଯଦ୍ଦ୍ଵାରା ତହିଁର ଖିଲାପକାରୀକୁ ଦଣ୍ଡବିଧାନପାଇଁ ଆମ ଦାବି ସପକ୍ଷରେ ଉଚ୍ଚାରଣ ରହିବ ,ମାତ୍ର ଆଚରଣରେ ତାହା ଅକାମି ହୋଇଯିବ – ଏଥିପାଇଁ ଚକ୍ରାନ୍ତ ଚାଲିଲା । ଏହି ଚକ୍ରାନ୍ତ ଫଳରେ ପୁରୀ ଠାରେ ୨୬.୧୨.୨୦୧୭ ତାରିଖରେ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ଦଳୀୟ ସମାବେଶରେ ଏକ ଅଭୂତପୂର୍ବ ମନ୍ତ୍ରୀମଣ୍ଡଳ ବୈଠକ କରି ତହିଁରେ ତୃତୀୟ ପ୍ରସ୍ତାବ ଭାବେ ଗୃହୀତ ପ୍ରସ୍ତାବରେ ଓଡ଼ିଶା ସରକାରୀ ଭାଷା ଆଇନକୁ ବସ୍ତୁତଃ ପଙ୍ଗୁ କରିଦେବାପାଇଁ ବୀଜବପନ ହେଲା । ସେହି ପ୍ରସ୍ତାବତୀ ଥିଲା ଏହିପରି :

“ସରକାରୀ ଭାଷା ଆଇନ ୧୯୫୪ରେ ସଂଶୋଧନ ଅଣାଯାଇ ବିହିତ ଦଣ୍ଡବିଧାନ ବ୍ୟବସ୍ଥା ସହିତ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାର ବହୁଳ ବ୍ୟବହାର କରୁଥିବା ବିଭାଗ ତଥା କର୍ମଚାରୀଙ୍କୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହିତ କରାଯିବ । ଏଥିପାଇଁ ବିଭାଗଗୁଡ଼ିକ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ମାନଦଣ୍ଡ ଏବଂ କ୍ଷେତ୍ର ନିର୍ଦ୍ଧାରଣ କରିବେ । ଜିଲ୍ଲା, ରାଜସ୍ୱ ଡିଭିଜନ ଏବଂ ରାଜ୍ୟସ୍ତରରେ ଏଥିନିମନ୍ତେ ପ୍ରଶାସନିକ ବ୍ୟବସ୍ଥା ତା ୦୧.୦୪.୨୦୧୮ ଠାରୁ କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ କରାଯିବ ।”

ଅନ୍ୟମାନେ ତାକୁ ସ୍ଵାଗତ ଜଣାଇଥିଲେ ବି ମୁଁ ଭୀଷଣ ବିରୋଧ କରିଥିଲି । ବସ୍ତୁତଃ ତାହା ଥିଲା ଏକ ବୌଦ୍ଧିକ ସଂଘର୍ଷ ସରକାରଙ୍କ ସହ । ସରକାର ମୋ ଯୁକ୍ତି ଖଣ୍ଡନ କରିବାକୁ ସକ୍ଷମ ନଥିଲେ ଓ ସେ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଅନ୍ଦାଜ ବି କରିପାରୁନଥିଲେ ଯେ, ହୀନମନ୍ୟତା ଓ ଅର୍ଥ ଲୋଭର ବଶବର୍ତ୍ତୀ ହୋଇ ପବିତ୍ର ଓ ପ୍ରଦ୍ୟୁମ୍ନ ମୋ ସହ ବିଶ୍ଵାସଘାତକତା ବି କରିପାରନ୍ତି । ତେଣୁ, ୧୪.୩.୨୦୧୮ରେ ପୁନଶ୍ଚ ମନ୍ତ୍ରୀମଣ୍ଡଳ ବୈଠକ ବସି ୨୬.୧୨.୨୦୧୭ର ପ୍ରମାଦ ସଂଶୋଧନ କଲେ । ସେଦିନର ଗୃହୀତ ପ୍ରସ୍ତାବ ନିମ୍ନ ପ୍ରେସ ବିଜ୍ଞପ୍ତିରେ ଗଣମାଧ୍ୟମକୁ ଏବଂ ମୋତେ ମଧ୍ୟ ଉପଲବ୍ଧ ହୋଇଥିଲା । ତାହା ଥିଲା :

ପ୍ରେସ ବିଜ୍ଞପ୍ତି
୧॰ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷା କମିଟି ଦ୍ଵାରା ସମୀକ୍ଷା ସମୟରେ ଅନେକ ସରକାରୀ କର୍ମଚାରୀ/ଅଧିକାରୀ ସରକାରୀ କାର୍ଯ୍ୟରେ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାର ପ୍ରୟୋଗ କରୁନଥିବା କିମ୍ବା ଠିକ ଭାବରେ କରୁନଥିବା ସରକାରଙ୍କ ଦୃଷ୍ଟିଗୋଚର ହୋଇଅଛି ।
୨. ଓଡ଼ିଶା ସରକାରୀ ଭାଷା ଆଇନ , ୧୯୫୪ ଯଦିଓ ୧୯୫୪ ମସିହା ଠାରୁ ଲାଗୁ ହୋଇଅଛି ଏବଂ ଏହାର ଧାରା (୨) ଏବଂ ଉପଧାରା (୨) ଅନୁସାରେ ୧୯୮୫ ମସିହାରେରେ ବିଜ୍ଞାପନ ଦ୍ଵାରା ସରକାରୀ କାର୍ଯ୍ୟ ଓଡ଼ିଆରେ କରିବା ପାଇଁ ନିୟମ କରାଯାଇଅଛି, ଯେହେତୁ ଏଥିରେ ଦଣ୍ଡ ବିଧାନର କୌଣସି ବ୍ୟବସ୍ଥା ନାହିଁ , ଅନେକ ଅଧିକାରୀ ଏହାକୁ ସୁଚାରୁରୂପେ ପାଳନ କରୁନଥିବା ସରକାରଙ୍କ ଦୃଷ୍ଟିଗୋଚର ହୋଇଅଛି ।
୩. ଏହି ପରିପ୍ରେକ୍ଷୀରେ , ଓଡ଼ିଶା ସରକାରୀ ଭାଷା ଆଇନ, ୧୯୫୪ର ଧାରା (୨) ଓ ଉପଧାରା (୨) ଅନୁଯାୟୀ ବିଜ୍ଞପ୍ତି କରାଯାଇଥିବା ନିୟମ ଯେଉଁ ଅଧିକାରୀ / କର୍ମଚାରୀ ପାଳନ କରିବେ ନାହିଁ , ସେମାନଙ୍କ ପାଇଁ ଦଣ୍ଡବିଧାନ କରିବା ପାଇଁ ସରକାର ନିଷ୍ପତ୍ତି ନେଇଛନ୍ତି ।
୪. ସେହିପରି ଯେଉଁ କର୍ମଚାରୀ / ଅଧିକାରୀମାନେ ସରକାରୀ କାର୍ଯ୍ୟରେ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାର ସଠିକ ପ୍ରୟୋଗ କରିବେ ସେମାନଙ୍କୁ ପୁରସ୍କୃତ କରିବା ପାଇଁ ସରକାର ସ୍ଥିର କରିଛନ୍ତି ।

ମୁଁ ଏହାକୁ ସ୍ଵାଗତ ଜଣାଇଥିଲି ଏହି ନଭମଞ୍ଚରେ ଏହି ଶୀର୍ଷକରେ :
ଭାଷା ଆଇନ ସଂଶୋଧନ ପାଇଁ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ବାଧ୍ୟ, କାରଣ ମନ୍ତ୍ରୀମଣ୍ଡଳ ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନ ସପକ୍ଷରେ

ନିବନ୍ଧଟି ପାଠ କଳା ପରେ ତହିଁ ତଳେ ଥିବା ଅଭିମତ (comment)ଗୁଡ଼ିକ ଭିତରେ ଆପଣ ପାଇବେ ବନ୍ଧୁ ଜାନକୀଶ ବଡ଼ପଣ୍ଡା ରଖିଥିବା ଅଭିମତଟି । ସେଇଟିକୁ ବି ପାଠ କରନ୍ତୁ । ତା ସହ ୧୬.୭.୨୦୧୮ ସନ୍ଧ୍ୟାରେ ପ୍ରଦ୍ୟୁମ୍ନ ଶତପଥୀଙ୍କ ନେତୃତ୍ଵରେ ଏ ବାବୁ ଦେଇଥିବା ବିବୃତ୍ତି ଓ ୧୦.୧୦.୨୦୧୯ରେ ପ୍ରମେୟ କାଗଜରେ ଲେଖିଥିବା “ଭାଷା ଆଇନକୁ ନେଇ ଚର୍ଚ୍ଚା” ଶୀର୍ଷକ ପ୍ରବନ୍ଧକୁ ମିଳାଇ ପଢିଲେ ଅକ୍ଳେଶ ଜାଣିହେବ, ନିଜର ନୀଚ ସ୍ଵାର୍ଥ ପାଇଁ ଏହି ଅରଜକତାବାଦୀମାନେ ନିଜ ଭାଷା ବିରୁଦ୍ଧରେ କିପରି ନିର୍ଲ୍ଲଜ ଭାବେ ହାତ ମିଳାଇଛନ୍ତି ଆମ ଭାଷାର ବିରୋଧୀମାନଙ୍କ ସହ । (କ୍ରମଶଃ)

ଭାଷା ନିଯମାବଳୀର ଉପଯୋଗୀତା ସଂଶୟାଛନ୍ନ: ଅସିତ ମହାନ୍ତି

ନିଉଜ ସିଣ୍ଡିକେଟ

ଅମାନିଆଁ କର୍ମଚାରୀଙ୍କୁ ଆର୍ଥିକ ଦଣ୍ଡବିଧାନ ପାଇଁ ନିଯମାବଳୀ ପ୍ରଣୟନ କରି ଓଡ଼ିଶା ସରକାରୀ ଭାଷା ଆଇନକୁ କଡ଼ାକଡ଼ି ଭାବେ କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ କରିବାକୁ ସର୍ବପ୍ରଥମେ ପ୍ରସ୍ତାବ ଓ ଚିଠା ପ୍ରଦାନ କରିଥିବା ଭାଷା ଆଂଦୋଳନର ପ୍ରତିଷ୍ଠାତା ସୁଭାଷ ଚନ୍ଦ୍ର ପଟ୍ଟନାୟକ ବାରମ୍ବାର କହିଆସିଛନ୍ତି ଯେ, ଓଡ଼ିଆ ଜାତିକୁ ତାର ଭାଷା ଅଧିକାରରୁ ବଞ୍ଚିତ କରିବା ପାଇଁ ରାଜ୍ୟ ସରକାର ମୂଳ ଆଇନର ଭୁଲ ସଂଶୋଧନ କରିଛନ୍ତି ଓ ଭୁଲ ନିଯମାବଳୀ ପ୍ରଣୟନ କରି, ତାହାକୁ ମଧ୍ୟ ପ୍ରମାଦପୂର୍ଣ ଭାବେ ସଂଶୋଧନ କରିଛନ୍ତି । ସରକାର ଏହି ସମସ୍ତ ଭୁଲକୁ ବିଲୋପ କରନ୍ତୁ ଓ ଅମାନିଆଁ କର୍ମଚାରୀଙ୍କ ବିରୁଦ୍ଧରେ ଦଣ୍ଡବିଧାନ ପାଇଁ ଆଇନଗତ ପଦକ୍ଷେପ ନେବାର ଅଧିନର ପ୍ରତ୍ଯେକ ଓଡ଼ିଆଙ୍କୁ ଦିଆଯାଉ ବୋଲି ସ ଦାବିକରିଆସିଛନ୍ତି । ମାତୃଭାଷାପ୍ରେମୀ ଶ୍ରେଷ୍ଠ ଓଡ଼ିଆମାନେ ଏଥିପାଇଁ ନୀତିନିଷ୍ଠ ଭାବେ ପ୍ରତ୍ୟହ ନିଶବ୍ଦ କଳା ପତାକା ଅଭିଯାନ ଚଳାଇ ସାରା ଓଡ଼ିଶାରେ ଅଭୂତପୂର୍ବ ଜନଜାଗୃତି ସୃଷ୍ଟି କରିଛନ୍ତି । ମାତ୍ର ଓଡ଼ିଆକୁ ଓଡ଼ିଶାର ସରକାରୀ ଭାଷା କରାଇ ନଦେବା ଜିଦରେ ଅତଳ ଥିବା ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ଏହି ଆନ୍ଦୋଳନକୁ ଭାଙ୍ଗି ଦେବାପାଇଁ ମଧ୍ୟ ଶ୍ରୀ ପଟ୍ଟନାୟକଙ୍କର ଦୁଇ ସହକର୍ମୀଙ୍କ ଅର୍ଥଲୋଲୁପତାର ସୁଯୋଗ ନେଇ ସେମାନଙ୍କୁ ଥୋପ ପକାଇ ଧରିଛନ୍ତି ଓ ସେମାନେ ୧୬।୭।୨୦୧୮ ତାରିଖରେ କଳା ପତାକା ଅଭିଯାନରୁ ଓହରିଯାଇ ଏହି ଭୁଲ ସଂଶୋଧଙଗୁଡ଼ିକ ସପକ୍ଷରେ ପ୍ରଚାର କରିବାରେ ଲାଗିଛନ୍ତି ।

ପରିସ୍ଥିତି ଏପରି ଥିବା ବେଳେ ଓଡ଼ିଶାର ଶ୍ରେଷ୍ଠ ସାହିତ୍ୟପ୍ରହରୀ , ଗବେଷକ ସାମ୍ବାଦିକ ଡ॰ଅସିତ ମହାନ୍ତି ଦୈନିକ ସମ୍ବାଦରେ ତାଙ୍କ ଜନପ୍ରିୟ ସ୍ତମ୍ଭ ‘ସାହିତ୍ୟିକ ପାଣିପାଗ’ରେ ଏହି ସ୍ପର୍ଶକାତର ପ୍ରସଙ୍ଗରେ ଏକ ନିବନ୍ଧ ପ୍ରକାଶ କରିଛନ୍ତି, ଯହିଁରେ ସେ ମଧ୍ୟ କହିଛନ୍ତି ଯେ, ଓଡ଼ିଶା ସରକାରୀ ଭାଷା (ସଂଶୋଧନ) ନିଯମାବଳୀର ଉପଯୋଗୀତା ସଂଶୟାଛନ୍ନ । ନିବନ୍ଧଟିର ଐତିହାସିକ ମୂଲ୍ୟ ଦୃଷ୍ଟିରୁ ଆମେ ତାହାକୁ ଏଠାରେ ଏକ ସାର୍ବଜନୀନ ଦସ୍ତାବିଜ ଭାବେ ସ୍ଥାନିତ କରୁଛୁ ।

ଭାଷା ବିରୋଧୀ ନିୟମାବଳୀ ଲୋପ ହେଉ, ଓଡ଼ିଆରେ କାମ ନକରିବା ବ୍ୟକ୍ତି ବିରୁଦ୍ଧରେ ମାମଲା କରିବାର ଅଧିକାର ପ୍ରତି ଓଡ଼ିଆକୁ ପ୍ରାପ୍ତ ହେଉ

ନିଉଜ ସିଣ୍ଡିକେଟ
ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନର ପ୍ରତିଷ୍ଠାତା ସୁଭାଷ ଚନ୍ଦ୍ର ପଟ୍ଟନାୟକ ଓଡ଼ିଶା ସରକାରୀ ଭାଷା ନିୟମାବଳୀ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷା ପ୍ରତି ବିପଜ୍ଜନକ ହୋଇଥିବା ହେତୁ ତାହାକୁ ତୁରନ୍ତ ଲୋପ କରିବା ପାଇଁ ଓ ଓଡ଼ିଆରେ କମ କରୁନଥିବା ବ୍ୟକ୍ତି ବିରୁଦ୍ଧରେ ଦଣ୍ଡ ବିଧାନ ମାମଲା କରିବାକୁ ପ୍ରତ୍ଯେକ ଓଡ଼ିଆଙ୍କୁ ଅଧିକାର ଦିଆଯାଇ ସାନି ବିଧାନ ପ୍ରଣାୟକ କରିବାକୁ ଆଜି ଭୁବନେଶ୍ବର ନେହେରୁ ଯୁବ ପ୍ରତିଷ୍ଠାନରେ ଏକ ସାମ୍ବାଦିକ ସମ୍ମିଳନୀରେ ସରକାରଙ୍କୁ ଆହ୍ଵାନ ଦେଇଛନ୍ତି ।

ସେ କହିଛନ୍ତି,

ଓଡ଼ିଆ ସରକାରୀ ଭାଷା (ସଂଶୋଧନ) ନିୟମାବଳୀ, ୨୦୧୯ ଓଡ଼ିଆ ଜାତିର ଭାଷା ଅଧିକାରକୁ ବିପଦାପନ୍ନ କରୁଛି । ମୁଁ ତା’ର ତୁରନ୍ତ ବିଲୋପନ ଦାବି କରୁଛି ।
ଓଡ଼ିଆ ଜାତିର ସମସ୍ତ ଦାପ୍ତରିକ କାମ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାରେ ହେବା ସକାଶେ ଓଡ଼ିଆ ଜାତି ୧୮୭୦ରୁ ୧୯୩୬ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ସଂଗ୍ରାମ କରି ଓଡ଼ିଶା ପ୍ରଦେଶ ସୃଷ୍ଟ କରିଛି । ଓଡ଼ିଶା ପ୍ରଦେଶ ସୃଷ୍ଟିର ଏକମାତ୍ର ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ହେଲା ଓଡ଼ିଆରେ ଶାସନ ।
ସେହେତୁ, ସ୍ଵାଧୀନତା ଲାଭ ପରେ ଏହି ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ କରିବାକୁ ଓଡ଼ିଶାର ପ୍ରଥମ ବିଧାନସଭା ୧୯୫୪ରେ ଓଡ଼ିଶା ସରକାରୀ ଭାଷା ଆଇନ ପ୍ରଣୟନ କରିଥିଲା । ଏହି ଆଇନର ଧାରା ୧ର ଉପଧାରା (୨) ଓ ଉପଧାରା (୩) ବଳରେ ଏହା ସମଗ୍ର ଓଡ଼ିଶାରେ ତତ୍କାଳ ବଳବତ୍ତର ହୋଇଥିଲା । ଏହାର ଧାରା ୨ର ଉପଧାରା (୧) ଅନୁସାରେ ଓଡ଼ିଶାରେ ସମ୍ପୂର୍ଣତଃ ସମସ୍ତ ଓ ଯେକୌଣସି ଦାପ୍ତରିକ କାମ ଓଡ଼ିଆରେ ହେବା ଧାର୍ଯ୍ୟ କରା ହୋଇଥିଲା ।
ମାତ୍ର ୨୦୧୯ରେ ରାଜ୍ୟ ସରକାର ଯେଉଁ ନିୟମାବଳୀ ପ୍ରବର୍ତ୍ତନ କରିଛନ୍ତି ତାହା ମୂଳ ଭାଷା ଆଇନ ସୃଷ୍ଟି କରିଥିବା ଏହି ଭାଷା ଅଧିକାରକୁ ପଣ୍ଡ କରୁଛି । ଯଥା, ନିୟମ ୫-କ (୧) ରେ ଅଛି, “ସରକାରୀ କାର୍ଯ୍ୟରେ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାର ବ୍ୟାପକ ବ୍ୟବହାର କରୁଥିବା କର୍ମଚାରୀଙ୍କୁ ପୁରସ୍କୃତ କରାଯିବ । ଏହାର ଅର୍ଥ ହେଲା , ଯେଉଁ କର୍ମଚାରୀମାନେ ସମ୍ପୂର୍ଣ ଭାବେ ଓଡ଼ିଆରେ କାମ ନ କରିବେ ସେମାନଙ୍କୁ ରାଜ୍ୟ ସରକାର ପୁରସ୍କାର ଦେବେ । ସେହିପରି ନିୟମ ୫-କ(୨) ଓଡ଼ିଆରେ କାମ ନକରିବା କର୍ମଚାରୀଙ୍କ ବିରୁଦ୍ଧରେ ଯେପରି କୌଣସି ଆଇନଗତ କାର୍ଯ୍ୟାନୁଷ୍ଠାନ ହୋଇନପାରେ ତାର ବ୍ୟବସ୍ଥା କରିଛି । ଏଥିରେ କୁହା ହୋଇଛି “ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାର ପର୍ଯ୍ୟାପ୍ତ ବ୍ୟବହାରରେ ବାରମ୍ବାର ଖିଲାପ କଲେ ,ଖିଲାପକାରୀ କର୍ମଚାରୀଙ୍କ ବିରୁଦ୍ଧରେ ଓଡ଼ିଶା ବେସାମରିକ ସେବା ଅଧିନିୟମ, ୧୯୬୨ ଅନୁଯାୟୀ ଆବଶ୍ୟକ କାର୍ଯ୍ୟାନୁଷ୍ଠାନ ହେବ”। ଅଥଚ “ପର୍ଯ୍ୟାପ୍ତ ବ୍ୟବହାର” ସଜ୍ଞାୟିତ ହୋଇନାହିଁ କି “ବାରମ୍ବାର ଖିଲାପ” କାହାକୁ କୁହାଯିବ ତାହା ମଧ୍ୟ ସଜ୍ଞାୟିତ ହୋଇନାହିଁ । ଏପରି ଅବସ୍ଥାରେ , ଏହି ନିୟମାବଳୀରେ ଯେଉଁ କାର୍ଯ୍ୟାନୁଷ୍ଠାନ କଥା କୁହା ହୋଇଛି ତାହା ମଧ୍ୟ ହେବ ନାହିଁ ।
“ଓଡ଼ିଶା ବେସାମରିକ ସେବା ଅଧିନିୟମ, ୧୯୬୨ ଅନୁଯାୟୀ ଆବଶ୍ୟକ କାର୍ଯ୍ୟାନୁଷ୍ଠାନ ହେବ” ବୋଲି ଯାହା କୁହା ହୋଇଛି, ତାହା ନୂଆ ବୋତଲରେ ପୁରୁଣା ମଦ । ୧୯୬୩ରେ ବିଜୁ ପଟ୍ଟନାୟକ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାକୁ ଛୁରି ମାରି ଭାଷା ଆଇନରେ ସଂଶୋଧନ ଦ୍ଵାରା ଇଂରାଜୀ ଭାଷାକୁ ଓଡ଼ିଶା ଉପରେ ନଦି ଦେବା ପରେ ସରକାରୀ ଭାଷା ଭାବେ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷା ଯେଉଁ ସଙ୍କଟର ସମ୍ମୁଖୀନ ହୋଇଥିଲା ତହିଁର ପ୍ରତିକାର ପାଇଁ ରାଜେନ୍ଦ୍ରନାରାୟଣ ସିଂହ ଦେଓଙ୍କ ସରକାର ୬।୪।୧୯୬୮ ତାରିଖରେ ୭୧୧୩ ସଂଖ୍ୟକ ଅଧିସୂଚନା ଜାରିକରିଥିଲେ, ଯେଉଁଥିରେ ଲେଖା ହୋଇଥିଲା, ୧୪।୪।୧୯୬୮ ତାରିଖରୁ ଯେଉଁମାନେ ଓଡ଼ିଆରେ କାମ ନ କରିବେ ସେମାନଙ୍କ ବିରୁଦ୍ଧରେ ଓଡ଼ିଶା ବେସାମରିକ ସେବା ଅଧିନିୟମ ଅନୁସାରେ କାର୍ଯ୍ୟାନୁଷ୍ଠାନ ହେବ । ଏପରି ବହୁ ବାର ଏହି ଏକା ଆଦେଶ ହୋଇଛି । ଆଜିଯାଏଁ କାହାରି ବିରୁଦ୍ଧରେ କୌଣସି କାର୍ଯ୍ୟାନୁଷ୍ଠାନ ହୋଇନାହିଁ । କାରଣ ଆଇନ ଅମାନ୍ୟକାରୀ କୌଣସି କର୍ମଚାରୀ ନିଜକୁ ନିଜେ ଦଣ୍ଡିତ କରେନାହିଁ ।
ତେଣୁ ଓଡ଼ିଆରେ କାମ ନକରିବା କର୍ମଚାରୀଙ୍କ ବିରୁଦ୍ଧରେ କାର୍ଯ୍ୟାନୁଷ୍ଠାନର ଅଧିକାର ସାଧାରଣ ଲୋକର ରହିବା ଆବଶ୍ୟକ । ଭାଷା ଅଧିକାର ଏକ ସହଜାତ ଅଧିକାର ହୋଇଥିବା ହେତୁ , ଏହା ଏକ ଅଲିଖିତ ମୌଳିକ ଅଧିକାର । ଅନ୍ୟ ମୌଳିକ ଅଧିକାରର ସୁରକ୍ଷା ସକାଶେ ଯେକୌଣସି ବ୍ୟକ୍ତି ବିଧିକ ପଦକ୍ଷେପ ନେବା ପାଇଁ ଯେମିତି ଅଧିକୃତ, ଠିକ ସେମିତି ଭାଷା ଅଧିକାରର ଖଣ୍ଡନ ହେଲେ ତା ବିରୁଦ୍ଧରେ ବିଧିକ ପଦକ୍ଷେପ ନେବା ପାଇଁ ଯେକୌଣସି ଓଡ଼ିଆ ଆଇନତଃ ଅଧିକୃତ ହେବା ଦରକାର ।

ଭାଷା ନିୟମାବଳୀକୁ ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନ ପ୍ରତ୍ୟାଖ୍ୟାନ କଲା, ଆନ୍ଦୋଳନ ଚାଲିଲା

ନିଉଜ ସିଣ୍ଡିକେଟ

ଦୁଇଜଣ ଦଲାଲଙ୍କୁ ଲଗାଇ ଓଡ଼ିଆ ଜାତିକୁ ପ୍ରତାରିତ କରିବା ପାଇଁ ସରକାର ଯେଉଁ ଉଦ୍ୟମ କରିଥିଲେ ତାହା ଫସରଫାଟି ଯାଇଛି । ଯେଉଁ ନିୟାମବଳୀକୁ ଅଶୁଦ୍ଧ ବୋଲି କହି ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନ ତାହାକୁ ମଞ୍ଜୁରୀ ନ ଦେବାକୁ ରାଜ୍ୟପାଳଙ୍କୁ କହିଥିଲା, ସେହି ଅଶୁଦ୍ଧ ନିୟମାବଳୀକୁ ରାଜ୍ୟପାଳ ମଞ୍ଜୁରୀ ଦେଇଛନ୍ତି ଓ ତାହା ତତ୍କାଳ ଅଧିସୂଚନା ଦ୍ଵାରା ପ୍ରବର୍ତ୍ତିତ ହୋଇଛି ।

ଯଦି ଜୁଲାଇ ୧୭ରେ ଭାଷା ଆଂଦୋଳନର ସଭାପତିମଣ୍ଡଳୀ ଆହ୍ଵାନରେ ଅନୁଷ୍ଠିତ ମାତୃଭାଷାପ୍ରେମୀ ସମ୍ମିଳନୀରେ ଆମ ଭାଷାକୁ ମାରିଦେବାପାଇଁ ଚାଲିଥିବା ସରକାରୀ ଚକ୍ରାନ୍ତକୁ ଭର୍ତ୍ସନା କରାଯାଇନଥାନ୍ତା ଏବଂ “ଆମ ଭାଷା ଆମ ଅଧିକାର” ଗୋଷ୍ଠୀ ଭାଷା ଆଂଦୋଳନର ପ୍ରତିଷ୍ଠାତା ସୁଭାଷ ଚନ୍ଦ୍ର ପଟ୍ଟନାୟକଙ୍କ ଏକ ସମୀକ୍ଷାତ୍ମକ ଭିଡ଼ିଓ ପ୍ରକାଶ କରିନଥାନ୍ତେ ତେବେ ହୁଏତ ଏ ନିୟମାବଳୀ ଏଯାଏଁ ରାଜ୍ୟପାଳଙ୍କ ମେଜ ଉପରକୁ ଆସିନଥାନ୍ତା । ଜୁଲାଇ ୧୭ ତାରିଖର ସମ୍ମିଳନୀ ତଥା ସୁଭାଷ ବାବୁଙ୍କ ସାକ୍ଷାତ୍କାର ସରକାରଙ୍କୁ ଏତେ ଅତର୍ଚ୍ଛାଇ ଦେଇଛି ଯେ, ନିସ୍ତାର ପାଇବା ପାଇଁ ପୋଷାମନା ଦଲାଲମାନଙ୍କୁ ଡାକି ସେହିମାନଙ୍କ ଦ୍ଵାରା ଭାଷା ନିୟମାବଳୀ ସଂଶୋଧନ ହୋଇଥିବା କଥା ସରକାର ପ୍ରଚାର କରାଇଛନ୍ତି । ଜନଚେତନରୁ ଜୁଲାଇ ୧୭ ମାତୃଭାଷାପ୍ରେମୀ ସମ୍ମିଳନୀ ଓ “ଆମ ଭାଷା ଆମ ଅଧିକାର” ପ୍ରସାର କରିଥିବା ଭିଡ଼ିଓର ପ୍ରଭାବ ହ୍ରାସ କରିବା ପାଇଁ ଏହା ଯୋଜନା ଅନୁସାରେ କରାଯାଇଥିବା ଏବେ ସମସ୍ତଙ୍କର ହୃଦ୍ବୋଧ ହେଲାଣି । ଏହି ପ୍ରେକ୍ଷାପଟରେ ନିୟମାବଳୀ ସଂଶୋଧନର ସରକାରୀ ନାଟକକୁ ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନ ପ୍ରତ୍ୟାକ୍ୟାନ କରିଛି ଓ ଯଥାପୂର୍ବ କଳା ପତାକା ଅଭିଯାନ ଚାଲୁରହିଛି ।

ଆଜି ଥିଲା ତ୍ରିରଙ୍ଗା ପତାକାର ଦିବସ । ତେଣୁ, ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନର କଳାପତାକା ରାଜଧାନୀରେ ବନ୍ଦ ଥିଲା ସବୁଥର ପରି । ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାଜନନୀର ଶ୍ରେଷ୍ଠ ସନ୍ତାନମାନଙ୍କ ହାତରେ ଥିଲା ଦୁଇଟି ଫଳକ । ଗୋଟିକରେ ଲେଖା ଥିଲା –

“ସରକାରୀ ଷଡ଼ଯନ୍ତ୍ର ବନ୍ଦ ହେଉ
ଭାଷା ଆଇନ ନିର୍ଭୁଲ ହେଉ ”

ଓ ଅନ୍ୟଟିରେ ଲେଖା ହୋଇଥିଲା –

“ଓଡ଼ିଶା ଗଠିତ ଓଡ଼ିଆ ପାଇଁ
ଇଂରେଜୀ ରାଜୁତି ଚଳିବ ନାଇଁ ”

ଏକୁ ସଗର୍ବେ ଧାରଣ କରିଥିଲେ ଭାଇ ସୁଭାଷ ଚନ୍ଦ୍ର ପ୍ରଧାନ ଓ ଭାଇ ଶିଶିର କୁମାର ସାହୁ

ଭାଇ କମଳଲୋଚନ ନାୟକ ଆଜି ନେତୃତ୍ବ ଦେଇଥିଲେ । ସାଙ୍ଗରେ ଥିଲେ ବିଶିଷ୍ଟ ବୈଜ୍ଞାନିକ ଡଃ ଅଶୋକ ମିଶ୍ର ଓ କୃଷ୍ଣାନନ୍ଦ ସାହୁ ।

ଓଡ଼ିଆ ଜାତିକୁ ପ୍ରତାରିତ କରିବାକୁ ସରକାର ଯେତେ କଳକୌଶଳ ପ୍ରୟୋଗ କଲେ ସବୁ ବ୍ୟର୍ଥ ହୋଇଛି । ଆର୍ଥିକ ଫାଇଦା ପାଇଁ ସରକାରଙ୍କ ସହ ହାତ ମିଳାଇଥିବା ଦଲାଲ୍ ମାନେ ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନର ନାମ ବ୍ୟବହାର କରି ଯେତେ ବୟାନ ଦେଲେ ମଧ୍ୟ ଓଡ଼ିଆ ଜାତି ତହିଁରେ ବିଭ୍ରାନ୍ତ ହେବାର ନାହିଁ ।

ସବୁ ଦିନପାଇଁ ଆମ ଭାଷାଜନନୀଙ୍କୁ ବିପଦମୁକ୍ତ କରିବାକୁ ଏ ଆନ୍ଦୋଳନ ଆଜି ଟପିଲା ୧୨୧୮ ଦିନ । ଏବଂ ଏ ଆନ୍ଦୋଳନ ଚାଲିବ ଯେଉଁଯାଏଁ ଆମ ଭାଷା ଆଇନରେ ଖଞା ହୋଇଥିବା ମାରକ ଧାରା ୪କ ବିଲୁପ୍ତ ନ ହୋଇଛି ଏବଂ ଓଡ଼ିଆବିରୋଧୀ ନିୟମାବଳୀ ପ୍ରତ୍ୟାହୃତ ହୋଇ ଆମ ଭାଷା ପାଇଁ ଅନୁକୂଳ ନିୟମାବଳୀ ପ୍ରଣୟନ ଓ ପ୍ରବର୍ତ୍ତନ ନ ହୋଇଛି ।

ଫୁଲବାଣୀରେ ମଧ୍ୟ ଆଜି କଳାପତାକା ଅଭିଯାନ ଯଥାପୂର୍ବ ଅନୁଷ୍ଠିତ ହୋଇଛି । ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନକୁ ସମର୍ଥନ କରି ସରକାରୀ ତଞ୍ଚକତା ବିରୁଦ୍ଧରେ ପ୍ରତିବାଦ କରିଛନ୍ତି ଓଡ଼ିଆ ମାଟିର ତିନି ଶ୍ରେଷ୍ଠ ସନ୍ତାନ ସର୍ବଶ୍ରୀ ଅଶୋକ ପରିଡ଼ା, କାହ୍ନୁ ଚରଣ ଶତପଥୀ ଓ ସୁରେନ୍ଦ୍ର ମହାନ୍ତି ।

ସରକାର ସୁଧୁରି ଯାଆନ୍ତୁ ।