ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନ ପାଇଁ ପରିସୃଷ୍ଟ ବିପତ୍ତିର ନେପଥ୍ୟ ଦୃଶ୍ୟ – ୩

    ପବିତ୍ର ମହାରଥା: ସୌମ୍ୟ ନାୟକଙ୍କ ଠାରୁ ସତୀଶ ମିଶ୍ରଙ୍କ ଯାଏଁ

ସୁଭାଷ ଚନ୍ଦ୍ର ପଟ୍ଟନାୟକ

ମୁଁ ଏହି ଆଲୋଚନାର ପ୍ରଥମ କିସ୍ତିରେ କହିଛି କି, ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନକୁ ସମଗ୍ର ଓଡ଼ିଶାକୁ ପରିବ୍ୟାପ୍ତ କରିବା ସକାଶେ ଆମମାନଙ୍କ ଗସ୍ତ ପାଇଁ ଆର୍ଥିକ ଆବଶ୍ୟକତା ଥିବା ହେତୁ ଆମେ ଚିନ୍ତା କରିଥିଲୁ ଏକ ସ୍ମରଣିକା ପ୍ରକାଶ କରି ତହିଁରେ ବିଜ୍ଞାପନ ପାଇଁ ସ୍ଥାନ ବିନିମୟରେ କିଛି ଅର୍ଥ ଉପାର୍ଜନ କରିବୁ ଓ ସେହି ଅର୍ଥ ଉପଯୋଗ କରି ଆନ୍ଦୋଳନଟିକୁ ରାଜ୍ୟ ତମାମ ପ୍ରସାରିତ କରିବୁ । ତୁଷାରକାନ୍ତ ଶତପଥୀ ଓ ପ୍ରଦ୍ୟୁମ୍ନ ଶତପଥୀ ଏଥିପାଇଁ ଯଥାକ୍ରମେ ଭାରତୀୟ ଷ୍ଟେଟ ବ୍ୟାଙ୍କ ଓ ଅଚ୍ୟୁତ ସାମନ୍ତଙ୍କ ଠାରୁ ବିଜ୍ଞାପନ ପାଇଁ ସମର୍ଥ ନ ହେବା ପରେ ପବିତ୍ର ମୋତେ କହିଲେ କି, ମୁଁ ଯଦି ଜଣେ ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କୁ କହିପାରନ୍ତି ତେବେ କେନ୍ଦ୍ର ସରକାରଙ୍କ ସୂତ୍ରରୁ ଯଥେଷ୍ଟ ବିଜ୍ଞାପନ ମିଳନ୍ତା । ମୁଁ ସେ ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କୁ ନ ଜାଣିଥିଲେ ମଧ୍ୟ ଆମ ଆନ୍ଦୋଳନର ସ୍ଵାର୍ଥ ଦୃଷ୍ଟିରୁ ପବିତ୍ରଙ୍କ ସାଥିରେ ଯାଇ ତାଙ୍କୁ କହିଲି ଓ ସେ ସାହାଯ୍ୟ କରିବାକୁ ଦୃଢ଼ ପ୍ରତିଶ୍ରୁତି ଦେଲେ ।

ପବିତ୍ର ନିଜ ମାଲିକାନାରେ ଥିବା ଶବ୍ଦସ୍ପର୍ଶ ଦ୍ଵାରା ‘ଭାଷା ପାଇଁ ଗଣ ଓ ଗଣମାଧ୍ୟମ’ ଶୀର୍ଷକ ଆମ ସ୍ମରଣିକାଟିକୁ ପ୍ରକାଶ କରି ତାହା ପାଇଁ ଆସିଥିବା ସମସ୍ତ ବିଜ୍ଞାପନ ଆୟ ତୋଷରପାତ କରିଛନ୍ତି ଓ ଏଥିପାଇଁ ନାନାବିଧ ଜାଲିଆତି କରିଛନ୍ତି । ଏହା ଧରା ପଡିଲା ପରେ ମୁଁ ତାଙ୍କୁ କୈଫିୟତ ମାଗିବାରୁ ସେ ଅନ୍ଦୋଲନ ପାଇଁ ୮ ଲକ୍ଷ ଟଙ୍କା କରଜ କରିଛନ୍ତି ଓ ତାହା ଭାଷା ଅନ୍ଦୋଲନ ତାଙ୍କୁ ନ ଦେଲେ ପତ୍ନୀ ଓ ପିଲା ସହ ଆତ୍ମହତ୍ୟା କରିବେ ବୋଲି କହି, କୌଣସି ହିସାବ ନ ଦେଇ, ଏକ ନାହିଁନଥିବା ବିଭ୍ରାନ୍ତି ସୃଷ୍ଟି କରିଛନ୍ତି ।

ଉଲ୍ଲେଖନୀୟ ହେଲା, ଏହି ଅପରାଧରେ ପବିତ୍ରଙ୍କ ସହ ହାତ ମିଳାଇଛନ୍ତି ପ୍ରଦ୍ୟୁମ୍ନ ଶତପଥୀ । ଏକ ବଡ଼ ପରିମାଣର ସୁପାରି ବିନିମୟରେ ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନକୁ ଭାଙ୍ଗିଦେବାକୁ ଏମାନେ ତଦାନୀନ୍ତନ ଅର୍ଥମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କୁ ବଚନ ଦେଇଥିବା ଓ ତଦନୁଯାୟୀ କାମ କରିବାକୁ ଯାଇ, ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନ ବନ୍ଦ ରହିଲା ବୋଲି ୧୬.୭.୨୦୧୮ ସନ୍ଧ୍ୟାରେ ସମ୍ପୂର୍ଣ ଅନଧିକୃତ ଭାବେ ମିଥ୍ୟା ପ୍ରଚାର କରିଥିବା ବେଳେ ପ୍ରଦ୍ୟୁମ୍ନ ଶତପଥୀ ଆଉ ପାହାଚେ ଆଗେଇ ଯାଇ ୨୦୦୮ରୁ ଦୀର୍ଘ ଦଶ ବର୍ଷ କାଳ ଘରେ ବସିରହିଥିବା ପତ୍ନୀଙ୍କୁ ସେହି ଏକା ଅର୍ଥମନ୍ତ୍ରୀ ଶଶୀଭୂଷଣ ବେହେରାଙ୍କ ପ୍ରଭାବାଧୀନ ବାଲିପାଟଣା କଲେଜକୁ ବଦଳି କରି ନିୟମିତ କରାଇବା ପ୍ରକ୍ରିୟାରେ ପ୍ରାୟ କୋଟିଏ ଟଙ୍କାର ଆର୍ଥିକ ଆୟର ବାଟ ଫିଟାଇଛନ୍ତି ।

ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନକୁ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ନବୀନ ପଟ୍ଟନାୟକଙ୍କ ବିରୁଦ୍ଧରେ ଏକ ରାଜନୈତିକ ଅସ୍ତ୍ର ଭାବେ ବ୍ୟବହାର କରିବା ପାଇଁ କେନ୍ଦ୍ରୀୟ କ୍ଷମତାରେ ଥିବା ବିଜେପି ପବିତ୍ରଙ୍କ ମାଧ୍ୟମରେ କେନ୍ଦ୍ରୀୟ ବିଜ୍ଞାପନର ପରଦା ଉହାଡ଼ରେ ଚେଷ୍ଟା କରୁଥିଲା ବୋଲି ସତୀଶ ମିଶ୍ର ତାଙ୍କ ଟିଭି ଚ୍ୟାନେଲରେ ଯେଉଁ ଉଚ୍ଚାରଣ ରଖିଛନ୍ତି ତାହା ବିଚାର ସାପେକ୍ଷ । କିନ୍ତୁ କଳା ପତାକା ଅଭିଯାନ ସ୍ଥଗିତ ରହିଲା ବୋଲି ଏ ଉଭୟେ ଓ ସେମାନଙ୍କ କରତଳିଆମାନେ ଯେଉଁ ପ୍ରଚାର କରିଥିଲେ ତାହା ଯେ ଥିଲା ଅମୂଳକ ଓ ମନଗଢ଼ା ମିଥ୍ୟା ଏବଂ ସମ୍ପୂର୍ଣ ମନ୍ଦ ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ପ୍ରଣୋଦିତ ତାହା ସତୀଶବାବୁଙ୍କ ଉପସ୍ଥାପନା ପ୍ରଦର୍ଶିତ କରିଛି , କାରଣ ତହିଁରେ ଅଛି କଳା ପତାକା ଅଭିଯାନ ବନ୍ଦ ନ ରହି ଦୃଢ଼ ଭାବେ ଚାଲିଥିବାର କ୍ୟାମେରା ତୋଳିଥିବା ଚିତ୍ର ।
ଏବେ ଏହା ଦେଖାଯାଉ –

ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନ ପାଇଁ ପରିସୃଷ୍ଟ ବିପତ୍ତିର ନେପଥ୍ୟ ଦୃଶ୍ୟ – ୨

ଆର୍ଥିକ ଅପରାଧୀଙ୍କ ଗୋଠ ଗଠନ : ବିପଦରେ ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନ
(୨୦.୯.୨୦୧୮ରେ orissamatters॰comରେ ପ୍ରକାଶିତ
Corrupt fellows combine:Bhasha Andolan at the crossroadsର ଓଡ଼ିଆ ରୂପାନ୍ତର)

ସୁଭାଷ ଚନ୍ଦ୍ର ପଟ୍ଟନାୟକ

ମୁଁ ଯେତେବେଳେ ମୋ ପରିସୃଷ୍ଟ ନୀରବ କଳା ପତାକା ପଦ୍ଧତ୍ତି ଭିତ୍ତିରେ ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନ ପ୍ରତିଷ୍ଠା କଲି ସେତେବେଳେ ମୋର ବିଶ୍ଵସ୍ତ ଅନୁଚର ବନିଥିବା ପବିତ୍ର ମହାରଥା ଯେ ଜାଲିଆତି, ଅର୍ଥ ତୋଷରପାତ ଓ ଆପରାଧିକ ବିଶ୍ଵାସଘାତକତା ପରି ଆର୍ଥିକ ଅପରାଧ କରି ଭାଷା ଆଂଦୋଳନର ସାଙ୍ଗଠନିକ ବିସ୍ତାର ପାଇଁ ସୃଷ୍ଟି କରାହୋଇଥିବା ବହୁ ଲକ୍ଷ ଟଙ୍କା ହଡଫ କରିବେ ଓ ଆମ ତିନିଜଣ କର୍ମକର୍ତ୍ତାଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ ଅନ୍ୟତମ ସଦସ୍ୟ ପ୍ରଦ୍ୟୁମ୍ନ ଶତପଥୀ ଏହି ଅପରାଧକୁ ଢାଙ୍କୁଣୀ ଦେବା କାମ କରିବସିବେ ତାହା ମୋର କଲ୍ପନା ବାହାରେ ଥିଲା ।

ଏହି ଜଘନ୍ୟ ଅପରାଧ ଅବଗତ ହେବା ପରେ ଭାଷା ଆଂଦୋଳନର ପ୍ରତିଷ୍ଠାତା ଭାବେ ମୁଁ ପବିତ୍ରଙ୍କୁ ସେହି ଟଙ୍କାର ଏବଂ ସେ କରିଥିବା ଖର୍ଚ୍ଚାଦିର ସବିଶେଷ ହିସାବ ମାଗିଲି, ଯାହା ସେ ଦେଲେନାହିଁ । ପ୍ରଦ୍ୟୁମ୍ନ ଶତପଥୀ ତାଙ୍କ ସହ ହାତ ମିଳାଇଲେ । ଭାଷା ଆଂଦୋଳନର ଅଧ୍ୟକ୍ଷ ଭାବେ ମୁଁ ଏହି ଅପରାଧ ଉପରେ ପୋଲିସକୁ ଅବଗତ କରାଇଲି । ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନ ସହ ଜଡ଼ିତ ସୌମ୍ୟରଞ୍ଜନ ନାୟକ ନାମକ ଜଣେ ସମ୍ବାଦିକତା ଛାତ୍ର, ପବିତ୍ରଙ୍କ ଜାଲିଆତି ଓ ଅର୍ଥ ତୋଷରପାତର ଜୀବନ୍ତ ସଞ୍ଚାରଣ କଲେ ସାମାଜିକ ଗଣମାଧ୍ୟମ ଫେସବୁକରେ ଯାହାକୁ କି ଅନ୍ୟ କେତେକ ଗଣମାଧ୍ୟମ ଉପଯୋଗ କରିଥିଲେ ।

ଏହି ଦୁଇ ଅସାଧୁ ବ୍ୟକ୍ତି ସେତେବେଳେ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ନିକଟତମ ଥିବା ଅର୍ଥମନ୍ତ୍ରୀ ଶଶିଭୂଷଣ ବେହେରାଙ୍କ ସହ ଗୋପନ ସଂଯୋଗ ସ୍ଥାପନ କରି ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନକୁ ଭାଙ୍ଗିବା ପାଇଁ ପ୍ରତିଶ୍ରୁତି ପ୍ରଦାନ କରିଥିଲେ । ଶୁଣିବା କଥା, ଏମାନେ ଅନ୍ୟ ସହକର୍ମୀମାନଙ୍କୁ କାବୁ କରିବା ପାଇଁ ପ୍ରଚୁର ସୁପାରି ଓ ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ଆର୍ଥିକ ମୁନଫା ବି ହାସଲ କରିଥିଲେ । ଯାହା ଦେଖାଗଲା, ସାଙ୍ଗରେ ଆଉ କେଇଜଣ କାବୁକରା ସହଯୋଗୀଙ୍କୁ ଧରି ଏମାନେ ସମ୍ପୂର୍ଣ ଅବୈଧ ଓ ଅନଧିକୃତ ଭାବେ ୧୬.୭.୨୦୧୮ ସନ୍ଦ୍ୟାରେ ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନ ନିଷ୍ପତ୍ତିକ୍ରମେ ପରବର୍ତ୍ତୀ ବିଧାନସଭା ଅଧିବେଶନ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ କଳାପତାକା ଅଭିଯାନ ବନ୍ଦ ରହିଲା ବୋଲି ଘୋଷଣା କଲେ । ସେହିଦିନ ପବିତ୍ର ମହାରଥା ଆନ୍ଦୋଳନ ଆୟବ୍ୟୟର ହିସାବ ଦେବା କଥା ଥିଲା । ସେ ବାତାବରଣ ଆଉ ରହିଲା ନାହିଁ । ଏହି ଜଘନ୍ୟ ଅର୍ଥନୈତିକ ଅପରାଧ ବିରୁଦ୍ଧରେ ମୁଁ ରାଜଧାନୀ ଥାନାରେ ଏତଲା ଦେଲି । ସରକାରଙ୍କ ସହ ବୁଝାବଣା ହେତୁ ରାଜନୈତିକ ଚାପ ପଡ଼ି ସେ ଏତଲା ଉପରେ ଶୋଇ ରହିଲା ପୋଲିସ ।

ଓଡ଼ିଶାର ଜଣେ ତୀକ୍ଷ୍ନ ସାମାଜସଚେତନ ସାମ୍ବାଦିକ ସତୀଶ ମିଶ୍ର ପ୍ରତିଜ୍ଞା ଟିଭିରେ ନିଜସ୍ଵ ଲୋକପ୍ରିୟ ‘ଛାଇ’ ଧାରାବାହିକରେ ଏମାନଙ୍କ ଦୁରାଚାରର ବିବରଣୀ ଦେଲେ କେବଳ ନୁହେଁ, କଳାପତାକା ପଦ୍ଧତ୍ତି ହେତୁ ସାରା ଓଡ଼ିଶାରେ ଉଲ୍ଲେଖନୀୟ ହୋଇ ଉଠିଥିବା ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନକୁ ହଡଫ କରିବା ପାଇଁ ବିଜେପି ଜାଲ ବିସ୍ତାର କରିଥିବା ଦିଗ ଉପରେ ଆଲୋଚନାତ୍ମକ ଆଲୋକପାତ ବି କଲେ ।

କିନ୍ତୁ ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନ ବନ୍ଦ କରିବା ପାଇଁ ଏହି ଦୁଇ ଅପରାଧୀ ସକ୍ଷମ ହେଲେ ନାହିଁ । ଅର୍ଥମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ଅଭୟ ଦାନ ଫିକା ପଡ଼ିଯାଉଥିବା ଆଶଙ୍କା କରି ରକ୍ଷା ପାଇବାର ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଉପାୟ ସନ୍ଧାନରେ ରହିଲେ । ଏହି କ୍ରମରେ ମୋ ପରିବର୍ତ୍ତେ ଭାଷା ଆଂଦୋଳନର ଅଧ୍ୟକ୍ଷ ଭାବେ ଚକ୍ରଧର ମହାନ୍ତ ନାମକ ବ୍ୟକ୍ତି ସ୍ଥାନିତ ହୋଇଛନ୍ତି ବୋଲି ଏମାନେ ପ୍ରଚାର ଚଳାଇଲେ । କାରଣ , ଏମାନଙ୍କ ବିଶ୍ଵାସ ଯେ, ଏତଦ୍ଦ୍ବାରା ଭାଷା ଆଂଦୋଳନର ଅଧ୍ୟକ୍ଷ ଭାବେ ମୁଁ ଦେଇଥିବା ଏତଲା ପଥଭ୍ରଷ୍ଟ ହୋଇଯିବ ।

ଏହି ଚକ୍ରଧର ମହାନ୍ତ କିଏ ଓ କାହିଁକି ସେ ଏମାନଙ୍କ ସହ ହାତ ମିଳାଇଛନ୍ତି?

ମୁଁ ଏହି କୌତୁହଲୋଦ୍ଦୀପକ ସ୍ଥିତି ପ୍ରତି ଦୃଷ୍ଟିପାତ କରି ଦେଖୁଛି, ଏ ବ୍ୟକ୍ତି ଜଣେ ଅର୍ଥନୈତିକ ଅପରାଧୀ ଯେ କି ଜଳସେଚନ ବିଭାଗର ଅଧିକ୍ଷଣ ଯନ୍ତ୍ରୀ ଥିବା ବେଳେ ଦୁର୍ନୀତି ନିବାରଣ ଆଇନ ବଳରେ ଦୋଷୀ ସାବ୍ୟସ୍ତ ହୋଇ ସ୍ବତନ୍ତ ଭିଜିଲାନ୍ସ ଅଦାଲତରେ ସମ୍ପତ୍ତି ବାଜ୍ୟାପ୍ତିକରଣର ସମ୍ମୁଖୀନ ହୋଇଛନ୍ତି (Vigilance P.S. Case No. 43, Dt. 22-11-2006) ଓ ସରକାରଙ୍କ ସହ ହାତ ମିଳାଇ ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନରେ ସଙ୍କଟ ସୃଷ୍ଟିକଲେ ସରକାର ଏହି ମକଦ୍ଦମା ଉଠାଇ ନେବେ ବୋଲି ତାଙ୍କୁ ମୌଖିକ ପ୍ରତିଶ୍ରୁତି ମିଳିଛି ।

ଏହି ଜଘନ୍ୟ ଦୁର୍ନୀତିଗ୍ରସ୍ତ ଲୋକମାନଙ୍କ ଗୋଠ ଗଠନ ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନକୁ ସଙ୍କଟଗ୍ରସ୍ତ କରାଇବାକୁ ଉଦ୍ଦିଷ୍ଟ । (କ୍ରମଶଃ)
୨୯.୬.୨୦୧୯

ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନ ପାଇଁ ପରିସୃଷ୍ଟ ବିପତ୍ତିର ନେପଥ୍ୟ ଦୃଶ୍ୟ -୧

ସୁଭାଷ ଚନ୍ଦ୍ର ପଟ୍ଟନାୟକ

ଓଡ଼ିଶାର ସର୍ବତ୍ର ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନକୁ ବ୍ୟାପକ କରିବା ପାଇଁ ଅର୍ଥର ଆବଶ୍ୟକତା ଥିଲା । ଏହି ପାଣ୍ଠି ସୃଷ୍ଟି ପାଇଁ ଆମେ ଏକ ସ୍ମରଣିକା ପ୍ରକାଶ କରିବାକୁ ଚିନ୍ତା କରିଥିଲୁ, କାରଣ ତା ପାଇଁ ବିଜ୍ଞାପନ ସଂଗ୍ରହ କରି ତହିଁରୁ ବଳକା ଅର୍ଥ ଆନ୍ଦୋଳନର ସମ୍ପ୍ରସାରଣରେ ବ୍ୟବହୃତ ହୋଇପାରିବ ବୋଲି ଆମେ ଚିନ୍ତା କରିଥିଲୁ । ଯେହେତୁ କୌଣସି ଆନ୍ଦୋଳନ ନାମରେ ବିଜ୍ଞାପନ ସଂଗ୍ରହ ସମ୍ଭବ ନ ଥିଲା, ଆମ ଆବାହକ ପବିତ୍ର ମହାରଥାଙ୍କ ପୁସ୍ତକ ପ୍ରକାଶନ ସଂସ୍ଥା ‘ଶବ୍ଦ ସ୍ପର୍ଶ’ ନାମରେ ଏହା କରାଗଲା । ସ୍ମରଣିକାଟିର ମୁଦ୍ରଣ ଖର୍ଚ୍ଚ କାଟିରଖି ଅବଶିଷ୍ଟ ସମସ୍ତ ଟଙ୍କା ସେ ଆନ୍ଦୋଳନକୁ ଦେବା ପରେ ଏକ ବ୍ୟାଙ୍କ ଜମାଖାତା ଖୋଲି ତହିଁରେ ତାହା ରଖାଯିବ ଓ ଆନ୍ଦୋଳନ କାମରେ ଭୁବନେଶ୍ଵର ବାହାରକୁ ଯାଉଥିବା ବେଳେ ତହିଁରୁ ଖର୍ଚ୍ଚ କରାଯିବ ବୋଲି ନିଷ୍ପତ୍ତି ହୋଇଥିଲା । ବହୁ ବିଜ୍ଞାପନ ଆସିଥିଲା ଓ ତଥ୍ୟାଭିଜ୍ଞ ବ୍ୟକ୍ତିମାନଙ୍କ ଆକଳନ ଅନୁସାରେ ତହିଁର ମୁଦ୍ରାମୂଲ୍ୟ ପ୍ରାୟ ଅଧକୋଟି ଟଙ୍କା । ଯେହେତୁ ‘ଶବ୍ଦ ସ୍ପର୍ଶ’ ନାମରେ ବିଜ୍ଞାପନଗୁଡ଼ିକ ଆସିଥିଲା, ପବିତ୍ର ମହାରଥା ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନ ପ୍ରତି ବିଶ୍ବାସଘାତକତା କରି ଏହି ସମଗ୍ର ପାଣ୍ଠି ତୋଷରପାତ କଲେ । ଏହା ଜଣା ପଡ଼ିଲା ପରେ ମୁଁ ତାଙ୍କୁ ଯେତେବେଳେ ହିସାବ ମାଗିଲି ସେ ଫାଙ୍କିମାରିବାକୁ ନାନା କୌଶଳ ପ୍ରୟୋଗ କଲେ ।

ନୈତିକତା ଦୃଷ୍ଟିରୁ, ସବୁ ଶ୍ଲାଘ୍ୟ ଉଦ୍ୟମ ନିଷ୍ଫଳ ହେବା ପରେ, ମୁଁ ରାଜଧାନୀ ଥାନାରେ ଏହି ଦୁରାଚର ବିରୁଦ୍ଧରେ ଏକ ଏତଲା ଦେଲି । ପୋଲିସ କବଳରୁ ରକ୍ଷା ପାଇବା ପାଇଁ ସେ ସରକାରୀ ଓକିଲ ବିଭୁ ପ୍ରସାଦ ତ୍ରିପାଠୀଙ୍କ ଶରଣାପନ୍ନ ହେଲେ । ବିଭୁବାବୁ ମୋତେ ଫୋନ କରି ପବିତ୍ର ବିଜ୍ଞାପନ ବାବଦରେ ମାତ୍ର ୩ ଲକ୍ଷ ଟଙ୍କା ପାଇଛନ୍ତି ଓ ସେ ସବୁ ଟଙ୍କା ସ୍ମରଣିକା ପ୍ରକାଶନରେ ଖର୍ଚ୍ଚ ହୋଇଯାଇଥିବା ହେତୁ ମୁଁ ତାଙ୍କୁ କ୍ଷମା କରିଦେବା ଉଚିତ ବୋଲି କହିଲେ । ସେମାନେ ଉଭୟେ ପରସ୍ପରର ବନ୍ଧୁ ଓ ପବିତ୍ରଙ୍କ ମାଧ୍ୟମରେ ମୁଁ ବିଭୁବାବୁଙ୍କୁ ଜାଣିଥିଲି । ମୁଁ ତାଙ୍କୁ କହିଲି ଯେ, ସମସ୍ତ ଟଙ୍କାର ସେ ହିସାବ ଦିଅନ୍ତୁ ଓ ଯଦି ମୋର ହୃଦବୋଧ ହୁଏ ଯେ, ସେ କୌଣସି ଅପରାଧ କରିନାହାନ୍ତି , ମୁଁ ଏତଲା ପ୍ରତ୍ୟାହାର କରିନେବି । ତା ତ ହେଲା ନାହିଁ , ପୋଲିସ ମଧ୍ୟ କୌଣସି କାର୍ଯ୍ୟାନୁଷ୍ଠାନ କଲାନାହିଁ । ନାମ ଗୋପନ ରଖିବା ସର୍ତ୍ତରେ ଜଣେ ପୋଲିସ ବଡ଼ପଣ୍ଡା ମୋତେ କହିଲେ ଯେ, ଉପର ମହଲାର ନିର୍ଦ୍ଦେଶ ଆସିଥିଲା ପବିତ୍ରଙ୍କ ବିରୁଦ୍ଧରେ କୌଣସି କାର୍ଯ୍ୟାନୁଷ୍ଠାନ ନ କରିବାକୁ ।

ମୁଁ କାଳେ ଅଦାଲତରେ ମକଦ୍ଦମା ଦାଏର କରିବି ଏହି ଭୟରେ ପବିତ୍ରଙ୍କ ବନ୍ଧୁ ଓ ପ୍ରଦ୍ୟୁମ୍ନ ଶତପଥୀଙ୍କ ସମ୍ପର୍କୀୟ ଉପରୋକ୍ତ ଓକିଲ ବିଭୁ ପ୍ରସାଦ ତ୍ରିପାଠୀ ତାଙ୍କୁ ବତାଇଲେ କି, ଭାଷା ଆଂଦୋଳନର ଅଧ୍ୟକ୍ଷ ଭାବେ ଅନ୍ୟ ଜଣଙ୍କ ନାମ ସେମାନେ ଘୋଷଣା କରିଦିଅନ୍ତୁ; କାରଣ ତଦ୍ଦ୍ଵାରା ଏକ ବିଧିକ ବିଭ୍ରାନ୍ତି ତିଆରି ହୋଇଯାଇ ପାରିବ ଏବଂ ମୁଁ ଯେହେତୁ ଅଧ୍ୟକ୍ଷ ଭାବେ ପବିତ୍ରଙ୍କ ବିରୁଦ୍ଧରେ ଏତଲା ଦେଇଛି, ମକଦ୍ଦମା କଲେ ଅଦାଲତକୁ ପ୍ରଥମେ ଠିକାଇବାକୁ ପଡ଼ିବ କିଏ ଅଧ୍ୟକ୍ଷ ଓ ସେଥିରେ ଏତେ ସମୟ ଲାଗିଯିବ ଯେ, ପାଣ୍ଠି ତୋଷରପାତ ବିଚାର ଆରମ୍ଭ ହୁଏତ ସୁଭାଷ ଚନ୍ଦ୍ର ପଟ୍ଟନାୟକଙ୍କ ପରି ବୟସ୍କ ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କ ଜୀବଦ୍ଦଶାରେ ସମ୍ଭବ ହେବ ନାହିଁ । ତ୍ରିପାଠୀଙ୍କ ଚ୍ୟାମ୍ବରରେ ସେତେବେଳେ ଉପସ୍ଥିତ ଥିବା ଜଣେ ନିର୍ଭରଯୋଗ୍ୟ ବ୍ୟକ୍ତି ନାମ ଗୋପନ ରଖିବା ସର୍ତ୍ତରେ ମୋତେ ଏହା କହିଛନ୍ତି ।

ଚକ୍ରଧର ମାହୁନ୍ତ ନାମକ ଜଣେ ଭିଜିଲାନ୍ସ ଆସାମୀ ଭାଷା ଆଂଦୋଳନର ଅଧ୍ୟକ୍ଷ ସାଜିଥିବା କଥା ପ୍ରଦ୍ଯୁମ୍ନ ଶତପଥୀଙ୍କ ଆତ୍ମରକ୍ଷା ପାଇଁ ବ୍ୟାକୁଳତା ଜର୍ଜରିତ ଏକ ପତ୍ରରୁ ମୁଁ ଅବଗତ ହେଲି ।

ଏ କଥା ମୁଁ ଯେତେବେଳେ ଓଡ଼ିଶାବାସୀଙ୍କ ସମ୍ମୁଖରେ ରଖିଲି ସେତେବେଳକୁ ଓକିଲ ବିଭୁ ପ୍ରସାଦ ତ୍ରିପାଠୀଙ୍କ ଏହି ପରମର୍ଶର ଖବର ମୋ ପାଖରେ ପହଞ୍ଚି ନଥିଲା । ଭାଷା ପାଇଁ ଓଡ଼ିଆ ଜାତିର ଏ ଅନନ୍ୟ ଆଂଦୋଳନର ଇତିହାସ ନିର୍ଭୁଲ ରଖିବା ପାଇଁ ବିଭୁ ବାବୁ ମୁଁ ଉପରେ ଦେଇଥିବା ଦୃଶ୍ୟପଟ ଉପରେ ନିଜ ମତ ରଖିବା ଆବଶ୍ୟକ , କାରଣ ଆମେ କେହି ସମାଜ ଓ ସମୟର ଉର୍ଦ୍ଧ୍ଵରେ ନୁହେଁ । (କ୍ରମଶଃ)
୨୭.୬.୨୦୧୯

ରାଜ୍ୟପାଳଙ୍କ ଇଂରାଜୀ ଭାଷଣ ଓଡ଼ିଆ ଅସ୍ମିତାର ବିରୁଦ୍ଧାଚରଣ

ସୁଭାଷ ଚନ୍ଦ୍ର ପଟ୍ଟନାୟକ

ନବ ନିର୍ବାଚିତ ଷୋଡ଼ଶ ବିଧାନସଭାର ପ୍ରଥମ ଦିନରେ ମାନ୍ୟବର ଓଡ଼ିଶା ରାଜ୍ୟପାଳ ଯେଉଁ ଭାଷଣ ରଖିଲେ ତାହା ଓଡ଼ିଆ ଅସ୍ମିତାର ଘୋର ବିରୁଦ୍ଧାଚରଣ ବୋଲି କୁହାଯାଇପାରେ । ତାଙ୍କ ମୁହଁରେ ଇଂରାଜୀ ଭାଷାରେ ଭାଷଣ ଦିଆଇ ନବୀନ ପଟ୍ଟନାୟକଙ୍କ ସରକାର ଓଡ଼ିଆ ଜାତିକୁ ଅପମାନିତ କରିଛନ୍ତି ।

ଆମ ପୂର୍ବ ପୁରୁଷେ କେବଳ ଗୋଟିଏ ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟରେ ଓଡ଼ିଶା ପ୍ରଦେଶ ସୃଷ୍ଟି କରିଥିଲେ । ତାହା ହେଲା, ଆମର ସମସ୍ତ ଦାପ୍ତରୀକ କର୍ମ ସମ୍ପାଦନ ହେବ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାରେ । ଏହି କାରଣରୁ ଓଡ଼ିଶା ସରକାରୀ ଭାଷା ଆଇନ, ୧୯୫୪ ସ୍ପଷ୍ଟ କହିଛି କି, ଓଡ଼ିଶାର ସର୍ବତ୍ର ସମସ୍ତ ଓ ଯେକୌଣସି କାମ ପାଇଁ ସରକାରୀ ଭାଷା ଅଟେ ଓଡ଼ିଆ ।

ଏହି ଆଇନକୁ ପ୍ରଥମ ସଂଶୋଧନର ଶିକାର କରି ୧୯୬୩ରେ ବିଜୁ ପଟ୍ଟନାୟକ ଭାରତୀୟ ସମ୍ବିଧାନ ପ୍ରତି ପଦାଘାତ କରି କିପରି ଇଂରାଜୀ ଭାଷାକୁ ଆମ ଉପରେ ନଦିଦେଲେ ତାହାର ସବିଶେଷ ଆଲୋଚନା ମୁଁ ରଖିଛି ‘ବିଜୁଙ୍କ ଛୁରା’ ଶୀର୍ଷକ ମୋ ପୁସ୍ତକରେ । ତଥାପି ସେ ଖଞ୍ଜିଥିବା ଧାରା ୩-କ ଇଂରାଜୀ ଭାଷାକୁ ଆମ ବିଧାନସଭା ବ୍ୟାପାରରେ ଏକ ଅତିରିକ୍ତ ଭୂମିକା ଦେଇଛି, ମୂଳ ଭୂମିକା ନୁହେଁ । ଏଥିରେ କୁହା ହୋଇଛି, ବିଧାନସଭାର କାର୍ଯ୍ୟ ସମ୍ପାଦନରେ ଇଂରାଜୀ ଭାଷା ଓଡ଼ିଆ ଭାଷା ଅଧିକନ୍ତୁ ବ୍ୟବହାର ହୋଇପାରେ । ଅତଏବ, ଇଂରାଜୀ ବ୍ୟବହାର ବାଧ୍ୟତାମୂଳକ ନୁହେଁ । ବାଧ୍ୟତାମୂଳକ ହେଲା ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାର ବ୍ୟବହାର । ଇଂରାଜୀ ଅଧିକନ୍ତୁ ଓଡ଼ିଆ ନୁହେଁ, ଓଡ଼ିଆ ଅଧିକନ୍ତୁ ଇଂରାଜୀ ଚାଲିପାରେ, ନ ଚାଲିପାରେ । ଏହା ହିଁ ହେଲା ଆଇନର ସ୍ପଷ୍ଟ ନିର୍ଦ୍ଦେଶ । ଏହି ନିର୍ଦ୍ଦେଶକୁ ଅବଜ୍ଞା କରି ରାଜ୍ୟ ସରକାର ରାଜ୍ୟପାଳଙ୍କ ମୁହଁରେ ଇଂରାଜୀରେ ଅଭିଭାଷଣ ରଖାଇବା ଓଡ଼ିଆ ଅସ୍ମିତା ଉପରେ ପଦାଘାତ ।

ରାଜ୍ୟପାଳ ତାଙ୍କ ଭାଷଣର ପ୍ରତୀକାତ୍ମକ ଆରମ୍ଭ କଲାପରେ ତାଙ୍କ ତରଫରୁ କେହି ବି ଅଧିକୃତ ପଦାଧିକାରୀ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାରେ ସମଗ୍ର ଭାଷଣଟି ପାଠ କରିପାରିଥାନ୍ତେ । କୌଣସି ଆଇନଗତ ଅସୁବିଧା ଏଥିରେ ନ ଥିଲା ; ଅସୁବିଧା ଥିଲା ମାନସିକତାରେ ।

ଏହି ଓଡ଼ିଆ ବିରୋଧୀ ମାନସିକତା ଯେତେ ଶୀଘ୍ର ବଦଳେ, ସେତେ ଭଲ ।

ସରିଯାଇଥିବା ବିଧାନସଭା ଓ ଆମ ଭାଷା -୧୪

ସୁଭାଷ ଚନ୍ଦ୍ର ପଟ୍ଟନାୟକ

ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ନବୀନ ପଟ୍ଟନାୟକ ଅତି ଆକସ୍ମିକ ଭାବେ ଶଶିଭୂଷଣ ବେହେରାଙ୍କୁ ମନ୍ତ୍ରୀମଣ୍ଡଳରେ ସାମିଲ କରିଥିଲେ କେବଳ ନୁହେଁ , ଅର୍ଥ ଓ ଅବକାରୀ ବିଭାଗ ପରି ଗୁରୁତ୍ବପୂର୍ଣ ବିଭାଗ ଦେଇ ତାଙ୍କର ଏପରି ମର୍ଯ୍ୟାଦା ବଢ଼େଇ ଦେଇଥିଲେ ଯେ, ସମଗ୍ର ପ୍ରଶାସନିକ କଳ ତାଙ୍କୁ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ନିକଟତମ ବୋଲି ଭାବୁଥିଲା ଓ ତଦନୁଯାୟୀ ତାଙ୍କ ଆଦେଶ ଓ ଇଚ୍ଛା ପ୍ରତି ଗୁରୁତ୍ଵ ଦେଉଥିଲା । ତେଣୁ ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନକୁ ଭାଙ୍ଗିବା ସକାଶେ ସେ ମୋର ଦୁଇ ମୂଳ ଓ ପ୍ରମୁଖ ସହକର୍ମୀଙ୍କୁ ପୋଷାମନାଇବା ପାଇଁ ତାଙ୍କ ପଦ ମର୍ଯ୍ୟାଦାର ପ୍ରବଳ ଦୁରୁପଯୋଗ କଲେ । ଏ ସମ୍ପର୍କରେ ବିଶ୍ଵସ୍ତ ସୂତ୍ରରୁ ମୁଁ ଦୁଇଟି ଖବର ପାଇଛି , ଯହିଁରେ ଅଛି – (୧) ପବିତ୍ର ମହାରଥାଙ୍କ ବିରୁଦ୍ଧରେ ଭାଷା ଆଂଦୋଳନର ପ୍ରାପ୍ୟ ବହୁ ଲକ୍ଷ ଟଙ୍କାର ତୋଷରପାତ ବିରୁଦ୍ଧରେ ମୁଁ ଦେଇଥିବା ଏତଲା ଉପରେ ପୋଲିସର ନୀରବତା ଓ (୨) ପ୍ରାୟ ଦଶବର୍ଷ ତଳୁ ନିଜର କର୍ତ୍ତବ୍ୟ ନିର୍ବାହ କରି ନ ଥିବା ହେତୁ ପ୍ରଦ୍ୟୁମ୍ନ ଶତପଥୀଙ୍କ ପତ୍ନୀ ଘୋର ଚାକିରି ସଙ୍କଟର ସମ୍ମୁଖୀନ ହୋଇଥିବା ସତ୍ତ୍ୱେ ଆଇନକୁ ଆଖିଠାର ମାରି ଶଶି ବାବୁଙ୍କ ପ୍ରଭାବ ବଳୟରେ ଥିବା ଏକ ମହାବିଦ୍ୟାଳୟକୁ ତାଙ୍କୁ ବଦଳି କରାଯାଇ ଖୁବ୍ ମୋଟା ଅଙ୍କର ଆର୍ଥିକ ଆୟର ବ୍ୟବସ୍ଥା କରାଯିବା । ଏହା ଛଡ଼ା ସୁପାରୀ, ଯାହା ପବିତ୍ର ମହାରଥାଙ୍କ ପ୍ରତିକ୍ରିୟାରୁ ଅନ୍ଦାଜ କରିହୁଏ, ଓ ଯାହା ସହ ମୋ ପୂର୍ବ ଉଦ୍ଧୃତ୍ତ ପତ୍ରରେ ମୁଁ ଅର୍ଥମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କୁ ସାମ୍ନାସାମ୍ନୀ କରାଇଥିଲି । ସେ କାହିଁକି ନୀରବ ରହିଲେ କେବଳ ସେ ହିଁ କହିପାରିବେ ।

କେଉଁଥି ପାଇଁ ଏତେ କଥା?

କିନ୍ତୁ କେଉଁଥି ପାଇଁ ଏତେ କଥା ? ଓଡ଼ିଶା ସରକାରୀ ଭାଷା (ସଂଶୋଧନ) ବିଧେୟକ, ୨୦୧୮ ତ ୧.୫.୨୦୧୮ରେ ପାରିତହୋଇ ଆଇନର ରୂପ ନେଇ ସାରିଥିଲା । ସେଥିରେ ଭାଷା ଆଇନର ଖିଲାପକାରୀକୁ ଦଣ୍ଡ ଦେବାକୁ ନିୟମାବଳୀ ପ୍ରଣୟନ ହେବ ବୋଲି ତ କୁହା ହୋଇଥିଲା । ରାଜ୍ୟ ସରକାର ରାଜ୍ୟବାସୀଙ୍କୁ ପ୍ରତାରିତ କରିବାରେ ତ ସଫଳ ହୋଇଥିଲେ । ଯେଉଁ କଳାପତାକା ଅଭିଯାନକୁ ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନ କୁହାଯାଏ ତାହା ତ ଏହି ଉଭୟଙ୍କ ଚକ୍ରାନ୍ତ ହେତୁ ସେହି ୧.୫.୨୦୧୮ରେ ହିଁ ସ୍ଥଗିତ ହୋଇଯାଇଥିଲା । ପୁଣି କେଉଁଥି ପାଇଁ ସନ୍ଦିଗ୍ଧ ସୁପାରୀଠୁ ଆରମ୍ଭ କରି ପ୍ରଦ୍ୟୁମ୍ନ ଶତପଥୀଙ୍କ ପତ୍ନୀଙ୍କୁ ନିସନ୍ଦିଗ୍ଧ ଚାକିରି ପ୍ରଦାନ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ କାମରେ ଅର୍ଥମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କୁ ଲଗାଇବା ଯାଏଁ କଥା ଗଲା?

ତାର କାରଣ ଥିଲା, ଉପରୋକ୍ତ ସଂଶୋଧନ ମାଧ୍ୟମରେ ଖଞ୍ଜା ହୋଇଥିବା ୪କ ଧାରା କିପରି ଆମ ଭାଷା ସ୍ଵାର୍ଥ ପାଇଁ କ୍ଷତିକାରକ ତହିଁ ଉପରେ ତୁରନ୍ତ ମୋର ଆଲୋଚନା ଓ ବିଧାନସଭାରେ ପାରିତ ହୋଇଥିବା ବିଧେୟକକୁ ସ୍ଵୀକୃତି ନ ଦେଇ ପୁନର୍ବିଚାର ପାଇଁ ଫେରାଇ ଦେବାକୁ ୨୪.୫.୨୦୨୮ରେ ରାଜ୍ୟପାଳଙ୍କୁ ମୋର ନିବେଦନ।

ରାଜ୍ୟପାଳଙ୍କ ନିକଟରେ ମୋର ନିବେଦନ ବ୍ୟର୍ଥ ହୋଇଯିବା ପରେ ୨୯.୬.୨୦୧୮ରେ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କୁ ମୁଁ ପଠାଇଥିବା ପତ୍ରରେ ବିଧାନ-ରୂପ ପାଇସାରିଥିବା ସତ୍ତ୍ଵେ ଜାଲିଆତି ବଳରେ ତିଆରି ହୋଇଥିବା ଧାରା ୪କ କାହିଁକି ଲୋପ ହେବା ଉଚିତ ଓ ସେ ଯଦି ନିଜେ ଏହି ଜାଲିଆତିରେ ସମ୍ପୃକ୍ତ ନୁହନ୍ତି ତେବେ କିଏ ତାହା ଠାବ କରି ତାଙ୍କ ବିରୁଦ୍ଧରେ କାର୍ଯ୍ୟାନୁଷ୍ଠାନ ହେବା ଆବଶ୍ୟକ ବୋଲି ମୁଁ ଯାହା ଲେଖିଥିଲି ତାହା ଏଥି ପୂର୍ବରୁ ଉଦ୍ଧୃତ୍ତ ହୋଇଛି । ମାତ୍ର ୱେବସାଇଟ ବାହାରେ ପ୍ରକାଶିତ ମୋ ଲେଖା ଯାହା ସର୍ବସାଧାରଣଙ୍କ ପାଖରେ ଏହି ସରକାରୀ ତଞ୍ଚକତାର ଖୋଲା ରୂପ ରଖିଥିଲା ତାହା ଥିଲା ମୋର ପୂର୍ବସୂଚିତ ଲେଖା – ‘ଭାଷା ଆଇନ ସଂଶୋଧନ ପୁନଶ୍ଚ ସଂଶୋଧିତ ହେବା ଦରକାର ।’

ଏହି ଲେଖାଟି ସରକାରଙ୍କୁ ଏପରି ବିବସ୍ତ୍ର ଓ ବିଚଳିତ କରିଦେଇଥିଲା ଯେ, ଏହାକୁ ପ୍ରକାଶ କରିଥିବା ଖବରକାଗଜ ‘ନିତିଦିନ’କୁ ମିଳିଥିଲା ଉଚ୍ଚତମ ସରକରୀ ମହଲରୁ ଅତ୍ୟନ୍ତ ଦୁର୍ବିନୀତ ଧମକ । ଏହି କାଗଜକୁ ବସ୍ତୁତଃ ଜନ୍ମ ଦେଇ ତାର ଅନ୍ତୁଡ଼ିଶାଳାରୁ ଶକ୍ତିମାନ୍ ଯୌବନରେ ପହଞ୍ଚାଇଥିଲେ ଓଡ଼ିଶାର ସୁବିଦିତ ସାମ୍ବାଦିକ ସମ୍ପଦ ମହାପାତ୍ର । ଅଥଚ , ତାଙ୍କ ପାଖରେ କୁତଜ୍ଞ ରହିବା ପରିବର୍ତ୍ତେ, ମୋର ଉପରୋକ୍ତ ପ୍ରବନ୍ଧ ପ୍ରକାଶ ପାଇବା ପରେ , ସରକାରଙ୍କ ଅଲିଖିତ ଧମକର ସାମ୍ନା କରିନପାରି କାଗଜଟିର ମାଲିକ ଏପରି ଆଚରଣ ପ୍ରଦର୍ଶନ କଲେ ଯେ, ଆତ୍ମସମ୍ମାନପ୍ରିୟ ସମ୍ପଦ ମହାପାତ୍ର ଏହାର ସମ୍ପାଦକ ପଦରୁ ଇସ୍ତଫା ଦେଇ ଚାଲିଗଲେ । ଓଡିଶା ସରକାରୀଭାଷା ଇତିହାସରେ ଏହି ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ଘଟଣା ଏକ ବ୍ୟଥାଦାୟକ ଅଧ୍ୟାୟ ହୋଇ ରହିବ ।

ଉପସ୍ଥିତ ପାଠକମାନଙ୍କ ଅନୁଧ୍ୟାନ ପାଇଁ ଲେଖାଟି ଏଠାରେ ସ୍ଥାନିତ ହେଉଛି –

:
ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ, ମନ୍ତ୍ରୀ ଓ ବିଧାୟକମାନଙ୍କ ଗୋଚରାର୍ଥେ ଏତାଦୃଶ ଏକାଧିକ ଆଲୋଚନା ମୁଁ ଗଣମାଧ୍ୟମରେ ରଖିଛି । (କ୍ରମଶଃ)
୨୨.୬.୨୦୧୯