ଟଙ୍କା ପାଇଁ ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନକୁ ଛୁରୀ ମାରିଛନ୍ତି ପ୍ରଦ୍ୟୁମ୍ନ ଶତପଥୀ : ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ସଫେଇ ରଖନ୍ତୁ – ଏକାଦଶ ଭାଗ

ସୁଭାଷ ଚନ୍ଦ୍ର ପଟ୍ଟନାୟକ 

ବାବୁ ସୂର୍ଯ୍ୟ ନାରାୟଣ ମହାପାତ୍ର ଉଚ୍ଚ ଶିକ୍ଷା ବିଭାଗର ଜଣେ ଅନୁ-ଶାସନସଚିବ (under secretary) । ସଚିବାଳୟ ଢାଞ୍ଚାରେ ଉଚ୍ଚତମ ପଦବୀ ହେଲା ମୁଖ୍ୟ ଶାସନ ସଚିବ । ତାଙ୍କ ତଳକୁ ତଳ ଅତିରିକ୍ତ ମୁଖ୍ୟ ଶାସନ ସଚିବ, ପ୍ରମୁଖ ଶାସନ ସଚିବ, ସ୍ଵତନ୍ତ୍ର ଶାସନ ସଚିବ ଓ ବିଭାଗୀୟ ଶାସନ ସଚିବ (ଏ ସମସ୍ତେ ନିୟୋଜନ ଅନୁଯାୟୀ ବିଭାଗୀୟ ଶାସନ ସଚିବ ହୋଇପାରନ୍ତି) ଏବଂ ଅତିରିକ୍ତ ଶାସନ ସଚିବ, ଯୁଗ୍ମ ଶାସନ ସଚିବ, ଉପଶାସନସଚିବ ଓ ଶେଷରେ ଅନୁଶାସନସଚିବ । ଅତଏବ ମହାପାତ୍ର ହେଲେ ଏହି ବର୍ଗରେ ନିମ୍ନତମ ସ୍ଥାନାଧିକାରୀ । ଏହି ନିମ୍ନତମ ସ୍ଥାନାଧିକାରୀ କିପରି ଉଚ୍ଚତମ ସ୍ଥାନାଧିକାରୀଙ୍କ ଆଦେଶକୁ ବାଳ ପ୍ରମାଣେ ଖାତିର ନ କରି ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନ ବିରୁଦ୍ଧରେ ସୁପାରି ଆତତାୟୀ ଭୂମିକା ନିର୍ବାହ କରିବାକୁ ପ୍ରସ୍ତୁତ ଥିବା ପ୍ରଦ୍ୟୁମ୍ନ ଶତପଥୀଙ୍କ ପତ୍ନୀ ମାନସୀ ଷଡଙ୍ଗୀଙ୍କୁ ନିସର୍ତ୍ତ ନିଯୁକ୍ତି ଦିଆ କରାଇବା ପାଇଁ କ୍ଷେତ୍ର ପ୍ରସ୍ତୁତ କରିପାରନ୍ତି ତାହା ଅନୁଧ୍ୟାନ ଯୋଗ୍ୟ ।

ଉଚ୍ଚତମ ସ୍ଥାନାଧିକାରୀଙ୍କ ଆଦେଶ

ଶ୍ରୀମତୀ ଷଡଙ୍ଗୀଙ୍କ ସୁଦୀର୍ଘ ଅନଧିକୃତ ଅନୁପସ୍ଥିତି ପାଇଁ ତାଙ୍କ ବିରୁଦ୍ଧରେ ୨୨.୬.୨୦୧୫ରେ ରାଜ୍ୟ ସରକାର ନିମ୍ନ ଆଦେଶ ପ୍ରଦାନ କରିଥିଲେ:

“Smt. Manasi Sarangi, Lecturer in Botany, U.N.(Auto) College of Science & Technology, Adaspur, Cuttack has not been performing her duties since 02.07.2008 in the said College.
Therefore, the Government have decided to transfer and post her in any other College in and around Bhubaneswar on the following conditions.
1. The period of absence may be treated as breakage in service and she shall not claim any benefit for the said period.
2. She will submit an undertaking in shape of an affidavit to this effect.
3. DHE will issue the placement order after obtaining the said affidavit.
4. A disciplinary proceeding shall be initiated against her under Rule 22 of the Orissa Education (Recruitment and Condition of Service of teachers and members of the Staff of Aided Educational Institutions) Rule, 1974” (Order No. HE-FE-VI-MISC-0052/2015/13290/HE, D.22.6.15).

ଅର୍ଥାତ୍ , (୧) ତାଙ୍କର ସମସ୍ତ ଅନଧିକୃତ ଅନୁପସ୍ଥିତି କାଳ ଚାକିରି କାଳରୁ ବାଦ୍ ପଡ଼ିବ ଓ ସେ ସେହି ସମୟ ପାଇଁ କୌଣସି ବେତନ ବା ଫାଇଦା ଦାବି କରିବେ ନାହିଁ ; (୨) ଏହି ମର୍ମରେ ସେ ଏକ ସ୍ଵୀକୃତିନାମାର ସତ୍ୟପାଠ ଦାଖଲ କରିବେ ; (୩) ତାଙ୍କଠାରୁ ଏହି ସତ୍ୟପାଠ ହାସଲ କଲା ପରେ ଉଚ୍ଚ ଶିକ୍ଷା ନିର୍ଦ୍ଦେଶକ ତାଙ୍କୁ ନିୟୋଜନ ଆଦେଶ ଦେବେ ; (୪) ଓଡ଼ିଶା ଶିକ୍ଷା (ସରକାରୀ ସାହାଯ୍ୟପ୍ରାପ୍ତ ଶିକ୍ଷାନୁଷ୍ଠାନର ଶିକ୍ଷକ ଓ କର୍ମଚାରୀ ନିଯୁକ୍ତି ଓ ଚାକିରି ସର୍ତ୍ତ) ନିୟମାବଳୀ, ୧୯୭୪ର ନିୟମ ୨୨ ମୁତାବକ ତାଙ୍କ ବିରୁଦ୍ଧରେ ଶୃଙ୍ଖଳାଗତ କାର୍ଯ୍ୟାନୁଷ୍ଠାନ ଆରମ୍ଭ ହେବ ।

ନିୟମ ୨୦ ଅନ୍ତର୍ଗତ ଦଣ୍ଡବିଧାନ ପାଇଁ ଏହି କାର୍ଯ୍ୟାନୁଷ୍ଠାନ ଉଦ୍ଦିଷ୍ଟ ହୋଇଥିବା ବେଳେ, ନିୟମ ୨୦(୧)ର (ଜ) ଓ (ଝ) ଦଫା ଦ୍ୱୟରେ ସମ୍ପୃକ୍ତ ଶିକ୍ଷକ ବ କର୍ମଚାରୀ ଚାକିରିରୁ ବିତାଡ଼ିତ ହେବା ସଙ୍ଗେ ସଙ୍ଗେ ଭବିଷ୍ୟତରେ ଅନ୍ୟ ଓ/ବା ଅନ୍ୟତ୍ର ଚାକିରି ପାଇବା ଉପରେ ନିଷିଦ୍ଧିକରଣ ଜାରି ହୋଇଛି । ତେଣୁ, ଏହି ଆଦେଶ ଶ୍ରୀମତୀ ଷଡଙ୍ଗୀଙ୍କୁ ଚାକିରିରୁ ବିତାଡିତ ହେବା ସଙ୍ଗେ ସଙ୍ଗେ ଭବିଷ୍ୟତରେ ଚାକିରି କରିବାର ଯୋଗ୍ୟତରୁ ମଧ୍ୟ ବଞ୍ଚିତ କରିବାର ଆଶଙ୍କା ସୃଷ୍ଟି କରିଥିଲା । ତେଣୁ ଏହି ଆଦେଶକୁ ବାତିଲ କରାଯିବା ପାଇଁ ପ୍ରଦ୍ୟୁମ୍ନ ଶତପଥୀ ଚାପ ପକାଇ ଚାଲିଥିଲେ ।

ମଧ୍ୟତମ ସ୍ଥାନାଧିକାରୀଙ୍କ ନିଷ୍ପତ୍ତି

ଏହି ଆଦେଶ ବାତିଲ ହେଲେ ହିଁ ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନକୁ ଛୁରି ମାରିବାକୁ ପ୍ରଦ୍ୟୁମ୍ନ ଶତପଥୀ ଯେହେତୁ ରାଜିଥିଲେ, ସେହେତୁ ସେହି କାମଟି କରିବା ପାଇଁ କିପରି ଅତିରିକ୍ତ ଶାସନ ସଚିବ କୃପାସିନ୍ଧୁ ମିଶ୍ରଙ୍କୁ ମୁତୟନ କରାହୋଇଥିଲା ତାହା ପୂର୍ବରୁ ସୂଚିତ ହୋଇଛି । ଏକ ତତ୍କାଳ ତୂଳନାତ୍ମକ ଅଧ୍ୟୟନ ପାଇଁ କୃପାସିନ୍ଧୁ ମିଶ୍ର କମିଟି ଉପରୋକ୍ତ ଆଦେଶର ଠିକ୍ ୩ ବର୍ଷ ପରେ ୨୨.୬.୨୦୧୮ ତାରିଖରେ ନେଇଥିବା ଚାପଗ୍ରସ୍ତ ନିଷ୍ପତ୍ତି ଏଠାରେ ପୁନରୋଦ୍ଧୃତ କରାଯିବା ଯଥାର୍ଥ । ତାହା ହେଲା:

1. In supersession of all orders passed on the issue, Smt. Manasi Sarangi will be instructed by the DHE to join in her present place of posting i.e. U.N.(Auto) College , Adaspur within seven days of receipt of this order.
2. She will submit an undertaking through affidavit with her joining report before the Principal to abide by future Govt. decision regarding her absence period.
3. The Principal will be instructed to accept the joining of Smt. Sarangi and to allow her to work until further Govt. orders.

ଅର୍ଥାତ୍ , “(୧) ପୂର୍ବବର୍ତ୍ତୀ ସମସ୍ତ ଆଦେଶର ବାତିଲୀକରଣ କାରଣରୁ ଶ୍ରୀମତୀ ମାନସୀ ଷଡଙ୍ଗୀଙ୍କୁ ଏହି ଆଦେଶ ପାଇବାର ୭ ଦିନ ଭିତରେ ତାଙ୍କ କଲେଜ ୟୁ ॰ ଏନ୍ ॰ (ଅଟୋ) କଲେଜ, ଅଡ଼ଶପୁରରେ ଯୋଗ ଦେବାକୁ ଉଚ୍ଚ ଶିକ୍ଷା ନିର୍ଦ୍ଦେଶକ ଆଦେଶ ଦେବେ । (୨) ତାଙ୍କ ଅନୁପସ୍ଥିତି ସମୟ ପାଇଁ ସରକାର ଭବିଷ୍ୟତରେ ଯେଉଁ ନିଷ୍ପତ୍ତି ନେବେ ତାହାକୁ ମାନିବେ ବୋଲି ସେ ସତ୍ୟପାଠପୂର୍ବକ ଏକ ସ୍ଵୀକୃତିନାମା ଦେବେ । (୩) ତାଙ୍କ ଯୋଗଦାନ ପତ୍ର ଗ୍ରହଣ କରି ସରକାରଙ୍କ ପରବର୍ତ୍ତୀ ଆଦେଶ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ତାଙ୍କୁ କାମ କରିବାକୁ ଅନୁମତି ଦେବାକୁ କଲେଜ ଅଧ୍ୟକ୍ଷଙ୍କୁ ନିର୍ଦ୍ଦେଶ ଦିଆଯିବ ।”

ଅତଏବ , ଏହି ଅତିରିକ୍ତ ଶାସନ ସଚିବ ସ୍ତରୀୟ କମିଟି ସରକାରଙ୍କ ପୂର୍ବ ଆଦେଶରୁ ୨ଟି ଆଦେଶ ବିଲୋପ କଲା ; ଯଥା- (କ) ଅନୁପସ୍ଥିତି କାଳକୁ ଚାକିରି କାଳରୁ ରଦ୍ଦ କରିବା ପାଇଁ ଦିଆଯାଇଥିବା ଆଦେଶକୁ ସରକାରଙ୍କ ଭବିଷ୍ୟ ନିଷ୍ପତ୍ତିର ଅନୁବର୍ତ୍ତୀ କରାଇଲା ଓ (ଖ) ତାଙ୍କ ଦୀର୍ଘ ଅନଧିକୃତ ଅନୁପସ୍ଥିତି ପାଇଁ ଶୃଙ୍ଖଳାଗତ କାର୍ଯ୍ୟାନୁଷ୍ଠାନର ସମ୍ଭାବନା ଲୋପ କରିଦେଲା ।

କିନ୍ତୁ ସରକାରଙ୍କ ଆଦେଶକୁ କୌଣସି ଯୁକ୍ତିଯୁକ୍ତ କାରଣ ନ ଥାଇ ଦୀର୍ଘ ୩ ବର୍ଷ ପରେ ଜଣେ ଅତିରିକ୍ତ ଶାସନ ସଚିବଙ୍କ ନିର୍ମିତ ନିଷ୍ପତ୍ତି ଏପରି ନଷ୍ଟ କରିଦେଇ ପାରିବ କି ନାହିଁ – ଏହି ଦ୍ଵନ୍ଦ୍ଵ ଶାସନ ସଚିବଙ୍କୁ କିପରି ଅଡୁଆରେ ପକାଇଲା ଓ ସେ ତାକୁ ମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ପାଖକୁ ପଠାଇବା ପରିବର୍ତ୍ତେ ସାଢେ ୩ ଦିନ କାଳ ପକାଇ ରଖି ଶେଷରେ ତଳିଆ ଅମଲାତନ୍ତ୍ର “ସୁଚିନ୍ତିତ ମତ” ଦେଉ ବୋଲି କହି ୨୫.୬.୨୦୧୮ ତାରିଖରେ ନଥିଟିକୁ ଶୀତଳ ଭଣ୍ଡାରରେ ପକାଇଲେ , ତାହା ପୂର୍ବେ ବର୍ଣିତ ହୋଇଛି ।

ନିମ୍ନତମ ସ୍ଥାନଧିକାରୀଙ୍କ ଭେଳିକି

ବର୍ତ୍ତମାନ ଦେଖିବା , ୧୬.୦୭.୨୦୧୮ ପୂର୍ବରୁ ପତ୍ନୀଙ୍କ ଚାକିରି ପକ୍କା ନ ହେଲେ ସେଦିନ ପୁନରାରମ୍ଭ ହେବାକୁ ଥିବା କଳାପତାକା ଅଭିଯାନରେ ସେ ବାଧା ଦେଇପାରିବେନି ବୋଲି ପ୍ରଦ୍ୟୁମ୍ନ ଶତପଥୀଙ୍କ ଘୋଷଣା ଏବଂ କଳା ପତାକା ଅଭିଯାନ ଲାଗି ରହିଲେ ବିଧାନସଭାର ବର୍ଷାକାଳୀନ ଅଧିବେଶନରେ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ବିରୁଦ୍ଧରେ ସ୍ଵାଧିକାର ଭଙ୍ଗ ଅଭିଯୋଗର ସମ୍ଭାବନାରେ ଅତର୍ଛି ଯେକୌଣସି ପ୍ରକାରେ ହେଉ ବି ମାନସୀ ଷଡଙ୍ଗୀଙ୍କୁ ତୁରନ୍ତ ଚାକିରିରେ ସଂସ୍ଥିତ କରାଯାଉ ବୋଲି ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ଦପ୍ତରରୁ ଯେତେବେଳେ ପ୍ରବଳ ଚାପ ପଡ଼ିଲା , ସେତେବେଳେ ସମ୍ପୃକ୍ତ ନଥି ଭିତରକୁ ପ୍ରବେଶ କରି ଅନୁଶାସନସଚିବ ସୂର୍ଯ୍ୟ ନାରାୟଣ ମହାପାତ୍ର କି କାମ କଲେ ।

ସେ ପୂରା ଭେଳିକି ଦେଖାଇଲେ । ଲେଖିଲେ –

1. She may be allowed to report her joining in the Directorate of Higher Education at immediate effect which would be accepted by the Director, Higher Education.
2. The Director, Higher Education after looking to vacancy in any other identical college may post her to perform her duties.
3. The intervening period from the date she was kept out of service from 02.07.2008 till she joins in the Directorate shall be decided for counting the same towards regular service later on after making due inquiry.”

ଅର୍ଥାତ୍, (୧) ସେ (ଶ୍ରୀମତୀ ଷଡଙ୍ଗୀ) ଉଚ୍ଚ ଶିକ୍ଷା ନିର୍ଦ୍ଦେଶକଙ୍କ ଦପ୍ତରରେ ଯୋଗ ଦେବେ ଓ ତାଙ୍କ ଯୋଗଦାନ ପତ୍ରକୁ ଉଚ୍ଚ ଶିକ୍ଷା ନିର୍ଦ୍ଦେଶକ ଗ୍ରହଣ କରିବେ । (୨) ସମତୂଲ୍ୟ କୌଣସି କଲେଜରେ ଖାଲି ସ୍ଥାନ ଦେଖି ଉଚ୍ଚ ଶିକ୍ଷା ନିର୍ଦ୍ଦେଶକ ତାଙ୍କୁ ସେଠାରେ ମୁତୟନ କରିବେ । (୩) ଏକ ତଦନ୍ତ ସହାୟତାରେ ୨.୭.୨୦୦୮ ତାରିଖରୁ ସେ ଉଚ୍ଚ ଶିକ୍ଷା ନିର୍ଦ୍ଦେଶକଙ୍କ ଦପ୍ତରରେ ଯୋଗ ଦେବା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ସମଗ୍ର ସମୟକୁ ତାଙ୍କ ଚାକିରି କାଳରେ ସାମିଲ କରି ତାହାକୁ ନିୟମିତ କରାଯିବ ।

ଅତଏବ, ଅତିରିକ୍ତ ଶାସନ ସ୍ତରୀୟ କମିଟିର ନିଷ୍ପତ୍ତି ଠାରୁ ଆଉ ପାହାଚେ ଆଗେଇଯାଇ, ଏପରିକି ତାକୁ ଭ୍ରୂକ୍ଷେପ ନ କରି, ୨୨.୬.୨୦୧୫ ତାରିଖରେ ସରକାର ଦେଇଥିବା ଆଦେଶକୁ ଏ ବାବୁ ପାଦରେ ଦଳିଦେଲେ ଓ ସମଗ୍ର ଆଦେଶକୁ ଅସିଦ୍ଧ କରି ଶ୍ରୀମତୀ ଷଡଙ୍ଗୀଙ୍କୁ ନିସର୍ତ୍ତ ନିଯୁକ୍ତି ଦେଇ ପିଛିଲା ତାରିଖରୁ ନିୟମିତ କରାଯିବା ଉପରେ ଗୁରୁତ୍ଵ ଦେଲେ ।

କ୍ରମାନ୍ଵୟରେ ଥିବା ଉପରୋଦ୍ଧୃତ୍ତ ତିନୋଟିଯାକ ଆଦେଶ/ନିଷ୍ପତ୍ତି/ସୁପାରିଶକୁ ପରସ୍ପର ସହ ମିଳାଇ ଅନୁଧ୍ୟାନ କଲେ ଅନୁଶାସନସଚିବ “ସୁଚିନ୍ତିତ ମତ” ଦେବା ବାହାନାରେ ଯେଉଁ ଭେଳିକି ସୃଷ୍ଟି କରିଛନ୍ତି ତାହା ସ୍ପଷ୍ଟ ଦେଖିହେବ ।

ବାସ୍ତବତାକୁ ଲୁଚାଇ ସେ ଲେଖିଛନ୍ତି , ଶ୍ରୀମତୀ ଷଡଙ୍ଗୀ ଅନଧିକୃତ ଭାବେ ଅନୁପସ୍ଥିତ ନ ଥିଲେ, ତାଙ୍କୁ ଜୋର ଜବରଦସ୍ତ ନିକମା କରି ରଖା ହୋଇଥିଲା । ସେ ଡାକ୍ତରୀ ସାର୍ଟିଫିକେଟ ଦେଇଥିଲେ , ତାକୁ ଗ୍ରହଣ କରା ହୋଇନଥିଲା । ତାଙ୍କ ପ୍ରତି ଘୋର ଅନ୍ୟାୟ କରାହୋଇଛି । ତେଣୁ ତାଙ୍କୁ ବିନା ସର୍ତ୍ତରେ ପଦାସୀନ କରାଇ ପିଛିଲା ତାରିଖରୁ ନିୟମିତ କରାଯିବା ଆବଶ୍ୟକ ।

ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନକୁ ଛୁରି ମାରିବା ପାଇଁ ପ୍ରଦ୍ୟୁମ୍ନ ଶତପଥୀଙ୍କୁ ଯାହା ଆବଶ୍ୟକ ଥିଲା ଏହି ଅନୁଶାସନସଚିବ ସେ ସବୁ ସରଞ୍ଜାମ ଯୋଗାଇ ଦେଇଥିଲେ । (କ୍ରମଶଃ)

ଟଙ୍କା ପାଇଁ ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନକୁ ଛୁରୀ ମାରିଛନ୍ତି ପ୍ରଦ୍ୟୁମ୍ନ ଶତପଥୀ : ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ସଫେଇ ରଖନ୍ତୁ – ଦଶମ ଭାଗ

ସୁଭାଷ ଚନ୍ଦ୍ର ପଟ୍ଟନାୟକ 

ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନ ବନ୍ଦ କରିବା ପାଇଁ ପ୍ରଦ୍ୟୁମ୍ନ ଶତପଥୀ ଯେ ଏପରି ଫାଇଦାବାନ ସଉଦାରେ ଲିପ୍ତ ଥିବେ ତାହା ମୋ ପାଇଁ ଥିଲା କଳ୍ପନାତୀତ । କାରଣ, କଳାପତାକା ଅଭିଯାନ ପୁନରାରମ୍ଭର ପୂର୍ବସୂଚନା ମୁଖ୍ୟ ଶାସନ ସଚିବଙ୍କୁ ଦେବା ପାଇଁ ୨.୭.୨୦୧୮ରେ ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନର “ଚରମ ପତ୍ର”ରେ ସେ ସ୍ଵାକ୍ଷର କରିଥିଲେ । ଶଠତା ସତରେ କି ବିଭତ୍ସ !

ଅତର୍ଛରେ ସରକାର

ଓଡ଼ିଶା ସରକାରୀ ଭାଷା (ସଂଶୋଧନ) ବିଧେୟକକୁ ପ୍ରତ୍ୟାଖ୍ୟାନ କରିବାକୁ ରାଜ୍ୟପାଳଙ୍କୁ ମୁଁ ଯେଉଁ ସ୍ମାରକ ପତ୍ର ଦେଇଥିଲି, ତହିଁରେ ଚିହ୍ନିତ ତ୍ରୁଟି ଉପରେ ସେ ବିଚାର ବିମର୍ଶ କରିଥିଲେ ମଧ୍ୟ ୨୩.୬.୨୦୧୮ତାରିଖରେ ତାକୁ ମଞ୍ଜୁର କରିଥିଲେ । ଏହା ଅବଗତ ହେବା ପରେ ୨୯.୬.୨୦୧୮ ତାରିଖ ସକାଳ ୮ଟା ୧୭ ମିନିଟରେ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କୁ ମୁଁ ଇ-ମେଲ୍ ଯୋଗେ ଜଣାଇଲି କି, ଓଡ଼ିଆସ୍ଵାର୍ଥବିରୋଧୀ ବିଧେୟକଟି ବିଧାନରେ ରୂପାନ୍ତରୀତ ହୋଇସାରିଥିବା ହେତୁ ସେ ସଂଶୋଧିତ ଭାଷା ଆଇନର ପୁନଃ ସଂଶୋଧନ କରନ୍ତୁ ଏବଂ ୧୪.୩.୨୦୧୮ ତାରିଖର କ୍ୟାବିନେଟ୍ ନିଷ୍ପତ୍ତିକୁ ଲୁଚାଇଦେଇ ୨୬.୧୨.୨୦୧୭ର କାର୍ଯ୍ୟତଃ ବାତିଲ ହୋଇଥିବା କ୍ୟାବିନେଟ୍ ନିଷ୍ପତ୍ତିକୁ ୧.୫.୨୦୧୮ରେ ଘଟିଥିବା ସଂଶୋଧନର “ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ଓ କାରଣ କଥନ”ରେ ଲିପିବଦ୍ଧ କରି ଓଡ଼ିଶା ସରକାରୀ ଭାଷା ଆଇନର ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ଧ୍ଵଂସ କରିବାରେ ବିଧାନସଭାକୁ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଇଥିବାରୁ ସେ ଓଡ଼ିଆ ଜାତି ବିରୁଦ୍ଧରେ ଏପରି ଷଡ଼ଯନ୍ତ୍ର କରିଥିବା ପଦଧିକାରୀକୁ ଠାବ କରି ତା ବିରୁଦ୍ଧରେ ଆବଶ୍ୟକୀୟ କାର୍ଯ୍ୟାନୁଷ୍ଠାନ କରନ୍ତୁ । ଏହା ସରକାରଙ୍କୁ ଅତର୍ଛାଇଲା ।

ଜୁଲାଇ ୧୬ରୁ ପୁଣି କାହିଁକି 

ଜୁଲାଇ ୧୬ ତାରିଖରୁ କାହିଁକି କଳାପତାକା ଅଭିଯାନ ପୁନର୍ବାର ଆରମ୍ଭ ହେବ ତାହା ମୁଁ ୪.୭.୨୦୧୮ରେ ପ୍ରକାଶ କଲି । ତହିଁର କିଛି ଅଂଶ:

ଆରୁଖ ମୁଣ୍ଡରେ ପଣସ ଅଠା
ପଳାତକ ଆସାମୀ ପରି ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ନବୀନ ପଟ୍ଟନାୟକ ନିଜେ ଏହି ଜାଲିଆତି କଳୁଷିତ ବିଧେୟକ ପାରିତୀକରଣ ପାଇଁ ଆଗତ ନ କରି , ତାଙ୍କ ନିଜ ଜିଲ୍ଲାବାସୀ ଓ ଅନୁଗତ ମନ୍ତ୍ରୀ ବିକ୍ରମ ଆରୁଖଙ୍କୁ ଦାୟିତ୍ବ ଦେଇ ପଳାଇଲେ ଓ ଏହି ଜାଲିଆତି ସହ ସମ୍ପୃକ୍ତ ଶାସନ ସଚିବ ଆଗରୁ ଲେଖିରଖିଥିବା ଖଣ୍ଡେ କାଗଜ ପଢ଼ି ଆରୁଖ ବିତର୍କର ଉତ୍ତର ରଖିଲେ । କେହି ଜଣେ ବି ବିଧାୟକ ପ୍ରଶ୍ନ କଲେନାହିଁ , ମୌଖିକ ବିତର୍କର ଲିଖିତ ଉତ୍ତର ବିତର୍କ ପୂର୍ବରୁ ମନ୍ତ୍ରୀ କେଉଁଠୁ ଆଣିଥିଲେ । ଲଜ୍ଜ୍ୟା ଲାଗୁଛି କହିବାକୁ ଯେ, ଏହି ପରି ସଭ୍ୟମାନଙ୍କୁ ନେଇ ଓଡିଶା ବିଧାନସଭା ଚାଲିଛି ।
ବିଧାନସଭାର ସ୍ଵାଧୀକାର ଭଙ୍ଗ
ଏହି ଜାଲିଆତିର ଅଠା , ଯାହା ଅରୁଖଙ୍କ ମୁଣ୍ଡରେ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ବୋଳିଛନ୍ତି, ତାହା ସେ କିପରି ଧୋଇବେ ତାଙ୍କୁ ଜଣା । କିନ୍ତୁ ୧୪.୦୩.୨୦୧୮ ତାରିଖ ମନ୍ତ୍ରୀମଣ୍ଡଳର ନିଷ୍ପତ୍ତିକୁ ସମ୍ପୂର୍ଣ ଗୋପନ ରଖି ୨୬. ୧୨ . ୨୦୧୭ ତାରିଖର ମନ୍ତ୍ରୀମଣ୍ଡଳ ନିଷ୍ପତ୍ତି ଉପରେ ସଂଶୋଧନ ବିଧେୟକ ଆଧାରିତ ବୋଲି ସମ୍ପୃକ୍ତ ବିଧେୟକର ‘ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ଓ କାରଣ କଥନ’ରେ ଯେଉଁ ଉଲ୍ଳେଖନା ଅଛି ତାହା ପବିତ୍ର ସାର୍ବଭୌମ ଗୃହର ଅବଗତିରୁ ‘ବାସ୍ତବ ତଥ୍ୟ ସଂଗୋପନ’ (suppression of material facts) ଦୋଷରେ ଆକ୍ରାନ୍ତ ।
ଏପରି ଦୋଷ ଜାଣିଶୁଣି କରିଥିବା ହେତୁ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ନବୀନ ପଟ୍ଟନାୟକ ଗୃହର ସ୍ଵାଧୀକାର ଭଙ୍ଗ କରିଛନ୍ତି କିମ୍ବା ସେ ଯାହା ମୁଣ୍ଡରେ ପଣସ ଅଠା ବୋଲିଛନ୍ତି, ସେ ନିଜେ ସାଂସଦୀୟ ବ୍ୟାପାର ମନ୍ତ୍ରୀ ହୋଇଥିଲେ ମଧ୍ୟ ଏବଂ ୧୪.୦୩.୨୦୧୮ ତାରିଖ ମନ୍ତ୍ରୀମଣ୍ଡଳର ନିଷ୍ପତ୍ତି ୨୬. ୧୨ . ୨୦୧୭ ତାରିଖର ମନ୍ତ୍ରୀମଣ୍ଡଳ ନିଷ୍ପତ୍ତିକୁ ପରିବର୍ତ୍ତିତ କରିଥିବା ଅବଗତ ଥିଲେ ମଧ୍ୟ, ଉପରୋକ୍ତ ‘ବାସ୍ତବ ତଥ୍ୟ ସଂଗୋପନ’ ପ୍ରତି ଆଖି ବୁଜି ଦେଇ , ସେ ସମ୍ପର୍କରେ ବିଧାନସଭାକୁ ଅନ୍ଧକାରରେ ରଖି, ଶାସନ ସଚିବଙ୍କ ଦ୍ଵାରା ପୂର୍ବରୁ ଲିଖିତ ବିତର୍କ-ଉତ୍ତର ପାଠ କରି ଓ ତଦ୍ଦ୍ଵାରା ବିଧାନସଭାକୁ ପ୍ରତାରିତ କରି, ବିଧାନସଭାର ସ୍ବାଧୀକାର ଭଙ୍ଗ କରିଛନ୍ତି ତାହା ବିଧାନସଭାର ଆଗାମୀ ଅଧିବେଶନ ସ୍ଥିର କରିବା ଆବଶ୍ୟକ”।

ସମ୍ପୂର୍ଣ ଲେଖାଟି ଏ ମାସ ୧୬ରୁ ପୁନଶ୍ଚ କଳାପତାକା ଅଭିଯାନ : କାହିଁକି ? ଶୀର୍ଷକରେ ଉପଲଭ୍ୟ ।

ସ୍ଵାଧିକାର ପ୍ରଶ୍ନ ଏଡ଼ାଇବାକୁ 

ଭାଷା ଆଇନକୁ ସରକାର ଏକ ଷଡ଼ଯନ୍ତ୍ରମୂଳକ ଭୁଲ ସଂଶୋଧନ ଦ୍ଵାରା ପଙ୍ଗୁ କରିଦେଇଥିବାର ବିଧିକ ସ୍ଥିତି ଏହି ଲେଖାରେ ଖୋଦିତ ହୋଇଥିଲା କେବଳ ନୁହେଁ, ବିଧାନସଭାର ଆଗାମୀ ବର୍ଷାକାଳୀନ ଅଧିବେଶନରେ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ବିରୁଦ୍ଧରେ ସ୍ଵାଧିକାର ଭଙ୍ଗ ଅଭିଯୋଗ ଆସିପାରେ ଓ ତଦ୍ଦ୍ଵାରା ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ଅତ୍ୟନ୍ତ ଅପଦସ୍ତ ହୋଇପାରନ୍ତି ବୋଲି ଆଶଙ୍କା ଚହଟି ଥିଲା । ତେଣୁ, ସ୍ଵାଧିକାର ପ୍ରଶ୍ନ ଏଢ଼ାଇବାକୁ ଯେକୌଣସି ପ୍ରକାରେ ହେଉ ପଛେ, ବିଧାନସଭାର ବର୍ଷାକାଳୀନ ଅଧିବେଶନ ପୂର୍ବରୁ ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନରେ ବିଭ୍ରାଟ ସୃଷ୍ଟି କରିବା ପାଇଁ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ଦପ୍ତର ଲାଗିପଡ଼ିଥିଲା ।

ପ୍ରଦ୍ୟୁମ୍ନ ଶତପଥୀ ଥିଲେ ଶେଷ ଭରସା । ସେ ଯଦି ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନକୁ ଭଣ୍ଡୁର କରିବାକୁ ସାହାଯ୍ୟ କରନ୍ତି , ତେବେ ୨.୭.୨୦୧୮ ତାରିଖର ଚରମ ପତ୍ରରେ ସ୍ଵାକ୍ଷର କରିଥିବା ପବିତ୍ର ମହାରଥା ତାଙ୍କ ସହ ସହଯୋଗ କରିବାକୁ ବାଧ୍ୟ , କାରଣ, ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନର ପାଣ୍ଠି ତୋଷରପାତ ଅଭିଯୋଗର ଖଣ୍ଡା ତାଙ୍କ ମୁଣ୍ଡ ଉପରେ ଝୁଲିକି ରହିଥିଲା ଓ ପୋଲିସ କବଳରୁ ମୁକ୍ତି ପାଇଁ ସରକାରଙ୍କ ବୋଲ ମାନିବା ଭିନ୍ନ ତାଙ୍କ ପାଇଁ ଅନ୍ୟ ପନ୍ଥା ନଥିଲା । ତେଣୁ, ପ୍ରଦ୍ୟୁମ୍ନଙ୍କ ଆନୁଗତ୍ୟ ହାସଲ କରିବା ଥିଲା ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ଦପ୍ତର ପାଇଁ ଅତ୍ୟନ୍ତ ଜରୁରୀ ।

ଜୁଲାଇ ୧୬ ତାରିଖ ପାଖେଇ ଆସୁଥିଲା । ତା ପୂର୍ବରୁ ପତ୍ନୀଙ୍କ ଚାକିରି ନ ହେଲେ, ସେ ଆଉ କିଛି କରିପାରିବେ ନାହିଁ ବୋଲି ପ୍ରଦ୍ୟୁମ୍ନ ଶତପଥି ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ଦପ୍ତରକୁ ଶୁଣାଇଥିଲେ । ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ଦପ୍ତରରୁ ଚାପ ପଡ଼ିଥିଲା ଶିକ୍ଷାମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ଉପରେ ଯେପରି ଭାବେ ହେଉ ବି ପ୍ରଦ୍ୟୁମ୍ନ ଶତପଥୀଙ୍କ ପତ୍ନୀଙ୍କୁ ଚାକିରିରେ ସଂସ୍ଥିତ କରିବାକୁ । ଶିକ୍ଷାମନ୍ତ୍ରୀ ଅନନ୍ତ ଦାସ ଶିକ୍ଷା ସଚିବଙ୍କ ଉପରେ ଚାପ ପ୍ରୟୋଗ କରିଥିଲେ । ଅର୍ଥ ବିଭାଗ ଆପତ୍ତି କରିବ ନାହିଁ ବୋଲି ଅର୍ଥମନ୍ତ୍ରୀ ଶଶୀ ଭୂଷଣ ବେହେରା ମୌଖିକ ପ୍ରତିଶ୍ରୁତି ଦେଇଥିଲେ । ଏବଂ ଏହାର ତଦବିର ଦାୟିତ୍ଵ ମଧ୍ୟ ଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ ।

ଯାହା ହେବାକୁ ଥିଲା, ତାହା ଯେ ସମ୍ପୂର୍ଣ ବେଆଇନ , ଏଥିରେ ଶାସନ ସଚିବ ଓ ଅତିରିକ୍ତ ଶାସନ ସଚିବଙ୍କର କୌଣସି ସନ୍ଦେହ ନ ଥିଲା । ଅତିରିକ୍ତ ଶାସନ ସଚିବ ୨୨.୬.୨୦୧୮ ତାରିଖର କମିଟି ବୈଠକରେ ଯେଉଁ ନିଷ୍ପତ୍ତି ନିର୍ମାଣ କରିଥିଲେ ତାହା ଆପତ୍ତିଜନକ ଜାଣି ଶାସନ ସଚିବ ତହିଁରେ କିପରି ସ୍ଵାକ୍ଷର କରିନଥିଲେ ଓ ସେହି ଅବସ୍ଥାରେ ନଥିଟି୨୫.୬.୨୦୧୮ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ପଡିରହିଲା ପରେ, ତଳିଆ ଅମଲାତନ୍ତ୍ର ମୁଣ୍ଡରେ ଅଠା ବୋଳି ନିଜେ ନିରାପଦ ରହିବାକୁ କିପରି ଅଧସ୍ଥନଙ୍କଠାରୁ ଉଚ୍ଚତନ କମିଟିର ନିଷ୍ପତ୍ତି ଉପରେ “ସୁଚିନ୍ତିତ ମତ” ତଲବ କରା ହୋଇଥିଲା ତାହା ପୂର୍ବରୁ ଉଲ୍ଲେଖ କରାଯାଇଛି ।

ତ୍ରିଶଙ୍କୁ ସ୍ଥିତି 

ତଳିଆ ଅମଲାତନ୍ତ୍ର ଉପରୋକ୍ତ ଦୁଇ ତୁଙ୍ଗ ପଦଧିକାରୀଙ୍କ କଥାରେ କୌଣସି ବେଆଇନ ମତ ଦେବାକୁ ରାଜି ନଥିବା ହେତୁ ନଥିଟି ତ୍ରିଶଙ୍କୁ ଅବସ୍ଥାରେ ପଡିଥିଲା, ଯେତେବେଳେ ବର୍ଷାକାଳୀନ ଅଧିବେଶନରେ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ବିରୁଦ୍ଧରେ ସ୍ଵାଧିକାର ଭଙ୍ଗ ଅଭିଯୋଗକୁ ଏଡ଼ାଇବା ପାଇଁ ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନକୁ ଭାଙ୍ଗିବା ସକାଶେ ପ୍ରଦ୍ୟୁମ୍ନ ଶତପଥିଙ୍କ ସ୍ତ୍ରୀ ଚାକିରିରେ ସଂସ୍ଥିତା ହେବା ନିହାତି ଜରୁରୀ ହୋଇ ପଡ଼ିଥିଲା ।

ଏହି ତ୍ରିଶଙ୍କୁ ଅବସ୍ଥାର ଅବସାନ ପାଇଁ ଜଣେ ବ୍ୟକ୍ତି ମିଳିଗଲେ । ସେ ହେଲେ ଉଚ୍ଚ ଶିକ୍ଷା ବିଭାଗର ଅନୁଶାସନ ସଚିବ ସୂର୍ଯ୍ୟ ନାରାୟଣ ମହାପାତ୍ର । (କ୍ରମଶଃ)

ଟଙ୍କା ପାଇଁ ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନକୁ ଛୁରୀ ମାରିଛନ୍ତି ପ୍ରଦ୍ୟୁମ୍ନ ଶତପଥୀ : ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ସଫେଇ ରଖନ୍ତୁ – ନବମ ଭାଗ

ସୁଭାଷ ଚନ୍ଦ୍ର ପଟ୍ଟନାୟକ 

ଅଡ଼ଶପୁର କଲେଜର ଉଦ୍ଭିଦ ବିଜ୍ଞାନ ଅଧ୍ୟାପିକା ଶ୍ରୀମତୀ ମାନସୀ ଷଡ଼ଙ୍ଗୀଙ୍କ ଚାକିରି ଉପରେ ବିଚାର ପାଇଁ ଅତିରିକ୍ତ ଶାସନ ସଚିବ କୃପାସିନ୍ଧୁ ମିଶ୍ର ଏକ ବିଚାର କମିଟି ଗଠନ ପାଇଁ ନିଜେ ପ୍ରସ୍ତାବ ଦେଇ (ଟିପ୍ପଣୀ ୪, ତା.୨୦.୬.୨୦୧୮, ସମୟ ସକାଳ ୧୦ଟା ୧୫ ମିନିଟ ୧୬ ସେକେଣ୍ଡ), ମାତ୍ର ଅଧଘଣ୍ଟାରେ ଅଭୂତପୂର୍ବ ବେଗରେ ଶାସନ ସଚିବଙ୍କ ଅନୁମୋଦନ ହାସଲ କରି (ଟିପ୍ପଣୀ ୫, ତା.୨୦.୬.୨୦୧୮, ସମୟ ସକାଳ ୧୦ଟା ୪୬ ମିନିଟ ୧୦ ସେକେଣ୍ଡ), ତତ୍କାଳ କମିଟି ଗଠନ କରି, ୨୨.୬.୨୦୧୮ ଅପରାହ୍ନ୧୨ଟା୩୦ରେ ତହିଁର ବୈଠକ ନିଜ ଅଧ୍ୟକ୍ଷତାରେ ଅନୁଷ୍ଠିତ କରି ଯେଉଁ ନିଷ୍ପତ୍ତି ନିର୍ମାଣ କଲେ, ତାହା ତ ପୂର୍ବ ନିଷ୍ପତ୍ତି ଅନୁସାରେ ସେହି ଦିନ ହିଁ ଶାସନ ସଚିବଙ୍କ ପାଖରେ ପେଶ୍ କରାଯାଇ ଆବଶ୍ୟକୀୟ ଆଦେଶ ନିଆଯିବା କଥା (“The report will be placed for kind perusal and necessary orders of Commissioner-cum-Secretary on the same day.”) ଏବଂ ସେହି କାରଣରୁ ତ ଅନୁବିଭାଗ ଅଧିକାରୀ କମିଟିର ନିଷ୍ପତ୍ତି ଓ ତହିଁର ଟିକିନିଖି ବିବରଣୀ ସେହି ଦିନ ଅପରାହ୍ନ ୩ଟା ୪୯ ମିନିଟ ୩୩ ସେକେଣ୍ଡରେ ଅତିରିକ୍ତ ଶାସନ ସଚିବଙ୍କ ପାଖରେ ପେଶ୍ କରିଥିଲେ (ଟିପ୍ପଣୀ ୯) ; କିନ୍ତୁ କ’ଣ ହେଲା ଯେ , ଯୁଦ୍ଧକାଳୀନ ତତ୍ପରତା ସହ ପ୍ରସ୍ତୁତ ଏହି ନିଷ୍ପତ୍ତି ଉପରେ ଶାସନ ସଚିବ କୌଣସି ଅଭିମତ ରଖିଲେ ନାହିଁ ଓ ଅତିରିକ୍ତ ଶାସନ ସଚିବ ଦୀର୍ଘ ସାଢେ ତିନି ଦିନ ପରେ ୨୫.୬.୨୦୧୮ ତାରିଖ, ସମୟ ସନ୍ଧ୍ୟା ୭ଟା ୩ ମିନିଟ ୧୫ ସେକେଣ୍ଡରେ “ଦୟାକରି ଆପଣଙ୍କ ସୁଚିନ୍ତିତ ମତ ଦିଅନ୍ତୁ” ବୋଲି ଏକ ରହସ୍ୟଜନକ ଆଦେଶ ଉଲ୍ଲେଖ କରି ତାଙ୍କ ଅଧ୍ୟକ୍ଷତାରେ ନିର୍ମିତ ନିଷ୍ପତ୍ତିର ପୁନର୍ବିଚାରର ପରିସର ସୃଷ୍ଟିକଲେ?

ଅନୁବିଭାଗୀୟ ଅଧିକାରୀଙ୍କ ଦାୟିତ୍ଵ ଥିଲା ଉପରୋକ୍ତ କମିଟିର ନିଷ୍ପତ୍ତି ନଥିରେ ଲିପିବଦ୍ଧ କରି ନଥିଟିକୁ ଅତିରିକ୍ତ ଶାସନ ସଚିବଙ୍କ ପାଇଁ ପ୍ରସ୍ତୁତ କରିବା, ଯାହା ସେ କରିଥିଲେ । କମିଟିର ନିଷ୍ପତ୍ତି ଉପରେ “ସୁଚିନ୍ତିତ ମତ” ରଖିବାକୁ ତାଙ୍କର କୌଣସି କ୍ଷମତା ନ ଥିଲା । ଏଣୁ ସେ ସେପରି କୌଣସି ମତ ଦେବା ସମ୍ଭବ ନ ଥିଲା ।

ଶ୍ରୀମତୀ ମାନସୀ ଷଡ଼ଙ୍ଗୀଙ୍କ ବିରୁଦ୍ଧରେ ଶୃଙ୍ଖଳାଗତ କାର୍ଯ୍ୟାନୁଷ୍ଠାନ ପାଇଁ ସରକାର ୨୨.୬.୨୦୧୫ରେ ଯେଉଁ ଆଦେଶ ଦେଇଥିଲେ, ଏହି କମିଟି ସେହି ଆଦେଶକୁ ବାତିଲ କରିଥିଲେ ମଧ୍ୟ ତାହା କେତେଦୂର ଆଇନ ସମ୍ମତ ହେବ – ସେ ନେଇ ସନ୍ଦେହ ଥିଲା । ସେଥିପାଇଁ ଏହି କମିଟି ବି କହିଥିଲା କି, ଏ ସମ୍ପର୍କରେ ସରକାର ଯାହା ଶେଷ ନିଷ୍ପତ୍ତି ନେବେ ତାହାକୁ ମାନିବେ ବୋଲି ଶ୍ରୀମତୀ ଷଡ଼ଙ୍ଗୀ ସତ୍ୟପାଠ ମାଧ୍ୟମରେ ଅଙ୍ଗୀକାରନାମା ଦେବେ ।

ଏପରି ସତ୍ୟପାଠ (Affidavit) ଶ୍ରୀମତୀ ଷଡ଼ଙ୍ଗୀଙ୍କ ସ୍ଵାର୍ଥ ଅନୁକୂଳ ନ ହୋଇଥିବାରୁ ପ୍ରଦ୍ୟୁମ୍ନ ଶତପଥୀ ଏହାର ପରିବର୍ତ୍ତନ ଉପରେ ଏପରି ଚାପ ପ୍ରୟୋଗ କଲେ ଯେ, କମିଟିର ନିଷ୍ପତ୍ତି ଗର୍ଭାଶୟରେ ହିଁ ମରିଯିବା ଅବସ୍ଥା ସୃଷ୍ଟିହେଲା ।

ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନକୁ ଭାଙ୍ଗିବା ପାଇଁ ଶତପଥୀ ଯାହା ଚାହୁଁଛନ୍ତି ତାହା କର ବୋଲି ତୃତୀୟ ମହଲାର ଚାପ ପ୍ରବଳରୁ ପ୍ରବଳତର ହେଉଥାଏ । ଉଚ୍ଚ ଶିକ୍ଷା ବିଭାଗ କିଂକର୍ତ୍ତବ୍ୟବିମୂଢ ହୋଇପଡ଼ିଲା । ଶାସନ ସଚିବଙ୍କ ସହ ବାରମ୍ବାର ମୌଖିକ ଆଲୋଚନା ପରେ ୨୫.୬.୨୦୧୮ ସନ୍ଧ୍ୟାରେ “ଗାଁ ଲୋକେ ପଣସ ଖାଇ ଭଣ୍ଡାରି ମୁଣ୍ଡରେ ଅଠା” ବୋଳିଲା ପରି କୁହାଗଲା, ତଳିଆ ଅମଲାତନ୍ତ୍ର (lower bureaucracy) ସମସ୍ୟା ସମାଧାନ ପାଇଁ “ସୁଚିନ୍ତିତ ମତ” ଦେଉ !

ପ୍ରଦ୍ୟୁମ୍ନ ଶତପଥୀଙ୍କୁ ବୁଝାଇ ଦିଆଗଲା ଯେ, ତାଙ୍କ ପତ୍ନୀ ନିସର୍ତ୍ତ ସଂସ୍ଥିତା ହେବେ, କାରଣ କମିଟି ନିଷ୍ପତ୍ତିକୁ ଅକାମି କରିବା ପାଇଁ “ସୁଚିନ୍ତିତ ମତ” ଆସିବ । (କ୍ରମଶଃ)

ଟଙ୍କା ପାଇଁ ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନକୁ ଛୁରୀ ମାରିଛନ୍ତି ପ୍ରଦ୍ୟୁମ୍ନ ଶତପଥୀ : ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ସଫେଇ ରଖନ୍ତୁ – ଅଷ୍ଟମ ଭାଗ

ସୁଭାଷ ଚନ୍ଦ୍ର ପଟ୍ଟନାୟକ 

ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନକୁ ଭାଙ୍ଗିବା ପାଇଁ ପ୍ରଦ୍ୟୁମ୍ନ ଶତପଥୀଙ୍କ ପତ୍ନୀଙ୍କୁ ୧୬.୭.୨୦୧୮ ସୁଦ୍ଧା ଚାକିରି ଦିଆଇବା ପାଇଁ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ନିଜେ ଯଦି ଚାପ ପ୍ରୟୋଗ କରିନଥାନ୍ତେ, ଉଚ୍ଚ ଶିକ୍ଷା ବିଭାଗରେ ଘଟିଥିବା ପ୍ରଚଣ୍ଡ ପ୍ରଶାସନିକ ଦୁରାଚର ଓ ଅସଙ୍ଗତ କାର୍ଯ୍ୟ କେବେ ବି ହୁଏତ ଘଟିନଥାନ୍ତା ।

ଅନୁବିଭାଗୀୟ ଅଧିକାରୀ ପ୍ରଦୀପ କୁମାର ରାଉତ ତାଙ୍କ ୧୯.୬.୨୦୧୮ ତାରିଖର ଟିପ୍ପଣୀରେ ପୁନର୍ବାର ସରକାରଙ୍କ ୨୨.୬.୨୦୧୫ ତାରିଖର ୧୩୨୯୦ ସଂଖ୍ୟକ ଆଦେଶ କଥା ଉଲ୍ଲେଖ କରିବାରୁ, ଏବଂ ତାହା ସରକାରଙ୍କ ଅଶୁଦ୍ଧ ଅଭିପ୍ରାୟକୁ ସୁହାଉ ନଥିବାରୁ, ସେହି ଆଦେଶକୁ ଅକାମି କରିବା ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟରେ ଅତିରିକ୍ତ ଶାସନ ସଚିବ କୃପାସିନ୍ଧୁ ମିଶ୍ର ୨୦.୬.୨୦୧୮ ତାରିଖରେ ରାଉତଙ୍କ ମୂଳ ଟିପ୍ପଣୀ ଉପରେ କିପରି ହସ୍ତକ୍ଷେପ କରି , ଏ “ସମସ୍ୟାର ସମାଧାନ” ପାଇଁ ତାଙ୍କ ନିଜ ଅଧ୍ୟକ୍ଷତାରେ ଏକ କମିଟି ଗଠିତ ହେବ ଓ ସେହି କମିଟି ୨୨.୬.୨୦୧୮ ତାରିଖରେ ବସି ଯେଉଁ “ରିପୋର୍ଟ” ପ୍ରସ୍ତୁତ କରିବେ ତାହା ସେହି ଦିନ ବିଭାଗୀୟ ସଚିବଙ୍କ ସମ୍ମୁଖରେ ପେଶ୍ ହେବ ବୋଲି ଆଦେଶ ଦେଲେ, ଓ ତାହା ସରକାର ଶାସନ ସଚିବଙ୍କ ମାଧ୍ୟମରେ ମଞ୍ଜୁର କରିଥିଲେ, ତାହା ପୂର୍ବରୁ ଦର୍ଶାଯାଇଛି ।

ଏହି କମିଟିର ସିଦ୍ଧାନ୍ତ ବି ଏଥିପୂର୍ବରୁ ଉଦ୍ଧୃତ୍ତ ହୋଇଛି । କମିଟି ସିଦ୍ଧାନ୍ତର ରିପୋର୍ଟ ପ୍ରସ୍ତୁତି ଦାୟିତ୍ଵ ଥିଲା ଅନୁବିଭାଗୀୟ ଅଧିକାରୀଙ୍କର ଏବଂ ସେ ବି ତାହା ପ୍ରସ୍ତୁତ କରି ସେହି ୨୨.୬.୨୦୧୮ ତାରିଖରେ ସରକାରଙ୍କ ଅନୁମୋଦନ ପାଇଁ ଅତିରିକ୍ତ ଶାସନ ସଚିବଙ୍କ ସମ୍ମୁଖରେ ରଖିଛନ୍ତି (ଟିପ୍ପଣୀ ୯, ତା ୨୨.୬.୨୦୧୮, ସମୟ ଅପରାହ୍ନ ୩ଟା ୪୯ ମିନିଟ ୩୩ ସେକେଣ୍ଡ) ।

କିନ୍ତୁ ଟିପ୍ପଣୀ ୧୦ରୁ ଜଣାପଡ଼େ , ପୂର୍ବରୁ ଅନୁମୋଦିତ ହୋଇଥିବା ନିଷ୍ପତ୍ତି ସତ୍ତ୍ୱେ ଏହି କମିଟି ରିପୋର୍ଟକୁ ସେହି ଦିନ ସଙ୍ଗେ ସଙ୍ଗେ ଶାସନ ସଚିବଙ୍କୁ ନ ଦେଇ ନିଜ ପାଖରେ ଚାପି ରଖିଥିଲେ ଅତିରିକ୍ତ ଶାସନ ସଚିବ କୃପାସିନ୍ଧୁ ମିଶ୍ର ଜୁନ ୨୫ ତାରିଖ କାର୍ଯ୍ୟ ଦିବସ ଶେଷହେବା ଯାଏଁ । କାରଣ, ୨୫.୬.୨୦୧୭ ସନ୍ଧ୍ୟା ୭ଟା ୩ ମିନିଟ ୧୫ ସେକେଣ୍ଡରେ ସେ ଲେଖିଛନ୍ତି , “Please give your considered views” (“ଦୟାକରି ଆପଣଙ୍କ ସୁଚିନ୍ତିତ ମତ ଦିଅନ୍ତୁ”) ।

ତାଙ୍କ ନିଜ ଅଧ୍ୟକ୍ଷତାରେ ତ ସେ ନିଜେ ଗଢିଥିବା କମିଟି ଟିକିନିଖି ଆଲୋଚନା କରି (“A thorough discussion was made in the meeting” Noting-9) ଯେଉଁ ୩ ଦଫା ସମ୍ବଳିତ ନିଷ୍ପତ୍ତି ନେଇଥିଲେ ତାହାକୁ ଅବିକଳ ଉଲ୍ଲେଖ କରି ଅନୁବିଭାଗୀୟ ଅଧିକାରୀ ନଥିଟି ଥୋଇଥିଲେ । ତହିଁ ଉପରେ ପୁଣି “ସୁଚିନ୍ତିତ ମତ” କାହିଁକି ଲୋଡ଼ା ପଡ଼ିଲା ଓ କିଏ ଏହା ଦେବାର ଥିଲା? ଏବଂ ନଥିଟିକୁ ପୂର୍ବ ଆଦେଶ ଅନୁସାରେ ନିର୍ଦ୍ଧାରିତ ୨୨.୬.୨୦୧୮ରେ ଶାସନ ସଚିବଙ୍କୁ ନ ଦେଇ ୨୫ ତାରିଖ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ନିଜ ପାଖରେ ପକାଇ ରଖିବାକୁ ଅତିରିକ୍ତ ଶାସନ ସଚିବଙ୍କୁ ଅଧିକାର ଦେଇଥିଲା କିଏ?

ଯଦି କମିଟିର ଲିପିବଦ୍ଧ ନିଷ୍ପତ୍ତି ସେହିଦିନ ଶାସନ ସଚିବଙ୍କ ପାଖକୁ ଯାଇଥାନ୍ତା ସେ ତାକୁ ଗ୍ରହଣ କରିବାକୁ ବାଧ୍ୟ ହୋଇଥାନ୍ତେ, କାରଣ କମିଟିଟି ଥିଲା ଏକ ସରକାରୀ ଅନୁମୋଦିତ କମିଟି (ନୋଟିଂ -୫, ତା ୨୦.୬.୨୦୧୮) ଓ ତାର ନିଷ୍ପତ୍ତିରେ ହସ୍ତକ୍ଷେପ କରିବାର ଅଧିକାର ଶାସନ ସଚିବଙ୍କର ନ ଥିଲା । ଏବଂ ଯଦି ସେହି ନିଷ୍ପତ୍ତିକୁ କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ କରାହୋଇଥାନ୍ତା , ତେବେ ପ୍ରଦ୍ୟୁମ୍ନ ଶତପଥୀଙ୍କ ପତ୍ନୀଙ୍କ ପାଇଁ ତାହା ଅଡୁଆଜନକ ହୋଇଥାନ୍ତା ।

ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନକୁ ଭାଙ୍ଗିବା ସକାଶେ ପ୍ରଦ୍ୟୁମ୍ନ ଶତପଥୀଙ୍କ ପତ୍ନୀଙ୍କୁ ନିରଙ୍କୁଶ ନିଯୁକ୍ତି ଦାନ ପାଇଁ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ଦପ୍ତର ଉଚ୍ଚଶିକ୍ଷା ବିଭାଗ ଉପରେ ପ୍ରବଳ ଚାପ ପକାଇ ଚାଲିଥିଲା । ତେଣୁ ଆତୁର ହୋଇ ନିଜ ଅଧ୍ୟକ୍ଷତାରେ ଗୃହୀତ ନିଷ୍ପତ୍ତିକୁ ନିଜେ କେମିତି ଅକାମି କରିବେ ତା ପାଇଁ କିଂକର୍ତ୍ତବ୍ୟବିମୂଢ ଅତିରିକ୍ତ ଶାସନ ସଚିବ ଉପାୟ ଖୋଜିବାରେ ଲାଗିଥିଲେ । ଏଥିପାଇଁ ଅନୁବିଭାଗୀୟ ଅଧିକାରୀଙ୍କୁ ସେ ଅନୁରୋଧ କରି କହିଥିଲେ – “ଦୟାକରି ଆପଣଙ୍କ ସୁଚିନ୍ତିତ ମତ ଦିଅନ୍ତୁ” । ଏପରି ଅସଙ୍ଗତ ପ୍ରଶାସନିକ ଆଚରଣ ସର୍ବୋଚ୍ଚ ସ୍ତରରୁ ଅଲଙ୍ଘ୍ୟ ଚାପ ପ୍ରୟୋଗ ଭିନ୍ନ କେବେ ବି ସମ୍ଭବ ହୋଇନଥାନ୍ତା । (କ୍ରମଶଃ)

ଟଙ୍କା ପାଇଁ ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନକୁ ଛୁରୀ ମାରିଛନ୍ତି ପ୍ରଦ୍ୟୁମ୍ନ ଶତପଥୀ : ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ସଫେଇ ରଖନ୍ତୁ – ସପ୍ତମ ଭାଗ

ସୁଭାଷ ଚନ୍ଦ୍ର ପଟ୍ଟନାୟକ

ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନସଭାରେ ୧.୫.୨୦୧୮ରେ ପାରିତ ହୋଇଥିବା ଓଡ଼ିଶା ସରକାରୀ ଭାଷା (ସଂଶୋଧନ) ବିଧେୟକ,୨୦୧୮କୁ ଅନୁମୋଦନ ନ ଦେବା ପାଇଁ ମୁଁ ରାଜ୍ୟପାଳଙ୍କୁ ଦେଇଥିବା ପୂର୍ବ ସୂଚିତ ପତ୍ର ତିନୋଟି ମୁଖ୍ୟକାରଣ ଉପରେ ଆଧାରିତ ହୋଇଥିଲା । ଯଥା: (୧) ଏଥିରେ ଥିବା ୪କ ଧାରା ମୂଳ ଆଇନର ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ପଣ୍ଡକାରକ ଓ ଜନବିରୋଧୀ, (୨) ବିଜୁ ପଟ୍ଟନାୟକ ୧୯୬୩ରେ ଖଞ୍ଜିଥିବା ୩କ ଧାରାର ବିଲୋପନ ପାଇଁ ମୋ ଦାବି ପ୍ରତି ଅବଜ୍ଞା ପ୍ରଦର୍ଶିତ ହୋଇଥିବା ହେତୁ “ସରକାରୀ ଭାଷା”ର ସଜ୍ଞା ସଙ୍କଟ ଗ୍ରସ୍ତ ଓ (୩) ଏହି ବିଧେୟକ ପାଇଁ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ କ୍ୟାବିନେଟ୍ ସ୍କାମ୍ ପରି ଏକ ଅଭୂତପୂର୍ବ ରାଜନୈତିକ ଅପରାଧ କରି ବିଧାନସଭାକୁ ବିଭ୍ରାନ୍ତ କରିଥିବା ହେତୁ ବିଧେୟକଟି ଅବୈଧ ଓ ଅଗ୍ରାହ୍ୟ । ଏହି ତିନୋଟି କାରଣରୁ କୌଣସି ଗୋଟିକୁ ଖଣ୍ଡନ କରିବା ସରକାରଙ୍କ ପକ୍ଷେ ଥିଲା ଅସମ୍ଭବ ।

ମୋ ପତ୍ର ଉପରେ ରାଜ୍ୟପାଳ ଏହି ବିଧେୟକକୁ ନାମଞ୍ଜୁର କରିନଥିଲେ ମଧ୍ୟ, ତାଙ୍କ ହସ୍ତକ୍ଷେପ ହେତୁ ମୁଁ ଦର୍ଶାଇଥିବା ଉପରୋକ୍ତ ୧ମ ଓ ୨ୟ କାରଣର ଯଥାର୍ଥତା ସ୍ଵୀକାର କରି ସରକାର କିପରି ସେହି ୨୦୧୮ରେ ଭାଷା ଆଇନର ୨ୟ ସଂଶୋଧନ ଆଣିବାକୁ ବାଧ୍ୟ ହୋଇଥିଲେ, ତାହା ପରେ ଆଲୋଚନା କରିବା । ବର୍ତ୍ତମାନ ପାଇଁ ଏତିକି କୁହାଯାଇପାରେ ଯେ, ମୋ ପତ୍ର ଉପରେ ରାଜ୍ୟପାଳଙ୍କ ତନାଘନାରେ ଅତର୍ଛି , “ମୂଳୁ ମାରିଲେ ଯିବ ସରି” ନୀତିରେ ଯେ କୌଣସି ପ୍ରକାରେ ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନକୁ ଭାଙ୍ଗିଦିଆଯିବା ଉପରେ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ଗୁରୁତ୍ଵ ଦେଇଥିଲେ । ଫଳରେ ୨୨.୫.୨୦୧୮ରୁ ଘୁମେଇ ପଡ଼ିଥିବା ଶ୍ରୀମତୀ ପ୍ରଦ୍ୟୁମ୍ନ ଶତପଥୀ (ମାନସୀ ଷଡଙ୍ଗୀ)ଙ୍କ ନଥି ୧୯.୬.୨୦୧୮ ଅପରାହ୍ନରେ ସକ୍ରିୟ ହୋଇଉଠିଲା ।

ଚାପ ପ୍ରୟୋଗ

ଉଚ୍ଚ ଶିକ୍ଷା ବିଭାଗର ଅତିରିକ୍ତ ଶାସନ ସଚିବ କୃପାସିନ୍ଧୁ ମିଶ୍ରଙ୍କ ଚାପରେ ଅନୁବିଭାଗ ଅଧିକାରୀ ପ୍ରତାପ କୁମାର ରାଉତ ନଥିଟିକୁ ପୁନଃକ୍ରିୟ କରିଥିଲେ ମଧ୍ୟ, ଏହା ହିଁ ଲେଖିଲେ ଯେ, ଅନୁସ୍ମାରକ ସତ୍ତ୍ୱେ ଉଚ୍ଚଶିକ୍ଷା ନିର୍ଦ୍ଦେଶକ ସରକାରଙ୍କ ୨୨.୬.୨୦୧୫ତାରିଖର୧୩୨୯୦ ପତ୍ରାଙ୍କସମ୍ପନ୍ନ ଆଦେଶ ଉପରେ କୌଣସି ଉତ୍ତର ଦେଇନାହାନ୍ତି (ଟିପ୍ପଣୀ ୩, ତାରିଖ ୧୯.୬.୨୦୧୮ , ସମୟ ଅପରାହ୍ନ ୩ଟା ୩୯ ମିନିଟ ୫୯ ସେକେଣ୍ଡ) । ଏହି ଟିପ୍ପଣୀ ସରକାରଙ୍କ ଅଭିସନ୍ଧିକୁ ସାହାଯ୍ୟ କରୁନଥିଲା । କାରଣ, ଏହା ଶ୍ରୀମତୀ ଷଡଙ୍ଗୀଙ୍କ ବିରୁଦ୍ଧରେ ଚାକିରି ଭଙ୍ଗ ଆଦେଶକୁ ପୁନରୁଜ୍ଜୀବୀତ କରୁଥିଲା । ଅପରପକ୍ଷେ ପୂର୍ବରୁ ପ୍ରଦତ୍ତ ଏକ ବିଧିବଦ୍ଧ ଆଦେଶ ରୂପେ ଏହା ଥିଲା ଅନତିକ୍ରମଣୀୟ ।

ନୂଆ ଖସଡ଼ା

ସୁତରାଂ ଅତିରିକ୍ତ ଶାସନ ସଚିବ କୃପାସିନ୍ଧୁ ମିଶ୍ର ଉଚ୍ଚ କର୍ତ୍ତୃପକ୍ଷଙ୍କ ସହ ପରାମର୍ଶ କଲେ ଓ ସେଦିନ ରାତିରେ ଯେଉଁ ନୂଆ ଖସଡ଼ା ପ୍ରସ୍ତୁତ ହେଲା, ତଦନୁଯାୟୀ ତହିଁ ପରଦିନ ଅଫିସ ଖୋଲୁ ଖୋଲୁ ସରକାରଙ୍କ ୨୨.୬.୨୦୧୫ ତାରିଖର ଆଦେଶ ଉପରେ କୁଠାରାଘାତ କରିଥିଲେ । ଆଦେଶଟିର ମାନ୍ୟତା ଉପରେ ଦୃଷ୍ଟି ଆକର୍ଷଣ କରି ଅନୁବିଭାଗୀୟ ଅଧିକାରୀ ଦେଇଥିବା ପ୍ରଥମ ଟିପ୍ପଣୀଟିକୁ ଅକାମି କରିଦେବା ମତଲବରେ ସେ ତହିଁ ଉପରେ ଏକ ବ୍ୟାଖ୍ୟା ରଖିଲେ ଶାସନ ସଚିବଙ୍କ ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟରେ , ଯେଉଁଥିରେ ସେ ନିଜ ଅଧ୍ୟକ୍ଷତାରେ ଏକ କମିଟି ଗଠନ କରି , ସେହି କମିଟି ଦିନକ ପରେ, ଅର୍ଥାତ୍ ୨୨.୬.୨୦୧୮ ତାରିଖରେ ଶ୍ରୀମତୀ ଷଡଙ୍ଗୀଙ୍କ କର୍ମକ୍ଷେତ୍ରରେ ଯୋଗଦାନ ବିଷୟରେ ସାନି ନିଷ୍ପତ୍ତି ନେବ ଓ ସେହିଦିନ ହିଁ ତହିଁ ଉପରେ ଆବଶ୍ୟକୀୟ ଆଦେଶ ପାଇଁ ତାହା ଶାସନ ସଚିବଙ୍କୁ ପ୍ରଦାନ କରାଯିବ ବୋଲି ଟିପ୍ପଣୀ ଦେଲେ (ଟିପ୍ପଣୀ ୪, ତାରିଖ ୨୦.୬.୨୦୧୮ , ସମୟ ସକାଳ ୧୦ଟା ୧୫ ମିନିଟ ୧୬ ସେକେଣ୍ଡ) । ଏପରି ପୂର୍ବ ନିର୍ଦ୍ଧାରିତ କାର୍ଯ୍ୟ ନିର୍ଘଣ୍ଟ ଅନୁସାରେ ନଥି ଚାଲିବା ଉଚ୍ଚ ଶିକ୍ଷା ବିଭାଗର ଜୀବନରେ କେବେ ଘଟିନଥିଲା ।

ଅସାଧାରଣ ତତ୍ପରତା

ଯେଉଁ ତତ୍ପରତାର ସହ ଏ ନଥି ଆଗେଇଲା ତାହା ଥିଲା ଅନନ୍ୟସାଧରଣ । ମାତ୍ର ଅଧଘଣ୍ଟାକରେ ଶାସନ ସଚିବ ବିଷ୍ଣୁପଦ ସେଠି “ଯଥା ପ୍ରସ୍ତାବିତ” ବୋଲି ଲେଖି ଧାର୍ଯ୍ୟ ପଥରେ ଆଗେଇଯିବାକୁ ଅତିରିକ୍ତ ଶାସନ ସଚିବଙ୍କୁ ଆଦେଶ ଦେଲେ (ଟିପ୍ପଣୀ ୫, ତାରିଖ ୨୦.୬.୨୦୧୮ , ସମୟ ସକାଳ ୧୦ଟା ୪୬ ମିନିଟ ୧୦ ସେକେଣ୍ଡ) । ଦି ଘଣ୍ଟା ବି ଯାଇନି, ଦିନ ୧୨ଟା୧୨ମିନିଟ ୪୮ ସେକେଣ୍ଡରେ ନିଜ ଅଧ୍ୟକ୍ଷତାରେ କମିଟି ଗଢି ତହିଁରେ ତାଙ୍କର ଆଜ୍ଞାଧୀନ ଜଣେ ଉପନିର୍ଦ୍ଦେଶକ (ବେସରକାରୀ କଲେଜ-୨)ଙ୍କୁ ତଥା ଅଡ଼ଶପୁର କଲେଜ ଅଧ୍ୟକ୍ଷଙ୍କୁ ସଭ୍ୟ ଭାବେ ସଂସ୍ଥିତ କରି ସେମାନଙ୍କୁ ୨୨.୬.୨୦୧୮ ତାରିଖରେ କମିଟି ବୈଠକରେ ଯୋଗଦେବାକୁ ନୋଟିସ୍ ଚିଠା କରି ପେଶ୍ କରିବାକୁ ଅନୁଭିବାଗୀୟ ଅଧିକାରୀଙ୍କୁ ନିର୍ଦ୍ଦେଶ ଦେଲେ ଅତିରିକ୍ତ ଶାସନ ସଚିବ ମହୋଦୟ । ମାତ୍ର ୪୦ ମିନିଟରେ ଚିଠା ପେଶ୍ ହେଲା ଓ ତଦନୁସାରେ ବୈଠକ ବି ଅନୁଷ୍ଠିତ ହେଲା ।

ବୋଲେ ହୁଁ ଟି, ବୋଲେ ନା ଟି

ଆଜ୍ଞାଧୀନ ଉପନିର୍ଦ୍ଦେଶକ (ଜଣେ ସରକାରୀ କର୍ମଚାରୀ) ଶ୍ରୀମତୀ ଷଡଙ୍ଗୀଙ୍କୁ ସରକାର ସାହାଯ୍ୟ କରିବାକୁ ଚାହୁଁଥିବା ଜାଣି ଅତିରିକ୍ତ ଶାସନ ସଚିବଙ୍କ କଥାରେ ମୁଣ୍ଡ ଟୁଙ୍ଗାରୁଥିବା ବେଳେ ତାଙ୍କ ଯୋଗଦାନ (joining) ଅଡ଼ଶପୁର କଲେଜରେ ସମ୍ଭବ ନୁହେଁ ବୋଲି କଲେଜ ଅଧ୍ୟକ୍ଷ ସ୍ପଷ୍ଟ କରିଦେଇଥିଲେ । ଅନଧିକୃତ ଅନୁପସ୍ଥିତି କାରଣରୁ ତାଙ୍କ ନିଯୁକ୍ତି କାର୍ଯ୍ୟତଃ ସେହିଦିନ ଶେଷ ହୋଇସାରିଛି, ଯେଉଁ ଦିନ କଲେଜ ପରିଚାଳନା କର୍ତ୍ତୃପକ୍ଷ ସେଥିପାଇଁ ନିଷ୍ପତ୍ତି ନେଇ ଥିଲେ ବୋଲି କହିଥିଲେ ଅଧ୍ୟକ୍ଷ । ସେ ଦୃଢତାର ସହ କହିଥିଲେ, ପରିଚାଳନା କମିଟି ଗ୍ରହଣ କରିଥିବା ନିଷ୍ପତ୍ତିର ଅନୁମୋଦନ ପାଇଁ କଲେଜର ଚିଠି ଉପରେ ଉଚ୍ଚଶିକ୍ଷା ନିର୍ଦ୍ଦେଶକ ଶୋଇ ରହିବା ସେହି ନିଷ୍ପତ୍ତିର ବିଲୋପୀକରଣ ନୁହେଁ । ସୁତରାଂ ତାଙ୍କ କଲେଜରେ ଶ୍ରୀମତୀ ଷଡଙ୍ଗୀଙ୍କର ଆଦୌ ବିଧିମନ୍ୟ ସ୍ଥିତି ନଥିବା ବେଳେ, ସେଠି ତାଙ୍କ ଯୋଗଦାନ ପତ୍ର (joining report) କିଏ କେଉଁ ଅଧିକାରରେ ଗ୍ରହଣ କରିବ ବୋଲି ପ୍ରଶ୍ନ ଉଠାଇଥିଲେ ଅଧ୍ୟକ୍ଷ ।

କାରସାଦି

ଅଧ୍ୟକ୍ଷଙ୍କର ଏହି ଯୁକ୍ତିଯୁକ୍ତ କଥାକୁ ଦସ୍ତାବିଜଭୁକ୍ତ ନ କରି, ଶ୍ରୀମତୀ ଷଡଙ୍ଗୀ ସେହି କଲେଜରେ ଯୋଗ ଦେବେ ଓ ସମ୍ପୃକ୍ତ କଲେଜ ଅଧ୍ୟକ୍ଷ ତାଙ୍କ ଯୋଗଦାନ ପତ୍ର ଗ୍ରହଣ କରିବେ ବୋଲି ସିଦ୍ଧାନ୍ତ ହୋଇଥିବା ଉଲ୍ଲେଖ କରି ଟିପ୍ପଣୀ ପେଶ୍ କରିବାକୁ ଅନୁବିଭାଗ ଅଧିକାରୀଙ୍କୁ କୁହାଗଲା ଓ ଏହି ଟିପ୍ପଣୀରେ ପୂର୍ବ ଆଦେଶ ରଦ୍ଦ ହୋଇଯାଇଥିବା କଥା ଉଲ୍ଲେଖ କରିବାକୁ ବି ନିର୍ଦ୍ଦେଶ ଦିଆଗଲା । ଅତିରିକ୍ତ ଶାସନ ସଚିବ ନିଜେ ଏପରି କାରସାଦି କରିଥିଲେ କି ଉପର ଚାପରେ? ତଦନ୍ତ ସାପେକ୍ଷ ।

ପ୍ରଣିଧାନ ଯୋଗ୍ୟ ଟିପ୍ପଣୀ

ଅନୁବିଭାଗୀୟ ଅଧିକାରୀ ଯେଉଁ ଟିପ୍ପଣୀ ଦରଜ କଲେ ତାହା ବିଶେଷ ପ୍ରଣିଧାନ ଯୋଗ୍ୟ । ଇଂରାଜୀ ଭାଷାରେ ଲିଖିତ ସେହି ଟିପ୍ପଣୀଟି ନିମ୍ନରେ ଅବିକଳ ଉଦ୍ଧୃତ୍ତ ହେଲା :

1. In supersession of all orders passed on the issue, Smt. Manasi Sarangi will be instructed by the DHE to join in her present place of posting i.e. U.N.(Auto) College , Adaspur within seven days of receipt of this order.
2. She will submit an undertaking through affidavit with her joining report before the Principal to abide by future Govt. decision regarding her absence period.
3. The Principal will be instructed to accept the joining of Smt. Sarangi and to allow her to work until further Govt. orders. (ଟିପ୍ପଣୀ ୯, ତାରିଖ ୨୨.୬.୨୦୧୮, ସମୟ : ଅପରାହ୍ନ ୩ଟା ୪୯ ମିନିଟ ୩୩ ସେକେଣ୍ଡ)

ଏହି ଟିପ୍ପଣୀଟି ସରକାରଙ୍କୁ ଅଧିକ ଅଡୁଆରେ ପକାଇଲା । କାରଣ, ୨୦୧୫ରେ ସରକାର ନେଇଥିବା ନିଷ୍ପତ୍ତିକୁ ଏପରି ଏକ କ୍ଷମତାହୀନ କମିଟି ବାତିଲ କରିବା ଥିଲା ଅସଙ୍ଗତ । ଅପରପକ୍ଷେ, ଶ୍ରୀମତୀ ଷଡଙ୍ଗୀଙ୍କ ପାଇଁ ୨ ନମ୍ବର ନିଷ୍ପତ୍ତିଟି ମଧ୍ୟ ଅଡୁଆଜନକ ଥିଲା । କାରଣ ତାଙ୍କ ଅନଧିକୃତ ଅନୁପସ୍ଥିତି ଉପରେ ସରକାର ଭବିଷ୍ୟତରେ ଯାହା ନିଷ୍ପତ୍ତି ନେବେ ତାହାକୁ ମାନିବାକୁ ସେ ଏକ ସତ୍ୟପାଠ ଭିତ୍ତିକ ଅଙ୍ଗୀକାର ପତ୍ର ଦାଖଲ କରିବାକୁ କୁହା ହୋଇଥିବାରୁ ଚାକିରିରେ ନିୟମିତ ହୋଇଯିବେ ବୋଲି ତାଙ୍କୁ ଯେଉଁ ଭରସା ଦିଆ ହୋଇଥିଲା ଏଥିରେ ତାହା ଅତୁଟ ରହିପାରୁ ନ ଥିଲା । ତେଣୁ, ସେ ଏହାକୁ ଗ୍ରହଣକରିବା ପାଇଁ ପ୍ରସ୍ତୁତ ନଥିଲେ । ସମୟ ଗଡିଯାଉଥିଲା ଓ କଳାପତାକା ଅଭିଯାନର ପୁନରାରମ୍ଭ ପାଖେଇ ଆସୁଥିଲା ।

ସରକାରୀ ସ୍ତରୀୟ ଦୃଶ୍ୟପଟ ଏହିପରି ଥିବା ବେଳେ, ୨୮.୬.୨୦୧୮ରେ ଭାଷା ଆଇନର ଭୁଲ ସଂଶୋଧନ ସାନି ସଂଶୋଧନ ଦ୍ଵାରା ସଜଡ଼ା ହେଉ ବୋଲି ମୁଁ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କୁ ଚିଠି ଲେଖିଲି । ୪.୭.୨୦୧୮ରେ “ଏ ମାସ ୧୬ରୁ ପୁନଶ୍ଚ କଳାପତାକା ଅଭିଯାନ : କାହିଁକି?” ଶୀର୍ଷକରେ ମୋର ଆଲୋଚନା ସରକାରଙ୍କ ଛାତିରେ ଛନକା ଭର୍ତ୍ତିକଲା । କାରଣ ବିଧାନସଭାର ବର୍ଷାକାଳୀନ ଅଧିବେଶନରେ ଭାଷା ଆଇନ ଉହାଡ଼ରେ ହୋଇଥିବା ତଞ୍ଚକତା ଓ କ୍ୟାବିନେଟ୍ ସ୍କାମ୍ ଦ୍ଵାରା ବିଧାନସଭାର ସ୍ଵାଧିକାର ଭଙ୍ଗ ଉପରେ ଆଲୋଚାନା ପାଇଁ ଯଥେଷ୍ଟ ଖୋରାକ ମୁଁ ଏହି ନିବନ୍ଧରେ ଭର୍ତ୍ତି କରିଥିଲି ।

ଅଡୁଆରେ ସରକାର

ସମ୍ଭାବ୍ୟ ସ୍ଵାଧିକାର ଭଙ୍ଗ ଅଭିଯୋଗରୁ ବଞ୍ଚିବା ପାଇଁ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ସକାଶେ ଏକମାତ୍ର ବାଟ ଥିଲା ବର୍ଷାକାଳୀନ ଅଧିବେଶନରେ ଭାଷା ଆଇନ ସମ୍ପର୍କୀୟ ଚର୍ଚ୍ଚା ଯେପରି ନ ହୁଏ ତା ପାଇଁ କୌଣସି ନା କୌଣସି ପ୍ରକାରେ କଳାପତାକା ଅଭିଯାନ ବନ୍ଦ କରାଇବା ।

ସେଥିପାଇଁ ସଉଦା

ସେଥିପାଇଁ ଆବଶ୍ୟକ ଥିଲା ଯେକୌଣସି ପ୍ରକାରେ ହେଉ ପଛେ, ମାନସୀ ଷଡଙ୍ଗୀଙ୍କୁ ଚାକିରି ଦିଆଇ ପ୍ରଦ୍ୟୁମ୍ନ ଶତପଥୀଙ୍କୁ କଳାପତାକା ପାଇଁ ଲୋକ ଯୋଗାଇବାରୁ ବିରତ କରାଇବା ।

ସୁତରାଂ, ୧୧.୭.୨୦୧୮ ତାରିଖରେ ଆରମ୍ଭ ହେଲା ଯେକୌଣସି ପ୍ରକାରେ ହେଉ ପଛେ ମାନସୀ ଷଡଙ୍ଗୀଙ୍କୁ ଚାକିରିରେ ପୁନଃ ସଂସ୍ଥିତା କରିବାର ପ୍ରକ୍ରିୟା ।

ଅନୁବିଭାଗୀୟ ଅଧିକାରୀ କୌଣସି ନୀତିବିରୁଦ୍ଧ କାମ କରିବାକୁ ମଙ୍ଗୁ ନଥିବା ହେତୁ, ସୂର୍ଯ୍ୟ ନାରାୟଣ ମହାପାତ୍ର ନାମକ ଜଣେ ଅନୁଶାସନ ସଚିବ ଏହି କାମ କଲେ । ତାଙ୍କ ହେତୁ ପ୍ରଶାସନିକ ଅଚଳାବସ୍ଥା ଦୂର ହୋଇଗଲା ଓ ୧୬.୭.୨୦୧୮ରେ ଶ୍ରୀମତୀ ଷଡଙ୍ଗୀଙ୍କୁ ଚାକିରିରେ ପୁନଃ ସଂସ୍ଥିତା କରିବା ପ୍ରସ୍ତାବ ଉପରେ ଉଚ୍ଚ ଶିକ୍ଷା ମନ୍ତ୍ରୀ ଅନନ୍ତ ଦାସ ଦିନ ୨ଟା ୧୧ ମିନିଟରେ ଦସ୍ତଖତ କଲେ । ସନ୍ଧ୍ୟାବେଳେ କଳା ପତାକା ଅଭିଯାନରୁ ଦୂରେଇ ରହି ଅର୍ଥମନ୍ତ୍ରୀ ଶଶୀ ବେହେରାଙ୍କ ମାଧ୍ୟମରେ ଏ ସମ୍ପର୍କରେ ସୁନିଶ୍ଚିତ ହେବା ପରେ କଳାପତାକା ଅଭିଯାନ ବର୍ଷା ଅଧିବେଶନ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ବନ୍ଦ ରହିଲା ବୋଲି ଘୋଷଣା କଲେ ପ୍ରଦ୍ୟୁମ୍ନ ଶତପଥୀ ସନ୍ଧ୍ୟା ୭ଟାରେ, ସରକାରଙ୍କ ସହ ହୋଇଥିବା ଗୋପନ ଚୁକ୍ତି ଅନୁସାରେ । (କ୍ରମଶଃ)