ସରକାରୀ ଷଡ଼ଯନ୍ତ୍ର କବଳରେ ଓଡ଼ିଶାର ରାଜ୍ୟଭାଷା -୨

ସୁଭାଷ ଚନ୍ଦ୍ର ପଟ୍ଟନାୟକ

ରସୁଲକୋଣ୍ଡାରେ ଅନୁଷ୍ଠିତ ଏହି ସମ୍ମିଳନୀ ଥିଲା ଭାଷା ଭିତ୍ତିରେ ଓଡ଼ିଶା ପ୍ରଦେଶ ଗଠନ ପାଇଁ ସଂଗଠିତ ଜନମତର ପ୍ରଥମ ପରିପ୍ରକାଶ । ଏଥିରେ ଯେଉଁ ପ୍ରସ୍ତାବ ଗୃହୀତ ହୋଇଥିଲା ତହିଁରେ  ଥିବା ପ୍ରକଟିତ ସତ୍ଯର ଅବତାରଣା ଏକାନ୍ତ ଐତିହାସିକ । ଓଡ଼ିଆମାନଙ୍କ ଇଲାକାରେ ରାଜଭାଷା ଭାବେ ତେଲୁଗୁ ପ୍ରଚଳିତ ହେବାରୁ ଯେଉଁ ତେଲେଙ୍ଗାମାନେ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାଭାଷୀ ଭୂଖଣ୍ଡକୁ ଯମାଳୟ ପରି ଜ୍ଞାନ କରୁଥିଲେ ସେମାନେ ……… ଯମଦୂତ ପରି କର୍ମ କରୁଛନ୍ତି ।” ନିଜ ଭାଷା ରାଜଭାଷା ହୋଇ ନରହିଲେ ଜନସାଧାରଣଙ୍କର କିପରି ସର୍ବନାଶ ଘଟେ ତାହାର ଏହା ଏକ ନିରୋଳା ବିବରଣୀ । 

ପତ୍ର ରୂପେ ଏହା ପ୍ରାପ୍ତ ହୋଇ ‘ଉତ୍କଳଦୀପିକା ‘ର ସମ୍ପାଦକ ଗୌରୀ ଶଙ୍କର ରାୟ ୨୦.୧୨.୧୮୭୦ ତାରିଖରେ ତାଙ୍କ ସଂପାଦକୀୟ ସହ “ଘୁମୁସର ପତ୍ର” ଶୀର୍ଷକରେ ଏହାକୁ ପ୍ରକାଶ କରିଥିଲେ ।  

ଐତିହାସିକ ଗୁରୁତ୍ଵ ଦୃଷ୍ଟିରୁ ନିମ୍ନରେ ତାହା ପ୍ରଦତ୍ତ ହେଲା:

ଅଦ୍ୟ ଦିବସର ଅତିରିକ୍ତ ପତ୍ରିକାରେ ଘୁମୁସରରୁ ଆସିଥିବା ଗୋଟିଏ ପତ୍ର ମୁଦ୍ରିତ କରି ପାଠକମାନଙ୍କୁ ଅନୁରୋଧ କରୁଅଛୁ କି,  ସେମାନେ ମନୋଯୋଗପୂର୍ବକ ତାହା ପାଠ କରିବେ । ଉତ୍କଳ ଦେଶ ହିତ ଚିନ୍ତାରେ ଯେଉଁମାନେ ଅଛନ୍ତି ସେମାନଙ୍କୁ ଏ ବିଷୟରେ ବିଶେଷ ଉଦଯୋଗୀ ହେବାର ଆବଶ୍ୟକ । ଘୁମୁସରବାସୀମାନେ ଯାହା ପ୍ରାର୍ଥନା କରନ୍ତି ତାହା ଯେ ସର୍ବତୋଭାବେ ଯୁକ୍ତିଯୁକ୍ତ ଓ ବହୁ ଉପକାରମୂଳକ ଅଟଇ ଏ କଥାରେ ଅଣୁମାତ୍ର ସନ୍ଦେହ ନାହିଁ । ଓଡ଼ିଶାର ଦୂରବସ୍ଥା ଯେଉଁମାନେ ଜାଣନ୍ତି ଓ ତହିଁର କାରଣ ଅନୁସନ୍ଧାନ କରନ୍ତି ସେମାନେ ଅବଶ୍ୟ ଅବଗତ ହୋଇଥିବେ ଯେ, ଏ ଦେଶ ତିନି ଖଣ୍ଡ ହୋଇ ତିନି ଶାସନକର୍ତ୍ତାଙ୍କ ଅଧୀନରେ ରହିବାରୁ ଏହାର ଉନ୍ନତି ହେଉନାହିଁ । ଏକ ଖଣ୍ଡ ବଙ୍ଗଳା ଗଭର୍ଣ୍ଣମେଣ୍ଟ , ଏକ ଖଣ୍ଡ ମାନ୍ଦ୍ରାଜ ଗଭର୍ଣ୍ଣମେଣ୍ଟ ଓ ଅପର ଏକ ଖଣ୍ଡ ମଧ୍ୟପ୍ରଦେଶର ଚିଫ୍ କମିଶ୍ନରଙ୍କ ଶାସନରେ ରହିବାରୁ ଏ ଦେଶ ସମୁଦାଯ ଏକ ହୋଇ ଚଳିପାରେନାହିଁ । ମାତ୍ର ଏ ପ୍ରକାର ଅବସ୍ଥାରେ ଥିଲେ ମଧ୍ୟ ଗଭର୍ଣ୍ଣମେଣ୍ଟ ଗୋଟିଏ କଥାରେ ଦ୍ରୁଷ୍ଟି ରଖିଥିବାରୁ ଅନେକ ମଙ୍ଗଲ ହେଉଅଛି । ବଙ୍ଗଳା ଓ ମଧ୍ୟପ୍ରଦେଶର ଅଧୀନରେ ଥିବା ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାଭାଷୀ ଅଞ୍ଚଳରେ ସମସ୍ତ ସରକାରୀ କାର୍ଯ୍ୟାଳୟରେ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷା ପ୍ରଚାର ଅଛି ଓ ସ୍ଵାର୍ଥପର ଲୋକେ କେତେ ଉପାୟ କାଲେ ହେଁ ଗଭର୍ଣ୍ଣମେଣ୍ଟ ଏ ଯୁକ୍ତିଯୁକ୍ତ ନ୍ୟାୟର ବିରୁଦ୍ଧ କାର୍ଯ୍ୟ କରିବାକୁ ସମ୍ମତ ହୋଇନାହାନ୍ତି । ଯେବେ ବଙ୍ଗଳା ଓ ମଧ୍ୟପ୍ରଦେଶରେ ଏପରି ହେଲା ତେବେ ମାନ୍ଦ୍ରାଜ ଗଭର୍ଣ୍ଣମେଣ୍ଟ ଅନ୍ତର୍ଗତ ଓଡ଼ିଶାରେ କାହିଁକି ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାରେ ସରକାରୀ କାର୍ଯ୍ୟାଳୟମାନଙ୍କରେ କାର୍ଯ୍ୟ ନ ଚଳିବ ? ଓ, ଯେ ସ୍ଥଳେ ପୂର୍ବରେ ସେ ଭାଗର ରାଜକାର୍ଯ୍ୟ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାରେ ହୋଇ ଆସୁଥିଲା ତେବେ ଇଂରେଜ ଗଭର୍ଣ୍ଣମେଣ୍ଟ କାହିଁକି ଭିନ୍ନରୂପ ଆଚରଣ କରିବ? ଆମମାନଙ୍କୁ ନିଶ୍ଚୟ ବୋଧ ହେଉଅଛି ଯେ, ଉତ୍କଳବାସୀମାନେ ଏ ବିଷୟରେ ଏକମତ ହୋଇ ଗଭର୍ଣ୍ଣମେଣ୍ଟଙ୍କୁ ଆବେଦନ କାଲେ ତାହାଙ୍କର ପ୍ରାର୍ଥନା ସଫଳ ହେବ । ବିଦେଶୀୟ ଭାଷାରେ କାର୍ଯ୍ୟାଳୟର ଯାବତୀୟ କାର୍ଯ୍ୟ କରବା କଦାଚ ଗଭର୍ଣ୍ଣମେଣ୍ଟଙ୍କ ଅନୁମୋଦିତ ନୁହଇ । କେବଳ ଘୁମୁସରବାସୀମାନେ ଏତେଦିନ ଯତ୍ନ କରିନାହାନ୍ତି ବୋଲି ତାହାଙ୍କର ଦୁଃଖ ଶୁଣାଯାଇନାହିଁ । ଏବେ ସେମାନେ ସମସ୍ତ ଉତ୍କଳବାସୀଙ୍କଠାରେ ଏକଥା ଜଣାଇଲେ । ଏଥକୁ ଆବଶ୍ୟକ ଯେ, ପୁରୀ, କଟକ ଓ ବାଲେଶ୍ବରରେ ଥିବା ସମସ୍ତ ଉତ୍କଳୀୟ ତାହାଙ୍କୁ ସାହାଯ୍ୟ କରିବାକୁ ପ୍ରସ୍ତୁତ ହୁଅନ୍ତୁ ଓ ଆମ୍ଭେମାନେ ଭରସା କରୁ ଯେ, ଉତ୍କଳୋଲ୍ଲାସିନୀ ସଭା ବିଶେଷ ଆଗ୍ରହ ପୂର୍ବକ ଏ ବିଷୟରେ ହସ୍ତକ୍ଷେପ କରନ୍ତୁ ।       

(ଦ୍ରଷ୍ଟବ୍ୟ – https://www.scribd.com/doc/19216578/Role-of-Mass-Media-in-Creation-of-Orissa )

କ୍ରମଶଃ 

 

ସରକାରୀ ଷଡ଼ଯନ୍ତ୍ର କବଳରେ ଓଡ଼ିଶା ରାଜ୍ୟଭାଷା -୧

ସୁଭାଷ ଚନ୍ଦ୍ର ପଟ୍ଟନାୟକ

ଆମେ ଓଡ଼ିଆ ବୋଲି ଆମ ଭାଷା ଓଡ଼ିଆ – ଏକଥା ନୁହେଁ ; ଆମ ଭାଷା ଓଡ଼ିଆ ବୋଲି ଆମେ ଓଡ଼ିଆ । ଆମ ଭାଷା ହିଁ ଆମ ପରିଚୟ ।

ଅନୁପ୍ରବେଶକାରୀ ଇଂରେଜଙ୍କ ଆଧିପତ୍ୟ ବିରୁଦ୍ଧରେ ଆମ ପୂର୍ବ ପୁରୁଷେ ସାରା ଭାରତରେ ପ୍ରଥମେ ତଲୱାର ତୋଳିଥିବା ହେତୁ ଆମକୁ ଦୁର୍ବଳ କରି ରଖିବା ପାଇଁ ସେମାନେ ଆମ ମାଟିର ଯେଉଁ ଯେଉଁ ଅଞ୍ଚଳ ଯେତେବେଳେ ଦଖଲ କରୁଥିଲେ ତାକୁ ଆମ ପାରମ୍ପରିକ ପ୍ରତିଦ୍ଵନ୍ଦୀ ପଡ଼ୋଶୀ ପ୍ରଦେଶମାନଙ୍କ ସହ ଏପରି ସାନ୍ଧି ଦେଉଥଲେ, ଯେପରି ସେଠାରେ ଆମେ ସଂଖ୍ୟାଲଘୁ ହୋଇଯିବା ଓ ଓଡ଼ିଆ ଭାବେ ଆମ ପରିଚୟ ବୁଡ଼ିଯିବ । ଏହା ଆମ ଜାତୀୟ ଜୀବନରେ ଘୋର ବିପର୍ଯ୍ୟୟ ସୃଷ୍ଟି କରିଥିଲା ।

ଅବସ୍ଥା ଏପରି ଶୋଚନୀୟ ହୋଇଉଠିଥିଲା ଯେ, ତେଲୁଗୁ ଭାଷାରେ ସରକାରୀ କାମ ହେଉଥିବା ହେତୁ ସେଠାରେ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାଭାଷୀ ଭାଇଭଉଣୀମାନଙ୍କୁ ସାହାଯ୍ୟ କରିବା ପାଇଁ ଆଜନ୍ମ ଓଡ଼ିଆ ଶିଷ୍ଟକରଣମାନେ ତେଲୁଗୁଭାଷା ଶିଖୁଥିଲେ (ଇଂରେଜ ସରକାରଙ୍କ ପ୍ରକାଶିତ କୋରାପୁଟ ଗେଜେଟିୟର , ପୃଷ୍ଠା ୮୫)

ଏହି ବିପର୍ଯ୍ୟୟ କବଳରୁ ଓଡ଼ିଆ ଜାତିକୁ ରକ୍ଷା କରିବା ପାଇଁ ଗଞ୍ଜାମର ଘୁମୁସର ନିବାସୀ ଦୀନବନ୍ଧୁ ପଟ୍ଟନାୟକ ୧୮୭୦ ସେପ୍ଟେମ୍ବର ୧୧ ତାରିଖରେ ପ୍ରଥମ କରିଥିଲେ । ତାଙ୍କ ଉଦ୍ୟମରେ ସେଦିନ ଘୁମୁସରର ରସୁଲକୋଣ୍ଡା ମୁକାମରେ ଋଷିକୁଲ୍ୟା ନଦୀର ଉଭୟ ପାର୍ଶ୍ଵବାସୀ ବାସିନ୍ଦାମାନଙ୍କର ଏକ ସମ୍ମିଳନୀ ଅନୁଷ୍ଠିତ ହୋଇ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାଭାଷୀ ଅଞ୍ଚଳରେ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାରେ ସମସ୍ତ ସରକାରୀ କାମ କରାଯିବା ପାଇଁ ସରକାରଙ୍କୁ ଆହ୍ଵାନ ଦିଆ ଯାଇଥିଲା  (କ୍ରମଶଃ

ଓଡ଼ିଆଭାଷାକୁ ନବୀନଙ୍କ ମରଣଆଘାତ -୧୧

ପୂର୍ବପ୍ରକାଶିତ ଉତ୍ତାରୁ

ସୁଭାଷ ଚନ୍ଦ୍ର ପଟ୍ଟନାୟକ 

ପୂର୍ବରୁ ସୁଚାଇଛି କି, ମୋର ଏହି ସାମ୍ବାଦିକୀୟ ଉଦ୍ୟମର ଏକ ସମାନ୍ତରାଳ ଉଦ୍ୟମ ଚଳାଇଥିଲେ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାରେ ଆଇନ ବ୍ୟବସାୟ କରିବା ପାଇଁ ବ୍ୟଗ୍ର ଓକିଲ ଓ କବି ଗଜାନନ ମିଶ୍ର (ଯାହାଙ୍କୁ ମୁଁ ଶ୍ରଦ୍ଧାରେ ଭାଷା ତପସ୍ଵୀ ବୋଲି କହେ) । ତାଙ୍କ ମହକିଲମାନଙ୍କୁ ଓଡ଼ିଆରେ ନ୍ୟାୟ ଦେବା ପାଇଁ ତାଙ୍କ ଚେଷ୍ଟା ଟିଟିଲାଗଡ଼ ଅଦାଲତରେ ଖାରଜ ହୋଇଗଲା ପରେ ସେ ଓଡ଼ିଶା ଉଚ୍ଚ ଅଦାଲତର ଦ୍ଵାରସ୍ଥ ହୋଇଥିଲେ । ଏହି ଐକାନ୍ତିକ ପ୍ରଚେଷ୍ଟା ବ୍ୟର୍ଥ ହୋଇନଥିଲା । ଓଡ଼ିଶାର ଉଚ୍ଚ ନ୍ୟାୟାଳୟ ୧୨.୧.୨୦୧୨ ତାରିଖରେ ତାଙ୍କ ଉଦ୍ୟମକୁ ସମର୍ଥନ କରିଥିଲେ ନିମ୍ନୋଦ୍ଧୃତ୍ତ ଭାଷାରେ :

“Thus, while setting aside the impugned order, the learned Civil Judge (Sr.Divn.), Titilagarh is directed to follow the provisions contained in Section 137(3) of the Code of Civil Procedure and he shall reconsider the prayer of the petitioner for supplying her the Odiya version of the written statement filed by the defendant in C.S. No.50 of 2009 within a period of fifteen days from the date of receipt of this order.” (W.P. ( C ) No.139 of 2012).

ଏହି ନ୍ୟାୟିକ ଉପଲବ୍ଧି ଅଣଓଡ଼ିଆ ଅଧ୍ୟୁଷିତ ଓଡ଼ିଶା ଅମଲାତନ୍ତ୍ରକୁ ଚମକାଇଦେଇଥିଲା । ନ୍ୟାୟିକ ସ୍ତରରେ ଯଦି ଓଡିଆ ଭାଷା ପ୍ରୟୋଗ ହୁଏ, ପ୍ରଶାସନିକ ସ୍ତରରେ ତାକୁ ଅଟକାଇବ କିଏ? ତେଣୁ ଗଜାନନବାବୁଙ୍କ ଐତିହାସିକ ଉପଲବ୍ଧିକୁ ପରାଗଗ୍ରସ୍ତ କରିବା ପାଇଁ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ପାଖରେ ଅନୁଗୃହୀତ ରାଜ୍ୟସଭା ସାଂସଦ ବୈଷ୍ଣବ ଚରଣ ପରିଡ଼ାଙ୍କୁ କ୍ଷମତାସୀନ ଗୋଷ୍ଠୀ ବ୍ୟବହାର କରିଥିଲା । ସେ ‘ଭାଷା ସୁରକ୍ଷା ସମ୍ମିଳନୀ’ ନାମକ ଏକ ବୈଠକୀମଞ୍ଚ ସୃଷ୍ଟିକରି ଭାଷା ଆଇନ କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ ହେଉ ବୋଲି ଦାବି କରୁଥାନ୍ତି ଓ ସରକାରୀ ପ୍ରୋତ୍ସାହନ ହେତୁ ତାହା ଗଣମାଧ୍ୟମରେ ପ୍ରସାରିତ ହୋଇ ଚାଲିଥାଏ । ସରକାରୀକଳ ନିଶ୍ଚିନ୍ତ ରହିଥାଏ , କାରଣ ୧୯୫୪ରେ ଭାଷା ଆଇନ (Orissa Official Language Act ,1954) ତତ୍କାଳ ଲାଗୁ ହୋଇସାରିଥିବା (“come into force at once”) ହେତୁ ବୈଷ୍ଣବବାବୁଙ୍କ ଦାବିର କୌଣସି ନୂତନତ୍ଵ ନଥାଏ । ଅଥଚ, ସେ ଓଡ଼ିଶାର ସରକାରୀ ପୋଷାମନା ଗଣମାଧ୍ୟମରେ ପ୍ରଚୁର ପ୍ରଚାର ଅର୍ଜନ କରୁଥାନ୍ତି ।

ଭିନ୍ନଭାବେ କହିଲେ, ଗଜାନନବାବୁଙ୍କ ଉପଲବ୍ଧିକୁ ପରାଗଗ୍ରସ୍ତ କରିବା ପାଇଁ ସରକାରୀକଳ ତାଙ୍କୁ ଓ ସରକାରଙ୍କ ଅନୁଗତ ଗଣମାଧ୍ୟମକୁ ଉପଯୋଗ କରୁଥାନ୍ତି । ଲୋକଚକ୍ଷୁରେ ବିଶ୍ଵାସଭାଜନ ହୋଇ ରହିବାକୁ ସେ ନବୀନବାବୁଙ୍କୁ ମଝିରେ ମଝିରେ ଉତ୍କଟ ସମାଲୋଚନା ବି କରୁଥାନ୍ତି । ଅଥଚ ନବୀନ ବାବୁ ତାଙ୍କ ବିରୁଦ୍ଧରେ କୌଣସି ଶୃଙ୍ଖଳାଗତ କାର୍ଯ୍ୟାନୁଷ୍ଠାନ କରୁନଥାନ୍ତି କି ତାଙ୍କର କୌଣସି ଅନୁଗତ ସେଥିପାଇଁ ବୈଷ୍ଣବବାବୁଙ୍କୁ ସମାଲୋଚନା କରୁନଥାନ୍ତି । କାରଣ ସେମାନେ ଜାଣିଥାନ୍ତି ଯେ, ସେ ତାହା ହିଁ କରୁଥିଲେ ଯାହା ସେ କରନ୍ତୁ ବୋଲି ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ଚାହୁଁଥିଲେ । ଗଜାନନ ବାବୁ ତାଙ୍କୁ “ଦୋମୁଣ୍ଡିଆ ବ୍ୟକ୍ତି” ବୋଲି ବର୍ଣ୍ଣନା କରି ମନ୍ତ୍ରୀସ୍ତରୀୟ କମିଟିରେ ତାଙ୍କ ସଦସ୍ୟତାକୁ ସରକାରଙ୍କ ଭାଷା ବିଦ୍ଵେଷୀ ଅଭିସନ୍ଧି ସହ ଯୋଡ଼ିଥିଲେ (ସମାଜ, ୧୦.୮.୨୦୧୫) । ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାର କାର୍ଯ୍ୟକାରିତା ଯଦି ତାଙ୍କ ପ୍ରକୃତ ଅଭିଳାଷ ହୋଇଥାନ୍ତା ସେ ଗଜାନନବାବୁଙ୍କୁ ସହଯୋଗ କରିଥାନ୍ତେ । ତା ନକରି ତାଙ୍କୁ ବିରୋଧ କରିଥିଲେ ଓ ତାଙ୍କ ଘରକୁ ଯାଇ ଭୟ ପ୍ରଦର୍ଶନ କରିଥିଲେ । (‘ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନ ଓ ବର୍ତ୍ତମାନ ଆମେ’, ଗଜାନନ ମିଶ୍ର, ସମ୍ବାଦ ୧୯. ୧୦. ୨୦୧୭) । ଅତଏବ, ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାରେ ନ୍ୟାୟ ପାଇବା ପାଇଁ ଓଡ଼ିଆମାନଙ୍କ ଅଧିକାରକୁ ବିରୋଧ କରୁଥିଲେ ବୈଷ୍ଣବ ବାବୁ । ସାଧାରଣ ସରଳ ବିଶ୍ଵାସୀ ଓଡ଼ିଆ ଏହା ସହଜେ ଜାଣିପାରୁନଥିଲା । (କ୍ରମଶଃ)

ଓଡ଼ିଆଭାଷାକୁ ନବୀନଙ୍କ ମରଣଆଘାତ – ୧୦

ପୂର୍ବପ୍ରକାଶିତ ଉତ୍ତାରୁ 

ସୁଭାଷ ଚନ୍ଦ୍ର ପଟ୍ଟନାୟକ 

ଓଡ଼ିଶାର ଭାଷାବିଦ୍ଵେଷୀ ସରକାର ଚମକି ପଡ଼ିଥିଲା, କାରଣ, ଆମ ଭାଷାକୁ ବିଜୁ ପଟ୍ଟନାୟକ କିପରି ଛୁରିମାରିଥିଲେ ଓ ବିଜୁ-ନବୀନ ବାପପୁଅଯୋଡ଼ିଙ୍କ ହେତୁ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷା କାର୍ଯ୍ୟଭାଷା ନହୋଇପାରି କିପରି ବିପନ୍ନ ହୋଇ ପଡ଼ିଛି, ତାହା ମୁଁ ଏହି ବହିର ‘ପ୍ରାକ୍ କଥନ’ରେ ଦର୍ଶାଇଥିଲି । ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ପାଖଲୋକେ ତାଙ୍କୁ ବୁଝାଇଥିଲେ ଯେ, ସରକାରୀ ଦପ୍ତରରେ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାରେ କାମ କରିବାକୁ ଗୋଟେ ଆଦେଶ ଜାରି କରିବାକୁ ହେବ । ଫଳରେ ନବୀନଙ୍କ ୧୦ ବର୍ଷ ଶାସନ କାଳରେ ଯାହା ହୋଇନଥିଲା, ତାହା ହେଲା ୨୦୦୯ ନଭେମ୍ବରରେ, ତାଙ୍କ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀତ୍ଵର ତୃତୀୟ ପାଳିର ୬ ମାସ ପରେ । ନିମ୍ନ ସରକାରୀ ଦଲିଲ ଉପରେ ଦୃଷ୍ଟି ଦିଆଯାଉ :

ଓଡ଼ିଶା ସରକାର
ସାଧାରଣ ପ୍ରଶାସନ ବିଭାଗ
ନମ୍ବର -Co-ord-07/09 -22529 /Gen , Bhubaneswar , dated the 9th Nov. 2009
ପ୍ରାପ୍ତେଷୁ,
ସମସ୍ତ ଶାସନ ସଚିବ ।
ବିଷୟ – ସରକାରୀ କାର୍ଯ୍ୟ ନିର୍ବାହରେ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାର ପ୍ରଚଳନ ।
ମହାଶୟ,
ନିର୍ଦ୍ଦେଶକ୍ରମେ ମୁଁ ଏହି ବିଭାଗର ତା ୨୧.୩.୯୫ରିଖ ପତ୍ର ସଂଖ୍ୟା ୫୩୪୫ ଓ ତା ୬.୫.୯୫ରିଖ ପତ୍ର ସଂଖ୍ୟା ୮୯୦୬ ପ୍ରତି ଦୃଷ୍ଟି ଆକର୍ଷଣ କରି ଜଣାଉ ଅଛି କି , ସରକାରୀ କାର୍ଯ୍ୟରେ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାର ସଂପୂର୍ଣ୍ଣ ରୂପେ ପ୍ରଚଳନ ପାଇଁ (ଯେଉଁ) ଅନୁରୋଧ କରାଯାଇଥିଲା, ତଦନୁସାରେ ବିଭିନ୍ନ ବିଭାଗରେ ଅଧସ୍ତନ ଅଫିସମାନଙ୍କରୁ ପ୍ରାପ୍ତ ବିବରଣୀରୁ ସ୍ପଷ୍ଟ ଅନୁମେୟ ହେଉଅଛି କି ଏହି ବିଷୟରେ ଆଶାନୁରୂପକ ସଫଳତା ହାସଲ କରାଯାଇପାରିନାହିଁ । ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାର ସଂପୂର୍ଣ୍ଣ ପ୍ରଚଳନ ପାଇଁ ବିଭିନ୍ନ ସଂଗଠନ ଦାବି କରିଆସୁଛନ୍ତି ।
ଏଣୁ ଅନୁରୋଧ କରାଯାଉଛି କି ଉକ୍ତ ବିଷୟରେ ସଂପୂର୍ଣ୍ଣ ସଫଳତା ହାସଲ ପାଇଁ ନିଶ୍ଚିତ ଯତ୍ନବାନ ହେବେ ଓ ଏଥି ସମ୍ବନ୍ଧୀୟ ଆବଶ୍ୟକୀୟ ନିର୍ଦ୍ଦେଶନାମା ମୁଖ୍ୟ ବିଭାଗୀୟ ଦପ୍ତର ଓ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଅଧସ୍ତନ କାର୍ଯ୍ୟାଳୟଗୁଡ଼ିକୁ ପ୍ରେରଣ କରନ୍ତୁ ।
ଆପଣଙ୍କର ବିଶ୍ଵସ୍ତ
ସ୍ଵା/ ବ୍ରଜ କିଶୋର ସାହୁ
୩୧.୧୦.୦୯
ଯୁଗ୍ମ ଶାସନ ସଚିବ

ଅତଏବ, ମୋ ଉପରୋକ୍ତ ବହି ପ୍ରକାଶ ପାଇବା ପରେ ପରେ “ବିଭିନ୍ନ ବିଭାଗରେ ଅଧସ୍ତନ ଅଫିସମାନଙ୍କରୁ” ସରକାର “ସରକାରୀ କାର୍ଯ୍ୟ ନିର୍ବାହରେ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାର ପ୍ରଚଳନ” ବିଷୟରେ ରିପୋର୍ଟ ତଲବ କରିଥିଲେ ଓ ସେମାନଙ୍କଠାରୁ “ପ୍ରାପ୍ତ ବିବରଣୀରୁ” ଅବଗତ ହେଲେ କି “ଏହି ବିଷୟରେ ଆଶାନୁରୂପକ ସଫଳତା ହାସଲ କରାଯାଇପାରିନାହିଁ ।“ ସୁତରାଂ ମୋ ବହି ପ୍ରକାଶ ପାଇବାର ଦୁଇ ମାସ ପରେ, ଅକ୍ଟୋବର ୩୧ ତାରିଖରେ ରାଜ୍ୟ ସରକାର ଏହି ପତ୍ର ସମସ୍ତ ଶାସନ ସଚିବଙ୍କୁ ପଠାଇଥିଲେ , ଯାହା ନଭେମ୍ବର ୯,୨୦୦୯ ତାରିଖରେ ନିର୍ଗତ ହୋଇଥିଲା । ଗୋଟିଏ ଐତିହାସିକ ସ୍ୱୀକାରୋକ୍ତି ପାଇଁ ଉପରୋଦ୍ଧୃତ୍ତ ପତ୍ରଟି ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ । ଏଥିରେ ୧୯୯୫ର, ଅର୍ଥାତ୍ ଜାନକୀବାବୁଙ୍କ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀତ୍ଵ କାଳର ଦୁଇଟି ନିର୍ଦ୍ଦେଶକୁ ସରକାର ଉଲ୍ଲେଖ କରିଥିବା ବେଳେ ସ୍ୱୀକର କରିଛନ୍ତି ଯେ, ନବୀନବାବୁ ଯେଉଁଦିନଠୁ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ହୋଇଛନ୍ତି ସେଦିନଠାରୁ ୩୧.୧୦.୨୦୦୯ ତାରିଖ ଭିତରେ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାରେ ସରକାରୀ କାର୍ଯ୍ୟ ପାଇଁ କୌଣସି ବ୍ୟଗ୍ରତା କେବେ ବି ପ୍ରକାଶ ପାଇ ନଥିଲା । ମୋର ଉପରୋକ୍ତ ପ୍ରାମାଣିକ ନିବନ୍ଧ ଯଦି ୧୧.୮.୨୦୦୯ରେ orissamatters.com ଏବଂ ୨୯.୮.୨୦୦୯ରେ scribd.comରେ ପ୍ରକାଶ ପାଇ ଓଡ଼ିଶା ପ୍ରଦେଶ ସୃଷ୍ଟିର ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ପଣ୍ଡ କରିବା ଦୋଷରେ ବିଜୁ ଓ ନବୀନଙ୍କ ଉପରେ ଆରୋପ ଅଜାଡ଼ି ସରକାରଙ୍କ ଛାତିରେ ଛନକା ଭରି ନଥାନ୍ତା, ତେବେ ହୁଏତ ଏହି ସରକାରୀ “ଅନୁରୋଧ” ପତ୍ର ସୃଷ୍ଟି ବି ହୋଇନଥାନ୍ତା । (କ୍ରମଶଃ)

ଓଡ଼ିଆଭାଷାକୁ ନବୀନଙ୍କ ମରଣଆଘାତ -୯

ପୂର୍ବପ୍ରକାଶିତ ଉତ୍ତାରୁ

ସୁଭାଷ ଚନ୍ଦ୍ର ପଟ୍ଟନାୟକ

ମୋ ପ୍ରସ୍ତାବିତ ବିଧାନର ଓଡ଼ିଆ ଅନୁବାଦ ମଧ୍ୟ ଇଣ୍ଟର୍ନେଟରେ ସ୍ଥାନିତ ହୋଇଛି । ସରଣି :

https://www.scribd.com/document/411543657/Orissa-Official-Language-Act-Legislation-Proposed-by-Subhas-C-Pattanayak

ଦଶନ୍ଧିବ୍ୟାପୀ ପ୍ରସ୍ତୁତି

ଏଥିପାଇଁ ଏକ ଦଶନ୍ଧି ଧରି ମୋର ବୌଦ୍ଧିକ ପ୍ରସ୍ତୁତି ଚାଲିଥିଲା ।

ଶ୍ରୀ ଜୟ ଦେବଙ୍କୁ ବଙ୍ଗାଳୀ ବୋଲି ଦର୍ଶାଇ ଏକ ଅନ୍ତର୍ସଙ୍ଘାତମୟ ଆଞ୍ଚଳିକ-ଅଭିସନ୍ଧିପ୍ରସୂତ ଲେଖା ଲେଖିଥିଲେ ସୁନୀତି କୁମାର ଚାଟ୍ଟର୍ଜୀ, ଯାହାକୁ କେନ୍ଦ୍ର ସାହିତ୍ୟ ଏକାଡ଼େମୀ JAYADEVA ଶୀର୍ଷକରେ Makers of Indian Literature ଅନୁକ୍ରମରେ ପ୍ରକାଶ କରିଥିଲା । ମୁଁ ଦେଖିଲି ଓଡ଼ିଶାର ସାହିତ୍ୟିକମାନେ କେହି ତାର ପ୍ରତିବାଦ କରୁନାହାନ୍ତି; ଅଥଚ ତାର ଓଡ଼ିଆ ଅନୁବାଦ ପାଇଁ ଉଦ୍ୟମ ଚାଲିଥିଲା । ସେହି ବିଭ୍ରାନ୍ତିକର ବହିର ଓଡ଼ିଆ ଅନୁବାଦ ପ୍ରକାଶିତ ହେଲେ, ତାହା ଆମ ଜାତିର ଅସ୍ମିତା ପ୍ରତି ଘୋର କ୍ଷତିକାରକ ହେବ – ଏହି ଆଶଙ୍କା ମୋତେ ଜର୍ଜରିତ କରିଥିଲା । ତେଣୁ , ଗଭୀର ଗବେଷଣା ଦ୍ଵାରା ଚାଟ୍ଟର୍ଜୀଙ୍କ ଦାବିକୁ ମିଥ୍ୟାପ୍ରସୂତ ବୋଲି ମୁଁ ପ୍ରମାଣିତ କଲି । କେବଳ ଚାଟ୍ଟର୍ଜୀ କାହିଁକି, ଯେତେ ବଙ୍ଗାଳୀ ଜୟ ଦେବଙ୍କୁ ବଙ୍ଗାଳୀ ଦର୍ଶାଇବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କରିଥିଲେ, କେଉଁ କାରଣ ହେତୁ ସେମାନେ ସେପରି ଅପଚେଷ୍ଟା କରିଥିଲେ ତାହା ଉପରେ ଗବେଷଣା କରି, ମାଳ ମାଳ ମନଗଢା କିମ୍ବଦନ୍ତୀ କବଳରୁ ଶ୍ରୀ ଜୟ ଦେବଙ୍କ ଅସଲ ପରିଚୟ ପଦାକୁ ଆଣି ମୁଁ ପ୍ରକାଶ କରିଥିଲି ମୋର ପୁସ୍ତକ ‘ଶ୍ରୀ ଜୟ ଦେବଙ୍କ ବାଇଶି ପାହାଚ’ ୨୦୦୫ରେ (ISBN 81-86550-65-8) । ଏହି ଗବେଷଣା ମୋତେ ଓଡ଼ିଆ ଅସ୍ମିତାର କ୍ରାନ୍ତିକାରୀ ଦିଗକୁ ନେଇଯାଇଥିଲା, ଯେଉଁ କ୍ରାନ୍ତି ହେତୁ ଓଡ଼ିଆ ଭୂଖଣ୍ଡକୁ ଭାଗ ଭାଗ କରିଦେଇଥିବା ବ୍ରିଟିଶ ଶାସକ ବାଧ୍ୟ ହୋଇଥିଲେ ନିଜ ଅପକର୍ମ ସୁଧାରି ଖଣ୍ଡ ବିଖଣ୍ଡିତ ଓଡ଼ିଆ ମାଟିର ଏକତ୍ରିକରଣ ପାଇଁ ଏବଂ ଜନ୍ମ ନେଇଥିଲା ଆମ ଜନ୍ମମାଟି ଓଡ଼ିଶା ନୂଆ ରୂପରେ ୧୯୩୬ ଏପ୍ରିଲ ପହିଲାରେ । ସରଣି 

https://orissamatters.com/2009/08/11/mass-media-in-creation-of-orissa/

ଏହି ସରଣିରେ ପ୍ରଦତ୍ତ ପୁସ୍ତକରେ ମୁଁ ସାବ୍ୟସ୍ତ କରିଛି ଯେ, ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାରେ ଓଡ଼ିଆ ଜାତିର ସମସ୍ତ କାର୍ଯ୍ୟ ସମ୍ପାଦନ ହିଁ ଏକମାତ୍ର ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ, ଯେଉଁଥିପାଇଁ ଜନ୍ମ ନେଇଛି ଓଡ଼ିଶା । ପରେ ଏହାର ମୁଦ୍ରିତ ସଂସ୍କରଣ ଉପରେ ଅଭିମତ ଦେଇ ସାଂପ୍ରତିକ ସମୟରେ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାର ଶ୍ରେଷ୍ଠ ଚାରଣ କବି ଉମାକାନ୍ତ ରାଉତ ଲେଖିଛନ୍ତି , “ମୋ ଦୃଷ୍ଟି ଓ ଅନୁଭବରେ ଏହାର ଲେଖକ ସୁଭାଷ ଚନ୍ଦ୍ର ପଟ୍ଟନାୟକ ଜଣେ ସାମାଜିକ ନ୍ୟାୟ ସଂସ୍ଥାପକ ଯୋଦ୍ଧା (crusader ), ନାରୀ ସ୍ଵାଧୀନତାର ସାମ୍ୟବାଦୀ ପ୍ରବକ୍ତା (radical feminist ), ଅନୁଶୀଳନକ୍ଷମ ଗବେଷକ (critical research scholar ), ଜାତୀୟତାବାଦୀ କବି, ସ୍ଵାଭିମାନୀ, ଓଡ଼ିଆପ୍ରାଣ, ଛଳନାହୀନ, ଉଦାର ଓ ଶକ୍ତ ମଣିଷ । ମା, ମାତୃଭୂମି, ମାତୃଭାଷାର ଗରିମା ଓ ଅଖଣ୍ଡତା ପାଇଁ ସଞ୍ଜୀବନୀର ଯୋଗ୍ୟତା ରଖିଥିବା ତାଙ୍କର ଏହି ସଙ୍କଳନଟି ପ୍ରତ୍ୟେକ ସଚ୍ଚା ଓଡ଼ିଆ ପାଇଁ ଭାଗବତ ସଦ୍ଦୃଶ ବୋଲି କହିବାକୁ ମୁଁ ଉଚିତ ମଣୁଛି ।”

ଏହି ବହିଟି ୨୦୦୯ରେ ଯେତେବେଳେ ଇଣ୍ଟର୍ନେଟରେ ପ୍ରକାଶିତ ହେଲା, ସରକାରଙ୍କ ଛାତିରେ ପ୍ରଥମଥର ପାଇଁ ଛନକା ପଶିଥିଲା । (କ୍ରମଶଃ)