ପ୍ରଦ୍ୟୁମ୍ନ ଶତପଥୀ: ମୁହଁ ଇସ୍ପାତ , ପଛ ସନ୍ନିପାତ

ସୁଭାଷ ଚନ୍ଦ୍ର ପଟ୍ଟନାୟକ

ଜଣେ ଅପରାଧୀ ଅପରାଧ କରିବାରେ ସଫଳ ହୁଏ , ମାତ୍ର ସେହି ସଫଳତା ତା ମନରେ ଯେଉଁ ଭୟ ଭରିଦିଏ, ତହିଁରୁ ମୁକୁଳିବା ତା ପକ୍ଷେ ସମ୍ଭବ ହୁଏନାହିଁ ।

ପ୍ରଦ୍ୟୁମ୍ନ ଶତପଥିଙ୍କର ଏହା ହିଁ ହୋଇଛି ।

ବହୁ ଦିନ ଧରି ସେ ମୋର ଚାଟୁକାର ଥିଲେ । ମୁଁ ପ୍ରତିଷ୍ଠା କରିଥିବା ଭାଷା ଆଂଦୋଳନର ଜଣେ “ସଞ୍ଚାଳକ” ଭାବେ ସେ ନିଜର ପରିଚୟ ଦେଉଥିଲେ ।

ସେହେତୁ ବହୁ ବନ୍ଧୁ ଆଶ୍ଚର୍ଯ୍ୟ ହୋଇଗଲେ, ଯେତେବେଳେ ଦେଖାଗଲା ଯେ, ମୋ ଉପରେ ସେ ଅତି କୁତ୍ସିତ ଶବ୍ଦରେ ଗାଳିବର୍ଷଣ କରିଛନ୍ତି ଏକ ଭିଡ଼ିଓରେ । ସେମାନଙ୍କଠାରୁ ଅବଗତ ହୋଇ ମୁଁ ଭିଡ଼ିଓଟିକୁ  ଦେଖିଲି । ସେହି ଭିଡ଼ିଓର ପ୍ରସାରଣକାରୀ NNS ଯଦି ତାର thumbnailରେ ଲେଖିନଥାନ୍ତେ କି, ମୋ ଅଭିଯୋଗର ଜବାବ ସେ ତହିଁରେ ଦେଇଛନ୍ତି, ତେବେ ତାଙ୍କ ଚାଟୁକାରୀତାର ସାକ୍ଷୀ ଥିବା ମୋ ବନ୍ଧୁମାନେ ବିଶ୍ଵାସ କରିପାରିନଥାନ୍ତେ ଯେ,  ତାଙ୍କ ଗନ୍ଧରା ବାନ୍ତି ମୋ ପ୍ରତି ନିକ୍ଷିପ୍ତ । କାରଣ, ତହିଁରେ ସେ  ମୋ ନାମ ଧରିବାକୁ ସାହସ କରିନାହାନ୍ତି ।

କାହିଁକି ସାହସ କରିନାହାନ୍ତି?

ଭୟ ।

କାହିଁକି ଭୟ?

କାରଣ ସେ ଅପରାଧୀ ।

କି ଅପରାଧ ସେ କରିଛନ୍ତି?

ଅର୍ଥଲୋଭରେ ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନକୁ ଛୁରି ମାରିଛନ୍ତି ।

ଏହି ଅପରାଧର ମୁଖଶାଳାରେ ମୁଁ ସାମାନ୍ୟ ପଦାଘାତ କରିଥିଲି ୪.୯.୨୦୧୮ ତାରିଖ ସନ୍ଧ୍ୟାରେ ଏକ ସାମ୍ବାଦିକ ସମ୍ମିଳନୀରେ । NNS ତାହାର ସିଧା ପ୍ରସାରଣ କରିଥିଲା ୟୁ ଟ୍ୟୁବ୍ ମାଧ୍ୟମରେ । ତହିଁରେ ପ୍ରଦ୍ୟୁମ୍ନ ଓ ତାଙ୍କ ଗ୍ୟାଙ୍ଗ ସାଙ୍ଗକୁ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ବି ଚମକି ଥିଲେ; କାରଣ, ମୁଁ ବିଧାନସଭାକୁ ଆହ୍ଵାନ ଦେଇଥିଲି କି, ୧.୫.୨୦୧୮ରେ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ଓଡ଼ିଶା ସରକାରୀ ଭାଷା ଆଇନରେ ଓଡ଼ିଆଜାତିର ସ୍ଵାର୍ଥ ବିରୋଧୀ ଯେଉଁ ସଂଶୋଧନ କରିଛନ୍ତି , ତାହା ବିଧାନସଭାକୁ ମିଛ କହି ଓ ପ୍ରତାରିତ କରି କରାହୋଇଥିବା ହେତୁ ତାଙ୍କ ବିରୁଦ୍ଧରେ ତୁରନ୍ତ ଗୃହ ଅବମାନନା ଓ ସ୍ଵାଧିକାର ଭଙ୍ଗ ପାଇଁ କାର୍ଯ୍ୟାନୁଷ୍ଠାନ ଆରମ୍ଭ ହେଉ । ଏହି ଅଭିଯୋଗକୁ ଖଣ୍ଡନ କରିବା ପାଇଁ NNSର ଶରଣାପନ୍ନ ହୋଇଥିଲେ ସରକାରଙ୍କ ନୂଆ ଦଲାଲ ପ୍ରଦ୍ୟୁମ୍ନ ଶତପଥୀ ।

ମୁଁ ତାଙ୍କୁ ଏକ ଇ-ମେଲ ପଠାଇଲି । ନିମ୍ନରେ ତାହାର ନକଲ:

Subhas Chandra Pattanayak 

Sep 14, 2018, 1:08 PM
to Pradyumna

Dear Sri  Pradyumna Satpathy

I am giving below the link to a highly offensive video that  carries your vitriol allegedly upon me, as the reporter, who took the record, published  and circulated in public has mentioned. This is it:

https://www.facebook.com/nnsodia/videos/259228898264197/

I would like to know if the same is true.

ସେ ଏତେ ଭୟ କରିଗଲେ ଯେ, NNS ଦାୟିତ୍ଵ ତୁଲାଉଥିବା ଶ୍ରୀରାମ ଦାସଙ୍କ ଗୋଡ଼ ତଳେ ପଡ଼ିଲେ ଭିଡ଼ିଓଟିକୁ ନିଶ୍ଚିହ୍ନ କରିଦେବାକୁ । ତାହା ସମ୍ପନ୍ନ ହେଲା ପରେ, ମୋ ଇ-ମେଲର ଉତ୍ତର ଦେଇ ସେ ଲେଖିଲେ :

Pradyumna Satpathy 

Sep 15, 2018, 2:08 PM

to me

Mr. Subhas chandra pattanaik ,

where is video ?

You have not  enclosed any vedio here.

ଇଏ ହେଲେ ପ୍ରଦ୍ୟୁମ୍ନ ଶତପଥୀ, ଯାହାଙ୍କୁ ବିଶ୍ଵାସ କରି ମୁଁ ମୋ ଆଂଦୋଳନର “ସଞ୍ଚାଳକ” ପଦରୁ ସଭାପତି ପଦକୁ ଉନ୍ନୀତ କରିଥିଲି । ଏହାଙ୍କ ମୁହଁ ଇସ୍ପାତ, କିନ୍ତୁ ପଛ ସନ୍ନିପାତ । ଯେକୌଣସି ସାମାଜିକ ଆନ୍ଦୋଳନ ପ୍ରତି ଏହି କିସମର ଲୋକ ମହା ବିପଦ ।

ଆମ ଭାଷା ପାଇଁ ଆମ ଅଭିଯାନ // ଆଜି କଲା ଚାରିବର୍ଷ ଅତିକ୍ରମ

ଚିତ୍ର ଉପସ୍ଥାପନା : ରଞ୍ଜନ କୁମାର ସାହୁ,

ବିଷୟ ଉପସ୍ଥାପନା :  ସୁଭାଷ ଚନ୍ଦ୍ର ପଟ୍ଟନାୟକ

ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାରେ ଓଡ଼ିଶାର ପରିଚାଳନା ପାଇଁ ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଥିଲା ଓଡ଼ିଶା । ବ୍ରିଟିଶ ଯେତେବେଳେ ଆମ ମାଟିରେ ରଖିଥିଲା ତାର ଅନୁପ୍ରବେଶକାରୀ ପଦ, କିପରି ଥିଲା ଆମ ଜାତି? ଟୟନବୀଙ୍କ ଭାଷାରେ “It was not long, however, before we had to encounter a storm which burst with so sudden fury as to threaten our expulsion, if not from the whole of Orissa, at least from the territory of Khurda.” (A Sketch of the History of Orissa, G.Toynbee) । ପରେ ଯୁଗ୍ମ ବିଚାରପତି ଡବ୍ଲ୍ୟୁ॰ ଫରେଷ୍ଟର ବ୍ରିଟିଶ କର୍ତ୍ତୃପକ୍ଷଙ୍କୁ ଲେଖିଥିଲେ ଓଡ଼ିଆ ଲୋକଙ୍କ ମାଟି ଏତେ ବୀରତ୍ବବ୍ୟଞ୍ଜକ ଓ ମିଜାଜ ଏତେ କଡ଼ା ଯେ, ସେନା ବାହିନୀ ବ ପୋଲିସ ବଳରେ ସେମାନଙ୍କୁ କାବୁ କରିହେବନି (କମିଶନର ରୋବର୍ଟ କେରଙ୍କୁ ରିପୋର୍ଟ , ୯.୯.୧୮୧୮) । ଏହି ବୀରତ୍ବପୂର୍ଣ ମିଜାଜକୁ ଧ୍ବଂସ କରିଦେବାପାଇଁ ବ୍ରିଟିଶ କୂଟନୀତିଜ୍ଞମାନେ ବହୁ ଷଡ଼ଯନ୍ତ୍ର କରି ଆମ ପଡ଼ୋଶୀ ଭିନ୍ନ ଭାଷା ଭାଷୀ ପ୍ରଦେଶମାନଙ୍କରେ  ଆମ ମାଟିକୁ  ଭାଗ ଭାଗ କରି ମିଶାଇ ଦେଇଥିଲେ ଓ ସେଠାରେ ଆମକୁ ସଂଖ୍ୟାଲଘୁ କରାଇ ସେମାନଙ୍କ ଭାଷା ଆମ ଉପରେ ନଦିଦେଇଥିଲେ । ଅଣଓଡ଼ିଆ ଭାଷାରେ ଚାଲିଥିଲା ଓଡ଼ିଶାର ଶାସନ । କିନ୍ତୁ ଓଡ଼ିଆ ମିଜାଜ ଏହି ଚକ୍ରାନ୍ତକୁ ଚୁରମାର କରିଦେଲା ଏବଂ ଓଡ଼ିଆ ଅସ୍ମିତା ପାଖରେ ମୁଣ୍ଡ ନୂଆଁଇ ବ୍ରିଟିଶ ସରକାର ଅବଶେଷରେ ନିଜ ଛାପ ନିଜେ ଢୋକି ଆମ ଭାଷାରେ ଆମ କାର୍ଯ୍ୟ ପରିଚାଳନା ପାଇଁ ଆମ ପୂର୍ବସୂରୀମାନଙ୍କ ଦାବିକୁ ସମ୍ମାନ ଜଣାଇ ମା ଓଡ଼ିଶାକୁ ଆବିର୍ଭୂତ ହେବାରେ ସାହାଯ୍ୟ କଲା । କିନ୍ତୁ  ସ୍ଵାଧୀନତା ପରେ ଆମ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ହୋଇପାରିଥିବା ବିଜୁ ପଟ୍ଟନାୟକ ଓ ତାଙ୍କ ପୁଅ ନବୀନ ପଟ୍ଟନାୟକଙ୍କ ଉତ୍କଟ ଇଂରାଜୀମନସ୍କତା ହେତୁ ଆମ ରାଜ୍ୟରେ ଆମ ଭାଷାରେ ନୁହେଁ ,ଇଂରାଜୀ ଭାଷାରେ ରାଜୁତି ଚାଲିଛି ।

ଆମ ଭାଷା ବିରୁଦ୍ଧରେ ସରକାରୀ ଷଡ଼ଯନ୍ତ୍ର  ବନ୍ଦ ହେଉ ଓ ଓଡ଼ିଶାର ପରିଚାଳନା ଓଡ଼ିଆରେ ହେଉ ବୋଲି ସରକାରଙ୍କୁ ପରାମର୍ଶ ଦେଇ ମୁଁ ସେଥିପାଇଁ ମନ୍ତ୍ରୀସ୍ତରୀୟ କମିଟିର ସଦସ୍ୟ ଭାବେ ଯେଉଁ ଚିଠା ବିଧାନ ଦେଇଥିଲି ତାହାକୁ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ମାନିଥିଲେ ୨୦୧୫ ସାରିବା ପୂର୍ବରୁ ବି ଆଇନ ସଂଶୋଧନ ହୋଇ ଆମ ଭାଷାରେ ଆମ ରାଜ୍ୟ ଚାଲନ୍ତାଣି । କିନ୍ତୁ ଓଡ଼ିଆବିଦ୍ଵେଷୀ ନବୀନ ପଟ୍ଟନାୟକ ତାହା କରାଇଦେଉନାହାନ୍ତି । ମନ୍ତ୍ରୀସ୍ତରୀୟ କମିଟି ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ହେତୁ ନିରର୍ଥକ ହୋଇଗଲା ପରେ ୨୦୧୬ର ଆଜିର ଦିନରେ ମୁଁ ଯେଉଁ କଳା ପତାକା ଅଭିଯାନ ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲି ତହିଁରେ ସାମିଲ  ହୋଇଥିବା ମୋର ମୁଖ୍ୟ ସହକର୍ମୀମାନଙ୍କୁ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ପୋଷାମନେଇ ଆନ୍ଦୋଳନକୁ ଭାଙ୍ଗି ଦେବା ପାଇଁ ଯେଉଁ ଅପୋଦୟାମ କରିଥିଲେ , ତାହାକୁ ଓଡ଼ିଆ “ମିଜାଜ୍” ପ୍ରତ୍ୟାଖ୍ୟାନ କରିଛି ଓ ଓଡ଼ିଆ ଜାତିର ସଚେତନବର୍ଗ ନିଜ ଭାଷା ମାଆକୁ ରକ୍ଷା କରିବା ପାଇଁ ଆଗେଇ ଆସିଛନ୍ତି । ଫଳରେ ଏହି ଯୁଗାନ୍ତକାରୀ ଆନ୍ଦୋଳନ ଆଜି ଅତିକ୍ରମ କରିଛି ଚତୁର୍ଥ ବର୍ଷ ।

ଆମେ ଆଶା କରୁଛୁ , ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ନିଜର ଭୁଲ ସଂଶୋଧନ କରିବେ ଓ ଆଇନର ପୁନଃ ସଂଶୋଧନ କରି ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାରେ ଓଡ଼ିଶା ପରିଚାଳନା ଅଲଙ୍ଘ୍ୟ କରିବେ ।

ଶ୍ରୀମାନ୍ ରଞ୍ଜନ କୁମାର ସାହୁ ଆଜିର ଏହି ସ୍ଵତନ୍ତ୍ର ଦିବସ ପାଇଁ ଓଡ଼ିଆ ଜାତି ସମ୍ମୁଖରେ ଆମ ପୂର୍ବସୂରୀମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ ଯତ୍ପରୋନାସ୍ତି ସମ୍ଭବ ଏପରି କେତେକଙ୍କ ଫଟୋଚିତ୍ର ସଂଗ୍ରହ କରି ଭାଷାଆନ୍ଦୋଳନର ବାର୍ତ୍ତା ସହ ପ୍ରଦାନ କରିଛନ୍ତି, ଯେଉଁମାନେ  ସୁଦୃଢ଼ କରିଥିବା ଓଡ଼ିଆ ଅସ୍ମିତାକୁ ଆଧାର କରି କଳା ପତାକା ଅଭିଯାନ ଚାଲିଛି । ଆଉ କେତେକଙ୍କ ଫଟୋଚିତ୍ର ସମୟ ଅଭାବରୁ ସେ ସଂଗ୍ରହ କରିପାରିନାହାନ୍ତି । ତାହା ହସ୍ତଗତ ହେଲେ ଏଠାରେ ସ୍ଥାନିତ ହେବ । ଆମକୁ ବୁଝିବାକୁ ହେବ ଯେ, ଓଡ଼ିଶାରେ ଇଂରାଜୀ ରାଜୁତି ଯେତେଦିନ ଚାଲିଥିବ ଆମ ଏହି ପୂର୍ବସୂରୀମାନଙ୍କ ପ୍ରତି ରାଷ୍ଟ୍ରୀୟ ଅପମାନ ସେତେଦିନ ଆମକୁ ଦଗ୍ଧିଭୂତ କରିଚାଲିଥିବ ।

ଓଡ଼ିଆ ଅସ୍ମିତାର ଏହି ରୂପକଳ୍ପମାନଙ୍କ ପ୍ରତି ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନ ଜଣାଉଛି କୋଟି ପ୍ରଣାମ ଓ ଆଦର୍ଶସ୍ଥାନୀୟ  ଭାଷାପ୍ରାଣ ଶ୍ରୀମାନ୍ ରଞ୍ଜନ କୁମାର ସାହୁଙ୍କୁ  ତାଙ୍କ ଏହି ଅନନ୍ୟ ଅବଦାନ ପାଇଁ ଅର୍ପଣ କରୁଛି ଅଶେଷ ଧନ୍ୟବାଦ ।

ଅନ୍ୟ ପାଇଁ ଯିଏ ପ୍ରବାଦ ପୁରୁଷ , ଆମ ପାଇଁ ସିଏ ବରବାଦ ପୁରୁଷ

ସୁଭାଷ ଚନ୍ଦ୍ର ପଟ୍ଟନାୟକ 

ଯେଉଁ ଖବରକାଗଜ ଓ ଟିଭି ଚ୍ୟାନେଲମାନେ ଓଡ଼ିଆ ଜାତିର ଭାଷା ଅଧିକାର ପାଇଁ ଚାଲିଥିବା ଯୁଗାନ୍ତକାରୀ କଳାପତାକା ଅଭିଯାନକୁ ଲୋକ ଚକ୍ଷୁରୁ ଦୂରେଇ ରଖିବା ପାଇଁ ତା ଉପରେ କଳାପରଦା (blackout) କାଇଦା ପ୍ରୟୋଗ କରୁଛନ୍ତି, ସେମାନେ ଆଜି ବିଜୁ ପଟ୍ଟନାୟକଙ୍କୁ ପ୍ରବାଦ ପୁରୁଷ ଭାବେ ଓଡ଼ିଆ ଜାତିର ମନ ଉପରେ ପୁଣି ନଦିବାକୁ ପ୍ରଗଳ୍ଭ ହୋଇଉଠିଛନ୍ତି । ଗଣମାଧ୍ୟମ ଯଦି ଗଣନାୟିକା ଭୂମିକାକୁ ଖସିଆସେ ବିନା ବ୍ରହ୍ମାରେ ବି ଦସ୍ୟୁ ରତ୍ନାକର ବାଲ୍ମୀକି ପାଲଟିଯାଇପାରେ !

ଯେଉଁ ଛାତ୍ର-ଯୁବ- ଜନ ଆନ୍ଦୋଳନରେ ବିଜୁବାବୁଙ୍କ ପ୍ରଥମ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ କାଳ ଅଧାରେ ଭୁଷୁଡ଼ି ପଡ଼ିଥିଲା, ସେ ଆଂଦୋଳନର ଏକ ମୁଖ୍ୟ ସ୍ଲୋଗାନ ଥିଲା: ବିଜୁ ବିରେନ ଯେଉଁଠି , ମଦ ବୋତଲ ସେଇଠି । ମଦଲୋଭୀ ସମ୍ବାଦିକମାନେ ତାଙ୍କୁ ପ୍ରବାଦପୁରୁଷ ବନେଇଦେଲେ । ଦ୍ବିତୀଯଥର ସେ ଯେତେବେଳେ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ହେଲେ, ଏପରି ଅରାଜକତା ବ୍ୟାପିଗଲା ଯେ, ରାଜ୍ୟ ସଚିବାଳୟର କର୍ମଚାରୀମାନେ ତାଙ୍କ ଜୀବନ ନେଇଯାଇଥାନ୍ତେ ଯଦି ଜଣେ ସାମ୍ବାଦିକ ଉପସ୍ଥିତ ବୁଦ୍ଧି ପ୍ରୟୋଗ କରିନଥାନ୍ତେ । ଏ କଥା କାହାକୁ ଅଜଣା? ତଥାକଥିତ ପ୍ରବାଦ ପୁରୁଷ ଯେତେବେଳେ ମୃତ୍ୟୁମୁଖରେ ପଡ଼ିଲେ, ସେତେବେଳେ ସେ ଅପଶାସନ ହେତୁ ଲୋକଙ୍କଦ୍ଵାରା ପ୍ରତ୍ୟାଖ୍ୟାତ ଅବସ୍ଥାରେ ଥିଲେ ।

ଏ ବାବୁ ପ୍ରକୃତରେ କ’ଣ ତାହା ମୋର ଚାରୋଟି ସ୍ତମ୍ଭ ସଂହିତାରେ ସପ୍ରମାଣ ଅଛି । ସେଗୁଡ଼ିକ: ସିଂହାବଲୋକନ , Animadversion, ସିଂହାବଲୋକନରେ ବିଜୁ ଓ ବିଜୁଙ୍କ ଛୁରା ।

ନିଜ ସ୍ଵାର୍ଥ ପାଇଁ ବିଜୁବାବୁ ଯେକୌଣସି କାମ କରିପାରୁଥିଲେ; କିନ୍ତୁ ମଦଲୋଭୀ ସମ୍ବାଦିକମାନେ ଲୋକଙ୍କୁ ବୁଝାଉଥିଲେ ଯେ, ସେ ଯାହା କରୁଥିଲେ ସବୁ ଥିଲା ଓଡ଼ିଆ ଜାତିର ସ୍ବାର୍ଥପାଇଁ !

ସେ ନିଜକୁ ଓଡ଼ିଆ ବୋଲି ମନେକରୁନଥିଲେ । ବିଧାନସଭାରେ ସେ ଘୋଷଣା କରିଥିଲେ, ରାଜନୈତିକ ବାଧ୍ୟବାଧକତା ହେତୁ ସେ ଓଡ଼ିଆ କହୁଥିଲେ ବି , ତାଙ୍କ ଭିତ୍ତି ଥିଲା ଇଂରାଜୀ ଭାଷା (“My language was the other day English”) ; ମୋ ସଂସ୍କୃତି ଥିଲା ଇଂରେଜ ଲୋକର ସଂସ୍କୃତି (“My culture was the culture of an Englishman”) । (ବିଧାନସଭା ବିବରଣୀ, ୩୦.୯.୧୯୬୩ ପୃ.୩୯) । ତାଙ୍କ ଇଂରାଜୀମନସ୍କତା ଏତେ ତୀବ୍ର ଥିଲା ଯେ, ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ହେଉହେଉ ସେ ୨୩.୮.୧୯୬୧ତାରିଖରେ ଆସ୍ପର୍ଦ୍ଧ କରିଥିଲେ କହିବାକୁ, ବିଧାନସଭାକୁ ଆସିବା ପୂର୍ବରୁ ସବୁ ସଭ୍ୟ ଇଂରାଜୀ ଜାଣିଥିବା ଦରକାର (“Every member should know English before coming to the House.”) (ଏଜନ, ପୃ.୨୫) । ଏପରିକି ଓଡ଼ିଆ ପରି ଭାଷା ପ୍ରଚଳିତ ଥିବା ଭାରତକୁ ଗୋଟାଏ ଦେଶ ବୋଲି ମାନିବାକୁ ସେ ଘୃଣା କରୁଥିଲେ ( “So many languages there in our country. This is not a country at all.”) (ବିଧାନସଭା ବିବରଣୀ, ସେପ୍ଟେମ୍ବର ୧୯୮୫, ପୃ ୧୦୮)।

ଏହି ଇଂରାଜୀମନସ୍କ ଓଡ଼ିଆଭାଷାବିଦ୍ଵେଷୀ ବ୍ୟକ୍ତି ବିଧାନସଭାର ଅଧିକାଂଶ ସଦସ୍ୟଙ୍କୁ ନିଜର ଚାବୁକ ଦ୍ଵାରା ନିୟନ୍ତ୍ରିତ କରିବା ସ୍ଥିତିରେ ଥିବା ବେକେ ବିଧାନସଭାକୁ ମିଛ କହି ୧୯୬୩ରେ ଇଂରାଜୀ ଭାଷାକୁ ଯଦି କବର ତଳୁ ଉଠାଇ ଆଣି ସେହିସ୍ଥଳରେ ଆମ ଉପରେ ନଦିଦେଇନଥାନ୍ତେ, ତେବେ ଆମ ଭାଷା ଅଧିକାର ପାଇଁ ଆମକୁ ପ୍ରାୟ ୪ ବର୍ଷ ଧରି କଳାପତାକା ଅଭିଯାନ କରିବାକୁ ପଡ଼ିନଥାନ୍ତା ।

ଅତଏବ, ଅନ୍ୟ କାହାପାଇଁ ବିଜୁ ପଟ୍ଟନାୟକ ପ୍ରବାଦ ପୁରୁଷ ହୋଇପାରନ୍ତି, ଆମ ଭାଷା ପ୍ରେକ୍ଷାପଟରେ ଆମ ପାଇଁ ବରବାଦ ପୁରୁଷ । ଓଡ଼ିଆ ଗଣମାଧ୍ୟମମାନେ ତାଙ୍କୁ ଅଯଥା ଟେକିବା ବନ୍ଦ କରି ଏହି ସତ୍ୟ ଅନୁଭବ କରନ୍ତୁ ।

ମାତୃଭାଷା, ଆମ ସରକାର ଓ ଆମେ ଓଡ଼ିଆମାନେ

ସୁଭାଷ ଚନ୍ଦ୍ର ପଟ୍ଟନାୟକ

ଆଜି ବିଶ୍ଵ ମାତୃଭାଷା ଦିବସ । ଏହି ନାମରୁ ବୁଝିହୁଏ ଯେ, ମାତୃଭାଷା ଉପରେ ସମଗ୍ର ବିଶ୍ଵ ଗୁରୁତ୍ଵ ଦେଉଛି । ମାତ୍ର ଆମ ରାଜ୍ୟ ସରକାର ନିଆରା । ମାତୃଭାଷାକୁ କିପରି ମରାଯାଇପାରେ ତହିଁରେ ଆମ ସରକାର ମନଧ୍ୟାନ ଦେଇ ଲାଗିଛନ୍ତି । ଫଳରେ, ୧୯୫୪ରେ ପ୍ରଣୀତ ଓ ପ୍ରବର୍ତ୍ତିତ ହୋଇଥିଲେ ମଧ୍ୟ ଓଡ଼ିଶା ଦାପ୍ତରିକ ଭାଷା ଆଇନ (Orissa Official Language Act) କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ ହୋଇପାରୁନି । ଓଡ଼ିଶାର ସବୁଠି ସମସ୍ତ ଓ ଯେକୌଣସି ଦାପ୍ତରିକ କାମ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାରେ ହେବ ବୋଲି ଏହି ଆଇନରେ ବ୍ୟବସ୍ଥା ଅଛି । କିନ୍ତୁ ନବୀନ ପଟ୍ଟନାୟକଙ୍କ ନେତୃତ୍ବରେ ଚାଲିଥିବା ଆମ ସରକାର ୨୦୧୮ରେ ଏହାକୁ ସଂଶୋଧନ କରି ଓଡ଼ିଶାର ସବୁଠି ସମସ୍ତ ଓ ଯେକୌଣସି ଦାପ୍ତରିକ କମ ଓଡ଼ିଆରେ ହେବନାହିଁ ବୋଲି ଧାର୍ଯ୍ୟ କରିଛନ୍ତି । ସେ ଏହା ବି ଧାର୍ଯ୍ୟ କାରିଛନ୍ତି ଯେ, କର୍ମଚାରୀମାନେ ଯେଉଁଠି ଯେପରି ଭାବେ ଚାହିବେ ସେଇଠି ସେପରି ଭାବେ ଓଡ଼ିଆରେ କାମ ହୋଇପାରେ, ନହେଲେ ନାହିଁ । କେବଳ ଏତିକି ନୁହେଁ, ଯେଉଁ କର୍ମଚାରୀ ବା ପଦଧିକାରୀ ସମ୍ପୂର୍ଣତଃ ଓଡ଼ିଆରେ କାମ ନ କରିବେ ସେମାନଙ୍କୁ ସରକାର ପୁରସ୍କୃତ କରିବେ ବୋଲି ବି ନବୀନ ବାବୁ ବ୍ୟବସ୍ଥା କରିଛନ୍ତି । ଆମ ମାତୃଭାଷା ବିରୁଦ୍ଧରେ ଏହି କୁତ୍ସିତ ଷଡ଼ଯନ୍ତ୍ରର ପରିସମାପ୍ତି ପାଇଁ ଓ ଆମ ମାତୃଭାଷାରେ ଆମ ମାତୃଭୂମିର ପରିଚାଳନା ପାଇଁ ଚାଲିଥିବା କଳାପତାକା ଅଭିଯାନ ଆଜି ୧୪୦୬ ଦିନରେ ପହଞ୍ଚିଛି । ଏହି ଅନନ୍ୟ ଅନ୍ଦୋଳନକୁ ଭାଙ୍ଗିଦେବା ପାଇଁ ଆମ ଭିତରୁ କେଇଜଣଙ୍କ ଅର୍ଥଲୋଭକୁ ଉପଯୋଗ କରି ସୁଦ୍ଧା ସରକାର ସଫଳ ନହେବା ପରେ କେତେକ ମାନ୍ୟତାସମ୍ପନ୍ନ ସାମ୍ବାଦିକ,ସାହିତ୍ୟିକ ଓ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ପାଖଲୋକ ବିବେଚିତ ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କ ସଂବାଦପତ୍ର ମାଧ୍ୟମରେ ଏକ ନୂଆ କୌଶଳ ପ୍ରୟୋଗ କରିଛନ୍ତି । ତାହା ହେଲା, “ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନ ହିଁ ଓଡ଼ିଶାର ମୁକ୍ତି ଆନ୍ଦୋଳନ” ବୋଲି ମୁଁ ଯାହା ଦର୍ଶାଇଥିଲି ତହିଁର ବିପରୀତ ଧାରଣା ବାଣ୍ଟିବାର କୌଶଳ । ଏମାନେ ଯୁକ୍ତି କରୁଛନ୍ତି, ଓଡ଼ିଆ ଭାଷା ନୁହେଁ , ଇଂରାଜୀ ଭାଷା ହିଁ ଓଡ଼ିଶାକୁ ମୁକ୍ତି ଦେବ ! ଏବଂ ସମତାଳରେ ପ୍ରଥମ ଶ୍ରେଣୀରୁ ଇଂରାଜୀ ଭାଷାରେ କଥାକୁହା ଶିଖାଯିବ ବୋଲି ଘୋଷଣା କରିବା ସଙ୍ଗେ ସଙ୍ଗେ କେତେକ ପ୍ରାଥମିକ ବିଦ୍ୟାଳୟରେ ଏହା କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ କଲେଣି ଆମ ସରକାର । ଓଡ଼ିଶାରେ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାର ପ୍ରଥମିକତା ନଷ୍ଟ କରି, ଏହାକୁ ଗୌଣ ଓ ଇଂରାଜୀ ଭାଷାକୁ ମୁଖ୍ୟ ଭାବେ ଗ୍ରହଣ କରିବାକୁ ଲୋକଙ୍କ ମାନସିକତା ସୃଷ୍ଟି ହିଁ ଏହି କୁତ୍ସିତ ଷଡ଼ଯନ୍ତ୍ରର ଏକମାତ୍ର ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ।

ଜାତୀୟ ପାଠ୍ୟକ୍ରମ ଖସଡ଼ାକୁ ବେଖାତିର

ଏହି ଷଡ଼ଯନ୍ତ୍ରକୁ କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ କରିବା ପାଇଁ ଅଣଓଡ଼ିଆ ଅଧ୍ୟୁଷିତ ଶାସନକଳ ଏତେ ବ୍ୟଗ୍ର ଯେ, ପ୍ରାଥମିକ ସ୍ତରରେ ଛାତ୍ରଛାତ୍ରୀମାନଙ୍କ ଉପରେ ନିଜ ମାତୃଭାଷା ଭିନ୍ନ ଅନ୍ୟ କୌଣସି ଭାଷା ନଦାଯିବା ବିରୁଦ୍ଧରେ ଥିବା କୌଣସି ସିଦ୍ଧାନ୍ତକୁ ବି ଆମ ସରକାର ଖାତିର କରୁନାହାନ୍ତି । ଉଦାହରଣ ସ୍ବରୂପ, ରାଷ୍ଟ୍ରୀୟ ଶୈକ୍ଷିକ ଅନୁସନ୍ଧାନ ଓ ପ୍ରଶିକ୍ଷଣ ପରିଷଦ ୨୦୦୫ରେ ଯେଉଁ ଜାତୀୟ ପାଠ୍ୟକ୍ରମ ଖସଡ଼ା ତିଆରି କରିଥିଲେ, ତହିଁରେ କହିଥିବା ଦୁଇଟି ମୁଖ୍ୟକଥାକୁ ବିଚାରକୁ ନିଆଯାଇପାରେ । ଏହା ହେଲା (୧) ପିଲାମାନଙ୍କ ମାତୃଭାଷା ହିଁ ସ୍କୁଲ ଶିକ୍ଷାର ମାଧ୍ୟମ ହେବା ଉଚିତ ଓ (୨) ଶାସ୍ତ୍ରୀୟ ବା ବିଦେଶୀ ଭାଷା ସହ ସେମାନଙ୍କ ପରିଚିତି ପରେ କରାଯାଇପାରେ ।

ଘର ଭାଷା ବନାମ ପର ଭାଷା

କନ୍ନଡ଼ ଭାଷା ଶାସ୍ତ୍ରୀୟ ମାନ୍ୟତା ପାଇଲା ପରେ କର୍ଣାଟକ ସରକାର ରାଜ୍ୟର ସମସ୍ତ ପ୍ରାଥମିକ ବିଦ୍ୟାଳୟରେ କେବଳ ସେହି ଭାଷାରେ ଶିକ୍ଷାଦାନ ହେବ ବୋଲି ଆଦେଶ ଜାରିକଲେ । ଏହା ନାନା ନ୍ୟାୟିକ ପରୀକ୍ଷଣ ଶେଷରେ ଭାରତର ସର୍ବୋଚ୍ଚ ନ୍ୟାୟାଳୟର ସାମ୍ବିଧାନିକ ପୀଠରେ ପହଞ୍ଚିଲା । ଏହି ପୀଠ ସିଭିଲ ଅପିଲମାଳା ୫୧୬୬-୫୧୯୦ / ୨୦୧୩ ଉପରେ ୬.୫.୨୦୧୪ ତାରିଖରେ ଦେଇଥିବା ରାୟରେ ସ୍ପଷ୍ଟ କହିଛନ୍ତି, ପ୍ରାଥମିକ ସ୍ତରରେ ପିଲା ତ ନିଜର ମାତୃଭାଷାରେ ହିଁ ଶିକ୍ଷା ଲାଭ ପାଇଁ ମୌଲିକ ଅଧିକାରଡ଼ ଅଧିକାରୀ । ଅନ୍ୟ କେଉଁ ଭାଷାରେ ଶିକ୍ଷାର୍ଜନ ତାର ଭବିଷ୍ୟତରେ ମଙ୍ଗଳକାରକ ହେବ ବୋଲି କହି ସରକାର ତା ଘର ଭାଷା ଉପରେ ପର ଭାଷା ନଦିଦେଇ ପରିବେନାହିଁ (“We are of the view that the right to freedom of speech and expression under Article 19(1) (a) of the Constitution includes the freedom of a child to be educated in the primary stage of school in a language of the choice of the child and the State cannot impose controls on such choice just because it thinks that it will be more beneficial for the child.”) ।

ଓଡ଼ିଶାଜନ୍ମିତ ଭାରତର ବିଶିଷ୍ଟ ଭାଷାତତ୍ତ୍ଵବିତ୍ ଡଃ ଦେବୀ ପ୍ରସନ୍ନ ପଟ୍ଟନାୟକ ଆପାତତଃ ଏହା ହିଁ କହିଛନ୍ତି ତାଙ୍କ ଆଲୋକବର୍ଷୀ ନିବନ୍ଧ Mother Tongue Education and Destinyରେ । ସେ କହିଛନ୍ତି, କୌଣସି ଭାଷା ଭବିଷ୍ୟତରେ ସାମାଜିକ ଓ ଆର୍ଥିକ ସୁଖ ଦେବ ବୋଲି ବିଚାରି ତାକୁ ଯଦି କୋମଳମତି ଶିଶୁ ଉପରେ ତା ମାତୃଭାଷା ବଦଳରେ ନଦି ଦିଆଯାଏ, ତେବେ ତାକୁ ଯେ କେବଳ ବୟସ୍କ ଲୋକଙ୍କ ଉପରେ ନିର୍ଭର କରିବାକୁ ବାଧ୍ୟ କରାଯିବ ତା ନୁହେଁ, ସେ ମଧ୍ୟ ସୀମିତ ସଂଖ୍ୟକ ଅଖିଝଲସା ଲୋକଙ୍କ କୂଟକୌଶଳଭରା ଦୁନିଆ ପାଲରେ ପଡ଼ିଯିବ । ତେଣୁ ନିଜ ଘର ଭାଷା ବଦଳରେ ପର ଭାଷା ଚଳାଇବା ଯେ ଶିଶୁ ପାଇଁ ଭୟଙ୍କର ଏକଥା ଆମ ସରକାର ବୁଝିବା ଆବଶ୍ୟକ ।

ଅଧା ବାଟରେ ପାଠତ୍ୟାଗ

ପ୍ରାଥମିକ ବିଦ୍ୟାଳୟର ଆବଶ୍ୟକୀୟ ଶିକ୍ଷାର୍ଥୀ ହେଉନଥିବାରୁ ଓଡ଼ିଶାରେ ଶହ ଶହ ବିଦ୍ୟାଳୟ ବନ୍ଦ ହୋଇଯାଉଥିବା ଏକ ଦୁଃଖଦ ବିଭାବନା । କେତେବେଳେ ୧୦ ଜଣରୁ ଊଣା ପିଲାଙ୍କ କାରଣରୁ ବିଦ୍ୟାଳୟ ବନ୍ଦ ତ କେତେବେଳେ ୫ ଜଣରୁ କମ ଶିକ୍ଷାର୍ଥୀ ଥିବାରୁ ବିଦ୍ୟାଳୟ ବନ୍ଦ ହୋଇଯାଉଛି । ଏହାର ଏକ ପ୍ରଧାନ କାରଣ ହେଲା ଘର ଭାଷାରେ ଶିକ୍ଷାଦାନର ଅଭାବ । ଏହା ଅନୁଭବ କରି ଅଗ୍ରଗାମୀ ନାମକ ଏକ ସଂସ୍ଥା କୋରାପୁଟର ୧୮ଟି ପ୍ରାଥମିକ ବିଦ୍ୟାଳୟକୁ କୁଇ ଭାଷା ଜାଣିଥିବା ଶିକ୍ଷକ ଯୋଗାଇ ଦେଇଛି, ଫଳରେ ସେଇ ବିଦ୍ୟାଳୟଗୁଡିକରୁ ପାଠଛାଡି ପଳାଉଥିବା ପିଲାଙ୍କ ସଂଖ୍ୟା କମିଛି । ଅତଏବ, ରାଜ୍ୟ ମାତୃଭାଷା (ଓଡ଼ିଶାରେ ଓଡ଼ିଆ) ସତ୍ତ୍ଵେ, ଶିଶୁର ନିଜସ୍ଵ ମାତୃଭାଷା ତା ପାଇଁ ଗୁରୁତ୍ବପୂର୍ଣ, ଯେପରି କୋରାପୁଟର ଏହି ୧୮ଟି ବିଦ୍ୟାଳୟର ଶୋକ୍ଷାର୍ଥୀଙ୍କ ପାଇଁ କୁଇ ଭାଷା ।

ମାତୃଭାଷା ବନାମ ମାତୃଭାଷା

ସର୍ବୋଚ୍ଚ ନ୍ୟାୟାଳୟର ସାମ୍ବିଧାନିକ ପୀଠ ଉପରୋଦ୍ଧୃତ୍ତ ରାୟରେ ଏଇଥିପାଇଁ କହିଛନ୍ତି ଯେ, ନିମ୍ନ ପ୍ରାଥମିକ ସ୍ତରରେ ଯେଉଁ ଛାତ୍ରର ରାଜ୍ୟ ମାତୃଭାଷା ଘର ଭାଷା ନୁହେଁ, ତାକୁ ରାଜ୍ୟ ମାତୃଭାଷାରେ ଶିକ୍ଷା ଦିଆ ନଯାଇ ତା ନିଜ ମାତୃଭାଷାରେ, ଅର୍ଥାତ୍ ଯେଉଁ ଭାଷାରେ ସେ ଘରେ ତା ମାଆ ସହ କଥା ହୁଏ, ସେହି ଭାଷାରେ ଶିକ୍ଷା ଦିଆଯିବ ।

ସରକାରୀ ମୂର୍ଖତା

ଯେତେବେଳେ ଏହି ରାୟରେ ସର୍ବୋଚ୍ଚ ନ୍ୟାୟଳୟ ସ୍ପଷ୍ଟ କହିଛନ୍ତି ଯେ, ପ୍ରଥମରୁ ତୃତୀୟ ଶ୍ରେଣୀ ଭିତରେ ପିଲାଙ୍କ ଉପରେ ପ୍ରାଦେଶିକ ମାତୃଭାଷା ବି ନଦା ଯାଇ ପାରିବ ନାହିଁ , ସେତେବେଳେ ଆମ ସରକାର ପ୍ରଥମ ଶ୍ରେଣୀରୁ ଇଂରାଜୀ ଭାଷା-ବଳୟକୁ ଆମ ଭବିଷ୍ୟତ ବଂଶଧରମାନଙ୍କୁ ଠେଲି ଦେବାକୁ ଯେଉଁ ଚକ୍ରାନ୍ତ ଆରମ୍ଭ କଲେଣି ତାହା ମୂର୍ଖତା ଭିନ୍ନ କିଛିନୁହେଁ ।

ଇଂରାଜୀ ଭାଷାରେ ପିଲାଙ୍କୁ ଦୋରସ୍ତ କରାଯାଉ ବୋଲି ଆମେରିକା ପ୍ରେମୀ ମନମୋହନ ସିଂହଙ୍କ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରିତ୍ଵ କାଳରେ ରାଷ୍ଟ୍ରୀୟ ଶୈକ୍ଷିକ ଅନୁସନ୍ଧାନ ଓ ପ୍ରଶିକ୍ଷଣ ପରିଷଦକୁ ନିର୍ଦ୍ଧେଶ ଦିଆଯାଇଥିଲା । ନିର୍ଦ୍ଧେଶନାମାର ଶୀର୍ଷକ ଥିଲା “Teaching of English at the primary level” । ଯେଉଁ ବିଶେଷଜ୍ଞ କମିଟି ଏହା ଉପରେ ଅନୁଧ୍ୟାନ କରିଥିଲେ ସେମାନେ ଓଡିଶାର ପ୍ରାଥମିକ ଶିକ୍ଷାର ସ୍ଥିତି ଉପରେ ଆଲୋକପାତ ବି କରିଛନ୍ତି । ସେମାନଙ୍କ ମତରେ, ଇଂରାଜୀ ପଢାଉଥିବା ଶିକ୍ଷକମାନେ ବି ଇଂରାଜୀରେ ପଢାଇବାକୁ ସୁଖକର ମନେକରୁନାହାନ୍ତି । ସରଳ ଇଂରାଜୀରେ ଶିକ୍ଷାଦାନର ଗୁରୁତ୍ଵ ତ ସେମାନେ ବୁଝନ୍ତିନି, ତାହା କରିବାର ଯୋଗ୍ୟତା ବି ସେମାନଙ୍କର ନାହିଁ । (“It is evident that the teachers teaching English were not comfortable in using English. Not only he/she was unaware of the importance of transacting the lesson in simple English, he/she was not equipped to do so.”) ଶିକ୍ଷାର୍ଥୀମାନଙ୍କ ଭିତରୁ ଶତକଡ଼ା ୨୦ ଭାଗଙ୍କ ସ୍ପଷ୍ଟ ମତ ହେଲା, ସେମାନେ ଇଂରାଜୀ ପଢିବାକୁ ଆଦୌ ପସନ୍ଦ କରନ୍ତିନାହିଁ , କାରଣ ସେମାନେ ତାହା ବୁଝି ପାରନ୍ତି ନାହିଁ କି କହି ପାରନ୍ତିନାହିଁ (“20% students said that they did not like studying English because they could not understand or speak English।“) । ଏହି ଛାତ୍ରଛାତ୍ରୀମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ ୪ର୍ଥ ୫ମ ଶ୍ରେଣୀରେ ପଢୁଥିବା ପିଲାମାନେ ବି ସରଜମିନ ତଦନ୍ତରେ ଦୋକାନଗୁଡ଼ିକର ନାମ ବା ନାମଫଳକ ପଢିପାରିବାକୁ ସକ୍ଷମ ନଥିବା କହି ଏହି ରିପୋର୍ଟରେ କୁହା ହୋଇଛି, ସେମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ କେହି ମଧ୍ୟ ପଢା ବହି ଭିନ୍ନ ଅନ୍ୟ କୌଣସି ଇଂରାଜୀ ବହି ପଢିନାହାନ୍ତି ( “Most of these children studying in class IV-V could not read the names of the shops and signboards. They had not read any English book other than the text book.”) (Teaching of English at the primary level , 2012) । ଇଂରାଜୀ ପଢା ହେଉଥିବା ବିଦ୍ୟାଳୟମାନଙ୍କୁ ଅନୁଧ୍ୟାନ କରି ଏହା ହିଁ ଯେତେବେଳେ ରାଷ୍ଟ୍ରୀୟ ଶୈକ୍ଷିକ ଅନୁସନ୍ଧାନ ଓ ପ୍ରଶିକ୍ଷଣ ପରିଷଦ ଓ ସର୍ବ ଶିକ୍ଷା ଅଭିଯାନର ମିଳିତ ରିପୋର୍ଟ, ସେତେବେଳେ ଆମ ସରକାର ପ୍ରଥମ ଶ୍ରେଣୀରୁ ଆମ ପିଲାମାନଙ୍କୁ ଇଂରାଜୀ ଭାଷା କବଳକୁ ଠେଲି ଦେଇ ଆମ ମୁମୁର୍ଷୁ ପ୍ରାୟ ପ୍ରାଥମିକ ଶିକ୍ଷାକୁ ଯେ ଆହୁରି ସଂକଟାପନ୍ନ କରାଇବାକୁ ଯାଉଛନ୍ତି ତାହା ଆମେ ଯେତେଶୀଘ୍ର ବୁଝିପାରିବା ସେତେ ମଙ୍ଗଳ ।

ଆମ ସରକାରଙ୍କ ମତଲବ

ଏହି ଆତ୍ମଘାତୀ ଅବିମୃଷ୍ୟକାରିତା ମୂଳରେ ଆମ ସରକାରଙ୍କ ଊହ୍ୟ ମତଲବ ହେଲା, ଯେ କୌଣସି ପ୍ରକାରେ ମଧ୍ୟ ଆମ ରାଜ୍ୟରେ ଆମ ମାତୃଭାଷାକୁ ଗୌଣ କରାଇ , ଇଂରାଜୀ ଭାଷାର ଆଧିପତ୍ୟ କାଏମ ରଖାଇବା ଓ ଆମ ଭାଷାରେ ଆମ ରାଜ୍ୟ ପରିଚାଳନା ପାଇଁ ଚାଲିଥିବା ଆମ ଆନ୍ଦୋଳନ ଉପରୁ ରାଜ୍ୟବାସୀଙ୍କ ଦୃଷ୍ଟି ଅପସାରଣ କରାଇବା ।

ଆଜି ଯେଉଁ ଓଡ଼ିଆମାନେ ମାତୃଭାଷା ଦିବସ ପାଳନରେ ମତ୍ତ, ସେମାନେ ଏହି ମାରାତ୍ମକ ସରକାରୀ ଷଡଯନ୍ତ୍ର ସମ୍ପର୍କରେ ସାମାନ୍ୟ ମଥା ଖେଳାଇବେ କି?

ଭାଷାବଲୋକନ// ଭାଷାଦ୍ରୋହୀଙ୍କୁ ଭାଷା ନାମରେ ସମ୍ମାନ ପ୍ରଦାନ: ଭାଗ -୨

ସୁଭାଷ ଚନ୍ଦ୍ର ପଟ୍ଟନାୟକ 

କ’ଣ ଥିଲା ଏହି ଅପରାଧ?
କିଏ ଥିଲା ଏହି ଅପରାଧୀ?

ଅପରାଧ ଥିଲା ଓଡ଼ିଆ ଭାଷା ସାହିତ୍ୟ ସଂସ୍କୃତି ବିଭାଗ (ତତ୍କାଳୀନ ସଂସ୍କୃତି ବିଭାଗ)ର ସତ୍ତ୍ଵାଧିକାର ଅନ୍ତର୍ଗତ ସାରଳା ମହାଭାରତ ଉପରେ ରାହାଜାନି ।

ଅପରାଧୀ ଥିଲା ସାରଳା ସାହିତ୍ୟ ସଂସଦ, କଟକ

ନବୀନ ପଟ୍ଟନାୟକଙ୍କ ସରକାର ଏହି ସଂସ୍ଥାକୁ ଏବର୍ଷର ବ୍ୟାସକବି ଫକୀରମୋହନ ଭାଷା ସମ୍ମାନ ଦେଇ ଏହି ଅପରାଧ ଉପରେ ସରକାରୀ ଢାଙ୍କୁଣୀ ଲଗାଇଦେଇଛନ୍ତି ।

ସାରଳା ସାହିତ୍ୟ ସଂସଦ ନିଶଙ୍କ ଚିତ୍ତରେ ଏହି ଅପରାଧ କରିଥିବା ବେଳେ ତାକୁ ମୁଖ୍ୟତଃ ସହଯୋଗ କରିଥିଲେ ପୂର୍ବତନ ମୁଖ୍ୟ ଶାସନ ସଚିବ ସହଦେବ ସାହୁ ଓ ଲେଖିକା ପ୍ରତିଭା ରାୟ ।

ମୁଁ ଲେଖିଥିଲି, ସଂସ୍କୃତି-ଶାଗୁଣାମାନେ ସରକାରୀ ସମ୍ପତ୍ତି ‘ସାରଳା ମହାଭାରତ’କୁ ନିଜ ଫାଇଦାରେ ରୂପାନ୍ତରିତ କରିଛନ୍ତି । ପଦ୍ମଶ୍ରୀ ପ୍ରତିଭା ରାୟଙ୍କ ସହ ମିଶି ଏ ଅପରାଧ ଘଟାଇଛନ୍ତି ପୂର୍ବତନ ମୁଖ୍ୟ ଶାସନ ସଚିବ ସହଦେବ ସାହୁ । ଏହି ଅପରାଧର ସାଂଘାତିକ ରୂପ ଦେଖିବା ପାଇଁ ସଚେତନ ପାଠକମାନେ ଏହି ସଂଯୋଗସରଣୀର ସହାୟତା ନେଇପାରନ୍ତି : https://orissamatters.com/2007/08/13/sarala-mahabharata-converted/

ଏହି ଲେଖାରେ ସାରଳା ଦାସ କାହିଁକି ମହାଭାରତ ଲେଖିଥିଲେ ତାର ତାତ୍ତ୍ଵିକ ତର୍ଜମା ମୁଁ କରିଥିଲି ଓ ପ୍ରଫେସର ଆର୍ତ୍ତବଲ୍ଲଭ ମହାନ୍ତି ଯେଉଁ ନାହିଁନଥିବା ପରିଶ୍ରମ କରି ତାଳପତ୍ରରେ ପ୍ରାୟତଃ କରଣିଅକ୍ଷରରେ ଲିଖିତ ୨୨ ସଜ ପୋଥି (21 sets of palm leaf manuscripts) ପଢ଼ି ପଢ଼ାଇ ଅନୁଧ୍ୟାନ କରି କରଣିଅକ୍ଷରରେ ଲିଖିତ ପ୍ତାୟ ୮୦୦ ବର୍ଷ ପୁରୁଣା ତାଳପତ୍ର ପୋଥିର ଏହି ସମ୍ପାଦନା କରି ତହିଁର ପ୍ରକାଶନ ପାଇଁ ରାଜ୍ୟ ସରକାରଙ୍କୁ ଦେଇଥିଲେ ତାହା ମୁଁ ଉଲ୍ଲେଖ କରିଥିଲି । ରାଜ୍ୟର ତତ୍କାଳୀନ ସଂସ୍କୃତି ବିଭାଗ ରାଜକୋଷରୁ ଅର୍ଥ ବ୍ୟୟ କରି ତାହାକୁ ପ୍ରକାଶ କରିଥିଲେ । ସୁତରାଂ ପ୍ରଫେସର ଆର୍ତ୍ତବଲ୍ଲଭ ମହାନ୍ତିଙ୍କ ସମ୍ପାଦିତ ଓ ସଂସୃତି ବିଭାଗ ପ୍ରକାଶିତ ସାରଳା ମହାଭାରତ ହୋଇଯାଇଥିଲା ସପୂର୍ଣତଃ ଓଡ଼ିଶା ରାଜ୍ୟ ସରକାରଙ୍କ ବା ରାଜ୍ୟବାସୀଙ୍କ ସମ୍ପତ୍ତି । ଏହାର ପ୍ରଥମ ସଂସ୍କରଣ ସରିଗଲା ପରେ, ଦ୍ଵିତୀୟ ସଂସ୍କରଣ ପାଇଁ ଡିଟିପି ହୋଇଥିଲା ଓ ମୁଦ୍ରଣ ମଧ୍ୟ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିଲା । ଏହି ସମୟରେ ଏହାକୁ ହଡ଼ଫ କରି ନିଜ ବ୍ୟବସାୟୀକ କାମରେ ଲଗାଇଲା ସାରଳା ସାହିତ୍ୟ ସଂସଦ ।

ପ୍ରଫେସର ମହାନ୍ତି ଏହି ଗ୍ରନ୍ଥ ସମ୍ପାଦନପାଇଁ ଯେଉଁ କୃଚ୍ଛ୍ର ସାଧନା କରିଥିଲେ ତାହା ସ୍ଵୀକାର କରି ସଂସ୍କୃତି ବିଭାଗର ତଦାନୀନ୍ତନ ଭାରପ୍ରାପ୍ତ ସମ୍ପାଦକ ଅଧ୍ୟାପକ ଗୌରୀ କୁମାର ବ୍ରହ୍ମା ମୁଖବନ୍ଧରେ ଲେଖିଥିଲେ, “ଜୀବନବ୍ୟାପୀ ଓଡ଼ିଆ ଓ ସଂସ୍କୃତ ସାହିତ୍ୟ ଅଧ୍ୟୟନଜନିତ ଯେଉଁ ଜ୍ଞାନ ଗାମ୍ଭୀର୍ଯ୍ୟ ଓ ବିଚାର ବିବେଚନା ଚତୁରୀ, ତହିଁରେ ସାରସ୍ଵତସେବାପରାୟଣତା ଓ ଜାତୀୟଗୌରବବୋଧର ଅବେଗଶୀଳତା ସଂଯୁକ୍ତକରି ଆର୍ତ୍ତବାବୁ ଯେଉଁ ଧୈର୍ଯ୍ୟ ଓ ସାଧନାର ପରାକାଷ୍ଠା ଦର୍ଶାଇଛନ୍ତି , ତାହା ଏକାବେଳକେ ଅନନ୍ୟସାଧରଣ ଓ ତାଙ୍କର ଉତ୍ତରପୁରୁଷଙ୍କ ପକ୍ଷରେ ଏକ ପ୍ରଦୀପ୍ତ ଆଲୋକସ୍ତମ୍ଭ ସ୍ୱରୂପ । ସେହିଦୃଷ୍ଟିରୁ ଏହି ମହାସାଧକ ସମଗ୍ର ଜାତିର ଅଭିନନ୍ଦନୀୟ ।“

ଏହି ଅଭିନନ୍ଦନୀୟ ମହାସାଧକଙ୍କ ଅତୁଳନୀୟ ଗବେଷଣା, ଅଧ୍ୟବସାୟ, ଆୟାସ ଓ ସମ୍ପାଦନା ହେତୁ ପ୍ରକାଶ ପାଇଥିବା ସାରଳା ମହାଭାରତକୁ ନିଜ କୃତି ପରି ଉପସ୍ଥାପିତ କରିଥିବା ସାରଳା ସାହିତ୍ୟ ସଂସଦ, ତାର ସଭାପତି (ପୂର୍ବତନ ମୁଖ୍ୟଶାସନସଚିବ) ସହଦେବ ସାହୁ ଆଇ. ଏ. ଏସ୍. ଓ ସମ୍ପାଦକ ଇଂ. ପ୍ରଭାକର ସ୍ଵାଇଁ ଯଦି ସଂସ୍କୃତି ବିଭାଗରୁ ଚୋରୀ କରି ନଥିଲେ ତେବେ ରାହାଜାନି କରିଥିଲେ । ସମୟ ଗଡ଼ିଯାଇଛି ବୋଲି ଅପରାଧ ସରିଯାଇଛି , ଏହା ନୁହେଁ । ସଂସ୍କୃତି ବିଭାଗ ଡିଟିପି କରିସାରିଥିବା ନଥି କୁଆଡ଼େ ଗଲା ଏବଂ ଯେଉଁ ତିନୋଟି ପର୍ବର ପୁନର୍ମୁଦ୍ରଣ ସରିଥିଲା ତାହା ବି କୁଆଡ଼େ ଗଲା – ତାହା ସହ ଏହି ଚୋରୀ ବା ରାହାଜାନିର ସମ୍ପର୍କ ଅଛି କି ନାହିଁ , ଅପରାଧିକ ଅନୁସନ୍ଧାନ ଦ୍ଵାରା ନିର୍ଣ୍ଣିତ ହେବା କଥା, ଯାହା ହୋଇନାହିଁ ।

ଏହି ଅନବଦ୍ୟ ସାରସ୍ଵତକୃତିର ହଡଫକାରୀ ସହଦେବ ସାହୁ ପରୋକ୍ଷରେ ସ୍ଵୀକାର କରିଛନ୍ତି ଯେ, ଆର୍ତ୍ତବଲ୍ଲଭ ମହାନ୍ତିଙ୍କ ସମ୍ପାଦିତ ଯେଉଁ ସାରଳା ମହାଭାରତର ସତ୍ତ୍ଵାଧିକାରୀ ସ୍ଵୟଂ ଓଡ଼ିଶା ସରକାର, ସେହି ମହାଭାରତର ସେ ଓ ସ୍ଵାଇଁ ଯୁଗ୍ମ ଉପସ୍ଥାପକ ଏବଂ ସାରଳା ସାହିତ୍ୟ ସଂସଦ ତାହାର ପ୍ରକାଶକ । ଏହି ସଂସ୍ଥାର ପ୍ରତିଷ୍ଠାତା ସଦସ୍ୟା ପ୍ରତିଭା ରାୟ ତାଙ୍କ “ଅଭିଳାଷୀ ସ୍ଵପ୍ନ” ବଖାଣରେ ଏହାକୁ ଓଡ଼ିଶା ସରକାର ପ୍ରକାଶ କରିଥିବା ସାରଳା ମହାଭାରତର ପୁନର୍ମୁଦ୍ରଣ ବୋଲି ସ୍ଵୀକାର କରିଛନ୍ତି ।

ଏହି ସରକାରୀ ସମ୍ପତ୍ତିକୁ ସେମାନଙ୍କ ଘରୋଇ ସଂସ୍ଥାର ସମ୍ପତ୍ତି ଭାବେ “ଉପସ୍ଥାପନ” କରିବାକୁ ସହଦେବ ସାହୁ ଓ ପ୍ରଭାକର ସ୍ଵାଇଁଙ୍କୁ କିଏ ଅଧିକାର ଦେଲା? ସରକାରଙ୍କ ଦ୍ଵାରା ପ୍ରକାଶିତ ସାରଳା ମହାଭାରତକୁ ନିଜ ବ୍ୟବସାୟ ପାଇଁ ପୁନର୍ମୁଦ୍ରଣ କରିବାକୁ ସାରଳା ସାହିତ୍ୟ ସଂସଦ ଅଧିକାର ପାଇଲା କେଉଁଠୁ?

ସମ୍ବାଦ ଖବରକାଗଜ, ବରେନ୍ଦ୍ରକୃଷ୍ଣ ଧଳ (ଧରିତ୍ରୀ) ଓ ମୁଁ ସୁଭାଷ ଚନ୍ଦ୍ର ପଟ୍ଟନାୟକ (orissamatters.com) ଏହି ସାଂସ୍କୃତିକ ରାହାଜାନୀ ଉପରୁ ପର୍ଦ୍ଦା ଉଠାଇଦେବା ପରେ, ସଂସ୍କୃତି ବିଭାଗର ତତ୍କାଳୀନ ନିର୍ଦ୍ଦେଶକ ଗୋପୀନାଥ ମହାନ୍ତି ଏହା ଉପରେ ସରକାରୀ ଅନୁସନ୍ଧାନ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିବାର ସୂଚନା ଦେଇଥିଲେ । (ସମ୍ବାଦ, ୨୧.୭.୨୦୦୭) । ସେହି  ଅନୁସନ୍ଧାନ ଚାଲିଥିବା ବେଳେ , କାରଣ ତାହା ପ୍ରତ୍ୟାହୃତ ହୋଇଥିବା କାହାକୁ ଜଣାନାହିଁ , ସେହି ଅଭିଯୁକ୍ତ ସାରଳା ସାହିତ୍ୟ ସଂସଦ ରାଜ୍ୟସରକାରଙ୍କ ସେହି ସଂସ୍କୃତି ବିଭାଗରୁ ଭାଷା ସମ୍ମାନ ପାଇବା ଉପରୋକ୍ତ ଅପରାଧ-ଅନୁସନ୍ଧାନ ଉପରେ ଯବନିକା ପତନ ଭିନ୍ନ କ’ଣ ଆଉ ହୋଇପାରେ ?

ପ୍ରତିଭା ରାୟଙ୍କ ଭାଷାରେ , ସାରଳା ସାହିତ୍ୟ ସଂସଦ “ଏହି ବିଶାଳ ଅକ୍ଷରମାଳାକୁ ପୁନର୍ମୁଦ୍ରଣ କରିବାର ସତ୍ ସାହସ କରିଛନ୍ତି ।“ ଏହା ସତ୍ ସାହସ?

ସତ୍ ସାହସ ହେଉ ବା ଦୁଃସାହସ ହେଉ, ଶ୍ରୀମତୀ ରାୟ ଯେହେତୁ ଏହି ସଂସ୍ଥାର ଜଣେ ପ୍ରତିଷ୍ଠାତା ତାଙ୍କ ସ୍ଵୀକାରୋକ୍ତିର ସାକ୍ଷ୍ୟମୂଲ୍ୟ ଅଧିକ । ତାଙ୍କ ସ୍ଵୀକାରୋକ୍ତି ସ୍ପଷ୍ଟ କରିଦେଇଛି ଯେ, ସରକାରୀ ସମ୍ପତ୍ତିକୁ ଏମାନେ ହଡଫ କରିଛନ୍ତି ବା ଚୋରୀ କରିଛନ୍ତି । ଏହି ସ୍ଵୀକୃତ ଅପରାଧ ହେତୁ ସାରଳା ସାହିତ୍ୟ ସଂସଦର ପଞ୍ଜୀକରଣ ବାଜ୍ୟାପ୍ତ ହେବା କଥା ଓ ଏହି ତିନିଜଣ ଜେଲରେ ରହିବା କଥା । ଅଥଚ ଓଡ଼ିଶା ସରକାର ଏହି ସଂସ୍ଥାକୁ ଫକୀରମୋହନ ଭାଷା ସମ୍ମାନ ପ୍ରଦାନ କରିଛନ୍ତି ଫକୀରମୋହନଙ୍କ ଜୟନ୍ତୀ ଦିବସରେ ! ଓଡ଼ିଆ ଜାତିର ଆତ୍ମା ଉପରେ ତସ୍କରମାନଙ୍କ ଏ ପଦାଘାତ ବାବୁ ନବୀନଙ୍କ ରାଜୁତି କାଳରେ ହିଁ ଘଟିଛି ; ୨୦୦୭ରେ ସଂସୃତି ବିଭାଗ ପ୍ରକାଶିତ ସାରଳା ମହାଭାରତ ଯିଏ ଚୋରିକଲେ ବା ଡକାୟତି ଦ୍ଵାରା ଦଖଲ କଲେ , ୨୦୨୦ରେ ସେହି ଚୋରିକରାହୋଇଥିବା ମହାଭାରତକୁ ନିଜ ସାହିତ୍ୟକୃତି ଭାବେ ଦେଖାଇ ସେହିମାନେ ହାସଲ କଲେ ସେହି ସଂସ୍କୃତି ବିଭାଗର ସବୁଠୁ ଦାମିକା ସମ୍ମାନ – ବ୍ୟାସକବି ଫକୀରମୋହନ ଭାଷା ସମ୍ମାନ ।

ଓଡ଼ିଆ ଭାଷା ତ ବିପଦରେ , ସାହିତ୍ୟ ବି ପ୍ରିୟାପ୍ରୀତି ତୋଷଣର ଗନ୍ଧରା ଘୋଡ଼ାଶାଳରେ ।