ହଜାରେ ପାଞ୍ଚଶ’ ଦିନରେ କଳା ପତାକା ଅଭିଯାନ

ସୁଭାଷ ଚନ୍ଦ୍ର ପଟ୍ଟନାୟକ

କରୋନା ଭୂତାଣୁର ସାମ୍ନା କରୁଥିବା ସରକାରଙ୍କୁ ସଚେତନ-ନାଗରିକୀୟ ସହଯୋଗ ପ୍ରଦାନ କରି କଳାପତାକା ଅଭିଯାନକୁ ଆମେ ଜାଗତିକ ସ୍ତରରୁ ଅତିଜାଗତିକ (Virtual) ସ୍ତରକୁ ଘୁଞ୍ଚାଇ ଆଣିଛୁ । ପ୍ରତିଦିନ ନଭମଞ୍ଚ (website)ରେ ଏବଂ ସାମାଜିକ ଗଣମାଧ୍ୟମରେ ଏହା ସହ ମିଳିତ ହେଉଛନ୍ତି ଓଡ଼ିଶାର ସବୁବର୍ଗର ସଚେତନ ନାଗରିକବୃନ୍ଦ କେବଳ ସେହିମାନଙ୍କୁ ଛାଡ଼ି, ଯେଉଁମାନେ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ବଶମ୍ବଦ, ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କ କୃପାକାମୀ, ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ଚାଟୁକାର ଓ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ଦଲାଲ ।

ଆଜି ହେଲା ୧୫୦୦ ଦିନ ।

ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ଓଡ଼ିଆ ବିଦ୍ଵେଷୀ ମାନସିକତା ଏତେ ତୀବ୍ର ଯେ, ଏ ଭୟଙ୍କର କରୋନା କାଳରେ ତହିଁ ସମ୍ପର୍କିତ କୌଣସି ମାର୍ଗଦର୍ଶୀକା (guideline), ବିଧି (law), ବିଧାନ (regulation) ଇତ୍ୟାଦି ଓଡ଼ିଆରେ ପ୍ରକାଶ ନ କରି ଇଂରାଜୀ ଭାଷାରେ ରଖି ଆମ ଲୋକଙ୍କୁ ଅନ୍ଧକାରରେ ରଖିଛିନ୍ତି ଏବଂ ସେମାନେ ଆଇନ ଲଙ୍ଘନ କରୁଥିବା ଓ ସରକାରୀ କଟକଣା ମାନୁ ନଥିବା କହି ପୋଲିସ ଲଗାଇ ସେମାନଙ୍କୁ ନିର୍ଦ୍ଧୂମ ଲାଠିମାଡ଼ କରାହେଉଛି ଓ ଗିରଫ କରି ଜେଲ ପଠାଯାଉଛି ।

ଯଦି କରୋନା ସମ୍ପର୍କୀୟ ସମସ୍ତ ପଥଦର୍ଶୀ କାଗଜପତ୍ର ,ଆଇନ କାନୁନ ଓ କଟକଣା ଓଡ଼ିଆଭାଷାରେ ଥାନ୍ତା, ତେବେ ଆମ ଲୋକେ ଏପରି ନିର୍ଯ୍ୟାତୀତ ହୋଇନଥାନ୍ତେ କି ରୋଗାକ୍ରାନ୍ତ ହୋଇନଥାନ୍ତେ ।

ଆମ୍ଭେ ଯେତେ ଯୁକ୍ତି କଲୁ, କିଛି ଶୁଣିଲେନି, ଏବେ ଅବସ୍ଥା ଅଣାୟତ ହେବା ପରେ ସବୁ କଟକଣା ଉଠାଇ ଦେଇ ଦାରିଦ୍ର୍ୟ ନିପୀଡ଼ିତ ଅପାଠୁଆ ଶ୍ରମଜୀବୀମାନଙ୍କୁ ସେମାନଙ୍କ ଭାଗ୍ୟ ଉପରେ ଛାଡ଼ିଦିଆ ଯାଇଛି ଓ ରୋଗଗ୍ରସ୍ତ ହେଲେ ଦେହର ପ୍ରତିଷେଧକ ଶକ୍ତି ବୃଦ୍ଧିପାଇବ ବୋଲି ଅଦ୍ଭୁତ ପ୍ରବଞ୍ଚନା ପ୍ରସାରିତ କରାହେଉଛି । ଏହିପରି ଅମନଯୋଗୀ, ଅମଲାମତାଶ୍ରୟୀ ବ୍ୟକ୍ତି ଓଡ଼ିଶାର ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ !

ଏହାଙ୍କ ଅମଲାମତାଶ୍ରୟୀ ଚରିତ୍ର ହେତୁ, ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାରେ ଓଡ଼ିଶାର ପରିଚାଳନା ସମ୍ଭବ ହୋଇପାରୁନାହିଁ ଓ ଏହି କାରଣରୁ ବହୁ ଲକ୍ଷ ଓଡ଼ିଆଙ୍କ ଜୀବନ ବର୍ତ୍ତମାନ ସଂକଟାପନ୍ନ ହୋଇପଡ଼ିଛି ।

ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାରେ ରାଜ୍ୟ ପରିଚାଳନା ନ ହେଉଥିବା ହେତୁ ଓଡ଼ିଆ ଲୋକେ ଦୀର୍ଘଦିନୁ ସଙ୍କଟ ଦେଇ ଗତିକରୁଛନ୍ତି । ସେମାନଙ୍କ ଖାଉଟି ଅଧିକାର ଖର୍ବ ହୋଇରହିଛି । ଓଡ଼ିଶାରେ ଯେଉଁ ଦ୍ରବ୍ୟ ବିକ୍ରି ହେବ, ତାହା ଯଦି ପ୍ୟାକେଟରେ, ପଟିରେ ବା ବୋତଲରେ ବିକ୍ରି ହେଉଥାଏ , ତେବେ ରାଜ୍ୟଭାଷାରେ ତହିଁ ଉପରେ ସେହି ଦ୍ରବ୍ୟର ନାମ, ଉପାଦାନ, ତିଆରି ଦିନ (date of manufacturing), ଶେଷ ଦିନ (date of expiry), ସର୍ବୋଚ୍ଚ ମୂଲ୍ୟ ଇତ୍ୟାଦି ଲିପିବଦ୍ଧ ହେବା ଆବଶ୍ୟକ । କିନ୍ତୁ ସେ ସବୁ ଇଂରାଜୀରେ ଲେଖା ହେଉଥିବା ହେତୁ ଆମ ଲୋକେ ତାକୁ ବୁଝିନପାରି ସମୟସୀମା ଅତିକ୍ରାନ୍ତ ହୋଇସାରିଥିବା ଔଷଧ ଖାଇ ମୃତ୍ୟୁମୁଖରେ ପଡୁଛନ୍ତି, ପୋକମରା ଔଷଧ ବିଷ ପାଲଟି ପୋକବଂଶ ବୃଦ୍ଧିକରୁଛି , ଚାଷୀ ଆତ୍ମହତ୍ୟା ବଢୁଛି ଇତ୍ୟାଦି ।

ଆଇନ ସବୁ ଇଂରାଜୀରେ ଥିବା ହେତୁ ଲୋକେ ନ୍ୟାୟ ପାଇପାରୁନାହାନ୍ତି । ନ୍ୟାୟ ପାଇବା ଏତେ ବ୍ୟୟସାପେକ୍ଷ ହୋଇପଡୁଛି ଯେ, ମରଣଯନ୍ତ୍ରଣାଠାରୁ ତାହା ଅଧିକ କଷ୍ଟଦାୟକ ହେଉଛି ଅଧିକାଂଶ କ୍ଷେତ୍ରରେ ।

ଶିଲ୍ପ ହେଉ ବା ବେପାର କ୍ଷେତ୍ର ହେଉ, ଶ୍ରମ ଆଇନ ଓ ଆଚରଣ ବିଧି ଇଂରାଜୀରେ ଥିବା ହେତୁ ଶ୍ରମିକମାନେ ନିଯୁକ୍ତିଗତ ନ୍ୟାୟ ପାଇବା ଦୁରୂହ ବ୍ୟାପାର ହୋଇରହିଛି ।

ରୋଗାକ୍ରାନ୍ତ ଅବସ୍ଥାରେ ସେମାନଙ୍କୁ କିପରି ପୋଲିସର ମର୍ଜି ଉପରେ ନିର୍ଭର କରିବାକୁ ପଡୁଛି ତାହା ତ ଏଇ କରୋନା କାଳରେ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାରେ ରାଜ୍ୟ ପରିଚାଳନା ନ ହେବାର ଭୟାବହତାର ନଗଦ ନମୂନା ।

ଏହି ଅପଶାସନର ଅନ୍ତ ପାଇଁ ଏକମାତ୍ର ଉପଚାର ଓଡ଼ିଆରେ ଓଡ଼ିଶାର ପରିଚାଳନା । ଏଥିପାଇଁ ମନ୍ତ୍ରୀସ୍ତରୀୟ କମିଟିର ସଦସ୍ୟ ଭାବେ ଗତ ୩.୯.୨୦୧୫ରେ ମୁଁ ରାଜ୍ୟ ସରକାରଙ୍କୁ ଯେଉଁ ପ୍ରସ୍ତାବ ଓ ଚିଠାବିଧାନ ପ୍ରଦାନ କରିଥିଲି ତାହାଠୁ ଯଦି ଆଉ କିଛି ଭଲ ପନ୍ଥା ଅଛି ସରକାର କହୁନାହାନ୍ତି କାହିଁକି? ଯଦି ନାହିଁ, ତେବେ ମୋର ପ୍ରଦତ୍ତ ଚିଠା ବିଧାନକୁ କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ କାହିଁକି କରୁନାହାନ୍ତି?

ମୋର ଉପରୋକ୍ତ ପ୍ରସ୍ତାବ ଦୃଷ୍ଟିରୁ ୧୪.୧୨.୨୦୧୫ରେ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ବିଧାନସଭାକୁ ସୂଚେଇଥିଲେ ଯେ, ଭାଷା ଆଇନ ସଂଶୋଧନ ହେବ । ଅଥଚ, କଣ ହେଲା ଯେ, ମାତ୍ର ଦି ଦିନ ପରେ ନେଉଟି ପଡ଼ି ସେ ଆଇନ ସଂଶୋଧନଠୁ ଦୂରେଇଯାଇ ୧୭.୧୨.୨୦୧୫ରେ ମନ୍ତ୍ରୀସ୍ତରୀୟ କମିଟି ସହ ଆଦୌ ଆଲୋଚନା ନ କରି, ଆଲୋଚନା କରିଛନ୍ତି ବୋଲି ମିଛ କରି, ଏକ ୯ ଦଫା କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ଘୋଷଣା କରି ତଦ୍ଦ୍ଵାରା ହିଁ ଓଡ଼ିଆରେ ଓଡ଼ିଶା ଚାଲିବ ବୋଲି କହିଦେଲେ? କେଉଁ ଅମଲାର ବୋଲକରା ସାଜି ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ଏପରି ମିଛ କହିଥିଲେ?

ମୁଁ ପୂର୍ବରୁ ଯେପରି କହିଛି, ଆଇନଟି ତାର ଜନ୍ମକାଳରେ ଦୁଇଟି ଆତ୍ମଘାତୀ ତ୍ରୁଟି ସହ ପ୍ରଣୀତ ଓ ପାରିତ ହୋଇଥିଲା । ସେଗୁଡିକ ହେଲା : (୧) ଆଇନଟିକୁ ଆଗେଇନେବା ପାଇଁ ଯେଉଁ ନିୟମାବଳୀ ଆବଶ୍ୟକ ତହିଁର ପ୍ରଣୟନ ଓ ପ୍ରବର୍ତ୍ତନ ପାଇଁ ତହିଁରେ ସରକାରଙ୍କୁ କୌଣସି ଅଧିକାର ଦିଆହୋଇନଥିଲା ଓ (୨) ତହିଁର ଉଲ୍ଲଂଘନ ପାଇଁ ଦଣ୍ଡବିଧାନର କୌଣସି ବ୍ୟବସ୍ଥା ବି ନଥିଲା । ଏହି ଦୁଇଟି ଜନ୍ମଗତ ତ୍ରୁଟି ମୁଁ ପ୍ରଥମେ ଠାବ କଲି ଓ ତହିଁର ଅପସାରଣ ପାଇଁ ଆବଶ୍ୟକୀୟ ଆଇନ ସଂଶୋଧନର ଚିଠା ସହ ଆବଶ୍ୟକୀୟ ନିୟମାବଳୀର ଚିଠା ସରକାରଙ୍କୁ ଦେଲି ୩. ୯. ୨୦୧୫ ତାରିଖରେ ।

ଚିଠା ନିୟମାବଳୀରେ ମୁଁ ୧୧ଟି ଧାରା ରଖିଥିଲି ଯହିଁର ଧାରା ୯ରେ ଦାୟିତ୍ବ ନିର୍ଦ୍ଧାରଣ ବ୍ୟବସ୍ଥା ଥିବାବେଳେ, ଧାରା ୧୦ରେ ଦଣ୍ଡର ପରିମାଣ ଓ ଧାରା ୧୧ରେ ସେହି ଦଣ୍ଡର ପ୍ରୟୋଗ ପାଇଁ ଏକ ଭାଷା ଅଦାଲତ ଗଠନ ବ୍ୟବସ୍ଥା ତାର କାର୍ଯ୍ୟଧାରା ସହ ସନ୍ନିହିତ ହୋଇଥିଲା । ସରକାର ପ୍ରଥମ ଥର ପାଇଁ ଭାଷା ଆଇନରେ ଥିବା ଆଜନ୍ମ ତ୍ରୁଟି ସମ୍ପର୍କରେ ଅବଗତ ହେଲେ; କିନ୍ତୁ ଦଣ୍ଡବିଧାନ ଓ ସେଥିପାଇଁ ବିଚାରକ ନିଯୁକ୍ତି ପ୍ରସ୍ତାବ ଦେଖି ଚମକିଲେ । ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ଆଇନ ସଂଶୋଧନ ପାଇଁ ୧୪.୧୨.୨୦୧୫ରେ ବିଧାନସଭାକୁ ସୁଚାଇଥିଲେ ମଧ୍ୟ , ଦଣ୍ଡବିଧାନ “ଅସାଧ୍ୟ” ବୋଲି କହି ଜଣେ ଅଣଓଡ଼ିଆ ଆଇ.ଏ.ଏସ. ଅଫିସର ଜି.ଭି.ଭି.ଶର୍ମା ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କୁ ଏପରି ବିଭ୍ରାନ୍ତ କଲେ ଯେ, ଏକ ସରକାରୀ ସଂକଳ୍ପ ବଳରେ ଗଠିତ ମନ୍ତ୍ରୀସ୍ତରୀୟ କମିଟିଟି ଅକାଳ ମୃତ୍ୟୁ କବଳକୁ ଠେଲିହୋଇଗଲା ।

ବୃଥା ସମୟ ନଷ୍ଟ ନକରି ଆମେ ଆରମ୍ଭ କଲୁ ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନ , ଆଇନଟିରେ ଥିବା ଏହି ଦୁଇଟି ଆଜନ୍ମ ତ୍ରୁଟି ସୁଧାରିବା ପାଇଁ ।

ଏହି ଆନ୍ଦୋଳନ ୩୯ ଦିନ ଚାଲିଲାପରେ ଅଧ୍ୟାଦେଶ ବଳରେ ସରକାର ପ୍ରଥମ ତ୍ରୁଟି ଦୁରକଲେ ୨୧. ୫. ୨୦୧୬ ତାରିଖରେ । ତତ୍କାଳୀନ ଆଇନ ମନ୍ତ୍ରୀ ଅରୁଣ ସାହୁ ସେଦିନ ଗଣମାଧ୍ୟମକୁ ସାକ୍ଷାତ୍କାର ଦେଇ ମନ୍ତ୍ରୀସ୍ତରୀୟ କମିଟିର ନିଷ୍ପତ୍ତି ଅନୁସାରେ, ଅର୍ଥାତ୍ , ମୋ ପ୍ରଦତ୍ତ ପ୍ରସ୍ତାବ ଭିତ୍ତିରେ ଏହି ଅଧ୍ୟାଦେଶ ଜାରିହୋଇଛି ବୋଲି କହିଲେ । କିନ୍ତୁ ଦ୍ଵିତୀୟ ତ୍ରୁଟି ସାଧାରିବା ନାମଗନ୍ଧ ଧରିଲେନି ।

ଆମ କଳାପତାକା ଅଭିଯାନ ୪୦୦ ଦିନ ଚାଲିଲା ପରେ ୧୯. ୫. ୨୦୧୭ ତାରିଖରେ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ଦପ୍ତରରୁ ମୁଁ ଏକ ଚିଠି ପାଇଲି କି, ସେଦିନ ସନ୍ଧ୍ୟା ୬.୩୦ରେ “ଓଡିଶା ସରକାରୀ ଭାଷା ଅଧିନିୟମର କାର୍ଯ୍ୟକାରିତା ସମ୍ପର୍କରେ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ମୋ ସହ ଆଲୋଚନ କରିବା ପାଇଁ ଇଛା ପ୍ରକାଶ କରିଛନ୍ତି ।” ମୁଁ ସେଠି ପହଞ୍ଚିଲା ବେଳକୁ ଉପସ୍ଥିତ ଥିଲେ ଅବଲୁପ୍ତ ମନ୍ତ୍ରୀସ୍ତରୀୟ କମିଟିର ଅଧ୍ୟକ୍ଷ ଦେବୀ ପ୍ରସାଦ ମିଶ୍ର , ମନ୍ତ୍ରୀ ପ୍ରଫୁଲ୍ଲ ସାମଲ ଓ ସାଂସଦ ପ୍ରତାପ କେଶରୀ ଦେବ । ୨୦୧୬ ସଂଶୋଧନ ବଳରେ ଆଇନ ଭୁକ୍ତ ହୋଇଥିବା ତ୍ରୁଟିପୂର୍ଣ୍ଣ ୪ର୍ଥ ଧାରାଟିକୁ ପୁନଃ ସଂଶୋଧନ କରି ଆଇନର ଉଲ୍ଲଙ୍ଘନକାରୀଙ୍କୁ ଦଣ୍ଡ ବିଧାନ ପାଇଁ ବ୍ୟବସ୍ଥା ଖଞ୍ଜିବାକୁ ମୁଁ ଏକ ନୂତନ ଚିଠା ଦେଲି ଓ ନିୟମାବଳୀର ଯେଉଁ ଚିଠା ମୁଁ ୩. ୯. ୨୦୧୫ରେ ଦେଇଥିଲି ତଦନୁଯାୟୀ ଓଡିଶା ସରକାରୀ ଭାଷା ନିୟମାବଳୀ ୨୦୧୬କୁ ସଂଶୋଧିତ କରିବାକୁ ଅନୁରୋଧ ରଖିଲି ।

ଏହି ଚିଠା ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ଦପ୍ତରର ଅଳିଆଗଦାରେ ପଡ଼ିରହିଲା ବର୍ଷେ କାଳ । କଳାପତାକା ଅଭିଯାନ ଓଡ଼ିଶାର ବିଭିନ୍ନ ସ୍ନାୟୁକେନ୍ଦ୍ରରେ ଚହଟିଲା ଏବଂ ଅବସ୍ଥା ଏପରି ହେଲା ଯେ, ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ୨୬.୧୨.୨୦୧୭ ତାରିଖରେ ତାଙ୍କ ଦଳୀୟ ପ୍ରତିଷ୍ଠା ଦିବସରେ ନିଜ କର୍ମୀମାନଙ୍କୁ ଭେଟିବାକୁ ଭୟକଲେ; କାରଣ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷା ପ୍ରତି ତାଙ୍କ ଅଵଜ୍ଞା ସେମାନଙ୍କୁ ବି ଘୋର ଲଜ୍ଜିତ ଓ ବିରକ୍ତ କରିଥିଲା । ତେଣୁ ନିଜକୁ ଓଡ଼ିଆଵିଦ୍ଵେଷୀ ନୁହନ୍ତି ବୋଲି ଦେଖେଇବାକୁ ସେ ସେହି ପୁରୀରେ ହିଁ ଡକାଇଥିଲେ ମନ୍ତ୍ରୀମଣ୍ଡଳ ବୈଠକ, ଯେଉଁଠି ତାଙ୍କ ପାଖଲୋକମାନଙ୍କ ଦ୍ଵାରା ଅତ୍ୟନ୍ତ ଆତୁର ଅବସ୍ଥାରେ ତିଆରି ହୋଇଥିବା ୨୦ଟି ଭାଷାକୈନ୍ଦ୍ରିକ ପ୍ରସ୍ତାବ ଗୃହୀତ ହୋଇଥିଲା । ଓଡିଶା ସରକାରୀ ଭାଷା ଆଇନରେ ଦଣ୍ଡବିଧାନ ବ୍ୟବସ୍ଥା ଖଞ୍ଜିବାକୁ ଆମ ପ୍ରସ୍ତାବ ଏହି ପ୍ରସ୍ତାବମାଳା ମଧ୍ୟରେ ତୃତୀୟ ସ୍ଥାନ ଅଧିକାର କରିଥିଲା । ତାହା ଥିଲା ଏହିପରି :

“ସରକାରୀ ଭାଷା ଆଇନ ୧୯୫୪ରେ ସଂଶୋଧନ ଅଣାଯାଇ ବିହିତ ଦଣ୍ଡବିଧାନ ବ୍ୟବସ୍ଥା ସହିତ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାର ବହୁଳ ବ୍ୟବହାର କରୁଥିବା ବିଭାଗ ତଥା କର୍ମଚାରୀଙ୍କୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହିତ କରାଯିବ । ଏଥିପାଇଁ ବିଭାଗଗୁଡ଼ିକ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ମାନଦଣ୍ଡ ଏବଂ କ୍ଷେତ୍ର ନିରୂପଣ କରିବେ ।”

ଅମଲାତନ୍ତ୍ର ଦ୍ଵାରା ପ୍ରସ୍ତୁତ ଏହି ପ୍ରସ୍ତାବକୁ ସରକାରଙ୍କ ତରଫରୁ ବ୍ୟାପକଭାବେ ପ୍ରଚାରିତ କରାଗଲା ଓ ଦଣ୍ଡବିଧାନ ଆଇନ ପାଇଁ ସରକାର ରାଜିହୋଇଥିବା ହେତୁ ଆନ୍ଦୋଳନ ବନ୍ଦ କରିବାକୁ ଆମ୍ଭ ଉପରେ ଚାପ ପ୍ରୟୋଗ ହେଲା । ଆମ୍ଭେ ରାଜି ହେଲୁନାହିଁ । କାରଣ ଏହି ପ୍ରସ୍ତାବରେ ତିନୋଟି ଭୟଙ୍କର ପ୍ରବଞ୍ଚନା ଥିଲା । ଯଥା –

(୧) ଏଥିରେ “ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାର ବହୁଳ ବ୍ୟବହାର” ଉପରେ ଗୁରୁତ୍ବ ଦିଆହୋଇଥିଲା , ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ବ୍ୟବହାର କଥା ଆଦୌ ନଥିଲା । ଆଇନତଃ “ବହୁଳ ବ୍ୟବହାର” ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ବ୍ୟବହାର ନୁହେଁ ।
(୨) ବିଭିନ୍ନ ବିଭାଗର ଅମଲାମାନେ ନିଜ ମର୍ଜୀ ଅନୁସାରେ “ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ” କରିବାକୁ ଥିବା “ମାନଦଣ୍ଡ ଏବଂ କ୍ଷେତ୍ର” ଭିତରେ ଆମ ଭାଷା ଜନନୀଙ୍କୁ କଏଦୀ କରିବା ପାଇଁ ଏହା ଉଦ୍ଦିଷ୍ଟ ଥିଲା ; ଓ
(୩) ଭାଷା ଆଇନ ଉଲ୍ଲଙ୍ଘନ ପାଇଁ ବିଭାଗକୁ ଦଣ୍ଡବିଧାନ ବ୍ୟବସ୍ଥା ଓଡ଼ିଶାର ଜନସାଧାରଣଙ୍କୁ ଦଣ୍ଡ ବିଧାନ ପାଇଁ ଅଭିପ୍ରେତ ଥିଲା ।

ଏହା ଛଡ଼ା, ଏହି ପୁରୀ ପ୍ରସ୍ତାବ ଥିଲା ମଧ୍ୟ ଅବୈଧ । ସେପରି ଏକପ୍ରସ୍ତାବ ଗ୍ରହଣ କରିବାକୁ ଯେଉଁ ଆଇନଗତ ବ୍ୟବସ୍ଥା ଥାଏ ତାହାର ଉଲ୍ଲଙ୍ଘନ ହୋଇଥିଲା । ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ଯଦି ଅମଲାଙ୍କ ବୋଲକରା ନହୋଇଥାନ୍ତେ ଓ ମନ୍ତ୍ରୀମାନେ ଯଦି ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ବୋଲକରା ହୋଇନଥାନ୍ତେ ତେବେ ଏପରି ଅବୈଧ ପ୍ରସ୍ତାବ ମୋଟେ ଆଗତ ବି ହୋଇପାରିନଥାନ୍ତା, ଗୃହୀତ ହେବା ତ ଦୂରର କଥା ।

ଏହି ପ୍ରବଂଚନାକୁ ମୁଁ ସମ୍ପୂର୍ଣ ପ୍ରତ୍ୟାଖ୍ୟାନ କଲି । ଆମ ଆନ୍ଦୋଳନ ଜାରି ରହିଲା । ଫଳରେ ମନ୍ତ୍ରୀମଣ୍ଡଳର ଓଡ଼ିଆ ସଦସ୍ୟମାନେ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷା ବିରୁଦ୍ଧରେ ସରକାରୀକଳର ଚାଲ୍ ଅନୁଧ୍ୟାନ କଲେ । ପୁନର୍ବାର ଏକ ମନ୍ତ୍ରୀମଣ୍ଡଳ ବୈଠକ ବସିଲା ୧୪. ୩ . ୨୦୧୮ ତାରିଖରେ । ଏହି ବୈଧାନିକ ବୈଠକ ପୂର୍ବ ବୈଠକର ଅର୍ଥାତ୍ ୨୬.୧୨.୨୦୧୭ ତାରିଖ ବୈଠକର ଉପରୋକ୍ତ ତୃତୀୟ ପ୍ରସ୍ତାବ ଉପରେ ପୁନର୍ବିଚାର କରି ଏକ ନୂଆ ପ୍ରସ୍ତାବ ଗ୍ରହଣ କଲେ । ତାହା ହେଲା, ଓଡ଼ିଆରେ ସେବା ପ୍ରଦାନ ନକଲେ ଖିଲାପକାରୀ କର୍ମଚାରୀକୁ ଦଣ୍ଡିତ କରାଯିବ । ଏଥିରେ “ମାନଦଣ୍ଡ ଏବଂ କ୍ଷେତ୍ର” ଚାଲ୍ ପରିହାର କରାଯାଇ, କେଉଁ ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟରେ ଆଇନ ସଂଶୋଧିତ ହେବ ତାହା ସ୍ପଷ୍ଟ କରିଦିଆଗଲା । ତାହା ହେଲା , ଯେହେତୁ ଉଲ୍ଲଙ୍ଘନ ବିରୁଦ୍ଧରେ ଦଣ୍ଡବିଧାନ ବ୍ୟବସ୍ଥା ନ ଥିବାରୁ ଭାଷା ଆଇନଟିକୁ କେହି ମାନୁନାହାନ୍ତି , ସେହେତୁ ଯେଉଁ କର୍ମଚାରୀ ଓଡ଼ିଆରେ କାମ ନ କରିବେ ତାଙ୍କ ବିରୁଦ୍ଧରେ ଦଣ୍ଡ ବିଧାନ ବ୍ୟବସ୍ଥା ଖଞ୍ଜି ଯଥାଶୀଘ୍ର ଆଇନ ସଂଶୋଧନ କରାଯିବ ।

ଅଥଚ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ଏହି ପ୍ରସ୍ତାବକୁ ଲୁଚାଇ ଦେଇ, ବିଧାନସଭାକୁ ସମ୍ପୂର୍ଣ ମିଛ କହି, ସମ୍ପୂର୍ଣ ଅନଧିକୃତ ଭାବେ ଭାଷା ଆଇନର ୨୦୧୮ ସଂଶୋଧନ କଲେ ଯାହାର ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ଥିଲା ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାକୁ ଓଡ଼ିଶା ପରିଚାଳନାର ଭାଷା କରାଇ ନ ଦେବା । ମୁଁ ତାଙ୍କ ଚାଲ୍ ଉପରୁ ପରଦା ହଟାଇ ଏହି ଭୁଲ ସଂଶୋଧନ ପ୍ରତ୍ୟାହାର କରିବାକୁ ଦାବି କଲି ଓ ବିଧାନସଭାକୁ ଆହ୍ଵାନ ଦେଲି ତାଙ୍କ ବିରୁଦ୍ଧରେ ସ୍ଵାଧିକାର ଭଙ୍ଗ ପାଇଁ କାର୍ଯ୍ୟାନୁଷ୍ଠାନ କରିବାକୁ ।

“ମୁଳୁମାରିଲେ ଯିବ ସରି, ଦେବଙ୍କ ସହ କିମ୍ପା କଳି?” ପନ୍ଥା ଧରି ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନକୁ ଭାଙ୍ଗିଦେବା ପାଇଁ ପେଟପଟଣାବାଦକୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହିତ କରାଗଲା ଓ ଏହି ପେଟପାଟଣାବାଦୀମାନେ ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନର ନିଷ୍ପତ୍ତିକ୍ରମେ କଳାପତାକା ଅଭିଯାନ ସ୍ଥଗିତ ରହିଛି ବୋଲି ଅନଧିକୃତ ପ୍ରଚାର ଚଳାଇ ଅବଶେଷରେ ସରକାର “ସଂପୂର୍ଣ୍ଣ ସଂଶୋଧିତ ଭାଷା ଆଇନ ବିଧାନସଭାରେ ପାରିତ କରିଛନ୍ତି” ବୋଲି କହି, ସେଥିପାଇଁ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କୁ କୃତଜ୍ଞତା ଜଣାଇ, ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନ ପ୍ରତ୍ୟାହୃତ ହୋଇସାରିଛି ବୋଲି ସରକାରଙ୍କୁ ଲିଖିତ ରୂପେ ଜଣାଇଲେ ।

ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନକୁ ଭାଙ୍ଗିବା ସର୍ତ୍ତରେ ସରକାର ପ୍ରଦ୍ୟୁମ୍ନ ଶତପଥିଙ୍କ ସ୍ତ୍ରୀଙ୍କୁ ଚାକିରି ଦେଇଥିଲେ , ମାତ୍ର ଦରମା ଦେଉନଥିଲେ । ଏହି ଲିଖିତ ଘୋଷଣା ପାଇଲା ପରେ ତାଙ୍କୁ ଦରମା ଦେବାକୁ ପଦକ୍ଷେପ ନିଆଗଲା । ଏଥିରୁ ଏହା ହିଁ ସ୍ପଷ୍ଟ ଯେ, ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନକୁ ଭାଙ୍ଗିବା ପାଇଁ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ଏକଦା ମୋର ସହକର୍ମୀ ଥିବା ପେଟପାଟଣାବାଦୀଙ୍କୁ ରାଜକୋଷରୁ ଅର୍ଥ-ସୁପାରି ଦେଇଛନ୍ତି ଓ ସେମାନଙ୍କ ବେଆଇନ କାରବାରକୁ ମଧ୍ୟ ପୋଲିସ ସୁରକ୍ଷା ଯୋଗାଇଛନ୍ତି ।

ଓଡ଼ିଆ ଜାତି ଏହି ଜାଲିଆତି ଦ୍ଵାରା ପ୍ରଭାବିତ ହୋଇନାହିଁ । ଫଳରେ କଳା ପତାକା ଅଭିଯାନ ଆଜି ପହଞ୍ଚିଛି ୧୫୦୦ ଦିବସରେ ।

ଭାଷା ମାଆ ସଂପୂର୍ଣ୍ଣ ବିପଦମୁକ୍ତ ହେବା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଏ ଆନ୍ଦୋଳନ ଚାଲିବ ।

ପ୍ରଦ୍ୟୁମ୍ନ ଶତପଥୀ: ମୁହଁ ଇସ୍ପାତ , ପଛ ସନ୍ନିପାତ

ସୁଭାଷ ଚନ୍ଦ୍ର ପଟ୍ଟନାୟକ

ଜଣେ ଅପରାଧୀ ଅପରାଧ କରିବାରେ ସଫଳ ହୁଏ , ମାତ୍ର ସେହି ସଫଳତା ତା ମନରେ ଯେଉଁ ଭୟ ଭରିଦିଏ, ତହିଁରୁ ମୁକୁଳିବା ତା ପକ୍ଷେ ସମ୍ଭବ ହୁଏନାହିଁ ।

ପ୍ରଦ୍ୟୁମ୍ନ ଶତପଥିଙ୍କର ଏହା ହିଁ ହୋଇଛି ।

ବହୁ ଦିନ ଧରି ସେ ମୋର ଚାଟୁକାର ଥିଲେ । ମୁଁ ପ୍ରତିଷ୍ଠା କରିଥିବା ଭାଷା ଆଂଦୋଳନର ଜଣେ “ସଞ୍ଚାଳକ” ଭାବେ ସେ ନିଜର ପରିଚୟ ଦେଉଥିଲେ ।

ସେହେତୁ ବହୁ ବନ୍ଧୁ ଆଶ୍ଚର୍ଯ୍ୟ ହୋଇଗଲେ, ଯେତେବେଳେ ଦେଖାଗଲା ଯେ, ମୋ ଉପରେ ସେ ଅତି କୁତ୍ସିତ ଶବ୍ଦରେ ଗାଳିବର୍ଷଣ କରିଛନ୍ତି ଏକ ଭିଡ଼ିଓରେ । ସେମାନଙ୍କଠାରୁ ଅବଗତ ହୋଇ ମୁଁ ଭିଡ଼ିଓଟିକୁ  ଦେଖିଲି । ସେହି ଭିଡ଼ିଓର ପ୍ରସାରଣକାରୀ NNS ଯଦି ତାର thumbnailରେ ଲେଖିନଥାନ୍ତେ କି, ମୋ ଅଭିଯୋଗର ଜବାବ ସେ ତହିଁରେ ଦେଇଛନ୍ତି, ତେବେ ତାଙ୍କ ଚାଟୁକାରୀତାର ସାକ୍ଷୀ ଥିବା ମୋ ବନ୍ଧୁମାନେ ବିଶ୍ଵାସ କରିପାରିନଥାନ୍ତେ ଯେ,  ତାଙ୍କ ଗନ୍ଧରା ବାନ୍ତି ମୋ ପ୍ରତି ନିକ୍ଷିପ୍ତ । କାରଣ, ତହିଁରେ ସେ  ମୋ ନାମ ଧରିବାକୁ ସାହସ କରିନାହାନ୍ତି ।

କାହିଁକି ସାହସ କରିନାହାନ୍ତି?

ଭୟ ।

କାହିଁକି ଭୟ?

କାରଣ ସେ ଅପରାଧୀ ।

କି ଅପରାଧ ସେ କରିଛନ୍ତି?

ଅର୍ଥଲୋଭରେ ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନକୁ ଛୁରି ମାରିଛନ୍ତି ।

ଏହି ଅପରାଧର ମୁଖଶାଳାରେ ମୁଁ ସାମାନ୍ୟ ପଦାଘାତ କରିଥିଲି ୪.୯.୨୦୧୮ ତାରିଖ ସନ୍ଧ୍ୟାରେ ଏକ ସାମ୍ବାଦିକ ସମ୍ମିଳନୀରେ । NNS ତାହାର ସିଧା ପ୍ରସାରଣ କରିଥିଲା ୟୁ ଟ୍ୟୁବ୍ ମାଧ୍ୟମରେ । ତହିଁରେ ପ୍ରଦ୍ୟୁମ୍ନ ଓ ତାଙ୍କ ଗ୍ୟାଙ୍ଗ ସାଙ୍ଗକୁ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ବି ଚମକି ଥିଲେ; କାରଣ, ମୁଁ ବିଧାନସଭାକୁ ଆହ୍ଵାନ ଦେଇଥିଲି କି, ୧.୫.୨୦୧୮ରେ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ଓଡ଼ିଶା ସରକାରୀ ଭାଷା ଆଇନରେ ଓଡ଼ିଆଜାତିର ସ୍ଵାର୍ଥ ବିରୋଧୀ ଯେଉଁ ସଂଶୋଧନ କରିଛନ୍ତି , ତାହା ବିଧାନସଭାକୁ ମିଛ କହି ଓ ପ୍ରତାରିତ କରି କରାହୋଇଥିବା ହେତୁ ତାଙ୍କ ବିରୁଦ୍ଧରେ ତୁରନ୍ତ ଗୃହ ଅବମାନନା ଓ ସ୍ଵାଧିକାର ଭଙ୍ଗ ପାଇଁ କାର୍ଯ୍ୟାନୁଷ୍ଠାନ ଆରମ୍ଭ ହେଉ । ଏହି ଅଭିଯୋଗକୁ ଖଣ୍ଡନ କରିବା ପାଇଁ NNSର ଶରଣାପନ୍ନ ହୋଇଥିଲେ ସରକାରଙ୍କ ନୂଆ ଦଲାଲ ପ୍ରଦ୍ୟୁମ୍ନ ଶତପଥୀ ।

ମୁଁ ତାଙ୍କୁ ଏକ ଇ-ମେଲ ପଠାଇଲି । ନିମ୍ନରେ ତାହାର ନକଲ:

Subhas Chandra Pattanayak 

Sep 14, 2018, 1:08 PM
to Pradyumna

Dear Sri  Pradyumna Satpathy

I am giving below the link to a highly offensive video that  carries your vitriol allegedly upon me, as the reporter, who took the record, published  and circulated in public has mentioned. This is it:

https://www.facebook.com/nnsodia/videos/259228898264197/

I would like to know if the same is true.

ସେ ଏତେ ଭୟ କରିଗଲେ ଯେ, NNS ଦାୟିତ୍ଵ ତୁଲାଉଥିବା ଶ୍ରୀରାମ ଦାସଙ୍କ ଗୋଡ଼ ତଳେ ପଡ଼ିଲେ ଭିଡ଼ିଓଟିକୁ ନିଶ୍ଚିହ୍ନ କରିଦେବାକୁ । ତାହା ସମ୍ପନ୍ନ ହେଲା ପରେ, ମୋ ଇ-ମେଲର ଉତ୍ତର ଦେଇ ସେ ଲେଖିଲେ :

Pradyumna Satpathy 

Sep 15, 2018, 2:08 PM

to me

Mr. Subhas chandra pattanaik ,

where is video ?

You have not  enclosed any vedio here.

ଇଏ ହେଲେ ପ୍ରଦ୍ୟୁମ୍ନ ଶତପଥୀ, ଯାହାଙ୍କୁ ବିଶ୍ଵାସ କରି ମୁଁ ମୋ ଆଂଦୋଳନର “ସଞ୍ଚାଳକ” ପଦରୁ ସଭାପତି ପଦକୁ ଉନ୍ନୀତ କରିଥିଲି । ଏହାଙ୍କ ମୁହଁ ଇସ୍ପାତ, କିନ୍ତୁ ପଛ ସନ୍ନିପାତ । ଯେକୌଣସି ସାମାଜିକ ଆନ୍ଦୋଳନ ପ୍ରତି ଏହି କିସମର ଲୋକ ମହା ବିପଦ ।

ଆମ ଭାଷା ପାଇଁ ଆମ ଅଭିଯାନ // ଆଜି କଲା ଚାରିବର୍ଷ ଅତିକ୍ରମ

ଚିତ୍ର ଉପସ୍ଥାପନା : ରଞ୍ଜନ କୁମାର ସାହୁ,

ବିଷୟ ଉପସ୍ଥାପନା :  ସୁଭାଷ ଚନ୍ଦ୍ର ପଟ୍ଟନାୟକ

ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାରେ ଓଡ଼ିଶାର ପରିଚାଳନା ପାଇଁ ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଥିଲା ଓଡ଼ିଶା । ବ୍ରିଟିଶ ଯେତେବେଳେ ଆମ ମାଟିରେ ରଖିଥିଲା ତାର ଅନୁପ୍ରବେଶକାରୀ ପଦ, କିପରି ଥିଲା ଆମ ଜାତି? ଟୟନବୀଙ୍କ ଭାଷାରେ “It was not long, however, before we had to encounter a storm which burst with so sudden fury as to threaten our expulsion, if not from the whole of Orissa, at least from the territory of Khurda.” (A Sketch of the History of Orissa, G.Toynbee) । ପରେ ଯୁଗ୍ମ ବିଚାରପତି ଡବ୍ଲ୍ୟୁ॰ ଫରେଷ୍ଟର ବ୍ରିଟିଶ କର୍ତ୍ତୃପକ୍ଷଙ୍କୁ ଲେଖିଥିଲେ ଓଡ଼ିଆ ଲୋକଙ୍କ ମାଟି ଏତେ ବୀରତ୍ବବ୍ୟଞ୍ଜକ ଓ ମିଜାଜ ଏତେ କଡ଼ା ଯେ, ସେନା ବାହିନୀ ବ ପୋଲିସ ବଳରେ ସେମାନଙ୍କୁ କାବୁ କରିହେବନି (କମିଶନର ରୋବର୍ଟ କେରଙ୍କୁ ରିପୋର୍ଟ , ୯.୯.୧୮୧୮) । ଏହି ବୀରତ୍ବପୂର୍ଣ ମିଜାଜକୁ ଧ୍ବଂସ କରିଦେବାପାଇଁ ବ୍ରିଟିଶ କୂଟନୀତିଜ୍ଞମାନେ ବହୁ ଷଡ଼ଯନ୍ତ୍ର କରି ଆମ ପଡ଼ୋଶୀ ଭିନ୍ନ ଭାଷା ଭାଷୀ ପ୍ରଦେଶମାନଙ୍କରେ  ଆମ ମାଟିକୁ  ଭାଗ ଭାଗ କରି ମିଶାଇ ଦେଇଥିଲେ ଓ ସେଠାରେ ଆମକୁ ସଂଖ୍ୟାଲଘୁ କରାଇ ସେମାନଙ୍କ ଭାଷା ଆମ ଉପରେ ନଦିଦେଇଥିଲେ । ଅଣଓଡ଼ିଆ ଭାଷାରେ ଚାଲିଥିଲା ଓଡ଼ିଶାର ଶାସନ । କିନ୍ତୁ ଓଡ଼ିଆ ମିଜାଜ ଏହି ଚକ୍ରାନ୍ତକୁ ଚୁରମାର କରିଦେଲା ଏବଂ ଓଡ଼ିଆ ଅସ୍ମିତା ପାଖରେ ମୁଣ୍ଡ ନୂଆଁଇ ବ୍ରିଟିଶ ସରକାର ଅବଶେଷରେ ନିଜ ଛାପ ନିଜେ ଢୋକି ଆମ ଭାଷାରେ ଆମ କାର୍ଯ୍ୟ ପରିଚାଳନା ପାଇଁ ଆମ ପୂର୍ବସୂରୀମାନଙ୍କ ଦାବିକୁ ସମ୍ମାନ ଜଣାଇ ମା ଓଡ଼ିଶାକୁ ଆବିର୍ଭୂତ ହେବାରେ ସାହାଯ୍ୟ କଲା । କିନ୍ତୁ  ସ୍ଵାଧୀନତା ପରେ ଆମ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ହୋଇପାରିଥିବା ବିଜୁ ପଟ୍ଟନାୟକ ଓ ତାଙ୍କ ପୁଅ ନବୀନ ପଟ୍ଟନାୟକଙ୍କ ଉତ୍କଟ ଇଂରାଜୀମନସ୍କତା ହେତୁ ଆମ ରାଜ୍ୟରେ ଆମ ଭାଷାରେ ନୁହେଁ ,ଇଂରାଜୀ ଭାଷାରେ ରାଜୁତି ଚାଲିଛି ।

ଆମ ଭାଷା ବିରୁଦ୍ଧରେ ସରକାରୀ ଷଡ଼ଯନ୍ତ୍ର  ବନ୍ଦ ହେଉ ଓ ଓଡ଼ିଶାର ପରିଚାଳନା ଓଡ଼ିଆରେ ହେଉ ବୋଲି ସରକାରଙ୍କୁ ପରାମର୍ଶ ଦେଇ ମୁଁ ସେଥିପାଇଁ ମନ୍ତ୍ରୀସ୍ତରୀୟ କମିଟିର ସଦସ୍ୟ ଭାବେ ଯେଉଁ ଚିଠା ବିଧାନ ଦେଇଥିଲି ତାହାକୁ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ମାନିଥିଲେ ୨୦୧୫ ସାରିବା ପୂର୍ବରୁ ବି ଆଇନ ସଂଶୋଧନ ହୋଇ ଆମ ଭାଷାରେ ଆମ ରାଜ୍ୟ ଚାଲନ୍ତାଣି । କିନ୍ତୁ ଓଡ଼ିଆବିଦ୍ଵେଷୀ ନବୀନ ପଟ୍ଟନାୟକ ତାହା କରାଇଦେଉନାହାନ୍ତି । ମନ୍ତ୍ରୀସ୍ତରୀୟ କମିଟି ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ହେତୁ ନିରର୍ଥକ ହୋଇଗଲା ପରେ ୨୦୧୬ର ଆଜିର ଦିନରେ ମୁଁ ଯେଉଁ କଳା ପତାକା ଅଭିଯାନ ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲି ତହିଁରେ ସାମିଲ  ହୋଇଥିବା ମୋର ମୁଖ୍ୟ ସହକର୍ମୀମାନଙ୍କୁ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ପୋଷାମନେଇ ଆନ୍ଦୋଳନକୁ ଭାଙ୍ଗି ଦେବା ପାଇଁ ଯେଉଁ ଅପୋଦୟାମ କରିଥିଲେ , ତାହାକୁ ଓଡ଼ିଆ “ମିଜାଜ୍” ପ୍ରତ୍ୟାଖ୍ୟାନ କରିଛି ଓ ଓଡ଼ିଆ ଜାତିର ସଚେତନବର୍ଗ ନିଜ ଭାଷା ମାଆକୁ ରକ୍ଷା କରିବା ପାଇଁ ଆଗେଇ ଆସିଛନ୍ତି । ଫଳରେ ଏହି ଯୁଗାନ୍ତକାରୀ ଆନ୍ଦୋଳନ ଆଜି ଅତିକ୍ରମ କରିଛି ଚତୁର୍ଥ ବର୍ଷ ।

ଆମେ ଆଶା କରୁଛୁ , ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ନିଜର ଭୁଲ ସଂଶୋଧନ କରିବେ ଓ ଆଇନର ପୁନଃ ସଂଶୋଧନ କରି ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାରେ ଓଡ଼ିଶା ପରିଚାଳନା ଅଲଙ୍ଘ୍ୟ କରିବେ ।

ଶ୍ରୀମାନ୍ ରଞ୍ଜନ କୁମାର ସାହୁ ଆଜିର ଏହି ସ୍ଵତନ୍ତ୍ର ଦିବସ ପାଇଁ ଓଡ଼ିଆ ଜାତି ସମ୍ମୁଖରେ ଆମ ପୂର୍ବସୂରୀମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ ଯତ୍ପରୋନାସ୍ତି ସମ୍ଭବ ଏପରି କେତେକଙ୍କ ଫଟୋଚିତ୍ର ସଂଗ୍ରହ କରି ଭାଷାଆନ୍ଦୋଳନର ବାର୍ତ୍ତା ସହ ପ୍ରଦାନ କରିଛନ୍ତି, ଯେଉଁମାନେ  ସୁଦୃଢ଼ କରିଥିବା ଓଡ଼ିଆ ଅସ୍ମିତାକୁ ଆଧାର କରି କଳା ପତାକା ଅଭିଯାନ ଚାଲିଛି । ଆଉ କେତେକଙ୍କ ଫଟୋଚିତ୍ର ସମୟ ଅଭାବରୁ ସେ ସଂଗ୍ରହ କରିପାରିନାହାନ୍ତି । ତାହା ହସ୍ତଗତ ହେଲେ ଏଠାରେ ସ୍ଥାନିତ ହେବ । ଆମକୁ ବୁଝିବାକୁ ହେବ ଯେ, ଓଡ଼ିଶାରେ ଇଂରାଜୀ ରାଜୁତି ଯେତେଦିନ ଚାଲିଥିବ ଆମ ଏହି ପୂର୍ବସୂରୀମାନଙ୍କ ପ୍ରତି ରାଷ୍ଟ୍ରୀୟ ଅପମାନ ସେତେଦିନ ଆମକୁ ଦଗ୍ଧିଭୂତ କରିଚାଲିଥିବ ।

ଓଡ଼ିଆ ଅସ୍ମିତାର ଏହି ରୂପକଳ୍ପମାନଙ୍କ ପ୍ରତି ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନ ଜଣାଉଛି କୋଟି ପ୍ରଣାମ ଓ ଆଦର୍ଶସ୍ଥାନୀୟ  ଭାଷାପ୍ରାଣ ଶ୍ରୀମାନ୍ ରଞ୍ଜନ କୁମାର ସାହୁଙ୍କୁ  ତାଙ୍କ ଏହି ଅନନ୍ୟ ଅବଦାନ ପାଇଁ ଅର୍ପଣ କରୁଛି ଅଶେଷ ଧନ୍ୟବାଦ ।

ଅନ୍ୟ ପାଇଁ ଯିଏ ପ୍ରବାଦ ପୁରୁଷ , ଆମ ପାଇଁ ସିଏ ବରବାଦ ପୁରୁଷ

ସୁଭାଷ ଚନ୍ଦ୍ର ପଟ୍ଟନାୟକ 

ଯେଉଁ ଖବରକାଗଜ ଓ ଟିଭି ଚ୍ୟାନେଲମାନେ ଓଡ଼ିଆ ଜାତିର ଭାଷା ଅଧିକାର ପାଇଁ ଚାଲିଥିବା ଯୁଗାନ୍ତକାରୀ କଳାପତାକା ଅଭିଯାନକୁ ଲୋକ ଚକ୍ଷୁରୁ ଦୂରେଇ ରଖିବା ପାଇଁ ତା ଉପରେ କଳାପରଦା (blackout) କାଇଦା ପ୍ରୟୋଗ କରୁଛନ୍ତି, ସେମାନେ ଆଜି ବିଜୁ ପଟ୍ଟନାୟକଙ୍କୁ ପ୍ରବାଦ ପୁରୁଷ ଭାବେ ଓଡ଼ିଆ ଜାତିର ମନ ଉପରେ ପୁଣି ନଦିବାକୁ ପ୍ରଗଳ୍ଭ ହୋଇଉଠିଛନ୍ତି । ଗଣମାଧ୍ୟମ ଯଦି ଗଣନାୟିକା ଭୂମିକାକୁ ଖସିଆସେ ବିନା ବ୍ରହ୍ମାରେ ବି ଦସ୍ୟୁ ରତ୍ନାକର ବାଲ୍ମୀକି ପାଲଟିଯାଇପାରେ !

ଯେଉଁ ଛାତ୍ର-ଯୁବ- ଜନ ଆନ୍ଦୋଳନରେ ବିଜୁବାବୁଙ୍କ ପ୍ରଥମ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ କାଳ ଅଧାରେ ଭୁଷୁଡ଼ି ପଡ଼ିଥିଲା, ସେ ଆଂଦୋଳନର ଏକ ମୁଖ୍ୟ ସ୍ଲୋଗାନ ଥିଲା: ବିଜୁ ବିରେନ ଯେଉଁଠି , ମଦ ବୋତଲ ସେଇଠି । ମଦଲୋଭୀ ସମ୍ବାଦିକମାନେ ତାଙ୍କୁ ପ୍ରବାଦପୁରୁଷ ବନେଇଦେଲେ । ଦ୍ବିତୀଯଥର ସେ ଯେତେବେଳେ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ହେଲେ, ଏପରି ଅରାଜକତା ବ୍ୟାପିଗଲା ଯେ, ରାଜ୍ୟ ସଚିବାଳୟର କର୍ମଚାରୀମାନେ ତାଙ୍କ ଜୀବନ ନେଇଯାଇଥାନ୍ତେ ଯଦି ଜଣେ ସାମ୍ବାଦିକ ଉପସ୍ଥିତ ବୁଦ୍ଧି ପ୍ରୟୋଗ କରିନଥାନ୍ତେ । ଏ କଥା କାହାକୁ ଅଜଣା? ତଥାକଥିତ ପ୍ରବାଦ ପୁରୁଷ ଯେତେବେଳେ ମୃତ୍ୟୁମୁଖରେ ପଡ଼ିଲେ, ସେତେବେଳେ ସେ ଅପଶାସନ ହେତୁ ଲୋକଙ୍କଦ୍ଵାରା ପ୍ରତ୍ୟାଖ୍ୟାତ ଅବସ୍ଥାରେ ଥିଲେ ।

ଏ ବାବୁ ପ୍ରକୃତରେ କ’ଣ ତାହା ମୋର ଚାରୋଟି ସ୍ତମ୍ଭ ସଂହିତାରେ ସପ୍ରମାଣ ଅଛି । ସେଗୁଡ଼ିକ: ସିଂହାବଲୋକନ , Animadversion, ସିଂହାବଲୋକନରେ ବିଜୁ ଓ ବିଜୁଙ୍କ ଛୁରା ।

ନିଜ ସ୍ଵାର୍ଥ ପାଇଁ ବିଜୁବାବୁ ଯେକୌଣସି କାମ କରିପାରୁଥିଲେ; କିନ୍ତୁ ମଦଲୋଭୀ ସମ୍ବାଦିକମାନେ ଲୋକଙ୍କୁ ବୁଝାଉଥିଲେ ଯେ, ସେ ଯାହା କରୁଥିଲେ ସବୁ ଥିଲା ଓଡ଼ିଆ ଜାତିର ସ୍ବାର୍ଥପାଇଁ !

ସେ ନିଜକୁ ଓଡ଼ିଆ ବୋଲି ମନେକରୁନଥିଲେ । ବିଧାନସଭାରେ ସେ ଘୋଷଣା କରିଥିଲେ, ରାଜନୈତିକ ବାଧ୍ୟବାଧକତା ହେତୁ ସେ ଓଡ଼ିଆ କହୁଥିଲେ ବି , ତାଙ୍କ ଭିତ୍ତି ଥିଲା ଇଂରାଜୀ ଭାଷା (“My language was the other day English”) ; ମୋ ସଂସ୍କୃତି ଥିଲା ଇଂରେଜ ଲୋକର ସଂସ୍କୃତି (“My culture was the culture of an Englishman”) । (ବିଧାନସଭା ବିବରଣୀ, ୩୦.୯.୧୯୬୩ ପୃ.୩୯) । ତାଙ୍କ ଇଂରାଜୀମନସ୍କତା ଏତେ ତୀବ୍ର ଥିଲା ଯେ, ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ହେଉହେଉ ସେ ୨୩.୮.୧୯୬୧ତାରିଖରେ ଆସ୍ପର୍ଦ୍ଧ କରିଥିଲେ କହିବାକୁ, ବିଧାନସଭାକୁ ଆସିବା ପୂର୍ବରୁ ସବୁ ସଭ୍ୟ ଇଂରାଜୀ ଜାଣିଥିବା ଦରକାର (“Every member should know English before coming to the House.”) (ଏଜନ, ପୃ.୨୫) । ଏପରିକି ଓଡ଼ିଆ ପରି ଭାଷା ପ୍ରଚଳିତ ଥିବା ଭାରତକୁ ଗୋଟାଏ ଦେଶ ବୋଲି ମାନିବାକୁ ସେ ଘୃଣା କରୁଥିଲେ ( “So many languages there in our country. This is not a country at all.”) (ବିଧାନସଭା ବିବରଣୀ, ସେପ୍ଟେମ୍ବର ୧୯୮୫, ପୃ ୧୦୮)।

ଏହି ଇଂରାଜୀମନସ୍କ ଓଡ଼ିଆଭାଷାବିଦ୍ଵେଷୀ ବ୍ୟକ୍ତି ବିଧାନସଭାର ଅଧିକାଂଶ ସଦସ୍ୟଙ୍କୁ ନିଜର ଚାବୁକ ଦ୍ଵାରା ନିୟନ୍ତ୍ରିତ କରିବା ସ୍ଥିତିରେ ଥିବା ବେକେ ବିଧାନସଭାକୁ ମିଛ କହି ୧୯୬୩ରେ ଇଂରାଜୀ ଭାଷାକୁ ଯଦି କବର ତଳୁ ଉଠାଇ ଆଣି ସେହିସ୍ଥଳରେ ଆମ ଉପରେ ନଦିଦେଇନଥାନ୍ତେ, ତେବେ ଆମ ଭାଷା ଅଧିକାର ପାଇଁ ଆମକୁ ପ୍ରାୟ ୪ ବର୍ଷ ଧରି କଳାପତାକା ଅଭିଯାନ କରିବାକୁ ପଡ଼ିନଥାନ୍ତା ।

ଅତଏବ, ଅନ୍ୟ କାହାପାଇଁ ବିଜୁ ପଟ୍ଟନାୟକ ପ୍ରବାଦ ପୁରୁଷ ହୋଇପାରନ୍ତି, ଆମ ଭାଷା ପ୍ରେକ୍ଷାପଟରେ ଆମ ପାଇଁ ବରବାଦ ପୁରୁଷ । ଓଡ଼ିଆ ଗଣମାଧ୍ୟମମାନେ ତାଙ୍କୁ ଅଯଥା ଟେକିବା ବନ୍ଦ କରି ଏହି ସତ୍ୟ ଅନୁଭବ କରନ୍ତୁ ।

ମାତୃଭାଷା, ଆମ ସରକାର ଓ ଆମେ ଓଡ଼ିଆମାନେ

ସୁଭାଷ ଚନ୍ଦ୍ର ପଟ୍ଟନାୟକ

ଆଜି ବିଶ୍ଵ ମାତୃଭାଷା ଦିବସ । ଏହି ନାମରୁ ବୁଝିହୁଏ ଯେ, ମାତୃଭାଷା ଉପରେ ସମଗ୍ର ବିଶ୍ଵ ଗୁରୁତ୍ଵ ଦେଉଛି । ମାତ୍ର ଆମ ରାଜ୍ୟ ସରକାର ନିଆରା । ମାତୃଭାଷାକୁ କିପରି ମରାଯାଇପାରେ ତହିଁରେ ଆମ ସରକାର ମନଧ୍ୟାନ ଦେଇ ଲାଗିଛନ୍ତି । ଫଳରେ, ୧୯୫୪ରେ ପ୍ରଣୀତ ଓ ପ୍ରବର୍ତ୍ତିତ ହୋଇଥିଲେ ମଧ୍ୟ ଓଡ଼ିଶା ଦାପ୍ତରିକ ଭାଷା ଆଇନ (Orissa Official Language Act) କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ ହୋଇପାରୁନି । ଓଡ଼ିଶାର ସବୁଠି ସମସ୍ତ ଓ ଯେକୌଣସି ଦାପ୍ତରିକ କାମ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାରେ ହେବ ବୋଲି ଏହି ଆଇନରେ ବ୍ୟବସ୍ଥା ଅଛି । କିନ୍ତୁ ନବୀନ ପଟ୍ଟନାୟକଙ୍କ ନେତୃତ୍ବରେ ଚାଲିଥିବା ଆମ ସରକାର ୨୦୧୮ରେ ଏହାକୁ ସଂଶୋଧନ କରି ଓଡ଼ିଶାର ସବୁଠି ସମସ୍ତ ଓ ଯେକୌଣସି ଦାପ୍ତରିକ କମ ଓଡ଼ିଆରେ ହେବନାହିଁ ବୋଲି ଧାର୍ଯ୍ୟ କରିଛନ୍ତି । ସେ ଏହା ବି ଧାର୍ଯ୍ୟ କାରିଛନ୍ତି ଯେ, କର୍ମଚାରୀମାନେ ଯେଉଁଠି ଯେପରି ଭାବେ ଚାହିବେ ସେଇଠି ସେପରି ଭାବେ ଓଡ଼ିଆରେ କାମ ହୋଇପାରେ, ନହେଲେ ନାହିଁ । କେବଳ ଏତିକି ନୁହେଁ, ଯେଉଁ କର୍ମଚାରୀ ବା ପଦଧିକାରୀ ସମ୍ପୂର୍ଣତଃ ଓଡ଼ିଆରେ କାମ ନ କରିବେ ସେମାନଙ୍କୁ ସରକାର ପୁରସ୍କୃତ କରିବେ ବୋଲି ବି ନବୀନ ବାବୁ ବ୍ୟବସ୍ଥା କରିଛନ୍ତି । ଆମ ମାତୃଭାଷା ବିରୁଦ୍ଧରେ ଏହି କୁତ୍ସିତ ଷଡ଼ଯନ୍ତ୍ରର ପରିସମାପ୍ତି ପାଇଁ ଓ ଆମ ମାତୃଭାଷାରେ ଆମ ମାତୃଭୂମିର ପରିଚାଳନା ପାଇଁ ଚାଲିଥିବା କଳାପତାକା ଅଭିଯାନ ଆଜି ୧୪୦୬ ଦିନରେ ପହଞ୍ଚିଛି । ଏହି ଅନନ୍ୟ ଅନ୍ଦୋଳନକୁ ଭାଙ୍ଗିଦେବା ପାଇଁ ଆମ ଭିତରୁ କେଇଜଣଙ୍କ ଅର୍ଥଲୋଭକୁ ଉପଯୋଗ କରି ସୁଦ୍ଧା ସରକାର ସଫଳ ନହେବା ପରେ କେତେକ ମାନ୍ୟତାସମ୍ପନ୍ନ ସାମ୍ବାଦିକ,ସାହିତ୍ୟିକ ଓ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ପାଖଲୋକ ବିବେଚିତ ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କ ସଂବାଦପତ୍ର ମାଧ୍ୟମରେ ଏକ ନୂଆ କୌଶଳ ପ୍ରୟୋଗ କରିଛନ୍ତି । ତାହା ହେଲା, “ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନ ହିଁ ଓଡ଼ିଶାର ମୁକ୍ତି ଆନ୍ଦୋଳନ” ବୋଲି ମୁଁ ଯାହା ଦର୍ଶାଇଥିଲି ତହିଁର ବିପରୀତ ଧାରଣା ବାଣ୍ଟିବାର କୌଶଳ । ଏମାନେ ଯୁକ୍ତି କରୁଛନ୍ତି, ଓଡ଼ିଆ ଭାଷା ନୁହେଁ , ଇଂରାଜୀ ଭାଷା ହିଁ ଓଡ଼ିଶାକୁ ମୁକ୍ତି ଦେବ ! ଏବଂ ସମତାଳରେ ପ୍ରଥମ ଶ୍ରେଣୀରୁ ଇଂରାଜୀ ଭାଷାରେ କଥାକୁହା ଶିଖାଯିବ ବୋଲି ଘୋଷଣା କରିବା ସଙ୍ଗେ ସଙ୍ଗେ କେତେକ ପ୍ରାଥମିକ ବିଦ୍ୟାଳୟରେ ଏହା କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ କଲେଣି ଆମ ସରକାର । ଓଡ଼ିଶାରେ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାର ପ୍ରଥମିକତା ନଷ୍ଟ କରି, ଏହାକୁ ଗୌଣ ଓ ଇଂରାଜୀ ଭାଷାକୁ ମୁଖ୍ୟ ଭାବେ ଗ୍ରହଣ କରିବାକୁ ଲୋକଙ୍କ ମାନସିକତା ସୃଷ୍ଟି ହିଁ ଏହି କୁତ୍ସିତ ଷଡ଼ଯନ୍ତ୍ରର ଏକମାତ୍ର ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ।

ଜାତୀୟ ପାଠ୍ୟକ୍ରମ ଖସଡ଼ାକୁ ବେଖାତିର

ଏହି ଷଡ଼ଯନ୍ତ୍ରକୁ କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ କରିବା ପାଇଁ ଅଣଓଡ଼ିଆ ଅଧ୍ୟୁଷିତ ଶାସନକଳ ଏତେ ବ୍ୟଗ୍ର ଯେ, ପ୍ରାଥମିକ ସ୍ତରରେ ଛାତ୍ରଛାତ୍ରୀମାନଙ୍କ ଉପରେ ନିଜ ମାତୃଭାଷା ଭିନ୍ନ ଅନ୍ୟ କୌଣସି ଭାଷା ନଦାଯିବା ବିରୁଦ୍ଧରେ ଥିବା କୌଣସି ସିଦ୍ଧାନ୍ତକୁ ବି ଆମ ସରକାର ଖାତିର କରୁନାହାନ୍ତି । ଉଦାହରଣ ସ୍ବରୂପ, ରାଷ୍ଟ୍ରୀୟ ଶୈକ୍ଷିକ ଅନୁସନ୍ଧାନ ଓ ପ୍ରଶିକ୍ଷଣ ପରିଷଦ ୨୦୦୫ରେ ଯେଉଁ ଜାତୀୟ ପାଠ୍ୟକ୍ରମ ଖସଡ଼ା ତିଆରି କରିଥିଲେ, ତହିଁରେ କହିଥିବା ଦୁଇଟି ମୁଖ୍ୟକଥାକୁ ବିଚାରକୁ ନିଆଯାଇପାରେ । ଏହା ହେଲା (୧) ପିଲାମାନଙ୍କ ମାତୃଭାଷା ହିଁ ସ୍କୁଲ ଶିକ୍ଷାର ମାଧ୍ୟମ ହେବା ଉଚିତ ଓ (୨) ଶାସ୍ତ୍ରୀୟ ବା ବିଦେଶୀ ଭାଷା ସହ ସେମାନଙ୍କ ପରିଚିତି ପରେ କରାଯାଇପାରେ ।

ଘର ଭାଷା ବନାମ ପର ଭାଷା

କନ୍ନଡ଼ ଭାଷା ଶାସ୍ତ୍ରୀୟ ମାନ୍ୟତା ପାଇଲା ପରେ କର୍ଣାଟକ ସରକାର ରାଜ୍ୟର ସମସ୍ତ ପ୍ରାଥମିକ ବିଦ୍ୟାଳୟରେ କେବଳ ସେହି ଭାଷାରେ ଶିକ୍ଷାଦାନ ହେବ ବୋଲି ଆଦେଶ ଜାରିକଲେ । ଏହା ନାନା ନ୍ୟାୟିକ ପରୀକ୍ଷଣ ଶେଷରେ ଭାରତର ସର୍ବୋଚ୍ଚ ନ୍ୟାୟାଳୟର ସାମ୍ବିଧାନିକ ପୀଠରେ ପହଞ୍ଚିଲା । ଏହି ପୀଠ ସିଭିଲ ଅପିଲମାଳା ୫୧୬୬-୫୧୯୦ / ୨୦୧୩ ଉପରେ ୬.୫.୨୦୧୪ ତାରିଖରେ ଦେଇଥିବା ରାୟରେ ସ୍ପଷ୍ଟ କହିଛନ୍ତି, ପ୍ରାଥମିକ ସ୍ତରରେ ପିଲା ତ ନିଜର ମାତୃଭାଷାରେ ହିଁ ଶିକ୍ଷା ଲାଭ ପାଇଁ ମୌଲିକ ଅଧିକାରଡ଼ ଅଧିକାରୀ । ଅନ୍ୟ କେଉଁ ଭାଷାରେ ଶିକ୍ଷାର୍ଜନ ତାର ଭବିଷ୍ୟତରେ ମଙ୍ଗଳକାରକ ହେବ ବୋଲି କହି ସରକାର ତା ଘର ଭାଷା ଉପରେ ପର ଭାଷା ନଦିଦେଇ ପରିବେନାହିଁ (“We are of the view that the right to freedom of speech and expression under Article 19(1) (a) of the Constitution includes the freedom of a child to be educated in the primary stage of school in a language of the choice of the child and the State cannot impose controls on such choice just because it thinks that it will be more beneficial for the child.”) ।

ଓଡ଼ିଶାଜନ୍ମିତ ଭାରତର ବିଶିଷ୍ଟ ଭାଷାତତ୍ତ୍ଵବିତ୍ ଡଃ ଦେବୀ ପ୍ରସନ୍ନ ପଟ୍ଟନାୟକ ଆପାତତଃ ଏହା ହିଁ କହିଛନ୍ତି ତାଙ୍କ ଆଲୋକବର୍ଷୀ ନିବନ୍ଧ Mother Tongue Education and Destinyରେ । ସେ କହିଛନ୍ତି, କୌଣସି ଭାଷା ଭବିଷ୍ୟତରେ ସାମାଜିକ ଓ ଆର୍ଥିକ ସୁଖ ଦେବ ବୋଲି ବିଚାରି ତାକୁ ଯଦି କୋମଳମତି ଶିଶୁ ଉପରେ ତା ମାତୃଭାଷା ବଦଳରେ ନଦି ଦିଆଯାଏ, ତେବେ ତାକୁ ଯେ କେବଳ ବୟସ୍କ ଲୋକଙ୍କ ଉପରେ ନିର୍ଭର କରିବାକୁ ବାଧ୍ୟ କରାଯିବ ତା ନୁହେଁ, ସେ ମଧ୍ୟ ସୀମିତ ସଂଖ୍ୟକ ଅଖିଝଲସା ଲୋକଙ୍କ କୂଟକୌଶଳଭରା ଦୁନିଆ ପାଲରେ ପଡ଼ିଯିବ । ତେଣୁ ନିଜ ଘର ଭାଷା ବଦଳରେ ପର ଭାଷା ଚଳାଇବା ଯେ ଶିଶୁ ପାଇଁ ଭୟଙ୍କର ଏକଥା ଆମ ସରକାର ବୁଝିବା ଆବଶ୍ୟକ ।

ଅଧା ବାଟରେ ପାଠତ୍ୟାଗ

ପ୍ରାଥମିକ ବିଦ୍ୟାଳୟର ଆବଶ୍ୟକୀୟ ଶିକ୍ଷାର୍ଥୀ ହେଉନଥିବାରୁ ଓଡ଼ିଶାରେ ଶହ ଶହ ବିଦ୍ୟାଳୟ ବନ୍ଦ ହୋଇଯାଉଥିବା ଏକ ଦୁଃଖଦ ବିଭାବନା । କେତେବେଳେ ୧୦ ଜଣରୁ ଊଣା ପିଲାଙ୍କ କାରଣରୁ ବିଦ୍ୟାଳୟ ବନ୍ଦ ତ କେତେବେଳେ ୫ ଜଣରୁ କମ ଶିକ୍ଷାର୍ଥୀ ଥିବାରୁ ବିଦ୍ୟାଳୟ ବନ୍ଦ ହୋଇଯାଉଛି । ଏହାର ଏକ ପ୍ରଧାନ କାରଣ ହେଲା ଘର ଭାଷାରେ ଶିକ୍ଷାଦାନର ଅଭାବ । ଏହା ଅନୁଭବ କରି ଅଗ୍ରଗାମୀ ନାମକ ଏକ ସଂସ୍ଥା କୋରାପୁଟର ୧୮ଟି ପ୍ରାଥମିକ ବିଦ୍ୟାଳୟକୁ କୁଇ ଭାଷା ଜାଣିଥିବା ଶିକ୍ଷକ ଯୋଗାଇ ଦେଇଛି, ଫଳରେ ସେଇ ବିଦ୍ୟାଳୟଗୁଡିକରୁ ପାଠଛାଡି ପଳାଉଥିବା ପିଲାଙ୍କ ସଂଖ୍ୟା କମିଛି । ଅତଏବ, ରାଜ୍ୟ ମାତୃଭାଷା (ଓଡ଼ିଶାରେ ଓଡ଼ିଆ) ସତ୍ତ୍ଵେ, ଶିଶୁର ନିଜସ୍ଵ ମାତୃଭାଷା ତା ପାଇଁ ଗୁରୁତ୍ବପୂର୍ଣ, ଯେପରି କୋରାପୁଟର ଏହି ୧୮ଟି ବିଦ୍ୟାଳୟର ଶୋକ୍ଷାର୍ଥୀଙ୍କ ପାଇଁ କୁଇ ଭାଷା ।

ମାତୃଭାଷା ବନାମ ମାତୃଭାଷା

ସର୍ବୋଚ୍ଚ ନ୍ୟାୟାଳୟର ସାମ୍ବିଧାନିକ ପୀଠ ଉପରୋଦ୍ଧୃତ୍ତ ରାୟରେ ଏଇଥିପାଇଁ କହିଛନ୍ତି ଯେ, ନିମ୍ନ ପ୍ରାଥମିକ ସ୍ତରରେ ଯେଉଁ ଛାତ୍ରର ରାଜ୍ୟ ମାତୃଭାଷା ଘର ଭାଷା ନୁହେଁ, ତାକୁ ରାଜ୍ୟ ମାତୃଭାଷାରେ ଶିକ୍ଷା ଦିଆ ନଯାଇ ତା ନିଜ ମାତୃଭାଷାରେ, ଅର୍ଥାତ୍ ଯେଉଁ ଭାଷାରେ ସେ ଘରେ ତା ମାଆ ସହ କଥା ହୁଏ, ସେହି ଭାଷାରେ ଶିକ୍ଷା ଦିଆଯିବ ।

ସରକାରୀ ମୂର୍ଖତା

ଯେତେବେଳେ ଏହି ରାୟରେ ସର୍ବୋଚ୍ଚ ନ୍ୟାୟଳୟ ସ୍ପଷ୍ଟ କହିଛନ୍ତି ଯେ, ପ୍ରଥମରୁ ତୃତୀୟ ଶ୍ରେଣୀ ଭିତରେ ପିଲାଙ୍କ ଉପରେ ପ୍ରାଦେଶିକ ମାତୃଭାଷା ବି ନଦା ଯାଇ ପାରିବ ନାହିଁ , ସେତେବେଳେ ଆମ ସରକାର ପ୍ରଥମ ଶ୍ରେଣୀରୁ ଇଂରାଜୀ ଭାଷା-ବଳୟକୁ ଆମ ଭବିଷ୍ୟତ ବଂଶଧରମାନଙ୍କୁ ଠେଲି ଦେବାକୁ ଯେଉଁ ଚକ୍ରାନ୍ତ ଆରମ୍ଭ କଲେଣି ତାହା ମୂର୍ଖତା ଭିନ୍ନ କିଛିନୁହେଁ ।

ଇଂରାଜୀ ଭାଷାରେ ପିଲାଙ୍କୁ ଦୋରସ୍ତ କରାଯାଉ ବୋଲି ଆମେରିକା ପ୍ରେମୀ ମନମୋହନ ସିଂହଙ୍କ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରିତ୍ଵ କାଳରେ ରାଷ୍ଟ୍ରୀୟ ଶୈକ୍ଷିକ ଅନୁସନ୍ଧାନ ଓ ପ୍ରଶିକ୍ଷଣ ପରିଷଦକୁ ନିର୍ଦ୍ଧେଶ ଦିଆଯାଇଥିଲା । ନିର୍ଦ୍ଧେଶନାମାର ଶୀର୍ଷକ ଥିଲା “Teaching of English at the primary level” । ଯେଉଁ ବିଶେଷଜ୍ଞ କମିଟି ଏହା ଉପରେ ଅନୁଧ୍ୟାନ କରିଥିଲେ ସେମାନେ ଓଡିଶାର ପ୍ରାଥମିକ ଶିକ୍ଷାର ସ୍ଥିତି ଉପରେ ଆଲୋକପାତ ବି କରିଛନ୍ତି । ସେମାନଙ୍କ ମତରେ, ଇଂରାଜୀ ପଢାଉଥିବା ଶିକ୍ଷକମାନେ ବି ଇଂରାଜୀରେ ପଢାଇବାକୁ ସୁଖକର ମନେକରୁନାହାନ୍ତି । ସରଳ ଇଂରାଜୀରେ ଶିକ୍ଷାଦାନର ଗୁରୁତ୍ଵ ତ ସେମାନେ ବୁଝନ୍ତିନି, ତାହା କରିବାର ଯୋଗ୍ୟତା ବି ସେମାନଙ୍କର ନାହିଁ । (“It is evident that the teachers teaching English were not comfortable in using English. Not only he/she was unaware of the importance of transacting the lesson in simple English, he/she was not equipped to do so.”) ଶିକ୍ଷାର୍ଥୀମାନଙ୍କ ଭିତରୁ ଶତକଡ଼ା ୨୦ ଭାଗଙ୍କ ସ୍ପଷ୍ଟ ମତ ହେଲା, ସେମାନେ ଇଂରାଜୀ ପଢିବାକୁ ଆଦୌ ପସନ୍ଦ କରନ୍ତିନାହିଁ , କାରଣ ସେମାନେ ତାହା ବୁଝି ପାରନ୍ତି ନାହିଁ କି କହି ପାରନ୍ତିନାହିଁ (“20% students said that they did not like studying English because they could not understand or speak English।“) । ଏହି ଛାତ୍ରଛାତ୍ରୀମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ ୪ର୍ଥ ୫ମ ଶ୍ରେଣୀରେ ପଢୁଥିବା ପିଲାମାନେ ବି ସରଜମିନ ତଦନ୍ତରେ ଦୋକାନଗୁଡ଼ିକର ନାମ ବା ନାମଫଳକ ପଢିପାରିବାକୁ ସକ୍ଷମ ନଥିବା କହି ଏହି ରିପୋର୍ଟରେ କୁହା ହୋଇଛି, ସେମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ କେହି ମଧ୍ୟ ପଢା ବହି ଭିନ୍ନ ଅନ୍ୟ କୌଣସି ଇଂରାଜୀ ବହି ପଢିନାହାନ୍ତି ( “Most of these children studying in class IV-V could not read the names of the shops and signboards. They had not read any English book other than the text book.”) (Teaching of English at the primary level , 2012) । ଇଂରାଜୀ ପଢା ହେଉଥିବା ବିଦ୍ୟାଳୟମାନଙ୍କୁ ଅନୁଧ୍ୟାନ କରି ଏହା ହିଁ ଯେତେବେଳେ ରାଷ୍ଟ୍ରୀୟ ଶୈକ୍ଷିକ ଅନୁସନ୍ଧାନ ଓ ପ୍ରଶିକ୍ଷଣ ପରିଷଦ ଓ ସର୍ବ ଶିକ୍ଷା ଅଭିଯାନର ମିଳିତ ରିପୋର୍ଟ, ସେତେବେଳେ ଆମ ସରକାର ପ୍ରଥମ ଶ୍ରେଣୀରୁ ଆମ ପିଲାମାନଙ୍କୁ ଇଂରାଜୀ ଭାଷା କବଳକୁ ଠେଲି ଦେଇ ଆମ ମୁମୁର୍ଷୁ ପ୍ରାୟ ପ୍ରାଥମିକ ଶିକ୍ଷାକୁ ଯେ ଆହୁରି ସଂକଟାପନ୍ନ କରାଇବାକୁ ଯାଉଛନ୍ତି ତାହା ଆମେ ଯେତେଶୀଘ୍ର ବୁଝିପାରିବା ସେତେ ମଙ୍ଗଳ ।

ଆମ ସରକାରଙ୍କ ମତଲବ

ଏହି ଆତ୍ମଘାତୀ ଅବିମୃଷ୍ୟକାରିତା ମୂଳରେ ଆମ ସରକାରଙ୍କ ଊହ୍ୟ ମତଲବ ହେଲା, ଯେ କୌଣସି ପ୍ରକାରେ ମଧ୍ୟ ଆମ ରାଜ୍ୟରେ ଆମ ମାତୃଭାଷାକୁ ଗୌଣ କରାଇ , ଇଂରାଜୀ ଭାଷାର ଆଧିପତ୍ୟ କାଏମ ରଖାଇବା ଓ ଆମ ଭାଷାରେ ଆମ ରାଜ୍ୟ ପରିଚାଳନା ପାଇଁ ଚାଲିଥିବା ଆମ ଆନ୍ଦୋଳନ ଉପରୁ ରାଜ୍ୟବାସୀଙ୍କ ଦୃଷ୍ଟି ଅପସାରଣ କରାଇବା ।

ଆଜି ଯେଉଁ ଓଡ଼ିଆମାନେ ମାତୃଭାଷା ଦିବସ ପାଳନରେ ମତ୍ତ, ସେମାନେ ଏହି ମାରାତ୍ମକ ସରକାରୀ ଷଡଯନ୍ତ୍ର ସମ୍ପର୍କରେ ସାମାନ୍ୟ ମଥା ଖେଳାଇବେ କି?