ଟଙ୍କା ପାଇଁ ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନକୁ ଛୁରୀ ମାରିଛନ୍ତି ପ୍ରଦ୍ୟୁମ୍ନ ଶତପଥୀ : ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ସଫେଇ ରଖନ୍ତୁ – ଅଷ୍ଟମ ଭାଗ

ସୁଭାଷ ଚନ୍ଦ୍ର ପଟ୍ଟନାୟକ 

ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନକୁ ଭାଙ୍ଗିବା ପାଇଁ ପ୍ରଦ୍ୟୁମ୍ନ ଶତପଥୀଙ୍କ ପତ୍ନୀଙ୍କୁ ୧୬.୭.୨୦୧୮ ସୁଦ୍ଧା ଚାକିରି ଦିଆଇବା ପାଇଁ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ନିଜେ ଯଦି ଚାପ ପ୍ରୟୋଗ କରିନଥାନ୍ତେ, ଉଚ୍ଚ ଶିକ୍ଷା ବିଭାଗରେ ଘଟିଥିବା ପ୍ରଚଣ୍ଡ ପ୍ରଶାସନିକ ଦୁରାଚର ଓ ଅସଙ୍ଗତ କାର୍ଯ୍ୟ କେବେ ବି ହୁଏତ ଘଟିନଥାନ୍ତା ।

ଅନୁବିଭାଗୀୟ ଅଧିକାରୀ ପ୍ରଦୀପ କୁମାର ରାଉତ ତାଙ୍କ ୧୯.୬.୨୦୧୮ ତାରିଖର ଟିପ୍ପଣୀରେ ପୁନର୍ବାର ସରକାରଙ୍କ ୨୨.୬.୨୦୧୫ ତାରିଖର ୧୩୨୯୦ ସଂଖ୍ୟକ ଆଦେଶ କଥା ଉଲ୍ଲେଖ କରିବାରୁ, ଏବଂ ତାହା ସରକାରଙ୍କ ଅଶୁଦ୍ଧ ଅଭିପ୍ରାୟକୁ ସୁହାଉ ନଥିବାରୁ, ସେହି ଆଦେଶକୁ ଅକାମି କରିବା ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟରେ ଅତିରିକ୍ତ ଶାସନ ସଚିବ କୃପାସିନ୍ଧୁ ମିଶ୍ର ୨୦.୬.୨୦୧୮ ତାରିଖରେ ରାଉତଙ୍କ ମୂଳ ଟିପ୍ପଣୀ ଉପରେ କିପରି ହସ୍ତକ୍ଷେପ କରି , ଏ “ସମସ୍ୟାର ସମାଧାନ” ପାଇଁ ତାଙ୍କ ନିଜ ଅଧ୍ୟକ୍ଷତାରେ ଏକ କମିଟି ଗଠିତ ହେବ ଓ ସେହି କମିଟି ୨୨.୬.୨୦୧୮ ତାରିଖରେ ବସି ଯେଉଁ “ରିପୋର୍ଟ” ପ୍ରସ୍ତୁତ କରିବେ ତାହା ସେହି ଦିନ ବିଭାଗୀୟ ସଚିବଙ୍କ ସମ୍ମୁଖରେ ପେଶ୍ ହେବ ବୋଲି ଆଦେଶ ଦେଲେ, ଓ ତାହା ସରକାର ଶାସନ ସଚିବଙ୍କ ମାଧ୍ୟମରେ ମଞ୍ଜୁର କରିଥିଲେ, ତାହା ପୂର୍ବରୁ ଦର୍ଶାଯାଇଛି ।

ଏହି କମିଟିର ସିଦ୍ଧାନ୍ତ ବି ଏଥିପୂର୍ବରୁ ଉଦ୍ଧୃତ୍ତ ହୋଇଛି । କମିଟି ସିଦ୍ଧାନ୍ତର ରିପୋର୍ଟ ପ୍ରସ୍ତୁତି ଦାୟିତ୍ଵ ଥିଲା ଅନୁବିଭାଗୀୟ ଅଧିକାରୀଙ୍କର ଏବଂ ସେ ବି ତାହା ପ୍ରସ୍ତୁତ କରି ସେହି ୨୨.୬.୨୦୧୮ ତାରିଖରେ ସରକାରଙ୍କ ଅନୁମୋଦନ ପାଇଁ ଅତିରିକ୍ତ ଶାସନ ସଚିବଙ୍କ ସମ୍ମୁଖରେ ରଖିଛନ୍ତି (ଟିପ୍ପଣୀ ୯, ତା ୨୨.୬.୨୦୧୮, ସମୟ ଅପରାହ୍ନ ୩ଟା ୪୯ ମିନିଟ ୩୩ ସେକେଣ୍ଡ) ।

କିନ୍ତୁ ଟିପ୍ପଣୀ ୧୦ରୁ ଜଣାପଡ଼େ , ପୂର୍ବରୁ ଅନୁମୋଦିତ ହୋଇଥିବା ନିଷ୍ପତ୍ତି ସତ୍ତ୍ୱେ ଏହି କମିଟି ରିପୋର୍ଟକୁ ସେହି ଦିନ ସଙ୍ଗେ ସଙ୍ଗେ ଶାସନ ସଚିବଙ୍କୁ ନ ଦେଇ ନିଜ ପାଖରେ ଚାପି ରଖିଥିଲେ ଅତିରିକ୍ତ ଶାସନ ସଚିବ କୃପାସିନ୍ଧୁ ମିଶ୍ର ଜୁନ ୨୫ ତାରିଖ କାର୍ଯ୍ୟ ଦିବସ ଶେଷହେବା ଯାଏଁ । କାରଣ, ୨୫.୬.୨୦୧୭ ସନ୍ଧ୍ୟା ୭ଟା ୩ ମିନିଟ ୧୫ ସେକେଣ୍ଡରେ ସେ ଲେଖିଛନ୍ତି , “Please give your considered views” (“ଦୟାକରି ଆପଣଙ୍କ ସୁଚିନ୍ତିତ ମତ ଦିଅନ୍ତୁ”) ।

ତାଙ୍କ ନିଜ ଅଧ୍ୟକ୍ଷତାରେ ତ ସେ ନିଜେ ଗଢିଥିବା କମିଟି ଟିକିନିଖି ଆଲୋଚନା କରି (“A thorough discussion was made in the meeting” Noting-9) ଯେଉଁ ୩ ଦଫା ସମ୍ବଳିତ ନିଷ୍ପତ୍ତି ନେଇଥିଲେ ତାହାକୁ ଅବିକଳ ଉଲ୍ଲେଖ କରି ଅନୁବିଭାଗୀୟ ଅଧିକାରୀ ନଥିଟି ଥୋଇଥିଲେ । ତହିଁ ଉପରେ ପୁଣି “ସୁଚିନ୍ତିତ ମତ” କାହିଁକି ଲୋଡ଼ା ପଡ଼ିଲା ଓ କିଏ ଏହା ଦେବାର ଥିଲା? ଏବଂ ନଥିଟିକୁ ପୂର୍ବ ଆଦେଶ ଅନୁସାରେ ନିର୍ଦ୍ଧାରିତ ୨୨.୬.୨୦୧୮ରେ ଶାସନ ସଚିବଙ୍କୁ ନ ଦେଇ ୨୫ ତାରିଖ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ନିଜ ପାଖରେ ପକାଇ ରଖିବାକୁ ଅତିରିକ୍ତ ଶାସନ ସଚିବଙ୍କୁ ଅଧିକାର ଦେଇଥିଲା କିଏ?

ଯଦି କମିଟିର ଲିପିବଦ୍ଧ ନିଷ୍ପତ୍ତି ସେହିଦିନ ଶାସନ ସଚିବଙ୍କ ପାଖକୁ ଯାଇଥାନ୍ତା ସେ ତାକୁ ଗ୍ରହଣ କରିବାକୁ ବାଧ୍ୟ ହୋଇଥାନ୍ତେ, କାରଣ କମିଟିଟି ଥିଲା ଏକ ସରକାରୀ ଅନୁମୋଦିତ କମିଟି (ନୋଟିଂ -୫, ତା ୨୦.୬.୨୦୧୮) ଓ ତାର ନିଷ୍ପତ୍ତିରେ ହସ୍ତକ୍ଷେପ କରିବାର ଅଧିକାର ଶାସନ ସଚିବଙ୍କର ନ ଥିଲା । ଏବଂ ଯଦି ସେହି ନିଷ୍ପତ୍ତିକୁ କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ କରାହୋଇଥାନ୍ତା , ତେବେ ପ୍ରଦ୍ୟୁମ୍ନ ଶତପଥୀଙ୍କ ପତ୍ନୀଙ୍କ ପାଇଁ ତାହା ଅଡୁଆଜନକ ହୋଇଥାନ୍ତା ।

ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନକୁ ଭାଙ୍ଗିବା ସକାଶେ ପ୍ରଦ୍ୟୁମ୍ନ ଶତପଥୀଙ୍କ ପତ୍ନୀଙ୍କୁ ନିରଙ୍କୁଶ ନିଯୁକ୍ତି ଦାନ ପାଇଁ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ଦପ୍ତର ଉଚ୍ଚଶିକ୍ଷା ବିଭାଗ ଉପରେ ପ୍ରବଳ ଚାପ ପକାଇ ଚାଲିଥିଲା । ତେଣୁ ଆତୁର ହୋଇ ନିଜ ଅଧ୍ୟକ୍ଷତାରେ ଗୃହୀତ ନିଷ୍ପତ୍ତିକୁ ନିଜେ କେମିତି ଅକାମି କରିବେ ତା ପାଇଁ କିଂକର୍ତ୍ତବ୍ୟବିମୂଢ ଅତିରିକ୍ତ ଶାସନ ସଚିବ ଉପାୟ ଖୋଜିବାରେ ଲାଗିଥିଲେ । ଏଥିପାଇଁ ଅନୁବିଭାଗୀୟ ଅଧିକାରୀଙ୍କୁ ସେ ଅନୁରୋଧ କରି କହିଥିଲେ – “ଦୟାକରି ଆପଣଙ୍କ ସୁଚିନ୍ତିତ ମତ ଦିଅନ୍ତୁ” । ଏପରି ଅସଙ୍ଗତ ପ୍ରଶାସନିକ ଆଚରଣ ସର୍ବୋଚ୍ଚ ସ୍ତରରୁ ଅଲଙ୍ଘ୍ୟ ଚାପ ପ୍ରୟୋଗ ଭିନ୍ନ କେବେ ବି ସମ୍ଭବ ହୋଇନଥାନ୍ତା । (କ୍ରମଶଃ)

ଟଙ୍କା ପାଇଁ ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନକୁ ଛୁରୀ ମାରିଛନ୍ତି ପ୍ରଦ୍ୟୁମ୍ନ ଶତପଥୀ : ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ସଫେଇ ରଖନ୍ତୁ – ସପ୍ତମ ଭାଗ

ସୁଭାଷ ଚନ୍ଦ୍ର ପଟ୍ଟନାୟକ

ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନସଭାରେ ୧.୫.୨୦୧୮ରେ ପାରିତ ହୋଇଥିବା ଓଡ଼ିଶା ସରକାରୀ ଭାଷା (ସଂଶୋଧନ) ବିଧେୟକ,୨୦୧୮କୁ ଅନୁମୋଦନ ନ ଦେବା ପାଇଁ ମୁଁ ରାଜ୍ୟପାଳଙ୍କୁ ଦେଇଥିବା ପୂର୍ବ ସୂଚିତ ପତ୍ର ତିନୋଟି ମୁଖ୍ୟକାରଣ ଉପରେ ଆଧାରିତ ହୋଇଥିଲା । ଯଥା: (୧) ଏଥିରେ ଥିବା ୪କ ଧାରା ମୂଳ ଆଇନର ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ପଣ୍ଡକାରକ ଓ ଜନବିରୋଧୀ, (୨) ବିଜୁ ପଟ୍ଟନାୟକ ୧୯୬୩ରେ ଖଞ୍ଜିଥିବା ୩କ ଧାରାର ବିଲୋପନ ପାଇଁ ମୋ ଦାବି ପ୍ରତି ଅବଜ୍ଞା ପ୍ରଦର୍ଶିତ ହୋଇଥିବା ହେତୁ “ସରକାରୀ ଭାଷା”ର ସଜ୍ଞା ସଙ୍କଟ ଗ୍ରସ୍ତ ଓ (୩) ଏହି ବିଧେୟକ ପାଇଁ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ କ୍ୟାବିନେଟ୍ ସ୍କାମ୍ ପରି ଏକ ଅଭୂତପୂର୍ବ ରାଜନୈତିକ ଅପରାଧ କରି ବିଧାନସଭାକୁ ବିଭ୍ରାନ୍ତ କରିଥିବା ହେତୁ ବିଧେୟକଟି ଅବୈଧ ଓ ଅଗ୍ରାହ୍ୟ । ଏହି ତିନୋଟି କାରଣରୁ କୌଣସି ଗୋଟିକୁ ଖଣ୍ଡନ କରିବା ସରକାରଙ୍କ ପକ୍ଷେ ଥିଲା ଅସମ୍ଭବ ।

ମୋ ପତ୍ର ଉପରେ ରାଜ୍ୟପାଳ ଏହି ବିଧେୟକକୁ ନାମଞ୍ଜୁର କରିନଥିଲେ ମଧ୍ୟ, ତାଙ୍କ ହସ୍ତକ୍ଷେପ ହେତୁ ମୁଁ ଦର୍ଶାଇଥିବା ଉପରୋକ୍ତ ୧ମ ଓ ୨ୟ କାରଣର ଯଥାର୍ଥତା ସ୍ଵୀକାର କରି ସରକାର କିପରି ସେହି ୨୦୧୮ରେ ଭାଷା ଆଇନର ୨ୟ ସଂଶୋଧନ ଆଣିବାକୁ ବାଧ୍ୟ ହୋଇଥିଲେ, ତାହା ପରେ ଆଲୋଚନା କରିବା । ବର୍ତ୍ତମାନ ପାଇଁ ଏତିକି କୁହାଯାଇପାରେ ଯେ, ମୋ ପତ୍ର ଉପରେ ରାଜ୍ୟପାଳଙ୍କ ତନାଘନାରେ ଅତର୍ଛି , “ମୂଳୁ ମାରିଲେ ଯିବ ସରି” ନୀତିରେ ଯେ କୌଣସି ପ୍ରକାରେ ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନକୁ ଭାଙ୍ଗିଦିଆଯିବା ଉପରେ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ଗୁରୁତ୍ଵ ଦେଇଥିଲେ । ଫଳରେ ୨୨.୫.୨୦୧୮ରୁ ଘୁମେଇ ପଡ଼ିଥିବା ଶ୍ରୀମତୀ ପ୍ରଦ୍ୟୁମ୍ନ ଶତପଥୀ (ମାନସୀ ଷଡଙ୍ଗୀ)ଙ୍କ ନଥି ୧୯.୬.୨୦୧୮ ଅପରାହ୍ନରେ ସକ୍ରିୟ ହୋଇଉଠିଲା ।

ଚାପ ପ୍ରୟୋଗ

ଉଚ୍ଚ ଶିକ୍ଷା ବିଭାଗର ଅତିରିକ୍ତ ଶାସନ ସଚିବ କୃପାସିନ୍ଧୁ ମିଶ୍ରଙ୍କ ଚାପରେ ଅନୁବିଭାଗ ଅଧିକାରୀ ପ୍ରତାପ କୁମାର ରାଉତ ନଥିଟିକୁ ପୁନଃକ୍ରିୟ କରିଥିଲେ ମଧ୍ୟ, ଏହା ହିଁ ଲେଖିଲେ ଯେ, ଅନୁସ୍ମାରକ ସତ୍ତ୍ୱେ ଉଚ୍ଚଶିକ୍ଷା ନିର୍ଦ୍ଦେଶକ ସରକାରଙ୍କ ୨୨.୬.୨୦୧୫ତାରିଖର୧୩୨୯୦ ପତ୍ରାଙ୍କସମ୍ପନ୍ନ ଆଦେଶ ଉପରେ କୌଣସି ଉତ୍ତର ଦେଇନାହାନ୍ତି (ଟିପ୍ପଣୀ ୩, ତାରିଖ ୧୯.୬.୨୦୧୮ , ସମୟ ଅପରାହ୍ନ ୩ଟା ୩୯ ମିନିଟ ୫୯ ସେକେଣ୍ଡ) । ଏହି ଟିପ୍ପଣୀ ସରକାରଙ୍କ ଅଭିସନ୍ଧିକୁ ସାହାଯ୍ୟ କରୁନଥିଲା । କାରଣ, ଏହା ଶ୍ରୀମତୀ ଷଡଙ୍ଗୀଙ୍କ ବିରୁଦ୍ଧରେ ଚାକିରି ଭଙ୍ଗ ଆଦେଶକୁ ପୁନରୁଜ୍ଜୀବୀତ କରୁଥିଲା । ଅପରପକ୍ଷେ ପୂର୍ବରୁ ପ୍ରଦତ୍ତ ଏକ ବିଧିବଦ୍ଧ ଆଦେଶ ରୂପେ ଏହା ଥିଲା ଅନତିକ୍ରମଣୀୟ ।

ନୂଆ ଖସଡ଼ା

ସୁତରାଂ ଅତିରିକ୍ତ ଶାସନ ସଚିବ କୃପାସିନ୍ଧୁ ମିଶ୍ର ଉଚ୍ଚ କର୍ତ୍ତୃପକ୍ଷଙ୍କ ସହ ପରାମର୍ଶ କଲେ ଓ ସେଦିନ ରାତିରେ ଯେଉଁ ନୂଆ ଖସଡ଼ା ପ୍ରସ୍ତୁତ ହେଲା, ତଦନୁଯାୟୀ ତହିଁ ପରଦିନ ଅଫିସ ଖୋଲୁ ଖୋଲୁ ସରକାରଙ୍କ ୨୨.୬.୨୦୧୫ ତାରିଖର ଆଦେଶ ଉପରେ କୁଠାରାଘାତ କରିଥିଲେ । ଆଦେଶଟିର ମାନ୍ୟତା ଉପରେ ଦୃଷ୍ଟି ଆକର୍ଷଣ କରି ଅନୁବିଭାଗୀୟ ଅଧିକାରୀ ଦେଇଥିବା ପ୍ରଥମ ଟିପ୍ପଣୀଟିକୁ ଅକାମି କରିଦେବା ମତଲବରେ ସେ ତହିଁ ଉପରେ ଏକ ବ୍ୟାଖ୍ୟା ରଖିଲେ ଶାସନ ସଚିବଙ୍କ ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟରେ , ଯେଉଁଥିରେ ସେ ନିଜ ଅଧ୍ୟକ୍ଷତାରେ ଏକ କମିଟି ଗଠନ କରି , ସେହି କମିଟି ଦିନକ ପରେ, ଅର୍ଥାତ୍ ୨୨.୬.୨୦୧୮ ତାରିଖରେ ଶ୍ରୀମତୀ ଷଡଙ୍ଗୀଙ୍କ କର୍ମକ୍ଷେତ୍ରରେ ଯୋଗଦାନ ବିଷୟରେ ସାନି ନିଷ୍ପତ୍ତି ନେବ ଓ ସେହିଦିନ ହିଁ ତହିଁ ଉପରେ ଆବଶ୍ୟକୀୟ ଆଦେଶ ପାଇଁ ତାହା ଶାସନ ସଚିବଙ୍କୁ ପ୍ରଦାନ କରାଯିବ ବୋଲି ଟିପ୍ପଣୀ ଦେଲେ (ଟିପ୍ପଣୀ ୪, ତାରିଖ ୨୦.୬.୨୦୧୮ , ସମୟ ସକାଳ ୧୦ଟା ୧୫ ମିନିଟ ୧୬ ସେକେଣ୍ଡ) । ଏପରି ପୂର୍ବ ନିର୍ଦ୍ଧାରିତ କାର୍ଯ୍ୟ ନିର୍ଘଣ୍ଟ ଅନୁସାରେ ନଥି ଚାଲିବା ଉଚ୍ଚ ଶିକ୍ଷା ବିଭାଗର ଜୀବନରେ କେବେ ଘଟିନଥିଲା ।

ଅସାଧାରଣ ତତ୍ପରତା

ଯେଉଁ ତତ୍ପରତାର ସହ ଏ ନଥି ଆଗେଇଲା ତାହା ଥିଲା ଅନନ୍ୟସାଧରଣ । ମାତ୍ର ଅଧଘଣ୍ଟାକରେ ଶାସନ ସଚିବ ବିଷ୍ଣୁପଦ ସେଠି “ଯଥା ପ୍ରସ୍ତାବିତ” ବୋଲି ଲେଖି ଧାର୍ଯ୍ୟ ପଥରେ ଆଗେଇଯିବାକୁ ଅତିରିକ୍ତ ଶାସନ ସଚିବଙ୍କୁ ଆଦେଶ ଦେଲେ (ଟିପ୍ପଣୀ ୫, ତାରିଖ ୨୦.୬.୨୦୧୮ , ସମୟ ସକାଳ ୧୦ଟା ୪୬ ମିନିଟ ୧୦ ସେକେଣ୍ଡ) । ଦି ଘଣ୍ଟା ବି ଯାଇନି, ଦିନ ୧୨ଟା୧୨ମିନିଟ ୪୮ ସେକେଣ୍ଡରେ ନିଜ ଅଧ୍ୟକ୍ଷତାରେ କମିଟି ଗଢି ତହିଁରେ ତାଙ୍କର ଆଜ୍ଞାଧୀନ ଜଣେ ଉପନିର୍ଦ୍ଦେଶକ (ବେସରକାରୀ କଲେଜ-୨)ଙ୍କୁ ତଥା ଅଡ଼ଶପୁର କଲେଜ ଅଧ୍ୟକ୍ଷଙ୍କୁ ସଭ୍ୟ ଭାବେ ସଂସ୍ଥିତ କରି ସେମାନଙ୍କୁ ୨୨.୬.୨୦୧୮ ତାରିଖରେ କମିଟି ବୈଠକରେ ଯୋଗଦେବାକୁ ନୋଟିସ୍ ଚିଠା କରି ପେଶ୍ କରିବାକୁ ଅନୁଭିବାଗୀୟ ଅଧିକାରୀଙ୍କୁ ନିର୍ଦ୍ଦେଶ ଦେଲେ ଅତିରିକ୍ତ ଶାସନ ସଚିବ ମହୋଦୟ । ମାତ୍ର ୪୦ ମିନିଟରେ ଚିଠା ପେଶ୍ ହେଲା ଓ ତଦନୁସାରେ ବୈଠକ ବି ଅନୁଷ୍ଠିତ ହେଲା ।

ବୋଲେ ହୁଁ ଟି, ବୋଲେ ନା ଟି

ଆଜ୍ଞାଧୀନ ଉପନିର୍ଦ୍ଦେଶକ (ଜଣେ ସରକାରୀ କର୍ମଚାରୀ) ଶ୍ରୀମତୀ ଷଡଙ୍ଗୀଙ୍କୁ ସରକାର ସାହାଯ୍ୟ କରିବାକୁ ଚାହୁଁଥିବା ଜାଣି ଅତିରିକ୍ତ ଶାସନ ସଚିବଙ୍କ କଥାରେ ମୁଣ୍ଡ ଟୁଙ୍ଗାରୁଥିବା ବେଳେ ତାଙ୍କ ଯୋଗଦାନ (joining) ଅଡ଼ଶପୁର କଲେଜରେ ସମ୍ଭବ ନୁହେଁ ବୋଲି କଲେଜ ଅଧ୍ୟକ୍ଷ ସ୍ପଷ୍ଟ କରିଦେଇଥିଲେ । ଅନଧିକୃତ ଅନୁପସ୍ଥିତି କାରଣରୁ ତାଙ୍କ ନିଯୁକ୍ତି କାର୍ଯ୍ୟତଃ ସେହିଦିନ ଶେଷ ହୋଇସାରିଛି, ଯେଉଁ ଦିନ କଲେଜ ପରିଚାଳନା କର୍ତ୍ତୃପକ୍ଷ ସେଥିପାଇଁ ନିଷ୍ପତ୍ତି ନେଇ ଥିଲେ ବୋଲି କହିଥିଲେ ଅଧ୍ୟକ୍ଷ । ସେ ଦୃଢତାର ସହ କହିଥିଲେ, ପରିଚାଳନା କମିଟି ଗ୍ରହଣ କରିଥିବା ନିଷ୍ପତ୍ତିର ଅନୁମୋଦନ ପାଇଁ କଲେଜର ଚିଠି ଉପରେ ଉଚ୍ଚଶିକ୍ଷା ନିର୍ଦ୍ଦେଶକ ଶୋଇ ରହିବା ସେହି ନିଷ୍ପତ୍ତିର ବିଲୋପୀକରଣ ନୁହେଁ । ସୁତରାଂ ତାଙ୍କ କଲେଜରେ ଶ୍ରୀମତୀ ଷଡଙ୍ଗୀଙ୍କର ଆଦୌ ବିଧିମନ୍ୟ ସ୍ଥିତି ନଥିବା ବେଳେ, ସେଠି ତାଙ୍କ ଯୋଗଦାନ ପତ୍ର (joining report) କିଏ କେଉଁ ଅଧିକାରରେ ଗ୍ରହଣ କରିବ ବୋଲି ପ୍ରଶ୍ନ ଉଠାଇଥିଲେ ଅଧ୍ୟକ୍ଷ ।

କାରସାଦି

ଅଧ୍ୟକ୍ଷଙ୍କର ଏହି ଯୁକ୍ତିଯୁକ୍ତ କଥାକୁ ଦସ୍ତାବିଜଭୁକ୍ତ ନ କରି, ଶ୍ରୀମତୀ ଷଡଙ୍ଗୀ ସେହି କଲେଜରେ ଯୋଗ ଦେବେ ଓ ସମ୍ପୃକ୍ତ କଲେଜ ଅଧ୍ୟକ୍ଷ ତାଙ୍କ ଯୋଗଦାନ ପତ୍ର ଗ୍ରହଣ କରିବେ ବୋଲି ସିଦ୍ଧାନ୍ତ ହୋଇଥିବା ଉଲ୍ଲେଖ କରି ଟିପ୍ପଣୀ ପେଶ୍ କରିବାକୁ ଅନୁବିଭାଗ ଅଧିକାରୀଙ୍କୁ କୁହାଗଲା ଓ ଏହି ଟିପ୍ପଣୀରେ ପୂର୍ବ ଆଦେଶ ରଦ୍ଦ ହୋଇଯାଇଥିବା କଥା ଉଲ୍ଲେଖ କରିବାକୁ ବି ନିର୍ଦ୍ଦେଶ ଦିଆଗଲା । ଅତିରିକ୍ତ ଶାସନ ସଚିବ ନିଜେ ଏପରି କାରସାଦି କରିଥିଲେ କି ଉପର ଚାପରେ? ତଦନ୍ତ ସାପେକ୍ଷ ।

ପ୍ରଣିଧାନ ଯୋଗ୍ୟ ଟିପ୍ପଣୀ

ଅନୁବିଭାଗୀୟ ଅଧିକାରୀ ଯେଉଁ ଟିପ୍ପଣୀ ଦରଜ କଲେ ତାହା ବିଶେଷ ପ୍ରଣିଧାନ ଯୋଗ୍ୟ । ଇଂରାଜୀ ଭାଷାରେ ଲିଖିତ ସେହି ଟିପ୍ପଣୀଟି ନିମ୍ନରେ ଅବିକଳ ଉଦ୍ଧୃତ୍ତ ହେଲା :

1. In supersession of all orders passed on the issue, Smt. Manasi Sarangi will be instructed by the DHE to join in her present place of posting i.e. U.N.(Auto) College , Adaspur within seven days of receipt of this order.
2. She will submit an undertaking through affidavit with her joining report before the Principal to abide by future Govt. decision regarding her absence period.
3. The Principal will be instructed to accept the joining of Smt. Sarangi and to allow her to work until further Govt. orders. (ଟିପ୍ପଣୀ ୯, ତାରିଖ ୨୨.୬.୨୦୧୮, ସମୟ : ଅପରାହ୍ନ ୩ଟା ୪୯ ମିନିଟ ୩୩ ସେକେଣ୍ଡ)

ଏହି ଟିପ୍ପଣୀଟି ସରକାରଙ୍କୁ ଅଧିକ ଅଡୁଆରେ ପକାଇଲା । କାରଣ, ୨୦୧୫ରେ ସରକାର ନେଇଥିବା ନିଷ୍ପତ୍ତିକୁ ଏପରି ଏକ କ୍ଷମତାହୀନ କମିଟି ବାତିଲ କରିବା ଥିଲା ଅସଙ୍ଗତ । ଅପରପକ୍ଷେ, ଶ୍ରୀମତୀ ଷଡଙ୍ଗୀଙ୍କ ପାଇଁ ୨ ନମ୍ବର ନିଷ୍ପତ୍ତିଟି ମଧ୍ୟ ଅଡୁଆଜନକ ଥିଲା । କାରଣ ତାଙ୍କ ଅନଧିକୃତ ଅନୁପସ୍ଥିତି ଉପରେ ସରକାର ଭବିଷ୍ୟତରେ ଯାହା ନିଷ୍ପତ୍ତି ନେବେ ତାହାକୁ ମାନିବାକୁ ସେ ଏକ ସତ୍ୟପାଠ ଭିତ୍ତିକ ଅଙ୍ଗୀକାର ପତ୍ର ଦାଖଲ କରିବାକୁ କୁହା ହୋଇଥିବାରୁ ଚାକିରିରେ ନିୟମିତ ହୋଇଯିବେ ବୋଲି ତାଙ୍କୁ ଯେଉଁ ଭରସା ଦିଆ ହୋଇଥିଲା ଏଥିରେ ତାହା ଅତୁଟ ରହିପାରୁ ନ ଥିଲା । ତେଣୁ, ସେ ଏହାକୁ ଗ୍ରହଣକରିବା ପାଇଁ ପ୍ରସ୍ତୁତ ନଥିଲେ । ସମୟ ଗଡିଯାଉଥିଲା ଓ କଳାପତାକା ଅଭିଯାନର ପୁନରାରମ୍ଭ ପାଖେଇ ଆସୁଥିଲା ।

ସରକାରୀ ସ୍ତରୀୟ ଦୃଶ୍ୟପଟ ଏହିପରି ଥିବା ବେଳେ, ୨୮.୬.୨୦୧୮ରେ ଭାଷା ଆଇନର ଭୁଲ ସଂଶୋଧନ ସାନି ସଂଶୋଧନ ଦ୍ଵାରା ସଜଡ଼ା ହେଉ ବୋଲି ମୁଁ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କୁ ଚିଠି ଲେଖିଲି । ୪.୭.୨୦୧୮ରେ “ଏ ମାସ ୧୬ରୁ ପୁନଶ୍ଚ କଳାପତାକା ଅଭିଯାନ : କାହିଁକି?” ଶୀର୍ଷକରେ ମୋର ଆଲୋଚନା ସରକାରଙ୍କ ଛାତିରେ ଛନକା ଭର୍ତ୍ତିକଲା । କାରଣ ବିଧାନସଭାର ବର୍ଷାକାଳୀନ ଅଧିବେଶନରେ ଭାଷା ଆଇନ ଉହାଡ଼ରେ ହୋଇଥିବା ତଞ୍ଚକତା ଓ କ୍ୟାବିନେଟ୍ ସ୍କାମ୍ ଦ୍ଵାରା ବିଧାନସଭାର ସ୍ଵାଧିକାର ଭଙ୍ଗ ଉପରେ ଆଲୋଚାନା ପାଇଁ ଯଥେଷ୍ଟ ଖୋରାକ ମୁଁ ଏହି ନିବନ୍ଧରେ ଭର୍ତ୍ତି କରିଥିଲି ।

ଅଡୁଆରେ ସରକାର

ସମ୍ଭାବ୍ୟ ସ୍ଵାଧିକାର ଭଙ୍ଗ ଅଭିଯୋଗରୁ ବଞ୍ଚିବା ପାଇଁ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ସକାଶେ ଏକମାତ୍ର ବାଟ ଥିଲା ବର୍ଷାକାଳୀନ ଅଧିବେଶନରେ ଭାଷା ଆଇନ ସମ୍ପର୍କୀୟ ଚର୍ଚ୍ଚା ଯେପରି ନ ହୁଏ ତା ପାଇଁ କୌଣସି ନା କୌଣସି ପ୍ରକାରେ କଳାପତାକା ଅଭିଯାନ ବନ୍ଦ କରାଇବା ।

ସେଥିପାଇଁ ସଉଦା

ସେଥିପାଇଁ ଆବଶ୍ୟକ ଥିଲା ଯେକୌଣସି ପ୍ରକାରେ ହେଉ ପଛେ, ମାନସୀ ଷଡଙ୍ଗୀଙ୍କୁ ଚାକିରି ଦିଆଇ ପ୍ରଦ୍ୟୁମ୍ନ ଶତପଥୀଙ୍କୁ କଳାପତାକା ପାଇଁ ଲୋକ ଯୋଗାଇବାରୁ ବିରତ କରାଇବା ।

ସୁତରାଂ, ୧୧.୭.୨୦୧୮ ତାରିଖରେ ଆରମ୍ଭ ହେଲା ଯେକୌଣସି ପ୍ରକାରେ ହେଉ ପଛେ ମାନସୀ ଷଡଙ୍ଗୀଙ୍କୁ ଚାକିରିରେ ପୁନଃ ସଂସ୍ଥିତା କରିବାର ପ୍ରକ୍ରିୟା ।

ଅନୁବିଭାଗୀୟ ଅଧିକାରୀ କୌଣସି ନୀତିବିରୁଦ୍ଧ କାମ କରିବାକୁ ମଙ୍ଗୁ ନଥିବା ହେତୁ, ସୂର୍ଯ୍ୟ ନାରାୟଣ ମହାପାତ୍ର ନାମକ ଜଣେ ଅନୁଶାସନ ସଚିବ ଏହି କାମ କଲେ । ତାଙ୍କ ହେତୁ ପ୍ରଶାସନିକ ଅଚଳାବସ୍ଥା ଦୂର ହୋଇଗଲା ଓ ୧୬.୭.୨୦୧୮ରେ ଶ୍ରୀମତୀ ଷଡଙ୍ଗୀଙ୍କୁ ଚାକିରିରେ ପୁନଃ ସଂସ୍ଥିତା କରିବା ପ୍ରସ୍ତାବ ଉପରେ ଉଚ୍ଚ ଶିକ୍ଷା ମନ୍ତ୍ରୀ ଅନନ୍ତ ଦାସ ଦିନ ୨ଟା ୧୧ ମିନିଟରେ ଦସ୍ତଖତ କଲେ । ସନ୍ଧ୍ୟାବେଳେ କଳା ପତାକା ଅଭିଯାନରୁ ଦୂରେଇ ରହି ଅର୍ଥମନ୍ତ୍ରୀ ଶଶୀ ବେହେରାଙ୍କ ମାଧ୍ୟମରେ ଏ ସମ୍ପର୍କରେ ସୁନିଶ୍ଚିତ ହେବା ପରେ କଳାପତାକା ଅଭିଯାନ ବର୍ଷା ଅଧିବେଶନ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ବନ୍ଦ ରହିଲା ବୋଲି ଘୋଷଣା କଲେ ପ୍ରଦ୍ୟୁମ୍ନ ଶତପଥୀ ସନ୍ଧ୍ୟା ୭ଟାରେ, ସରକାରଙ୍କ ସହ ହୋଇଥିବା ଗୋପନ ଚୁକ୍ତି ଅନୁସାରେ । (କ୍ରମଶଃ)

ଟଙ୍କା ପାଇଁ ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନକୁ ଛୁରୀ ମାରିଛନ୍ତି ପ୍ରଦ୍ୟୁମ୍ନ ଶତପଥୀ : ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ସଫେଇ ରଖନ୍ତୁ – ଷଷ୍ଠ ଭାଗ

ସୁଭାଷ ଚନ୍ଦ୍ର ପଟ୍ଟନାୟକ 

ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନର ଅବସାନ ବିନିମୟରେ ଦଶ ବର୍ଷ ତଳେ କାର୍ଯ୍ୟତଃ ଶେଷ ହୋଇଯାଇଥିବା ଚାକିରିରେ ତାଙ୍କ ସ୍ତ୍ରୀଙ୍କୁ ପୁନଃ ସଂସ୍ଥିତ କରାଇବାକୁ ପ୍ରତିଶ୍ରୁତି ଦେଇଥିବା ଅଣଓଡ଼ିଆ ଜି॰ଭି॰ଭି॰ଶର୍ମା ଭାଷା ଆଇନର ପ୍ରମାଦପୂର୍ଣ ସଂଶୋଧନ ହେବା ବାସିଦିନ ଉଚ୍ଚ ଶିକ୍ଷା ସଚିବ ପଦରୁ ବଦଳି ହୋଇଗଲେ । ସେ ବଦଳି ହେବାର ଦି ଦିନ ପୂର୍ବରୁ ୨୯.୪.୨୦୧୮ ତାରିଖରେ A fraud perpetrated by the CM on the Cabinet ଶୀର୍ଷକ ଏକ ରିପୋର୍ଟ ପ୍ରକାଶ କରି ୧.୫.୨୦୧୮ରେ ହେବାକୁଥିବା ସଂଶୋଧନ ପାଇଁ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ କ୍ୟାବିନେଟ୍ ସ୍କାମ୍ ପରି ଏକ ଅଶ୍ରୁତପୂର୍ବ ରାଜନୈତିକ ଅପରାଧ କରିବାକୁ ଯାଉଛନ୍ତି ବୋଲି ମୁଁ ପଦାରେ ପକାଇ ଦେଇଥିଲି । ମାତ୍ର ବିଧାନସଭାରେ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ଅଭୂତପୂର୍ବ ସଂଖ୍ୟା ଗରିଷ୍ଠତା ତଥା ବିରୋଧୀ ଦଳର ଅମନଯୋଗୀତା ହେତୁ ସଂଶୋଧନ ବିଧେୟକଟି ପାରୀତ ହୋଇଗଲା ।

ଆମର ଉଚିତ ଥିଲା, କଳା ପତାକା ଅଭିଯାନ ଚଳାଇ ରଖିବା । ମାତ୍ର ସରକାରଙ୍କୁ ଭୁଲ ସୁଧାରିବାକୁ  ସମୟ ଦେଇ ଜୁଲାଇ ପହିଲା ଶେଷ ଯାଏଁ କଳା ପତାକା କିପରି ସ୍ଥଗିତ ରଖାଗଲା ତାହାର ଆଂଶିକ ସୂଚନା ମୁଁ ପୂର୍ବରୁ ଦେଇଛି । ମୁଁ ଭାବିଥିଲି, ସାରା ଓଡ଼ିଶା ବୁଲି ସବୁ ଗୁରୁତ୍ଵପୂର୍ଣ ସ୍ଥାନରେ ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନ ଆରମ୍ଭ କରିବାକୁ ଏହି ଏହି ଦୁଇ ମାସ ସମୟକୁ ବ୍ୟବହାର କରିହେବ । ସେଥିପାଇଁ ଏ ସଂଶୋଧନ ସତ୍ତ୍ୱେ କାହିଁକି ଆନ୍ଦୋଳନ ଆବଶ୍ୟକ, ତାହା ମୁଁ ଉପସ୍ଥାପିତ କରିଥିଲି ୩.୫.୨୦୧୮ରେ ମୋ ପ୍ରକାଶିତ Amended Language law pregnant with mischief: Bhasha Andolan gives the Govt two months ଶୀର୍ଷକ ଲେଖାରେ । ଏହା ସାଙ୍ଗକୁ ମୋର ଓଡ଼ିଆ ନିବନ୍ଧ “ଭାଷା ଆଇନ ସଂଶୋଧନ ପୁନଶ୍ଚ ସଂଶୋଧିତ ହେବା ଦରକାର” ୧୧.୫.୨୦୧୮ ତାରିଖର ତତ୍କାଳୀନ ପ୍ରଭାବଶାଳୀ ଦୈନିକ ‘ନିତିଦିନ’ରେ ପ୍ରକାଶ ପାଇ ସରକାରଙ୍କୁ ଅଡୁଆରେ ପକାଇଲା ।ଫଳରେ, ଶର୍ମା ଦେଇଥିବା ପ୍ରତିଶ୍ରୁତି, ଯାହା କଥାରେ ହିଁ ଲଟକି ରହିଥିଲା, କାର୍ଯ୍ୟତଃ କରି ପ୍ରଦ୍ୟୁମ୍ନ ଶତପଥୀଙ୍କୁ ମନେଇବାକୁ ଉଦ୍ୟମ ଚାଲିଲା।

ସଚିବାଳୟର ତୃତୀୟ ମହଲା ଶତପଥୀଙ୍କ ସହ କଥା ହେଲା ପରେ ୧୮.୫.୨୦୧୮ରେ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଗଲା ପ୍ରଶାସନିକ ବ୍ୟାୟାମ । ଉପବିଭାଗ ଅଧିକାରୀଙ୍କୁ କୁହାଗଲା କଟକ ଅଡ଼ଶପୁର ସ୍ଥିତ ଉଦୟନାଥ ବିଜ୍ଞାନ ଓ ବୈଷୟିକ କଲେଜ (ଅଡ଼ଶପୁର କଲେଜ)ର ଉଦ୍ଭିଦ ବିଜ୍ଞାନ ଅଧ୍ୟାପିକା ମାନସୀ ଷଡ଼ଙ୍ଗୀଙ୍କ କର୍ମସ୍ଥାନରେ ଯୋଗଦାନ ପାଇଁ ନଥି ପ୍ରସ୍ତୁତ କରିବାକୁ । ପ୍ରଥମ ଟିପ୍ପଣୀରେ ହିଁ ଉପବିଭାଗ ଅଧିକାରୀ ପ୍ରଦୀପ କୁମାର ରାଉତ ଲେଖିଲେ, “ଏହା ଦୃଷ୍ଟିଗୋଚର ହୋଇଛି କି, ଶ୍ରୀମତୀ ଷଡଙ୍ଗୀ ୨.୭.୨୦୦୮ ତାରିଖରୁ ତାଙ୍କ କାମ କରୁନାହାନ୍ତି ।……..ସରକାରଙ୍କ ନିଷ୍ପତ୍ତି ଉଚ୍ଚ ଶିକ୍ଷା ନିର୍ଦ୍ଦେଶକଙ୍କୁ ଜଣାଇ ଦିଆଯାଇଛି ଓ ଦୁଇ ଥର ଅନୁସ୍ମାରକ ବି ପଠା ହୋଇଛି । କିନ୍ତୁ ତାଙ୍କ ଠାରୁ କୌଣସି ଉତ୍ତର ଆସିନି । ଏକ ଅନୁସ୍ମାରକ ସାନି ପଠାଯାଇପାରେ” (ପ୍ରଦୀପ କୁମାର ରାଉତ, ଅନୁବିଭାଗ ଅଧିକାରୀ, ଉଚ୍ଚ ଶିକ୍ଷା, ଟିପ୍ପଣୀ ସମୟ : ୧୮.୫.୨୦୧୮: ୧୩:୩୯:୦୧) ।

ଏ କି ନିଷ୍ପତ୍ତି?

ଯାହା ଆଗରୁ ସୂଚାଇଛି, ଅନଧିକୃତ ଅନୁପସ୍ଥିତିକୁ ଏକ ସାଂଘାତିକ ବିଶୃଙ୍ଖଳା ଭାବେ ବିବେଚନା କରି ଶ୍ରୀମତୀ ଷଡଙ୍ଗୀଙ୍କ ବିରୁଦ୍ଧରେ ଆଇନାନୁଯାୟୀ କାର୍ଯ୍ୟାନୁଷ୍ଠାନ ସକାଶେ ୨୨.୬.୨୦୧୫ ତାରିଖର ଆଦେଶ ପତ୍ରାଙ୍କ ୧୩୨୯୦ରେ ସରକାର ନିଷ୍ପତ୍ତି ନେଇଥିଲେ ।

ଅନଧିକୃତ ଅନୁପସ୍ଥିତି ହେତୁ ୨.୭.୨୦୦୮ ତାରିଖରୁ ଶୃଙ୍ଖଳାଗତ କାର୍ଯ୍ୟାନୁଷ୍ଠାନ ପାଇଁ ସେ ଉଚ୍ଚଶିକ୍ଷା ନିର୍ଦ୍ଦେଶକଙ୍କ ଚିହ୍ନିତ ସ୍ଥାନରେ ଯୋଗ ଦେବା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ସମଗ୍ରକାଳ ଚାକିରି ଭଙ୍ଗ ଭୋଗିବେ, ସେହି ସମୟପାଇଁ କୌଣସି ବେତନ ଓ ଆନୁଷଙ୍ଗିକ ସୁବିଧା ଦାବି କରିବେନି ବୋଲି ସତ୍ୟପାଠ ଦାଖଲ କରିବେ ଓ ଉଚ୍ଚଶିକ୍ଷା ନିର୍ଦ୍ଦେଶକ ତାଙ୍କଠାରୁ ଏହି ସତ୍ୟପାଠ ଗ୍ରହଣ କରି ତାଙ୍କୁ ଶୃଙ୍ଖଳାଗତ କାର୍ଯ୍ୟାନୁଷ୍ଠାନର ସମ୍ମୁଖୀନ ହେବାକୁ ଭୁବନେଶ୍ଵର ବା ତହିଁ ସନ୍ନିକଟସ୍ଥ କୌଣସି ଏକ କଲେଜରେ ଯୋଗ ଦେବାକୁ ଆଦେଶ ଦେବେ । ଏହା ହିଁ ଥିଲା ସେହି ନିଷ୍ପତ୍ତି ।

ଏହି ନିଷ୍ପତ୍ତିକୁ କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ କରିବା ପାଇଁ ଉଚ୍ଚ ଶିକ୍ଷା ନିର୍ଦ୍ଦେଶକଙ୍କୁ ୨୨.୫.୨୦୧୮ର ଆଦେଶ (ଟିପ୍ପଣୀ-୨) ମୁତାବକ ୩ୟ ଅନୁସ୍ମାରକ ପଠାଇ ଉଚ୍ଚଶିକ୍ଷା ବିଭାଗ ଘୁମେଇ ପଡ଼ିଥିଲା ।

ରାଜ୍ୟପାଳଙ୍କୁ ପତ୍ର 

ମାତ୍ର ଯେତେବେଳେ ଓଡ଼ିଶା ସରକାରୀ ଭାଷା (ସଂଶୋଧନ) ବିଧେୟକ, ୨୦୧୮କୁ ଅନୁମୋଦନ ନ ଦେଇ ସାନି ବିଚାରପାଇଁ ତାହାକୁ ବିଧାନସଭାକୁ ଫେରାଇ ଦିଅନ୍ତୁ ବୋଲି ୨୪.୫.୨୦୧୮ରେ ମୁଁ ରାଜ୍ୟପାଳଙ୍କୁ ପତ୍ର ଲେଖିଲି ଓ ତାହା ଉପରେ ରାଜ୍ୟପାଳ ଖୋଳତାଡ଼ କଲେ ଏବଂ ସଚିବାଳୟର ତୃତୀୟ ମହଲାରେ ତାହା କମ୍ପନ ସୃଷ୍ଟି କଲା, ସେତେବେଳେ ସରକାର ତତ୍ପର ହୋଇଉଠିଲେ ପ୍ରଦ୍ୟୁମ୍ନ ଶତପଥୀଙ୍କ ସ୍ତ୍ରୀ ମାନସୀଙ୍କୁ ଯେ କୌଣସି ପ୍ରକାରେ ହେଉ ବି ଚାକିରିରେ ସଂସ୍ଥାପିତ କରି ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନର ଶକ୍ତି ଭାଙ୍ଗିବାକୁ । ଏହି ଅଭିସନ୍ଧି ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନକୁ ଯେତିକି କ୍ଷତି ପହଞ୍ଚାଇଛି ତତୋଧିକ କ୍ଷତାକ୍ତ କରିଛି ଶାସନକଳର ଶୃଙ୍ଖଳାକୁ । (କ୍ରମଶଃ)

ସେଦିନ ସୂର୍ଯ୍ୟପ୍ରଭାରେ ଭାଷା ଓ ଭଗବାନ

(ନିଉଜ ସିଣ୍ଡିକେଟ)

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

ଦୈନିକ ସୂର୍ଯ୍ୟପ୍ରଭାର ସମ୍ପାଦକ ରବି କାନୁନଗୋ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାର ଚଳନ୍ତି ପର୍ଯ୍ୟାୟର ଜଣେ ଅତନ୍ଦ୍ର ସଞ୍ଜୟ , ଯଦିଓ ସଞ୍ଜୟ ନାମ ବ୍ୟବହାର କରି ତାଙ୍କରି କାଗଜରେ ‘ସାହିତ୍ୟ ମହାଭାରତ’ ପରିବେଷଣ କରିବାକୁ ସେ ଆମ ଭାଷାର ଅନ୍ୟତମ ଶ୍ରେଷ୍ଠ ପର୍ଯ୍ୟବେକ୍ଷକ ଅସିତ ମହାନ୍ତିଙ୍କୁ ଅର୍ପି ଦେଇଥିଲେ ଏକ ସ୍ଵତନ୍ତ୍ର ପୃଷ୍ଠା ।

‘ସାହିତ୍ୟ ମହାଭାରତ’ ଆମ ଭାଷା ଜୀବନର ଏକ କ୍ଲୀଷ୍ଟ ଅଧ୍ୟାୟର ଇତିହାସ ଯାହା ସାହିତ୍ୟ ଗବେଷକମାନଙ୍କ ପାଇଁ ଅପରିହାର୍ଯ୍ୟ ହୋଇରହିବ  ।  ସେହିପରି ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନର ଇତିହାସପାଠକମାନଙ୍କ ପାଇଁ ରବିବାବୁଙ୍କ ସମ୍ପାଦକୀୟଗୁଡ଼ିକରୁ କେତେକ ଆଲୋକବର୍ଷୀ ହୋଇ ରହିଥିବ । ତହିଁରୁ ଗୋଟିଏ ହେଉଛି ୨୯.୯.୨୦୧୬ରେ ପ୍ରକାଶିତ ତାଙ୍କ  ସମ୍ପାଦକୀୟ –  ଭାଷା ଓ ଭଗବାନ ।

ସେ ମାସ ୪ ଓ ୫ ତାରିଖରେ ସମାଜ କାଗଜରେ କ୍ରମାଗତ ଦୁଇ ଦିନ “ଓଡ଼ିଆ ଭାଷା: ବିଜ୍ଞାନ ଓ ବିକାଶର ଭାଷା” ଶୀର୍ଷକ ନିବନ୍ଧ ଲେଖି ହର ପ୍ରସାଦ ଦାସ  ଯେଉଁ ପ୍ରହେଳିକା ସୃଷ୍ଟି କରିଥିଲେ, ୧୫.୯.୨୦୧୬ ତାରିଖର ସମାଜରେ “ଆମ ଭାଷା ସମ୍ପର୍କରେ ଦି’ଚାରି ପଦ” ଶୀର୍ଷକ ଗୋବିନ୍ଦ ଭୂୟାଁଙ୍କ ଶକ୍ତିଶାଳୀ ସମାଲୋଚନା ସତ୍ତ୍ୱେ, ସେ ପ୍ରହେଳିକା ଯେତେବେଳେ ତଥାପି ମୁଖ ବ୍ୟାଦାନ କରି ରହିଥିଲା, ରବିବାବୁଙ୍କ ଏହି ଅତ୍ୟନ୍ତ ସମୟୋପଯୋଗୀ ସମ୍ପାଦକୀୟ ଓଡ଼ିଆ ବିବେକକୁ ଦେଇଥିଲା ତାର ସଂଗ୍ରାମୀ ତେଜଷ୍କ୍ରିୟତା ।

ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନ ସମ୍ପ୍ରତି ସରକାରୀ ଷଡ଼ଯନ୍ତ୍ରର ଆବର୍ତ୍ତରେ ପଡ଼ିଥିବା ବେଳେ ଏହି ସମ୍ପାଦକୀୟଟି ହୁଏତ ଆଲୋକଦାୟୀ ହୋଇପାରେ ।

 

ଟଙ୍କା ପାଇଁ ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନକୁ ଛୁରୀ ମାରିଛନ୍ତି ପ୍ରଦ୍ୟୁମ୍ନ ଶତପଥୀ : ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ସଫେଇ ରଖନ୍ତୁ -ପଞ୍ଚମ ଭାଗ

ସୁଭାଷ ଚନ୍ଦ୍ର ପଟ୍ଟନାୟକ 

କଟକ ମଣି ସାହୁ ଛକରେ ଗୋଟିଏ ବୈଷ୍ଣବ ମନ୍ଦିର ଅଛି । ସେଠି ସ୍ଥପତି ଏପରି ଏକ ଦୃଶ୍ୟ ରଖିଛନ୍ତି ତାହା ଯେତିକି କଥାକୁହା , ତା ତଳେ ଲେଖାଥିବା ବାଣୀ ଧାଡ଼ିକ ତତୋଧିକ କୌତୁକିଆ । ତାହା ହେଲା, “ରାଧା କୃଷ୍ଣ ପଲଙ୍କରେ, ଚନ୍ଦ୍ରସେଣ ଖଟ ତଳେ” !

ଜୁଲାଇ ୧୬, ୨୦୧୮ତାରିଖର ଅପରାହ୍ନ ୫ଟା ବେଳେ ଅର୍ଥମନ୍ତ୍ରୀ ଶଶୀଭୂଷଣ ବେହେରାଙ୍କ ନାଲିବତୀଦିଆ ନିବୁଜ କୋଠରୀରେ ଏହିପରି ଘଟଣା ଘଟିଥିଲା । ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନର ଇଜ୍ଜତ ଲୁଣ୍ଠନ ହେଲା । ପ୍ରଦ୍ୟୁମ୍ନ ଶତପଥୀ ଓ ପବିତ୍ର ମହାରଥା – ଯେଉଁମାନେ ସେହି ଘୃଣ୍ୟ ଅପରାହ୍ନରେ ଅର୍ଥମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ପାଖରେ ଏ ଇଜ୍ଜତ ଉଜାଡ଼ି ଦେଲେ – ଆମ ସମ୍ମୁଖରେ ନିଜର ସତିଆତ୍ଵ ପ୍ରଦର୍ଶନ ପାଇଁ ସାଙ୍ଗରେ ଦିଜଣ “ଦାରୀ ସାକ୍ଷୀ ମାଦଳ” (alibi)ଙ୍କୁ ଉପସ୍ଥାପିତ କଲେ। ସେମାନେ ହେଲେ ନବକୁମାର ପ୍ରଧାନ ଓ ଜାନକୀଶ ବଡପଣ୍ଡା । ମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ନିବୁଜ କକ୍ଷରୁ ଫେରି ପ୍ରଦ୍ୟୁମ୍ନ ଶତପଥୀ ମୋତେ ଯେଉଁ ସଫେଇ ଦେଲେ ତହିଁରେ କିଛି ମିଛ ନଥିଲା ବୋଲି ଏହି ଦୁଇଜଣଙ୍କୁ ସାକ୍ଷୀ ଦେଇଥିଲେ । ଏମାନଙ୍କ କଥାରୁ ଜଣା ପଡ଼ିଲା, ଅର୍ଥମନ୍ତ୍ରୀ ଓ ପ୍ରଦ୍ୟୁମ୍ନ ଶତପଥୀ ପରସ୍ପର କୋଳାକୋଳି ହୋଇଥିଲେ । କିନ୍ତୁ ସେହି କୋଳାକୋଳି ଉହାଡ଼ରେ ଯାହା ଘଟିଗଲା, ଏ ଦି ଜଣ ତାହାର କୌଣସି ସୁରାକ ପାଇପାରିଥିବା ସେମାନଙ୍କ କଥାରୁ ଜଣା ପଡ଼ି ନ ଥିଲା । ଖଟ ତଳର ଚନ୍ଦ୍ରସେଣ କେମିତି ବା ଜାଣିବ , ପଲଙ୍କ ଉପରେ ରାଧା କୃଷ୍ଣ କଣ କଲେ?

ଏମାନେ ଯେ ପ୍ରକୃତରେ କିଛି ଜାଣିପାରିନଥିଲେ ତାହାର ପ୍ରକୃଷ୍ଟ ପ୍ରମାଣ ହେଉଛି ସେହି ସନ୍ଧ୍ୟାରେ ସାଙ୍ଗରେ ଆଉ ୫ ଜଣଙ୍କୁ ଧରି ପବିତ୍ର-ପ୍ରଦ୍ୟୁମ୍ନ ଯୋଡ଼ିଙ୍କ ସହ ମିଶି ଗଣମାଧ୍ୟମରେ ଦେଇଥିବା ବିବୃତ୍ତି। ତହିଁରେ ଲେଖାଥିଲା , (ଅର୍ଥମନ୍ତ୍ରୀ ଶଶୀଭୂଷଣ ବେହେରା) “ଭାଷା ଆଂଦୋଳନର ଦାବି ଯଥାର୍ଥ ବୋଲି ସ୍ଵୀକାର କରି ଭାଷା ଆଇନରେ ଆବଶ୍ୟକୀୟ ସଂଶୋଧନ କରାଯିବ ବୋଲି ପ୍ରତିଶ୍ରୁତି ଦେବା ସଙ୍ଗେ ସଙ୍ଗେ ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନ ପ୍ରତ୍ୟାହାର କରିବାକୁ ଅନୁରୋଧ କରିଥିଲେ” । ତେଣୁ “ଆଗାମୀ ବର୍ଷା କାଳୀନ ଅଧିବେଶନ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଭାଷା ଆଂଦୋଳନର କଳା ପତାକା ଅଭିଯାନ ସ୍ଥଗିତ ରହିବ” – ଏହାହିଁ ଥିଲା ଏମାନଙ୍କ ଘୋଷଣା ।

ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନର ଦାବି କଣ ଏମାନେ ଜାଣନ୍ତି ନାହିଁ । ଶଶୀ ବେହେରା ନିଜେ ବି ଜାଣନ୍ତି ନାହିଁ କଣ ଏ ଦାବି । କାରଣ ଯେଉଁ ମନ୍ତ୍ରୀସ୍ତରୀୟ କମିଟିରେ ମୁଁ ଦେଇଥିବା ପ୍ରସ୍ତାବ ସପକ୍ଷରେ ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନ ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଥିଲା, ସେ କମିଟିରେ ଶଶି ବେହେରା ସଭ୍ୟ ନ ଥିଲେ । ଅପରପକ୍ଷେ, ଭାଷା ଆଇନର କି ସଂଶୋଧନ ପାଇଁ ଶଶି ବେହେରା ଏମାନଙ୍କୁ କହିଲେ ତାହା ଏମାନେ କେହି ବି କେଉଁଠି କହିନାହାନ୍ତି । ଶଶୀ ବେହେରା ମଧ୍ୟ କହି ନାହାନ୍ତି , କି କୌଣସି ସରକାରୀ ପ୍ରେସ୍ ନୋଟ୍ ଏ ସମ୍ପର୍କରେ ପ୍ରକାଶ ପାଇନାହିଁ ।

ମୁଁ ଶଶୀ ବେହେରାଙ୍କୁ ଏକ ଚିଠି ଲେଖିଥିଲି । ସେ ଯଦି ପ୍ରକୃତରେ ଏମାନଙ୍କୁ କିଛି କହିଛନ୍ତି ତାହା କହିବାକୁ । ସେ ଉତ୍ତର ଦେବାକୁ ସାହସ କରିପାରିଲେ ନାହିଁ । କାରଣ , ସେ ଭଲଭାବେ ଜାଣନ୍ତି ଯେ, ମୋତେ ମିଛ କହିଲେ ମୁଁ ଧରିଦେବି ଓ ସେ ଅଡୁଆରେ ପଡ଼ିବେ ।

ସେଦିନ କଳା ପତାକା ଅଭିଯାନକୁ ନ ଆସି, ପ୍ରଦ୍ୟୁମ୍ନ ଶତପଥୀ ଏ ଦୁଇ ଜଣଙ୍କୁ ଶଶୀ ବେହେରାଙ୍କ କୋଠରୀକୁ ନେଇଥିଲେ ‘ଦାରୀ ସାକ୍ଷୀ ମାଦଳ’ ବନାଇବାକୁ । ଦଶ ବର୍ଷର ପିଛିଲା ତାରିଖରୁ ସ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ଚାକିରି ଓ ସେହି ସୂତ୍ରରେ ପ୍ରାୟ ଦେଢକୋଟି ଟଙ୍କା ଆୟର ସୁନିଶ୍ଚିତତା ବଦଳରେ ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନକୁ ଛୁରୀ ମାରିବାକୁ ସେ ଉଚ୍ଚ ଶିକ୍ଷା ସଚିବଙ୍କ ମାଧ୍ୟମରେ ସରକାରଙ୍କୁ ପ୍ରତିଶ୍ରୁତି ଦେଇଥିଲେ ଓ ତାହା ପାଳନ କରିବାକୁ ଚେଷ୍ଟାରତ ବୋଲି ସରକାର ଯେପରି ବିଶ୍ଵାସ କରିବେ ତା ପାଇଁ ବିଭିନ୍ନ କଳକୌଶଳ ବି ପ୍ରୟୋଗ କରିଥିଲେ ଏବଂ ସମତାଳରେ ଏପରି ନାଟକ କରୁଥିଲେ, ଯେମିତି ସେ ଆନ୍ଦୋଳନକୁ ଛୁରା ମାରିବାକୁ ଯାଉଛନ୍ତି – ଏହାର କେହି କିଛି ସୁରାକ ପାଇନପାରେ ।

ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ସହ ତାଙ୍କ ଗୋପନ ଚୁକ୍ତି ଥିଲା: ତାଙ୍କ ସ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ଚାକିରି ଆଦେଶରେ ଉଚ୍ଚ ଶିକ୍ଷାମନ୍ତ୍ରୀ ଅନନ୍ତ ଦାସ ସଚିବାଳୟରେ ସ୍ଵାକ୍ଷର କରିବେ ଏବଂ ଏହା ଅବଗତ ହେଲା ପରେ, କଳା ପତାକା ଅଭିଯାନ ବନ୍ଦ ହେଲା ବୋଲି ସଚିବାଳୟ ବାହାରେ ପ୍ରଦ୍ୟୁମ୍ନ ଶତପଥୀ ଘୋଷଣା କରିବେ ।

ମୋ ବୁଦ୍ଧି ସିନା ସରକାରଙ୍କୁ ଅଡୁଆରେ ପକାଉଥିଲା, କିନ୍ତୁ ସରକାର ଜାଣିଥିଲେ ଯେ, କଳା ପତାକା ଧରିବାକୁ ପ୍ରଦ୍ୟୁମ୍ନ ଶତପଥୀ ଯଦି ଲୋକ ନ ଯୋଗାଇବେ, ତେବେ ଆନ୍ଦୋଳନ ଆଉ ଆନ୍ଦୋଳନ ହୋଇ ରହିବ ନାହିଁ ।

ତେଣୁ ସରକାର ତାଙ୍କ ଉପରେ ଗୁରୁତ୍ଵ ଦେଇଥିଲେ ଓ ତାଙ୍କ ଦାବି ମୁତାବକ ତାଙ୍କ ସ୍ତ୍ରୀଙ୍କୁ ଅନ୍ତତଃ ଦେଢ଼କୋଟି ଟଙ୍କା ହାସଲ କଲା ପରି ଚାକିରିରେ ପୁନଃ ସଂସ୍ଥିତ କରିବାକୁ ରାଜି ହୋଇଥିଲେ, ଯଦିଓ କାର୍ଯ୍ୟତଃ ତାଙ୍କର ସେହି ଚାକିରି ୨.୭.୨୦୦୮ ତାରିଖରୁ ରଦ୍ଦ ହୋଇସାରିଥିଲା ।

ପୂର୍ବରୁ ଯେପରି କହିଛି, ୧.୫.୨୦୧୮ ତାରିଖରେ ଓଡ଼ିଶା ସରକାରୀ ଭାଷା ଆଇନରେ ଖଞ୍ଜା ଯାଇଥିବା ଭୁଲ ସଂଶୋଧନକୁ ତହିଁ ପୂର୍ବରୁ ମୁଁ ବିରୋଧ କରିଥିଲେ ମଧ୍ୟ ନିୟମାବଳୀ ମାଧ୍ୟମରେ ତାହା ସଜାଡ଼ିବାକୁ ସରକାରକୁ ଦୁଇମାସ ସମୟ ଦେବାକୁ ପ୍ରଦ୍ୟୁମ୍ନ ବାବୁଙ୍କ ଜିଦ୍ ସହ ପବିତ୍ର ରାଜି ହୋଇଯିବା ଫଳରେ, କଳାପତାକା ଅଭିଯାନକୁ ତହିଁ ପର ଦିନ ଠାରୁ ଦୁଇ ମାସ ଯାଏଁ , ଅର୍ଥତ୍ ୨.୭.୨୦୧୮ ଯାଏଁ ସ୍ଥଗିତ ରଖିବାକୁ ମୁଁ ରାଜି ହୋଇଥିଲି । ଜୁଲାଇ ପହିଲାରେ ପ୍ରଦ୍ୟୁମ୍ନବାବୁ ଆଉ ୧୫ ଦିନ ଘୁଞ୍ଚାଇ ଦେବାପାଇଁ ଅନୁରୋଧ କଲେ, କାରଣ ତାଙ୍କ ଝିଅ କୌଣସି ଏକ ଜରୁରୀ ଇଣ୍ଟରଭିୟୁ ଦେବାକୁ  ଜୁଲାଇ ୨ ତାରିଖ ଦିପ୍ରହରେ ବାଙ୍ଗାଲୁରୁ ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟରେ ଭୂବନେଶ୍ଵର ଛାଡ଼ିବାକୁ ଥିଲା ଓ ସେଠି ଜୁଲାଇ ୧୪ ଯାଏଁ ରହିବାକୁ ଥିଲା । ସେ ଯେହେତୁ ଝିଅ ସାଙ୍ଗରେ ଯିବାକୁ ବାଧ୍ୟ, ସେହେତୁ ଆମେ ଯଦି ଜୁଲାଇ ୨ରୁ କଳା ପତାକା ପୁନରାରମ୍ଭ କରୁ, ତାଙ୍କର ଗୋଟେ ଅବଶୋଶ ରହିଯିବ ଯେ, ଏହି ପୁନରାରମ୍ଭରେ ସେ ରହି ପାରିଲେ ନାହିଁ   । ଏପରି ଏକ ବିଶେଷ ଅବସ୍ଥା ଚକ୍ରରେ ମୁଁ  ଜୁଲାଇ ୧୫ ତାରିଖ ଯାଏଁ ଅଭିଯାନ ସ୍ଥଗିତ ରହିବା ପ୍ରସ୍ତାବରେ ରାଜି ହୋଇଗଲି ଓ ସେହି ନିଷ୍ପତ୍ତିକୁ ଜୁଲାଇ ୨(୩)ରେ ମୁଖ୍ୟ ଶାସନ ସଚିବଙ୍କୁ ଜଣାଇ ଦିଆ ଗଲା ।

ଚିଠିଟିକୁ ଅନୁଧ୍ୟାନ କରାଯାଉ । ମୋ ସହ ପ୍ରଦ୍ୟୁମ୍ନ ଶତପଥୀ ଓ ପବିତ୍ର ମହାରଥା ଏଥିରେ ସ୍ଵାକ୍ଷର କରିଛନ୍ତି । ଲେଖା ହୋଇଛି , “ମହାଶୟ, ଦୁଃଖର ସହ କହିବାକୁ ହେଉଛି କି, ଓଡ଼ିଶା ସରକାରୀ ଭାଷା (ସଂଶୋଧନ) ଆଇନ, ୨୦୧୮ରେ ମୂଳ ଆଇନର ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ପଣ୍ଡ ପାଇଁ ଯେଉଁ ଚକ୍ରାନ୍ତ ହୋଇଛି, ତାହାର ତୁରନ୍ତ ସଂଶୋଧନ କରିବାକୁ ସରକାରଙ୍କୁ ଦୁଇ ମାସ ସମୟ ଦେଇ ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନ ତାର କଳା ପତାକା ଅଭିଯାନ ସ୍ଥଗିତ ରଖିଥିବା ସତ୍ତ୍ୱେ, ସରକାରଙ୍କ ପକ୍ଷରୁ ଉପରୋକ୍ତ ଚକ୍ରାନ୍ତର ଅପସାରଣ ପାଇଁ କୌଣସି ପଦକ୍ଷେପ ନିଆଯାଇନାହିଁ । ସୁତରାଂ ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନର ପୂର୍ବ ନିର୍ଦ୍ଧାରଣ ମତେ ସ୍ଥଗିତ ଥିବା କଳା ପତାକା ଅଭିଯାନ ଏ ମାସ ୧୬ରୁ ଯଥାପୂର୍ବ ଚାଲିବ ବୋଲି ଆମେ ଏହି ଅଗ୍ରୀମ ସୂଚନା ଦେଉଅଛୁ  । ଉପରୋକ୍ତ ସଂଶୋଧନ କାହିଁକି ସରକାରୀ ଭାଷା ଆଇନ ତଥା ଓଡ଼ିଶାବାସୀଙ୍କ ପାଇଁ କ୍ଷତିକାରକ ତାହା ମାନ୍ୟବର ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କୁ ପ୍ରଦତ୍ତ ପତ୍ରରେ ସ୍ପଷ୍ଟ କରାହୋଇଛି । ସେହି ପତ୍ରର ନକଲ ମଧ୍ୟ ଆପଣଙ୍କୁ ଆପଣଙ୍କ ସରକାରୀ ଇ-ମେଲ ଠିକଣାରେ  ପ୍ରଦାନ କରାଯାଇଛି । ଆମର ଅନୁରୋଧ, ତହିଁର ଅନୁଧ୍ୟାନ କରି ଆଇନଟିକୁ ତ୍ରୁଟିଶୂନ୍ୟ ହେବାରେ ଆପଣ ସହାୟକ ହେବେ ଓ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାରେ ଓଡ଼ିଶା ଶାସନ ସୁନିଶ୍ଚିତ କରାଇବେ” ।

ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କୁ ଯେଉଁ ଚିଠି ଦିଆ ହୋଇଥିଲା ଓ  ଯାହାର ନକଲ ମୁଖ୍ୟ ଶାସନ ସଚିବଙ୍କୁ ଦିଆଯାଇଥିଲା, ତାହା ଭାଷା ଆଇନର ଭୁଲ ସଂଶୋଧନ ସାନି ସଂଶୋଧନ ଦ୍ଵାରା ସଜଡ଼ା ହେଉ: ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କୁ ସୁଭାଷ ପଟ୍ଟନାୟକଙ୍କ ଚିଠି ଶୀର୍ଷକରେ ପ୍ରକାଶିତ । ଆପଣ ଏହି ଶୀର୍ଷକରେ ଅଙ୍ଗୁଳି ଚାପ ଦେଇ ସମଗ୍ର ଚିଠିଟିକୁ ପଢ଼ି ପାରିବେ ।

ଏହି ନୋଟିସ୍ ଓ ଚିଠି ଉପରେ କୌଣସି କାର୍ଯ୍ୟାନୁଷ୍ଠାନ ନ ହୋଇଥିବା ହେତୁ ଜୁଲାଇ ୧୬ ତାରିଖରେ କଳା ପତାକା ଅଭିଯାନ ପୂର୍ବଘୋଷିତ ରୀତିରେ ଯଥା ସମୟରେ ଆରମ୍ଭ ହେଲା ଓ ମଧୁବାବୁଙ୍କ ପାଖରେ ସମର୍ପିତ ବି ହେଲା । ଏ ଦିନ ଏ ଅଭିଯାନରେ ଯୋଗ ନ ଦେଇ ପ୍ରଦ୍ୟୁମ୍ନ ଶତପଥୀ ଦୁଇଟି କାମ କଲେ। ଶଶି ବେହେରାଙ୍କ ସଙ୍ଗେ କୋଳାକୋଳି ହୋଇ ସେଦିନ ତାଙ୍କ ସ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ଅବୈଧ ଚାକିରି ପ୍ରାପ୍ତି ନଥିରେ ଶିକ୍ଷାମନ୍ତ୍ରୀ ଅନନ୍ତ ଦାସ ସ୍ଵାକ୍ଷର କରିଛନ୍ତି କି ନାହିଁ ତାହା ତାଙ୍କ ଚାତୁରୀ ବଳରେ ତଦବିର କରି ସେ ସ୍ଵାକ୍ଷର କରିଥିବା ନିଶ୍ଚିତ ହେଲେ ଓ କଳା ପତାକା ଅଭିଯାନ ବନ୍ଦ ରହିବା ଘୋଷଣା କରି ପବିତ୍ର ମହାରଥା  ଭାଷା ଆଂଦୋଳନର ଆଯ ବ୍ୟୟ ହିସାବ ଦେବା ପରିବେଶକୁ ଉଜାଡ଼ି ଦେଲେ । ସେହି ଦିନ ଯଦି ସେ ଏକଥା ନ କରିଥାନ୍ତେ, ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିବା କଳା ପତାକା ଅଭିଯାନ ଆଉ ବନ୍ଦ ହୋଇନଥାନ୍ତା ଓ ଶିକ୍ଷାମନ୍ତ୍ରୀ ତାଙ୍କ ସ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ଚାକିରି ପ୍ରାପ୍ତି ନଥିରେ ସ୍ଵାକ୍ଷର କରିସାରିଥିଲେ ମଧ୍ୟ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କୁ ବ୍ୟବହାର କରି ଆଦେଶ ବଦଳାଇଦେଇପାରିଥାନ୍ତେ । ତେଣୁ, “କୁଳ ଗଉରବ ବାରି ନ ପାରନ୍ତି ଆରତେ ସଫରୀ ନୟନା” ରୀତିରେ ସେ ତୁରନ୍ତ ଘୋଷଣା କରିଦେଲେ ଯେ, ଅର୍ଥମନ୍ତ୍ରୀ ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନର ଦାବି ଯଥାର୍ଥ ହୋଇଥିବା ହେତୁ ତଦନୁଯାୟୀ  ଆଇନ ସଂଶୋଧନ  ପାଇଁ ପ୍ରତିଶ୍ରୁତି ଦେଇଛନ୍ତି ଓ ସେହେତୁ କଳା ପତାକା ଅଭିଯାନ ସ୍ଥଗିତ ରହିଲା ।

ଏମାନଙ୍କ ଏହି ଅନଧିକୃତ ପ୍ରେସ ବିଜ୍ଞପ୍ତିରେ ମୁଁ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କୁ ଦେଇଥିବା ପତ୍ରର କାର୍ଯ୍ୟକାରୀତା ସମ୍ପର୍କରେ କୌଣସି ଉଲ୍ଲେଖ ନାହିଁ ଓ ଶଶୀ ବେହେରା ମଧ୍ୟ ଏମାନଙ୍କୁ ସେ ବିଷୟରେ କିଛି ବି କହିନଥିଲେ। ଯେହେତୁ ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନର ହିସାବ ଦେବା ପରିସ୍ଥିତିରୁ ଶତପଥୀ ସେଦିନ ପବିତ୍ର ମହାରଥାଙ୍କୁ ବଞ୍ଚେଇ ଦେଲେ, ସେ ଏଙ୍କ ସହ ହାତ ମିଳାଇଲେ ଓ ଜାନକୀଶ ବଡ଼ପଣ୍ଡା ତଥା ନବକିଶୋର ପ୍ରଧାନ ଅସଲ କଥା ନ ଜାଣିଥିବା ହେତୁ “ରାଧାକୃଷ୍ଣ ପଲଙ୍କରେ, ଚନ୍ଦ୍ରସେଣ ଖଟ ତଳେ” ଦଶା ଭୋଗି ଏମାନଙ୍କ କଥାରେ ମୁଣ୍ଡ ଟୁଙ୍ଗାରି ଓଡ଼ିଶାକୁ ବିଭ୍ରାନ୍ତ କଲେ ।  କାଳେ ଏମାନଙ୍କ ଅସଲ ଚେହେରା ଫିଟି ପଡ଼ିବ, ସେଥିପାଇଁ ଏମାନେ ଏମାନଙ୍କ କଳ୍ପିତ ସଫଳତାର ଉତ୍ସବ ବି ମଣାଇଲେ । ସେଠିକି ଗଣମାଧ୍ୟମକୁ ଡାକି ସେମାନଙ୍କୁ ବିଭ୍ରାନ୍ତ କଲେ। ବିଭିନ୍ନ ଗଣମାଧ୍ୟମ କାର୍ଯ୍ୟାଳୟକୁ ଯାଇ ସମ୍ପାଦକମାନଙ୍କୁ ଉପହାର ଦେଇ ସେହିମାନଙ୍କ ସହାୟତାରେ ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନ ସଫଳ ହୋଇଗଲା ବୋଲି ସେମାନଙ୍କ ପାଦବନ୍ଦନା କରି ସେମାନଙ୍କୁ ବିମୋହିତ ବି କଲେ ।

“ତୁ ମୋ ପଛ ଆଉଁଶୁ , ମୁଁ ତୋ ପଛ ଆଉଁଶେ (“You scratch my anus, I scratch yours”) ନୀତିରେ ଏମାନେ ନିଜକୁ ଭାଷା ଯୋଦ୍ଧା କହି ଏମାନଙ୍କ ଭାଷା ଯୁଦ୍ଧ ହେତୁ ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନର ଦାବି ପୂର୍ଣ ହୋଇଯାଇଥିବା କହି ପରସ୍ପର ଭିତରେ ଏହି ମର୍ମରେ ଉତ୍ତରୀୟ ଓ ସାର୍ଟିଫିକେଟ ବଣ୍ଟାବଣ୍ଟି ବି ହେଲେ  ।

ଅଥଚ ଏମାନେ ଭାଷା ଆଇନରେ କି ସଂଶୋଧନ, କି ପ୍ରବର୍ତ୍ତନ ପାଇଁ ଆନ୍ଦୋଳନ ପ୍ରତିଷ୍ଠା ହୋଇଥିଲା ତାହା ଜାଣନ୍ତି ନାହିଁ । ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନକୁ ମୁଁ ଯେତେ ସହାୟକ ସାହିତ୍ୟ ଦେଲି ତା ଏମାନେ ପଢ଼ିଲେନି । ପଢ଼ିଥିଲେ ଜାଣିଥାନ୍ତେ କେଉଁ ଦାବି ହାସଲ ପାଇଁ ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନ ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଥିଲା । ଆନ୍ଦୋଳନର ପ୍ରତିଷ୍ଠାତା ଭାବେ ମୁଁ ପ୍ରତିଦିନ କଳା ପତାକା ଧରାଉଥିଲି ଓ ଆଂଦୋଳନର ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ଓ ବୈଶିଷ୍ଟ୍ୟ ଉପରେ ଏକ ସଂକ୍ଷିପ୍ତ ଭାଷଣ ବି ରଖୁଥିଲି । ତାକୁ ବି ଏମାନେ ମନ ଦେଇ ଶୁଣିଲେନି । ଶୁଣିଥିଲେ, କେଉଁ ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟରେ ଆନ୍ଦୋଳନ ଚାଲିଥିଲା ତାହା ଜାଣିପାରିଥାନ୍ତେ । ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନ ପାଇଁ ଯେଉଁ ସ୍ଲୋଗାନ ମୁଁ ତିଆରି କରିଥିଲି ସେତିକିରେ ଏମାନଙ୍କ ଜ୍ଞାନ ସୀମିତ ରହିଗଲା । ସ୍ଲୋଗାନ ଯେ ଦାବିର ପଲ୍ଲବ ମାତ୍ର, ଦାବି ନୁହେଁ – ତାହା ଏମାନେ ବୁଝିବା ପରିବର୍ତ୍ତେ କଳା ପତାକା ଧରି ପ୍ରଦ୍ୟୁମ୍ନ ଶତପଥୀଙ୍କ ଭାଷାରେ ନିଜକୁ ଭାଷା ଯୋଦ୍ଧା ବୋଲାଇ “ମାଇପ ଆଗରେ ପାଇକି ପଣ” ଦେଖାଇବାରେ ମଜ୍ଜି ରହିଲେ । କେଉଁ ଦାବି ହାସଲ ଭାଷା ଆଂଦୋଳନର ଅଭିଳାଷ, ତାହା ନ ଜାଣିଥିବା ହେତୁ , ଏମାନଙ୍କୁ ଭେଳିକି ଦେଖାଇବାକୁ ପବିତ୍ର-ପ୍ରଦ୍ୟୁମ୍ନ ଯୋଡ଼ି ସଫଳ ହୋଇଗଲେ ଓ ସମ୍ପୂର୍ଣ ଅନଧିକୃତ ଭାବେ ଏହି ଦୁଇ ଜାତିଦ୍ରୋହୀଙ୍କ କଥାରେ ପଡ଼ି ପ୍ରେସ୍ ବିବୃତ୍ତିରେ ଏମାନେ ଦସ୍ତଖତ ବି କଲେ ।  ଏମାନଙ୍କ ଏହି ଅବିମୃଷ୍ୟକାରୀତା ହେତୁ ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନର ଅଗ୍ରଗତି ଆଘାତ ପାଇଛି ଓ ଭାଷା ଆଇନ ପଙ୍ଗୁ ହୋଇ ପଡ଼ିଛି ।

ଏହି ତଥା କଥିତ ଭାଷା ଯୋଦ୍ଧାଙ୍କ ଆଚରଣ ସମ୍ପର୍କରେ କବି ଗଜାନନ ମିଶ୍ର ଏକ ରୋଚକ କବିତା ଲେଖିଥିଲେ । ସେ ଏବେ କୋଶଳ ଆନ୍ଦୋଳନରେ ଅଛନ୍ତି ଓ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷା ବିରୁଦ୍ଧରେ ଏକ ପ୍ରଚଣ୍ଡ ଷଡ଼ଯନ୍ତ୍ର ଆରମ୍ଭ କରିଛନ୍ତି । ଭବିଷ୍ୟତରେ ତହିଁ ଉପରେ ଆଲୋକପାତ ହେବ । କିନ୍ତୁ ଯେତେବେଳେ ତାଙ୍କର ଏହି ଭିତିରି ଅଭିସନ୍ଧି ଦାନା ବାନ୍ଧିନଥିଲା, ସେତେବେଳେ ସେ ଲେଖିଥିଲେ,

“ଭାଷା ଯୋଦ୍ଧା କିଏ?
ଭାଷା ଯୋଦ୍ଧା କଣ କରେ?
ମନ୍ତ୍ରୀ ଅମଲାର ଗୋଡ ଚାଟେ?
ସ୍ତ୍ରୀ ପିଲା ବିକେ?
ଗାଡି, ଘର, ଚାକିରୀ ମାଗେ?”

ତଥାକଥିତ ଭାଷା ଯୋଦ୍ଧାଙ୍କ ଗୁମର ଏହି କବିତାରେ ଖୋଲିଲା ବେଳକୁ, ଏବଂ ଭାଷା ଯୋଦ୍ଧା କଣ ନିଜ ଫାଇଦା ପାଇଁ  “ସ୍ତ୍ରୀ ପିଲାଙ୍କୁ ବିକେ?” ପରି ବ୍ୟଥାଦାଯକ କଟାକ୍ଷ ବର୍ଷିଲା ବେଳେ ଗଜାନନ ମିଶ୍ର ଅବଶ୍ୟ କୋଶଳ ଭାଷା ସ୍ଵାର୍ଥରେ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷା ବିରୁଦ୍ଧରେ ଚକ୍ରାନ୍ତ ଆରମ୍ଭ କରିନଥିଲେ ।

ଯାହା ହେଉ , ଗଜାନନ ବାବୁଙ୍କର ଏହି କବିତା ୧୬.୭.୨୦୧୮ ତାରିଖରେ ଘଟିଥିବା ପ୍ରଦ୍ୟୁମ୍ନ ଶତପଥୀଙ୍କ ଧନ୍ଦା ଉପରେ ଏକ କାବ୍ୟିକ କଟାକ୍ଷ ଭାବେ ବିବେଚିତ ହୋଇଚାଲିବ । ଏହିଥିରୁ ବାସ୍ନା ବାରି ପ୍ରଦ୍ୟୁମ୍ନ ଶତପଥୀଙ୍କ  ବିଶ୍ଵାସଘାତକତା ଉପରେ ମୁଁ ଅନୁସନ୍ଧାନ କଲି ଓ ଜାଣିଲି ଯେ, ସ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ମାଧ୍ୟମରେ ଅର୍ଥ ଆୟ ପାଇଁ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ସହ ସାଲିସ କରି ସେ ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନକୁ ଛୁରା ମାରିଛନ୍ତି । (କ୍ରମଶଃ)