ସରକାରୀ ଷଡଯନ୍ତ୍ର କବଳରେ ଓଡ଼ିଶାର ରାଜ୍ୟଭାଷା -୩

ସୁଭାଷ ଚନ୍ଦ୍ର ପଟ୍ଟନାୟକ
ଉତ୍କଳଦୀପିକାର ସମ୍ପାଦକୀୟରୁ ଯେଉଁ କଥାଟି ସ୍ପଷ୍ଟ ହୁଏ, ତାହା ହେଲା ମାନ୍ଦ୍ରାଜ ଗଭର୍ଣ୍ଣମେଣ୍ଟ ଅଧିନସ୍ଥ ଓଡ଼ିଆ ଇଲାକାରେ ତେଲୁଗୁ ଭାଷାକୁ ସରକାରୀ ଭାଷା ଭାବେ ପ୍ରବର୍ତ୍ତିତ କରାଯାଇଥିବା ବେଳେ ବଙ୍ଗଳା ଗଭର୍ଣ୍ଣମେଣ୍ଟ ଓ ମଧ୍ୟପ୍ରଦେଶ ଚିଫ୍ କମିଶନରଙ୍କ ଅଧିନସ୍ଥ ଓଡ଼ିଆ ଇଲାକାରେ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାରେ ରାଜକାର୍ଯ୍ୟ ଚାଲୁଥିଲା । କିନ୍ତୁ ସେହି ଉଭୟ ଗଭର୍ଣ୍ଣମେଣ୍ଟ ଦପ୍ତରରେ କାମ କରୁଥିବା “ସ୍ଵାର୍ଥପର ଲୋକେ” ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାକୁ କାର୍ଯ୍ୟାଳୟମାନଙ୍କରୁ ଉଠାଇ ଦେବାକୁ ନାନା ଷଡ଼ଯନ୍ତ୍ର ଚଳାଇଥିଲେ । ଉତ୍କଳଦୀପିକା ସମ୍ପାଦକ ଲେଖିଥିଲେ, ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାଭାଷୀ ଅଞ୍ଚଳରେ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାରେ ରାଜକାର୍ଯ୍ୟ ନହେବା “ଯୁକ୍ତିଯୁକ୍ତ ନ୍ୟାୟର ବିରୁଦ୍ଧ କାର୍ଯ୍ୟ” ହେବ ବୋଲି ଉଭୟ ବଙ୍ଗଳା ଓ ମଧ୍ୟପ୍ରଦେଶ ସରକାରର ମୁଖ୍ୟ ପଦଧିକାରୀ ବିଚାର କରୁଥିବା ହେତୁ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାର ରାଜଭାଷା ମର୍ଯ୍ୟାଦା ଅକ୍ଷୁର୍ଣ୍ଣ ଥିଲା । 

ଏହି ଭିତ୍ତି ଉପରେ ମାନ୍ଦ୍ରାଜ ଗଭର୍ଣ୍ଣମେଣ୍ଟ ଅଧୀନସ୍ଥ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାଭାଷୀ ଅଞ୍ଚଳରେ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାରେ ରାଜକାର୍ଯ୍ୟ ପରିଚାଳନା ପାଇଁ ଗୁମୁସର-ସମ୍ମିଳନୀର ପ୍ରସ୍ତାବ ସପକ୍ଷରେ ଉତ୍କଳଦୀପିକା ଯୁକ୍ତି କରିଥିଲା ।

କ’ଣ ଥିଲା ଏହି ପ୍ରସ୍ତାବ?

(କ୍ରମଶଃ ) 

ଭାଷା ଆଇନରେ ଜାଲିଆତି: ଆତ୍ମରକ୍ଷା ପାଇଁ ନବୀନଙ୍କ ନୂଆ ଫନ୍ଦି

ସୁଭାଷ ଚନ୍ଦ୍ର ପଟ୍ଟନାୟକ 
ଭାଷାଆଇନରେ ଜାଲିଆତି କରି ଖସିଯିବାକୁ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ନବୀନ ପଟ୍ଟନାୟକ ଏକ ନୂଆ ଫନ୍ଦିର ଆଶ୍ରୟ ନେଇଛନ୍ତି । ତଦନୁଯାୟୀ, ସାତଦିନ ତଳେ ଡିସେମ୍ବର ୨୩ରେ ତାଙ୍କ ଗାଦି ଥିବା ଲୋକସେବାଭବନରେ “ଭାଷା ଆଇନ” ନାମକ ଏକ ପୁସ୍ତକ ଉନ୍ମୋଚିତ କରି ସେ ଓଡ଼ିଆ ଜାତିକୁ ପୁନଶ୍ଚ ବିଭ୍ରାନ୍ତ କରିବାକୁ  ଅପଚେଷ୍ଟା କରିଛନ୍ତି । 
 
ଏପରି ଜଣେ ବ୍ୟକ୍ତି ବହିଟିର ଲେଖକ ବନିଛନ୍ତି, ଯେ କି ସରକାରଙ୍କ ବୋଲରେ ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନକୁ ଛୁରୀ ମାରିଥିଲେ ଓ ଯେଉଁମାନେ  କଳାପତାକା ଅଭିଯାନ ଚଳାଇରଖିଥିଲେ ସେମାନେ  ତାଙ୍କ ସ୍ତ୍ରୀ ଓ ଛୋଟଛୁଆର ବେକରେ ଖୋଜ ପକେଇ ସେମାନଙ୍କୁ ମାରିଦେବା କାମ କରୁଛନ୍ତି ବୋଲି ଆରୋପ କରି ଯା ଇଚ୍ଛା ତା  ଗାଳି ବର୍ଷଣ ସହ  ଧମକଚମକ ଦେଉଥିଲେ ।  
 
କବି ଗଜାନନ ମିଶ୍ର, ଯେ କି ୨୦୧୫ ଜୁଲାଇରେ ଓଡ଼ିଶା ରାଜ୍ୟଭାଷା ଆଇନର କାର୍ଯ୍ୟକାରିତା ପାଇଁ ସରକାରଙ୍କ ଲିଖିତ ପ୍ରତିଶ୍ରୁତି ପାଇବା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଆମରଣ ଅନଶନରେ ବସିଥିଲେ, ଏହାଙ୍କ ଏହି ଦୁର୍ବ୍ୟବହାରର ଶିକାର ହୋଇଥିଲେ ।  ସେ ଟିଟିଲାଗଡ଼ରୁ ଭୁବନେଶ୍ବର ଆସି କଳାପତାକା ଅଭିଯାନରେ  ସାମିଲ ହୋଇଥିଲେ ଓ ଫେରିବା ପୂର୍ବରୁ ଭାଷା ଆଂଦୋଳନର ସଭାପତି ଭାବେ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କୁ ଏକ ଚିଠି ଲେଖି ଭାଷା ଆଇନ ସଂଶୋଧନରେ ଥିବା ତ୍ରୁଟି ଅବିଳମ୍ବେ ସୁଧାରିବାକୁ ଅନୁରୋଧ କରିଥିଲେ । ଏହା ଅବଗତ ହୋଇ ପବିତ୍ର ତାଙ୍କୁ ଭୟଙ୍କର ଗାଳିଗୁଲଜ କରିଥିଲେ ଓ ସେ ତାଙ୍କ ପିଲାଛୁଆଙ୍କୁ କାହିଁକି ମାରୁଛନ୍ତି ବୋଲି ପଚାରିଥିଲେ । ଗଜାନନବାବୁ ଯେତେ ମନାକଲେ ବି ତାଙ୍କ ଗାଳି ଅଟକୁ ନଥିଲା ।  ଏଥିରେ ମର୍ମାହତ ହୋଇ ସାମାଜିକ ଗଣମାଧ୍ୟମ ‘ଫେସବୁକ’ରେ ୧୧.୧୧.୨୦୧୮ତାରିଖରେ ଗଜାନନବାବୁ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କୁ ଦେଇଥିବା ପତ୍ରଟି ସଲଗ୍ନ କରି ଯାହା ଲେଖିଥିଲେ ତାହା ନିମ୍ନରେ ଉଦ୍ଧୃତ ହେଲା:
 
“ପ୍ରିୟ ଓଡ଼ିଶାର ଜନସାଧାରଣ, ଦୟାକରି ତଳ ଚିଠିଟିକୁ ପଢନ୍ତୁ , ପଢିବା ହୁଅନ୍ତୁ । ଏହାକୁ କେମିତି କେଉଁ ସୂତ୍ରରୁ ଜାଣିଲା ପରେ ମାନ୍ୟବର ପବିତ୍ର ମହାରଥା ମୋତେ ଏବେ ଦୁଇ ମିନିଟ ପୂର୍ବରୁ ଫୋନରେ ଯାଚ୍ଛାତାଗାଳି କରି କହିଲେ ଯେ, “ମୋ ଛୁଆପିଲାଙ୍କୁ କିଆଁ ମାରୁଛନ୍ତି?” ମୁଁ ବୁଝିପାରିଲି ନାହିଁ । ଓଡ଼ିଶାର ସରକାରୀ ଭାଷା ଓଡ଼ିଆଭାଷାର ବ୍ୟବହାର ଉପରେ ଏ ଚିଠି ମାନ୍ୟବର ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କୁ ଦିଆଯାଇଛି , ଏଠି ଓଡ଼ିଶାର ଜଣେ ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କ ଛୁଆପିଲାଙ୍କୁ ମାରିବା କଥା ଆସୁଛି କୁଆଡୁ ? ତେଣୁ ମୁଁ ତାଙ୍କୁ ଯେତେ ପଚାରିଲି, ସେ କହୁଛନ୍ତି “ନାଇଁ ନାଇଁ ଆପଣ ମାରୁଛନ୍ତି ।” କେମିତି କ’ଣ ମୋ ବୁଝିବା ବାହାରେ । କାହିଁକି, କ’ଣ ପାଇଁ ଭାଷା ପାଇଁ ଲଢେଇ କଲେ ଜଣଙ୍କର ଛୁଆପିଲା ମରିବେ ଏହା ଅନୁସନ୍ଧାନ ସାପେକ୍ଷ । ବରଂ ମା ଭାଷା ରହିଲେ ପରିଚିତି ରହିବ । ଏକତା ବଢିବ । ଆଇନ ଓ ସମ୍ବିଧାନ ସମ୍ମତ ହେବ ।  ପବିତ୍ର ମହାରଥାଙ୍କଆରୋପ କରିବାର ରହସ୍ୟ ଯଦି କାହାକୁ ଜଣା ଦୟା କରି କୁହନ୍ତୁ । ମୁଁ ତାଙ୍କ ଛୁଆପିଲାଙ୍କୁ ବହୁତ ସମ୍ମାନ କରେ, କରୁଥିବୀ ବି । ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନ ସହିତ ତାଙ୍କ ଛୁଆପିଲାଙ୍କ ସମ୍ପର୍କ କ’ଣ ଜାଣିନି । ଯୋଉ ଯୋଉମାନେ ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନ କରୁଛନ୍ତି ସମସ୍ତଙ୍କୁ ପବିତ୍ର ମହାରଥା ଗାଳି କରୁଥିବାର ଖବର ବି ପାଇଲିଣି ଇତି ମଧ୍ୟରେ । ଏହା କିଆଁ କରୁଛନ୍ତି ସେ?” 
ଏଥିରୁ ସାବ୍ୟସ୍ତ ହୋଇଯାଇଛି ଯେ, ଓଡ଼ିଆ ଜାତିର ଭାଷା ଅଧିକାର ପାଇଁ ଚାଲିଥିବା କଳାପତାକା ଅଭିଯାନକୁ ଛୁରି ମାରି, ଅଭିଯାତ୍ରୀମାନଙ୍କୁ ଧମକ ଦେଇ ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନକୁ ଭଣ୍ଡୁର କରିବା କାମରେ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ନବୀନ ପଟ୍ଟନାୟକ ଏହି ମହାରଥାଙ୍କୁ କାମରେ ଲଗାକଥିଲେ । ତା ନହେଲେ, ଭାଷା ତପସ୍ଵୀ ଗଜାନନ ମିଶ୍ର ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କୁ ଦେଇଥିବା ଚିଠି ଏଙ୍କ ହାତକୁ କିପରି ଆସିଥାନ୍ତା? ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନକୁ ଭାଙ୍ଗିବା ପାଇଁ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ଯେଉଁ ସୁପାରି ଦେଇଥିଲେ ତାହାର ସବିଶେଷ  ବିବରଣୀ ‘ଦାନାର ତୋବଡ଼ା’ ବହିରେ ମୁଁ ପ୍ରକାଶ କରିଛି, ଏଙ୍କ ସମେତ ଏଙ୍କ ସହଯୋଗୀ ବିଶ୍ଵାସଘାତକ କିମ୍ବା ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ଏଯାଏଁ ଖଣ୍ଡନ କରିନାହାନ୍ତି ।    
 
ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନ ପ୍ରତିଷ୍ଠା କରି ତହିଁର କର୍ମ ସମ୍ପାଦନ ପାଇଁ ସେତେବେଳେ ମୋର ଅତ୍ୟନ୍ତ ଅନୁଗତ ଥିବା ଏହି ପବିତ୍ର ମହାରଥାଙ୍କୁ ଆବାହକ ଭାବେ ଓ ପ୍ରଦ୍ୟୂମ୍ନ ଶତପଥୀଙ୍କୁ କଳାପତାକା ଅଭିଯାନର କମାଣ୍ଡର ଭାବେ ମୁଁ  ନିଯୁକ୍ତ କରିଥିଲି । ପ୍ରାୟ ମାସକ ପରେ ଶତପଥୀଙ୍କୁ ଆଂଦୋଳନର ସଭାପତି ପଦରେ ସ୍ଥାପିତ କରିଥିଲି । ଏହି ଉଭୟେ ଅର୍ଥଲୋଭର ବଶବର୍ତ୍ତୀ ହୋଇ କିପରି ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନକୁ ଛୁରୀ ମାରିଲେ ତାହା ଏହି ନଭମଞ୍ଚରେ କ୍ରମାଗତ ପ୍ରକାଶିତ ହୋଇ  ପରିଶେଷରେ ମୋର ଉପରୋକ୍ତ  ପ୍ରାମାଣିକ ପୁସ୍ତକରେ ସନ୍ନିହିତ  ହୋଇଛି । 
 
ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନକୁ ଆଗେଇ ନେବା ପାଇଁ ମୁଁ ଉପରୋକ୍ତ ଦୁଇ ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କୁ ଆବାହକ ଓ ସଭାପତି ଭାବେ ଦୟିତ୍ଵ ଦେଇଥିଲି ଏଇଥିପାଇଁ ଯେ, ଓଡ଼ିଶା ଷ୍ଟିଭେଡ଼ର୍ସର ଲୋକସମ୍ପର୍କ କର୍ମୀ ଭାବେ ପବିତ୍ର ସମ୍ବାଦପତ୍ରମାନଙ୍କ ସହ ପରିଚିତ ଥିବା ହେତୁ କଳାପତାକା ଅଭିଯାନର ଖବର ପ୍ରତିଦିନ ଖବରକାଗଜମାନଙ୍କୁ ପଠାଇ ତହିଁର ପ୍ରକାଶନରେ ସାହାଯ୍ୟ କରିବେ ଓ  କଳାପତାକା ତୋଳିବାକୁ ଚାରିଜଣ ବନ୍ଧୁଙ୍କୁ ପ୍ରଦ୍ୟୁମ୍ନ ତାଙ୍କ ପ୍ରତିଶ୍ରୁତି ମୁତବକ  ପ୍ରତିଦିନ ଏକାଠି କରିବେ । ଫଳରେ ମୁଁ ସରକାରଙ୍କ ସହ ବୌଦ୍ଧିକ ସଂଘର୍ଷ ଚଳାଇବା ପାଇଁ ନିରଙ୍କୁଶ ସମୟ ପାଇବି । 
 
ଅର୍ଥଲୋଭ ହେତୁ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ଥୋପ ଗିଳିଲା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଏହି ଉଭୟେ ନିଷ୍ଠାର ସହ ନିଜ ନିଜ ଦାୟିତ୍ଵ ତୁଲାଉଥିଲେ । ମୁଁ ଏହି ଉଭୟଙ୍କ ଉପରେ ସଂପୂର୍ଣ୍ଣ ନିର୍ଭରଶୀଳ ଥିଲି । 
 
ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ବିଚାରିଲେ କି, ଏହି ଦୁଇଜଣଙ୍କୁ ଯଦି କିଣି ନିଆଯାଏ, ତେବେ କଳାପତାକା  ଅଭିଯାନ ବନ୍ଦ ହୋଇଯିବ । 
 
କିନ୍ତୁ କଳାପତାକା ଅଭିଯାନ ବନ୍ଦ ହେଲାନାହିଁ , ଅଧିକ ଶକ୍ତିଶାଳୀ ହେଲା । 
 

କେନ୍ଦ୍ରାପଡ଼ାର ଭାଷାପ୍ରାଣ ରଂଜନ କୁମାର ଦାସ ଏବଂ ତାଙ୍କ ସାଥୀ ସର୍ବଶ୍ରୀ ଆଳୟ ସାମନ୍ତରାୟ, ଜିତେନ୍ଦ୍ର କୁମାର ସାହୁ , ନରେଶ ବେଉରା, ନବକିଶୋର ଦାସ, ଆଶିଷ ଖଟୁଆ, ସୂର୍ଯ୍ୟପ୍ରକାଶ ପାଣି ଓ ପ୍ରତାପ ମହାନ୍ତି  ୧୭.୮.୨୦୧୮ ତାରିଖରେ ମଧୁବାବୁଙ୍କ ଜନ୍ମସ୍ଥାନ ସତ୍ୟଭାମପୁରରୁ କଳାପତାକା ସହ ଭୁବନେଶ୍ଵରରେ ପହଞ୍ଚି ଘୋଷଣା କଲେ ଯେ, ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନକୁ ଭାଙ୍ଗି ଦେବା ପାଇଁ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ଫନ୍ଦି ସତ୍ତ୍ୱେ ଓଡ଼ିଶାର ଲୋକେ  କଳାପତାକା ଅଭିଯାନ ସହ ଅଛନ୍ତି  ।

ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ସୁପରିଖିଆ ଲୋକେ କଳାପତାକା ଅଭିଯାନକୁ  ଅଟକାଇବା ଅସମ୍ଭବ ଥିଲା ବେଳେ ୪.୯.୨୦୧୮ ତାରିଖରେ ବିଧାନସଭା ଅଧିବେଶନ ଆରମ୍ଭ ହେଲା । ତହିଁ ପରଦିନ ଖୋର୍ଦ୍ଧାରୁ କଳାପତାକା ଧରି ମାତୃଭାଷାର ବିଜୟବାହିନୀର ବିଶିଷ୍ଟ ସଦସ୍ୟ ଜୟପ୍ରକାଶ ମହାପାତ୍ର,ସରୋଜ କୁମାର ପାଲଟା ସିଂହ , ଡକ୍ଟର ଅରବିନ୍ଦ ନାୟକ, ପ୍ରଭାତ କୁମାର ବେହେରା,ମାଧବାନନ୍ଦ ଭୋଇ, ନରେନ୍ଦ୍ର କୁମାର ସାହୁ , ନିରାକାର ସାହୁ ,ପ୍ରଶ୍ନଜିତ ରାୟ ପ୍ରମୁଖ ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନର ରାଜ୍ୟ ଉପସଭାପତି କମଳ ଲୋଚନ ନାୟକ ଓ ଜିଲ୍ଲା ସଭାପତି ବିଭୁଦେନ୍ଦ୍ର ବିଦ୍ୟାଧରଙ୍କ ନେତୃତ୍ଵରେ ଭୀଷଣ ବର୍ଷାକୁ ବେଖାତିର କରି ଚାଲିଚାଲି ଭୁବନେଶ୍ୱର ଆସି ନିଜ ଭାଷାଜନନୀ ପାଇଁ ଓଡ଼ିଆ ଜାତି କିପରି ଜାଗିଉଠିଲାଣି ତାହାର ଏକ ଝଲକ ଦେଲେ ଯେଉଁଥିରେ ଝଳି ଉଠିଥିଲା ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନର ଦାବି : ସରକାରୀ ଷଡଯନ୍ତ୍ର ବନ୍ଦ ହେଉ , ଭାଷା ଆଇନର ନିର୍ଭୁଲ ସଂଶୋଧନ ହେଉ ।

ସୁପାରିଖିଆ ଲୋକେ ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନକୁ ଭାଙ୍ଗିପାରୁନାହାନ୍ତି ଦେଖି ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ଶିବିରରେ ଭାଳେଣି ପଡ଼ିଯାଇଥିଲା ।  

ବିଧାନସଭାରେ ଯଦି ଏହି ପ୍ରସଙ୍ଗ ଉଠେ, କ’ଣ ଉତ୍ତର ଦେବେ ବୋଲି ଚିନ୍ତା କରିନପାରି, ୧.୫.୨୦୧୮ରେ ହୋଇଥିବା ଭାଷା ଆଇନ ସଂଶୋଧନକୁ ପୁନଃ ସଂଶୋଧିତ କରି  ୧୯.୯.୨୦୧୮ ତାରିଖରେ ୨୦୧୮ର ୨ୟ ସଂଶୋଧନ ବିଧାନସଭାରେ ପାରିତ କରାଇଲେ ନବୀନ ପଟ୍ଟନାୟକ ।

ସେ ଏତେ ଅତର୍ଚ୍ଛି ଯାଇଥିଲେ ଯେ, ତାଙ୍କ ବାପା ବିଜୁ ପଟ୍ଟନାୟକ ୧୯୬୩ରେ ଭାଷା ଆଇନର ପ୍ରଥମ ସଂଶୋଧନ କରି ଇଂରାଜୀ ଭାଷାକୁ ସରକାରୀ ଭାଷା କରାଗଲା ବୋଲି ଯେଉଁ ବ୍ୟବସ୍ଥା କରାଇଥିଲେ, ତାହାକୁ ଲୋପ କରିବା ପାଇଁ ମୁଁ ରଖିଥିବା ଦାବି ଅନୁଯାୟୀ ଏହି ୨ୟ ସଂଶୋଧନରେ କାର୍ଯ୍ୟାଳୟ ଭାଷା କହିଲେ କେବଳ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାକୁ ବୁଝାଇବ ବୋଲି ସ୍ପଷ୍ଟୀକରଣ-ବ୍ୟବସ୍ଥା ଖଞ୍ଜିବାକୁ ବାଧ୍ୟ ହୋଇଥିଲେ ଏହି ସଂଶୋଧନରେ  । ଏହାକୁ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ଓଡ଼ିଆବିଦ୍ଵେଷୀ ନାଟକ ବୋଲି ଆକ୍ଷେପ କରି ମୁଁ ବିଧାନସଭା ପ୍ରେସଗ୍ୟାଲେରୀ ପିଣ୍ଡାରେ ହିଁ ଉପସ୍ଥିତ ସମ୍ବାଦିକମାନଙ୍କୁ ଏହି ସଂଶୋଧନ ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନ ପାଇଁ ଆଦୌ ଗ୍ରହଣଯୋଗ୍ୟ ନୁହେଁ ବୋଲି କହିଥିଲି । କାରଣ: (୧) ଧାରା ୩(କ) କାର୍ଯ୍ୟାଳୟ ଭାଷା ଭାବେ ଇଂରାଜୀକୁ କେନ୍ଦ୍ରକରି ଦ୍ଵନ୍ଦ୍ଵ ସୃଷ୍ଟିକରୁଥିବା ସରକାର ସ୍ଵୀକାର କରିଥିଲେ ମଧ୍ୟ ତାହାକୁ ଲୋପ କରିନଥିଲେ  ଓ (୨) ଧାରା ୪ (କ) ଜାଲିଆତିପ୍ରସୂତ ହୋଇଥିବା କାରଣରୁ ଅବୈଧ ବୋଲି ଜାଣି ମଧ୍ୟ ତାହାକୁ ଲୋପ କରିବା ପରିବର୍ତ୍ତେ ସେହି ଅବୈଧ ଧାରାକୁ ଏହି ସାନି ସଂଶୋଧନ ମାଧ୍ୟମରେ ବୈଧ କରାଇବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କରିଥିଲେ  । ଗଣମାଧ୍ୟମରେ ଥିବା ନବୀନବାବୁଙ୍କ ପୋଷାମାନା ସାମ୍ବାଦିକମାନେ ଅବିଳମ୍ବେ ଏହା ତାଙ୍କୁ ଅବଗତ କରାଇଲେ ।  ସେହି ରାତିରେ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ମହଲା (ତୃତୀୟ ମହଲା) ସିଦ୍ଧାନ୍ତ କଲା,  ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନକୁ ଭାଙ୍ଗିବା ପାଇଁ ସୁପାରି ନେଇଥିବା ଲୋକଙ୍କୁ କୁହାଯିବ, ଆଇନର ନିର୍ଭୁଲ ସଂଶୋଧନ ହୋଇଥିବା ହେତୁ ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନ ପ୍ରତ୍ୟାହୃତ ହୋଇସାରିଛି ବୋଲି ସେମାନେ ଲେଖିକରି ଜଣାଇବେ  ଏବଂ ତାହାର ନକଲ ପୋଲିସକୁ ଦେବେ । ତାହା ପାଇ ପୋଲିସ ତୁରନ୍ତ ହସ୍ତକ୍ଷେପ କରି କଳାପତାକା ଅଭିଯାନକୁ ଅନଧିକୃତ କହି ଭଙ୍ଗିବ । ପ୍ରଦ୍ୟୁମ୍ନ ଓ ପବିତ୍ର ଏଥିରେ ରାଜିହେଲେ । ରାଜି ନହେବା ଭିନ୍ନ ସେମାନଙ୍କ ପାଇଁ କି ଉପାୟ ବା ଥିଲା ?

ମୁଖ୍ୟ ଶାସନ ସଚିବଙ୍କୁ ସମ୍ବୋଧିତ କରି ସେମାନେ ଲେଖିଲେ: 

ବିଷୟ : ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନ ଓଡ଼ିଶାର ଚିଠି ନମ୍ବର 001 /2016 ଚରମପତ୍ର ମାଧ୍ୟମରେ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାରେ ଓଡ଼ିଶା ଶାସନ ପାଇଁ ଚାଲିଥିବା ଆନ୍ଦୋଳନ ପ୍ରତ୍ୟାହୃତ 

ମହାଶୟ

ଓଡ଼ିଶାର ଶାସନ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାରେ ଚାଲିବା ପାଇଁ ଦୀର୍ଘ 878 ଦିନର ଆନ୍ଦୋଳନ ଯୋଗୁ ସରକାର ଗତ ବିଧାନସଭା ଅଧିବେଶନ ତା 19/09/2018 ରିଖରେ ସଂପୂର୍ଣ୍ଣ ସଂଶୋଧିତ ଭାଷା ଆଇନ 2018 ପାରିତ କରିଛନ୍ତି । ତେଣୁ ଓଡ଼ିଶା ସରକାରଙ୍କୁ ତଥା ଓଡ଼ିଶାର ପ୍ରଥିତଯଶା ଓଡ଼ିଆ ପ୍ରାଣ ଭାଷା ଯୋଦ୍ଧାଙ୍କୁ ଶ୍ରେୟାର୍ପଣ କରି ଭାଷା ଆଇନ ପ୍ରଣେତା ପ୍ରାକ୍ତନ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ନବକୃଷ୍ଣ ଚୌଧୁରୀଙ୍କ ପ୍ରତିମୂର୍ତ୍ତି ସମ୍ମୁଖ (ବିଧାନସଭା ସମ୍ମୁଖସ୍ଥ) ରୁ ମଧୁବାବୁଙ୍କ ପ୍ରତିମୂର୍ତ୍ତି (ରାଜଭବନ ସମ୍ମୁଖସ୍ଥ) ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ତା 13/04/2016 ଠାରୁ 01/05/2018 (କଳାପତାକା ଅଭିଯାନ)  ଏବଂ 19/09/2018 ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନ, ଏପରିକି ସାରା ରାଜ୍ୟରେ ଭାଷା ଆଂଦୋଳନର ଓଡ଼ିଶାର ଚାଲୁଥିବା କଳାପତାକା ଅଭିଯାନକୁ ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନ, ଓଡ଼ିଶା ସେହିଦିନଠାରୁ ପ୍ରତ୍ୟାହାର କରିଅଛି । 

ଏହି ଅବସରରେ ରାଜ୍ୟସରକାର, ରାଜ୍ୟ ମନ୍ତ୍ରୀମଣ୍ଡଳ ସଦସ୍ୟ, ସମସ୍ତ ବିଧାୟକ ତଥା ସମସ୍ତ ପ୍ରଶାସନିକ ଅଧିକାରୀମାନଙ୍କୁ ଧନ୍ୟବାଦ ଅର୍ପଣ କରୁଛୁ । ଏହା ରାଜ୍ୟର ସାଢେ 4 କୋଟି ଓଡ଼ିଆଙ୍କର ନୈତିକ ବିଜୟ , ଆଗାମୀ ଦିନରେ ପାରିତ ହୋଇଥିବା ଭାଷା ଆଇନଟିକୁ ବାସ୍ତବ କ୍ଷେତ୍ରରେ କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ କରିବା ପାଇଁ ଆବଶ୍ୟକୀୟ ନିଯମାବଳୀ ପ୍ରଣୟନ ତଥା କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ କାରୀ ଓଡ଼ିଶାବାସୀଙ୍କ ଶ୍ରଦ୍ଧା ଭାଜନ ହୁଅନ୍ତୁ । 

ବନ୍ଦେ ଉତ୍କଳ ଜନନୀ । 

xxxxxxxxx 

କପି ସଲଗ୍ନ କରାଗଲା – ଡେପୁଟି କମିଶନର ପୋଲିସ, ଭୁବନେଶ୍ବର  

ଚିଠିଟିର ଫଟୋ ପାର୍ଶ୍ଵରେ ଅଛି । ଏହି ଚିଠିକୁ ଧରି ୨୪ .୯.୨୦୧୮ ସନ୍ଧ୍ୟାରେ କଳାପତାକା ଅଭିଯାନର ଯାତ୍ରାରମ୍ଭ ସ୍ଥଳକୁ ଜଣେ ବରିଷ୍ଠ ପୋଲିସ ଅଧିକାରୀ ସଦଳବଳେ ଆସି ଆନ୍ଦୋଳନ ପ୍ରତ୍ୟାହୃତ ହୋଇସାରିଥିବା ହେତୁ ଆମ୍ଭଙ୍କୁ ଆଗକୁ ଯିବାରେ ବାଧା ଦେଇଥିଲେ । ଚିଠିଟି ଯେହେତୁ ମୁଖ୍ୟ ଶାସନ ସଚିବଙ୍କୁ ସମ୍ବୋଧିତ , ସେ କିଛି ଆଦେଶ ଦେଇଛନ୍ତି କି ବୋଲି ମୁଁ ତାଙ୍କୁ ପଚାରିଲି । ସେ ମନା କଲେ  । ମୁଁ କହିଲି – ତାଙ୍କଠୁ ଆଦେଶ ଆସୁ, ତାହା ସାଙ୍ଗରେ ଆଣି ଆସିବେ ।” ସେ କହିଲେ , “ସାର୍, ଆମକୁ ବି ସେ ଏହାର ନକଲ ଦେଇଛନ୍ତି କାର୍ଯ୍ୟାନୁଷ୍ଠାନ ପାଇଁ ।” ମୁଁ କହିଲି, “ଯେଉଁଟି  ଆପଣ ମୋତେ ଦେଖାଇଲେ, ତାହା ପଢିଛନ୍ତି? ତାହା କାର୍ଯ୍ୟାନୁଷ୍ଠାନ ପାଇଁ ଆପଣଙ୍କୁ ଦିଆଯାଇଥିବା କେଉଁଠି ଲେଖା ଅଛି?” ସେ ଚିଠିଟିକୁ ଏମୁଣ୍ଡୁ ସେମୁଣ୍ଡ ସମ୍ଭବତଃ ପୁନରାୟ ପଢିଲେ ଓ କହିଲେ, “ନା, ସେପରି କିଛି ନାହିଁ ।”  ମୋର ଗୋଟିଏ ଓଡ଼ିଆ ବଖାଣି ମନେ ପଡ଼ିଲା ।  ମୁଁ କହିଲି, “ବାଳ ପୋଡ଼ିଗଲେ ଅଙ୍ଗାର ନୁହେଁ କି ପାଉଁଶ ନୁହେଁ  – ଏହା ତ ଆପଣ ଜାଣିଥିବେ ।” ସେ ଜାଣିଥିବା କହିଲେ । ମୁଁ କହିଲି – “ଏ ଚିଠିଟା ଗୋଟାଏ ବାଳଠାରୁ ବି ନାକରା । ଏହାର କୌଣସି ଗୁରୁତ୍ଵ ନାହିଁ ।” ସେ ନୀରବ ରହିଲେ । ମୁଁ ପଚାରିଲି, “ଭାରତୀୟ ଦଣ୍ଡ ସଂହିତାରେ ମିଥ୍ୟା ବୟାନ (false statement) ଦଣ୍ଡନୀୟ ତ ?”  ସେ ହଁ କଲେ । ମୁଁ କହିଲି, ଏହାର ଏକ ନକଲ ମୋତେ ଦିଅନ୍ତୁ । ଜଣେ ଅନଧିକୃତ ବ୍ୟକ୍ତି ଭାଷା ଆଂଦୋଳନର ପ୍ୟାଡ଼ ବ୍ୟବହାର କରି ଏପରି ଏକ ମିଥ୍ୟା ବୟାନ ଦେଇଥିବା ହେତୁ ତା ବିରୁଦ୍ଧରେ ମୁଁ ପୋଲିସରେ ଏକ ଏତଲା ଦେବି ; କା’ଣ ହୋଇପାରିବ ଦେଖିବା ।” 

“ସାର୍ ଆପଣ ଚାଲନ୍ତୁ” ବୋଲି କହି ସେ ଆମକୁ ବାଟ ଛାଡିଲେ ଓ ସଦଳବଲେ ଯେପରି ଆସିଥିଲେ ସେପରି ଫେରିଗଲେ । ତା ପରଠାରୁ କଳାପତାକା ଅଭିଯାନରେ କେହି ବି ହସ୍ତକ୍ଷେପ କରିନାହାନ୍ତି , କରିବାକୁ ସାହସ କରିନାହାନ୍ତି ; କାରଣ ଆମେ କୌଣସି ବେଆଇନ କରିନାହୁଁ । 

ତେବେ ହଠାତ୍ ଏ ବହି ଉନ୍ମୋଚନ ନାଟକ କାହିଁକି ? 

ଭାଷା ଆଇନ ସଂଶୋଧନ ପ୍ରକ୍ରିୟାରେ ଜାଲିଆତି ପ୍ରୟୋଗ କରି ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ନବୀନ ପଟ୍ଟନାୟକ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାକୁ ମରଣଆଘାତ ଦେଇଥିବାର ଯେଉଁ ଅକାଟ୍ୟ ପ୍ରମାଣ ମୁଁ ପ୍ରଦାନ କରିଛି ତାହା ଖଣ୍ଡନ କରିବାର ସାମର୍ଥ୍ୟ ତାଙ୍କର ନାହିଁ  ।  ତାଙ୍କ ବିଧାୟକୀୟ ଅସଦାଚରଣ (legislative misconduct) ମୁଁ ବିଧାନସଭା ଓ ରାଜ୍ୟପାଳଙ୍କୁ ତଥା ରାଜ୍ୟବାସୀଙ୍କୁ ଅବଗତ କରାଇଛି । ମୁଁ ରାଜ୍ୟପାଳଙ୍କୁ ଲେଖିଛି ଯେ, ଜାଲିଆତି ପ୍ରୟୋଗ କରି ଭାଷା ଆଇନର ତିନି ତିନି ଥର ଅପସଂଶୋଧନ କରାଯାଇଥିବା ହେତୁ ଓ ବିଧି ସଚିବ ତଥା ସାଧାରଣ ପ୍ରଶାସନ ବିଭାଗର ସଚିବଙ୍କ ଦ୍ଵାରା ମିଥ୍ୟା ପ୍ରମାଣପତ୍ର ତିଆରି କରାଯାଇ ରାଜ୍ୟପାଳଙ୍କୁ ସେହି ଶଠତାପ୍ରସୂତ ବିଧାନ (fraudulent legislation) ପ୍ରତି  ମଞ୍ଜୁରୀ (assent) ପ୍ରଦାନ କରିବାକୁ ବାଧ୍ୟ କରାଯାଇଥିବା ହେତୁ,  ସେ ଦେଇଥିବା ସାର୍ବଭୌମ ମଞ୍ଜୁରୀ ପ୍ରତ୍ୟାହାର କରିନିଅନ୍ତୁ ଓ ଏହି ଆବିଷ୍କୃତ ଅସଦାଚରଣ ପାଇଁ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ଉପରୁ ପ୍ରସନ୍ନତା (pleasure) ପ୍ରତ୍ୟାହାର କରନ୍ତୁ । ନବୀନବାବୁଙ୍କ ଅଧୀନସ୍ଥ କର୍ମଚାରୀମାନେ ରାଜଭବନରେ ମୁତୟନ ଥିବା ହେତୁ ଓ ରାଜ୍ୟପାଳ ସେମାନଙ୍କ ଉପରେ ନିର୍ଭରଶୀଳ ଥିବା ହେତୁ ଏଯାଏଁ ଅବଶ୍ୟ ସେ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ଉପରୁ ନିଜ ପ୍ରସନ୍ନତା ପ୍ରତ୍ୟାହାର କରିନାହାନ୍ତି । ମାତ୍ର ଓଡ଼ିଶାର ଜନସାଧାରଣଙ୍କ ଇଜଲାସରେ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ବିରୁଦ୍ଧରେ ଜାଲିଆତିର ଯେଉଁ ଅଭିଯୋଗ ଏହି ପ୍ରାମାଣିକ ପୁସ୍ତକ ମାଧ୍ୟମରେ ମୁଁ ରଖିଛି, ତାହାର ତୀବ୍ରତା ଅଧିକରୁ ଅଧିକ ତୀକ୍ଷ୍ନ ହେବାରେ ଲାଗିଛି; ଅଧିକରୁ ଅଧିକ ସୁଶିକ୍ଷିତ ଭାଷାପ୍ରେମୀ ଓଡ଼ିଆ ତା ଉପରେ ଆଲୋଚନା କରୁଛନ୍ତି । ଜାଲିଆତିପ୍ରସୂତ ବିଧାନ ସହ ନିଜ ସଂଯୋଗ ଛିନ୍ନ କରିବାକୁ ରାଜ୍ୟପାଳଙ୍କୁ ଅନୁରୋଧ କରାଯାଇଥିବା ସତ୍ତ୍ୱେ ସେ ଉଦାସୀନ ରହିଥିବା  କଥା ଜନସାଧାରଣଙ୍କୁ ଅବଗତ କରାଯାଇଛି ଓ  ଏହି ଜାଲିଆତି ପ୍ରତି ଅନୁରକ୍ତ ହୋଇ ନରହିବାକୁ ରାଜ୍ୟପାଳଙ୍କୁ ନିର୍ଦ୍ଦେଶ ଦେବା ପାଇଁ ରାଷ୍ଟ୍ରପତିଙ୍କୁ ନିବେଦନ କରାଯାଇଛି । 

ଓଡ଼ିଶାର ଜନସାଧାରଣ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷା ବିରୁଦ୍ଧରେ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ନବୀନଙ୍କ ଷଡଯନ୍ତ୍ରକୁ ଅଧିକରୁ ଅଧିକ ସଂଖ୍ୟାରେ ନିନ୍ଦା କରିବାରେ ଲାଗିଛନ୍ତି ସାମାଜିକ ଗଣମାଧ୍ୟମରେ, ମୁଦ୍ରିତ ଖବରକାଗଜ ପୃଷ୍ଠାରେ, ସଭାସମିତିରେ, ଓଡ଼ିଶାରେ ସର୍ବତ୍ର । 

ତେଣୁ, ଭାଷା ଆଇନ ସଂଶୋଧନରେ କୌଣସି ଜାଲିଆତି ହୋଇନି ଓ ତାଙ୍କ ହେତୁ ତାହା ନିର୍ଭୁଲ ହୋଇଛି ବୋଲି ପ୍ରଚାର କରିବା ପାଇଁ ସେ  ତାଙ୍କ ପୁରୁଣା ପ୍ରଚାରକଙ୍କୁ ପ୍ରୟୋଗ କରି ଏହି ନୂଆ ଫନ୍ଦି ଆପଣାଇଥିବା ଅନୁଭୂତ ହେଉଛି । 

 

“ଅଣ୍ଟାଭିଡ଼ା” ଛାଡ଼, ଭାଷା ଆଇନ ସଜାଡ଼

ସୁଭାଷ ଚନ୍ଦ୍ର ପଟ୍ଟନାୟକ

ଆମ ଭାଷା ବିରୁଦ୍ଧରେ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ନବୀନ ପଟ୍ଟନାୟକ ଚଳାଇଥିବା ଷଡ଼ଯନ୍ତ୍ର ଯେତେବେଳେ ଫୁଙ୍ଗୁଳା ହୋଇଯାଏ, ଭାଷାପ୍ରେମ ଦେଖାଇ ତହିଁରୁ ଜନସାଧାରଣଙ୍କ ଦୃଷ୍ଟି ଅପସାରଣ କରିବାକୁ ସେ ପ୍ରତାରଣାର ଏକ ନୂଆ ଚାଲ୍ ଚଳାନ୍ତି । ଜୁଲାଇ ୨୭ ତାରିଖରେ ତଥାକଥିତ ଐତିହ୍ୟ କ୍ୟାବିନେଟର ୩ ବର୍ଷ ତଳର ନିଷ୍ପତ୍ତି ଉପରେ ମୁଖ୍ୟ ଶାସନ ସଚିବଙ୍କ ପ୍ରକାଶିତ “ଅଣ୍ଟାଭିଡ଼ା” (ସମ୍ବାଦ ୨୮.୭.୨୦୨୧ , ପୃଷ୍ଠା ୩) ଏହି ପରି ଏକ ଚାଲ୍ । 

ଏ ଭିତରେ ଦୁଇଟି ପୁସ୍ତକ ମୁଁ ପ୍ରକାଶ କରିଛି ଯହିଁରେ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷା ବିରୁଦ୍ଧରେ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ଏବଂ ତାଙ୍କର ବିଶ୍ଵସ୍ତ ମୁଷ୍ଟିମେୟ ଅଫିସର ଯେଉଁ ଦୁରାଚରଣ କରିଛନ୍ତି ତାହା ନିରାଭରିତ ହୋଇଛି । ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନକୁ ଭାଙ୍ଗିବା ପାଇଁ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ମୋର ତତ୍କାଳୀନ ଦୁଇ ଘନିଷ୍ଠ ସହଯୋଗୀଙ୍କ ଅର୍ଥଲୋଭର ଦୁରୁପଯୋଗ କରିଥିଲେ । ତାହା କରିବାପାଇଁ ଓଡ଼ିଶା ରାଜକୋଷରୁ ପ୍ରାୟ ଦେଢ କୋଟି ଟଙ୍କାର ଲୁଟ୍ ବ୍ୟବସ୍ଥା ବି କରିଥିଲେ । ଯଦିଓ ଏହି ଦେଢ କୋଟି ଟଙ୍କାର ସୁପାରି ଦିଆ ହେଉ ହେଉ ରାଜ୍ୟପାଳଙ୍କ ହସ୍ତକ୍ଷେପ ହେତୁ ଅଟକି ଗଲା, ପ୍ରଦ୍ୟୁମ୍ନ ଶତପଥିଙ୍କୁ ତାଙ୍କ  ସ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ମାଧ୍ୟମରେ ସଂପୂର୍ଣ୍ଣ ବେଆଇନ ଭାବେ ପ୍ରତିମାସରେ ଲକ୍ଷ୍ୟାଧିକ ଟଙ୍କା ଦିଆଚାଲିଛି ।  ସେ ନିଜକୁ ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନର ସଭାପତି ବୋଲି କହି , ଯେଉଁ ପରିଚୟ ମୁଁ ତାଙ୍କୁ ଦେଇଥିଲି ସେହି ପରିଚୟ ବ୍ୟବହାର କରି , ଓଡ଼ିଶା ଲୋକଙ୍କୁ ଯେମିତି କହିବେ ଯେ ଭାଷା ଆଇନ ସଜାଡ଼ି ହୋଇଯାଇଛି ସେହିକାମରେ ତାଙ୍କୁ ନିୟୋଜିତ କରିଛନ୍ତି ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ – ଏହା ମୁଁ  ‘ଦାନାର ତୋବଡ଼ା’ ଶୀର୍ଷକ ପୁସ୍ତକରେ ସପ୍ରମାଣ ପ୍ରକାଶ କରିଛି । ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ଓ ତାଙ୍କ ଅମଲାମାନଙ୍କ ଭିତରୁ ଯେଉଁମାନଙ୍କୁ ମୁଁ ଏହି ବହିରେ ନାମିତ କରିଛି , ସେମାନେ କେହି ବି  କୌଣସି ପ୍ରକାଶିତ ପ୍ରମାଣକୁ ଖଣ୍ଡନ କରିବାକୁ ସମର୍ଥ ହୋଇନାହାନ୍ତି ।  

ସେହିପରି , ଜୁଲାଇ ୨୩ରେ ମୁଁ ପ୍ରକାଶ କରିଛି ‘ମିଛ କେବେ ସତ ହୁଏନା’ । ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାର ଶାସ୍ତ୍ରୀୟ ମାନ୍ୟତା ଅର୍ଜନରେ ବ୍ୟବହୃତ ଐତିହାସିକ ଦସ୍ତାବିଜ ଓ ସେ ସକଳର ବିଶ୍ଳେଷଣ ସମ୍ବଳିତ ସନ୍ଦର୍ଭ , ଯାହା ରାଜ୍ୟବାସୀଙ୍କ ରାଜକୋଷରୁ ବ୍ୟୟ କରି ଓଡ଼ିଆ ଭାଷା ପ୍ରତିଷ୍ଠାନ ପ୍ରସ୍ତୁତ କରିଥିଲା, କିପରି ରାଜ୍ୟବାସୀଙ୍କୁ ଅନୁପଲଭ୍ୟ କରାଯାଇଛି ତାହା ସପ୍ରମାଣ ଏହି ପୁସ୍ତକରେ ଅଛି । ଓଡ଼ିଶା କାର୍ଯ୍ୟାଳୟ ଭାଷା ଆଇନର ଅପସଂଶୋଧନ କରାଯାଇ ଓଡ଼ିଆ ଜାତିର ଭାଷା ଅଧିକାରକୁ ଜଖମ କରାଯାଇଥିବା ବେଳେ ତା ଭାଷାର ପ୍ରାଚୀନ ବୈଭବ ଓ ଭାଷାତାତ୍ତ୍ଵିକ ବଶିଷ୍ଟ୍ୟ ସମ୍ପର୍କରେ ତାକୁ ଅନ୍ଧକାରରେ ରଖିବାକୁ ହୋଇଥିବା ଚକ୍ରାନ୍ତକୁ କିପରି ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ଘଣ୍ଟଘୋଡ଼ାଇ ରଖିଛନ୍ତି ତହିଁର ସବିଶେଷ ସପ୍ରମାଣ ଆଲୋଚନା ହୋଇଛି ଏହି ବହିରେ ।  

ଏହି ଦୁଇ ବହି ଓଡ଼ିଆ ଭାଷା ବିରୁଦ୍ଧରେ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ଷଡ଼ଯନ୍ତ୍ରକୁ ପଦାରେ ପକାଇଛି । ବିଧାନସଭାର ଆଗାମୀ ଅଧିବେଶନ ଆସନ୍ନ । ଭାଷା ଆଇନର ଅପସଂଶୋଧନ ସମ୍ପର୍କରେ ଆଲୋଚନା ହୋଇପାରେ । ଗତ ଅଧିବେଶନରେ ବିଧାନସଭାକୁ ଅଧିସୂଚିତ  ହୋଇଥିବା ଭାଷା ଆଇନ ସଂଶୋଧନ ପାଇଁ ଘରୋଇ ବିଧେୟକ ଏହି ଅଧିବେଶନରେ ଅଲୋଚନାକୁ ଆସିବାର ସମ୍ଭାବନା ଅଛି । 

ଅପରପକ୍ଷେ କାର୍ଯ୍ୟନିର୍ବାହୀ ସରକାରର ମୁଖ୍ୟଙ୍କୁ ଜୁଲାଇ ୭ ତାରିଖରେ ଏକ  ଚିଠି ଦେଇ  ଭାଷା ନିୟମାବଳୀ ଅନୁସାରେ ତାଙ୍କ ଅଧ୍ୟକ୍ଷତାରେ କାମ କରୁଥିବା “କମିଟି” ଗଠିତ ହେବା ଦିନଠାରୁ ଏ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ କେତେ ଥର କେବେ କେବେ ବସିଛି ଓ କେତେ ଥର କେଉଁ କେଉଁତାରିଖରେ ସମୀକ୍ଷା ରିପୋର୍ଟ ଦେଇଛି ବୋଲି ମୁଁ ପଚାରିଥିଲି ।  ଚିଠିଟି  ହେଲା :

ମୁଖ୍ୟ ଶାସନ ସଚିବ, ଓଡ଼ିଶା
ମହାଶୟ
ଅତ୍ୟନ୍ତ ଜରୁରୀ ଥିବା ହେତୁ ମୁଁ ଆପଣଙ୍କୁ ଏହି ଇ-ମେଲ କରୁଛି ।
ଓଡ଼ିଶା କାର୍ଯ୍ୟାଳୟ ଭାଷା ନିୟମାବଳୀ, ୨୦୧୬ ଅନୁସାରେ ଆପଣଙ୍କ ଅଧ୍ୟକ୍ଷତାରେ କାମ କରୁଥିବା “କମିଟି” ଗଠିତ ହେବା ଦିନଠାରୁ ଏ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ କେତେ ଥର କେବେ ବସିଛି ଓ କେତେ ଥର ସମୀକ୍ଷା ରିପୋର୍ଟ ଦେଇଛି, କେଉଁ କେଉଁ ତାରିଖରେ ? ଭାଷା ପ୍ରଭାଗ ଏହି କମିଟିର କାର୍ଯ୍ୟଧାରା ଉପରେ କେବେ ଓ କେତେଥର ସମୀକ୍ଷା ଓ ପର୍ଯ୍ୟାଲୋଚନା କରିଛି ଓ ତାର ଫଳ କ’ଣ ? ଏହା ଯେହେତୁ ମୋର ଆଗାମୀ ପୁସ୍ତକରେ ସ୍ଥାନିତ ହେବ, ମୋତେ ତିନିଦିନ ଭିତରେ ଏ ତଥ୍ୟ ଦେବାକୁ ଅନୁରୋଧ । ତାହା ନହେଲେ, ଏପରି କୌଣସି ବୈଠକ / ସମୀକ୍ଷା ଓ ପର୍ଯ୍ୟାଲୋଚନା ହୋଇନାହିଁ ବୋଲି ଉଲ୍ଲେଖ କରାଯିବ ।
ଧନ୍ୟବାଦ ଘେନାକରନ୍ତୁ ।
ସୁଭାଷ ଚନ୍ଦ୍ର ପଟ୍ଟନାୟକ
୭.୭.୨୦୨୧

କାର୍ଯ୍ୟନିର୍ବାହୀ ସରକାରର ମୁଖ୍ୟଙ୍କ ପାଖରେ ମୁଁ ପଚାରିଥିବା ପ୍ରଶ୍ନର କୌଣସି ଉତ୍ତର ନାହିଁ  । 

ଏପରି ଅବସ୍ଥାରେ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ମୁଖରକ୍ଷା କିପରି ହେବ?   ସରକାର ଯେଉଁ ଭୁଲ କରିଛନ୍ତି ତାକୁ ଘୋଡ଼ାଇବା ପାଇଁ  ଯେତେ ଆଣ୍ଟ କରି ଅଣ୍ଟା ଭିଡ଼ିଲେ ବି  ପରିବେନି । 

ମୋର ଆଗାମୀ ବହିରେ ଆମ ଭାଷାକୁ ମାରିବା ପାଇଁ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ନବୀନ ପଟ୍ଟନାୟକ ଓ କେଇଜଣ ଦରମାଖିଆ ନୌକର ଯାହା ଯାହା କରିଛନ୍ତି ସେ ସବୁର ପ୍ରାମାଣିକ ତଥ୍ୟ ମୁଁ ପ୍ରକାଶ କରିବି । ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କୁ କେଉଁ ଅମଲା କି ସାଞ୍ଜୁ ଯୋଗାଇବ, ଦେଖିବା । 

ସମ୍ବାଦର ସମ୍ପାଦକ ବାବୁ ସୌମ୍ୟ ରଞ୍ଜନ ପଟ୍ଟନାୟକ ଏକଦା ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନର ଦୃଢ ସମର୍ଥକ ଥିଲେ । ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ମୋର ଦୁଇଜଣ ଘନିଷ୍ଠ ସହକର୍ମୀଙ୍କ ଅର୍ଥ ଲୋଭ ଚରିତାର୍ଥ କରି ଓଡ଼ିଆ ଜାତିକୁ କୁହା କରିଲେ କି, ଭାଷା ଆଇନର ନିର୍ଭୁଲ ସଂଶୋଧନ ହୋଇଛି । ସୌମ୍ୟବାବୁଙ୍କ ରାଜନୈତିକ ଲୋଭ ଚରିତାର୍ଥ କରି ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନକୁ ସେ ଦେଉଥିବା ସାମ୍ବାଦିକୀୟ ସହଯୋଗ ଲୋପ କରାଇଦେଲେ । ସେହି ସୌମ୍ୟବାବୁଙ୍କ ସେହି ସମ୍ବାଦ କାଗଜ ଭାଷା ଆଇନ କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ କରାଇବାରେ ସରକାରଙ୍କ ଆନ୍ତରିକତାର ଅଭାବ ପ୍ରତି କଟାକ୍ଷପାତ କରି ମୁଖ୍ୟ ଶାସନ ସଚିବଙ୍କ ନିଦ୍ରାଭଙ୍ଗର ଶୀର୍ଷକ କରିଛି “୩ ବର୍ଷ ପରେ ମନେ ପଡ଼ିଲା ଐତିହ୍ୟ କ୍ୟାବିନେଟ୍ କଥା” ।  ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କୁ ବିଶ୍ଵାସ କରି ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନରୁ ସମର୍ଥନ ପ୍ରତ୍ୟାହାର କରିଥିବା ବାବୁ ସୌମ୍ୟ ରଞ୍ଜନ ଏଇ ତିନି ବର୍ଷ ଭିତରେ ଭାଷା ଆଇନର କାର୍ଯ୍ୟକରିତା ପାଇଁ କି କି ପରାମର୍ଶ ସରକାରଙ୍କୁ ଦେଇଛନ୍ତି ତାହା କହିଥିଲେ ତାଙ୍କ କାଗଜର ଉପରୋଦ୍ଧୃତ୍ତ ଶୀର୍ଷକ ଅଧିକ ପରିପୁଷ୍ଟ ହୋଇଥାନ୍ତା ।

କହିବାକୁ କିଛି ଥିଲେ ତ?

ଏହି ପରିପ୍ରେକ୍ଷୀରେ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କୁ ଓ ତାଙ୍କ ମୁଖ୍ୟ ଶାସନ ସଚିବଙ୍କୁ ଆମ୍ଭେ ଯେଉଁ ପରାମର୍ଶ ଦେବାକୁ ଚାହୁଁ ତାହା ହେଲା – ଓଡ଼ିଆ ଜାତିକୁ ପୁନଶ୍ଚ ପ୍ରତାରିତ କରିବା ପାଇଁ  “ଅଣ୍ଟାଭିଡ଼ା” ଛାଡ଼, ଭାଷା ଆଇନ ସଜାଡ଼ ।   

ପ୍ରେମକୁଞ୍ଜରେ ପୋଲିସ : ଅନ୍ଧକାରରେ ଓଡ଼ିଆ

ସୁଭାଷ ଚନ୍ଦ୍ର ପଟ୍ଟନାୟକ

ବୁଧବାର ଆମକୁ ମିଳିଥିଲା କଟକ-ଭୁବନେଶ୍ଵର ଦ୍ଵୈତନଗରୀରେ ପୋଲିସ-ପ୍ରେମକୁଞ୍ଜର ଏକ ଲୋମହର୍ଷଣକାରୀ ବିବରଣୀ ସ୍ଵୟଂ ପୋଲିସ କମିସନରଙ୍କ ସୌଜନ୍ୟରୁ । ଭାଷା ଆଇନ ଅକାମି ହୋଇ ଓଡ଼ିଆ ଜାତି ଅନ୍ଧକାରରେ ପଡ଼ିଥିବା ବେଳେ ଇଂରାଜୀ ଭାଷାରେ ନିର୍ଯ୍ୟାତନା ଚଳାଇଥିବା ପୋଲିସର ଏହି ତୁଙ୍ଗ ଅଧିକାରୀ ଶ୍ରୀ ସୁଧାଂଶୁ ଷଡ଼ଙ୍ଗୀ ବଡ଼ ଗର୍ବର ସହ କହିଥିଲେ, ମାତ୍ର ବର୍ଷକ ଭିତରେ ୨୫ କୋଟି ଟଙ୍କା ଆଦାୟ ହୋଇଛି ଟ୍ରାଫିକ ନିୟମ ଉଲଂଘନକାରୀମାନଙ୍କଠାରୁ ଏବଂ ପୋଲିସକୁ ଆଖିମିଟିକା ମାରି ଯିଏ ଖସି ଯାଉଛି ତା ଘରେ ପହଞ୍ଚୁଛି “ପ୍ରେମପତ୍ର” ପୋଲିସ ମଞ୍ଜୁଷାକୁ ମଞ୍ଜୁଳତର କରିବା ପାଇଁ । ପ୍ରତ୍ୟହ ଏପରି ପ୍ରାୟ ୩୫୦ ପ୍ରେମପତ୍ର ଓଡ଼ିଆମାନଙ୍କ ଘରେ ପହଞ୍ଚୁଛି ବୋଲି ସେ କହିଥିଲେ । ସିସିଟିଭି ଜଗିଛି, ଖସିଯିବାର ଉପାୟ ନାହିଁ ।

କମିଶନର ଜାଣିଶୁଣି ହୁଏତ କହିନାହାନ୍ତି ବା କହିବାକୁ ଭୁଲି ଯାଇଛନ୍ତି ଯେ, ଗତ ବର୍ଷ – ଫେବୃଆରୀ ୨୦ରେ ବିଧାୟକ ସୌମ୍ୟ ରଞ୍ଜନ ପଟ୍ଟନାୟକଙ୍କ ଏକ ପ୍ରଶ୍ନର ଉତ୍ତର ଦେଇ ପରିବହନମନ୍ତ୍ରୀ ବିଧାନସଭାରେ କହିଥିଲେ, ୨୦୧୯ ସେପ୍ଟେମ୍ବରରୁ ୨୦୨୦ ଜାନୁଆରୀ ମଧ୍ୟରେ ଆଦାୟ ହୋଇଥିବା ଏହି “ପ୍ରେମ” ବଟିର ପରିମାଣ ଥିଲା ୩୮.୬୭ କୋଟି ଟଙ୍କା ।

ଅତଏବ ୨୦୧୯ ସେପ୍ଟେମ୍ବର ଓ ୨୦୨୧ ଜାନୁଆରୀ – ଏହି ୨୫ ମାସ ଭିତରେ ଟ୍ରାଫିକ ନିୟମ ଲଙ୍ଘନ କରିଥିବା କାରଣରୁ ଓଡ଼ିଆ ଲୋକଙ୍କଠାରୁ ପୋଲିସ ଆଦାୟ କରିଛି ୬୩.୬୭ କୋଟି ଟଙ୍କା ।

ଓଡ଼ିଆ ଲୋକଙ୍କ ଘରକୁ ପଠାଯାଉଥିବା ଜୋରିମାନା ଆଦେଶକୁ “ପ୍ରେମପତ୍ର” ବୋଲି କହି ସେମାନଙ୍କ ମଜା ଉଡ଼ାଉଥିବା ପୋଲିସ ଏଯାଏଁ କହିନି କେଉଁ ବର୍ଗର ଲୋକେ ଟ୍ରାଫିକ ନିୟମ ଅବଗତ ଥାଇ ବି ଉଲ୍ଲଂଘନ କରୁଛନ୍ତି । ଜଣେ ଅଶିକ୍ଷିତ ଅଟୋ ରିକ୍ସା ଚାଳକଙ୍କୁ ୨୦୧୯ ସେପ୍ଟେମ୍ବର ୪ ତାରିଖରେ ୫୨ ହଜାର ଟଙ୍କା ଜୋରିମାନା କରାହୋଇଥିଲା, ଯେତେବେଳେ ମାତ୍ର ୩ ଦିନ ପୂର୍ବରୁ ସେ ମାସ ପହିଲା ତାରିଖରେ ଏ ନିୟମ ପ୍ରବର୍ତ୍ତିତ ହୋଇଥିଲା ଓ ଖୁବ ଶିକ୍ଷିତ ଲୋକେ ବି ଏହା କଣ, ତାହା ଜାଣି ନଥିଲେ । ଅଜସ୍ର ଘଟଣାରୁ ଏହା ମାତ୍ର ଗୋଟିଏ ।

ଆମ୍ଭେ ସେତେବେଳେ ଲେଖିଥିଲୁ, ଟ୍ରାଫିକ ନିୟମାବଳୀ ତୁରନ୍ତ ସାଧାରଣ ବୋଧଗମ୍ୟ ଓଡ଼ିଆରେ ଅନୁବାଦ କରି ସର୍ବତ୍ର ବଣ୍ଟନ କରାଯାଉ ଓ ଲୋକେ ତାହା ହୃଦୟଙ୍ଗମ କଲା ପରେ ଆଶା କରାଯାଉ ଯେ, ସେମାନେ ତାହା ପାଳନ କରିବେ । ଆଜି ଯାଏଁ ତାହା ହୋଇନି । ଅଥଚ ନିୟମ ଉଲ୍ଲଂଘନ ହେଲା ବୋଲି ପୋଲିସ ଜୁଲୁମ ଚାଲିଛି ଓ ଯଦୃଚ୍ଛା ଜୋରିମାନା ଜାରିକୁ “ପ୍ରେମପତ୍ର” କହି ଓଡ଼ିଆ ଜାତିର ଅସ୍ମିତା ପ୍ରତି ତାତ୍ସଲ୍ୟ ପ୍ରଦର୍ଶନ କରୁଛନ୍ତି ପୋଲିସ ।

ଏହି ଜୁଲୁମ ଜାରି “ପ୍ରେମପତ୍ର” ?

ଦେଶୀ-ଇଂରାଜିଆ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ଓ ତାଙ୍କ ଚାଟୁକାରମାନେ ଓଡ଼ିଆ ଜାତିକୁ ଆଉ କେତେ ଅପମାନ ଦେବେ ?

ଜନଜାତିର ବିକାଶ ପାଇଁ ଓଡ଼ିଆରେ ଓଡ଼ିଶା ଶାସନ ଅପରିହାର୍ଯ୍ୟ : ପ୍ରଫେସର ବିଭୁତିଭୂଷଣ ଆଚାର୍ଯ୍ୟ

ଓଡ଼ିଶାରେ ୬୨ପ୍ରକାର ଜନଜାତି । ସେହିମାନଙ୍କ ଭାଷାର ସମିଶ୍ରିତ ବିକଶିତ ରୂପ ହେଉଛି ଓଡ଼ିଶାର ସମୃଦ୍ଧ ରାଜ୍ୟ ଭାଷା – ଓଡ଼ିଆ । ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାର ପ୍ରାଚୀନତା ସପକ୍ଷରେ ଜନ୍ ବିମ୍ସଙ୍କ ମତ , ଏହାକୁ ବୈଦିକ ସଂସ୍କୃତର ସମକାଳୀନ ଓ ଶାସ୍ତ୍ରୀୟ ସଂସ୍କୃତ ଅପେକ୍ଷା ପ୍ରାଚୀନତର ବୋଲି ଭାରତର ଭାଷା ସର୍ବେକ୍ଷଣରେ ସାର୍ ଜର୍ଜ ଗ୍ରୀୟରସନଙ୍କ ନିର୍ଦ୍ଧାରଣ ଏହି ସତ୍ୟ ଉପରେ ଆଧାରିତ । ସୁତରାଂ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାରେ ଓଡ଼ିଶାର ଜନଜାତି ବର୍ଗ ନିଜ ନିଜ ଜନ୍ମଭାଷାର ସନ୍ଦର୍ଶନ କରନ୍ତି । ସେହେତୁ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାରେ ଓଡ଼ିଶାର ପରିଚାଳନା ହେଲେ ହିଁ ଏହି ୬୨ ଜନଜାତି ରାଜ୍ୟ ପରିଚାଳନାରେ ନିଜ ନିଜ ସକ୍ରିୟ ଭୂମିକା ନିର୍ବାହ କରିପାରିବେ।

ଏହା କହିଛନ୍ତି ଜନଜାତିର ଭାଷା ଉପରେ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଗବେଷଣା ହେତୁ ପ୍ରସିଦ୍ଧି ଅର୍ଜନ କରିଥିବା ପ୍ରଫେସର ବିଭୁତିଭୂଷଣ ଆଚାର୍ଯ୍ୟ ଜାନୁଆରୀ ୩ ତାରିଖରେ, ଓଡ଼ିଆରେ ଓଡ଼ିଶା ପରିଚାଳନା ପାଇଁ ଚାଲିଥିବା ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନର କଳାପତାକା ଅଭିଯାନରେ ବୌଦ୍ଧିକ ଅଭିମତ ରଖି ।