ଓଡ଼ିଶାର ଆବିର୍ଭାବ
ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାଭାଷୀ ଅଞ୍ଚଳଗୁଡ଼ିକୁ ଯଦି ଏକତ୍ର କରି ଗୋଟିଏ ପ୍ରଦେଶ ସୃଷ୍ଟି କରାନଯାଏ, ତେବେ କୌଣସି ଯଥାର୍ଥତା ନଥାଇ ଏପରି ଚାରି ଭାଗରେ ଭାଗ ଭାଗ ହୋଇରହିଥିଲେ ଏହି ସୂକ୍ଷ୍ମ ବୁଦ୍ଧିସମ୍ପନ୍ନ ଉତ୍କୃଷ୍ଟ ଜାତି ଯେଉଁ ସ୍ଵାଭାବିକ ଅଗ୍ରଗତି ପାଇଁ ହକଦାର, ହୁଏତ ତାହା ସମ୍ଭବ ହେବନାହିଁ ବୋଲି କହିଥିଲେ ମହାତ୍ମା ଗାନ୍ଧୀ ୧୯୨୦ ଫେବୃଆରୀ ୧୮ ତାରିଖରେ ୟଙ୍ଗ ଇଣ୍ଡିଆରେ (“This fine race cannot possibly make the natural advance which is its due, if it is split up into four divisions for no sound reason.” – Young India, 18 Feb.1920) । ସେ କହିଥିଲେ, ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାଭାଷୀ ଅଞ୍ଚଳର ଏକତ୍ରୀକରଣ ଆନ୍ଦୋଳନ ଏକ ସାଧାରଣ ଆନ୍ଦୋଳନ ନୁହେଁ, ଭାରତରେ ଭାଷାଭିତ୍ତିକ ରାଜ୍ୟ ଗଠନର ବୃହତ୍ତର ପ୍ରସଙ୍ଗରେ ଏହା ଏକ ଯୁଗାନ୍ତକାରୀ ବିଭାବନା । (ଏଯନ) ।
କେଉଁ କାରଣ ହେତୁ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାଭାଷୀ ଭୂଖଣ୍ଡ ଏପରି ଚାରିଭାଗ ହୋଇଯାଇଥିଲା ? ‘ଓଡ଼ିଶା ପ୍ରଦେଶ ସୃଷ୍ଟିରେ ଗଣମାଧ୍ୟମ’ ବହିରେ ମୁଁ ଏହାର କାରଣ ଦର୍ଶାଇଛି । ଏହି କାରଣ ଥିଲା: ଭାରତକୁ ଦଖଲ କରିଥିବା ବ୍ରିଟିଶ ଅନୁପ୍ରବେଶକାରୀମାନଙ୍କ ମନରେ ଓଡ଼ିଆ ଲୋକଙ୍କ ମିଜାଜ ପ୍ରତି ଥିବା ଭୟଙ୍କର ଭୟ ।
ସେମାନେ କୂଟକୌଶଳ ଦ୍ଵାରା ଆମ ମାଟିରେ ଦଖଲଦାରୀ ଜାରି କଲାବେଳେ ଯେଉଁ ଭୟଙ୍କର ପ୍ରତିଘାତର ସମ୍ମୁଖୀନ ହେଲେ, ତାହାକୁ ଏକ ପ୍ରାଣାନ୍ତକ ଝଡ଼ ବୋଲି ବର୍ଣ୍ଣନା କରିଥିଲେ ସେମାନଙ୍କ ପ୍ରତ୍ୟକ୍ଷଦର୍ଶୀ ବିବରଣୀଲେଖକ ଜି. ଟୟନବୀ (“It was not long, however, before we had to encounter a storm which burst with so sudden fury as to threaten our expulsion, if not from the whole of Orissa, at least from the territory of Khurda.” – A sketch of the history of Orissa, G.Toynbee) । ଓଡ଼ିଶା ମାଟି ଏତେ ବୀରତ୍ୱବ୍ୟଞ୍ଜକ ଓ ଓଡ଼ିଆ ଲୋକଙ୍କ ମିଜାଜ ଏତେ କଡ଼ା ଯେ, ମିଲିଟାରୀ ବା ପୋଲିସ ବଳରେ ତାଙ୍କୁ ଆୟତ୍ତ କରି ହେବନି ଓ ବ୍ରିଟିଶ ବିରୁଦ୍ଧରେ ସେମାନଙ୍କ ସଂଘର୍ଷ ସବୁବେଳେ ଲାଗିରହିବ ବୋଲି ବିଚାରପତି ଡବ୍ଲ୍ୟୁ. ଫରେଷ୍ଟର ରିପୋର୍ଟ କରିଥିଲେ (“…..it is to be feared that, the nature of the country and the disposition of the inhabitants will always present formidable obstacles to the suppression of these disturbances either by military or police.” (Para 18 of W. Forrester’s Report to Commissioner Robert Ker, dt. 9.9.1818) । ଏହା ବ୍ରିଟିଶ ମନସ୍ତତ୍ତ୍ଵକୁ ଏପରି ଭୟାଛନ୍ନ କରି ରଖିଥିଲା ଯେ, କଳେ ବଳେ କୌଶଳେ ଓଡ଼ିଶା ଦଖଲ କଲା ପରେ, ଓଡ଼ିଆ ଜାତିର ଐକ୍ୟ ଉଜାଡ଼ି ଦେବାକୁ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାଭାଷୀ ଭୂଖଣ୍ଡକୁ ଭାଗଭାଗ କରିଦେଲେ କେବଳ ନୁହେଁ, ସେହି ବିଖଣ୍ଡିତ ଭାଗଗୁଡ଼ିକୁ ପଡ଼ୋଶୀ ପ୍ରଦେଶମାନଙ୍କରେ ମିଶାଇ ସେମାନଙ୍କ ଭାଷାର ଆଧିପତ୍ୟ ତଳେ ସଂଖ୍ୟାଲଘୁ ହୋଇପଡ଼ିଥିବା ଓଡ଼ିଆଙ୍କୁ ତଳିତଳାନ୍ତ କରିଦେଲେ । (କ୍ରମଶଃ)
Tag: Orissa Assembly
ସରିଯାଇଥିବା ବିଧାନସଭା ଓ ଆମ ଭାଷା -୧୬
ସୁଭାଷ ଚନ୍ଦ୍ର ପଟ୍ଟନାୟକ
ବିଧାନସଭାକୁ ପ୍ରତାରିତ ଓ ବିଭ୍ରାନ୍ତ କରିଥିବା ହେତୁ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ନବୀନ ପଟ୍ଟନାୟକ ତଥା ସଂସଦୀୟ ବ୍ୟାପାର ବିଭାଗ ମନ୍ତ୍ରୀ ବିକ୍ରମ ଆରୁଖ ବିଧାନସଭାର ସ୍ବାଧୀକାର ଭଙ୍ଗ କରିଛନ୍ତି ବୋଲି ଦର୍ଶାଇ ବିଧାନସଭା ନିଜ ମର୍ଯ୍ୟାଦା ରକ୍ଷା କରିବା ପାଇଁ ଏ ଉଭୟଙ୍କ ବିରୁଦ୍ଧରେ ବିହିତ କାର୍ଯ୍ୟାନୁଷ୍ଠାନ କରୁ ବୋଲି ୪. ୯. ୨୦୧୮ ତାରିଖ ସନ୍ଧ୍ୟାରେ ଏକ ସାମ୍ବାଦିକ ସମ୍ମିଳନୀରେ ମୁଁ ଦାବି ରଖିଥିଲି । ସେହି ସମ୍ମିଳନୀରେ ଡଃ କୁଳମଣି ନାୟକ,କମଳଲୋଚନ ନାୟକ,ପ୍ରମୋଦ କୁମାର ଦେବ,ଭବାନୀ ଶଙ୍କର ପରିଜା ଓ ସଂଜୀବ ପତ୍ରୀ ପ୍ରମୁଖ ଉପସ୍ଥିତ ଥିଲେ ।
ନିମ୍ନରେ ଉପସ୍ଥାପିତ ହେଲା ମୁଁ ଜାରିକରିଥିବା ପ୍ରେସ ବିବୃତ୍ତିର ନକଲ:
ଭୁବନେଶ୍ୱର , ୪. ୯. ୨୦୧୮
ଚଳିତ ବିଧାନସଭା ଅଧିବେଶନ ପାଇଁ ସରକାର ଯେଉଁ ସମସ୍ତ ଆଇନ ପ୍ରଣୟନ / ସଂଶୋଧନର ପ୍ରସ୍ତାବ ରଖିଛନ୍ତି ତହିଁରେ ଓଡିଶା ସରକାରୀ ଭାଷା ଆଇନ ସଂଶୋଧନପାଇଁ କୌଣସି ପ୍ରସ୍ତାବ ନାହିଁ । ଏହା ସାବ୍ୟସ୍ତ କରୁଛି କି, ସରକାରୀ ଭାଷା ଆଇନର ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ପଣ୍ଡ କରିବା ପାଇଁ ତହିଁରେ ସଂଶୋଧନ ଘଟାଇବା ଓ ତାହା ବିରୁଦ୍ଧରେ ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନର କଣ୍ଠରୋଧ କରିବାକୁ ତହିଁର ଦୁଇଜଣ କର୍ମକର୍ତ୍ତାଙ୍କୁ ପୋଷା ମନାଇ କଳାପତାକା ଅଭିଯାନ ସ୍ଥଗିତ ହୋଇଗଲା ବୋଲି ସେମାନଙ୍କ ମୁହଁରେ ମିଥ୍ୟା ପ୍ରଚାର କରି ଓଡ଼ିଶାର ଜନସାଧାରଣଙ୍କୁ ବିଭ୍ରାନ୍ତ କରିବାକୁ ଚେଷ୍ଟା ହୋଇଛି । ଏହା ସରକାରଙ୍କ ଘୋର ଓଡ଼ିଆ ବିରୋଧୀ ମାନସିକତାର ପରିଚାୟକ ।ଏହି ପ୍ରେକ୍ଷାପଟରେ ଚଳିତ ବିଧାନସଭା ଅଧିବେଶନ ନିଜ ଆଡୁ ଓଡିଶା ସରକାରୀ ଭାଷା (ସଂଶୋଧନ) ବିଧେୟକ, ୨୦୧୮ ପ୍ରତି ଦୃଷ୍ଟି ଦେଇ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ଶ୍ରୀ ନବୀନ ପଟ୍ଟନାୟକ ତଥା ତାଙ୍କ ତରଫରୁ ସେହି ବିଧେୟକକୁ ବିଧାନସଭାରେ ଉପସ୍ଥାପିତ ଓ ପାରିତ କରାଇଥିବା ମନ୍ତ୍ରୀ ବିକ୍ରମ ଆରୁଖଙ୍କ ବିରୁଦ୍ଧରେ ସ୍ବାଧୀକାର ଭଙ୍ଗ ସକାଶେ ବିହିତ କାର୍ଯ୍ୟାନୁଷ୍ଠାନ କରିବା ଆବଶ୍ୟକ । କାରଣ ତଦ୍ଦ୍ଵାରା ହିଁ ଓଡିଶା ବିଧାନସଭା ନିଜ ସମ୍ମାନ ନିଜେ ରକ୍ଷା କରିପାରିବ ।
ଏହି ବିବାଦୀୟ ବିଧେୟକର ‘ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ଓ କାରଣ କଥନ’ରେ ସରକାର ଏହା ୨୬. ୧୨.୨୦୧୭ର କ୍ୟାବିନେଟ ପ୍ରସ୍ତାବ ଉପରେ ଆଧାରିତ ବୋଲି କହିଛନ୍ତି । ଏତଦ୍ଦ୍ଵାରା ସରକାର ଜାଣିଶୁଣି ବିଧାନସଭାକୁ ୧୪. ୩ . ୨୦୧୮ରେ ଗୃହୀତ ହୋଇଥିବା କ୍ୟାବିନେଟ ପ୍ରସ୍ତାବ ସମ୍ପର୍କରେ ଅନ୍ଧକାରରେ ରଖିଛନ୍ତି । ୨୬. ୧ ୨. ୨୦୧୭ର କ୍ୟାବିନେଟ ପ୍ରସ୍ତାବରେ ଓଡ଼ିଶା ସରକାରୀ ଭାଷା ଆଇନର ପରିସର ସଂକୁଚିତ କରି ଆଇନଟିର ମୂଳ ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟକୁ ପଣ୍ଡ କରିବା କୌଶଳ ଖଞ୍ଜା ହୋଇଥିଲା । ବ୍ୟାପକଭାବେ ଓଡ଼ିଆରେ କାମ ନକଲେ କର୍ମଚାରୀ ତଥା ବିଭାଗକୁ ଦଣ୍ଡିତ କରାଯିବ ବୋଲି କୁହା ହୋଇଥିଲା । କର୍ମଚାରୀଙ୍କ ଭୁଲ ହେତୁ ବିଭାଗକୁ ଦଣ୍ଡିତ କରାଗଲେ ତାହା ଟିକସଦାତା ଜନସାଧାରଣଙ୍କୁ ଦଣ୍ଡିତ କରିବା ସହ ସମାନ ବୋଲି ଆମ ପକ୍ଷରୁ ପ୍ରତିବାଦ କରାଗଲା ପରେ ୧୪. ୩ . ୨୦୧୮ରେ ପୁନର୍ବାର କ୍ୟାବିନେଟ ବସି ପ୍ରସ୍ତାବ କରିଥିଲେ କି, ଭାଷା ଆଇନର ଉଲ୍ଲଙ୍ଘନ ପାଇଁ କୌଣସି ବିଭାଗକୁ ଦଣ୍ଡିତ କରାଯିବ ନାହିଁ ; କେବଳ କର୍ମଚାରୀ ଓ ପଦାଧିକାରୀଙ୍କ ଦଣ୍ଡିତ କରାଯିବ ଏବଂ ଏଥିପାଇଁ ତୁରନ୍ତ ଭାଷା ଆଇନ ସଂଶୋଧିତ ହେବ ।
ଉଲ୍ଲେଖନୀୟ ଯେ, ଏହି ପ୍ରସ୍ତାବିତ ସଂଶୋଧନର ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ଓ କାରଣ ମଧ୍ୟ ଏହି ୧୪. ୩ . ୨୦୧୮ କ୍ୟାବିନେଟ ବୈଠକରେ ଧାର୍ଯ୍ୟ କରାହୋଇ ଯେହେତୁ ଆଇନଟିର ଉଲ୍ଲଙ୍ଘନ ପାଇଁ ଦଣ୍ଡବିଧାନର ବ୍ୟବସ୍ଥା ନାହିଁ, ସେହେତୁ ଏହାକୁ କେହି ମାନୁନାହାନ୍ତି ବୋଲି କୁହା ହୋଇଥିଲା । ଅଥଚ ଗତ ବିଧାନସଭାର ଶେଷ ଦିନରେ ଆଗତ ଓ ପାରିତ ହୋଇଥିବା ଭାଷା ଆଇନ ସଂଶୋଧନରେ ଏହି ଗୁରୁତ୍ବପୂର୍ଣ କ୍ୟାବିନେଟ ନିଷ୍ପତ୍ତିକୁ ସମ୍ପୂର୍ଣ ଅନଧିକୃତ ଭାବେ କବର ଦିଆଯାଇ ୨୬.୧୨. ୨୦୧୭ର କ୍ୟାବିନେଟ ପ୍ରସ୍ତାବକୁ ସଂଶୋଧନର ‘ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ଓ କାରଣ କଥନ’ର ଭିତ୍ତି କରାଯାଇଛି ଓ ତାହାକୁ ମଧ୍ୟ ବିକୃତ କରାଯାଇଛି । ଉଦାହରଣତଃ , ଏହି କ୍ୟାବିନେଟ୍ ପ୍ରସ୍ତାବରେ ଓଡ଼ିଆରେ କାମ ନକରିବା କର୍ମଚାରୀ ଓ ବିଭାଗକୁ ଦଣ୍ଡିତ କରାଯିବ ବୋଲି କୁହା ହୋଇଥିଲା ବେଳେ, ଉପସ୍ଥାପିତ ଓ ପାରିତ ହୋଇଥିବା ବିଧେୟକରେ କର୍ମଚାରୀ କିମ୍ବା ବିଭାଗକୁ ଦଣ୍ଡିତ କରାଯିବ ବୋଲି ଉଲ୍ଲେଖ ଅଛି । କ୍ୟାବିନେଟ ପ୍ରସ୍ତାବର ଏପରି ବିକୃତିକରଣକରିବା ଓ ସବୁଠୁ ଗୁରୁତ୍ବପୂର୍ଣ ତଥ୍ୟ ଗୋପନ ରଖି ବିଧାନସଭାକୁ ବିଧାନ ପ୍ରଣୟନ କ୍ଷେତ୍ରରେ ବିଭ୍ରାନ୍ତ କରିବା ଯଦି ଓଡିଶା ବିଧାନସଭାର ସ୍ବାଧୀକାର ଭଙ୍ଗ ଭାବେ ବିବେଚିତ ନ ହୁଏ, ବୁଝିବାକୁ ହେବ ଯେ, ପ୍ରଶାସନିକ କଳ ପାଖରେ ଆମ ରାଜନୈତିକ ଵିଜ୍ଞତା ବାମନ ହୋଇଗଲାଣି।
ଆମେ ଦାବି କରୁଛୁ କି,
(କ) ରାଜ୍ୟ କ୍ୟାବିନେଟ୍ ଗ୍ରହଣ କରିଥିବା ପ୍ରସ୍ତାବକୁ ଆଇନ ସଂଶୋଧନର ଚିଠା ପ୍ରସ୍ତୁତିରେ ଏପରି ସ୍ଵେଚ୍ଛାଚାରର ଶରବ୍ୟ କରିଥିବା ସମ୍ପୃକ୍ତ ପଦାଧିକାରୀଙ୍କୁ କଠିନ ଦଣ୍ଡ ଦିଆଯାଉ;
(ଖ) ନିଜେ କ୍ୟାବିନେଟ ବୈଠକରେ ଉପସ୍ଥିତ ଥାଇ ଗୃହୀତ କ୍ୟାବିନେଟ ପ୍ରସ୍ତାବକୁ କବର ଦିଆଯାଇଥିବା ଓ ବିକୃତ କରାଯାଇଥିବା ଜାଣି ମଧ୍ୟ ତାହାକୁ ସରକାରୀ ଭାଷା ଆଇନର ସଂଶୋଧନର ଭିତ୍ତି କରାଇ ବିଧାନସଭାକୁ ପ୍ରତାରିତ ଓ ବିଭ୍ରାନ୍ତ କରିଥିବା ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ଓ ସାଂସଦୀୟ ବିଭାଗ ମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କୁ ସ୍ବାଧୀକାର ଭଙ୍ଗ ଅଭିଯୋଗର ସମ୍ମୁଖୀନ କରାଯାଉ ଓ
(ଗ) ଓଡିଶା ସରକାରୀ ଭାଷା (ସଂଶୋଧନ)ଆଇନ, ୨୦୧୮କୁ ବିଲୋପ କରି, ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନର ଅଧ୍ୟକ୍ଷ ଦେଇଥିବା ପ୍ରସ୍ତାବ ଅନୁସାରେ ସାନି ସଂଶୋଧନ କରାଯାଉ ।
http://bhashaandolan.com/assembly-misled-by-chief-minister/ ସରଣୀରେ ଏହା ଉପଲଭ୍ୟ ।
ଏହି ସାମ୍ବାଦିକ ସମ୍ମିଳନୀରେ ମୁଁ ରଖିଥିବା ବିବୃତ୍ତି NNS Odia Live ନାମକ ଏକ ୱେବ ଚ୍ଯାନେଲ ୟୁ ଟ୍ୟୁବ ମାଧ୍ୟମରେ ସିଧା ପ୍ରସାରଣ କରିଥିଲା । ସରକାରୀ ଚାପରେ ଏହାକୁ ସମ୍ପୃକ୍ତ ଚ୍ୟାନେଲଟି ବିଲୁପ୍ତ କରିବାକୁ ଯାଉଛି ବୋଲି ଖବର ପାଇ ମୁଁ ତାକୁ ନକଲ କରି ରଖିଦେଇଥିଲି । ଏହି ନକଲକୁ ମୁଁ ଏଠାରେ ଉପସ୍ଥାପିତ କରୁଛି –
ଏତଦ୍ଦୃଷ୍ଟିରୁ ଏହାହିଁ କୁହାଯାଇପାରେ ଯେ, ଭାଷା ଆଇନକୁ ନେଇ ସରକାରଙ୍କ ବେଆଇନ ଆଚରଣ ବିଧାନସଭା ସଦସ୍ୟମାନଙ୍କ ଅବଗତିରେ ଥିଲା । ଅଥଚ ସେମାନେ ଏ ସମ୍ପର୍କରେ ପାଟି ଫିଟାଇଲେ ନାହିଁ । (କ୍ରମଶଃ)
୫.୮.୨୦୧୯
ସରିଯାଇଥିବା ବିଧାନସଭା ଓ ଆମ ଭାଷା -୧୫
ଯଦି ବିଧାନସଭାର ମାନ୍ୟବର ସଦସ୍ୟମାନେ କହନ୍ତି ଯେ, ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନକୁ ନେଇ ଅର୍ଥମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ଭୂମିକା ସନ୍ଦେହଘେରରେ ବୋଲି ଗଣମାଧ୍ୟମରେ ପ୍ରକାଶ ପାଇଥିବା ଖବର ସେମାନେ ଜାଣନ୍ତି ନାହିଁ ତେବେ ଧରିନେବାକୁ ପଡ଼ିବ ଯେ ରାଜ୍ୟରେ ରାଜନୈତିକ ପ୍ରାସଙ୍ଗିକତା ଥିବା ବିଷୟ ପ୍ରତି ସେମାନେ ସ୍ପୃହା ରଖନ୍ତିନାହିଁ । କିନ୍ତୁ ବସ୍ତୁତଃ ସରିଯାଇଥିବା ବିଧାନସଭାର ସବୁ ସଦସ୍ୟ ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନ ପ୍ରତି ନିଘା ରଖିଥିଲେ ଓ ବିଧାନସଭା ବିତର୍କରେ ବହୁବାର ଏହାର ଝଲକ ଦେଖିବାକୁ ମିଳୁଥିଲା । ତେଣୁ ଅର୍ଥମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ଆଚରଣ ପ୍ରତି ସନ୍ଦେହ ଆରୋପ କରି “ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନ: ଅର୍ଥମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ଭୂମିକା ସନ୍ଦେହଘେରରେ” ଶୀର୍ଷକରେ ୨୮ ଅଗଷ୍ଟ ୨୦୧୮ ରେ ପ୍ରକାଶିତ ରିପୋର୍ଟ ସେମାନେ ଅବଗତ ଥିବା ସ୍ଵାଭାବିକ ଥିଲା ।
ପ୍ରାସଙ୍ଗିକତା ଦୃଷ୍ଟିରୁ ତାହାକୁ ଉଦ୍ଧୃତ୍ତି ରୂପେ ସ୍ଥାନିତ କରାଗଲା-
“ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାରେ ଓଡ଼ିଶାର ପରିଚାଳନା ଅପରିହାର୍ଯ୍ୟ କରିବା ପାଇଁ ଓଡିଶା ସରକାରୀ ଭାଷା ଆଇନର ଉପଯୁକ୍ତ ସଂଶୋଧନ ସକାଶେ ଚାଲିଥିବା କଳାପତାକା ଅଭିଯାନ ଯେତେବେଳେ ଆହୁରି ସଘନ ହେବା ଆବଶ୍ୟକ ଥିଲା, ସେତେବେଳେ ଏହି ଅଭିଯାନ ସହ ଜଡ଼ିତ ଦୁଇଜଣ ବ୍ୟକ୍ତି – ପ୍ରଦ୍ୟୁମ୍ନ ଶତପଥୀ ଓ ପବିତ୍ର ମହାରଥା – ଅଭିଯାନ ଅନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ କାଳ ଯାଏଁ ବନ୍ଦ ରହିଲା ବୋଲି ୧୬. ୭. ୨୦୧୮ ସନ୍ଧ୍ୟାରେ ଏକ ପ୍ରେସ ବିବୃତ୍ତିରେ ଘୋଷଣା କଲେ । ସେମାନଙ୍କ କାମ ଥିଲା ପତାକା ଧରିବାକୁ ପ୍ରତିଦିନ ଚାରିଜଣ ସାଥୀ ଯୋଗେଇବା ଓ ଗଣମାଧ୍ୟମରେ ତଥା ସରକାରୀ ସ୍ତରରେ ପ୍ରସଙ୍ଗ ଉପସ୍ଥାପନା ତଥା ଆଲୋଚନା କାଳରେ ଅଧ୍ୟକ୍ଷ ସୁଭାଷ ଚନ୍ଦ୍ର ପଟ୍ଟନାୟକଙ୍କୁ ସହଯୋଗ କରିବା, ଯାହା ସେମାନେ ନିଷ୍ଠାର ସହ କରିଆସିଥିଲେ । ଅଭିଯାନ ବନ୍ଦ ରହିଲା ବୋଲି ଘୋଷଣା କରିବା ପାଇଁ ସେମାନେ ଅଧିକୃତ ନ ଥିଲେ । ଫଳରେ ମାତୃଭାଷାଭକ୍ତ ଓଡ଼ିଆ ଜାତି ସେମାନଙ୍କ ଏହି ଅନଧିକୃତ ଘୋଷଣାକୁ ପ୍ରତ୍ୟାଖ୍ୟାନ କରିଛି ଓ କଳାପତାକା ଅଭିଯାନ ଅଧିକ ଶାଣିତ ଆବେଗରେ ଯଥାରୀତି ଚାଲିଛି ।
କିନ୍ତୁ ଶତପଥୀ ଓ ମହାରଥା ଜାରିକରିଥିବା ପ୍ରେସ ବିବୃତ୍ତି ଜନସାଧାରଣଙ୍କ ଦ୍ଵାରା ପ୍ରତ୍ୟାଖ୍ୟାତ ହୋଇଯାଇଥିବା ହେତୁ ଓ କଳାପତାକା ଅଭିଯାନ ବନ୍ଦ ରଖିବାକୁ ସେମାନେ ଅବକାରୀ ଓ ଅର୍ଥ ବିଭାଗଦ୍ଵୟର ମନ୍ତ୍ରୀ ଶଶିଭୂଷଣ ବେହେରାଙ୍କୁ ଦେଇଥିବା ପ୍ରତିଶ୍ରୁତି ଅକାମି ହୋଇଯାଇଥିବା ହେତୁ ତାଙ୍କ ସ୍ତ୍ରୀ ଓ ଝିଅଙ୍କ ଜୀବନ ବିପଦାପନ୍ନ ବୋଲି ସାମାଜିକ ଗଣମାଧ୍ୟମ ଫେସ ବୁକ ପୃଷ୍ଠାରେ ଉଲ୍ଲେଖ କରି ପବିତ୍ର ମହାରଥା ମନ୍ତ୍ରୀ ଶ୍ରୀ ବେହେରାଙ୍କ ଭୂମିକାକୁ ସନ୍ଦେହ ଘେରକୁ ଟାଣି ଆଣିଛନ୍ତି ।
ଏହି ପ୍ରେକ୍ଷାପଟରେ ମନ୍ତ୍ରୀ ଶ୍ରୀ ବେହେରା ନିଜ ସ୍ଥିତି ସ୍ପଷ୍ଟ କରିବାକୁ ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନର ଅଧ୍ୟକ୍ଷ ସୁଭାଷ ଚନ୍ଦ୍ର ପଟ୍ଟନାୟକ ତାଙ୍କୁ ଏକ ପତ୍ର ପ୍ରେରଣ କରିଛନ୍ତି ।
ତହିଁରେ ସେ ଲେଖିଛନ୍ତି, “ଉପରୋକ୍ତ ଦୁଇଜଣ ବ୍ୟକ୍ତି ଏହାକୁ (କଳାପତାକା ଅଭିଯାନକୁ) ସ୍ଥଗିତ ରଖିବା ପାଇଁ ଯେହେତୁ ଆପଣଙ୍କ ନାମ ବ୍ୟବହାର କରିଥିଲେ , ଅଥଚ ଗତ କ୍ୟାବିନେଟ ବୈଠକରେ ଆପଣ ସେମାନଙ୍କୁ ଦେଇଥିବା ପ୍ରତିଶ୍ରୁତିର କୌଣସି ଝଲକ ବି ଦେଖିହେଲାନାହିଁ, ସେ ହେତୁ ଆପଣଙ୍କ ନାମ ସେମାନେ ଅଧିକୃତ ଭାବେ ବ୍ୟବହାର କରିଥିଲେ କି ଅନଧିକୃତ ଭାବେ ତାହା ଜାଣିବା ପାଇଁ ସେମାନେ ଜାରିକରିଥିବା ପ୍ରେସ ବିବୃତ୍ତିର ନକଲ ମୁଁ ଏଥି ସହ ସଂଯୁକ୍ତ କଲି । ମୁଁ ଆଶା କରୁଛି ଆପଣ ଏହା ଅନୁଧ୍ୟାନ କରିବେ ଓ ନିଜ ଭୂମିକା ସ୍ପଷ୍ଟ କରି ମୋତେ ଆପଣଙ୍କ ଉତ୍ତର ଦେବେ । ଆପଣ ଯେଉଁ ଉତ୍ତର ଦେବେ ତାହା ମୁଁ ଓଡ଼ିଶାର ଜନସାଧାରଣଙ୍କ ସମ୍ମୁଖରେ ରଖିବି ଓ ଯଦି କୌଣସି ଉତ୍ତର ନ ଦିଅନ୍ତି ତାହା ବି ମୁଁ ଜନସାଧାରଣଙ୍କୁ ଜଣାଇବି । କାରଣ ପରୋକ୍ଷରେ ପବିତ୍ର ମହାରଥା ଏପରି ଏକ ଧାରଣା ସୃଷ୍ଟି କରିଛନ୍ତି ଯହିଁରୁ ଜଣା ପଡୁଛି ସତେ ଯେମିତି କଳାପତାକା ଅଭିଯାନ ବନ୍ଦ କରିବା ପାଇଁ ମୋଟା ଧରଣର ଆର୍ଥିକ ପ୍ରଲୋଭନ ଦ୍ଵାରା ତାଙ୍କୁ ପ୍ରଲୋଭିତ କରାଯାଇଥିଲା । ଏହା ଏକ ଅତ୍ୟନ୍ତ ଦୁଃଖଦାୟକ ବିଭାବନା । ଆମ ରାଜ୍ୟର କୌଣସି ମାନ୍ୟବର ମନ୍ତ୍ରୀ ଏପରି ଏକ ବିଭାବନାର ନାଭିକେନ୍ଦ୍ରରେ ସଂସ୍ଥିତ ହେବା – ତାଙ୍କ ଜ୍ଞାତସାରରେ ହେଉ ବା ଅଜ୍ଞାତରେ – ଆଦୌ କାମ୍ୟ ନୁହେଁ ।”
ପ୍ରେସ ବିବୃତ୍ତିଟିକୁ ଅନୁଧ୍ୟାନ କରିବାକୁ ଶ୍ରୀ ବେହେରାଙ୍କୁ ଅନୁରୋଧ କରି ଶ୍ରୀ ପଟ୍ଟନାୟକ ତାଙ୍କଠାରୁ ତିନି ଗୋଟି ପ୍ରଶ୍ନର ଉତ୍ତର ଚାହିଁଛନ୍ତି । ସେଗୁଡିକ ହେଲା :
(୧) ଏଥିରେ କୁହାହୋଇଥିବା ପରି ବିଧାନସଭାରେ ଭାଷା ଆଇନର ନିର୍ଭୁଲ ସଂଶୋଧନ ପାଇଁ ପ୍ରତିଶ୍ରୁତି ଆପଣ ଦେଇଥିଲେ କି ?
(୨) ଏପରି ପ୍ରତିଶ୍ରୁତି ଦେବାକୁ ଆପଣଙ୍କୁ ଭାଷା ଆଇନର ଦାୟିତ୍ବରେ ଥିବା ମାନ୍ୟବର ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ନିର୍ଦ୍ଦେଶ ଦେଇଥିଲେ କି ?
(୩) ଯଦି ଦେଇଥିଲେ, ଗତ କ୍ୟାବିନେଟ୍ ବୈଠକରେ ତାହା ପ୍ରସ୍ତାବିତ ନ ହେବାର କାରଣ କଣ?
ଅର୍ଥ ମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ଉତ୍ତର ଯେତେ ଶୀଘ୍ର ମିଳେ ସେତେ ଭଲ ।”
ଲେଖାଟିର ସାରଣୀ: http://bhashaandolan.com/finance-minister-asked-to-clarify/
ଅର୍ଥମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ବିରୁଦ୍ଧରେ ଏହି ଆହ୍ଵାନକାରୀ ଅଭିଯୋଗ ଯଥେଷ୍ଟ ଥିଲା ଆମ ବିଧାନସଭାର ସଦସ୍ୟମାନଙ୍କୁ ବିଷୟଟି ଉପରେ ବିତର୍କ କରିବା ପାଇଁ । କାରଣ, ପ୍ରସଙ୍ଗ ଥିଲା ଆମ ଜାତିର ଭାଷା, ଯେଉଁ ଭାଷା ଓଡ଼ିଶା ପ୍ରଦେଶକୁ ଜନ୍ମ ଦେଇଛି । ଦୁଃଖର କଥା ସେମାନେ ତାହା କଲେ ନାହିଁ (କ୍ରମଶଃ)
୪.୭.୨୦୧୮
ରାଜ୍ୟପାଳଙ୍କ ଇଂରାଜୀ ଭାଷଣ ଓଡ଼ିଆ ଅସ୍ମିତାର ବିରୁଦ୍ଧାଚରଣ
ସୁଭାଷ ଚନ୍ଦ୍ର ପଟ୍ଟନାୟକ
ନବ ନିର୍ବାଚିତ ଷୋଡ଼ଶ ବିଧାନସଭାର ପ୍ରଥମ ଦିନରେ ମାନ୍ୟବର ଓଡ଼ିଶା ରାଜ୍ୟପାଳ ଯେଉଁ ଭାଷଣ ରଖିଲେ ତାହା ଓଡ଼ିଆ ଅସ୍ମିତାର ଘୋର ବିରୁଦ୍ଧାଚରଣ ବୋଲି କୁହାଯାଇପାରେ । ତାଙ୍କ ମୁହଁରେ ଇଂରାଜୀ ଭାଷାରେ ଭାଷଣ ଦିଆଇ ନବୀନ ପଟ୍ଟନାୟକଙ୍କ ସରକାର ଓଡ଼ିଆ ଜାତିକୁ ଅପମାନିତ କରିଛନ୍ତି ।
ଆମ ପୂର୍ବ ପୁରୁଷେ କେବଳ ଗୋଟିଏ ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟରେ ଓଡ଼ିଶା ପ୍ରଦେଶ ସୃଷ୍ଟି କରିଥିଲେ । ତାହା ହେଲା, ଆମର ସମସ୍ତ ଦାପ୍ତରୀକ କର୍ମ ସମ୍ପାଦନ ହେବ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାରେ । ଏହି କାରଣରୁ ଓଡ଼ିଶା ସରକାରୀ ଭାଷା ଆଇନ, ୧୯୫୪ ସ୍ପଷ୍ଟ କହିଛି କି, ଓଡ଼ିଶାର ସର୍ବତ୍ର ସମସ୍ତ ଓ ଯେକୌଣସି କାମ ପାଇଁ ସରକାରୀ ଭାଷା ଅଟେ ଓଡ଼ିଆ ।
ଏହି ଆଇନକୁ ପ୍ରଥମ ସଂଶୋଧନର ଶିକାର କରି ୧୯୬୩ରେ ବିଜୁ ପଟ୍ଟନାୟକ ଭାରତୀୟ ସମ୍ବିଧାନ ପ୍ରତି ପଦାଘାତ କରି କିପରି ଇଂରାଜୀ ଭାଷାକୁ ଆମ ଉପରେ ନଦିଦେଲେ ତାହାର ସବିଶେଷ ଆଲୋଚନା ମୁଁ ରଖିଛି ‘ବିଜୁଙ୍କ ଛୁରା’ ଶୀର୍ଷକ ମୋ ପୁସ୍ତକରେ । ତଥାପି ସେ ଖଞ୍ଜିଥିବା ଧାରା ୩-କ ଇଂରାଜୀ ଭାଷାକୁ ଆମ ବିଧାନସଭା ବ୍ୟାପାରରେ ଏକ ଅତିରିକ୍ତ ଭୂମିକା ଦେଇଛି, ମୂଳ ଭୂମିକା ନୁହେଁ । ଏଥିରେ କୁହା ହୋଇଛି, ବିଧାନସଭାର କାର୍ଯ୍ୟ ସମ୍ପାଦନରେ ଇଂରାଜୀ ଭାଷା ଓଡ଼ିଆ ଭାଷା ଅଧିକନ୍ତୁ ବ୍ୟବହାର ହୋଇପାରେ । ଅତଏବ, ଇଂରାଜୀ ବ୍ୟବହାର ବାଧ୍ୟତାମୂଳକ ନୁହେଁ । ବାଧ୍ୟତାମୂଳକ ହେଲା ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାର ବ୍ୟବହାର । ଇଂରାଜୀ ଅଧିକନ୍ତୁ ଓଡ଼ିଆ ନୁହେଁ, ଓଡ଼ିଆ ଅଧିକନ୍ତୁ ଇଂରାଜୀ ଚାଲିପାରେ, ନ ଚାଲିପାରେ । ଏହା ହିଁ ହେଲା ଆଇନର ସ୍ପଷ୍ଟ ନିର୍ଦ୍ଦେଶ । ଏହି ନିର୍ଦ୍ଦେଶକୁ ଅବଜ୍ଞା କରି ରାଜ୍ୟ ସରକାର ରାଜ୍ୟପାଳଙ୍କ ମୁହଁରେ ଇଂରାଜୀରେ ଅଭିଭାଷଣ ରଖାଇବା ଓଡ଼ିଆ ଅସ୍ମିତା ଉପରେ ପଦାଘାତ ।
ରାଜ୍ୟପାଳ ତାଙ୍କ ଭାଷଣର ପ୍ରତୀକାତ୍ମକ ଆରମ୍ଭ କଲାପରେ ତାଙ୍କ ତରଫରୁ କେହି ବି ଅଧିକୃତ ପଦାଧିକାରୀ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାରେ ସମଗ୍ର ଭାଷଣଟି ପାଠ କରିପାରିଥାନ୍ତେ । କୌଣସି ଆଇନଗତ ଅସୁବିଧା ଏଥିରେ ନ ଥିଲା ; ଅସୁବିଧା ଥିଲା ମାନସିକତାରେ ।
ଏହି ଓଡ଼ିଆ ବିରୋଧୀ ମାନସିକତା ଯେତେ ଶୀଘ୍ର ବଦଳେ, ସେତେ ଭଲ ।
ସରିଯାଇଥିବା ବିଧାନସଭା ଓ ଆମ ଭାଷା -୫
ସୁଭାଷ ଚନ୍ଦ୍ର ପଟ୍ଟନାୟକ
ବାସ୍ତବତା ହେଲା ଏହାହିଁ ଯେ, ୧୯୫୪ରେ ଭାଷା ଆଇନଟି ପ୍ରଣୀତ ଓ ପ୍ରବର୍ତ୍ତିତ ହୋଇଥିଲେ ମଧ୍ୟ ୨୦୧୫ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ତାହା କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ ହୋଇପାରୁନଥିବାରୁ ତାହାକୁ କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ କରିବା ପାଇଁ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷା ସୁରକ୍ଷା ସମିତି ଓ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷା ସଂଗ୍ରାମ ସମିତି ଆନ୍ଦୋଳନ କରୁଥିଲେ । ଅଫିସମାନଙ୍କରେ ଓଡ଼ିଆରେ କାମ ହେଉ ବୋଲି ସରକାରଙ୍କ ପକ୍ଷରୁ ବାରମ୍ବାର ନିର୍ଦ୍ଦେଶନାମା ଯାଉଥିଲା । କେହି ତହିଁପ୍ରତି କର୍ଣପାତ କରୁନଥିଲେ । କଣ କରିବାକୁ ହେବ ବୁଝି ନ ପାରି ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ଏକ ମନ୍ତ୍ରୀସ୍ତରୀୟ କମିଟି ଗଠନ କଲେ ୩୧.୭.୨୦୧୫ ତାରିଖରେ ଯହିଁରେ ଆଉ ୬ ଜଣ ବେସରକାରୀ ସଦସ୍ୟଙ୍କ ସହ ମୁଁ ବି ଜଣେ ମନୋନୀତ ସଦସ୍ୟ ଥିଲି । କମିଟି ସମ୍ମୁଖରେ ଏକମାତ୍ର ପ୍ରସଙ୍ଗ ଥିଲା ଓଡିଶା ସରକାରୀ ଭାଷା ଆଇନ, ୧୯୫୪ର କାର୍ଯ୍ୟକାରୀତା ।
କେଉଁ କାରଣ ହେତୁ ଆଇନଟି କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ ହୋଇ ପାରୁନାହିଁ ତହିଁ ଉପରେ ସବିଶେଷ ଗବେଷଣା କରି ମୁଁ ସରକାରଙ୍କୁ ପାର୍ଶ୍ଵସ୍ଥ ପରାମର୍ଶ ଓ ଚିଠା ଦେଇଥିଲି ।
ଆଇନଟି ଯେହେତୁ ଇଂରାଜୀରେ ଥିଲା, ସେହେତୁ ମୋର ଉପରୋକ୍ତ ପରାମର୍ଶ ସହ ସଂଯୁକ୍ତ ହୋଇ ରହିଥିଲା ଇଂରାଜୀରେ ଲିଖିତ ମୋର ଚିଠା । ଓଡ଼ିଶା ସରକାର ତାର ଏକ ଓଡ଼ିଆ ଅନୁବାଦ କରାଇଥିଲେ । bhasha॰odisha॰gov॰inରେ ତାହାକୁ ପ୍ରକାଶ ବି କରିଥିଲେ ।
ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନକୁ ଭଣ୍ଡୁର କରିବାକୁ ଷଡ଼ଯନ୍ତ୍ର କାରଣରୁ ତାହାକୁ ଅନୁପଲଭ୍ୟ କରାଇଦେଇଛନ୍ତି । ତେଣୁ ସବୁ ଓଡ଼ିଆଙ୍କ ଅବଗତି ପାଇଁ ମୁଁ ତାର ଏକ ଓଡ଼ିଆ ଅନୁବାଦ କରି scribd॰comରେ ସ୍ଥାନିତ କରିଛି । ତାହାକୁ ଏଠାରେ ରଖୁଛି ଆଲୋଚନାର ସୁବିଧା ପାଇଁ ।
Legislation Proposed by Sub… by on Scribd
(କ୍ରମଶଃ)
୩୧.୫.୨୦୧୯