ସୁଭାଷ ଚନ୍ଦ୍ର ପଟ୍ଟନାୟକ
ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କ କରୋନାକାଳୀନ ଅତ୍ୟାଚାର ଉପରେ ଆମ୍ଭେ ବାରମ୍ବାର ସପ୍ରମାଣ ଆଲୋଚନା କଲା ପରେ ଜନବିଭ୍ରାନ୍ତି ପାଇଁ ସେ ଗତ ୧୮ବର୍ଷ ଧରି ପ୍ରତ୍ୟାଖ୍ୟାନ କରି ଆସିଥିବା ‘ବନ୍ଦେ ଉତ୍କଳ ଜନନୀ’ ଗୀତକୁ ଡାକ୍ତରୀ ଓ ପୋଲିସ ଜଗତ ପ୍ରତି ଓଡିଆ ଜାତିର କୃତଜ୍ଞତା ଜ୍ଞାପନ ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟରେ ଗାନ କରିବାକୁ ଆହ୍ଵାନ ଦେଲେ । କାରଣ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ଓ ତାଙ୍କ ସରକାରର ଉପଲବ୍ଧି ଅନୁସାରେ ସେହିମାନେ ହିଁ କରୋନା ଭୂତାଣୁ ସହ ଯୁଦ୍ଧ କରିଥିବା ବ୍ୟକ୍ତି; ଯେଉଁ ଶ୍ରମଜୀବୀ ସାଧାରଣ ମଣିଷ ଏହି ମାରକ ଭୂତାଣୁ ସହ ଅହରହ ଲଢେଇ କରି ଜୀଉଛି ବା ମରୁଛି ସେ ନୁହଁ । ମିଥ୍ୟା ପ୍ରଚାର ବି ହେଲା, ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ଏହାକୁ ଓଡ଼ିଆ ଜାତିର ଜାତୀୟ ସଙ୍ଗୀତ ବି କରିଦେଇଛନ୍ତି, ସତେ ଯେମିତି ଆମେ ଏକ ରାଜତନ୍ତ୍ରର ବାସିନ୍ଦା ଓ “ରାଜନନ୍ଦିନୀ ପ୍ୟାରୀ ଯା ବଲେ ତା ଭାଲୋ” !
କିନ୍ତୁ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ଏହି ଡାକରାକୁ ନିଜ ସାଞ୍ଜୁଭାବେ ନେଇ ଏହି ସଙ୍ଗୀତ ଓଡ଼ିଆ ଜାତିର ଜାତୀୟ ସଙ୍ଗୀତ ହେବାର “ପ୍ରଥମ ଉଦ୍ୟୋକ୍ତା” ଭାବେ ପ୍ରଦ୍ୟୁମ୍ନ ଶତପଥୀଙ୍କୁ ସାମାଜିକ ଗଣମାଧ୍ୟମ – ଫେସ୍ ବୁକ୍ – କାନ୍ଥରେ ଉପସ୍ଥାପିତ କରିବାର ଯେଉଁ ଉଦ୍ୟମ ହୋଇଛି ତାହା ହିଁ ଆମ ପାଇଁ ଆଲୋଚ୍ୟ ।
ଚାରିଶବିଶ୍ ଚାଲ୍ (୧)
ନିଜର ଆର୍ଥିକ ଫାଇଦା ପାଇଁ ଯେଉଁ ବ୍ୟକ୍ତି ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନକୁ ଛୁରା ମାରିଲେ, ନିଜକୁ ଭାଷାପ୍ରେମୀ ଦେଖେଇବାକୁ ସେ କେଉଁ କେଉଁ ଚାରିଶବିଶ୍ ଚାଲ୍ ଚଳାଇପାରନ୍ତି ତାହା ଜାଣିବା ପାଇଁ ଆମକୁ ଏହି ଚର୍ଚ୍ଚାଧାରା ଉପରେ ଗୁରୁତ୍ଵ ଦେବାକୁ ପଡ଼ିବ । ସେଥିପାଇଁ ନିମ୍ନସ୍ଥ ସ୍କ୍ରିନସଟ ପ୍ରତି ଦୃଷ୍ଟି ଦିଆଯାଉ ।
ବନ୍ଦେ ଉତ୍କଳ ଜନନୀ ଗୀତ ପାଇଁ ଲୋକଙ୍କ ଆବେଗ ଥିବା ବେଳେ ଓଡ଼ିଆ ଜାତିର ଜାତୀୟ ସଙ୍ଗୀତ ଭାବେ ତାହାର ଅଭ୍ୟୁଦୟର “ପ୍ରଥମ ଉଦ୍ୟୋକ୍ତା” ରୂପେ ଏଥିରେ ପ୍ରଦ୍ୟୁମ୍ନ ଶତପଥୀଙ୍କୁ ପ୍ରଦର୍ଶିତ କରାଯାଇଛି , ଯେତେବେଳେ ସରକାରଙ୍କଠାରୁ ଆର୍ଥିକ ଫାଇଦା ପାଇଁ ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନକୁ ଛୁରି ମାରିଥିବା ଅଭିଯୋଗକୁ ସେ ଖଣ୍ଡନ କରିବାକୁ ଅସମର୍ଥ ।
ବହୁ ଭାବିଚିନ୍ତି ଏହି ଯେଉଁ ଚାଲ୍ ଚଳା ଯାଇଛି ତାକୁ ଫେସ୍ ବୁକ୍ ମାଧ୍ୟମରେ ଓଡ଼ିଶାବାସୀଙ୍କ ସମ୍ମୁଖରେ ରଖିଛନ୍ତି ପ୍ରଦ୍ୟୁମ୍ନ ଶତପଥୀଙ୍କର ଜଣେ ଅନୁଗତ ଶ୍ରୀ ଆଶିଷ ରଞ୍ଜନ ମହାପାତ୍ର ମଇ ୨୯, ରାତି ୯.୪୬ରେ ।
ଏହି ଉପସ୍ଥାପନାର ବିଶ୍ଳେଷଣ ବହୁ କଥା କହିବ । ମୁଁ ସେ ସବୁ ଭିତରକୁ ନଯାଇ ଯେଉଁ ଯେଉଁଠି ଚାରିଶବିଶ୍ ଚାଲ୍ ପରିଦୃଶ୍ୟମାନ, କେବଳ ସେଇସେଇଠିକି ଯିବି । ସେ ଯେଉଁ ମିଛ କହିଛନ୍ତି ତାହା କାହିଁକି କହିଛନ୍ତି ତାହା ଯଦି ସ୍ପଷ୍ଟ ନକରିବେ, ବୁଝିବାକୁ ହେବ ଯେ, ପ୍ରଦ୍ୟୁମ୍ନ ଶତପଥୀଙ୍କ ବୋଲରେ ସେ ଏହି ଚାରିଶବିଶ୍ ଚାଲ୍ ଖେଳିଛନ୍ତି ।
ଚାରିଶବିଶ୍ ଚାଲ୍ (୨)
ଏହି ଚାଲ୍ ପାଇଁ ସେ ବାଛିଛନ୍ତି “୨୦୦୨ ମସିହା, ନଭେମ୍ବର ୧୬ ତାରିଖ, ‘ଜାତୀୟ ସାମ୍ବାଦିକ ଦିବସ’ ପାଳନ ଅବସରରେ ଭୁବନେଶ୍ବରସ୍ଥିତ ସୂଚନା ଭବନର (ଅନୁଷ୍ଠିତ) ଏକ ଭରପୂର ସଭା”କୁ ପ୍ରେକ୍ଷାପଟ ଭାବେ ।
ସେ ଲେଖିଛନ୍ତି , “ନୀରବତା ଭଙ୍ଗ କରି ସୁଲଳିତ ମୂର୍ଚ୍ଛନାରେ ମଞ୍ଚ ଉପରୁ ଭାସିଆସିଲା “ବନ୍ଦେ ଉତ୍କଳ ଜନନୀ…” ସହସା ପ୍ରଦ୍ୟୁମ୍ନ ଶତପଥୀ ଠିଆ ହୋଇପଡିଲେ । ତାଙ୍କ ପାର୍ଶ୍ବରେ ମୁଁ ବି ମଥାନତ ମୁଦ୍ରାରେ ଦଣ୍ଡାୟମାନ ହେଲି । ମୋ ପରେ ଅନ୍ୟ ଦୁଇଜଣ, ନାମ ଭୁଲିଯାଇଛି, ସେମାନେ ଠିଆହେଲେ । ଆମ ଠିଆହେବାର ମୁହୂର୍ତ୍ତକ ମଧ୍ୟରେ ସଭାରେ ଉପସ୍ଥିତ ଶହ ଶହ ଦର୍ଶକ ତଳ-ଉପର ସମସ୍ତେ ବିନା ଦ୍ବିଧାରେ “ବନ୍ଦେ ଉତ୍କଳ ଜନନୀ”ଙ୍କ ସମ୍ମାନାର୍ଥେ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ନୀରବତାର ସହ ଦଣ୍ଡାୟମାନ ହେଲେ ।“
ଅତଏବ ସେ ଦର୍ଶାଇଛନ୍ତି – ଏହି ସଙ୍ଗୀତ ପ୍ରତି ସମ୍ମାନ ଜଣାଇ ପ୍ରଦ୍ୟୁମ୍ନ ଓ ତାଙ୍କ ପାର୍ଶ୍ଵଚରମାନେ ଠିଆ ହୋଇନଥିଲେ, “ଉପସ୍ଥିତ ଶହ ଶହ ଦର୍ଶକ” ଠିଆ ହୋଇନଥାନ୍ତେ । ଏହା ଏକ ସମ୍ପୂର୍ଣ ମିଥ୍ୟା ଆସ୍ଫାଳନ । ସତ୍ୟ ହେଲା, ବାଚସ୍ପତି ଶରତ କୁମାର କର, ଯେ କି ୨୦୦୨ ନଭେମ୍ବର ୧୬ର ବହୁ ପୂର୍ବରୁ ବିଧାନନସଭା ଅଧିବେଶନର ଅନ୍ତିମ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ଭାବେ ଏହାର ପ୍ରବର୍ତ୍ତନ କରିଥାନ୍ତି, ସେଦିନ ଏହାର ପରିବେଷଣ ପୂର୍ବରୁ ଉପସ୍ଥିତ ଆମ ସମସ୍ତଙ୍କୁ ନୀରବରେ ଠିଆ ହୋଇ ଏହାକୁ ସମ୍ମାନ ଦେବାକୁ ଅନୁରୋଧ କରିଥିଲେ ଓ ତଦନୁଯାୟୀ ଆମେ ସମସ୍ତେ ତାହା ଆନନ୍ଦରେ ପାଳନ କରିଥିଲୁ । ସୂଚନା ଭବନର ଶ୍ରୋତାମାନେ ଠିଆ ହୋଇ ଏହାକୁ ସମ୍ମାନ ଦେବାରେ ପ୍ରଦ୍ୟୁମ୍ନ ଶତପଥୀ ବା ତାଙ୍କ ପାର୍ଶ୍ଵଚରଙ୍କର କୌଣସି ଭୂମିକା ନଥିଲା ।
ଚାରିଶବିଶ୍ ଚାଲ୍ (୩)
ଏହି ଚାଲ୍ ଚାଳନା ପାଇଁ ଯେଉଁ ବାକ୍ୟଗୁଡିକ ବ୍ୟବହୃତ ହୋଇଛି ସେଗୁଡ଼ିକ ହେଲା –
(କ) “ମଞ୍ଚ ତଳେ ଠିଆହୋଇ ପ୍ରଦ୍ୟୁମ୍ନ ଯୋଡହସ୍ତରେ ମଞ୍ଚାସୀନ ଅତିଥି ଓ ଶ୍ରୋତୃମଣ୍ଡଳୀଙ୍କୁ ନିବେଦନ କଲେ ଆସନ୍ତା କାଲି ବିଧାନସଭାରେ “ବନ୍ଦେ ଉତ୍କଳ ଜନନୀ” ସଙ୍ଗୀତକୁ ଓଡିଶାର ଜାତୀୟ ସଙ୍ଗୀତ ରୂପେ ଘୋଷଣା କରାଯିବାର ପ୍ରକ୍ରିୟା ଆରମ୍ଭ କରିବାକୁ ବାଚସ୍ପତି ମହୋଦୟଙ୍କୁ ମୁଁ ଅନୁରୋଧ କରୁଛି । (ବାକ୍ୟଗଠନର ପ୍ରମାଦ ମହାପାତ୍ରଙ୍କର)
(ଖ) “ଅଧ୍ୟକ୍ଷତା କରୁଥିବା ବାଚସ୍ପତି ଶରତ କୁମାର କର ମହୋଦୟ ଆସନ୍ତାକାଲି ହିଁ ବିଧାନସଭାରେ ଏ ପ୍ରସଙ୍ଗ ନିଜେ ଉତ୍ଥାପିତ କରି ଏ ଦିଗରେ ବିହିତ କାର୍ଯ୍ୟାନୁଷ୍ଠାନ ଗ୍ରହଣ କରିବା ପାଇଁ ସରକାରଙ୍କୁ ନିର୍ଦ୍ଦେଶ ଦେବାର ଉଦଘୋଷଣା କଲେ । ତହିଁପରଦିନ ବାସ୍ତବରେ ବିଧାନସଭାରେ ତାହାହିଁ ଘଟିଲା ଏବଂ “ବନ୍ଦେ ଉତ୍କଳ ଜନନୀ” କୁ ଦଳ-ମତ ନିର୍ବିଶେଷରେ ରାଜ୍ୟ ସଙ୍ଗୀତର ମାନ୍ୟତା ଦେବାପାଇଁ କାର୍ଯ୍ୟାନ୍ବୟନ ଆରମ୍ଭ ହେଲା ।“
ଡାହାମିଛ
ଏହି ଦୁଇଟି ବାକ୍ୟରେ କିପରି ଅତ୍ୟନ୍ତ ନିର୍ଲଜ ଭାବେ ଡାହାମିଛ ହିଁ କୁହା ହୋଇଛି ତାହା ଜାଣିବାକୁ ଆମେ ଜାକିହୋଇଆସିବା ସବୁଠୁ ପ୍ରାସଙ୍ଗିକ ଶବ୍ଦଦୁଇଟି ପାଖକୁ । ସେଗୁଡିକ ହେଲା “ଆସନ୍ତାକାଲି” ଓ “ତହିଁପରଦିନ” , ଯାହା ଆସନ୍ତାକାଲି ଅର୍ଥରେ ହିଁ ଉଲ୍ଲିଖିତ ହୋଇଛି ।
ପ୍ରଥମତଃ, “ଆସନ୍ତାକାଲି ବିଧାନସଭାରେ” ଗୀତଟିକୁ ଓଡ଼ିଶାର ଜାତୀୟ ସଙ୍ଗୀତ ବୋଲି ଘୋଷଣା କରିବାକୁ ପ୍ରଦ୍ୟୁମ୍ନ ଶତପଥୀ ବାଚସ୍ପତିଙ୍କୁ କହିବା ଏବଂ “ଆସନ୍ତାକାଲି ହିଁ ବିଧାନସଭାରେ ଏ ପ୍ରସଙ୍ଗ ନିଜେ ଉତ୍ଥାପିତ କରି ଏ ଦିଗରେ ବିହିତ କାର୍ଯ୍ୟାନୁଷ୍ଠାନ ଗ୍ରହଣ କରିବା ପାଇଁ ସରକାରଙ୍କୁ ନିର୍ଦ୍ଦେଶ ଦେବା”କୁ ବାଚସ୍ପତିଙ୍କ ଘୋଷଣା ଆସନ୍ତାକାଲିଭିତ୍ତିକ । ଆସନ୍ତାକାଲି ଅର୍ଥ ୧୭.୧୧.୨୦୦୨ ।
ଦ୍ଵିତୀୟତଃ, ଯାହା କୁହା ହୋଇଛି ତାହା ହେଲା “ତହିଁପରଦିନ” ଅର୍ଥାତ୍ ୧୭.୧୧.୨୦୦୨ ତାରିଖରେ “ବାସ୍ତବରେ ବିଧାନସଭାରେ ତାହାହିଁ ଘଟିଲା” ।
ବାବୁ ଆଶିଷ ରଞ୍ଜନ ମହାପାତ୍ର ପ୍ରତ୍ୟକ୍ଷଦର୍ଶୀ ବିବରଣୀ ଭାବେ ଏହା ଉଲ୍ଲେଖ କରିଛନ୍ତି ଓ ୧୬.୧୧.୨୦୦୨ ତାରିଖରେ ସୂଚନାଭବନରେ ବାଚସ୍ପତି କରିଥିବା “ଉଦ୍ଘୋଷଣା” ୧୭.୧୧.୨୦୦୨ ତାରିଖରେ “ବାସ୍ତବରେ ବିଧାନସଭାରେ” “ଘଟିଲା” ବୋଲି କହିଛନ୍ତି ।
ଏପରି ଡାହାମିଛ କୌଣସି ପେଷାଦାର ମିଛ ସାକ୍ଷୀ ବି କହିବାକୁ ଡରିବ । ଅଥଚ ନିଃଶଙ୍କୋଚ କହିଛନ୍ତି ପ୍ରଦ୍ୟୁମ୍ନ ଶତପଥୀଙ୍କ ଏହି ପାର୍ଶ୍ଵଚର !
ବିଧାନସଭା ତ ଆଦୌ ନଥିଲା ନଭେମ୍ବର ମାସରେ । ୧୭.୧୧.୨୦୦୨ ତାରିଖରେ “ବାସ୍ତବରେ ବିଧାନସଭାରେ ତାହାହିଁ ଘଟିଲା” କିପରି? ଜାଲିଆତିର କେତେ ଚାଲ୍ ଚଳାଇବେ ପ୍ରଦ୍ୟୁମ୍ନ ଶତପଥୀ ଓ ତାଙ୍କ ପାର୍ଶ୍ଵଚରମାନେ?
ତତ୍କାଳୀନ ବିଧାନସଭାର ଅଷ୍ଟମ ଅଧିବେଶନ ୨୩.୯.୨୦୦୨ରୁ ଆରମ୍ଭ ହୋଇ ୧୦.୧୦.୨୦୦୨ ତାରିଖରେ ଶେଷ ହୋଇଥିଲା ଓ ପରବର୍ତ୍ତୀ ଅଧିବେଶନ, ଯାହା ୦୨.୧୨.୨୦୦୨ ତାରିଖରେ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିଲା, ତାହା ୧୬.୧୧.୨୦୦୨ ବା ୧୭.୧୧.୨୦୦୨ରେ ବସିବାର ବି ନଥିଲା ।
କେଉଁ କାରଣ ହେତୁ ସେ ଏହି ଚାରିଶବିଶ୍ ଚାଲ୍ ଖୋଦିତ କରିଛନ୍ତି ଫେସ୍ ବୁକ୍ କାନ୍ଥରେ ତାହା ଯଦି ସ୍ପଷ୍ଟତଃ ପ୍ରକାଶ ନକରନ୍ତି, ଏହା ସ୍ପଷ୍ଟ ହେବ ଯେ, ସରକାରଙ୍କ ସୁପାରି ନେଇ ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନକୁ ଭଣ୍ଡୁର କରିବାକୁ ଅପୋଦ୍ୟମ କରିଥିବା ପ୍ରଦ୍ୟୁମ୍ନ ଶତପଥୀଙ୍କୁ ପ୍ରମାଣ ଭିତ୍ତିରେ ମୁଁ ସ୍ତର ସ୍ତର ବିବସ୍ତ୍ର କଲା ପରେ ଇଜ୍ଜତ ବଞ୍ଚାଇବା ପାଇଁ ସେ ଯେଉଁ ଅପଚେଷ୍ଟା ଚଳାଇଛନ୍ତି, ତହିଁର ଗୋଟାଏ ଗୋଟି ଭାବେ ଅବତୀର୍ଣ୍ଣ ହୋଇଛନ୍ତି ମହାପାତ୍ର ମହାଶୟ ଏବଂ ଏହି ଡାହାମିଛ ପରିବେଷଣ କରି ସରକାରୀ ଦଲାଲ ଭାବେ ଫୁଙ୍ଗୁଳା ହୋଇପଡ଼ିଥିବା ପ୍ରଦ୍ୟୁମ୍ନ ଶତପଥୀଙ୍କୁ ଏପରି ସାତସିଆଁ ଲୁଗା ପିନ୍ଧାଇ ପୁଣି କେଉଁ ସାମାଜିକ ଆନ୍ଦୋଳନକୁ ଭାଙ୍ଗିବା ସକାଶେ ସରକାରୀ ଦଲାଲ ସାଜିବାକୁ ଭେକ ଯୋଗାଇଛନ୍ତି ।
ଆଶିଷ ରଞ୍ଜନଙ୍କ ଏହି ଡାହାମିଛର ହିରୋ ପ୍ରଦ୍ୟୁମ୍ନ ଶତପଥୀ ଏ ସମ୍ପର୍କରେ ଅବଗତ । କାରଣ ଏହି ଲେଖାଟି ସମ୍ପର୍କରେ ଶ୍ରୀ ତୁଷାରକାନ୍ତ ଶତପଥୀ ତାଙ୍କୁ ମେସେଜ୍ (message) ମାଧ୍ୟମରେ ଅବଗତ କରାଇଥିବା ସଙ୍ଗେ ସଙ୍ଗେ ଫୋନ୍ ଯୋଗେ କଥା ବି ହୋଇଥିଲେ । ଏହି ଚର୍ଚ୍ଚାଧାରାରେ ସେ ଦେଇଥିବା ମନ୍ତବ୍ୟର ଆବଶ୍ୟକୀୟ ଅବିକଳ ନକଲ ନିମ୍ନରେ :
Tusarkanta Satapathy ଆଶିଷଜୀ,
ଶ୍ରଦ୍ଧେୟ ପ୍ରଦ୍ଯୁମଙ୍କୁ ଗତ କାଲି(28.5) ଏ ବିଷୟରେ ଜଣାଇ ବ୍ୟବସ୍ଥା କରେଇବାକୁ ମେସେଜ କରିଥିଲି।ଆଜି ସକାଳେ ଫୋନ କରିଥିଲି ଓ ସେ କହିଥିଲେ ” ପନ୍ଦର ମିନିଟ୍ ପରେ କଥା ହେବି”।
ଅଥଚ, ଏଥିରେ ଯେଉଁ ଭୟଙ୍କର ମିଥ୍ୟା ପ୍ରଚାରିତ ହୋଇଛି ତାହାକୁ ସେ ଏଯାଏଁ ଖଣ୍ଡନ କରିନାହାନ୍ତି । ପଇସା ପାଇଁ ଯେଉଁ ଲୋକ ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନକୁ ଛୁରିମାରିପାରେ, ଲୋକଙ୍କୁ ଭୁତାଇବା ପାଇଁ ସେ କେଉଁ ଚାରିଶବିଶ୍ ଚାଲ୍ ଚଳାଇ ବା ନପାରେ?